Дене дайындығының ерекшеліктері
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
АНЫҚТАМАЛАР
ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕРУЛЕР
КІРІСПЕ . . .
- СПОРТТЫҚ КҮРЕСТІҢ ПАЙДА БОЛУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
МАЗМҰНЫ
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
- Осы дипломдық жұмыстағы сілтемелер келесі стандарттарда қолданылған:
- ГОСТ 7. 32-2001;
- Ғылыми-зерттеу жұмыстары жайында есеп;
- Жазу құрлымы және ережесі;
- ГОСТ 7. 1-2009;
- Библиографиялық жазу;
- Библиографиялық суреттеу;
- Жалпы талаптар және құрастыру ережесі.
АНЫҚТАМАЛАР
Қимыл-іс әрекеттері - адамның еңбек, тұрмыстық, ойынды және басқада мақсаттарда жүзеге асыратын көптеген қимыл қозғалыстарының жиынтығы.
Қимыл дағдысы - құрамды элементтері автоматты түрде орындалатын қимылдар жиынтығы.
Дене тәрбиесі - адамға тән қимыл әрекеттерімен тәрбиелеуді үйрету үдерісі.
Дене шынықтыру - адамның денелік дамуын жетілдіру ден саулығын нығайту, қимыл әректеттерін жетілдіру мақсатында жасалатын, қолданылатын рухани және материалдық құндылықтар.
Дене жаттығулары - дене тәрбиесі міндеттерін жүзеге асыруға арналған және оның заңдылықтарына бағынатын қимыл әрекетінің түрлері.
ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР
АҚ - артериялық қан қысымы;
ДЖҚ - дене жүктемесі қарқыны;
ЖДД - жалпы дене дайындығы;
ЖДЖ - жалпы дамыту жаттығулары;
ЖСЖ - жүрек соғу жиілігі;
СҚ - систолалық артериялық қысым;
ДҚ- диастолалық артериялық қысым;
ПАД- пульстік артериялық қысым;
МҚК- минуттық қан көлемі;
СК- систолалық қан көлемі;
ГССИ- Гарвард степ-сынақтамасы индексі (ГССИ) ;
ҚазАСТ - Қазақтың спорт және туризм академиясы
Кіріспе
Зерттеу өзектілігі. Бүгінгі таңда жоғары мораль және адамгершілік ахуалын қалыптастыру проблемасы өсіп келе жатқан жасөспірімдер өмірінің өзге де салалары сияқты дене тәрбиесі және спорт аса үлкен маңызға ие.
Егеменді еліміздің олимпиадалық ойындарында қай спорт түрінен болмасын, үлкен жетістіктерге жетуінде жасөспірім спотшыларды дайындау мектебінің үлкен орын алатындығы белгілі, әйтсе де олардың дене дайындығы мен жаттығуларына арнаған ғылыми және тәжірибелік әдебиеттердің ойдағыдай толық емес екендігі абыржытады.
Еліміздің және алыс-жақын шетелдің мамандырының тәжірибелік ұсыныстар мен зерттеулерінде, палуандардың тәжірибелік ұсыныстармен зерттеулері мен жетістіктерге жетуіне бірден бір үлкен орын алатын негізгі мәселе, ол олардың технико-тактикалық және дене дайындықтарын жетілдіру екендігін басып көрсетеді.
Біздің бұл зерттеуіміздің маңыздылығы:Қазақстандағы өсіп келе жатқан жас палуандардың техникалық тактикалық дайындығын жетілдіру, жаттықтыру әдістемесіндегі әлі пайдаланылмаған қордағы жаңа мүмкіндіктерді іздестіру мен тығыз байланысты.
Сондай мүмкіндіктерді, біз алғашқы жылғы 16-17 жастағы жасөспірім самбошылардың бір жылғы технико-тактикалық меңгеру қабілетімен және айналысу мерзімінде олардың дене дайындықтарына әсер ету жиілігін зерттеу жұмысы жүргізілді.
Халқымыздың жан тәнімен құмарта шұғылданатын, ата-бабамыздан қалған, ұрпақтан - ұрпаққа мұра етіліп келе жатқан спорт түрі бұл- күрес.
