Электр энергия шығындары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 62 бет
Таңдаулыға:

7

8

9

10

Аннотация

Дипломная работа представляет собой развитие сетей 110 кВ
Кызылординской области, включающее проектирование ЛЭП с вводом новой
подстанции. В работе произведен анализ существующей сети и обзор
основных проблем электрических систем данного региона, а также
обоснование необходимости строительства ЛЭП 110 кВ и подстанции
Болат. Рассмотрен один вариант возможного развития электрической сети и
сделаны проверочные расчеты режимов работы электрической сети 110 кВ.
Исходя из технико-экономического обоснования, произведена выборка
наиболее целесообразного из них. Для конечного варианта произведен расчет
рабочих режимов и токов короткого замыкания, по которым выбрано
основное оборудование проектируемой подстанции. А также, был рассмотрен
раздел безопасности жизнедеятельности и проведены расчеты по
экономическому обоснованию.
Андатпа

Дипломдық жобада Қызылорда облысының 110 кВ тораптарын дамыту
қарастырылады, оған жаңа қосалқы станцияны енгізу арқылы ЭБЖ жобалау
кіреді. Жұмыста торапты талдау және 110 кВ ЭБЖ құрылысы мен Болат
қосалқы станциясының құрылысының қажеттілігі қарастырылған. Электрлік
торапты дамытудың бір нұсқасы қарастырылған, сонымен қатар 110 кВ электр
тораптарының жұмыс режимдеріне тексеру есептері жүргізілген. Технико-
экономикалық негіздерге сүйеніп жобаның тиімділігі анықталған. Соңғы
нұсқа үшін жұмыс режимдеріне есептеу мен қысқа тұйықталу токтарына
есептеулер жүргізілген, олар бойынша жобаланатын қосалқы станцияның
негізгі жабдықтары таңдалған. Сонымен бірге, өмір тіршілік қауіпсізідіг мен
экономикалық негіздері келтірілген.

Аnnotation

Thesis is a development of 110 kV networks of Kyzylorda region, which
includes the design of power transmission lines with the introduction of the new
substation. The paper analyzed the existing network, and an overview of the basic
problems of electrical systems in the region, as well as the rationale for the
construction of 110 kV transmission line and substation "Bolat". Considered one
option possible development of electric network and checking the calculations made
by modes of 110 kV electric networks.
Based on the feasibility study, carried out the most appropriate selection of
them. For the final version calculated the operating conditions and short circuit
currents, which selected the main equipment designed substation. And also, it was
considered part of life safety and calculations of economic feasibility.

11

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
1 Қарастырылатын аудан сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
1.1 Желі сызбасын талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
1.2 Ауданның географиялық сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
1.3 Тұтынушылар мен қорек көзі сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
1.4Жаңа ВЛ және қосалқы бекет ғимараттар қажеттілігін негіздеу ... ... ... ... 13
2 Желінің перспективті сызбасын талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
2.1 Жобаланатын аймақтағы Қосалқы станциятердің есептеу ... ... ... ... ... ... 16
жүктемелерін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
2.2 Өткізгіш қималарын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2.3 Трансформатор қуаты мен санын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
3 Орын сызбасын құру, мәліметтерді дайындау, 110кВ желісі режимдерін
талдау және есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
3.1 Болат жаңа Қосалқы станциясын іске қосу кезінде қалыпты режимді
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
3.3 Қызылорда облысының 110 кВ желісіне Болат жаңа Қосалқы станциясын
қосу кезінде қалыпты режимді есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
3.4 Болат жаңа Қосалқы станциясын іске қосу кезінде минималды режимді
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
3.5 4-5 сызықтарын ажырату кезінде авариядан кейінгі режимді есептеу ... ..35
3.6 10-5сызықтарын ажырату кезінде авариядан кейінгі режимді есептеу ... .38
4 Болат Қосалқы станцияі шиналарында қысқа тұйықталу токтарын есептеу

және жобаланатын Қосалқы станциятің негізгі қондырғысын таңдау
4.1 Қысқа тұйықталу тогын есептеу және мәліметтерді дайындау
42
42

4.2 Болат Қосалқы станциясыне арналған негізгі қондырғы мен
сызбаны таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 46
4.3 ELK-04 типті элегазды оқшаулау арқылы кешенді таратқыш
қондырғы (ЭКТҚ-110 кВ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .46
4.4 КРУ 10 кВ ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
4.5 10 кВ жарықшақты ораумен күш трансформаторларын таңдау ... ... ... ...50
4.6 Иілгіш шиналарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 51
4.7 Қатты шиналарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .52
5 Қосалқы станцияті жерлендіруін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 64
6 Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .64
6.1 Өндірістік жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .72
6.2 ОДС орнында табиғи жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... 74
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...83
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 84

Кіріспе

12

Электрлік желілердің негізгі міндеті тұтынушыларды электрмен
қамтамасыздандыру. Бұл қорек көзінен электр энергиясының берілісі мен
тұтынушылар арасында оларды тарату деген мағына береді.
Оңтүстік, соның ішінде ҚР Қызылорда облысының энергетикасының
дамуы, энергия жүйелері арасындағы байланыстарды күшейту
электрэнергетикалық объектілер, соның ішінде кернеуі 110 кВ болатын
электр желілерініі құрылысының кеңейтілуін талап етеді.
Электрлік желілердің негізгі міндеттерінен электрмен жабдықтаудың
жеткілікті сенімділігін қамтамасыз ету керектігі байқалады. Тәжірибе
жинақтаудан электрлік желілері элементтерінің барлығы дерлік кейде істен
шығуы мүмкін. Желіні пайдаланудың тиісті сапасы кезінде климаттық
жағдайдан істен шығуы мүмкін.
Электрлік желі тұтынушыларды электрмен жабдықтау тізбегінде
маңызды бөлімі болып табылады және сондықтан электр энергиясы
сапасының көрсеткіштерінің өзгеруіне әсер етеді. Электр энергиясы
тұтынушыларға оның жіберілген көрсеткіштерімен, мысалы, кернеудің сәйкес
шамасында жеткізілуі маңызды. Рационалды шешімдерді алу үшін және
желінің экономикалық тиімділігін қамтамасыз ету үшін сәйкес есептеулердің
жүргізілуі талап етіледі.
Қосалқы станция желісі мен сызбасы конфигурациясы жұмысын
қосқанда электрлік желіні жобалау тұтынушылардың сенімді және сапалы
электрмен жабдықтауын қамтамасыз ететін энергетикалық жүйелерді
дамытудың негізгі міндеттерінің бірі болып табылады. Сапалы жобалау
электр энергетикалық жүйені сенімді және тиімді функцияландыру дың негізі
болып табылады.
Электр желісін жобалау қалыпты және авариядан кейінгі режимде
электр энергиясымен тұтынушыларды сенімді және сапалы электрмен
жабдықтауды қамтамасыз ететін электр желісін дамытудың рационалды
нұсқасының соңғы мәнін дайындауға әкеледі. Ационалды нұсқасын таңдау
экономикалық критерий бойынша жүреді. Осылайша, барлық нұсқалар
электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасының бір деңгейіне дейін
әкеледі.

