Интелектуалды желі
АҢДАТПА
Берілген дипломдық жұмыста 21.3-23.6 аумағындағы Nerо Acсess Link
23 сандық радиорелейлі жүйесінің негізінде Талдықорған-Текелі трассасында
20 ГГц радиодабылдың таралуын зерттеу мәселесі қарастырылған.
ЦРРЖ-ның арасында байланыс тұрақтылығының есептеулері келтірілген.
Сонымен қатар, жабдықты пайдалануда өміртіршілік қауіпсіздігі шаралы
сипатталған, берілген жұмысты енгізудегі техника-экономикалық негіздемесі
мен бизнес-жоспар жасалған.
АННОТАЦИЯ
В данной дипломной работе рассмотрен вопрос исследовании на трассе
г. Талдыкорган-Текели на базе цифровой радиорелейной системы Nerо Access
Link 23 в диапазоне 21.3-23.6 ГГц.
Произведены расчеты устойчивости связи на пролете ЦРРЛ. Кроме того,
описаны меры безопасности жизнедеятельности при эксплуатации
оборудования, разработано технико-экономическое обоснование внедрения
данного проекта и разработан бизнес-план.
ABSTRACT
In this thesis work considered study on the track Taldykorgan-Tekeli based
digital microwave system Nero Access Link 23 in the range of 21.3-23.6 GHz.
Calculations sustainability communication on migration DRRL. It also
describes the life safety measures when using the machine, developed a feasibility
study for the implementation of this project and developed a business plan.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Радиорелейлі байланыс негіздерін талдау
1.1 Талдықорған елді мекеніндегі қолданыстағы желі сипаттамасы
1.2 ЦРРЖ сипаттамасы және оның қазіргі заманғы желілерде қолданылуы
1.3 Радиобайланыс ұйымдастырудың жалпы принциптері
1.4 ЦРРЖ технологияларын талдау
1.5 ЦРРЖ құрылғыларын таңдау
1.6 Жерсеріктік байланыс жүйелері
1.7 ARTA компаниясының антенналары
1.8 Жабдық түрін және жиілік аралығын таңдау
2 Есептеу бөлімі
2.1 Талдықорған -Қарабұлақ ЦРРЖ есептеу
2.2. Антенналардың ілінуін есептеу
2.3. Талдықорған -РТЖ бөлігіндегі ЦРРЖ пролеттерін есептеу
2.4. Қарабұлақ-РТС ЦРРЖ пролетін есептеу
2.5 Текелі-РТС ЦРРЖ пролеттерін есептеу
3 Экономикалық бөлімі
3.1 Жобаның мақсаты
3.2 Жабдықтарға жұмсалатын шығындар
3.3 Қаржылық табысты есептеу
3.4 Капиталдық салымды есептеу
4 Еңбек қорғау және техникалық қауіпсіздігі
4.1 Жалпы жағдайы
4.2 РРЛ қызметкеріне қойылатын талап
4.3 Биіктікке көтерілуге байланысты жұмыс
4.4 Антенна-діңгекті ғимарат. Антенналы-толқын жолды тракт
4.5 Көтеру құрылғылары
4.6 Жүкті тиеу-түсіру жұмыстары
4.7 Өрт қауіпсіздігінің шаралары
4.8 Жеке қорғаныс құрылғылары
4.9 Нөлдеуді есептеу
4.10 ЖЖ және АЖЖ-тегі электромагнит өрісінің әсерінен қорғану
шаралары және есебі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қысқартылған сөздер
А Қосымшасы
Ә Қосымшасы
6
7
7
7
9
13
17
22
25
27
30
35
35
37
46
51
57
63
63
64
68
70
72
72
73
73
74
76
77
78
78
79
83
87
88
89
90
91
КІРІСПЕ
Қазіргі кезде ұялы желілер абоненттерінің санының қарқындап артуына
қарамастан, қашықтатылған ауылдық аймақтарды телефонизациялау міндеті
тұр. Байланыс операторларының барлығы делік, оның ішінде ұжымдық
тұтынушылар да жекеленген кеңселерді бірегей желіге біріктіре отырып немесе
телефонизациялап, ерте ме, кеш пе қашықтатылған, кей кездері күрделі қол
жетімділікті аудандарда трафикті тасымалдауды ұйымдастыру мәселелерімен
қақтығысады.
Соңғы үш онжылдықта электрониканың жетілуіне байланысты және
дециметрлік пен сантиметрлік диапазондарындағы толқындары кеңінен игеруге
байланысты радиорелейлі желі байланысы дамыды.
Тура көру радиорелейлі желі көмегімен, көпарналы телефон сигналдарын
аналогты және цифрлы түрде және телевизиялық сигналдарды дыбыстық ілесі
жүру сигналдарымен қоса тартады.
Цифрлық радиорелейлі желінің бөгеуілге қарсы тұрушылығы өте жоғары,
сигналдарды жоғары санамен тарататын цифрлық жүйе, сонымен қатар оның
экономикалық тиімділігі де жоғары.
Дипломдық жұмыста Талдықорған-Текелі трассасында цифрлық Nerо
Access Link 23 радиорелейлі жүйесін жобалау қарастырылады.
Nerо Access Link 23 жүйесі тар жолақты жаңа техникалық қондырғы,
құрамында дистанциялық қызмет көрсетуі бар, автоматты режимде және
781315182326 ГГц радиожиіліктер диапазондарында жылдамдығы 34
Мбитс болатын, бірнеше пункттер арасында цифрлық байланыс орнатады.
Есептеу бөлімінде тура көру цифрлық радиорелейлі желінің жүйе
құрамына негізгі үш бөлім кіреді. Олар: антенналарды ілуін есептеу, байланыс
тұрақтылығын есептеу және энергетикалық есептеулер.
Сол сияқты дипломда жұмыста күре жолдың бойында жоғары класты
байланыс цифрлы қосқыш желісін орнату мәселесі шешіледі.
Дипломдық жұмыс алдына қойылатын негізгі мақсат, станция аралық
байланысты цифрлық радиорелейлі желі (ЦРРЖ) арқылы технико-
экономикалық тиімді, қазіргі кездегі барлық нормаларға сай радио байланысты
тарату сапасын жоғары етіп жобалау.
ЦРРЖ қызмет көрсету жағынан аудан тұрғындарының барлық қажетіне
тиімді болуы керек. Яғни абонент ауданның қай бұрышында болмасын
байланыс қызметінің жоғары сапалы болуын қалайды.
Сонымен қатар, байланыс қызметінің сапалы болуы, оның ауыл
аумағында орнату шығыны аз, әрі оңай болуы.
1 РАДИОРЕЛЕЙЛІ БАЙЛАНЫС НЕГІЗДЕРІН ТАЛДАУ
1.1 Талдықорған елді мекеніндегі қолданыстағы желі сипаттамасы
Талдықорған қаласы - Алматы облысының облыстық орталығы. Халық
саны 130 мың адамнан астам ал ауданы 74 км2. Қызметтегі заңгерлік өкілдер
саны 2007 жылдың 1 қаңтарында кәсіпорындың - 3 644, жеке кәсіпкерліктердің
- 6 213 адам санын құрады.
Қазақстан Республикасының оңтүстік-
шығысында Жетісу Алатауының батыс жағында орналасқан. Орталық Азия,
Ресей мемлекеттеріне шығуға мүмкіндік беретін әуежай, теміржол станциясы
бар. Жалпы мемлекеттік және облыстық маңызы бар автомобиль жолдары
тораптарының жүйесі арқасында қала Қазақстанның басқа да қалаларымен,
Орталық Азиямен, Ресеймен және Қытаймен байланысып жатыр.
Білім, мәдениет, туризм орталығы және халықаралық, өңіраралық
өндірістік - қызмет көрсету орталығы ретінде аса тартымды қала. Қалада 4
жоғарғы оқу орны, 12 орта кәсіби білім мекемелері, 25 жалпы білім беру
мекемелері жұмыс жасайды. Сондай -ақ, қалада драма театры, филармония,
мұражайлар, мәдениет және демалыс парктері, кітапханалар мен кинотеатрлар,
стадиондар, спорт кешені, аквапарк және ипподром бар.
2014 жылдың 1 айғы ортаайлық жалақысы 45176 теңгені құрады. 2013
жылдың 11 ай бойына жалпы облыс бойынша негізгі капитал инвестициялары
34 376 млн.теңгені құрады.
Талдықорған қаласының картасы 1.1 суретте көрсетілген.
1.1 Сурет - Талдықорған қаласының картасы
Сонымен қатар соңғы жылдары қалада күшейтілген екпінділікпен қайта
өңдеу өнеркәсібі дамуда.
Дәл қазіргі уақытта ҚТС желісінің сыйымдылығы 68 339 телефондық
нөмірлерді құрайды. Аналогты телефондық станцалардың қондырғыларын
цифрлыққа алмастырумен желінің толық жаңартылуы жүргізілген. Желіде LGE
Starex-TX1 алты станциясы қатыстырылған, оның үшеуі станцалық шығарылу
ретінде қолданылады. Абоненттердің нөмірленуі алты сандық. Станца аралық
байланысы SDH технологиясын қолдануы бар ТОБЖ-де ұйымдастырылған.
АТС пен АМТС арасында ОКС №7 сигнализациясы әрекет етеді, ADSL
мәліметтерді беру қызметі енгізілген.
Қазіргі кезде Алматылық ОТД келесі қызмет түрлерін ұсынады:
Дауыстық телефонияның негізгі барлық қызмет түрлері (жергілікті,
қалааралық, халықаралық);
Мәліметтерді беру желілерінің, Internet-ке қатынаудың қызметтері;
Интелектуалды желі;
Tarlan Card - алдын-ала төленген телефондық карталар қызметтері;
Internet Card (IDC-Card);
ҚКҚТ қызметтері (қызмет көрсетудің қосалқы түрлері).
Талдықорған қаласында мәліметтерді беру және интернетке қатынау
мәліметтерді беру мен Интернет желісіне қатынау қызметтерін ұсынатын төрт
операторлармен ұсынылады:
- АҚ Қазақтелеком, мәліметтерді беру және Интернет желісіне
қатынау қызметтерін ұсынады, физикалық тұлғалар тұтынушыларының негізгі
сегменті;
- ЖАҚ ҰАТ - мемлекеттік қолданысы, АҚ 2000 жылғы 4 сәуірден
бастап Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасында
бірыңғай ақпараттық кеңістіктің дамуы және жарғы қаражатында 100% үлесті
мемлекеттік араласы бар, мемлекеттік ақпараттық жүйелердің өзара
әрекеттестігін ұйымдастыру мен құруда уәкіл етілген ұйым ретінде жабық
акционерлік қоғамның Ұлттық ақпараттық технологиялар құрылуы
жайында қойылымдарымен № 492 сәйкес құрылған. Қазақстан Республикасы
Үкіметінің № 44 қойылымымен 2004 жылғы 16 қаңтардан Қоғамға
ақпараттандыру саласында Ұлттық оператор статусы берілген. Тұтынушылар
сегменті-банктік құрылымдар.
- ААҚ Астел, жоғары табысты сегментке коммутацияланбайтын
қатынау қызметтерін ұсынады, негізінен бірлескен тұтынушылар (АҚ
Қазпошта және т.б.). Абоненттері - жоғары табысты сегмент.
- ТОО Транстелеком - жергілікті провайдер Интернет желісіне
коммутацияланбайтын қатынау қызметтерін ұсынады. Сегменті - заңгерлік
тұлғалар.
Қаланың көліктік желісі қазіргі кездегі талаптарға жауап береді, ол көп
бөлігінде цифрлық беру жүйелерімен, синхронды цифрлық иерархиямен (SDH)
тығыздалған оптикалық кабельдерде құрылады.
Осылайша бүгінгі күні Талдықорған қаласында келешек ұрпақ желілерін
құру үшін ешқандай қиындық жоқ. Қосымша А бетінде
Талдықорған
қаласындағы ААҚ Қазақтелеком GSM Kazakhstan компаниясының желі көрінісі
көрсетілген.
1.2 ЦРРЖ сипаттамасы және оның қазіргі заманғы желілерде қолданылуы
Тура көріністегі
Радиорелейлі
байланыс
жолдарының
қосылуы
1.2 суретте көрсетілген.
1.2 Сурет - Тура көріністегі радиорелейлі байланыс жолдарын
ұйымдастыру
Оптикалық-талшықты байланыс желілерін қолдану неғұрлым
пайдалырақ, себебі радиорелейлі байланыс құрылғыларының бағасы
қымбатырақ және таратылатын сигналдың сыйымдылығы әлдеқайда төмен.
Оптикалық-талшықты байланыс желілерін (ОТБЖ) пайдалану үлкен көлемді
ақпарат таратуға қажетті магистаралды желілерде ақталған. Алайда егер
ақпарат көлемі үлкен болмаса, онда ЦРРЖ қолдану мұндай байланыс желілерін
пайдалануға кететін шығындарды айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік береді.
Әсіресе ОТБЖ орнату мүмкін емес жерлерде ЦРРЖ қолдану кең етек алуда,
мысалы, қалалық құрылыс жағдайларында немее керісінше байланыс
магистралдарынан алыс қашықтықта орналасқан болса. Радиорелелі желілердің
негізгі қолданылу аймақтары: бұл талшықты-оптикалық желілерді
көшірмелейьін магистралды байланыс желілері. Бірақ ЦРРЖ арқылы таралатын
ақпарат көлемі ОТБЖ қарағанда айтарлықтай төмен болса да, оптикалық
талшықтың зақымдануы кезінде цифрлық радиорелейлі желі бірінші деңгейдегі
маңызды ақпаратты таратуды қамтамасыз ете отырып, арналардың бір бөлігін
таратуға мүмкіндік береді. ЦРРЖ мұндай сапада пайдалану ақпарат таратуды
бүкіл мемлекет бойынша жүзеге асыратын кәсіпорындар үшін өте маңызды.