Қазақстандағы осы спорт өнеріне үлкен үлес қосқанағаларымызды атап өтсек артық болмас. Олардың қатарына: қазақ күресінің атасы деп айтарлық, белгілі палуан ҚажымұқанМұңайтпасов, Балуан Шолақ, Молдабай палуан т. б., бертінірек келе тұңғыш қазақ олимпиада жүлдегері Жақсылық Үшкемпіров, Шәміл Серіков, А. Ғабсаттаров, Ә. Айханов, Қ. Байдосов, А. Бүғыбаев, Д. Түрлыханов, Б. Байсейітов, Қ. Мысықбаев т. б. палуандарымыз жатады. .
Жалпы елімізде өте жоғары дамыған күрес спорты (оның ішінде самбо күресі) қазіргі жастарды тәрбиелеуде, оларды күштілікке, төзімділікке, ептілікке, икемділікке баулый отырып, қазақ халқын әлемде өз орнын табуға, әйгілі етуге жол салады.
Зерттеудің мақсаты: жас самбошылардың жалпы және арнайы дене дайындығын арттыру жолдарын қарастырып, ұсыну
Зерттеудің нысаны: алғашқы жылғы самбо күресімен айналысушы жасөспірімдердің қимыл - қозғалыстарының қалыптасуы, белдесуді алып жүруі, дене дайындықтарын байқау және оның әдістемесі.
Зерттеудің пәні: спорттық жаттығудағы бапкердің педагогикалық қызметі, оның жасөспірім палуандардың жаттығу әрекетіне байланысты, жаттығудың ерекше тәсілдері мен әдістерін мақсаттылық пен қолдану негізі.
Зерттеудің ғылыми болжамы: самбо күесімен айналысатын жас балуандардың жалпы және арнайы дене дайындығы әдістерін жетілдіру
Зерттеудің әдіснамалық және теориялық негіздері : ғылыми-әдістемелік және тарихи түпнұсқаларды жинақтау, ҚР заңнамалық кесімдеріне, ресми статистика мен құжатнамалық материалдарға талдау жасау, анкеталық сауалнама, педагогикалық бақылау, күрескерлердің жарыстағы әдіс-қимылдарын тіркеу, дене дайындық сынақтары, педагогикалық эксперимент, математикалық статистика әдістері.
Зерттеудің тәжірибеге қажеттігі . Бұл жиналған мәліметтер бойынша Қазақстанда жасөспірімдердің техникалық тактикалық қорларын байытуға, күшейтуге ықпалын тигізеді.
Самбо күресіндегі дайындау әдістемелерін жасауға және жаттығу барысында, белдесу үстінде қолдану дайындығын жетілдіруге негіз бола алады.
Бұл жұмысты Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы, физиология ғылымының кандидаты, педагогика ғылымдарының докторы профессор мен спорт шеберіне үміткер жас жаттықтырушы автордың ғылыми практикалық қызметіндегі екі жылдық оқу мерзімі ішіндегі әдістемесін- эксперименталды зерттеулерінің нәтижесі көрсетілген.
Зерттеудің міндеттері мен ұйымдастырылуы:
- самбо күресінің әдістерін үйрету жолдары
- самбо күресіндегі әдіс тәсілдерінің түрлерін анықтау, оларды жүйелеу;
- зерттей келе әдістердің жеңіске жетудегі тиімді жағын анықтау.
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Жұмыс 3 тараудан, 7 тармақшадан, кіріспе, қорытынды және пайдаланылған әдебиет тізімінен, оның ішінде 9 суреттен және 5 кестеден тұрады.
- СПОРТТЫҚ КҮРЕСТІҢ ПАЙДА БОЛУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІСамбо күресіндегі техникалық дайындықтың ерекшеліктері
Жасөспірімдер арасындағы алғашқы біріншілік 1979 жылы Испанияның Мадрид қаласында өткізілді. Осы жарыстаМонғолияның, Болгарияның, Испанияның және Францияның жас самбошылары жақсы өнер көрсетті.
Қазіргі спорт өзінің өте ерте , алғашқы дайындық кезеңінің өзінде-ақ техникалық - тактикалық негіз қаланады. Кейінгі кездері шыныққан жастардың көбі күресөнеріне қызығушылықтарын танытты.