13

1. Қарастырылатын аудан сипаттамасы

1.1 Желі сызбасын талдау

Қазіргі уақытта Қызылорда облысында 18 алыстағы ауылдардан бөлек
орталықтандырылған елді мекендердің барлығы дерлік электрмен
жабдықталған. 2004 жылы облыста электрмен жабдықтауды
орталықтандырудың деңгейі 93,6 % құрады.
Электрлік желілерді пайдалану құрамына әкімшілік аудан шекарасына
жататын негізгі қызмет жасайтын Басты басқарма және аудандық электр
желілерінің 8 филиалы (АЭЖ) кіретін Қызылорда таратқыш электржелілік
компаниясы (АҚ ҚТЭК) ашық типті акционерлік қоғамдастығымен
айналысады.
1) Арал
2) Қазалы
3) Қармақшы
4) Жалағаш
5) Сырдарья
6) Шиелі
7) Жаңақорған
8) Қалалық (электр энергиясын беру және өткізу бойынша қалалық
филиалы).
Қызылорда ТЭК АҚ электрлік желілеріҚызылорда обылысының
шекарасында орналасқан. Электрлік желілер тығыздығы және тұрғындарының
тығыздығы - Республикадағы ең төменгілердің бірі.
Облыста электр энергиясын беру кернеулері 220, 110, 35, 10 және 0,4 кВ
болатын электрлік желілері бойынша жүзеге асырылады. 220 кВ желілерін
пайдалану облысында ЗАО KEGOC және АҚ КРЭК айналысады. ЗАО KEGOC
пайдалануда болатын ВЛ 220 кВ ұзақтылығы 1035 км құрайды.
Пайдаланылатын АО КРЭК барлық кернеулердің электрберілісі желісі
трассаларының ұзақтылығы 2014 жылдың 1 қаңтарында 12 632 км құрайды.
Оның ішінде ауа ЛЭП келесідей кернеуде
- 220 кВ - 220 км
- 110 кВ - 938 км
- 35 кВ - 3008 км
- 6 и 10 кВ - 4947 км
- 0,38 кВ - 3306 км
Кабельді ЛЭП 6 и 10 кВ - 163 км
- 0,38 кВ - 50 км
АҚ КРЭК электр желілерінде 860,2 МВА жиынтық қуаттылығымен
2206дана санында барлық кернеудің трансформаторлы Қосалқы станциятері
пайдаланылады, соның ішінде:
- 220 кВ кернеулі - 115 МВА жиынтық орнатылған қуатымен 4 бірлік;
16.

14

- 110 кВкернеулі- 58,8 МВАжиынтық орнатылған қуатымен 7 бірлік;
- Н3510(6)) кВкернеулі - 352,6 МВА жиынтық орнатылған қуатымен
104 бірлік;
- 10(6)0,4 кВкернеулі - 333,3МВА жиынтық орнатылған қуатымен 2087
бірлік;
- 350,4 кВкернеулі- 0,52 МВА жиынтық орнатылған қуатымен 4 бірлік.
Қазіргі уақытта АҚ КРЭК 20 жыл бұрын пайдалануға берілген
электрберіліс желілерінің 38,7 % және осы уақытта пайдалануға енген
трансформаторлы Қосалқы станциятердің 52,0 % пайдаланылады. Кернеулері
35 және 110 кВ болатын электрберіліс желілері негізінен темірбетон
тіреулерінде құрылған (3571 км, немесе 90,5 %) және темірбетон
қосымшасында ағаш бағаналары тіреулерімен жасалған, ал қалған 262,7 км
металды тіреулерде орындалған.

1.2 Ауданнның географиялық сипаттамасы

Облыс Сырдария өзенінің төменгі ағысында Арал көліненшығысқа
қарай орналасқан, негізінен Тұран ойпаты шекарасында (биіктігі 50-200 м).
Сырдарияның сол жағалауы - Жанадария және Қуандария құрғақ арнасымен
кесіп өтетін Қызылқұм төмпешікті - тізбекті кеңкөлемді кеңістік; оң жағалауы
бойынша қыраттар (Егізқара, 288 м), құм аймағы (Арысқұм және т.б.),
топырқты терең емес шұңқырлар кездеседі. Солтүстікте дөңді құм аумағы
(Төменгі Барсук және Арал маңындағы Қарақұм). Қызылорда облысы
аралығында шеткі оңтүстік-шығысқа Қаратау жотасының солтүстік-батыс
тарамдары жатады (биіктігі 1419 м дейін). Климаты континентті, жылы, қысқа
және аз қарлы қыс және ұзақ ыстық пен құрғақ жазбен құрғатылған.
Солтүстік-батыста шілденің орташа температурасы 25,9 °С, оңтүстік-шығыста
28,2 °С, қаңтар сәйкесінше -- 3,5 °С және -- 19,8 °С. Арал теңізінің
жағалауында солтүстік-батыста түнба мөлшері шамамен 100 мм (Қазақстанда
төмен), Қаратау жотасының оңтүстік-шығысында 175 мм дейін. Қызылорда
облысы шекарасына Арал теңізінің солтүстік-шығыс жартысы жатады.
Жалғыз ірі өзен - кең балшықтанған атырау мен ағыстар мен жағалау
көптігімен, қатты иректелген арнамен шамамен 1 мың км ұзындықта оңтүстік-
шығыс облысының орталық бөлігі арқылы солтүстік-батысқа ағатын
Сырдария. Өзен жағалауын су тасқынынан сақтау үшін бөгеттер құрылған;
1956 жылы Сырдария өзенінде Қызыл Орда бекінісі құрылды; 1958 жылы
Жаңадария арнасы бойынша жайлауды суландыру және алаңды суару үшін
өзендер суы жіберілген. Жазға қарай құрғайтын тұзды көлдер көп (Жақсы
Қылыш, Қамыслыбас, Арыс және т.б.); Купек және Терескен көлдерінде -
емдеу балшықтары. Қызылорда облысы шекарасында солтүстік-шығысына
Сарысу өзен сағасы кіреді.