Сонымен қатар аналогты радиорелейлі желілерден қалған радиодіңгектерді
пайдалануға болады. Мұндай станцияларды қалалық АТС арасында байланыс
ұйымдастыру үшін, жерсеріктік қалалар шығысын, қашықтатылған ауыл-
аймақтардың арасында байланыс ұйымдастыру үшін де пайдалануға болады.
Келесі қолданылу аймағы - ұялы байланыс компаниясының инфрақұрылымы
(1.3 Сурет). GSM стандартындағы ұялы байланыстың базалық станциялары бір-
бірінен 80 шақырым қашықтықта орналасулары керек, бұл ұялы байланыс
аппаратының базалық станция сұранысына жауап беруінің шектелген
уақытымен анықталады. Қалаларда базалық станциялардың арасын
байланыстыру үшін мобильді операторлар оптикалық-талшықты желілерге
негізделген цифрлық ағындарды жалға алады. Егер ОТБЖ болмаса немесе оған
қосылу қиын болса, радиорелейлі байланыс желілері іске араласады, онымен
қоса жалпы электрлік қоректену жүйесін және базалық пен радиорелейлі
станциялардың антенналарын орналастыруға арналған бір діңгек пайдалану
мүмкіндігі бар.
1.3 Сурет - Радиорелейлі желіні ұйымдастыру
ЦРРЖ тағы бір мүмкіндігі - ірі кәсіпорындардың бөлімшелері арасындағы
байланыс. Бұл жағдайда радиорелейлі құрылғы Ethernet 10 Base T немесе
Ethernet 100 Base T форматындағы сигнал таратады, және ақырғы станция
тікелей локальдық желіге қосылады. РРЖ құрылғысын қосу үшін Full Duplex
режимінің толықтай қосылуы, Ethernet-құрылғыны пайдалану ұсынылады. Бұл
арнаның өткізу қабілеттілігін арттырады және желінің қайта жүктелуін
болдырмауға мүмкіндік береді. Локальдық желіні осылай ұйымдастырған кезде
таратылатын ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге арналған
аппараттық құралдар мен шифрлаудың түрлі әдістерін қолдану қажет, ол ІТ-
қызметтердің кәсіби мамандары үшін ешқандай қиындық тудырмайды. Мұндай
құрылым тауарлардың бағасын жедел түрде түзету, олардың сапасын бақылау,
жүктеу деңгейін бақылау үшін және т.б. арналған ірі дүкендер желісінде тиімді
болып келеді. Ұқсас желіні энергетикалық компаниялар электр энергиясының
ағындарын тарату мен тұтынуды жедел түрде бақылау үшін пайдаланады,
мысалы Қазақстандағы KEGOC АҚ (1.3 сурет). Қазақстанның аса үлкен
аумағында потенциалдық тұтынушылар санының аз болуы себепті оптикалық-
талшықты байланыс желілерін орнату тиімсіз болатын ауыл-аймақтар көптеп
кездеседі. Бірақ мұндай сұраныс бар болғандықтан, сыйымдылығы аз ЦРРЖ
құру керек болады. Қазақстанда антенналарды орнату кезінде жоғары дәлдікті
қажет етпейтін төменгі жиілікті цифрлық радиорелейлі станциялардың
жиынтығы шығарылады, толқындық арна типті антенналар да тасымалдау
кезінде жеңіл жиналады және аз орын алады. Станциялардың тарату
қашықтығы 100 шақырымнан асады, бұл оларды уақытша байланысты
(мысалы, геологтар үшін) ұйымдастыру үшін мобильді топтарда пайдалануға
мүмкіндік береді (1.4 сурет). Апаттық жағдайлар ауданында басқа байланыс
желілері бұзылған кезде байланыс ұйымдастыру үшін осындай құрылғыны
қолдану ерекше бағалы болып саналады.
1.4 Сурет - РРЖ негізінде ұжымдық желіні ұйымдастыру
Әрине, жерсеріктік байланыс қалады, бірақ оның құны әлі күнге дейін өте
жоғары. Соңғы жылдары қазақстандықтардың өміріне жаңа ақпараттық
технологиялардың ену деңгейі бірден артып кетті. Көптеген адамдар
қарапайым аналогты модем арқылы Интернетке қосылуға қанағаттанбайды.
Бұл жерде басты мәселе бұрынғыдай ақырғы миль ұйымдастыру -
тұтынушыларға жоғары жылдамдықты арналарды жеткізу болып табылады.
Интернеттегі парақтарды қарау кезінде ақталған жерсеріктік қабылдау
жүйелері, ADSL, IDSL сияқты байланыс ұйымдастыру түрлері кеңінен таралып
жатыр. Егер Web немесе FTP-сервер орнату қажет болса, онда телефон
станциясына бағытталған өткізу қабілеттілігінің төмендігі деректерді жүктеу
үшін айтарлықтай кедергі болып табылады. Бұл мәселенің рационалды
шешімдерінің бірі магистралды байланыс желісінен бастап тұтынушыға дейін
цифрлық ағынды тарату үшін радиорелейлі станцияны пайдалану болып
табылады. Байланысты осылай ұйымдастыруға Интернет провайдерлері келуі
мүмкін, олар ЦРРЖ көмегімен тұтынушымен байланыс арнасын құрады.
Кәбілді теледидар желілері де кең көлемде таралып жатыр. Ақылы
арналар саны тұрақты түрде артып отырады, және сәйкесінше қаланың түрлі
аудандарында қабылдау станцияларын құру құны арта береді. Пайдалану
кезіндегі шығындарды төмендету үшін компаниялар аудандар арасындағы
кәбілді теледидардың сигналдарын тарату үшін талшықты байланыс желілерін
пайдаланады. Алайда көптеген жағдайларда неғұрлым үнемді болатыны SDH-1
сигналын тарататын, бір бағана сыйымдылығы хабар тарату сапасындағы
теледидардың 16-21 арнасын таратуға жеткілікті болатын радиорелейлі
құрылғыны қолдану. Төрт бағана пайдаланған кезде таратылатын теледидар
арналарының мүмкін болатын саны 84-ке дейін артады.
1.5 Сурет - Бейне бақылауды ұйымдастыру
ЦРРЖ қолданудың тағы бір түрі соңғы жылдары пайда болды және ол
қала сыртында өздерінің жеке үйлерінде тұратын қалталы азаматтар санының
артуымен байланысты. Мұндай жағдайларда байланысты радиорелейлі
байланыс желілерінің көмегімен қамтамасыз етуге болады. Сонымен қатар
цифрлық арнада телефондық арналарды да, Интернетті де, кәсіпорындар мен
фирмалардың локальдық желілерімен байланысу құралдарын да
ұйымдастыруға болады.
ЦРРЖ орнату мен пайдалану кезінде қатар жүретін кемшіліктер туралы
да ескермеуге болмайды. Радиожиіліктік қор шектелгендігі белгілі, сондықтан
кей кездері басқа станцияларға кедергі келтірмеуді қамтамасыз ету керек
болғандықтан, радиорелейлі желіні пайдалануға рұқсат алу өте қиын болады.
Ара қашықтығы аз болған кезде ең тиімдісі неғұрлым жиілігі жоғары
құрылғыны пайдаланған дұрыс, себебі жиілік артқан сайын байланыс ұзақтығы
төмендейді, ЦРРЖ бір-бірінен ара қашықтығы төмен болған кезде мұндай әсер
болмайды. Тағы бір кемшілігі - тынулар. Оларды тиімді антенналар мен
құрылғыларды қолдану арқылы және байланыс желісін жобалау арқылы
азайтуға болады.
Басты кемшілігі - құрылғы бағасының жоғарылығы. Бірақ ары қарай
ЦРРЖ пайдаланудағы шығындар басқа байланыс тәсілдерімен салыстырғанда
азырақ болып келеді, себебі оларда кәбілді немесе оптикалық-талшықты
байланыс желілерінің бүтіндігін қамтамасыз етуге арналған немесе цифрлық
арналардың жалға алуын төлеуге арналған қаржы бөлу қажет болады.
Соңғы жылдары байланыс технологияларында үлкен өзгерістер болды,
бұл бұрынырақта еш байланысы болмаған салаларда қолданылуына алып келді.
Радиорелейлі желілерді сымды желілер ретінде де пайдалануға болады, себебі
олар сымды байланысты барлық жағдайларда да алмастыра алады, ал
оптикалық-талшықты байланысты көптеген жағдайларда алмастыра алмайды.
Бұл дипломдық жұмыста Талдықорған-Текелі трассасында радиорелейлі
байланыс жолдарын ұйымдастыру үшін 3 цифрлық Nerо Access Link 23
радиорелейлі жүйесі және 3 антенна қажет.
1.6 суретте цифрлық Nerо Access Link 23 радиорелейлі жүйесін
жобалау сұлбасы көрсетілген.
1.6 Сурет - Цифрлық Nerо Access Link 23 радиорелейлі жүйесін
жобалау сұлбасы
1.3 Радиобайланыс ұйымдастырудың жалпы ұстанымдары
Адам қабылдайтын дыбыс тербелістері 20-20000 Гц жиіліктер жолағында
жатабы. Мұндай тербелістердің толқын ұзындығы 15000-15 км жетеді. 1.4-
суретте радио жолдардың құрылымдық сұлбасы келтірілген. Таратылатын
хабар түрлендіргішке келеді (микрафон, телевизиялық камера және
телеграфтық аппарат). Ал түрлендіргіш электрлік сигналға түрлендіреді.
Сосын модулятордан, тасушы жиіліктің синтезаторынан және модуляцияланған
тербелістер күшейткішінен құралған радиотаратушы құрылғыға келеді.
Антеннаның (А) көмегімен таратқыштың радиотербеліс энергиясы
радиотолқын трактына сәуле шығарады. Қабылдағышта радиотолқындар
антеннада ЭҚК туғызады. Радиоқабылдағыш құрылғы селективті (таңдалатын)
тізбектер (СТ) көмегімен сигналдарды бөгеуілдерден және басқа
радиостанциялардан сүзгілейді. Ал детектрде модуляцияға кері процесс
орындалады.
Радиосигналдарды күшейту қабылдағыштың келесі каскадтарында да
жүзеге асады. Сонда да сигналдарды күшейту өте жиі қолданылады. Өйткені
басқа станцияның қабылдауына өту үшін, жоғары жиілікті селекциясын немесе
таңдаушылығын сақтай отырып, басқа сигналдар мен кедергілерден керекті
сигналды айыратын таңдау күшейткішті қайта орналастыру керек. Үлкен күш,
сонымен қатар бірнеше күшейткіш каскадаларды қолдану керек болғанда, бұл
оңай емес мәселе қатты қиындап кетеді. Егер қабылдағышта түрлендіргіш
қолданылса, онда тапсырма едәуір оңайланады. Түрлендіргіште оның
араластырғышына түсетін сигналдардың түрлі жиіліктері қосымша
генератордың көмегімен біркелкі едәуір төмен жиіліктерге ƒПЧ айналады. Ол
аралық жиілік деп аталады. Онда ақпараттық сигналдардың ары қарай күшеюі
аралық жиілік күшейткішіндегі сұлбаны қайта жасамай-ақ бір жиілікте жүзеге
асады. Ол қабылдағышта негізгі күшейткіш болып табылады және пайдалы
сигнал жиілігі бойынша селекцияны жақсартады. Мұндай қабылдағыш
супергетеродинді деп аталады.
1.7 Сурет - Радиожолдың құрылымдық сұлбасы
Детектор (латын тілінен detectio - табу) немесе демодулятор модуляцияға
қарсы процесті жүзеге асырады. Ол қабылданған, күшейтілген және
түрлендірілген жоғары жиілікті модульденген тербелістен берілетін сигналды
айырады. Модуляцияның міндеті - модульденетін сигналдағы ақпаратты
мүмкіндігінше қалпына келтіру. Сондықтан детекторға қойылатын басты
талап - берілетін сигналдың алушыға өзгермей, нақты формасында жетуі.
Цифрлық (дискретті) байланыс жүйесі. Цифрлық (дискретті, импульсті)
берілу жүйесінде сигнал энергиясының сәулеленуі үзіліссіз емес, қысқа
радиоимпульс түрінде. Бұл үздіксіз тасымалдау жалпы сәулелену энергиясына
сәйкес импульстағы ең жоғары қуатты арттыруға және қабылдаудың кедергі
тұрақтылығын жоғарылатуға мүмкіндік береді. Импульстік жүйелердегі
алғашқы сигналды е (t) тасымалдаушы ретінде видео және радиоимпульстердің
периодты тізбегін пайдаланады.
Үзіліссіз хабарламаларды дискретті (Цифрлық) байланыс жүйесімен
беруге болады. Ол үшін оларды уақыт бойынша дискреттеу, деңгейі бойынша
кванттау және кодалау операцияларының көмегімен Цифрлық формаға
түрлендіреді. Кодалауды кең ауқымда каналмен беру үшін хабарламаны
сигналмен алмастыру деп түсінеді. Кодалауды кіші ауқымда дискретті
каналмен беру үшін дискреттік бастамамен хабарламаны түрлендіру
операциясы деп түсінеді. Сонымен қатар дискреттік хабарламалар кодалық
символдар тізбегіне түрленеді. Егер басқасы көрсетілмесе, ары қарай кодалау
сөзі кіші ауқымды кодалау дегенді білдіреді. Кодалау жүйесі - объекттердің
кодалық белгілену ережелерінің жиынтығы. Беруші құралдың модуляторында
тербеліс тасымалы кодерде алынған импульсті тізбекпен модульденеді.
Цифрлық байланыс жүйесінде импульсті-кодалық модуляция (ИКМ) жиі
қолданылады. ИКМ қолданған жағдайда үздіксіз сигналдың дискретті мәндері
кодалық комбинация түрінде беріледі. Екілік көрсетімді қолданғанда, кодалық
комбинация бүтін санды бейнелеуі мүмкін. 1.8 суретте Цифрлық байланыс
жүйесі радиоарнасының құрылымды сұлбасы көрсетілген.