Бұл осы саладағы мамандардың жас балуандарды алғашқы үйретудің теориялық және әдістемелік негіздерін жасауға бет бұруын талап етеді. Көптеген мамандардың В. В. Громыков, 1968; В. С. Белов, О. П. Южков, 1974; О. П. Юшколов, В. П. Сердюк 1983; И. А. Конратский, 1985; Г. С. Туманян, 1987 т. б. [15, 16] . зерттеулері менеңбектеріне қарамастан бастапқы үйретудің дәстүрлі жас ерекшеліктеріне толығымен есепкеалмайтынын көрсетіп отыр.
Ғылыми әдістемелік әдебиеттерге талдау жасау жас самбошыларды бастапқы дайындаудағы техникалық - тактикалық әрекеттерге үйрету әдістері негізгі жарыс кезіндегі ең соңғытехникалық әрекеттер болып келеді. Оның үстіне көптеген тәсілдер (әртүрлі тұрыста қалыптан шығару, басып алу және басып алудан босау, ығыстыру, үйреншікті емес жағдайда белдесуді бастау) ол әдістерді меңгеріп алғаннан кейін үйретіледі.
Бірақ бұл әрекеттер айқас кезіндегі әдістердің негізін құрайды.
Күрестің кез-келген түрі сияқты самбода да алғашқы жаттығулар сақтану, дұрыс құлау т. б. қауіпсіздік шараларына байланысты іс-қимылдардан басталады. Төмендегі 1 суретте (а, б, в, г) алға домалаудың үлгісі бейнеленген [17, 18] .
1 сурет - Алға домалау
Жүресінен отырып алға домалаған сияқты артқа да аунап түсуге болады. 2 суретте артқа аунаудың техникасы бейнеленген. Палуан жүресінен отырған бойда арқасына құлап бара жатып жауырыны клемге тиген сәтте аударылып аяққа қайта тұрады.
2 сурет - Артқа құлаудың техникасы
3 сурет - Алға құлау техникасы
Алға құлаған сәттерде кілемге бетімен құламау үшін қолымен тіреліп сақтану керек. Бұл кезде қолдар шынтақтан бүгіліңкі болу керек. Алдымен дұрыс құлауды жетілдіру үшін жаттығуларды күрделендіріп, арттан аяқтан ұстап құлатып дайындалған дұрыс (3 сурет а, б, в, г) .
Күрес техникасы құрылымы жағынан әртүрлі көптеген тәсілдерден тұрады. Күрестің әр тәсіліне ат қою мүмкін емес. Тәсілдің атының дұрыс болуы оны нақты түсінуге көмектеседі:
Тәсілдің атын анықтау үшін мынадай ережелер бекітілген [20] .
Тәсілдің аталуы екі немесе үш бөліктен тұрады:
- Бірінші бөлім тәсілдерінің негізгі техникалық белгісінкөрсетеді. Мысалы: лақтыру, жығу, айналдыру, ұстап тұру, иін, түйін, бастыру.
- Екінші бөлім тәсіл құрамындағы негізгі элементке сипаттама береді. Мысалы бүгіп лақтыру, ұрып жығу, жанымен іліп лақтыру, жанымен ұстау, көлденең түйін, шынтақ иіні.
- Үшінші бөлім тәсілдің бөлшектерін, қосымша қозғалыстарды анықтап, олардың бағыттары мен ерекшеліктерін анықтайды. Мысалы: қолы мен денесін, ұстай отыра иіп лақтыру; қолынан ұстап алыпжанынаніліп алып лақтыру; басы мен қолын ұстап алып, жанымен ұстау; қолдарын аяғының арасына қысып алып, шынтағын ию, етбетінен жату т. б.
Кейбір ұзақ терминдерді мағынасы өзгермейтіндей етіп, қысқартуға болады. Мысалы: «жанынан іліп алып лақтыру» терминін «жанынан лақтыру» деп өзгертеміз.
Тәсілді атаудың үшінші бөлімінің сөз саны өте көп болады. Мысалы дененің қандай бөлігін ұстау керек, қай жағынан, қандай жағдайда.
Сонымен, балуан орындайтын қозғалыс жаттығулары мен олардың қалыпты жағдайларының төмендегідей атаулары бар:
«Алға», «артқа», «жанына», «жоғары», «төмен» атаулары шабуыл жасалынып жатқан балуанға қатысты айтылған. «Өзіне қарай», «өзінен», «өзіне тарту», «оңға», «солға», «өзінен ары қарай»бағыттары шабуыл жасаушы балуанға қатысты алынған [21] .