15

1.2 сурет - Қызылорда облысы

Аймақтың айтарлықтай бөлігі өсімдіктері жойылған құммен; жусанды
бетегелі бекітілген топырақта; ал көктемде сораң өсімдік, ал қоңыр және
сұртопырақты құмайт және сортаң жерде құбылмалы;құм арасында
бәсеңдегенде таспашөптер, жүзгіндер, бидайық түрлері бар. Дөңесті құм ақ
сексеуіл, жыңғыл, теріскен, биюргун, жусанмен бекітілген. Сырдария
алқабында шөгінді шабындық, жиі тұздалған жер, тоғайлы орман және
бұтақтармен шабындық өсімдікпен жабылған (тал, тораңғы және жиде), саға
мен жағалауда - қамыстар өскен.

А қосымшада
Қызылорда облысының бастапқы карта-сызбасы

бейнеленген, мұнда Қызылорда облысының барлық қуаттағы Қосалқы
станциятерінің бөлігі көрсетілген.

1.3 Тұтынушылар мен қорек көзінің сипаттамасы

Қызылорда облысының аймағы тұрғындардың 226 мың км22004
жылдың 1 қаңтарына 603, 4 мың адам құрайды, соның ішінде: қалалық
тұтұрғындар 367,8 мың адам (61%), ауылдық - 235,6 мың адам (39%).
Аудандар саны - 7, қала - 4, қала типті ауылдар - 12, ауыл аймақтары - 77,
ауыл - 257. Қызылорда облысының 273 елді мекен ішінен 5еуі ғана дамуыдың
жоғарғы потенциалына ие, 152 орташа потенциал, 111 - әлсіз және 5 ауыл
қолайсыз экологиялық жағдайлар салдарынан дамудың потенциалына ие
емес.
Қызылорда облысы Сырдария өзенінің төменгі ағысы бойынша және
шөл аймағында орналасқан және Арал теңізінің солтүстік-шығыс
жағалауының айтарлықтай бөлігін алып жатыр.

16

1.1 кесте - Қызылорда облысы бойынша тұрғындар саны

2014 жылдың 1 қаңтарына қызылорда облысында тіркелді:
а) 217 ауылшаруашылық кәсіпорындары, оның ішінде

17 Аудан
01.01.2015
ж
2017 ж
2020 ж
2025 ж
Қызылорда қаласының
әкімшілігі

Барлығы
194 379
203 490
216 700
235 600
Оның ішінде: қалалық мекен
177 590
186 580
199 610
219 130
ауылдық мекен
16 789
16 910
17 090
16 470
Арал ауданы

Барлығы
69 116
71 480
74 915
78 680
Оның ішінде: қалалық мекен
42 981
45 160
48 310
53 030
ауылдық мекен
26 135
26 320
26 605
25 650
Жалағаш ауданы

Барлығы
40 284
41 110
42 540
43 190
Оның ішінде: қалалық мекен
14 446
15 180
16 240
17 820
ауылдық мекен
25 838
25 930
26 300
25 360
Жаңа қорған ауданы

Барлығы
69 205
70 660
72 790
73 490
Оның ішінде: қалалық мекен
22 087
23 205
24 825
27 250
ауылдық мекен
47 118
47 460
47 965
46 240
Қазалы ауданы

Барлығы
70 360
72 640
75 975
79 400
Оның ішінде: қалалық мекен
41 000
43 070
46 085
50 590
ауылдық мекен
29 360
29 570
29 890
28 810
Қармақшы ауданы

Барлығы
46 242
47 670
49 750
51 750
Оның ішінде: қалалық мекен
25 193
26 470
28 320
31 090
ауылдық мекен
21 049
21 200
21 430
20 660
Сырдария ауданы

Барлығы
38 975
39 640
40 620
40 490
Оның ішінде: қалалық мекен
8894
9340
10 000
10 970
ауылдық мекен
30 081
30 300
30 620
29 520
Шиелі ауданы

Барлығы
75 248
77 020
79 610
81 000
Оның ішінде: қалалық мекен
28 328
29 760
31 840
34 955
ауылдық мекен
46 920
47 260
47 770
46 045
Қызылорда облысы

Барлығы
603 809
623 710
652 900
683 600
Оның ішінде: қалалық мекен
360 519
378 760
405 230
444 845
ауылдық мекен
243 290
244 950
247 670
238 755

мемлекеттік шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2
серіктестіктер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 173
акционерлі қоғам ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .26
өндірістік ұжым ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16;
б) 728 арнайы крестьян шаруашылығы, оның ішінде
егіншілік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...570
мал шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .139
егін-мал шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
в) үй шаруашылығы.

АҚ КРЭК негізінен электр энергиясын KEGOC желісі арқылы сатып
алады, және электр энергиясының бөлігі Қызылорда ЖЭО-6 жасалады. Ауыл
шаруашылығының күтілетін перспективті сұрауын электрэнергиясына
бағалау үшін 2015 жылға дейінгі кезеңде Қазақстан Республикасының

өнімділік күшті орналастыр мен дамыту
сұлбасы
материалдарында

көрсетілген ауыл шаруашылықты дамытудың болжау көрсеткіштері мен

статистика бойынша
облыстық басқарманың есептік мәліметтері

пайдаланылған.
Ауыл тұтынушылары құрамына жатады:
- ауылдық аймақта тұратын халықты қамтитын коммуналды-тұрмыстық
сектор;

-
ауыл шаруашылығының өндірісітік секторы (шаруашылық

объектілері);
- ауыл аймағында орналасқан ауылшаруашылығы өнімін қайта өңдеу
бойынша өзге ұсақ кәсіпорындар;
- коммуналды-тұрмыстық сектор электрді тұтыну сипаты бойынша
тұрмыстық (үй іші және үй жанында электрді тұтыну) және қоғамдық-
коммуналды тұтынушылар (әлеуметтік сала, инфрақұрылым) деп бөлінеді.
Жылдық электрмен тұтынуды болжау үшін нормативті әдіс (тура есеп)
қолданылды. Осы әдіс бойынша қарастырылды:
- ауыл халқының саны, мал басы мен құстар туралы сенімді сандық
ақпарат;
- ауыл шаруашылығы технологиялық үрдістеріне электр энергиясы
шығынының бекітілген нормасы;
- электр энергиясын тұрмыстық пайдаланудың алдын ала деңгейі,
сонымен қатар мәдени-тұрмыстық және қоғамдық қызмет ету саласында оны
пайдаланудың көлемі.
Нормативті әдіс негізделген:

-
Коммуналды-тұрмыстық қажеттіліктер
-
электртұрмыстық

приборларының дәстүрлі жинағымен ауыл халқын қамтумен пәтеріші
қажеттіліктерге арналған (тұрғын үй, бір ауыл тұрғыны үшін) электр
энергиясы шығынының орташа нормасы, сонымен қатар коммуналды-
тұрмыстық қызмет ету саласында электр энергиясы шығынының орташа
нормасында;

18

- Өндірістік қажеттіліктерге - ауыл шаруашылық өндірістік үрдістері
мен үлгілік жобалардың технологиялық карталары негізінде жасалған
электрэнергияның жалпыөндірістік шығынының орташа меншікті
нормасында (мал және құс басы, өнім бірлігіне).
Өндірістік үрдістерге электрмен тұтынудың негізгі саласы (60%) мал
шаруашылығы болып табылады. Ауылдық жерлерде қайта өңделетін
кәсіпорындардың өндірістік қажеттіліктерге электрэнергияны тұтыну ауыл
шаруашылығы өндірістік қажеттіліктерге жалпы тұтынудан 25% құрады.
Қызылорда облысында электрэнергияны тұтынудың жалпы шығыны,
сонымен қатар қорек көзінің 10 кВ центрі шиналарында максималды
жүктеменің өсуі 1.2 кестеде келтірілген.

1.2 кесте

Кесте мәліметтері бойынша, 2015

жылы электрэнергияның

жіберілмейтін шығыны коммерциялық жоғалымдар деп аталатыны көрініп
тұр. Электр энергиясы шығынын есептегенде және оны төлеуде тәртіп жүргізу
керек.
Болашақта ауыл тұтынушыларыны электр энергиясын пайдалану
Қызылорда облысы бойынша жалпы тұтынудан 15% құрайды.

1.4 Жаңа ӘЖ және қосалқы бекет ғимараттар қажеттілігін негіздеу

Кернеуі 110 кВ болатын электр желілерінің дамытудың негізгі
техникалық бағыттары және 2015 жылға дейін перспективамен 2010 жылға
дейінгі кезеңде Қазақстан Республикасының Бірлік энергетикалық жүйесінің

19 Электр энергия шығындары
Электр энегияның
тұтынылуы, млн.
кВт∙сағ
Максималды
жүктеме, мың. кВт
Электр энергия шығындары
2015
ж
2017
ж
2020
ж
2015
ж
2017
ж
2020
ж
Жалпы шығын
782
1250
1440

Пайдалы жіберілім
679
1137
1335
147
280
320
Оның ішінде:

өндірістік
530
768
910
115
165
200
ауыл тұтынушылары
11
190
220
11
65
70
көлік және байланыс
45
64
71
7
10
12
Қалалық түрдегі ауылдар мен
қалалардағы коммуналды-
тұрмыстық қажеттіліктер
93
115
134
14
18
20
Техникалық шығындар
(нормативті)
57

-

Коммерциялық шығындар
46

-
-
-
-

даму Бағдарламасына сәйкес төменде қабылданған, 2003 жылы ҚР
арнайыландырылған энергетикалық институттармен орындалған:
1) электр желілерін ары қарай дамытуды 110 кВ кернеулі желілерді ары

қарай
дамытуға жағдай жасайтын және электр энергиясы

трансформациясының санын азайтатын 110, 10, 0,38 кВ кернеулі жүйелерді
пайдалану арқылы 220, 110, 35, 10, 0,38 кВ кернеулі құрылған жүйелерде
жүргізуге болады.
2) 10кВ желілері әрекетінің радиусын қысқарту мақсатында 35 және 110
кВ Қосалқы станцияі санының өсуі.
3) 35 және 110 кВ желілерінің құрылуы қорек көзінен кез келген
тұтынушы үшін артық электрмен жабдықтауды қамтамасыз ету мүмкіндігі
болатындай жасалды. Бұл шарт 35 және 110 кВ желілерінің негізі бір Қосалқы
станция шиналарының түрлі секциялары немесе түрлі торапты Қосалқы
станциятерінен артық қоректенудің автоматты енгізілуімен 35 және 110 кВ
біртізбекті магистралды өзара сақталған желілерді құрайды.
4) Қосалқы станциятерді техникалық құралдандыру және қайта құру,
кеңейті, құрылысы кезінде пайдалану жүктемемен кернеуді автоматты реттеу
құрылғысымыен трансформаторлыр, сонымен қатар осындай
трансформаторлармен 35 және 110 кВ жоғары кернеулі Қосалқы станциятерді
қамтамасыз ету.
5) автоматтандыру, телесигнализация, телебасқару құралдарымен электр
желілерін жабдықтау
6) жөнсіз деп табылған техникалық немесе экономикалық шарты
бойынша пайдалану, электр желілері объектілерін уақытылы ауыстыру.
7) автоматты секцияландырылған ажыратқыштар және пункттермен
АВР зақымданудың орнын фиксациялау және аварияға қарсы автоматика
құрылғыларымен 10, 35, 110 кВ кернеулі желілерді жабдықтау.
8) құнарлы жерлер және ауыр метеожағдайлармен аудандарда жауапты
тұтынушыларды қоректендіру үшін кабельді желілерді пайдалану.
9) жауапты электрқабылдағыштарды сақтау қорегінің автономды көзін
пайдалану
10) Электр энергияның жаңартылатын көздерін пайдалану.
Схеманы орындау кезінде келесідей қабылданған кернеудің жіберілетін
ауытқуларына сәйкес электр қондырғылары құрылғылары Ережесіне сәйкес
электр энергиясы сапасына қойылатын талаптар саналады:
Қалыпты режимде электрқабылдағыш қысқышында -- +-5 %, авариядан
кейінгі режимде қалыпты режим кернеуіне қатысыбойынша 5% кернеу
төмендеді.

