Өсімдіктердің тіршілік формалары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым Министірігі
Ш.Уалиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті
Жаратылыстану-ғылымдары факультеті
Биология және ОӘ кафедрасы

Курстық жұмыс

Тақырыбы: Өсімдіктер жамылғысы биосфераның құрамды бөлігі.

Орындаған: 5В011300- Биология
мамандығының
II курс студенті:Азмагамбетова
Д.Е.

Тексерген:Биология және ОӘ
кафедрасының
меңгерушісі доцент, б.ғ.к.
Дүрмекбаева Ш.Н.

Көкшетау 2015 жыл

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3

I. Негізгі бөлім.

1.1 Өсімдіктер дүниесінің шығу тегі мен
эволюциясы ... ... ... ... ... ... . ... ... .4

1.2 Өсімдіктер жамылғысының жалпы
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5

1.3 Қазақстан өсімдік жамылғысы жалпы
шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10

1.4 Қазақстан өсімдік жамылғысының
қалыптасуы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..12

1.5 Қазақстан орман
қоры ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..15

1.6 Дәрілік
өсімдіктер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... 17

1.7 Өсімдіктердің тіршілік
формалары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20

1.8 Өсімдіктердің тірі ағзалар ішіндегі алатын
орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21

Қорытыңды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Жер шарында өсімдіктердің 500 млн. астам түрі бар . Жыл сайын ғылыми-
лабораторияларда олардың бірнеше жаңа түрлерін өсіріп шығарады. Өсімдік
- жер шарының "өкпесі" деп бекер айтылмаған. Тіршілік атаулыны өсімдіксіз
елестетуге болмайды. Жер шарында өсімдіктер жамылғысы біркелкі
таралмаған. Өсімдіктер жер шарына кең таралған. Олардың құрғақшылыққа
төзімді вегетативті органдары бар және қолайсыз климаттық жағдайда өсуге
бейімді. Олар жәндіктер арқылы тозаңданып , тұқымдары мен жемістері
жануарлар арқылы таралады. Өсімдіктердің өмірі қоршаған ортамен, әсіресе
топырақпен және климатпен тығыз байланыста болады. Жасыл өсімдіктер ауадан
көмірқышқыл газын,күннен -энергияны ,ал топырақтан-су мен минералдық
тұздарды алады. Көмір қышқыл газының ауадағы мөлшері 0,03%-тен аспайды, ал
өсімдікке қажетті тұздар мен судың мөлшері топырақтың құрамында өте аз
және шашыраңқы түрде болады. Осылардың барлығы өсімдіктің сору
мүмкіндігінің үлкен (жоғарғы) болғандығын қажет етеді. Эволюцияның
барсында өсімдік өзінің вегетативтік денесін сыртқы ортамен қарым-қатынаста
болатындай аса үлкен көлемге (жапырақтарын ауамен,тамырларын топырақпен) ,
жоғарғы деңгейде жетілген жануарлардың бірнеше есе артық ұлғайтқан .
Өсімдіктің тіршілік ортасының өзгеруіне тез және ерекше нәзіктікпен жауап
беруінің өзі осыған байланысты болады. Сонымен бірге өсімдіктердің өзі
тіршілік жағдайының барысында өздерін қоршаған ортаны өзгертеді. Орманның
жыл өткен сайын биікке көтеріліп ,аса қалың жасыл шымылдық түзетіні
белгілі. Бұл бұталар мен шөптесін өсімдіктер жабыны үшін , орман ішінің
жағдайын өзгертеді [7].

1.1 Өсімдіктер дүниесінің шығу тегі мен эволюциясы
Өсімдіктер дүниесінің шығу тегі мне эволюциясы жердің даму
тарихымен байланыстырып қарастырған жөн. Жердің даму тарихын әдетте
бірінен соң бірі келіп отыратын алты геологиялық эра түрінде береді.
Бұлар катархей, архей, протерозой, палезой, мезозой және кайнозой эралары.
Олардың өз кезегінде геологиялық кезеңдерге бөледі. Әрбір эраның өзінің
шөгінді пародалары болады, олардан өсімдіктердің тасқа айналған қадықтары
мен тастың бетіне түскен іздерін табады. Осы қалдықтарды зерттеу
органикалық дүниенің эволюциясының жалпы көрінісін ,ал кейде жойылып
кеткен өсімдіктерді қалпына келтіруге мүмкіндік береді.Алғашқы
өсімдіктердің қашан пайда болғандығын кесіп айту, әзірге мүмкін болмай
отыр. Ертедегі өсімдіктердің денесі аса қарапайым ірікілдек плазмалардан
тұрған. Соған байланысты олардың тасқа айналған қадықтары біздің
уақытымызға дейін сақталмай,із түссіз жоқ болып кеткен. Бірақта олардың
тіршілік әрекеттерінің өнімдері, бактериялардан және балдырлардан пайда
болған әртүрлі пародалар түрінде сақталған. Бұлар тіршіліктің ең қарапайым
формалары- клеткалық құрылысы қалыптаспаған , бір клкеткалы ядросы
қалыптаспаған , бір клеткалы және колониялы организмдер болған. Жер бетінде
тіршіліктің дамуы , әсіресе бүкіл геологиялық жылсанаулардың жартысынан
көбісін түзетін архей және протерозой эраларында өте баяу жүрген. Мысалы,
палентологтардың мәліметтері бойынша, тек протерозой эрасында қоректенуі
жағынан бір-бірінен айырмашылықтары бар, тірі табиғаттың екі негзігі бағыты
анықталады: автотрофты және гетеротрофты организмдер. Осы эрада бір
клеткалы және колониялы көк-жасыл балдырлармен бірге қызыл және жасыл
балдырлар, бактериялардың жаңа топтары мысалы темір бактериясы пайда
болған. Өсімдіктер дүниесінің даму тарихынада аса маңызды жаңалық
палеозой эрасының силурий және девон дәуірінде болады (230-570млн.жыл
бұрын). Силурий дәуірінде риниофиттер - алғашқы құрлықта өмір сүрген
өсімдіктер пайда болған .Шамасы осы кезде саңырауқұлақтар , мүктер, қыналар
өмір сүрген. Девон дәуірінде (360-405млн.жыл бұрын) жоғарғы сатыдағы
өсімдіктер жер бетіне жеткен [2].

1.2 Өсімдіктер жамылғысына жалпы сипаттама
Өсімдіктер(Plantae) - тірі организмдер дүниесіндегі негізгі екі
топтың бірі(біріншісі-жануарлар). Құрлықтың барлық жерінде өседі, суда
кездесетін түрлері де бар. Өсімдіктердің 375000-ға жуық түрі бар.
Өсімдіктер тұқым тобының ең үлкені- гүлдейтін немесе жабық тұқымды
өсімдіктер. Олардың 250000-нан астам түрі бар. Өсімдіктер күн сәулеінің
көмегімен (фотосинтез) өз қорегін табады. Саңырауқұлақтар бұрын өсімдіктер
қатарына жатқызылатын, алайда өз қорегін өндірмейтін болғандықтан, қазір
олар жеке класқа жіктелген. Олардың 100000-ға жуық түрі бар. 20 ғасырдың
ортасына дейін өсімдіктердегі төмен сатыдағы
(бактериялар,балдырлар,кілегейлер,с аңырауқұлақтар,қыналар) және жоғарғы
сатыдағы өсімдіктер
(ринийлер,мүктәрізділер,қырықбуында р,псилофиттер,плаунтәрізділер,қырық құлақт
әрізділер,ашықтұқымдылар және гүлді өсімдіктер немесе жабықтұқымдылар) деп
бөлді. 20 ғасырдың аяғында бактериялар мен саңырауқұлақтар өз алдына жеке
патшалық болып бөлінді.
Өсімдіктерді топтарға біріктіренде олардың біріне-бірінің ұқсастықтары
немесе айырмашылықтарын көрсететін белгілер пайдаланылады. Солар арқылы
өсімдіктердің біріне-бірінің туыстық жақындықтарының деңгейі анықталады.
Өсімдіктер(Plantae) - тірі организмдер дүниесіндегі негізгі екі топтың
бірі(біріншісі-жануарлар). Құрлықтың барлық жерінде өседі, суда кездесетін
түрлері де бар. Өсімдіктердің 375000-ға жуық түрі бар. Өсімдіктер тұқым
тобының ең үлкені- гүлдейтін немесе жабық тұқымды өсімдіктер. Олардың
250000-нан астам түрі бар. Өсімдіктер күн сәулеінің көмегімен
(фотосинтез) өз қорегін табады. Саңырауқұлақтар бұрын өсімдіктер қатарына
жатқызылатын, алайда өз қорегін өндірмейтін болғандықтан, қазір олар жеке
класқа жіктелген. Олардың 100000-ға жуық түрі бар. 20 ғасырдың ортасына
дейін өсімдіктердегі төмен сатыдағы
(бактериялар,балдырлар,кілегейлер,с аңырауқұлақтар,қыналар) және жоғарғы
сатыдағы өсімдіктер
(ринийлер,мүктәрізділер,қырықбуында р,псилофиттер,плаунтәрізділер,қырық құлақт
әрізділер,ашықтұқымдылар және гүлді өсімдіктер немесе жабықтұқымдылар) деп
бөлді. 20 ғасырдың аяғында бактериялар мен саңырауқұлақтар өз алдына жеке
патшалық болып бөлінді.
Өсімдіктер дүниесі шамадан тыс, тіптен көзге елестетуе келмейтіндей
алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Ол эволюцияның барсында тоқтаусыз өсіп
отырады. Бұл жағдайды статистикалық мәліметтер - өсімдіктер дүниесінің
жартылай тармғына жататын түрлердің санымен оңай дәлелдейді.
Өсімдіктер дүниесінің клеткалық құрылысы қалыптаспаған және
талломдыядросы қалыптаспаған тармақтары (вирустар,дробянкалар, көк -жасыл
балдырлар бөлімдері) 3600 түр.
Өсімдіктер дүниесінің талломды,ядролы, пластидті тармағы (балдырлар
бөлімдері, қыналар бөлімдері) 52000 түр.
Өсімдіктер дүниесінің талломды,ядролы, пластиді жоқ тармағы
(саңырауқұлақтар,кілегейлер бөлімдері) 100000 түр.
Өсімдіктер дүниесінің өркенге дейінгі архегониялы тармағы
(риниофиттер, псилоттар, мүк тәрізділер бөлімдері)35000 түр.
Өсісдіктер дүниесінің өркенді архегониялы тармағы (плаун тәрізділер,
қырықбуын тәрізділер, папоротник тәрізділер, ашық тұқымдылар
бөлімдері).50000 түр.
Өсімдіктер дүниесінің өркенді, аналықты тармағы (жабық тұқымдылар
бөлімі).250000-300000 түр.
Құрылымы, тіршілік етуі жағынан бірдей және өз ата-енелеріне ұқсас ,
жеміс беретін ,ұрпақ түзе алатын дарақтар бір түрге жатқызылады. Құрылысы
жағынан ұқсас түрлер туысқа біріктіріледі. Жақын туыстар бір тұқымдасқа
олардың әрқайсысын қандай да бір класқа жатқызады.
Құрылысы бетінде өсімдіктер жамылғысы бірдей емес. Олар жерге түсетін
ылғалдың мөлшеріне және осы ылғалдың маусымға байланысты қаншалықты
жауатындығына қарй мәңгі жасыл ормандар, ылғалдығы құбылмалы бодып келетін
, жапырақтары түсіп отыртын ормандар ,ксерофильді сирек ағашты ормандар мен
бұталарды, саванналарды, ал суы тасып отыратын теңіздің жағалауларында
-мангр ағаштарын тұратын ормандар түзеді. Экватордан солтүстікке қарай
жасыл өсімдіктердің жолағынан кейін, аса үлкен ормансыз кеңістіктер -шөл
,шөлейт,приерии орналасады. Біршама биік еңдікте қайтадан мәңгі жасыл
ормандардың жолағы кездеседі. Бірақ олар тропиктердегі секілді жапырақты
ормандар емес қылықна жапырақты(тайга) ормандар болып келеді. Тайгадан
солтүстікке қарай ,полюстың айналасында(цикумполярно),тундра мен солтүстік
мұзды мұхиттың салқын суы созылып жатады. Экватордан оңтүстікке қарай
құрлық біршама аз болады. Полюстерге жақын жерлерде және биік таулардың
басында мәңгі мұздар мен қарлар жатады. Мұндай түрлі -түсті өсімдіктер
жылдың әртүрлі кезеңдеріне қарай ,әсіресе қыста,құрлықтың үлкен кеңістігін
,шамамен 40 с.е. және одан жоғары қарай қар басқан кезде, көп өзгеріске
ұшырайды.
Тау етегіндегі тегістіктен, тау басына көтеріле отырып, өсімдіктер
қауымдастықтарының ғана емес (шөлейт,орман және альпі белдеулері,тундра),
сонымен бірге жақын түрлердің,кейде тіптен бір түрдің өзінің тіршілік
формасының структурасының басқаша өзгеретіндігін (трансформациясын) айқын
аңғаруға болады. Таудың жоғарғы белдеулерінің ерекше климаты мен топырақ
жағдайларының өсері (салқындықтың,физиологиялық құрғақшылықтың, жарықтың
сапалығы және т.б.) ағаштар мен бұталардың жатаған аласа формаларының
қалыптасуына,биік шөптесін өсімдіктердің жартылай жертарғандар түзуіне
әкеліп соқтырады. Өсімдіктердің структурасы мне физиологилық қасиеттерінің
өзгеруін Паимрдің теңіз деңгейінен 3600 м. биіктігінде отырғызылған
өсімдіктерде жан-жақты зерттелген. Өсімдіктердің құрылысының ,оның ішінде
анатомиялық құрлысының өзгеруімен бірге, олардың құрамындағы қант пне
витаминдердің де консентрациясының жоғарылағандығы байқалған. Соған
байланысты таудың жоғарғы белдеулерінің жем-шөптік өсімдіктерінің құнарлығы
аса жоғары болады. Өсімдіктердің қоршаған ортаға бейімделушілігін тек
таудың жағдайынан ғана емес, сонымен бірге , әр уақытта, түрлер жаңа
ортаға (қарама-қарсы жағдайға) тап келгенде байқауға болады. Бұл өсімдіктің
табиғи өсетін ортасының өзгеруіне байланысты және оны мәдени жағдайға
ендіргенде байқалатын құбылыс. Кейбір сор топырақта өсетін өсімдіктер
(теңіз қышасы-горчица морская;шөптесін бұзаубас сораң-солерос травянистый)
құрамында тұзы жоқ топырақтарда,сор топырақта өсетін өсімдікке тән
белгілерін ,мысалы,жапырақтарының етжеңділігін (суккуленттігін)
жоғалтады[2].

Қазақстан Республикасының өсімдіктері
Қазақстанда өсімдіктердің 15 мыңдай түрі бар. Оның 2 мыңнан астамы
балдырлар ,5 мыңдайы - саңырауқұлақтар ,600-ге жуығы -қыналар, 500-ге жуығы
мүк тәрізділер және 6 мыңнан астамы- жоғарғы сатыдағы түтікті өсімдіктер
Қазақстан микрофлоарсының (саңырауқұлақтар) құрамындағы түрлердің 48%-ы
эндемик болып табылады. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің түр байлығы ,
интродукцияланған , мәдени дақылдар мен кездейсоқ әкеліеген 500-ден аса
түрлерді қоспағанда,161 тұқымдасқа, 1120 туысқа жататын 6100-ге жуық түрден
тұрады. Оның ішіндегі 730 түр тек Қазақстанда өсетін- эндемиктер. Бұлардың
ішіндегі ең ерекше 12 монотипі туыс бар: физандра, рафидофитон,жалған
шөпмасақ жалған шандра,
боченцевия,канкриниелла,тобылгүл,пт еригостемон,пастернаковник. Қазақстан
флорасындағы түрлердің басым бөлігі 15 тұқымдасқа топтасқан. Алғашқы
құрлықтық өсімдіктердің қалдықтары Оңт.Балқаш өңірі мен Бұрынтауда жоғарғы
ордовиктік қатпарлардан табылған. Олар плаун тәрізділерге жататын
Akdalophyton caradocki пен қырықбуынға- Sarituma tatjanae. Бұлар шамамен
450 млн. жыл бұрын тірішілік еткен.
Республикамыздың қазіргі флорасы эоцендік субтропиктік (36-58 млн. жыл
бұрын), олигоцендік орманды-мезофильдік(26-35 млн.жыл),неогендік ежелгі
жерортатеңіздік таулы-ксерофиттік,субтропиктік-ксер офитті бұталық және
миоцен-плиоцендік алғашқы далалық (13-25 млн. жыл), плейстоцендік (2
млн.жыл) флоралардың негізінде қалыптасқан.
Өсімдіктерің Қазақстан жерінде таралуы , түрлер мен эндемиктердің
топтасуы, табиғи аймақтар мен таулық белдеулерде әр түрлі.Республиканың
осыншама бай өсімдіктер дүниесі түрлердің биол., экол.,эвол.
ерекшеліктеріне байланысты әр түрлі бірлестіктер мен қауымдастықтарда
жүйеленген.
Қазақстанның жазық бөлігі орманды далалық, дала , шөлейт және шөл
белдемелеріне (аймақтарға) ажыратылады. Орманды далалық аймақ - республика
жер аумағының 2,04%-ын алып жатыр,54Әс.е-тен жоғрғы Көкшетау мен Петропавл
қалаларының маңында орналасқан. Орман түзуші түрлер: жылауық қайың, талдың
бірнеше түрлері, бұталардан: итмұрын,тобылғы,далалық шие, т.б. бар. Бұл
белдемнің шалғындық және далалық телімдерінде алуан түрлі шөптесін
өсімдіктер мен астық тұқымдас шөптер басымдылық ететін қауымдастықтар
таралған. Бұл аймақ 2 белдемге бөлінеді:1)оңтүстік ылғалы аз қоңыржай жылы
орманды дала белдемі- сұр ормандық топырақта қайыңды-теректі,теректі
ормандар, ал қара топырақта шалғынды-далалық экожүйелер орналасқан; 2)
қоңыржай құрғақ шоқталған орманды дала белдемі-қайыңды-теректі шоқ ормнадар
мен қара топырақтағы алуан түлі және астық тұқымдасты шөптесін өсімдікті
далалық экожүйелер таралған.
Далалық аймақ еліміздің жер аумағының 28%-ын алып жатыр,аум.110,2
млн.га,батыстан (Еділ-Жайық өзендері аралығынан) шығысқа қарай (Алтай-
Тарбағатай тау бөктері) 2500 км-ге созылып жатыр. Далалық флораның
құрамында 2000-нан астам түр бар деп шамаланды.Оның 175-і- эндемиктер.
Негізігі басым түрлер: қау(боз),сонымен қатар бетеге,тобылғы,қарағай,аласа
бадам. Далаық аймақ 3 белдемге бөлінеді: 1)қоңыржай-құрғақ және құрғақ
дала; кәдімгі және оңт. қара топрақтағы алуан түрлі шөптесін-бозды
белдем;2)қоңыржай-құрғақ және жылы-құрғақ белдем-күңгірт қара-қоңыр
топырақтардағы бетегелі-бозды дала; 3) шөлейт құрғақ, қоңыржай ыстық белдем-
ашық қара қоңыр топырақтағы жусанды - бозды дала.
Қазақстанның таулы экожүйелерінің аум.18,6 млн.га,яғни респубика
жерінің 7% -ы. Бұл ретте есепке алынып отырғаны -4-5 биіктік белдеулі биік
таулар ғана. Таулы экожүйелерінің флорасын 3400-3600 түр құрайды деп
шамаланады. Оның ішінде 540-570 түр эндемик болып табылады. Тек Қаратаудың
флорасында 165-170 эндемик түрлері бар. Олардың ішінде шыршалы(шреніктік
шырша,сібірлік шырша); май қарағайлы, самысырсынды (сібірлік
самырсын,сібірлік майқарағай); қылқан жапырақты ормандарды; алмалы (Сиверс
алмасы,қырғыз алмасы), өрікті(кәдімгі өрік),қайынды-теректі(түкті қайың,
көк терек)- жапырақты ағаш ормандарды атап өтуге болады. Таулы экожүйелерде
итмұрын мен бөріқарақаттың (зерктің), аршаның,қылшаның, бетегенің,
сарыкүйік қауымдастықтары да кең тараған. Қазақстанның табиғи флорасы -
пайдалы өсімдіктердің қайнар көзі. Мұнда жем-шөптік өсімдіктердің 700-ден
астам түрі, дәрілік өсімдіктердің 400-ге жуық,әсемдік-безендірушлік 700-
800, ширнелік (300-ден астам), эфир-майлық (450-ге жуық), улы-зиянды (250-
ден астам) өсімдіктер түрлері бар[3].

1.3 Қазақстан өсімдіктеріне жалпы шолу
Қазақстан Республикасының өсімдіктері Қазақстанда өсімдіктердің 15
мыңдай түрі бар. Оның 2 мыңнан астамы балдырлар ,5 мыңдайы -
саңырауқұлақтар ,600-ге жуығы -қыналар, 500-ге жуығы мүк тәрізділер және 6
мыңнан астамы- жоғарғы сатыдағы түтікті өсімдіктер Қазақстан
микрофлоарсының (саңырауқұлақтар) құрамындағы түрлердің 48%-ы эндемик
болып табылады. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің түр байлығы ,
интродукцияланған , мәдени дақылдар мен кездейсоқ әкеліеген 500-ден аса
түрлерді қоспағанда,161 тұқымдасқа, 1120 туысқа жататын 6100-ге жуық түрден
тұрады. Оның ішіндегі 730 түр тек Қазақстанда өсетін- эндемиктер. Бұлардың
ішіндегі ең ерекше 12 монотипі туыс бар: физандра, рафидофитон,жалған
шөпмасақ жалған шандра,
боченцевия,канкриниелла,тобылгүл,пт еригостемон,пастернаковник. Қазақстан
флорасындағы түрлердің басым бөлігі 15 тұқымдасқа топтасқан. Алғашқы
құрлықтық өсімдіктердің қалдықтары Оңт.Балқаш өңірі мен Бұрынтауда жоғарғы
ордовиктік қатпарлардан табылған. Олар плаун тәрізділерге жататын
Akdalophyton caradocki пен қырықбуынға- Sarituma tatjanae. Бұлар шамамен
450 млн. жыл бұрын тірішілік еткен.
Республикамыздың қазіргі флорасы эоцендік субтропиктік (36-58 млн. жыл
бұрын), олигоцендік орманды-мезофильдік(26-35 млн.жыл),неогендік ежелгі
жерортатеңіздік таулы-ксерофиттік,субтропиктік-ксер офитті бұталық және
миоцен-плиоцендік алғашқы далалық (13-25 млн. жыл), плейстоцендік (2
млн.жыл) флоралардың негізінде қалыптасқан.
Өсімдіктерің Қазақстан жерінде таралуы , түрлер мен эндемиктердің
топтасуы, табиғи аймақтар мен таулық белдеулерде әр түрлі.Республиканың
осыншама бай өсімдіктер дүниесі түрлердің биол., экол.,эвол.
ерекшеліктеріне байланысты әр түрлі бірлестіктер мен қауымдастықтарда
жүйеленген.
Қазақстанның жазық бөлігі орманды далалық, дала , шөлейт және шөл
белдемелеріне (аймақтарға) ажыратылады. Орманды далалық аймақ - республика
жер аумағының 2,04%-ын алып жатыр,54Әс.е-тен жоғрғы Көкшетау мен Петропавл
қалаларының маңында орналасқан. Орман түзуші түрлер: жылауық қайың, талдың
бірнеше түрлері, бұталардан: итмұрын,тобылғы,далалық шие, т.б. бар. Бұл
белдемнің шалғындық және далалық телімдерінде алуан түрлі шөптесін
өсімдіктер мен астық тұқымдас шөптер басымдылық ететін қауымдастықтар
таралған. Бұл аймақ 2 белдемге бөлінеді:1)оңтүстік ылғалы аз қоңыржай жылы
орманды дала белдемі- сұр ормандық топырақта қайыңды-теректі,теректі
ормандар, ал қара топырақта шалғынды-далалық экожүйелер орналасқан; 2)
қоңыржай құрғақ шоқталған орманды дала белдемі-қайыңды-теректі шоқ ормнадар
мен қара топырақтағы алуан түлі және астық тұқымдасты шөптесін өсімдікті
далалық экожүйелер таралған.
Далалық аймақ еліміздің жер аумағының 28%-ын алып жатыр,аум.110,2
млн.га,батыстан (Еділ-Жайық өзендері аралығынан) шығысқа қарай (Алтай-
Тарбағатай тау бөктері) 2500 км-ге созылып жатыр. Далалық флораның
құрамында 2000-нан астам түр бар деп шамаланды.Оның 175-і- эндемиктер.
Негізігі басым түрлер: қау(боз),сонымен қатар бетеге,тобылғы,қарағай,аласа
бадам. Далаық аймақ 3 белдемге бөлінеді: 1)қоңыржай-құрғақ және құрғақ
дала; кәдімгі және оңт. қара топрақтағы алуан түрлі шөптесін-бозды
белдем;2)қоңыржай-құрғақ және жылы-құрғақ белдем-күңгірт қара-қоңыр
топырақтардағы бетегелі-бозды дала; 3) шөлейт құрғақ, қоңыржай ыстық белдем-
ашық қара қоңыр топырақтағы жусанды - бозды дала.
Қазақстанның таулы экожүйелерінің аум.18,6 млн.га,яғни респубика
жерінің 7% -ы. Бұл ретте есепке алынып отырғаны -4-5 биіктік белдеулі биік
таулар ғана. Таулы экожүйелерінің флорасын 3400-3600 түр құрайды деп
шамаланады. Оның ішінде 540-570 түр эндемик болып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.