Шабуыл жасаушының қарсыласына қатысты орны алдынан, артынан, төбеден, төменнен, бүйірден, көлденеңнен, йық тұсынан, бас жағынан, аяқ жағынан, үстінен болуы мүмкін. Бүл жерде балуандардың екеуінің де қалпы еске алынатын бағыттар бар - екеуі де түрегеп тұр, екеуі де жатыр, күресушілердің біреуі түрегеп тұр біреуі жатыр.
Шабуыл жасаушысының денесі қарсыласының денесіне мынадай қатыста болуы мүмкін: жоғарыдан, төменнен, алдынан, артынан, сыртынан, ішінен, қолдарының арасынан, аяқтарының арасынан т. б.
Қозғалыстың екі элементін не қозғалыстарды өзара байланыстыру үшін «мен», «және» жалғаулары қолданылады.
Дененің белгілі бір бөлігін ұстауды анықтау және жалғауы арқылы байланысса, яғни бір қол дененің бір бөлігін ұстаса, екіншісі екінші бөлігін ұстаған мысалы. Денені және қолды ұстауегер «мен» жалғауы жалғанса, онда дененің екі бөлігі бірге жанасып қолдың саусақтары бірігеді, мысалы: денені қолмен құшақтау.
Егер «мен» жалғауы жалғанса, онда дененің екі бөлігі бірге жанасып қолдың саусақтары бірігеді. Мысалы денені қолмен құшақтау.
Егер «мен» жалғауы тәсілдегі екі элемент әрекет үшін қолданылса, онда бірінші әрекет негізгі, екінші әрекет қосымшаекендігін білдіреді [22] .
Қарсыласты алға оң жаққа тепе-теңдіктен шығарып құлату. Сол қолмен қарсыласты жұлқып өзіңе тартып, оң аяғына көтерілуге мәжбүрлеп барып оң жаққа аударып құлату. (4 сурет)
4 сурет - Алға оң жаққа құлату техникасы
Аяқтан қағып құлату тәсілдері самбодағы ең тиімді тәсілдердің бірі болып саналады. Аяқтан қағып алға құлатудың көптеген тәсілдері бар. Солардың біреуі оң аяқпен қарсыласты аяғынан шалып құлату. Қарсыласты жұлқып тепе-теңдіктен шығарып аяғынан шалып құлату техникасы 5 суретте бейнеленген.
5 сурет - Шалып құлату техникасы
Аяғын орап алу арқылы жанынан үстау, жанынан үстау -
негізгі қимыл, аяғын орап алу арқылы қосымша. Барлық
жағдайларда жалпы қабылданған мүмкіндігінше қысқа және нақты көрсететіндей етіп алу керек [23] .
Қазақстан балуандарының Еуропа, Азия, Әлем кубоктарында және олимпиадалық ойындарды жоғарғы дәрежелерге жету үшін балалар мен жасөспірімдерді дайындау, жаттықтыру жүйесін қайта жасауға тура келеді. А. А. Хмелевтің ойынша жаттығудың алғашқы және екінші жиында күрестің тұрып жасалатын тәсілдердің 45 түрін және жатып жасалатын тәсілдердің де осынша түріне үйрету техникалық әрекеттердің тек беткі жағын үйретуге әкеп соқтырады.
Одан қалса аяқтан ұстап тастау тәсілдерді үйрететін болса, онда жас балуандар осы тәсілдерді көбірек қолданады да, ал құшақтап лақтыру, артынан және алдынан шалу сияқты тәсілдер дамымай қала береді мұндай дайындықтар күрестің дәстүрін, стилін бұзып тұратын, күрес үстінде спортшының төмен қарап жүруіне барлық уақытта шықса да шықпаса да аяққа жабыса беруіне әкеліп соқтырады. Сол үшш спотршының қиын қимылқозғалыстарды үйлестіруіне, қорғанысқа қарсыласының бұрылу кезінде жасалатын тәсілдеріне, қимыл мен, аяқпен, бөксемен, көбінесе құлай жатып жасалатын тәсілдерге көбірек көңіл бөлген жөн.
Күресте шабуылдан басқа қорғаныс, жеке өзін - өзі қорғау әрекеттері қолданылады. Астахов А. М., Исаев А. П. [24] .
Самбошылардың көпжылдық дайындығының жасқа байланысты
зерттей келе мынадай тұжырымдама жасайды. Олардыңпікірі бойынша, спортшылардың көпжылдық дайындығы кезіндегі оқу - жаттығу үрдісі дәл құрылған жас тиіс. Өздері ұсынған тұжырымдама негізінде оларспорттың жасқа байланыстылығы туралы 12-13, 14-15, 16-17, 18-19, 20-21 жас не одан жоғары жастағы спортшыларды жаттықтырудың12 жылдық зерттеу тәжирибесін жинақтаған.
Балуандардың дене жәнеарнайы сапаларын, спортнәтижелерінің жүрек - тамыр, тыныс алу, жүйкежүйелерінің, жүйке - бұлшық ет дамуының динамикалық бақылауы қорытындыларына қарай зерттеушілер былай жіктейді:
Бірінші саты. Осы бақылаудың бірінші сатысында 12-13 жас жылдамдық сапаларын, спорттық күрес техникасының элементтері мен негізгі техниканы үйренуге бағытталған сабақтар жүргізіледі.
Екінші саты. Екінші сатыда 16-17 жас спортшыларының күреске жарамдылығы мен өзі тандаған спорттың түрне үирету мақсаты көзделді. Осы жастағы қозғалыс үйлесімділігі, күш жылдамдылығы мүмкіндіктері киіммен күресу мен техникалық іс әрекеттері, тактикалық қолдануды үйрену әрі қарай жалғастырылады[25] .
6 сурет - Қарсыласты алға-оңға еңкейту
7 сурет - Қырқа шалып құлату
Осы жастан бастап жаңа қозғалыс дағдысын тез де ұзақ естеқалдыру үшін жасалған бағдарлама бойынша арнайықозғалыстарды оймен қайталау жаттығуларына көп көңіл бөлуі [26] . 16-17 жас аралығында спортшылар тандаған спорт түрінен техникалық шеберлігін шындау, спорттық жекпе - жекті жүргізуді тактикалық меңгеру, жылдамдық -жарылыс сипатындағы жүктемелерді үйрену сатысында болады.
16-17 жаста техникалық шеберлікті шындау, спорттық жекпе -жекте күрделі аралас комбинацияларын қолдану мүмкіндіктерін үйрену жалпы өзімділік пен спорттық - күштік мүмкіндіктерін дамыту жалғаса түседі. 20-21 жаста күш дайындығына, арнайытиімділікті дамытуға, техникалық әрекеттерді жетілдіруге жоғары талап қойылды. Негізгі қарсыласының мінез - құлқынидеомоторлық модельдеу қолданылды.
Спорттың топтауда үлкендер категорияларына жататын 21жастан асқан спортшылар үшін оқу - жаттығу үрдісі техникалықжәне тактикалық шеберліктің қол жеткен жетістігш қолдау жәнежетілдіру болып табылады.
Барлық жас сатыларында палуандардың дене сапаларының
дамуына, олардың техникалық дайындығына, арнайы төзімділігіне
, жоғарыда аталған функцияларды сипаттайтын көрсеткіштері анықталады.
Спортшылардың техникалық жағдайы мен жүрек - тамыржүйесінің қойылған жүктемеге әсерін бақылау үшін тестішіндегі қарсыласпайтын екі партнерге ыңғайлы да жоғарыжылдамдықта спорттың жекпе - жекке жақын күресушініңжұмысын айтады.
Бізге қажетті функцияның қалпын білу үшін түрлі зерттеу тәсілдері қолданылды; қарапайым, іздестіру, күрделі көру және кері - моторлық, рефлекс өлшеуіш жылдамдық - қозғалыстың қарқын өлшеуін саусақтың динамометрия, корректуралық тестер, тамыр соғуын өлшеу, артериалдық қан тамырын өлшеу, жел, дем алғанда және дем шығарғанда ауаның көлемдік жылдамдылығы дем алу жиілігін т. б. қолданылады.
Алған көрсеткіштерді талдау балуандардың функционалдық жағдайларының кейбір жақтары мен дене сапаларының дамуы мен оның спорттық қажеттіліктерін арасындағы қызықты байланысты ашып берді.
Тоқтап қалған реакциялар мен бұлшық еттердің дифференциясы, жүйкені - бұлшық ет аппаратының жұмыс қабілетінің көрсеткіштері, лақтыру қарқыны тұрақтылық коэфиценті 16-17 жаста жақсара түсті. Шындығында осы кездің тактикалық спорттық нұсқауларды үйренуге және тактикалық ойнауға болады.
5-6 сатылардың арасында көрсеткіштердің (жүрек - тамыр жүйесінен басқа) арасында бірте - бірте тұрақталатын және ары қарай жетілдіретін екпін күш байқалды.
16 жастан бастап спорттық күштің мүмкіндіктері дами бастайды. Әсіресе, үшінші жас сатысында алған жылжу анық байқаладьі, алдыңғы жанымен лақтыру кезінде қолмен аяқтың күшін анықтау, орында тұрып ұзындыққа секіру, бел ағашта тартылу. Бүл алға жылжу 5 секунд ішінде қозғалыстың ең жоғарғы қарқынын талдаудан, сондай - ақ кілемнің үстінде тізерлеп 30 минут ішінде нәтижелерінде байқалады. 17жасқа қарай алға қарай жылжу байқалады, жалпы жәнеарнайы төзімділікті шамаларға талдау, жасайкеле олар жоғарыдакөрсетілген заңдылықтарды тапты, соның негізінде мынадайқорытындыға келді: жалпы алғанда төзімділікке жаттықтыру 14
жасқа дейін көп нәтиже бермейді. 18 жасқа қарай күресшілердің
осы жағынан алға басушылық байқалады. (500, 1000 және 1500 метр
жүгіру) 18 жаста төзімділік дамуы баяу болғанына қарамастан
организмнің функционалдық қорлары өте мықты болады. Бұл
үлкен жастағы самбашылардың көрсеткіштері нақтылай түседі. 14 жасқа дейін сыртқы тыныс алуда кідіріс болады.
Сондай-ақ, антропометикалық жас элементтерінде осындай зандылықтар байқалды. Бұл сынаушылардың организімінің әлі толық жетіліп бітпегендігін. Артериялық қан қысымын өлшеу жас мөлшерінен басқа қандай да бір секірістік қозғалыстық байқалтпады.
19-20 жасқа қарай жүрек жиырылуы мөлшерде төмендейді. Жүректің мұндай үнемділігі ұзақ жиі жүргізілген жаттығу жұмыстарының нәтижесі болса керек. Көп жыл жүргізілген педагогикалық зерттеулер дене, техникалық, тактикалық мүмкіндіктерінің жасқа қарай қамиты-нын, оның негізгі сапаларын жетілдіруде олардың орнынкөрсетті.
Күресушілердің көп жылдық дайындығын былай деп көрсетті:
- саты- балаларды спорттық сабақтарға тарту
- саты- спортқа жарамдылығын анықтау
- саты- спорттық шеберлікті шындау
- саты- басқа байланысты спорттық нәтижелерге жету
5. саты-жасқа байланысты спорттық нәтижені ұстап тұру
6. саты- халықаралық жүлдегер спортшы ережесіне жету және оны ұзақ ұстап тұру
Самбо атауы - бүл орыстың «самозащита» сөзіндегі алғашқы үш әріпімен және «без оружия» сөзіндегі бірінші әріптерінің қосылуынан пайда болған атау. Самбоның мақсаты - жаттығуларға үйрене отырып шабуыл жасау, қарусыз қорғану және дене мен ерік жігерді тәрбиелей отырып үйрету, бағындыру өнерімен шектеледі. Ал дене тәрбиесінің құралы ретінде күшті дамытуға, денсаулықтың және теориялық білімнің арқасында барлық мүмкіндіктерін толық ашуға бағытталады.
Самбо - басқа спорттық күрес түрлері сияқты лақтырулардан жатып күресуден және аударулардан тұрады.
Самбо және спорттың күрестерде жаттығулардың ең басты амалы машықталу екені белгілі. Бұл амалдар түрі негізгі үш опқа бөлінеді: арнайы дайындық; жалпы дайындық; жарыстық дайындық; Мұндағы жарыстау дайындық техника элементтері мен кейбір тактикалық дайындықтың элементтерін қамтиды [27] .
Өз еңбектерінде Данской Д. Д. [28] және Зациорский екі негізгі спортшының шеберлерінің көрсеткіштерін белгілейді:
- Техникалық әрекеттердің ұтылулығы көлемі және оның жан -жақтылығы.
- Осы әрекеттердің меңгерілуі, нәтижелілігі.
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz