Талғар қаласы бойынша Кіріс басқармасының салық төлеушілер есебінің ақпараттық жүйесін құру

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі

Қазақ ұлттық аграрлық университеті

Абенова А. Е.

Талғар қаласы бойынша Кіріс басқармасының салық төлеушілер есебінің ақпараттық жүйесін құру

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

мамандығы 5В070400 - Есептеу техникасы және бағдарламалық

қамтамасыз ету

Алматы 2017

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

«Инженерлік» факультеті

«Автоматтандыру және ақпараттық технологиялар» кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

Тақырыбы: Талғар қаласы бойынша Кіріс басқармасының салық төлеушілер есебінің ақпараттық жүйесін құру

Беттер саны

Сызбалар мен көрнекі

материалдар саны ___

Қосымшалар ___

Орындаған Абенова Айгерім Ерболқызы

2017 ж. «» қорғауға жіберілді

Алматы 2017 ж.

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

«Инженерлік» факультеті

мамандығы 5В070400 - Есептеу техникасы және бағдарламалық

қамтамасыз ету

«Автоматтандыру және ақпараттық технологиялар» кафедрасы

Дипломдық жобаны орындау

ТАПСЫРМАСЫ

Студент Абенова Айгерім Ерболқызы

Жоба тақырыбы: Кіріс басқармасының салық төлеушілер есебінің ақпараттық жүйесін құру

Университет бойынша 201__ ж. «___» № бұйрығымен бекітілген

Дайын жобаны тапсыру мерзімі 2017 ж. «___»

Жобаның бастапқы деректері:

1. “Салық есебін есептеу” формасының ақпараттық деректері;

2. “Жеке тұлғалардың тіркелу” формасының деректері;
3. “Заңды тұлғалардың тіркелу” формасының деректері;
4. “Салық есебін көрсету” формасының деректері.

Дипломдық жобада қарастырылатын сұрақтардың тізімі:

1. Ақпараттық жүйені құрудың мақсаты мен тағайындалуы;

2. Талғар қаласы бойынша жобалауды басқару бөлімінің есеп кешенін орындау үшін қолданылатын бағдарламалық құралдарының сипаттамасы;

3. Жобаның бағдарламалық қамтамасыздандыруын құрастыру;

4. Жобаның экономикалық тиімділігі.

Ұсынылатын негізгі әдебиеттер:

1. Чиртик А. А., Программирование в Delphi -СПб: Питер, 2010 г.
2. Фаронов В. В. DELPHI Программирование на языке высокого уровня. Учебник для вузов. - М. : Питер, 2008.
3. Глушаков С. В., Клевцов А. Л., Программирование в среде Delphi 7. 0. - М. : Фолио 2009. - 415 с.
4. Архангельский А. Я. Программирование в Delphi 7. - М. : Бином, 2007.
5. Епанешников А. М., Епанешников В. А. . Delphi. База данных. - М. : Диалог. - МИФИ, 2006.
6. Шпак Ю. А. Delphi 7 на примерах. - М. : Юниор, 2010.

Жобаның арнайы тараулары бойынша кеңесшілері

«___» 2016 ж.

Дипломдық жобаны орындау

ГРАФИГІ

Мазмұны

Қосымша Б . . . 101

Қосымша В . . . 106

Кіріспе

Салық - бүгінгі күннің өте өзекті мәселесі. Еліміздің экономиксының өркендеп, халық тұрмысының жақсару негізінен салық үлкен роль атқарады.

Жаңа салық есептемесінің тәсілі бұрыңғы жүйеден әлде қандай тиімді. Ол салық саласы қызметкерлеріне нақты, дәл есеп жүргүзуге мүмкіндік берсе, салық төлеушінң салықшымен тікелей байланыс орнатуына жол ашады. Тиімділігі - жолай бұрмаланбай электронды құралдар арқылы тура есепке алынады.

Салықтар шаруашылық жүргізуші субьектілер мен халық табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастардың бір бөлігін білдіреді. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту және оны тұрақтандыру барысында экономикалық тетік ретінде пайданылады.

Салық және басқа төлемдер деп заң актілерімен белгіленген тәртіпен шарттарға сәкес төлеушілердің бюджетке немесе бюджеттік емес қорларға міндетті түрде жасайтын жарнамалары аталады. Ұлттық табысты қайта бөлу фкторы бола отыра салықтар мына жағдайларда жүзеге асырады. Бөлу жүйесінде пайда болатын қатерлерді жоюға мүмкіндік туғызады. Адамдардың осы немесе басқа әрекеттерінің дамуын ынталандырады (немесе ынталандырмайды) .

Мемлекетке түсетін салықтардың алымдардың, баждардың және басқа төлемдердің ( бұдан кейін салықтар) жиынтығы және олардың құрылуын формалары мен әдістерінің жиынтығы салық жүйесін құрайды.

Салық жүйесі мемлекеттің сәйкес келетін заңдылық актілеріне негізделеді. Оның арқасында салықтың құрылуының және жиналуының нақты әдістері, яғни салықтар элементтері белгіленеді.

Мен, Талғар қаласы Талғар ауданының Салық Басқармасында өндірістік және диплом алды практиканы өткіздім. 20 қаңтар мен 20 мамыр аралығында практикада барысында басқарманың көптеген жұмыстарымен таныстым. Практика барысында «Заңды тұлғалардың ақпараттарын қабылдау және өңдеу орталығы», «Жеке кәсіпкерлердің ақпараттарын қабылдау және өңдеу орталығы», «Ақпараттық технологиялық» бөлімдерінде көптеген жұмыстарды өзімнің жетекшіммен біріге жұмыс істей отырып таныстым.

Бұл бөлімдер негізінен арнаулы салық режимімен жұмыс істейді. Яғни, бір жолғы талон негізіндегі кәсіпкерлер, патент негізінде қызмет атқаратын кәсіпкерлер және оңайлатылған декларация негізінде қызмет атқаратын кәсіпкерлердің жұмыстарымен танысып, әр түрлі қызметтер атқаруға көмектестім.

Басқармадағы «Салықтар бөлімінде» салық комитеттінің ұсынылған декларациялардың, есептеулердің дұрыстығын, салықтың дұрыс есептелуін жеке және заңды тұлғаларға салынатын жанама салықтардың уақытысында төленуін қадағалайды. Жанама салықтар бөліміне келесі функционалдық міндеттер жүктеледі:

-қосылған құнға салық және акциз бойынша қабылданған декларацияларды жинақтап, тіркелген салық төлеушілерді тексеру;

-тұрақты дебет сальдосы бар кәсіпорындардың жай-күйін бақылау;

-жабдықтаушылардың есеп-фактураларын электронды мәліметтер базасын қолдана отырып тексеру;

-акциз бойынша тематикалық тексерулерді жүзеге асыру;

-рейд тексерулерін жүзеге асыру;

-көлік жанармай құю станцияларын хронометражды тексеруін ұйымдастыру;

-№558 шешімге сәйкес кедендік құжаттарды рәсімдеу кезіндегі қосымша құн салығының төленбеуін бақылау болып табылады.

Мен осы бөлімде жүрген уақытта жеке кәсіпкер болып мемлекеттік тіркелуден бастап, мемлекеттік тіркеуден шығу арасындағы процестермен жеке таныса отырып, өзімде ат салыстым. Жеке кәсіпкерлердің жұмыстарын тоқтату және уақытша тоқтату немесе қайта бастауға арналған өтініштерімен таныстым. «Ақпараттық технологиялық» бөлімде негізгі атқаратын жұмыстар салық төлеушілердің жеке кілттері арқылы салық есеп - қисаптарын енгізуге көмектесу. Бұл бөлімде салық төлеушілер өздері ЭФНО, СОНО, НДС бағдарламаулары арқылы жұмыс істей алады.

Жұмыстың мақсаты - салық комитеттіндегі жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін тұрғызу, яғни кез-келген уақытта салық инспекторының немесе салық төлеушінің сұранысы бойынша айқын, нақты салық төлемі бойынша ақпарат алуды ұйымдастырады, сонымен қатар есепті жылы мүлікке төленген салық жайлы толық ақпарат алуға көмектеседі.

Дипломдық жоба кіріспеден, теориялық, негізгі, корытынды бөлімдерінен, әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 Салық жүйесінің пайда болуы және даму даму тарихы

1. 1 Әлемдегі қазіргі салықтық жүйелер бағыттары

Салықтар - бұл ертеде пайда болған, мемлекетпен алынатын міндетті төлемдер. Тарихтан бүгінгі күнде тек қана салықтың жеке түрлері жетті, яғни ертедегі мемлекеттердегі салықтар жиынтығы ретіндегі салық жүйесі туралы толық мағлұматты білмейміз.

Салықтарды алудың әдістер мен формаларының дамуында үш ірі кезеңді бөліп көрсетуге болады.

Бірінші кезең - бұл көне әлемнен орта ғасырға дейінгі даму, мемлекеттің салықтарды жинау және анықтау бойынша қаржылық аппараты жоқ. Мемлекет тек қана алғысы келетіән қаражаттарын жалпы сомасын ғана анықтайды, ал салық жинауды тайпаға немесе қалаға жүктейді.

Екінші кезең (XVI - XIX ғасырдың басы) бұл елде мемлкеттік мекемелер жүйесі, оның ішінде қаржылық пайда болу, мемлекет қызметтердің бір бөлігін өз мойнына алады: салық салу квотасын белгілейді, салық жинау процесін бақылайды.

Үшінші кезең - қазіргі мемлекет салықты белгілеу және жинау бойынша барлық қызметтерді және салық салудың өңделген тәртіптерінің бәрін өз қолына алады. Биліктің аймақтық ұйымдары мемлекеттің көмекшлік рөлін атқарады.

Қазақстанның салық жүйесі Совет өкіметінің салық жүйесі құрамында дамыды. Мұнда «дүниежүзіндегі бірінші салықсыз мемлекет» құруды көдегендіктен, салықтық жүйе теориясына жетік көңіл бөлінген жоқ. «Американы адам басына өнім өндіруден озамыз» ұраны бойынша тұрғындар жоғары салықтар төледі. Ауыл шауруашылығы нашарлап, 60 жылдары өндірістік дағдарыс басталды. Ашаршылық қаупін сезгеннен кейін ғана ел басшылары шаруа қожалықтарына салықтарды азайтты.

ХХ ғасырдың соңында Қазақстан тәуелсіз мемлекет болып табылды, ел алдында тиімді нарықтық экономиканы құру міндеті тұрды. Реформаларды дамытудың маңызды факторларының бірі салық саясаты болып табылады. Қазақстандық қаржылық ғылым алдында салық және салық салудың күрделі және ауқымды мәселесі, яғни жоғарғы тиімді дамыған салықтық жүйе құру міндеті тұр [1] .

80 жылдары аралас экономиканың бірінші элементтерінің пайда болуына байланысты, өндірістің барлық сфераларында жалпы экономикада түрлі өзгерістер болған еді, сонымен қатар салық жүйесі айтарлықтай өзгерістерге ұшырады. Нарықтық экономика қалыптасуы салық жүйесінің трансформациясы үш бағыт бойынша жүзеге асқан болатын, тура және қосымша салықтар арқылы және қосымша жинаулар арқылы әртүрлі қорларға төлемдер жасалды.

Болатын қайта бағалаулар, экономикалық қатынастар әкімшілік тұрғыдан қайта бөлуіне алып келді. Бұл жағдайда салық менеджментінің рөлі айтарлықтай өсуде. Экономикалық тұрақтылық өндірістік және комерциялық қызметтердің субъектілеріне байланысты болатын болса, мемлекетте амандық та, тыныштық та болады. Базалық принциптердің болмауы елде салықтар мен алымдардың көп болуына алып келеді, заңнамалық актілер арқылы экономикаға кірісімен олар салық жүйесіне ұдайы келетін болған еді.

1991 жылы 1 қаңтарда енгізілген «Кәсіпорындар мен бірлескен ұйымдардың салығы» туралы СССР заңын негіз ете отырып ТМД мемлекеттері сияқты Қазақстан Республикасының өзінің салық жүйесі пайда болды.

Шаруашылық байланыстардың үзілуі Қазақстанда барлық өндіріс мекемелерінің шаруашылығының төмендеуіне алып келді, шикізат өндірісіне бағытталған өндіріс-шаруашылық қызметтері зиян шекті, күйреуге ұшырап өндірістің тоқтауы инфляцияға алып келді. Осы приоритеттердің қызметтен алыну себептерімен республикада мақсатты әлеуметтік-экономикалық дамуы мемлекеттің өз жеке, дербес салық жүйесін қалыптастырды. Қазақстан Республикасының алдында әртүрлі меншік формалары пайда болды, мүліктік құкықтарды бөлу және экономиканы тұрақты дамумен қамтамасыз ету болды. Осы және өзге де мәселелерді шешу Қазақстан Республикасының салық жүйесі шешуді қолға алды. Осы мәселелерді шешу үшін көптеген мәселелер пайда болды айта келетін болсақ. Олар мыналар: дербес ұлттық салық жүйесін қандай да бір өзіндік жеке тәжірибесі болмаған еді. Нарық жағдайына сай келетін және лайықты мамандар мен кадрлардың болмауында еді [2] .

Осындай мәселелердің шешімі салық менеджменті стратегиясымен байланысты, мемлекеттің салық жүйесінің мақсаты мен мемлекет экономикасына қандай дәрежеде араласуын көрсетеді. Осы мәселелердің басты мақсаты бюджетке түсетін түсімдерді жоғарлату, оны стратегиялық мақсаттармен қаражаттарды пайдалы бөлу болып табылады. Бұл мақсатқа жету үшін мына шараларды қолдану қажет:

• Қоралдардың қайнар көзін анықтау;

• Салық салу базасын ұлғайту;

• Бюджеттік салымдарды дұрыс пайдалану туралы түрлі бағдарламаларды қолдану.

Осы аталған бағыттардың біріншісінде бюджетке түсетін түсімдердің құралдарының қайнар көзін анықтау және қайдан, қай мөлшерден бөлу кертектігі мен олардың құрлымын анықтау керек. Екінші және үшінші бағыттарда бір бірімен тығыз байланыста. Олар өндіріс қатынастарының дамуымен сипатталады. Мақсаттардың масштабтылық ұлттык салық жүйесінің кезеңді эволюциялық даму қажеттігін сипаттайды. Салык жүйесінің қалыптасуы мен дамуы экономикалық саясаттың өзгеруіне байланысты болып келеді, яғни бір модельден екінші бір модельге өтуінде жатыр. Біздің пікірімізше, Қазақстан Республикасының ұлттық салық жүйесінің қалыптасуы мен дамуын келесідей кезеңдерге бөлуге болады.

Бірінші кезең 1991-1994 жылдар аралығын қамтиды. Бұл кезең әртүрлі құралдарды қолдану жолымен ұлттық салық жүйесінің кұрылумен сипатталады, сонымен қатар, салық түрлері сияқты және олардың мемлекет қаражат қорына арналған әлеуметтік және инфляцияны тоқтатуға арналған. Негізгі заң мақаласында «Салық туралы» 25 желтоксан 1991 жылы шыкқан заң, салықты тәртіпке салуға бағытталған болатын, инфляция деңгейін төмендетеді, сол инфляция деңгейі бұрын 2000 пайыздан асқан болатын, соны төмендетіп және макроэкономикалық көрсеткіштерді тұрақтандырады.

Екінші кезең 1995-1998 жылдарды қамтиды. Бұл кезеңде ұлттық салық жүйесінің қалыптасуы мен дамуы және макроэкономикалық тұрақтылық қажет. Экономикалық субъектілерге белсенді қаражаттық-шаруашылық қызметіне арналған қолайлы шарттар жасаумен сипатталады, Салық салу базасын тұрақтандыру және әлеуметтік мүмкіндіктердің ұлғаю мәселесі шешілген. Өндірісті макроэкономикалық тұрактандыруға ынталандыру болып келеді.

Үшінші кезең 1999-2001 жылдар аралығын қамтиды. Бұл кезең эномикалық, макроэкономикалық көрсеткіштердің өсумен сипатталады. Оларға мыналар жатады: жалпы ұлттық өнім, жалпы ішкі өнім және жалпы ұлттық табыс сияқты көрсеткіштермен сипатталады. Осы кезеңде салық салу базасы ұлғая бастады, ал мұндай шаралар бюджетке салық ретіне түсімдердің көбеюіне алып келді. Алмастырылған салықтық қатынастар жаңа принциптеріне өтуіне байланысты оның жүзеге асу қажеттілігін анықтайды.

Төртінші кезеңді 2002 жылмен байланыстырса болады. Бұл кезеңде Қазақстан Республикасының жаңа «Салық кодексін» кіргізуімен байланыстырамыз [3] .

• Анық және қайшысыз экономикалық анықтама, әлеуметтік-экономикалық мәселелер және олардың шешіміне арналған салық құралдары;

• Қаражаттардың кейбір көзін және оны бөлу - қолдану;

• Әлеуметтік-экономикалық бағдарламаларды қаржыландыру нәтижелік бағытын анықтау;

• Салық қызметтерінің қолында бар құралдарды тиімді қолдану;

• Заң шығаратын және атқаратын өкімет өкілдерінің жоғары кәсіпкерлігі.

Салық кодексінде объективті және субъективті факторлар да ескерілген, салық салу жүйелері жұмыс жасауына әсер етуші, ұзақ мерзімдегі мақсаттардың іске асырылуын қамасыз етеді. Салық жүйесі тұрақты экономикалық өсу шегіне жағдай жасайды, қаражатты пайдалы бөлуге және пайдалануды жоғары деңгейде қамтамасыз етеді.

Салық қызметінің міндеттері келесілерден тұрады:

1) Салық қызметінің ұйымдарына салықтарды және бюджетке басқа міндетті төлемдердің түсімінің толықтығын қамтамасыз ету, міндетті зейнетақылық төлемдерді уақытылы және толық аудару, сонымен қатар салық төлеушілердің салық міндеттемелерін орындауда салықтық бақылау жүргізу бойынша міндеттер қойылады.

2) Салық қызметінің ұйымдары өкілетті мемлекеттік ұйымнан және салық ұйымдарынан құралады.

3) Салық ұйымдарына аймақтық салық комитеттері, облыстар, Алматы және Астана қалалары бойынша салық комитеттері, аудан аралық салық комитеттері жатады. Арнайы экономикалық аймақ құрылған жағдайда осы аймақ территорияларында салық комитеттері құрылуы мүмкін.

4) Салық органдары тікелей сәйкес жоғары тұрған салық қызметі органына бағынады және жергілікті ұйымдарға жатқызымайды.

5) Өкілетті мемлекеттік ұйым салық ұйымдарына басшылық жасайды.

6) Салық ұйымдарының басшылары өкілетті мемлекеттік ұйымның бірінші басшысымен тағайындалады.

Салық қызметінің ұйымдарының құқықтары:

• Кодекспен қарастырылған нормативтік құқықтық актілерді өңдеу және бекіту;
• салықтық міндеттемелердің пайда болуы, орындалуы және тоқтатылуы бойынша мағлұматтар және түсініктемелер беруге;
• Кодекспен бекітілген тәртіпте салықтық бақылауды іске асыруға;
• Қазақстан Республикасының заңды актілерімен белгелінген тәртіптерді
• сақтай отырып салық төлеушінің салықтық міндеттемелерді орындаумен байланысты декларациялар және басқа құжаттарды, есеп берулерді, құнды қағаздарды, ақша қаражаттарын, металлдарды, бухгалтерлік кітаптарды, ақшалай құжаттардың тексерісін жүргізуге;
• салық төлеушінің салық және бюджетке басқа міндетті төлемдерді есептеу және төлеу (ұстап қалу және аудару) бойынша өкілетті мемлекеттік ұйыммен белгіленген формаларға сәйкестігін, сонымен қатар салықтар мен бюджетке басқа да міндетті төлемдерді есептеу дұрыстығын және уақытылы төлемін растайтын құжаттары талап етуге;
• Қазақстан Республикасының заңды актілерімен белгіленген тәртіпке салық тексерістерін жүргізу кезінде салық төлеушіден салықт ық құқық бұзушылықты растайтын құжаттарды талап етуге;
• орналасу жеріне байланысты салық салумен байланысты табыс алу мақсатында кез-келген объектілерді зерттеуге, салық төлеушінің мүлкіне тексеріс жүргізуге;
• Қазақстан Республикасының Үкіметімен белгіленген тізім бойынша салық төлеушіден өкілетті мемлекеттік органымен анықталған тәртіпке электронды құжаттар түрінде мағлұмат алуға;
• тексерілетін салық төлеуші - заңды тұлға немесе жеке кәсіпкердің салық салумен байланысты мәселелер бойынша банктік шоттардың бар болуын және номерін Қазақстан Республикасының заңды актілерімен белгіленген талаптарды сақтай отырып, осы шарттардағы ақша қаражаттарының қозғалысы және қалдығы жөніндегі мәліметтерді тексеру [3] .
• Кодекстің ерекше бөлімінен қарастырылған жағдайларда салық төлеушінің салық міндеттемс ін жанама әдіспен анықтау;
• салықтық тексерістерге басқа мемлекеттік ұйымдардың мамандарын тартуға;
• Қазақстан Республикасының заңдылығына сәйкес сотқа шағым жасауға;
• сотқа заңды тұлғаны жою жөнінде бұйрық беруге.

Салық қызметі ұйымдарының міндеттері:

... жалғасы

«Dida company» ЖШС-не сипаттама және шағын кәсіпорындарда жеңілдетілгенсапалы есеп ақпараттарын құру

Салықтық бақылауды ұйымдастырудың теориялық аспектілері

Табысқа салынатын салықтар

Қазынашылық басқармасының ашылуы

Салық комитетті бөлімдерінің құрылымы

Қазақстан Республикасының салық жүйесі туралы мәлімет

Салық және салық салу пәнінен тәжірбие

Салық басқармасының құрылымы

Салық декларациясы папкасы

Аудандық салық төлеушілер бөлімі

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс