Электрэнергия шығыны

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 80 бет
Таңдаулыға:

8

9

10

11

Аңдатпа

Бұл диплом жұмысымда «Талғар ТЭЖ» электр энергиясының шығынын

төмендету, есептеу, сараптау және

нормалау қарастырылды. Электр

тораптарындағы техникалық шығынды анықтау үшін есептеулер жүргізілді.

Режимді оңтайландыру есептеулері РАСТР программсын қолдану арқылы

жүргізілді. Экономика бөлімінде шығынды азайту бойынша инвестициялық

программа жобаланды. Мұнда ең тиімді шара СКБ-ны (БСК) орнату болды.

Шығынды азайту кезіндегі үнемделген электр энергиядан түсетін табыстың

есебі негізінде экономикалық әсері анықталды. Өмір тіршілік қауіпсіздігі

бөлімінде электр қауіпсіздігін негізге ала отырып «Талғар ТЭЖ» электр

тораптарын пайдалануда зиянды және қауіпті факторлар, қорғаныстық жерге

қосу құрылғысын таңдау шарттары және қосалқы станциядағы диспетчер

бөлмесінде табиғи жарықтануға есеп жүргізу жолдары қарастырылды.

Аннотация

В выпускной работе рассмотрены вопросы расчета, анализа и

нормирование потерь в электрических сетях «Талгарские ЭС». Выполнены

расчеты по определению технических потерь в электрических сетях. Расчеты

по оптимизации режима проведены с использованием программы РАСТР. В

разделе экономики разработана инвестиционная программа по снижению

потерь, в которой в качестве наиболее эффективного мероприятия было

принято установка (БСК) . Экономический эффект определен на основе

расчета суммарного дохода компании от экономии электроэнергии при

снижении потерь. В разделе безопасности жизнедеятельности был расмотрен

травматизм в электрических сетях «Талгарские ЭС» и проведены расчеты по

определению пожарной безопасности и необходимого объема освещения на

ПС.

Abstract

In the final work the issues of calculation, analysis and valuation of losses in

electric networks "Talgar ES". Calculations to determine the technical losses in

electric networks. Calculations on optimization of the program carried out using

raster. In the economy of the investment program is designed to reduce losses,

which as the most effective measures adopted setting (SBR) . The economic effect is

determined based on a calculation of the total revenue from the energy savings in

reducing losses. In the health and safety was examined injuries in electric networks

"Talgar ES" and the calculations to determine the fire safety and the required

amount of lighting at the substations.

12

Мазмұны

Кіріспе . . .

1 Электрэнергияны жеткізіп беру мен тарату кезіндегі технологиялық

шығындар . . .

1. 1 Шығын құрылымы . . .

1. 2 Есепеу тәсілдері мен техникалық шығынның талдаулары . . .

1. 2. 1 Электр тораптарында техникалық электрэнергия шығынын есептеу

тәсілдері . . .

1. 2. 2 110-500 кВ электр тораптарындағы шығынды есептеу тәсілдері . . .

1. 3 Шығынды азайту бойынша негізгі шаралар . . .

2. Талғар ТЭЖ электр тораптарындағы электрэнергияның техникалық

шығынның деңгейіне талдаулар және есептеулер . . .

2. 1 Талғар ТЭЖ электр тораптары туралы негізгі мәліметтер . . .

2. 2 Торап телімін таңдау мен торап режімінің параметрлерін анықтау . . .

2. 3 2014 жылға Талғар ТЭЖ -дің режімін есептеудің нәтижелерін

сараптау . . .

2. 4 2014 жылға электрэнергия шығынын есептеу және талдау . . .

2. 5 Ағын таралуының құрылымдық-баланстық моделі . . .

2. 6 АЖК тораптарында электрэнергия шығынының нормативтік

сипаттамасын (ЭШНС) есептеу . . .

3 АЖК электр тораптарындағы энергия шығынын азайту бойынша

шаралар . . .

3. 1 Реактивті қуат және кернеу бойынша режімді оңтайландыру . . .

3. 2 10-110 кВ тораптың қосылу жерін оңтайландыру . . .

3. 3 Трансформатордың трансформация коэффициентін өзгерту арқылы

тораптың кернеуін реттеу . . .

3. 4 Торапты оңтайландырып ажырату арқылы шығынды азайту . . .

3. 5 Екі трансформаторлы қосалқы стансадағы маусымдық шаралар . . .

3. 6 Тарату тораптарындағы электрэнергияны есепке алу жүйелерін

дамыту бойынша ұйымдастыру шаралары . . .

4 талғар ТЭЖ электр тораптарында электрэнерия шығынын азайту

бойынша инвестициялық бағдар-ламаны іске асыру . . .

4. 1 Жобаның мазмұны . . .

4. 2 Инвестициялық жобаны іске асыруға кететін шығындар . . .

4. 3 Жұмысшылардың саны және жалақы қоры . . .

4. 4 Инвестицияның экономикалық тиімділігін анықтау . . .

5 Диспетчерлік пунктерде өрт қауіпсіздігі және жасанды жарық-

тандырумен қамтамасыз ету . . .

5. 1 Жұмыс шартын талдау . . .

5. 2 Өрт қауіпсіздігі . . .

5. 3 ОДҚ диспетчерлік пунк бөлмесінің жасанды жарықтану есебі . . .

Қолданылған әдебиеттер . . .

Қосымша . . .

13

87

Кіріспе

Бітіру жұмысының мақсаты: Электр тораптарында шығынды азайту

бойынша шаралар жүргізу.

Бітіру жұмысында электр тораптарындағы шығындарды есептеу және

талдау сұрақтары және электр энергия шығынын азайту мақсатында кернеу

режімі мен реактивті қуат бойынша оңтайландыру қарастырылды.

Бітіру жұмысының негізгі бөлімінде АҚ «АЖК ОЭТ» электр тораптары

бойынша негізгі мәліметтер және 2014 жылдың берілгендері бойынша

техникалық шығын есебі мен шығын құрылымы келтірілген. Электр

тораптарында техникалық шығынды анықтау бойынша есептер жүргізілді.

Режімдерді оңтайландырудың барлық есептері RASTR Win бағдарламасын

қолдану арқылы іске асырылды.

Экономика бөлімінде шығынды азайту бойынша инвестициялық

бағдарлама қарастырылды, онда ең қолайлы шара электр энергия шығынын

коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйесін енгізу болып

табылады.

Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде диспетчерлік бөлменің өрт

қауіпсіздігі, жасанды жарықтандыруы және қорғаныс аймағының сұлбасын

анықтау есебі орындалған.

110-220 кВ АҚ «АЖК» электр тораптары бойынша толық мәлімет

көрсетілген, сұлбада үлкен электр энергия көздері Кап. СЭС, ЖЭС2, ЖЭС3

болып табылса, ал үлкен электр энергия тұтынушы ҚС-ға АХБК, Г-Гигант,

Кап СЭС, Куртинская, Шелек жатады. Мұндағы барлық 110кВ торап жабық

сұлба бойынша жұмыс істейді.

Осы берілген сұлба бойынша 2014 жылғы электр энергиямен тұтыну

берілгендері бойынша 110-220 кВ есептік сұлба орындалған. Мұнда қысқы

максимум және жазғы минимум режімдері көрсетілген. Қысқы максимум

кернеу режімі 220 кВ Алматы 500 стансасында 225 кВ, Роботта 226 кВ өскен,

ал жазғы минимум режімінде кернеу деңгейі Алматы 500 стансасында 220 дан

227 кВ Роботта 220дан 226 кВ ауытқу болды. Бұл кезде шығындарды айта

кетсек, қысқы максимум кезінде 110 кВ 2, 96 МВт, 220 кВ 3, 58 МВт, жазғы

минимум режімінде 110 кВ 1, 96 МВт, 220 кВ 3, 58 МВт құрайды. Бұл

есептеулер RASTR WIN бағдарламасында жасалды.

АҚ АЖК-ның 2014 жылғы нормативтік кестесі бойынша есептеулер

нәтижесі көрсетілген. Электр энергиямен тұтынудың структуралық-баланстық

моделі және дөңгелек диаграмма орындалған. Дөңгелек диаграмма бойынша

шығындардың құрылымы пайыз түрінде айқын көрсетілген, мұнда жүктем

шығыны 81%, бос жүріс шығыны 12%, өзіндік мұқтаждық шығыны 3% және

тәж бен реактордағы шығын 1% құрайды. Сұлбалар бойынша 220-110-35 кВ

кернеу деңгейіне қарай тұрақты және айнымалы шығындар көретілген.

Барлық торап бойынша қосынды шығын 1150. 61 ГВтч құрайды, ол пайыздық

14

көрсеткіште жіберілген электр энергиясының 19. 26% болады. Шығынды

азайту мақсатында есептеулер көреілген.

1 шара Жүктеме үстінде кернеуді реттегіші арқылы кернеуді реттеу. Ол

62А ҚС, ЖЭС2ш, ҚС-7 және ЖЭС3 орындалды. Нәтижесінде 220-110 кВ

төмендеткіш трансформатордың трансформация коэффициенттерін өзгерту

кезінде қуат шығыны мен трансформация коэффициентінің тәуелділік

графигінен көріп тұрғандай ең оңтайлысы Ктр= 0. 43 95/220 және 110/6

төмендеткіш трансформаторы бар ЖЭС3 ҚС-ның оңтайлы трансформация

коэффициенті Ктр=0. 052 5, 72/110 болды. Ол кернеудің сәйкес келеді .

2 шара ЖЭС2 - ЖЭС3 ҚС арасында шунттаушы байланыс бойынша

ажырату көрсетілген. Бстапқы режімде шығындар ∆Р=0, 151 МВт құраса, енді

13 тармақ ажыратылғанда ∆Р=0, 310 МВт, ал 34 тармағы ажыртылғанда

∆Р=0, 081 МВт, егер біз 42 тармағын ажыратсақ онда ∆Р=0, 160 МВт шығын

құрайтынын көреміз. Енді талдау жасайтын болсақ, қуаттың минимум

шығындары критериі бойынша тораптың оңтайлы ажырау тармағы 34 болып

табылады.

Қорытындылай келгенде АЖК ОЭТ торабында шығындардың пайыздық

көрсеткіші біршама жоғары болғандықта, шығындарды азайту бойынша

шаралардың ішінде осы екі шараны үшін ұсынамын. Бұл екі шара да

капиталдық шығынды қжет етпейтін шара болып табылады, сндықтан ең

қолайлысы деп ойлаймын.

15

1

Электрэнергияны

жеткізіп

беру

мен

тарату

кезіндегі

технологиялық шығындар

1. 1 Шығын құрылымы

Электрэнергия бірден-бір жалғыз өнім түрі, оны тасымалдау кезінде

оның белгілі бөлігі шығынға кетеді, бұл жерде тек нақты шығындарды

оңтайландырылған деңгейін анықтап және сол деңгейде ұстап тұру қажет. Ең

дұрыс термин «электр жүйесі бойынша электрэнергияны жеткізіп беруге

кететін технологиялық шығын», бірақ есептеулерде қысқартып үйренген

«электрэнергия шығыны» термині қолданылады. Энергожүйедегі электр

жүйесі бойынша электрэнергияны жеткізіп беруге кететін технологиялық

шығын деңгейі бірінші кезекте электр жүйенің дамуына жұмсалатын

капиталдық салымдарның көлемімен анықталады және энергожүйенің

сұлбасы мен режімі өзгерсе өзгереді.

Шығындардың құраушыларын әртүрлі критерий бойынша бөледі:

шығынның сипатына қарай (тұрақты, айнымалы), кернеу классы бойынша,

элементтер тобына және т. б. болды. Шығынды нормалау үшін электрэнергия

шығынының құрылымын іріленген құрылымын қолданған жөн, оның

физикалық шығуы мен мөлшерлік шамасы анықталу тәсіліне қарай шығындар

құраушыларға бөлінген. Осы критерииден шаға отырып шығындарды

келесідей құраушыларға бөлеміз:

Нақты (есептік) шығындар - жүйеге келген және жүйеден жіберілген

электрэнергияның айырмасы, ол тарату жүйесінің (ОЭТ, РЭС) кірісіне және

жіберілгендегі жүйе шығысында (тұтынушыда) орнатылған санауыш

құрылғылардың көрсетуімен анықталады.

Техникалық шығындар - электр торабы арқылы электр энергияны

жеткізіп беру, тарату кезінде болатын, сымдар мен электрқондырғылардағы

физикалық процеспен болатын шығындар. Техникалық шығынның өлшемі

тораптың режимі мен параметрлеріне, жүктеме тоғының шамасына және оның

фаза бойынша біртекті таралуына тәуелді. Техникалық шығын есептік жолмен

анықталады.

Өзіндік мұқтаждыққа кететін электрэнергия шығыны - ол қосалқы

стансаның технологиялық құрылғыларының жұмысын және қызмет ету

қызметкерінің өмір сүруін қамтамасыз етуге кететін электрэнергия шығыны.

Коммерциялық шығындар - бұл шығындар электрэнергияны ұрлаудан

болады, санауыштың көрсетуі электрэнергияға төлеу кезінде сәйкес келмеуі

және электрэнергияны тұтынудағы бақылауды ұйымдастыру аймағындағы

басқа да себептерге байланысты.

Метрологиялық шығындар

қателіктерінен болған шығындар.

өлшеу кезіндегі инструменттердің

Шығынның нормативтік өлшемі

электр торабындағы

электрэнергияны жеткізіп беру мен тарату кезіндегі шығын өлшемінің

16

оңтайландыру негізіндегі мәні. Ол аналитикалық-есептік, статикалық-

ықтималдық және эксперименталды тәсілмен анықталады.

Асқын нормативтік шығын - нақты және нормативтік шығынның

арасындағы айырмасы. Казіргі кезде асқын нормативті шығынды техникалық,

коммерциялық және метрологиялық шығын құрайды.

Электр жүйедегі энергия шығындарын талдау жеңіл болу үшін

келесідей бөлінеді:

- Энергожүйенің оңтайландырылған жұмыс режимі шарты бойынша

технологиялық керекті энергия шығыны

- Оңтайландырылған технологиялық шығындар

-

Оңтайландырылған режимнен ауытқығанда болатын қосымша

технологиялық шығындар.

Энергия шығынын мөлшерлік талдау негізгі әсер ететін келесі

факторларға тәуелді болғанда орындалады:

- Электр тасымалдау желісін жүктеу;

- Айырбас қуат ағыны;

- Реактивті қуат ағынындағы қарымталау дәрежесі;

- Режимнің оңтайландырылғанға жақын дәрежесі;

- Торап режимін автоматтандыру деңгейі.

Нақты (есептік)

шығынды

электрстансаның шинасынан желіге

жіберілген

Wж . ж

электрэнергия мен тұтынушылармен төленген

Wт. . т.

электрэнергия сомасымен және энергожүйенің өндірістік мұқтаждығына

кеткен шығынның Wµ . м . айырмасы арқылы анықтаймыз.

∆ W = Wж . ж . − ( Wт . т . − Wө . м . )

(1. 1)

Бұдан келесі шығады, яғни ∆W шамасы өзіне тек тораптың техникалық

жағдайын және оның жұмыс режимін сипаттайтын техникалық шығынды ∆W Т

ғана қоспайды, сонымен қатар оның құраушылары нақты анықталмаған бөлік

айырмасын да қосады. Бұл бөлікті белгілеу үшін «коммерциялық шығындар»

термині қолданылады.

Техникалық шығынның

∆ WТ

нақты мәні тек есептік жолмен

анықталады. Техникалық шығын белгілі болған жағдайда коммерциялық

шығын келесі формуламен анықталады:

∆ Wк = ∆ W − ∆ WТ

(1. 2)

Экономикалық негізделген (оңтайландырылған) техникалық шығын

∆W Т . О , ол нақты мәні ∆ WТ мен шығынның төмендеуі δ W0 , яғни барлық

шараларды енгізу есебінен қол жеткізуге болатын шығын арасындағы айырма,

бұл шығын кем дегенде 8, 3 жылда төленеді.

∆ WТ . О = ∆ WТ − δ Wо

17

(1. 3)

Оңтайланған шығындар ∆ WТ . О бір рет анықтап белгілі мақсаттарда

қолдана беретін тұрақты шама болып табылмайды. Сондықтан

оңтайландырылған шығындар келесі мәндер ретінде көрсетіледі, олардың

әрқайсысы өзінің есептік кезеңіне сәйкес болады. Бұл рет жүктеме мен

сұлбасы туралы деректерді айқындау шамасы бойынша түзетілу қажет.

Энергия шығынын тұрақты және айнымалы деп бөледі.

Тұрақты шығындарға торап элементінің жүктемесі өзгергенде жайлап

өзгеретін және бұл өзгерісті есепке алмауға болатын шығындар жатады.

Айнымалы шығындар - бұл шығындардың бөлігі, ол элемент

жүктемесіне тәуелді. Шығын кернеу деңгейіне қарай таратылады:

1. 1 кесте - Кернеу деңгейіне қарай шығындардың өзгеруі

Техникалық шығыны жоғары болатын нақты элементтерді және

электрэнергиясын жеткіліксіз есепке алуының нақты жерін табу, энергия

шығынын талдаудың соңғы мақсаты болып табылады.

Шығынның жүйе аралық ағындардан тәуелді болғанда энергия

шығынын талдау есебі оңай болады. Әрбір электрстанса, аймақ және толық

энергожүйе бойынша энергия балансын құру талдаудың негізгі формасы

болып табылады.

Ақпарат қаншалықты толық және есептеу әдісі дәл болса, соншалық

техникалық және коммерциялық шығындарға дұрыс бөле аламыз, жұмыс

бағытын және сол телімге жауапты бөлімшелерді дұрыс анықтаймыз. Барлық

шығындардың айқын құрылымын 1. 1- суретте көрсетілген.

Электрэнергиясының техникалық шығындар

Техникалық шығын құрылымы келесі құраушылардан тұрады:

- желідегі, күштік трансформатордағы және автотрансформатордағы

жүктемелі шығындар ∆ WЖ ;

-

трансформатордағы және автотрансформатордағы бос жүріс

шығындары ∆ Wб . ж . ;

- әуе желісіндегі тәжге кеткен шығындар ∆ Wтғж ;

- стансаның өзіндік мұқтаждықтарға кететін ∆ Wµ. м. ;

- қарымталауыш құрылғыларға - статикалық конденсатор батареясында

(СКБ), синхронды компенсаторда (СК), СК режимінде жұмыс істейтін

генераторда, статикалық тиристорлы компенсаторда (СТК) ∆ WСК

- қосалқы станса реакторындағы шығындар ∆ WР ;

18

- өлшеуіш ток пен кернеу трансформаторында және олардың екінші

тізбегіндегі, электрэнергия санауыштарындағы шығындар ∆ Wµ . т . .

Шығын құрылымына (1. 1 - сурет) сәйкес жүктеме шығындарына

желідегі және күштік трансформатордағы шығындардан басқа, өлшеуіш ток

трансфораторындағы, жоғары жиілікті қоршауларда (ЖЖҚ) ЖЖ-байланыс

және ток шектеуіш реакторлардағы шығындар жатады. Бұл барлық

элементтер желіге «тарамдалып» қосылады, яғни тізбектей, сондықтан

шығындар бойынан өтетін қуатқа тәуелді. Осы элементтердегі шығындар

жалпы шығынның кішкене бөлігін құрайды, бірақта оның есептеу жеңілдігі

шығын қосындысының мәнін есептеуге негізделген.

Ток трансформаторындағы шығындар.

ТТ және оның екінші

тізбегіндегі активті қуаттың шығындары келесі үш құраушыдан тұрады:

бірінші ∆Ρ 1 және екінші ∆Ρ2 орамаларындағы шығындар және екінші тізбек

жүктемесіндегі ∆Ρ2 Ж шығын.

Номиналды токта егер кернеуі 6-35 кВ болса, бір ТТ-ның бірінші

орамадағы активті қуат шығыны 40 Вт, ал кернеуі 110 кВ және одан жоғары

болатын ТТ-да 100 Вт құрайды.

ТТ-ның екінші орамындағы активті қуат шығыны номинал токта кез

келген кернеу үшін 6 Вт шамасын құрайды. Әрбір кернеуі 6-35 кВ ТТ-да екі

екінші орамасы бар, ал 110 кВ және одан жоғары кернеулі ТТ-да төрт орама

болады.

Екінші тізбектегі нормаланған мәндері көбіне барлық ТТ-ның негізгі

бөлігін құрайтын, кернеуі 10 кВ және номинал тогы ТТ 2000 А-тан аз

болатын ТТ пайдаланатын торопта (ТТ бірінші тобы) 10 BA дәлдік классы

КТТ = 0, 5 және 15 ВА болса ⊇ = 1, 0 құрайды.

Екінші тізбектегі жүктеме мәнінің нормаланған мәні кернеуі 10 кВ және

номинал тогы 2000 А және одан жоғары болатын ТТ үшін және кернеуі 35 кВ

(ТТ екінші тобы) ТТ үшін бұл мәндер екі есе көп, ал кернеуі 110 кВ және

жоғары (ТТ үшінші тобы) болатын ТТ үшін үш есе көп. Бұл берілгендер

келесі түрде жақсы көрсетілген 15N ТОП КТТ , мұндағы N ТОП -топ нөмірі.

Екінші тізбектегі жүктеменің активтік құраушысы жүктеменің қуат

коэффициентіне тәуелді. Біркелкі мәні соs ϕ 2 = 0, 5 тең.

6-35 кВ тораптарда (нейтралы тиімсіз жерлендірілген бейтараптамасы

бар торапта) бір жалғанғанда екі ТТ, ал 110 кВ және одан жоғары тораптарда

(тікелей жерлендірілген бейтараптамасы бар торапта) - үш ТТ орнатылады.

19

Есептік шығындар

Қосалқы стан-

Электр-

Коммер-

Техникалық шығындар

саның өзіндік

мұқтаждығына

және мұздақ

энергияны

есепке

алмау

циялық

шығын-

дар

ерітуге кеткен

шығындары

Резервті анықтау механизмі

Жүкте-

мелік

Бос

жүріс

Ауа

райылық

24 түрлі

электр-

қабыл-

ТТ, КТ

және

санауыш

Пайдалы

жіберу-

дің

дағышта

р

-тың

жұмыс

есептеу

тәсілдері

Желіде,

Күштік

трансфор-

маторда,

ТТ-да

жоғары

жиілікті

қорғаушы-

ларда,

токшек-

Күштік

трансфор-

маторда,

қарымта-

лауыш

құрылғыларда

КТ, сана-уыш

пен ЖЖ-

байла-ныс

құрылғылар

Тәжге

ӘЖ

оқшау

лама-

сы

бойы-

нан

жылы

стау

тоғы

режімі

Энергия

тұтыну-

ды

бақылау

Елдің

сатып

ала алу

қабілеті

теуіш

реакторда

кабель желі-

сінің оқшау-

ламасында

Сұлба мен режімдерді оңтайландыру

Норма-

Рұқсатты

Автоматты басқару

Жабдықты ауыстыру

тивтік

шығын

есебі

есепке

алуды

есептеу

Эксперт-

тік баға

1. 1 сурет - Электрэнергия шығынының айқын құрылымы

Айтқанның барлығын қоса келсек, бірге

жалғанған

ТТ-ның

электрэнергия шығынын келесі жалпы формуламен көрсетуге болады, есептік

кезең ұзақтығы Д, күн:

2

∆ WTT = ( a + b KTT ) β TTэTэ 24 Д 10 −6

(1. 4)

a , b - ТТ-дағы меншікті қуат шығынына және оның

екінші тізбегіндегі ∆pTT тәуелді коэффициенттер.

∆pTT мәні келесідей болады:

ТТ бірінші тобы үшін -

∆ pTT = 2[40 + 2(6 + 0, 5 ⋅15 KTT ) ] = 104 + 30 KTT ,

ТТ екінші тобы үшін -

∆ pTT = 2[40 + 2(6 + 0, 5 ⋅ 30 KTT ) ] = 104 + 60 KTT ,

ТТ үшінші тобы үшін -

∆ pTT = 3100 + 4(6 + 0, 5 ⋅ 45 KTT ) ] = 372 + 270 KTT .

Мысал 2. 1 Кернеуі 10 кВ, номинал тогы 1000 A ( NТОП = 1) және кернеуі

110 кВ ( N ТОП = 3), КТТ = 0, 5 және β ТТэкв = 0, 5 болатын ТТ қаңтар ( Д = 31) айына

электрэнергия шығынын есептеу.

Шешуі: Келесі (2. 19) формуламен анықтаймыз:

кернеуі 10 кВ ТТ үшін

∆ WTT = (104 + 30 0, 5) 0, 52 ⋅ 24 ⋅ 31⋅10−6 = 0, 023 мыңкВт ⋅ сағ ,

кернеуі 110 кВ ТТ үшін

∆ WTT = (372 + 270 0, 5) 0, 52 ⋅ 24 ⋅ 31 ⋅ 10 − 6 = 0, 104мыңкВт ⋅ сағ

Бос жүріс кезіндегі электрэнергия шығыны

Күштік трансформатордағы бос жүріс кезіндегі электрэнергия шығыны

белгілі паспорттық берілгендерден қуат шығынына

анықталады:

∆W б. ж. = 24 Д ∆ Рб. ж. 10 − 3

∆ Рб . ж .

негізделіп

(1. 5)

Қарымталауыш

құрылғылардағы шығындар құрылғы түріне

байланысты болады. Шунттаушы реактордағы шығындар реактордағы белгілі

қуат шығынына негізделіп, формула бойынша анықталады (1. 5) . Оларды

паспортта бос жүріс шығыны деп атамайды, тек реактордағы шығындар деп

атайды, бірақта бұл шығындар трансформатордағы шығындармен ∆ Рб. ж.

бірдей.

21

Конденсатор батареясында шығындар белгілі меншікті қуат шығынына

∆ р БК , кВт/квар негізделіп анықталады:

∆ WКБ = ∆ рБКWQКБ

(1. 6)

мұндағы WQКБ - есептелген кезеңдегі конденсатор батареясының

өндірген реактивті энергия;

∆ рБК = 0, 003 - меншікті қуат шығыны.

Статикалық тиристорлық компенсатордағы шығындар осы формуламен

анықталады. Тиристорлық компенсаторда, ережеге сай, жеке құрылымға ие

болады, сондықтан меншікті шығындар нақты компенсаторда паспорттық

берілгендерге негізделіп анықталады.

Синхронды компенсатордағы (СК) шығындар теория жүзінде бос жүріс

шығындарына толық жатқызуға болмайды, өйткені кез-келген электр

машинасындағы шығында жүктемелік құраушысы да бар (сол сияқты

трансформаторда да) . Бірақ шығынның құраушысы торап жүктемесіне тәуелді

болмағандықтан, ол СК өзінің жүктемесіне тәуелді, соңғы тұжырым тораптың

жүктемесіне тікелей байланысы болмайды, СК толықтай шығындарын

шартты-тұрақты шығындарға жатқызады.

Оларды есептеу үшін формула түрі келесідей:

 2



k з + 2 k з 2 



3

(1. 7)

мұндағы ∆ Рном - номинал жүктемедегі СК шығындары,

Т СК - есетелген кезеңге СК жұмыс уақыты (ол 24 Д аз болуы

мүмкін),

k max =

Q max

Q ном

- СК максималды жүктелу коэффициент,

d б . ж . - ∆ Рном кезіндегі бос жүріс шығын бөлігі.

d б . ж . мәні қолданылатын СК үшін 0, 3-0, 5 В диапазонында болады, есепте

орташа 0, 4 мәні қолдануға болады.

СК реактивтік жүктеме графигінің толтыру коэффициенті Т СК уақыт

аралығында СК өндірген реактивті энергиясы WQCK арқылы анықталады.

k з =

WQCK