20

2. Желінің перспективті сызбасын талдау

Тұтынушыларды электрмен жабдықтауды қамту үшін жаңа, жобаланған
Оңтүстік Қосалқы станцияі шығатын қорек көзі әрекет етуі керек. Бұл
Қосалқы станцияті жасап тұрған желіге тиімді жағдайда қосу керек, осы
жобаның тиімділігі мен қажеттілігін негіздеу керек және негізгі экономикалық
көрсеткіштерді есептеу керек.
Бастапқы мәліметтер: желінің параметрлері мен конфигурациясы
(қуаты, Қосалқы станция сызбасы, желі өткізгіштерінің қимасы және кернеу),
жаңа пункттердің географиялық орналасуы, электр энергиясын тұтынушылар
туралы мәліметтер, сонымен қатар қорек көзі туралы мәліметтер (түрлі
режимде шиналарда кернеу, түрі, генератор қуатының коэффициенті). Осыдан
шыға келе, электрлендірілген ауданды, жаңа тұтынушыларды және қорек
көзін сипаттау керек, өзіндік құны мен осы жобаның мақсатын анықтау қажет.

2.1 сурет - Қызылорда облысындаы 110 кВ желісін ауыстыру сызбасы

Жаңа қосалқы станцияті жобалау кезінде жоғарыда көрсетілген
шығындардың нормасынан асатын шығындарды айтарлықтай азайтуға және
осы жүйенің әлсіз жерлерін көрсетуге мүмкіндік беретін 110 кВ қоректену
желісінің жұмыс режимі қарастырылады.

21

2.1 Жобаланатын

аймақта

қосалқы

станциятеррдің

есептеу

жүктемелерін анықтау

Қарастырылып отырған ауданның жүктемелерінің өсуі және жүйе

дамуы кезінде жүктемелерді білуі қажет.
Қосалқы
станциятердің

жүктемелерін 2.1 кестеге енгіземіз.

2.1 кесте

Қосалқы станциятерді жобалау аудан бойынша және бөлек бөлек
энергия торабы бойынша қуат балансын қамтамасыз етудің мүмкіндігін
тексеру керек. Қуат балансы электр энергияның жеткілікті мөлшерінде
тұтынушыларды қамтамасыз ету үшін қажет. Қорек көзінің қуаты
тұтынушылар жүктемесінің белсенді жиынтық қуатын жабуы керек. Қорек
көзі қуатты энергия жүйенің шиналары болып табылады және осндықтан да
белсенді қуат балансы тұтынушылар жұмысының барлық режимінде
бақыланады. Дипломдық жоба тапсырмасында жүктеме торабында белсенді

максималды қуатының мәні келтіріледі, cos
немесе tg
максималды

жүктеме режимі үшін, максималды Рm және максимум пайдаланатын уақыт
Тm. Осы мәліметтерді пайдалана отырып, максималды жүктемелер
режимдеріне арналған сәйкес тораптарда реактивті және толық қуатын табу
керек.

Төменгі кернеудегі шиналарында қолданатын реактивті қуат :

Q P
max

tg
i

(2.1)

мұндағы, P - жүктеменің активті қуаты, МВт;

tg 0,62.
i

22

Түйіндер нөмірі
Атауы
Есептік жүктеме
Түйіндер нөмірі
Атауы
Р, МВт
Q, МВар
2
Октябрь
2,1
1,1
3
III -
Интернационал
2,2
1,5
4
Аккум
3
1,8
5
Болат
1,8
0,8
7
Қара өзек
4,2
1,5
8
Бидай көл
3
1,8
9
Терең өзек
2,3
1,8
10
Батыр
2,1
1,1

Q 1,8 0,12 1,12 МВар
1

Сәйкесінше әрбір түйін үшін төменгі кернеудегі шиналардың реактивті
қуаттарын есептейміз. Тораптардағы төменгі кернеулі шиналардағы қуаттың
орташа коэффициенті cos 0,93, тең, ол tg 0,4 сәйкес. Барлық
тораптардағы қамтамасыз ететін құралдардың қондырғысын алдын ала
қарастыру керек. Олардың қуатын мына формула арқылы анықтаймыз:

Q

ку

м э

(2.2)

м
tg сәйкесінше жүктемеге берілген қуат коэффициенті,

Q

1,8 0,22 0,396 МВар.

Әрбір түйін үшін қамтамасыз етілетін қондырғылардың қуатын
сәйкесінше есептейміз. Тораптардағы төменгі кернеулі шиналардың реактивті
қуаты:

Q

pi

Q Q
i

нуi

,

(2.3)

мұндағы,
Qpl - i-нші жүктемедегі реактивті қуат, Мвар ;
Qkyl - қамтамасыз етілетін қондырғылардың реактивті қуаты, Мвар.

Q 1,12 0,396 0,774 Мвар.
p

Төменгі кернеулі шиналардың реактивті қуатын әрбір түйін үшін
сәйкесінше есептейміз.
Тораптардағы толық қуат:

S= √

Si =1,8+j0,774

Әрбір түйін үшін толық қуатты сәйкесінше есептейміз.

23

(2.4) Р (tg tg ),
мұндағы, Р - максимал режидегі жүктеме қуаты, МВт;
1ку

2.2 Өткізгіштер қимасын таңдау

Өткізгіштер қимасын таңдау критерийі келтірілген шығындардың
минимумы болып табылады. Жаппай құрылыс желісін жобалау
практикасында өткізгіштер қимасын таңдау техника экономикалық
есептеулерге салғастырмалы емес, қалыпты жалпыланған көрсеткіштер
бойынша жүргізіледі. Қазіргі уақытта 35-750 кВ ауа желілерін жобалау
кезінде осындай көрсеткіштер ретінде ВЛ конструкциясын сәйкестендірумен
анықталған түрлі кернеулер ВЛ үшін өткізгіштің әр маркасының
экономикалық токты интервалдары қолданылады. Өткізгіштің таңдалған
қимасы қыздыру арқылы жіберілген ток жүктемесі бойынша тексерілуі керек:

Ір = Ідоп

мұндағы, Ір - есептелуші ток;
Ідоп - ұзақ жіберілген ток
Желі аумағындағы токтың анықталуы:

(2.5)

І =

√

(2.6)

мұндағы, S - Аккум - Болат аумағындағы қуат;
Un- номиналды кернеу;
Шыққан өлшемдерді (2.6) қоямыз:

√

= 0,011 кА

Алынған мәліметтерді 2.2 кестеге енгіземіз:

2.2 кесте - Таңдалған сымның есептік мәліметтері

2.3 Трансформатор қуаты мен санын таңдау

Электр бекеттерінде және

Қосалқы

станциятерде құрылғанкүш

трансформаторлары бір кернеуден екіншісіне электр энергияның түрленуіне
арналған. Үшфазалы трансформаторлар кеңінен қолданылған, себебі ондағы
шығындар 12-15% төмен, ал осындай жиынтық қуаттағы үш бірфазалық
24 Сымның
маркасы
Ұзындығы,
l, км
Есептік
ток, Ip,
кА
Активті
меншікті
кедергі,
r0,
Омкм
Реактивті
меншікті
кедергі,
х0, Омкм
Активті
өткізгіштік,
-4
b0, 10 ,
смкм
Рұқсат
етілген
ток,
Iдоп, А
АС-
12019
22
0,011
0,249
0,427
0,027
390

трансформаторлар тобына қарағанда белсенді материалдар шығыны мен құны
20-25% аз. Трансформатор қуаты келесі формула бойынша таңдалады:

S = Sнагр 1.4,

(2.7)

мұндағы, Sнагр - типотрансформатордың типтік қуаты.
Трансформаторлар мен автотрансформаторлар жүктемемен кернеудің
құрылған реттелуімен қабылданады.
ST = 2,521,4 = 1,8 MBA
ТМН-6300110 жүктемесін арттыруға перспективті трансформатор
таңдаймыз Sном = 6,3MBA.
Қосалқы станциятердің басқа да трансформаторларын есептеу жоғарыда
келтірілгендерге ұқсас орындалады.
Алынған мәліметтерді 2.3 кестеге енгіземіз:

2.3 кесте

25 Пунк
т №
Транисформат
ор түрі
Қ.т.
кернеу
і,
U к %
Қ.т.
шығын
ы Рк ,
кВт
Бос
жүрісті
ң
активті
шығын
ы,
Рб.ж ,
кВт
Бос
жүрісті
ң
реактив
ті
шығын
ы,
Qб. ж ,
кВар
Актив
ті
кедерг
і, Rm ,
Ом
Реактив
ті
кедергі,
X m , Ом
1
ТМН -
6300110
10,5
44
11,5
50,4
14,7
220,4

3 Орналасу сызбасын құру, мәліметтерді дайындау, 110кв желісі
режимдерін талдау және есептеу

Жобада қалыпты (максималды және минималды) және авариядан
кейінгі режимдерге арналған электрлік есептеу жүргізілген. Желіні есептеу
үшін жүктеме қуаты пайдаланылды, ал максималды жүктеме режимі үшін
қорек көзі шиналарындағы кернеу желінің номиналды кернеуінің 1,05 тең деп
алынған. Жобаланатын желі режимін есептеу RASTR бағдарламасы көмегімен
жүзеге асырылады. RASTR бағдарламасының кешені ПЭВМ IВМ РС және
сонымен біріккен электрлік жүйелердің құрылған режимдерін талдау және
есептеуге арналған. RASTR есептеулер, режимді ауырлату және
эквиваленттеу жүргізуге мүмкіндік береді, сызбаның тармақтары мен торабын
тез ажыратуды, бастапқы мәліметтерді экранға енгізіп, түзетуге мүмкіндігін
қамтамасыз етеді, желіні аудандандыру мүмкіндігі бар, сонымен қатар
практикалық кез келген есептеу және бастапқы параметрлермен бірге олардың
бөлек фрагменттері немесе сызбаларының графикалық бейнесі
қарастырылған. Осы дипломдық жобада 110 кВ желі режимін есептеу және
талдау қарастырылған. Тораптық кернеулер авариядан кейінгі режимде +-10 %
және қалыпты режимде +-5 % жіберілген аралыққа сәйкес, ал қуат шығыны
минималды. RASTR бағдарламасының кешені ПЭВМ IВМ РС және сонымен
біріккен электрлік жүйелердің құрылған режимдерін талдау және есептеуге
арналған. RASTR есептеулер, режимді ауырлату және эквиваленттеу
жүргізуге мүмкіндік береді, сызбаның тармақтары мен торабын тез
ажыратуды, бастапқы мәліметтерді экранға енгізіп, түзетуге мүмкіндігін
қамтамасыз етеді, желіні аудандандыру мүмкіндігі бар, сонымен қатар
практикалық кез келген есептеу және бастапқы параметрлермен бірге олардың
бөлек фрагменттері немесе сызбаларының графикалық бейнесі
қарастырылған. Талдау критерийлі мәндермен есептеу нәтижелерін
салыстыру кезінде орындалған. Режимдерді есептеу нәтижесінде алынған
көптеген параметрлер үшін кейбір техникалық аралықтарды көрсетуге
болады. Мұндай параметр ретінде желі торабындағы кернеу алынады.
2020 жылға дейін болашақта жүктеменің өсуі күтіліп отыр.

3.1 Болат жаңа қосалқы станциясын іске қоспай 110 кВ желінің
қалыпты режимін есептеу

Желі режимін есептеу 2 тараудағы 2.1 суретте көрсетілген ауыстыру
сызбасы бойынша жүзеге асырылады. Торап және тармақтар бойынша есептеу
мәліметтері 3.1 және 3.2 кестелерінде көрсетілген.
Осы бөлімде 110 кВ желі нұсқасы жұмысының режимдерін есептеулер
жүргізілген.
RASTR бағдарламасы көмегімен алты режим қарастырылған:
1) Болат жаңа Қосалқы станциясын енгізусіз максималды режим
2) Болат жаңа Қосалқы станциясын енгізусіз минималды режим

26

3) Қызылорда обылысының 110 кВ желісіне Болат жаңа Қосалқы
станциясын іске қосу кезінде максималды режим
4) Қызылорда обылысының 110 кВ желісіне Болат жаңа Қосалқы
станциясын іске қосу кезінде минималды режим
5) 4-5(ПС "Аққұм" - ПС "Болат") қоректендіру желісін ажыратқанда
6) 10-5(ПС "Батыр" - ПС "Болат")қоректендіру желісін ажыратқанда
Есептеулер нәтижесінде барлық нұсқада кернеулердің ауытқуы
жіберліген нормасы +-5 % аралығында болатыны көрсетілген. Бұл жоғарыда
көрсетілген кестелерден көрініп тұр, сондықтан да осы сызба алдағы
есептеулер үшін алынады.

3.1 кесте - тораптар

3.2 кесте - Тармақтар

Қалыпты режимдегі есептеу нәтижелері
27

3.3 кесте - Ең үлкен мәндегі кернеудің өзгеруі

3.4 кесте - Тораптар+тармақтар

28

3.5 кесте - Активті қуат шығындары

3.6 кесте - Реактивті қуат шығындары

29

3.1 сурет- Қызылорла облысының 110 кВ электрлік желілерінің
қуатының ағындары

30

3.2 Болат жаңа қосалқы станциясын іске қоспай минималды
режимді есептеу

3.7 кесте - Тораптар

3.8 кесте - Тармақтар

Минимальды режимдегі есептеу нәтижелері

31

3.9 кесте- Минимальды мәндегі кернеудің өзгеруі

32

3.10 кесте - Тораптар тармақтар

33

3.10 кесте - Активті қуат шығындары

3.11 кесте - Реактивті қуат шығындары

3.3 110 кВ торапқа Қызылорда облысының Болат жаңа қосалқы
станция желісін қосу кезінде қалыпты режимді есептеу

3.13 кесте - тораптар

34

3.14 кесте - Тармақтар

110 кВ қалыпты режимде Қызылорда облысының жаңа қосалқы
станция Болат желісін жалғауды есептеу

3.15 кесте - 110 кВ Болат жаңа қосалқы станциясын қосқан кездегі
кернеудің өзгеруі

35

3.16 кесте - тораптар + тармақтар

36

3.17 кесте - Активті қуат шығындары

3.18 кесте - Реактивті қуат шығындары

3.2 сурет - Қалыпты режимде жаңа Болат қосалқы станциясының 110кВ
желіге қосылуындағы қуат ағыны

37

3.4 Болат жаңа Қосалқы станциясын іске қосып 110 кВ желінің
қалыпты режимін есептеу

3.19 кесте - Тораптар

3.20 кесте - Тармақтар

110 кВ минимальды режимде Қызылорда облысының жаңа қосалқы
станция Болат желісін жалғауды есептеу

38

3.21 кесте - 110 кВ Болат жаңа қосалқы станциясын қосқан кездегі
кернеудің өзгеруі

39

3.22 кесте- тораптар+ тармақтар

40

3.23 кесте - Активті қуат шығыны

3.24 кесте - Реактивті қуат шығыны

3.5 4-5 желілерінің ажырау кезінде апаттан кейінгі режимді есептеу

3.25 кесте - Тораптар

3.26 кесте - Тармақтар

4-5 желілерді ажырату кезіндегі есептеулер нәтижесі

41

3.27 кесте - 4-5 желілерді ажырату кезіндегі кернеудің өзгеруі

3.28 кесте - тораптар+тармақтар

42

3.29 кесте - Активті қуат шығыны

3.30 кесте - Реактивті қуат шығыны

3.3 сурет - 4-5 желілерді ажыратқан кездегі қуаттың ағыны

43

3.6 10-5 желісін ажырату кезінде апаттан кейінгі режимді есептеу

3.31 кесте - Тораптар

3.32 кесте - тармақтар

10-5 желілерді ажырату кезіндегі есептеулер нәтижесі:

44

3.33 кесте - 10-5 желілерді ажырату кезіндегі кернеулер өзгерісі

45

3.34 кесте - Тораптар + тармақтар

46

3.35 кесте - Активті қуат шығыны

3.36 кесте - Реактивті қуат шығыны

3.4 сурет - 10-5 желілерді ажырату кезіндегі қуат ағыны

Осы бөлімде 110 кВ желі нұсқасы жұмысының режимдерін есептеулер
жүргізілген.
RASTR бағдарламасы көмегімен алты режим қарастырылған:
1) Болат жаңа Қосалқы станциясын енгізусіз максималды режим
2) Болат жаңа Қосалқы станциясын енгізусіз минималды режим
3) Қызылорда обылысының 110 кВ желісіне Болат жаңа Қосалқы
станциясын іске қосу кезінде максималды режим
4) Қызылорда обылысының 110 кВ желісіне Болат жаңа Қосалқы
станциясын іске қосу кезінде минималды режим
5) 4-5(ПС "Аққұм" - ПС "Болат") қоректендіру желісін ажыратқанда
6) 10-5(ПС "Батыр" - ПС "Болат")қоректендіру желісін ажыратқанда
Есептеулер нәтижесінде барлық нұсқада кернеулердің ауытқуы
жіберліген нормасы +-5 % аралығында болатыны көрсетілген. Бұл жоғарыда
көрсетілген кестелерден көрініп тұр, сондықтан да осы сызба алдағы
есептеулер үшін алынады.

47

4 Болат қосалқы станцияі шиналарында қысқа тұйықталу
токтарын есептеу және жобаланатын қосалқы станциятің негізгі
қондырғысын таңдау

4.1 Қысқа тұйықталу тогын есептеу және мәліметтерді дайындау

Қысқа тұйықталу тогын есептеу қ.т. тогы деңгейлерінің сандық
көрсеткішін анықтау, қ.т. тогын шектеу бойынша қажетті шаралар таңдау, қ.т.
күтілетін токты ажырату үшін құрылған аппаратура сәйкестігін тексеру,
қарастырылатын желі объектілері үшін коммутациялық аппаратураларды
таңдауға арналған талаптарды анықтау үшін орындалады. Жүктеме
кедерогісін қысқарту үшін бірліктерде кернеудің бір сатысына дәл келтіру
арқылы есептеу жүргізіледі, және сызба кедергісінің белсенді құраушылары
есептелмейді. Есептеу TKZ бағдарламасында орындалған, ал ауыстыру
сызбасы 2 тарауда 2.1 суретте қарастырылған. Бұл кешен қысқа тұйықталудан
сақтау көлденең немесе бойлық симметриялы емес кез келген кернеудің
үшфазалы симметриялық желісінде электрлік шамаларды есептеуге мүмкіндік
береді. Кешен көмегімен симметриялық құраушылар түріндегідей, толық
фазалы немесе фазааралық өлшемдер түрінде де кернеуге (кедергіге) ток
қатынасының кернеуін, токты алуға болады. Токты сақтау үшін ҚТ
белгіленген нүктесінен және жүктемеден құру, сезімталдылықты тексеру, бір
немесе бірнесе сақтағыштармен келісу, сонымен қатар алыс сақтау жұмысы
кезінде ажырату үрдісін модельдеу жүргізіледі. Тағайындалды:Кез келген
кернеулердің үшфазалы симметриялық желісінде зақымдану кезінде электрлік
шамаларды есептеуге және релелік сақтауды есептеуге мүмкіндік береді. Бұл
жұмыс электр желілері объектілері үшін автоматтандыру және релелік сақтау
қондырғыларын таңдау және жобалаумен айналысатын ұйымдар үшін ОДУ
және энергия жүйелерінде релелік сақтау есептеулерімен айналысатын
қызметке арналған.
Техникалық сипаттары:
1) 3000 торап және 7500 байланысқа дейінгі көлемде желіні модельдеу;
2) 2000 дейінгі біріккен өзара индукция тармақтарының саны;
3) Өзара индукциямен тарамдардың бір тобындағы тармақтардың
максималды саны - 20;
4) Тактілі жиілігі 12 МГц және арифметикалық процессормен ПЭВМ
IBM PCAT, 612 торап және 1152 байланыс құрайтын желідегі авария
алдынждағы кернеуді есептеу уақыты 4 сек. құрады;
5) толық көлемде бағғдарлама қатты дискте 3 Мб жады және оперативті
жадының 540 Кб талап етеді.
Мүмкіндіктер: бағдарлама кешені көмегімен симметриялы, фазалы,
фазаралық құраушылардағы электрлік өлшемдердің барлық түрлерін,
сонымен қатар тура және кері ұзақтылықпен кедергілер шамасының
ерекшелігі мен белсенді құраушы кедергілерді есептегенле симметриялы емес

48

бір және көп еселі бойлық және көлденең түрлерінде барлық мүмкін
қатынастарды UI есептеуге болады.
Толық көлемде бағдарлама қатты дисте 3 Мб жадыны және оперативті
жадыжа 540 Кб жадыны қажет етеді. Бұл кезде жүзеге асырылады: 1)
тармақты коммутациялар (ажырату жәге жерлендіру, топология және
параметрлерді өзгерту, жаңа тармақтарды іске қосу); 2) желіде түзілетін
тармақтар тобымен коммутациялар: сызықтар мен n-орауыш
трансформаторлары. Есептеулерді симметриялы емес орнын орналастыра
отырып және симметриялы емес түрін өзгерте отырып (нұсқа есептеулері),
сонымен қатар зақымдалған орны бойынша өлшемдердің белгіленген орнына
арналған толық желісінде жүргізуге болады (100 дейін, соның ішінде берілген
торапқа қатысты байланыстардың бір немесе екі белдіктерінде) жүргізуге
болады, яғни симметриялы емес орнын ауыстырған кезде симметриялы емес
орнына қатысты байланыстардың бір немесе екі белдігі болып табылатын
өлшеу орнының тізімі өзгереді.
Бағдарлама кешені құрамында енгізілетін ақпарат форматын
сипаттайтын негізгі сөздер мен еске салу меню көмегімен диалогты
режимдегідей меню мен еске салу сөздерін пайдаланбай еркін қалыптастыру
режимінде де есептеуге тапсырманы қалыптастыруға мүмкіндік беретін
тапсырманы енгізудің арнайыландырылған редакторы жасалған. Кешен
құрамына зақымдалған орынды анықтау үшін құралдар енгізілген:
1) электрлік өлшемдер (3I0,3U0 немесе I2,U2) мен оның қатынастары
кестесін құру;
2) белгіленген приборлар, соның ішінде дәнекерлеумен ВЛ үшін
нұсқаулары бойынша зақымдалған орнын тікелей анықтау.
Бағдарлама кешені құрамына жататын эквивалентті бағдарламасы
тораптың кез келген санына желіні эквиваленттеуді жүргізуге және
эквивалент базасында жаңа желіні құруға мүмкіндік береді. Осы кезде
эквивалентті байланыстар:
1) кернеудің бірдей сатысымен байланысқан қарапайым тармақтар;
2) кернеудің түрлі сатыларымен тораптарды біріктіретін
трансформаторлы тармақтары;
3) егер ток көзі торапқа жанасатын болса генераторлы тармақтар.
Қысқа тұйықталу тогын есептеу үшін торап бойынша мәліметтер 4
тарауда 4.1 суретте көрсетілген.

49

4.1 сурет - Бастапқы мәліметтер

4.2 сурет - Апатқа дейінгі тораптар кернеуі

50

4.3 сурет - Қысқы тұйықталу тогының есептелу нәтижелері

4.3 сурет жалғасы

51

4.2 Болат Қосалқы станциясыне арналған негізгі қондырғы мен
сызбаны таңдау

ЭКТҚ - бұл электр энергиясын тарату және қабылдауға арналған
элегазды оқшаулаумен жоғарғы вольтті тарату қондырғысы. Элегазды
оқшаулаумен тарату қондырқыларының ерекшелігі модульді құрылымды
пайдалану арықылы жүзеге асатын иілгіштігінің жоғары дәрежесі. Осы кезде
компоненттер бөлек немесе аралас түрде газбен толтырылған корпустар
ішінде лолардың функционалды және техникалық тағайындаулармен сәйкес
монтаждалады. Оқшаулау және доғалысөндіру ортасы ретінде алты фторлы
күкіртті (элегаз - 6 SF ) пайдаланылады. конструктивті ерекшеліктер мен
КРЭУ артықшылығы:
а) жоғары сенімділігі мен қауіпсіздігі;
б) орынды үнемдеу;
в) құрылыс жұмыстары көлемін төмендету;
г) желі жұмысы және кеңейту кезінде жұмыстардың минималды көлемі
және минималды техникалық қызмет көрсету;
д) өндіріс, эксплуатациядан шығару және қызмет ету кезінде қоршаған
ортаға минималды әсер ету;

4.3 ELK-04 типті элегазды оқшаулау арқылы кешенді таратқыш
қондырғы (ЭКТҚ-110 кВ)

170 кВ дейінгі модульді жүйе 1250 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.