1.8 Сурет - Цифрлық байланыс жүйесі радиоарнасының құрылымдық сұлбасы
Сонымен, ақпаратты таратудың цифрлық жүйесінде хабарламаны
радиосигналға айналдыру үш операциямен жүзеге асады: түрлендіру, кодалау
және модуляциямен (аналогтік жүйеде екеуімен - түрлендіру және модуляция).
Ескерейік, кодалау - математикалық бөлікті, ал модуляция - хабарламаның
сигналға айналуының физикалық бөлігін анықтайды. Негізі бойынша кодалау
хабарламаның кодалық символдардың тізбегіне түрленуін көрсетеді, ал
модуляция - цифрлық каналмен жіберуге жарамды символдарды сигналға
түрлендіреді. Кодалау мен модуляция көмегімен хабарлама көзі байланыс
каналымен бірлеседі.
Радиожиілікте күшейткеннен кейін қабылдағышта аралық жиіліктік
сигналдан (қабылданған екілік сигнал) демодулятордың көмегімен кодалық
символдардың тізбегі алынады (бірлік сигнал). Содан кейін декодерде осы
символдарды декодалау жүргізіледі. Декодалау қабылданатын кодалық
символмен хабарламаны қалпына келтіруден тұрады. Декодерден шығысымен
қалпына келтірілген аналогтік сигнал хабарламаны алушыға жетеді.
Ақпаратты таратудың қазіргі заманғы цифрлық жүйесінде аналогті-
цифрлық құралдың жеке микросұлбаларында үйлескен екі топ пайдаланылады:
кодектер және модемдер. Кодек дегеніміз кодер-декодердің түрлендіргіш жұбы,
ал модем - модулятор-демодулятордың түрлендіргіш жұбы.
Қазіргі таңда ЦРРЖ бойымен STM-RR и STM-1 ағындарына сәйкес
цифрлық ағындар таратылуда. ЦРРЖ бойымен осы модулдер өтіп жатқан кезде
SOH-ның секциялық тақырыптары өңделеді. Ол келесі аталулардан құралған:
мультиплекстік MSOH регенерациялық RSOH және көрсеткіштен AU.
Секциялық тақырыптардың құрылымына сәйкес ЦРРЖ-на мультиплекстік және
регенерациялық секциялар бөлінеді 1.7 сурет.
ШРС1-да мультиплекстік секция
MS1
бітеді сонымен MS2
мультиплекстік секция және регенерациялық RS1 секция басталады. РРЖ
регенерациялық секциялары барлық өтімдерде басталады және аяқталады. РРЖ
мультиплекстік секциялары ШРС мен ТРС-да басталады және аяқталады. Ал
аралық радиорелейлі станцияда АРС тек қана регенерациялық секцияның
RSOH тақырыбы өңделеді, ал тақырыптың басқа бөлімдері осы станциялар
арқылы транзитпен өтеді.
1.7 Сурет - ЦРРЖ-ның мультиплекстік және регенерациялық секциялары
1.4 ЦРРЖ технологияларын талдау
Жабдықты таңдауда анықталатын қорытынды сипаттама
Цифрлық радиорелейлік желі технологиясы бүкіл әлемде цифрлық және
сапасы жағынан қарқынды дамып, қазіргі таңда жаңа телекоммуникациялық
кеңістікті құруда қажетті буынның бірі болып табылады.
Өзінің алтпыс жылдық дамуы барысында радиорелейлік желі мың
шақырымдық аралықта басқа да кабельдік және спутникалық байланыс
құралдарымен жүздеген және мыңдаған телефондық сигналдарды таратуда
тиімді құрал түріне айналды.
Қазіргі таңда РРЖ одақтық, аймақтық, ұлттық және халықаралық
электробайланыстың цифрлық торабының маңызды құрылымдық бөлігі болып
табылады, соның ішінде:
- аса көп емес капиталды шығындарда жабдықты тез орнату мүмкіндігі
(тіректі және барлық ғимараттың инфроқұрылымын пайдаланып, кіші
габариттер және радиорелейлік жүйе олардың орналасуына жол береді);
- экономикалық ұтымды, ал кейде жалғыз. Жергілікті аумақтағы
көпарналы байланысты ұйымдастыру мүмкіндігі күрделі рельефпен (орман,
таулар, балшық және т.б.);
- құтқарушылық, апат жағдайында байланысты апаттық қалпына келтіру
үшін қолдану мүмкіндігі және т.б.;
- ТОБЖ жол бермейтін және басқа да кабелдік желілермен РРЖ бойынша
ақпаратты таратудың жоғары сапасы.
Қазір қол жететін радиорелейлік желі жабдықтарын тұтынушы өзіне
қолайлы түрін таңдау кезінде бұл желі түрінің сонша түрлілігінен
(радиорелейлік байланыстың екі жүзге жуығы құжаттандырылған) бір шама
қиындықтар туындамайды.
Аспап түрін таңдау сатысында әдетте тек жобаланатын торап
топологиясы (аралық ұзындығы және торап пішіндемесі, саны), көлемі және
берілетін ақпарат түрі, байланыс сұлбасы, сонымен қатар байланыстың талап
етілетін сапасы белгілі болады, сондықтан да бұл сатыда қағида бойынша
төменде берілген белгілер басшылыққа алынады:
а) гидрометеор ықпалымен орнықтылығы (жамбыр, қар, шөп), желі
жүктемесі бойынша, габаритті-салмақтық сипаттамамен, аспаптық ғимараттан
антеннаны жою мүмкіндігімен, кепілдіктен және кепілдіктен кейінгі жөндеуді
қамтамасыз ету, пайдалану шартында жөндеуге жарамдылық және
температуралық аралық бойынша пайдалану шартында аспаптың сәйкестігі;
б) бір пункттен барлық желілерді басқару мүмкіндігі, аспаптың жағдайын
қашықтан бақылау, уақыттың дәл масштабындағы ақпаратты таратудың сапалы
сипаттамасы, қызметтік және сервисті арналардың болуында қызмет көрсету
жүйесі талаптарына аспаптың сәйкескестігі;
в) радиорелейлік желіні құруға рұқсат алу мүмкіндігі. Мұнда ескере
кететін жай, радиорелейлік желі тапсырмасын құруға рұқсат алуда, жабдықты
таңдағанда бірінші кезекте туындайтын кедергілердің алдын алу керек.
Жоғарыда келтірілген орынды белгілерге негізделіп, жабдық мүмкіндігін
толығымен жеткілікті түрде негізгі сипаттамалар жиынтығы талдау және
аспапты таңдағанда ескеріледі.
Қарастырып отырған жүйе қағида бойынша ақпаратты тек цифрлық түрде
тарату үшін бағытталған. Теледидарлық сигналдарды тарату үшін
радиорелейлік байланыс өзіндік ерекшеліктерге ие және ол одан әрі өз алдына
жеке топ түрінде қарастырылатын болады.
Ақпаратты тарату жылдамдығынан цифрлық радиорелейлік желіні негізгі
екі топқа бөліп қарастыруға болады:
а) Төменгі жылдамдықты радиорелейлік байланыс. Бұған барлық отандық
радиорелейлік байланыс және Ресейден ұсынылған шетелдік басушы бөлігі
жатады (бұлардың ішінде жүзге жуығы Ресейлік кепілдікке ие).
Керекті радиорелейлік байланыс 16Е1 немесе Е3 дейінгі трафикке
есептелген. Бұдан бірнеше жыл бұрын Е3 трафикті радиорелейлік желі орташа
жылдамдықты деп есептелгенін ескерсек, қазір бұл Е1-ден немесе 2Е1-ден 8Е1,
16Е1 дейінгі өткізгіштік қабілеттілігін өзгерту мүмкіндігін (кейде
бағдарламалық жолмен) қамтамасыз ететін цифрлық тораптың төменгі буын
стансалары. Тек Е1 ағынын тарату үшін арнайы радиорелейлік байланысты
шығару тиімсіз болуда.
б) Жоғары жылдамды радиорелейлік байланыс. Қазіргі таңда бұл
радиорелейлік байланыстар тек SDH-технологиясы негізінде құрылады және
бір жиілік жиынтығында 155,52 Мбитс (STM-1) жылдамдығына ие болады.
Бір жиілік жиынтығы 622,08 Мбитс тарату жылдамдықты радиорелейлік
байланыстар Ресейде әлі күнге дейін қолданысқа ие емес. Бұрын жоғары
жылдамдықты PDH торабындағы Е4 (немесе 139,254 Мбитс) тарату үшін
радиорелейлік байланыстар қызмет көрсететін, бірақ біз айтып өткендей біздің
ел үшін бұған деген тұтынушылық тәмамдалған деп айтуға болады. Ал жаңа
радиорелейлік байланыстар 155,52 Мбитс тарату жылдамдығымен және 140
Мбитс тарату мүмкіндігін қамтитын SDH-технологиясы базасы негізінде
құрылуда.
Жоғары жылдамдықты радиорелейлік желілер ТОБЖ-дағы күрделі
аймақтық рельефте радиоқондырғы сапасында, жергілікті цифрлық
тораптармен сәйкес келетін ТОБЖ (STM-4 немесе STM-16) күрделендіру,
магистралды және аумақтық желілерді құру үшін, сонымен қатар, ТОБЖ сақтау
үшін қолданылады.
Жоғары жылдамдықты радиорелейлік байланыстарды бағытталуы
бойынша пішіндік, құрылымдық өзгешеленетінекі топқа бөліп қарастыруға
болады. Бұл біріншіден, бір немесе екі қордан (жабдық пішіндемесі 3+1,
7+1 немесе 2 х (3+1)), әдетте параллелді радиорелейлік жиынтығы бойынша
STM-1 6-7 ағынына дейінгі таратуға есептелген көпжиілік жиынтықты
радиорелейлік байланыстар. Қағида бойынша радиорелейлік желі ұзындығы
жүздеген шақырымнан жоғары. Екіншіден, үлкен қала талаптарында STM-1
(155 Мбитс) ағынын тарату үшін, аумақтық торап және ірі емес жергілікті
тораптарды құруда қажетті магистралды желілерден тармақталуы үшін
бағытталған. Бұл тармақталулар үшін қағида бойынша 7,8-11 ГГц аралықтары
және үлкен қалалардағы байланыс үшін 15,18,23 ГГц аралықтары қолданылады.
Пішіндеме бойынша бұл әдетте STM-1 жылдамдығында екі жиілік
жиынтықты радиорелейлік желі, мұнда жиілік жиінтықтардың бірі қор (1+1
сұлбасы бойынша). Аспап-жинақты, азгабаритті; қабылдап-таратқыш
(ODU - Outdoor Unit блогы) антеннаның шаң құрғақтан қорғану
контейнерінде орналасқан және ұзындығы 100-300 метр бір немесе екі
коаксиалды кабелмен төменгі жабдықпен (IDU
-
Indoor Unit)
жалғастырылады.
SDH технологиясын пайдаланатын жоғары жылдамдықты радиорелейлік
байланыс тобына кейде орташа жылдамдықты деп аталатын 51,84 Мбитс
жылдамдығымен ақпаратты тарататын радиорелейлік байланысты жатқызуға
болады. Олар таратудың синхронды желісімен тармақталуды жүзеге асыруда
жеңілдетеді, SDH торабына 21 ағыннан Е1, Е2 дейін қосылуға, ТОБЖ-дан
немесе радиорелейлік желіден ақпаратты қолданушы торабына тармақтауға,
түрлі пішіндемеде SDH торабын құрудың мағыналы мүмкіндігін көбейтуге жол
береді.
Берілетін ақпараттың көлеміне қарай, жабдықты таңдау барысында
қорытынды көрсеткіштер санына көпаралықты радиорелейлік желіні құру
мүмкіндігін жатқызуға болады.
РРЖ-дағы плезиохронды цифрлық иерархия (PDH)
PDH технологиясы - дәстүрлі және ескі, ол жиырма жылдан астам
уақыт барысында дамуда. Мұнда екі стандарт кең қолданылуда-1544 Кбитс
жылдамдығымен бастаңғы ағынын тарататын Солтүстік американдық және
2048 Кбитс жылдамдығымен бастаңғы ағынын тарататын байланыс және
пошта әкімшілігінің Еуропалық конференция стандарты. PDH кіріс ағындары -
тәуелсіз және де қосымша биттермен жылдамдық түрлілігі мәліметтерін
кодтағанда мұндағы суммарлық жылдамдық 4R бірнеше пайызға жоғарылауын
қосып, осындай 4 ағынды біріктіргендегі R жылдамдықты алдын ала теңестіру
керек.
Қазір 2048 Кбитс 4 ағынды біріктіргенде қайталама ағын асинхронды
түрінде құрылады және 8448 Кбитс ағын жылдамдығына ие болуына сәйкес
тек байланыс және пошта әкімшілігінің Еуропалық конференция стандарты
қолданылады. Е3 үшреттік ағын 34368 Кбитс жылдамдығына ие болады және
4 Е2 асинхронды ағынды біріктіреді. Бұл ағындардың ішінде ең мықтысы - Е4
төрт реттік ағын, ол 139264 Кбитс жылдамдығына ие болады және Е3 төрт
ағынын біріктіреді.
Сексенінші жылдары балама 1920 арна 64 Кбитс жылдамдығымен, 140
Мбитс ағынын тасуға жол берген, ТОБЖ, радиорелейлік байланыс және
цифрлық микроэлектрониканың арзандауына байланысты бүкіл әлем бойынша
PDH жүйесі кең тараған. Сонда ағын сиымдылығының одан да көп көбею
беталысы пайда болды.
Бірақ тоқсаныншы жылдары мәліметтерді таратуда тікелей көкейкесті
болып табыла бастады, мысалы, 64 Кбитс жылдамдықты ағын (Х25
хаттамасымен) банк аралық операцияларды қамтамасыз ету үшін алынған.
Бұған PDH жүйесі аса бейімді болмады.
PDH телефондық тораптар арасындағы байланыста олардың арасында
телефондық сигналдардың үлкен ағындарын тарату тиімді және жеткілікті
түрде жол беріледі (демек телефондық сигналдарды жинау және талдау)
сонымен қатар, мультиплексерлеу тек соңғы пунктте ғана жүргізіледі. 64
Кбитс немесе 2 Мбитс ағынмен өзара бірнеше офис, банктерді байланыстыру
талап етілген жағдайда, оларды әрбір пунктте 140 Мбитс ағын тобына енгізіп
және шығарғанда әрбір тұтынушыға үшдеңгейлі демультиплексорлы PDH
сигналын жүргізу қажет болады (Е4 төрт Е3 ағынына, сосын керекті Е3 ағынын
төрт Е2 ағынына, бір Е2 ағынын төрт Е1 ағынына қою керек). Е1 абоненттік
ағынын тармақтағаннан соң, қайтадан кері тәртіп бойынша Е4 сигналының
толық құрастыруын жүргізу керек. Көптеген мұндай тұтынушылар үшін торап
экономикалық тиімсіз болып табылады.
PDH технологиясындағы екінші мәселе - төменгі деңгейде ағындарды
бағдарлау құралдарының толығымен жоқ болуынан, торапта ағынды басқару
және бақылау үшін қызметтік арналарды ұйымдастыруда мүмкіндіктің
жеткіліксіздігі. PDH технологиясын құрғанда біз тарату жылдамдығында тиімді
жетістіктерге қол жеткізуді көздегенбіз. Ал, мұнда қосымша биттың саны
шегіне дейін не үшін азайды, ағынды асинхронды тығыздап енгізетін тораптық
басқару дамуында қор биттері қарастырылмаған. Соңғы жылдары берілген PDH
кемшіліктері радиорелейлік байланыс көмегімен жайлап түзетілуде.
Біріншіден, радиорелейлік байланыста жылдамдықты трансформациялау
жүргізіледі: радиорелейлік тораптың барлық басқару тапсырмаларын
толығымен шешуге жол беретін, кіріс ағындары құрамына қосымша биттер
енгізіледі, сонымен қатар байланыс сенімділігін арттыратын қажетті кодтау
және басқа да қызметтермен қамтамасыз етеді.
Екіншіден, радиорелейлік байланыста артықшылықты бір мәртелік
мультиплексерлеу қолданылады, мұнда Е3 ағындары Е2 қалыптасуында 16 Е1
ағынымен тікелей біріктіруін алады. РРЖ PDH жаңа ұрпағын тұтынушымен Е1
түйіспесі бойынша тікелей түйіседі (Е1 түйіспе саны 16 дейін болуы керек).
Е4 ағынды мультиплексорды шығару тоқтатылды, оның орнына
ақпараттың керекті көлемі SDH торабын синхронды әдіспен таратуы ыңғайлы
болып табылды. Мұнда айта кететін жай, Ресейде Е4 жүйелері кең қолданысты
тауып үлгермеді, ал бірақ шетелде пайдалануда мұндай сиымдылықпен
радиорелейлік желілердің көптеген саны табылады. Е4 мультиплексорымен
жаңа радиорелейлік желілерін жасау тоқтатылды.
PDH үшін жаңа радиорелейлік байланыс қағида бойынша Е3 кем емес
және N таратуына Е1 ағынында шамамен трафикқа ие болады.
РРЖ-дағы синхронды цифрлық иерархия SDH
Сигналдың жылдамдығымен стандарттарын, SDH құру жөніндегі
қағидалары 1988 жылы бекітілді, ал оған дейін SDH жүзеге асырудың
жеңілдетілген әдістерін табуға ізденген.
SDH маңызды мәселе (жалпы кезкелген синхронды тораптарда) -
территориалды шашыранды торап пункттеріндегі ақпараттың түрлі
бастауларымен қалыптасатын, цифрлық сигналдарды қатаң синхрондау
қажеттілігі. Ұзаққа созылған уақытта бұл талап мүлде анықталмайтын болып
табылады.
SDH артықшылығы жүйелі мультиплексерлеу сатысында топтық ағын
құрамымен берілетін кезкелген сигналдарға тікелей қолжеткізу мүмкіндігі
болып табылады.
SDH қағидаларын таңдауды анықтауда бірден бір нәтижелі түсінушілікте
оларды бырыңғай цифрлық тораппен біріктіретін, қызмет көрсететін PDH
тораптарымен болашақ SDH тораптарын байланыстырудың қажеттілігі
туындайды.
Таратудың 155,52 Мбитс топтық жылдамдығымен өзінің дестелік
құрылымдық мүмкіндігімен SDH сигналы үшін бастауыш сапасында таңдауға
қол жеткізе алады. әрбір десте 125 мкс ұзақтығына ие болады және 81 байт
талғамды түрлі қызметтік және мекен-жайлы ақпараттарды тасушы атауды
құрайды. Мұндай дестені бірінші деңгейдегі синхронды транспорттық модул
деп атаған (G707, G708 МСЭ кепілдемесімен STM-1 білдіреді).
STM-1 құрылымы барлық әлемде PDH сигналдарымен қызмет атқаратын
SDH түйіспесін қамтиды және кезкелген пішіндемеде цифрлық тораптарды
құруға жол береді.
SDH қайталама деңгейі бырыңғай ағында STM-4 сигнал - 155,52 х 4 =
622,08 Мбитс топтық жылдамдығымен STM-1 синхронды қапталу төрт
дестемен қалыптасады.
SDH үшінші деңгейі - STM-4 төрт сигналынан немесе STM-1 16
сигналын синхронды құрастыруынан алынған STM-16 ағыны STM-16
16 х 155,52 = 2488,32 Мбитc топтық жылдамдығымен қалыптасады. Мұнда
тағы да STM-64 = 4 х STM-16 = 64STM-1 немесе 9953,28 Мбитс жоғары
жылдамдығы қарастырылған. Ал, Bosch фирмасы бүгінгі күнде ТОБЖ
бойынша 16 ағынды STM-16 немесе 40 Гбитс үшін жаңа оптикалық МО-16.
Радиорелейлік желіде берілген жылдамдықтардан тек STM-1
қолданылады (тек шетелде STM-4 жылдамдығы өте сирек қолданылады). STM-
4 ағындары мен жоғарыда келтірілген жылдамдықтар алдымен ТОБЖ-да
жүзеге асырылады.
STM-1 дестесімен қамтылған радиорелейлік желілер трафигі үшін жиі
артық болып табылады, мысалы, магистралды желіден жауап беру керек
болғанда ақпарат бөлігі және радиорелейлік желі бойынша беру жергілікті,
аумақты немесе локалды тораптарда болады. Сондықтан SDH радиорелейлік
желі бойынша тарату үшін жылдамдық 13 тең, жалпы тарату жылдамдығы
51,84 Мбитс болатын STM-1 сигналы қарастырылды (бұл сигнал кейде STM-
0 білдіреді). STM-0 сигналының құрылымы оған PDH ағындарын: бір Е3 ағыны
Е1 21 ағынына дейін, сонымен қатар PDH барлық сигналдары АҚШ нұсқауы
бойынша қаптауға жол береді.
STM-0 радиорелейлік желі арқылы PDH тораптары күшті ТОБЖ, SDH
желілеріне қосыла алады және ыңғайлы өткел болып табылады.
SubSTM-1 сигналдары
Радиорелейлік желіде STM-0 таратуындағы кейбір жылдамдықтардың
жоғарылауы өзінің бұдан әрі орынды дамуын көрсетті. STM-1 дестесін үш
бөлікке бөлген кезде, STM-0 дестелегенде атау көлеміде үш есеге қысқарады
(27 байтқа дейін). Сонда бұл атау құрылымы өзгереді, берілетін қызметтік
ақпарат көлемі азаяды және байланыс торабында сигналды басқару бойынша
түйіспе күрделенеді. Сол үшін STM-0 мен бірге STM-1 дестесінің түгел атауын
өзгеріссіз жиі-жиі беріп тұрады. Радиорелейлік желідегі тарату жылдамдығы
55,296 Мбитс дейін артады, ал STM-1 ден барлық атауды тасушы бұл сигналды
SubSTM-1 деп атайды.
1.5 ЦРРЖ құрылғыларын таңдау
Nerо Access Link 23 цифрлық байланыс жүйесі
Біріншілік желінің тұрған жеріне байланысты Талдықорған-Текелі
трассасы зоналық аймаққа жатады. Зоналық (аймақішіндік) цифрлы
радиобайланыс желісі (ЦРБЖ) - орта сиымдылықты желіден, сол сияқты
технологиялық РРЖ-ден тұратын құрылғы, электр тарату желісін, темір жол
транспортында, көмір өндіруде кеңінен қолданылатын технологиялық
байланыс орнатуға болады. Қазіргі РРЖ әртүрлі жиіліктік диапозандарда 0,1-
ден 15 ГГц жұмыс істейді. Радиорелейлі станциялар функционалды белгісіне
байланысты, торабтың, соңғы және аралық байланыс бөлінеді.
Қазақстанда қазіргі кезде көптеген шетел компанияларының цифрлық
радиобайланыс құрылғылары бар. Сол компания құрылғыларының негізгілері
NEC, Ericsson, Alcatel, Nokia, Siemens, Радан.
Радиорелейлі желіні құруға арналған құрылғы ретінде келесі себептерге
байланысты Nerо құрылғысы таңдалып алынды:
Nerо Acess Link 23 байланыс жүйесі жергілікті желілерде сапалы
байланыс жүйесін құруға, қазіргі байланыс желілерінің толық мүмкіншілігін
қолдана отырып, соңғы тұтынушыларға жеткізуге болатын радиорелейлі
комплекс. Сонымен қатар бұл комплекс пункттер арасында цифрлы байланыс
құра отырып 7 8 13 15 18 23 ГГц жұмыстық диапозандарға жұмыс істейді.
Бұндай жүйенің өмірге келуі қазіргі кезде ақпарат тарататын цифрлы
қызметке сұраныс артуына байланысты өсіп отыр. Nerо Access Link 23
байланыс желісін құруда, жалпы тасымалдаушысы бар клиенттерге кіріс енгізу
үшін, корпоративті байланыс желісін түзу, жергілікті қалалық және селолық
байланыс орнату үшін, сонымен бірге уақытша желіні құру, немесе апат кезінде
байланыс желісін құру үшін кеңінен қолданыс тапты. 1.1 Кестеде Nerо Access
Link аппаратурасының параметрлері келтірілген.
1.1 Ке с т е - Nerо Access Link аппаратурасының параметрлері
Радиорелейлі желіні құруға арналған құрылғы ретінде келесі себептерге
байланысты Nerо құрылғысы таңдалып алынды:
- Құрылғының жоғары сенімділігі;
- XPAND конфигурациясындағы Evolution Series типті радиорелелі
құрылғы жиілік диапазондары 5 ГГц бастап 23 ГГц дейін жұмыс кезінде
жылдамдықтары 6 Мбитс бастап 155 Мбитс дейін болатын деректерді
таратуға арналған. Өткізу қабілеттілігі мен модуляция түрін конфигурациялау
жүйенің күшеюі мен жиіліктер спектрін пайдалану тиімділігі арасындағы
оңтайлы қарым-қатынасты қамтамасыз ете отырып, бағдарламалық түрде
жүзеге асады;
- Evolution Series типті бұйымдар әмбебап мультимодемді және
көпфункционалды базалық платформаны пайдалана отырып, екі түрлі режимде
жұмыс істеу үшін конфигурациялана алады: METRO (SDH сигналдарын
тарату) және XPAND (PDH сигналдарын тарату). Әрбір радиоарнаның өткізу
қабілеттілігі конфигурацияланады және бағдарламалық лицензия арқылы
анықталады. Тұтынушы құрылғы құрамын өзгертпей-ақ барлық өзгерістер мен
жаңартуларды орындай алады. METRO және XPAND жүйелерінде
унификацияланған IFU пайдаланылады.
XPAND конфигурациясы:
- бір таратқыштың өткізу қабілеттілігі 6 Мбитс бастап 155 Мбитс дейін;
- артып отыратын өткізу қабілеттілігі 8Мбитс (4Е1); 16Мбитс (8Е1);
32Мбитс (16Е1); 40Мбитс (20Е1); 56Мбитс (28Е1); 80Мбитс (40Е1);
100Мбитс (50Е1); 150Мбитс (75Е1).
- 2 Мбитс бастап 100Мбитс дейінгі артып отыратын жылдамдығы бар
ethernet 10100Вase-T;
- араласқан Ethernet трафигі және TDM (E1);
- E1 ағындарының құрылымдық коммутаторы;
- 1+0 бастап 3+1 дейін конфигурациялау; Параметрлер аттары
Техникалық
ақпараттар
1. Жұмыстың жиіліктер диапозандары, ГГц
2. Бір пролеттің орташа ұзындығы, км
3. Резервтеу сұлбасы
4. Бір стволдағы телефондық арналар саны
5. Ақпараттар тарату жылдамдығы, Мбитс
6. Модуляция түрі
7. Дуплексті стволдар
8. Қабылдағыш шығысындағы шуыл коэффициенті,дБ
9. Қабылдағыш кірісіндегі сигналшуыл қоймасы,дБ
10. Жұмыс істеу режимі
21.3-23.6
15
1+1
480
4, 8, 16, 32, 34
QPSK
6
4,5
17,5
сөтке бойы
- HSB (тікелей резервтеу);
- тасушы жиіліктер арасындағы қадам 28, 40, 50 және 56 МГц;
- TDM трафигінің интерфейсі 12xE1;25E1;
- Ethernet интерфейсі: 10100Base-T;
- E1 ағындарына арналған сұлба бойынша резервтеу, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Берілген дипломдық жұмыста 21.3-23.6 аумағындағы Nerо Acсess Link
23 сандық радиорелейлі жүйесінің негізінде Талдықорған-Текелі трассасында
20 ГГц радиодабылдың таралуын зерттеу мәселесі қарастырылған.
ЦРРЖ-ның арасында байланыс тұрақтылығының есептеулері келтірілген.
Сонымен қатар, жабдықты пайдалануда өміртіршілік қауіпсіздігі шаралы
сипатталған, берілген жұмысты енгізудегі техника-экономикалық негіздемесі
мен бизнес-жоспар жасалған.
АННОТАЦИЯ
В данной дипломной работе рассмотрен вопрос исследовании на трассе
г. Талдыкорган-Текели на базе цифровой радиорелейной системы Nerо Access
Link 23 в диапазоне 21.3-23.6 ГГц.
Произведены расчеты устойчивости связи на пролете ЦРРЛ. Кроме того,
описаны меры безопасности жизнедеятельности при эксплуатации
оборудования, разработано технико-экономическое обоснование внедрения
данного проекта и разработан бизнес-план.
ABSTRACT
In this thesis work considered study on the track Taldykorgan-Tekeli based
digital microwave system Nero Access Link 23 in the range of 21.3-23.6 GHz.
Calculations sustainability communication on migration DRRL. It also
describes the life safety measures when using the machine, developed a feasibility
study for the implementation of this project and developed a business plan.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Радиорелейлі байланыс негіздерін талдау
1.1 Талдықорған елді мекеніндегі қолданыстағы желі сипаттамасы
1.2 ЦРРЖ сипаттамасы және оның қазіргі заманғы желілерде қолданылуы
1.3 Радиобайланыс ұйымдастырудың жалпы принциптері
1.4 ЦРРЖ технологияларын талдау
1.5 ЦРРЖ құрылғыларын таңдау
1.6 Жерсеріктік байланыс жүйелері
1.7 ARTA компаниясының антенналары
1.8 Жабдық түрін және жиілік аралығын таңдау
2 Есептеу бөлімі
2.1 Талдықорған -Қарабұлақ ЦРРЖ есептеу
2.2. Антенналардың ілінуін есептеу
2.3. Талдықорған -РТЖ бөлігіндегі ЦРРЖ пролеттерін есептеу
2.4. Қарабұлақ-РТС ЦРРЖ пролетін есептеу
2.5 Текелі-РТС ЦРРЖ пролеттерін есептеу
3 Экономикалық бөлімі
3.1 Жобаның мақсаты
3.2 Жабдықтарға жұмсалатын шығындар
3.3 Қаржылық табысты есептеу
3.4 Капиталдық салымды есептеу
4 Еңбек қорғау және техникалық қауіпсіздігі
4.1 Жалпы жағдайы
4.2 РРЛ қызметкеріне қойылатын талап
4.3 Биіктікке көтерілуге байланысты жұмыс
4.4 Антенна-діңгекті ғимарат. Антенналы-толқын жолды тракт
4.5 Көтеру құрылғылары
4.6 Жүкті тиеу-түсіру жұмыстары
4.7 Өрт қауіпсіздігінің шаралары
4.8 Жеке қорғаныс құрылғылары
4.9 Нөлдеуді есептеу
4.10 ЖЖ және АЖЖ-тегі электромагнит өрісінің әсерінен қорғану
шаралары және есебі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қысқартылған сөздер
А Қосымшасы
Ә Қосымшасы
6
7
7
7
9
13
17
22
25
27
30
35
35
37
46
51
57
63
63
64
68
70
72
72
73
73
74
76
77
78
78
79
83
87
88
89
90
91
КІРІСПЕ
Қазіргі кезде ұялы желілер абоненттерінің санының қарқындап артуына
қарамастан, қашықтатылған ауылдық аймақтарды телефонизациялау міндеті
тұр. Байланыс операторларының барлығы делік, оның ішінде ұжымдық
тұтынушылар да жекеленген кеңселерді бірегей желіге біріктіре отырып немесе
телефонизациялап, ерте ме, кеш пе қашықтатылған, кей кездері күрделі қол
жетімділікті аудандарда трафикті тасымалдауды ұйымдастыру мәселелерімен
қақтығысады.
Соңғы үш онжылдықта электрониканың жетілуіне байланысты және
дециметрлік пен сантиметрлік диапазондарындағы толқындары кеңінен игеруге
байланысты радиорелейлі желі байланысы дамыды.
Тура көру радиорелейлі желі көмегімен, көпарналы телефон сигналдарын
аналогты және цифрлы түрде және телевизиялық сигналдарды дыбыстық ілесі
жүру сигналдарымен қоса тартады.
Цифрлық радиорелейлі желінің бөгеуілге қарсы тұрушылығы өте жоғары,
сигналдарды жоғары санамен тарататын цифрлық жүйе, сонымен қатар оның
экономикалық тиімділігі де жоғары.
Дипломдық жұмыста Талдықорған-Текелі трассасында цифрлық Nerо
Access Link 23 радиорелейлі жүйесін жобалау қарастырылады.
Nerо Access Link 23 жүйесі тар жолақты жаңа техникалық қондырғы,
құрамында дистанциялық қызмет көрсетуі бар, автоматты режимде және
781315182326 ГГц радиожиіліктер диапазондарында жылдамдығы 34
Мбитс болатын, бірнеше пункттер арасында цифрлық байланыс орнатады.
Есептеу бөлімінде тура көру цифрлық радиорелейлі желінің жүйе
құрамына негізгі үш бөлім кіреді. Олар: антенналарды ілуін есептеу, байланыс
тұрақтылығын есептеу және энергетикалық есептеулер.
Сол сияқты дипломда жұмыста күре жолдың бойында жоғары класты
байланыс цифрлы қосқыш желісін орнату мәселесі шешіледі.
Дипломдық жұмыс алдына қойылатын негізгі мақсат, станция аралық
байланысты цифрлық радиорелейлі желі (ЦРРЖ) арқылы технико-
экономикалық тиімді, қазіргі кездегі барлық нормаларға сай радио байланысты
тарату сапасын жоғары етіп жобалау.
ЦРРЖ қызмет көрсету жағынан аудан тұрғындарының барлық қажетіне
тиімді болуы керек. Яғни абонент ауданның қай бұрышында болмасын
байланыс қызметінің жоғары сапалы болуын қалайды.
Сонымен қатар, байланыс қызметінің сапалы болуы, оның ауыл
аумағында орнату шығыны аз, әрі оңай болуы.
1 РАДИОРЕЛЕЙЛІ БАЙЛАНЫС НЕГІЗДЕРІН ТАЛДАУ
1.1 Талдықорған елді мекеніндегі қолданыстағы желі сипаттамасы
Талдықорған қаласы - Алматы облысының облыстық орталығы. Халық
саны 130 мың адамнан астам ал ауданы 74 км2. Қызметтегі заңгерлік өкілдер
саны 2007 жылдың 1 қаңтарында кәсіпорындың - 3 644, жеке кәсіпкерліктердің
- 6 213 адам санын құрады.
Қазақстан Республикасының оңтүстік-
шығысында Жетісу Алатауының батыс жағында орналасқан. Орталық Азия,
Ресей мемлекеттеріне шығуға мүмкіндік беретін әуежай, теміржол станциясы
бар. Жалпы мемлекеттік және облыстық маңызы бар автомобиль жолдары
тораптарының жүйесі арқасында қала Қазақстанның басқа да қалаларымен,
Орталық Азиямен, Ресеймен және Қытаймен байланысып жатыр.
Білім, мәдениет, туризм орталығы және халықаралық, өңіраралық
өндірістік - қызмет көрсету орталығы ретінде аса тартымды қала. Қалада 4
жоғарғы оқу орны, 12 орта кәсіби білім мекемелері, 25 жалпы білім беру
мекемелері жұмыс жасайды. Сондай -ақ, қалада драма театры, филармония,
мұражайлар, мәдениет және демалыс парктері, кітапханалар мен кинотеатрлар,
стадиондар, спорт кешені, аквапарк және ипподром бар.
2014 жылдың 1 айғы ортаайлық жалақысы 45176 теңгені құрады. 2013
жылдың 11 ай бойына жалпы облыс бойынша негізгі капитал инвестициялары
34 376 млн.теңгені құрады.
Талдықорған қаласының картасы 1.1 суретте көрсетілген.
1.1 Сурет - Талдықорған қаласының картасы
Сонымен қатар соңғы жылдары қалада күшейтілген екпінділікпен қайта
өңдеу өнеркәсібі дамуда.
Дәл қазіргі уақытта ҚТС желісінің сыйымдылығы 68 339 телефондық
нөмірлерді құрайды. Аналогты телефондық станцалардың қондырғыларын
цифрлыққа алмастырумен желінің толық жаңартылуы жүргізілген. Желіде LGE
Starex-TX1 алты станциясы қатыстырылған, оның үшеуі станцалық шығарылу
ретінде қолданылады. Абоненттердің нөмірленуі алты сандық. Станца аралық
байланысы SDH технологиясын қолдануы бар ТОБЖ-де ұйымдастырылған.
АТС пен АМТС арасында ОКС №7 сигнализациясы әрекет етеді, ADSL
мәліметтерді беру қызметі енгізілген.
Қазіргі кезде Алматылық ОТД келесі қызмет түрлерін ұсынады:
Дауыстық телефонияның негізгі барлық қызмет түрлері (жергілікті,
қалааралық, халықаралық);
Мәліметтерді беру желілерінің, Internet-ке қатынаудың қызметтері;
Интелектуалды желі;
Tarlan Card - алдын-ала төленген телефондық карталар қызметтері;
Internet Card (IDC-Card);
ҚКҚТ қызметтері (қызмет көрсетудің қосалқы түрлері).
Талдықорған қаласында мәліметтерді беру және интернетке қатынау
мәліметтерді беру мен Интернет желісіне қатынау қызметтерін ұсынатын төрт
операторлармен ұсынылады:
- АҚ Қазақтелеком, мәліметтерді беру және Интернет желісіне
қатынау қызметтерін ұсынады, физикалық тұлғалар тұтынушыларының негізгі
сегменті;
- ЖАҚ ҰАТ - мемлекеттік қолданысы, АҚ 2000 жылғы 4 сәуірден
бастап Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасында
бірыңғай ақпараттық кеңістіктің дамуы және жарғы қаражатында 100% үлесті
мемлекеттік араласы бар, мемлекеттік ақпараттық жүйелердің өзара
әрекеттестігін ұйымдастыру мен құруда уәкіл етілген ұйым ретінде жабық
акционерлік қоғамның Ұлттық ақпараттық технологиялар құрылуы
жайында қойылымдарымен № 492 сәйкес құрылған. Қазақстан Республикасы
Үкіметінің № 44 қойылымымен 2004 жылғы 16 қаңтардан Қоғамға
ақпараттандыру саласында Ұлттық оператор статусы берілген. Тұтынушылар
сегменті-банктік құрылымдар.
- ААҚ Астел, жоғары табысты сегментке коммутацияланбайтын
қатынау қызметтерін ұсынады, негізінен бірлескен тұтынушылар (АҚ
Қазпошта және т.б.). Абоненттері - жоғары табысты сегмент.
- ТОО Транстелеком - жергілікті провайдер Интернет желісіне
коммутацияланбайтын қатынау қызметтерін ұсынады. Сегменті - заңгерлік
тұлғалар.
Қаланың көліктік желісі қазіргі кездегі талаптарға жауап береді, ол көп
бөлігінде цифрлық беру жүйелерімен, синхронды цифрлық иерархиямен (SDH)
тығыздалған оптикалық кабельдерде құрылады.
Осылайша бүгінгі күні Талдықорған қаласында келешек ұрпақ желілерін
құру үшін ешқандай қиындық жоқ. Қосымша А бетінде
Талдықорған
қаласындағы ААҚ Қазақтелеком GSM Kazakhstan компаниясының желі көрінісі
көрсетілген.
1.2 ЦРРЖ сипаттамасы және оның қазіргі заманғы желілерде қолданылуы
Тура көріністегі
Радиорелейлі
байланыс
жолдарының
қосылуы
1.2 суретте көрсетілген.
1.2 Сурет - Тура көріністегі радиорелейлі байланыс жолдарын
ұйымдастыру
Оптикалық-талшықты байланыс желілерін қолдану неғұрлым
пайдалырақ, себебі радиорелейлі байланыс құрылғыларының бағасы
қымбатырақ және таратылатын сигналдың сыйымдылығы әлдеқайда төмен.
Оптикалық-талшықты байланыс желілерін (ОТБЖ) пайдалану үлкен көлемді
ақпарат таратуға қажетті магистаралды желілерде ақталған. Алайда егер
ақпарат көлемі үлкен болмаса, онда ЦРРЖ қолдану мұндай байланыс желілерін
пайдалануға кететін шығындарды айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік береді.
Әсіресе ОТБЖ орнату мүмкін емес жерлерде ЦРРЖ қолдану кең етек алуда,
мысалы, қалалық құрылыс жағдайларында немее керісінше байланыс
магистралдарынан алыс қашықтықта орналасқан болса. Радиорелелі желілердің
негізгі қолданылу аймақтары: бұл талшықты-оптикалық желілерді
көшірмелейьін магистралды байланыс желілері. Бірақ ЦРРЖ арқылы таралатын
ақпарат көлемі ОТБЖ қарағанда айтарлықтай төмен болса да, оптикалық
талшықтың зақымдануы кезінде цифрлық радиорелейлі желі бірінші деңгейдегі
маңызды ақпаратты таратуды қамтамасыз ете отырып, арналардың бір бөлігін
таратуға мүмкіндік береді. ЦРРЖ мұндай сапада пайдалану ақпарат таратуды
бүкіл мемлекет бойынша жүзеге асыратын кәсіпорындар үшін өте маңызды.
Сонымен қатар аналогты радиорелейлі желілерден қалған радиодіңгектерді
пайдалануға болады. Мұндай станцияларды қалалық АТС арасында байланыс
ұйымдастыру үшін, жерсеріктік қалалар шығысын, қашықтатылған ауыл-
аймақтардың арасында байланыс ұйымдастыру үшін де пайдалануға болады.
Келесі қолданылу аймағы - ұялы байланыс компаниясының инфрақұрылымы
(1.3 Сурет). GSM стандартындағы ұялы байланыстың базалық станциялары бір-
бірінен 80 шақырым қашықтықта орналасулары керек, бұл ұялы байланыс
аппаратының базалық станция сұранысына жауап беруінің шектелген
уақытымен анықталады. Қалаларда базалық станциялардың арасын
байланыстыру үшін мобильді операторлар оптикалық-талшықты желілерге
негізделген цифрлық ағындарды жалға алады. Егер ОТБЖ болмаса немесе оған
қосылу қиын болса, радиорелейлі байланыс желілері іске араласады, онымен
қоса жалпы электрлік қоректену жүйесін және базалық пен радиорелейлі
станциялардың антенналарын орналастыруға арналған бір діңгек пайдалану
мүмкіндігі бар.
1.3 Сурет - Радиорелейлі желіні ұйымдастыру
ЦРРЖ тағы бір мүмкіндігі - ірі кәсіпорындардың бөлімшелері арасындағы
байланыс. Бұл жағдайда радиорелейлі құрылғы Ethernet 10 Base T немесе
Ethernet 100 Base T форматындағы сигнал таратады, және ақырғы станция
тікелей локальдық желіге қосылады. РРЖ құрылғысын қосу үшін Full Duplex
режимінің толықтай қосылуы, Ethernet-құрылғыны пайдалану ұсынылады. Бұл
арнаның өткізу қабілеттілігін арттырады және желінің қайта жүктелуін
болдырмауға мүмкіндік береді. Локальдық желіні осылай ұйымдастырған кезде
таратылатын ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге арналған
аппараттық құралдар мен шифрлаудың түрлі әдістерін қолдану қажет, ол ІТ-
қызметтердің кәсіби мамандары үшін ешқандай қиындық тудырмайды. Мұндай
құрылым тауарлардың бағасын жедел түрде түзету, олардың сапасын бақылау,
жүктеу деңгейін бақылау үшін және т.б. арналған ірі дүкендер желісінде тиімді
болып келеді. Ұқсас желіні энергетикалық компаниялар электр энергиясының
ағындарын тарату мен тұтынуды жедел түрде бақылау үшін пайдаланады,
мысалы Қазақстандағы KEGOC АҚ (1.3 сурет). Қазақстанның аса үлкен
аумағында потенциалдық тұтынушылар санының аз болуы себепті оптикалық-
талшықты байланыс желілерін орнату тиімсіз болатын ауыл-аймақтар көптеп
кездеседі. Бірақ мұндай сұраныс бар болғандықтан, сыйымдылығы аз ЦРРЖ
құру керек болады. Қазақстанда антенналарды орнату кезінде жоғары дәлдікті
қажет етпейтін төменгі жиілікті цифрлық радиорелейлі станциялардың
жиынтығы шығарылады, толқындық арна типті антенналар да тасымалдау
кезінде жеңіл жиналады және аз орын алады. Станциялардың тарату
қашықтығы 100 шақырымнан асады, бұл оларды уақытша байланысты
(мысалы, геологтар үшін) ұйымдастыру үшін мобильді топтарда пайдалануға
мүмкіндік береді (1.4 сурет). Апаттық жағдайлар ауданында басқа байланыс
желілері бұзылған кезде байланыс ұйымдастыру үшін осындай құрылғыны
қолдану ерекше бағалы болып саналады.
1.4 Сурет - РРЖ негізінде ұжымдық желіні ұйымдастыру
Әрине, жерсеріктік байланыс қалады, бірақ оның құны әлі күнге дейін өте
жоғары. Соңғы жылдары қазақстандықтардың өміріне жаңа ақпараттық
технологиялардың ену деңгейі бірден артып кетті. Көптеген адамдар
қарапайым аналогты модем арқылы Интернетке қосылуға қанағаттанбайды.
Бұл жерде басты мәселе бұрынғыдай ақырғы миль ұйымдастыру -
тұтынушыларға жоғары жылдамдықты арналарды жеткізу болып табылады.
Интернеттегі парақтарды қарау кезінде ақталған жерсеріктік қабылдау
жүйелері, ADSL, IDSL сияқты байланыс ұйымдастыру түрлері кеңінен таралып
жатыр. Егер Web немесе FTP-сервер орнату қажет болса, онда телефон
станциясына бағытталған өткізу қабілеттілігінің төмендігі деректерді жүктеу
үшін айтарлықтай кедергі болып табылады. Бұл мәселенің рационалды
шешімдерінің бірі магистралды байланыс желісінен бастап тұтынушыға дейін
цифрлық ағынды тарату үшін радиорелейлі станцияны пайдалану болып
табылады. Байланысты осылай ұйымдастыруға Интернет провайдерлері келуі
мүмкін, олар ЦРРЖ көмегімен тұтынушымен байланыс арнасын құрады.
Кәбілді теледидар желілері де кең көлемде таралып жатыр. Ақылы
арналар саны тұрақты түрде артып отырады, және сәйкесінше қаланың түрлі
аудандарында қабылдау станцияларын құру құны арта береді. Пайдалану
кезіндегі шығындарды төмендету үшін компаниялар аудандар арасындағы
кәбілді теледидардың сигналдарын тарату үшін талшықты байланыс желілерін
пайдаланады. Алайда көптеген жағдайларда неғұрлым үнемді болатыны SDH-1
сигналын тарататын, бір бағана сыйымдылығы хабар тарату сапасындағы
теледидардың 16-21 арнасын таратуға жеткілікті болатын радиорелейлі
құрылғыны қолдану. Төрт бағана пайдаланған кезде таратылатын теледидар
арналарының мүмкін болатын саны 84-ке дейін артады.
1.5 Сурет - Бейне бақылауды ұйымдастыру
ЦРРЖ қолданудың тағы бір түрі соңғы жылдары пайда болды және ол
қала сыртында өздерінің жеке үйлерінде тұратын қалталы азаматтар санының
артуымен байланысты. Мұндай жағдайларда байланысты радиорелейлі
байланыс желілерінің көмегімен қамтамасыз етуге болады. Сонымен қатар
цифрлық арнада телефондық арналарды да, Интернетті де, кәсіпорындар мен
фирмалардың локальдық желілерімен байланысу құралдарын да
ұйымдастыруға болады.
ЦРРЖ орнату мен пайдалану кезінде қатар жүретін кемшіліктер туралы
да ескермеуге болмайды. Радиожиіліктік қор шектелгендігі белгілі, сондықтан
кей кездері басқа станцияларға кедергі келтірмеуді қамтамасыз ету керек
болғандықтан, радиорелейлі желіні пайдалануға рұқсат алу өте қиын болады.
Ара қашықтығы аз болған кезде ең тиімдісі неғұрлым жиілігі жоғары
құрылғыны пайдаланған дұрыс, себебі жиілік артқан сайын байланыс ұзақтығы
төмендейді, ЦРРЖ бір-бірінен ара қашықтығы төмен болған кезде мұндай әсер
болмайды. Тағы бір кемшілігі - тынулар. Оларды тиімді антенналар мен
құрылғыларды қолдану арқылы және байланыс желісін жобалау арқылы
азайтуға болады.
Басты кемшілігі - құрылғы бағасының жоғарылығы. Бірақ ары қарай
ЦРРЖ пайдаланудағы шығындар басқа байланыс тәсілдерімен салыстырғанда
азырақ болып келеді, себебі оларда кәбілді немесе оптикалық-талшықты
байланыс желілерінің бүтіндігін қамтамасыз етуге арналған немесе цифрлық
арналардың жалға алуын төлеуге арналған қаржы бөлу қажет болады.
Соңғы жылдары байланыс технологияларында үлкен өзгерістер болды,
бұл бұрынырақта еш байланысы болмаған салаларда қолданылуына алып келді.
Радиорелейлі желілерді сымды желілер ретінде де пайдалануға болады, себебі
олар сымды байланысты барлық жағдайларда да алмастыра алады, ал
оптикалық-талшықты байланысты көптеген жағдайларда алмастыра алмайды.
Бұл дипломдық жұмыста Талдықорған-Текелі трассасында радиорелейлі
байланыс жолдарын ұйымдастыру үшін 3 цифрлық Nerо Access Link 23
радиорелейлі жүйесі және 3 антенна қажет.
1.6 суретте цифрлық Nerо Access Link 23 радиорелейлі жүйесін
жобалау сұлбасы көрсетілген.
1.6 Сурет - Цифрлық Nerо Access Link 23 радиорелейлі жүйесін
жобалау сұлбасы
1.3 Радиобайланыс ұйымдастырудың жалпы ұстанымдары
Адам қабылдайтын дыбыс тербелістері 20-20000 Гц жиіліктер жолағында
жатабы. Мұндай тербелістердің толқын ұзындығы 15000-15 км жетеді. 1.4-
суретте радио жолдардың құрылымдық сұлбасы келтірілген. Таратылатын
хабар түрлендіргішке келеді (микрафон, телевизиялық камера және
телеграфтық аппарат). Ал түрлендіргіш электрлік сигналға түрлендіреді.
Сосын модулятордан, тасушы жиіліктің синтезаторынан және модуляцияланған
тербелістер күшейткішінен құралған радиотаратушы құрылғыға келеді.
Антеннаның (А) көмегімен таратқыштың радиотербеліс энергиясы
радиотолқын трактына сәуле шығарады. Қабылдағышта радиотолқындар
антеннада ЭҚК туғызады. Радиоқабылдағыш құрылғы селективті (таңдалатын)
тізбектер (СТ) көмегімен сигналдарды бөгеуілдерден және басқа
радиостанциялардан сүзгілейді. Ал детектрде модуляцияға кері процесс
орындалады.
Радиосигналдарды күшейту қабылдағыштың келесі каскадтарында да
жүзеге асады. Сонда да сигналдарды күшейту өте жиі қолданылады. Өйткені
басқа станцияның қабылдауына өту үшін, жоғары жиілікті селекциясын немесе
таңдаушылығын сақтай отырып, басқа сигналдар мен кедергілерден керекті
сигналды айыратын таңдау күшейткішті қайта орналастыру керек. Үлкен күш,
сонымен қатар бірнеше күшейткіш каскадаларды қолдану керек болғанда, бұл
оңай емес мәселе қатты қиындап кетеді. Егер қабылдағышта түрлендіргіш
қолданылса, онда тапсырма едәуір оңайланады. Түрлендіргіште оның
араластырғышына түсетін сигналдардың түрлі жиіліктері қосымша
генератордың көмегімен біркелкі едәуір төмен жиіліктерге ƒПЧ айналады. Ол
аралық жиілік деп аталады. Онда ақпараттық сигналдардың ары қарай күшеюі
аралық жиілік күшейткішіндегі сұлбаны қайта жасамай-ақ бір жиілікте жүзеге
асады. Ол қабылдағышта негізгі күшейткіш болып табылады және пайдалы
сигнал жиілігі бойынша селекцияны жақсартады. Мұндай қабылдағыш
супергетеродинді деп аталады.
1.7 Сурет - Радиожолдың құрылымдық сұлбасы
Детектор (латын тілінен detectio - табу) немесе демодулятор модуляцияға
қарсы процесті жүзеге асырады. Ол қабылданған, күшейтілген және
түрлендірілген жоғары жиілікті модульденген тербелістен берілетін сигналды
айырады. Модуляцияның міндеті - модульденетін сигналдағы ақпаратты
мүмкіндігінше қалпына келтіру. Сондықтан детекторға қойылатын басты
талап - берілетін сигналдың алушыға өзгермей, нақты формасында жетуі.
Цифрлық (дискретті) байланыс жүйесі. Цифрлық (дискретті, импульсті)
берілу жүйесінде сигнал энергиясының сәулеленуі үзіліссіз емес, қысқа
радиоимпульс түрінде. Бұл үздіксіз тасымалдау жалпы сәулелену энергиясына
сәйкес импульстағы ең жоғары қуатты арттыруға және қабылдаудың кедергі
тұрақтылығын жоғарылатуға мүмкіндік береді. Импульстік жүйелердегі
алғашқы сигналды е (t) тасымалдаушы ретінде видео және радиоимпульстердің
периодты тізбегін пайдаланады.
Үзіліссіз хабарламаларды дискретті (Цифрлық) байланыс жүйесімен
беруге болады. Ол үшін оларды уақыт бойынша дискреттеу, деңгейі бойынша
кванттау және кодалау операцияларының көмегімен Цифрлық формаға
түрлендіреді. Кодалауды кең ауқымда каналмен беру үшін хабарламаны
сигналмен алмастыру деп түсінеді. Кодалауды кіші ауқымда дискретті
каналмен беру үшін дискреттік бастамамен хабарламаны түрлендіру
операциясы деп түсінеді. Сонымен қатар дискреттік хабарламалар кодалық
символдар тізбегіне түрленеді. Егер басқасы көрсетілмесе, ары қарай кодалау
сөзі кіші ауқымды кодалау дегенді білдіреді. Кодалау жүйесі - объекттердің
кодалық белгілену ережелерінің жиынтығы. Беруші құралдың модуляторында
тербеліс тасымалы кодерде алынған импульсті тізбекпен модульденеді.
Цифрлық байланыс жүйесінде импульсті-кодалық модуляция (ИКМ) жиі
қолданылады. ИКМ қолданған жағдайда үздіксіз сигналдың дискретті мәндері
кодалық комбинация түрінде беріледі. Екілік көрсетімді қолданғанда, кодалық
комбинация бүтін санды бейнелеуі мүмкін. 1.8 суретте Цифрлық байланыс
жүйесі радиоарнасының құрылымды сұлбасы көрсетілген.
1.8 Сурет - Цифрлық байланыс жүйесі радиоарнасының құрылымдық сұлбасы
Сонымен, ақпаратты таратудың цифрлық жүйесінде хабарламаны
радиосигналға айналдыру үш операциямен жүзеге асады: түрлендіру, кодалау
және модуляциямен (аналогтік жүйеде екеуімен - түрлендіру және модуляция).
Ескерейік, кодалау - математикалық бөлікті, ал модуляция - хабарламаның
сигналға айналуының физикалық бөлігін анықтайды. Негізі бойынша кодалау
хабарламаның кодалық символдардың тізбегіне түрленуін көрсетеді, ал
модуляция - цифрлық каналмен жіберуге жарамды символдарды сигналға
түрлендіреді. Кодалау мен модуляция көмегімен хабарлама көзі байланыс
каналымен бірлеседі.
Радиожиілікте күшейткеннен кейін қабылдағышта аралық жиіліктік
сигналдан (қабылданған екілік сигнал) демодулятордың көмегімен кодалық
символдардың тізбегі алынады (бірлік сигнал). Содан кейін декодерде осы
символдарды декодалау жүргізіледі. Декодалау қабылданатын кодалық
символмен хабарламаны қалпына келтіруден тұрады. Декодерден шығысымен
қалпына келтірілген аналогтік сигнал хабарламаны алушыға жетеді.
Ақпаратты таратудың қазіргі заманғы цифрлық жүйесінде аналогті-
цифрлық құралдың жеке микросұлбаларында үйлескен екі топ пайдаланылады:
кодектер және модемдер. Кодек дегеніміз кодер-декодердің түрлендіргіш жұбы,
ал модем - модулятор-демодулятордың түрлендіргіш жұбы.
Қазіргі таңда ЦРРЖ бойымен STM-RR и STM-1 ағындарына сәйкес
цифрлық ағындар таратылуда. ЦРРЖ бойымен осы модулдер өтіп жатқан кезде
SOH-ның секциялық тақырыптары өңделеді. Ол келесі аталулардан құралған:
мультиплекстік MSOH регенерациялық RSOH және көрсеткіштен AU.
Секциялық тақырыптардың құрылымына сәйкес ЦРРЖ-на мультиплекстік және
регенерациялық секциялар бөлінеді 1.7 сурет.
ШРС1-да мультиплекстік секция
MS1
бітеді сонымен MS2
мультиплекстік секция және регенерациялық RS1 секция басталады. РРЖ
регенерациялық секциялары барлық өтімдерде басталады және аяқталады. РРЖ
мультиплекстік секциялары ШРС мен ТРС-да басталады және аяқталады. Ал
аралық радиорелейлі станцияда АРС тек қана регенерациялық секцияның
RSOH тақырыбы өңделеді, ал тақырыптың басқа бөлімдері осы станциялар
арқылы транзитпен өтеді.
1.7 Сурет - ЦРРЖ-ның мультиплекстік және регенерациялық секциялары
1.4 ЦРРЖ технологияларын талдау
Жабдықты таңдауда анықталатын қорытынды сипаттама
Цифрлық радиорелейлік желі технологиясы бүкіл әлемде цифрлық және
сапасы жағынан қарқынды дамып, қазіргі таңда жаңа телекоммуникациялық
кеңістікті құруда қажетті буынның бірі болып табылады.
Өзінің алтпыс жылдық дамуы барысында радиорелейлік желі мың
шақырымдық аралықта басқа да кабельдік және спутникалық байланыс
құралдарымен жүздеген және мыңдаған телефондық сигналдарды таратуда
тиімді құрал түріне айналды.
Қазіргі таңда РРЖ одақтық, аймақтық, ұлттық және халықаралық
электробайланыстың цифрлық торабының маңызды құрылымдық бөлігі болып
табылады, соның ішінде:
- аса көп емес капиталды шығындарда жабдықты тез орнату мүмкіндігі
(тіректі және барлық ғимараттың инфроқұрылымын пайдаланып, кіші
габариттер және радиорелейлік жүйе олардың орналасуына жол береді);
- экономикалық ұтымды, ал кейде жалғыз. Жергілікті аумақтағы
көпарналы байланысты ұйымдастыру мүмкіндігі күрделі рельефпен (орман,
таулар, балшық және т.б.);
- құтқарушылық, апат жағдайында байланысты апаттық қалпына келтіру
үшін қолдану мүмкіндігі және т.б.;
- ТОБЖ жол бермейтін және басқа да кабелдік желілермен РРЖ бойынша
ақпаратты таратудың жоғары сапасы.
Қазір қол жететін радиорелейлік желі жабдықтарын тұтынушы өзіне
қолайлы түрін таңдау кезінде бұл желі түрінің сонша түрлілігінен
(радиорелейлік байланыстың екі жүзге жуығы құжаттандырылған) бір шама
қиындықтар туындамайды.
Аспап түрін таңдау сатысында әдетте тек жобаланатын торап
топологиясы (аралық ұзындығы және торап пішіндемесі, саны), көлемі және
берілетін ақпарат түрі, байланыс сұлбасы, сонымен қатар байланыстың талап
етілетін сапасы белгілі болады, сондықтан да бұл сатыда қағида бойынша
төменде берілген белгілер басшылыққа алынады:
а) гидрометеор ықпалымен орнықтылығы (жамбыр, қар, шөп), желі
жүктемесі бойынша, габаритті-салмақтық сипаттамамен, аспаптық ғимараттан
антеннаны жою мүмкіндігімен, кепілдіктен және кепілдіктен кейінгі жөндеуді
қамтамасыз ету, пайдалану шартында жөндеуге жарамдылық және
температуралық аралық бойынша пайдалану шартында аспаптың сәйкестігі;
б) бір пункттен барлық желілерді басқару мүмкіндігі, аспаптың жағдайын
қашықтан бақылау, уақыттың дәл масштабындағы ақпаратты таратудың сапалы
сипаттамасы, қызметтік және сервисті арналардың болуында қызмет көрсету
жүйесі талаптарына аспаптың сәйкескестігі;
в) радиорелейлік желіні құруға рұқсат алу мүмкіндігі. Мұнда ескере
кететін жай, радиорелейлік желі тапсырмасын құруға рұқсат алуда, жабдықты
таңдағанда бірінші кезекте туындайтын кедергілердің алдын алу керек.
Жоғарыда келтірілген орынды белгілерге негізделіп, жабдық мүмкіндігін
толығымен жеткілікті түрде негізгі сипаттамалар жиынтығы талдау және
аспапты таңдағанда ескеріледі.
Қарастырып отырған жүйе қағида бойынша ақпаратты тек цифрлық түрде
тарату үшін бағытталған. Теледидарлық сигналдарды тарату үшін
радиорелейлік байланыс өзіндік ерекшеліктерге ие және ол одан әрі өз алдына
жеке топ түрінде қарастырылатын болады.
Ақпаратты тарату жылдамдығынан цифрлық радиорелейлік желіні негізгі
екі топқа бөліп қарастыруға болады:
а) Төменгі жылдамдықты радиорелейлік байланыс. Бұған барлық отандық
радиорелейлік байланыс және Ресейден ұсынылған шетелдік басушы бөлігі
жатады (бұлардың ішінде жүзге жуығы Ресейлік кепілдікке ие).
Керекті радиорелейлік байланыс 16Е1 немесе Е3 дейінгі трафикке
есептелген. Бұдан бірнеше жыл бұрын Е3 трафикті радиорелейлік желі орташа
жылдамдықты деп есептелгенін ескерсек, қазір бұл Е1-ден немесе 2Е1-ден 8Е1,
16Е1 дейінгі өткізгіштік қабілеттілігін өзгерту мүмкіндігін (кейде
бағдарламалық жолмен) қамтамасыз ететін цифрлық тораптың төменгі буын
стансалары. Тек Е1 ағынын тарату үшін арнайы радиорелейлік байланысты
шығару тиімсіз болуда.
б) Жоғары жылдамды радиорелейлік байланыс. Қазіргі таңда бұл
радиорелейлік байланыстар тек SDH-технологиясы негізінде құрылады және
бір жиілік жиынтығында 155,52 Мбитс (STM-1) жылдамдығына ие болады.
Бір жиілік жиынтығы 622,08 Мбитс тарату жылдамдықты радиорелейлік
байланыстар Ресейде әлі күнге дейін қолданысқа ие емес. Бұрын жоғары
жылдамдықты PDH торабындағы Е4 (немесе 139,254 Мбитс) тарату үшін
радиорелейлік байланыстар қызмет көрсететін, бірақ біз айтып өткендей біздің
ел үшін бұған деген тұтынушылық тәмамдалған деп айтуға болады. Ал жаңа
радиорелейлік байланыстар 155,52 Мбитс тарату жылдамдығымен және 140
Мбитс тарату мүмкіндігін қамтитын SDH-технологиясы базасы негізінде
құрылуда.
Жоғары жылдамдықты радиорелейлік желілер ТОБЖ-дағы күрделі
аймақтық рельефте радиоқондырғы сапасында, жергілікті цифрлық
тораптармен сәйкес келетін ТОБЖ (STM-4 немесе STM-16) күрделендіру,
магистралды және аумақтық желілерді құру үшін, сонымен қатар, ТОБЖ сақтау
үшін қолданылады.
Жоғары жылдамдықты радиорелейлік байланыстарды бағытталуы
бойынша пішіндік, құрылымдық өзгешеленетінекі топқа бөліп қарастыруға
болады. Бұл біріншіден, бір немесе екі қордан (жабдық пішіндемесі 3+1,
7+1 немесе 2 х (3+1)), әдетте параллелді радиорелейлік жиынтығы бойынша
STM-1 6-7 ағынына дейінгі таратуға есептелген көпжиілік жиынтықты
радиорелейлік байланыстар. Қағида бойынша радиорелейлік желі ұзындығы
жүздеген шақырымнан жоғары. Екіншіден, үлкен қала талаптарында STM-1
(155 Мбитс) ағынын тарату үшін, аумақтық торап және ірі емес жергілікті
тораптарды құруда қажетті магистралды желілерден тармақталуы үшін
бағытталған. Бұл тармақталулар үшін қағида бойынша 7,8-11 ГГц аралықтары
және үлкен қалалардағы байланыс үшін 15,18,23 ГГц аралықтары қолданылады.
Пішіндеме бойынша бұл әдетте STM-1 жылдамдығында екі жиілік
жиынтықты радиорелейлік желі, мұнда жиілік жиінтықтардың бірі қор (1+1
сұлбасы бойынша). Аспап-жинақты, азгабаритті; қабылдап-таратқыш
(ODU - Outdoor Unit блогы) антеннаның шаң құрғақтан қорғану
контейнерінде орналасқан және ұзындығы 100-300 метр бір немесе екі
коаксиалды кабелмен төменгі жабдықпен (IDU
-
Indoor Unit)
жалғастырылады.
SDH технологиясын пайдаланатын жоғары жылдамдықты радиорелейлік
байланыс тобына кейде орташа жылдамдықты деп аталатын 51,84 Мбитс
жылдамдығымен ақпаратты тарататын радиорелейлік байланысты жатқызуға
болады. Олар таратудың синхронды желісімен тармақталуды жүзеге асыруда
жеңілдетеді, SDH торабына 21 ағыннан Е1, Е2 дейін қосылуға, ТОБЖ-дан
немесе радиорелейлік желіден ақпаратты қолданушы торабына тармақтауға,
түрлі пішіндемеде SDH торабын құрудың мағыналы мүмкіндігін көбейтуге жол
береді.
Берілетін ақпараттың көлеміне қарай, жабдықты таңдау барысында
қорытынды көрсеткіштер санына көпаралықты радиорелейлік желіні құру
мүмкіндігін жатқызуға болады.
РРЖ-дағы плезиохронды цифрлық иерархия (PDH)
PDH технологиясы - дәстүрлі және ескі, ол жиырма жылдан астам
уақыт барысында дамуда. Мұнда екі стандарт кең қолданылуда-1544 Кбитс
жылдамдығымен бастаңғы ағынын тарататын Солтүстік американдық және
2048 Кбитс жылдамдығымен бастаңғы ағынын тарататын байланыс және
пошта әкімшілігінің Еуропалық конференция стандарты. PDH кіріс ағындары -
тәуелсіз және де қосымша биттермен жылдамдық түрлілігі мәліметтерін
кодтағанда мұндағы суммарлық жылдамдық 4R бірнеше пайызға жоғарылауын
қосып, осындай 4 ағынды біріктіргендегі R жылдамдықты алдын ала теңестіру
керек.
Қазір 2048 Кбитс 4 ағынды біріктіргенде қайталама ағын асинхронды
түрінде құрылады және 8448 Кбитс ағын жылдамдығына ие болуына сәйкес
тек байланыс және пошта әкімшілігінің Еуропалық конференция стандарты
қолданылады. Е3 үшреттік ағын 34368 Кбитс жылдамдығына ие болады және
4 Е2 асинхронды ағынды біріктіреді. Бұл ағындардың ішінде ең мықтысы - Е4
төрт реттік ағын, ол 139264 Кбитс жылдамдығына ие болады және Е3 төрт
ағынын біріктіреді.
Сексенінші жылдары балама 1920 арна 64 Кбитс жылдамдығымен, 140
Мбитс ағынын тасуға жол берген, ТОБЖ, радиорелейлік байланыс және
цифрлық микроэлектрониканың арзандауына байланысты бүкіл әлем бойынша
PDH жүйесі кең тараған. Сонда ағын сиымдылығының одан да көп көбею
беталысы пайда болды.
Бірақ тоқсаныншы жылдары мәліметтерді таратуда тікелей көкейкесті
болып табыла бастады, мысалы, 64 Кбитс жылдамдықты ағын (Х25
хаттамасымен) банк аралық операцияларды қамтамасыз ету үшін алынған.
Бұған PDH жүйесі аса бейімді болмады.
PDH телефондық тораптар арасындағы байланыста олардың арасында
телефондық сигналдардың үлкен ағындарын тарату тиімді және жеткілікті
түрде жол беріледі (демек телефондық сигналдарды жинау және талдау)
сонымен қатар, мультиплексерлеу тек соңғы пунктте ғана жүргізіледі. 64
Кбитс немесе 2 Мбитс ағынмен өзара бірнеше офис, банктерді байланыстыру
талап етілген жағдайда, оларды әрбір пунктте 140 Мбитс ағын тобына енгізіп
және шығарғанда әрбір тұтынушыға үшдеңгейлі демультиплексорлы PDH
сигналын жүргізу қажет болады (Е4 төрт Е3 ағынына, сосын керекті Е3 ағынын
төрт Е2 ағынына, бір Е2 ағынын төрт Е1 ағынына қою керек). Е1 абоненттік
ағынын тармақтағаннан соң, қайтадан кері тәртіп бойынша Е4 сигналының
толық құрастыруын жүргізу керек. Көптеген мұндай тұтынушылар үшін торап
экономикалық тиімсіз болып табылады.
PDH технологиясындағы екінші мәселе - төменгі деңгейде ағындарды
бағдарлау құралдарының толығымен жоқ болуынан, торапта ағынды басқару
және бақылау үшін қызметтік арналарды ұйымдастыруда мүмкіндіктің
жеткіліксіздігі. PDH технологиясын құрғанда біз тарату жылдамдығында тиімді
жетістіктерге қол жеткізуді көздегенбіз. Ал, мұнда қосымша биттың саны
шегіне дейін не үшін азайды, ағынды асинхронды тығыздап енгізетін тораптық
басқару дамуында қор биттері қарастырылмаған. Соңғы жылдары берілген PDH
кемшіліктері радиорелейлік байланыс көмегімен жайлап түзетілуде.
Біріншіден, радиорелейлік байланыста жылдамдықты трансформациялау
жүргізіледі: радиорелейлік тораптың барлық басқару тапсырмаларын
толығымен шешуге жол беретін, кіріс ағындары құрамына қосымша биттер
енгізіледі, сонымен қатар байланыс сенімділігін арттыратын қажетті кодтау
және басқа да қызметтермен қамтамасыз етеді.
Екіншіден, радиорелейлік байланыста артықшылықты бір мәртелік
мультиплексерлеу қолданылады, мұнда Е3 ағындары Е2 қалыптасуында 16 Е1
ағынымен тікелей біріктіруін алады. РРЖ PDH жаңа ұрпағын тұтынушымен Е1
түйіспесі бойынша тікелей түйіседі (Е1 түйіспе саны 16 дейін болуы керек).
Е4 ағынды мультиплексорды шығару тоқтатылды, оның орнына
ақпараттың керекті көлемі SDH торабын синхронды әдіспен таратуы ыңғайлы
болып табылды. Мұнда айта кететін жай, Ресейде Е4 жүйелері кең қолданысты
тауып үлгермеді, ал бірақ шетелде пайдалануда мұндай сиымдылықпен
радиорелейлік желілердің көптеген саны табылады. Е4 мультиплексорымен
жаңа радиорелейлік желілерін жасау тоқтатылды.
PDH үшін жаңа радиорелейлік байланыс қағида бойынша Е3 кем емес
және N таратуына Е1 ағынында шамамен трафикқа ие болады.
РРЖ-дағы синхронды цифрлық иерархия SDH
Сигналдың жылдамдығымен стандарттарын, SDH құру жөніндегі
қағидалары 1988 жылы бекітілді, ал оған дейін SDH жүзеге асырудың
жеңілдетілген әдістерін табуға ізденген.
SDH маңызды мәселе (жалпы кезкелген синхронды тораптарда) -
территориалды шашыранды торап пункттеріндегі ақпараттың түрлі
бастауларымен қалыптасатын, цифрлық сигналдарды қатаң синхрондау
қажеттілігі. Ұзаққа созылған уақытта бұл талап мүлде анықталмайтын болып
табылады.
SDH артықшылығы жүйелі мультиплексерлеу сатысында топтық ағын
құрамымен берілетін кезкелген сигналдарға тікелей қолжеткізу мүмкіндігі
болып табылады.
SDH қағидаларын таңдауды анықтауда бірден бір нәтижелі түсінушілікте
оларды бырыңғай цифрлық тораппен біріктіретін, қызмет көрсететін PDH
тораптарымен болашақ SDH тораптарын байланыстырудың қажеттілігі
туындайды.
Таратудың 155,52 Мбитс топтық жылдамдығымен өзінің дестелік
құрылымдық мүмкіндігімен SDH сигналы үшін бастауыш сапасында таңдауға
қол жеткізе алады. әрбір десте 125 мкс ұзақтығына ие болады және 81 байт
талғамды түрлі қызметтік және мекен-жайлы ақпараттарды тасушы атауды
құрайды. Мұндай дестені бірінші деңгейдегі синхронды транспорттық модул
деп атаған (G707, G708 МСЭ кепілдемесімен STM-1 білдіреді).
STM-1 құрылымы барлық әлемде PDH сигналдарымен қызмет атқаратын
SDH түйіспесін қамтиды және кезкелген пішіндемеде цифрлық тораптарды
құруға жол береді.
SDH қайталама деңгейі бырыңғай ағында STM-4 сигнал - 155,52 х 4 =
622,08 Мбитс топтық жылдамдығымен STM-1 синхронды қапталу төрт
дестемен қалыптасады.
SDH үшінші деңгейі - STM-4 төрт сигналынан немесе STM-1 16
сигналын синхронды құрастыруынан алынған STM-16 ағыны STM-16
16 х 155,52 = 2488,32 Мбитc топтық жылдамдығымен қалыптасады. Мұнда
тағы да STM-64 = 4 х STM-16 = 64STM-1 немесе 9953,28 Мбитс жоғары
жылдамдығы қарастырылған. Ал, Bosch фирмасы бүгінгі күнде ТОБЖ
бойынша 16 ағынды STM-16 немесе 40 Гбитс үшін жаңа оптикалық МО-16.
Радиорелейлік желіде берілген жылдамдықтардан тек STM-1
қолданылады (тек шетелде STM-4 жылдамдығы өте сирек қолданылады). STM-
4 ағындары мен жоғарыда келтірілген жылдамдықтар алдымен ТОБЖ-да
жүзеге асырылады.
STM-1 дестесімен қамтылған радиорелейлік желілер трафигі үшін жиі
артық болып табылады, мысалы, магистралды желіден жауап беру керек
болғанда ақпарат бөлігі және радиорелейлік желі бойынша беру жергілікті,
аумақты немесе локалды тораптарда болады. Сондықтан SDH радиорелейлік
желі бойынша тарату үшін жылдамдық 13 тең, жалпы тарату жылдамдығы
51,84 Мбитс болатын STM-1 сигналы қарастырылды (бұл сигнал кейде STM-
0 білдіреді). STM-0 сигналының құрылымы оған PDH ағындарын: бір Е3 ағыны
Е1 21 ағынына дейін, сонымен қатар PDH барлық сигналдары АҚШ нұсқауы
бойынша қаптауға жол береді.
STM-0 радиорелейлік желі арқылы PDH тораптары күшті ТОБЖ, SDH
желілеріне қосыла алады және ыңғайлы өткел болып табылады.
SubSTM-1 сигналдары
Радиорелейлік желіде STM-0 таратуындағы кейбір жылдамдықтардың
жоғарылауы өзінің бұдан әрі орынды дамуын көрсетті. STM-1 дестесін үш
бөлікке бөлген кезде, STM-0 дестелегенде атау көлеміде үш есеге қысқарады
(27 байтқа дейін). Сонда бұл атау құрылымы өзгереді, берілетін қызметтік
ақпарат көлемі азаяды және байланыс торабында сигналды басқару бойынша
түйіспе күрделенеді. Сол үшін STM-0 мен бірге STM-1 дестесінің түгел атауын
өзгеріссіз жиі-жиі беріп тұрады. Радиорелейлік желідегі тарату жылдамдығы
55,296 Мбитс дейін артады, ал STM-1 ден барлық атауды тасушы бұл сигналды
SubSTM-1 деп атайды.
1.5 ЦРРЖ құрылғыларын таңдау
Nerо Access Link 23 цифрлық байланыс жүйесі
Біріншілік желінің тұрған жеріне байланысты Талдықорған-Текелі
трассасы зоналық аймаққа жатады. Зоналық (аймақішіндік) цифрлы
радиобайланыс желісі (ЦРБЖ) - орта сиымдылықты желіден, сол сияқты
технологиялық РРЖ-ден тұратын құрылғы, электр тарату желісін, темір жол
транспортында, көмір өндіруде кеңінен қолданылатын технологиялық
байланыс орнатуға болады. Қазіргі РРЖ әртүрлі жиіліктік диапозандарда 0,1-
ден 15 ГГц жұмыс істейді. Радиорелейлі станциялар функционалды белгісіне
байланысты, торабтың, соңғы және аралық байланыс бөлінеді.
Қазақстанда қазіргі кезде көптеген шетел компанияларының цифрлық
радиобайланыс құрылғылары бар. Сол компания құрылғыларының негізгілері
NEC, Ericsson, Alcatel, Nokia, Siemens, Радан.
Радиорелейлі желіні құруға арналған құрылғы ретінде келесі себептерге
байланысты Nerо құрылғысы таңдалып алынды:
Nerо Acess Link 23 байланыс жүйесі жергілікті желілерде сапалы
байланыс жүйесін құруға, қазіргі байланыс желілерінің толық мүмкіншілігін
қолдана отырып, соңғы тұтынушыларға жеткізуге болатын радиорелейлі
комплекс. Сонымен қатар бұл комплекс пункттер арасында цифрлы байланыс
құра отырып 7 8 13 15 18 23 ГГц жұмыстық диапозандарға жұмыс істейді.
Бұндай жүйенің өмірге келуі қазіргі кезде ақпарат тарататын цифрлы
қызметке сұраныс артуына байланысты өсіп отыр. Nerо Access Link 23
байланыс желісін құруда, жалпы тасымалдаушысы бар клиенттерге кіріс енгізу
үшін, корпоративті байланыс желісін түзу, жергілікті қалалық және селолық
байланыс орнату үшін, сонымен бірге уақытша желіні құру, немесе апат кезінде
байланыс желісін құру үшін кеңінен қолданыс тапты. 1.1 Кестеде Nerо Access
Link аппаратурасының параметрлері келтірілген.
1.1 Ке с т е - Nerо Access Link аппаратурасының параметрлері
Радиорелейлі желіні құруға арналған құрылғы ретінде келесі себептерге
байланысты Nerо құрылғысы таңдалып алынды:
- Құрылғының жоғары сенімділігі;
- XPAND конфигурациясындағы Evolution Series типті радиорелелі
құрылғы жиілік диапазондары 5 ГГц бастап 23 ГГц дейін жұмыс кезінде
жылдамдықтары 6 Мбитс бастап 155 Мбитс дейін болатын деректерді
таратуға арналған. Өткізу қабілеттілігі мен модуляция түрін конфигурациялау
жүйенің күшеюі мен жиіліктер спектрін пайдалану тиімділігі арасындағы
оңтайлы қарым-қатынасты қамтамасыз ете отырып, бағдарламалық түрде
жүзеге асады;
- Evolution Series типті бұйымдар әмбебап мультимодемді және
көпфункционалды базалық платформаны пайдалана отырып, екі түрлі режимде
жұмыс істеу үшін конфигурациялана алады: METRO (SDH сигналдарын
тарату) және XPAND (PDH сигналдарын тарату). Әрбір радиоарнаның өткізу
қабілеттілігі конфигурацияланады және бағдарламалық лицензия арқылы
анықталады. Тұтынушы құрылғы құрамын өзгертпей-ақ барлық өзгерістер мен
жаңартуларды орындай алады. METRO және XPAND жүйелерінде
унификацияланған IFU пайдаланылады.
XPAND конфигурациясы:
- бір таратқыштың өткізу қабілеттілігі 6 Мбитс бастап 155 Мбитс дейін;
- артып отыратын өткізу қабілеттілігі 8Мбитс (4Е1); 16Мбитс (8Е1);
32Мбитс (16Е1); 40Мбитс (20Е1); 56Мбитс (28Е1); 80Мбитс (40Е1);
100Мбитс (50Е1); 150Мбитс (75Е1).
- 2 Мбитс бастап 100Мбитс дейінгі артып отыратын жылдамдығы бар
ethernet 10100Вase-T;
- араласқан Ethernet трафигі және TDM (E1);
- E1 ағындарының құрылымдық коммутаторы;
- 1+0 бастап 3+1 дейін конфигурациялау; Параметрлер аттары
Техникалық
ақпараттар
1. Жұмыстың жиіліктер диапозандары, ГГц
2. Бір пролеттің орташа ұзындығы, км
3. Резервтеу сұлбасы
4. Бір стволдағы телефондық арналар саны
5. Ақпараттар тарату жылдамдығы, Мбитс
6. Модуляция түрі
7. Дуплексті стволдар
8. Қабылдағыш шығысындағы шуыл коэффициенті,дБ
9. Қабылдағыш кірісіндегі сигналшуыл қоймасы,дБ
10. Жұмыс істеу режимі
21.3-23.6
15
1+1
480
4, 8, 16, 32, 34
QPSK
6
4,5
17,5
сөтке бойы
- HSB (тікелей резервтеу);
- тасушы жиіліктер арасындағы қадам 28, 40, 50 және 56 МГц;
- TDM трафигінің интерфейсі 12xE1;25E1;
- Ethernet интерфейсі: 10100Base-T;
- E1 ағындарына арналған сұлба бойынша резервтеу, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz