Электр энергия шығындары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 62 бет
Таңдаулыға:

7

8

9

10

Аннотация

Дипломная работа представляет собой развитие сетей 110 кВ

Кызылординской области, включающее проектирование ЛЭП с вводом новой

подстанции. В работе произведен анализ существующей сети и обзор

основных проблем электрических систем данного региона, а также

обоснование необходимости строительства ЛЭП 110 кВ и подстанции

«Болат». Рассмотрен один вариант возможного развития электрической сети и

сделаны проверочные расчеты режимов работы электрической сети 110 кВ.

Исходя из технико-экономического обоснования, произведена выборка

наиболее целесообразного из них. Для конечного варианта произведен расчет

рабочих режимов и токов короткого замыкания, по которым выбрано

основное оборудование проектируемой подстанции. А также, был рассмотрен

раздел безопасности жизнедеятельности и проведены расчеты по

экономическому обоснованию.

Андатпа

Дипломдық жобада Қызылорда облысының 110 кВ тораптарын дамыту

қарастырылады, оған жаңа қосалқы станцияны енгізу арқылы ЭБЖ жобалау

кіреді. Жұмыста торапты талдау және 110 кВ ЭБЖ құрылысы мен «Болат»

қосалқы станциясының құрылысының қажеттілігі қарастырылған. Электрлік

торапты дамытудың бір нұсқасы қарастырылған, сонымен қатар 110 кВ электр

тораптарының жұмыс режимдеріне тексеру есептері жүргізілген. Технико-

экономикалық негіздерге сүйеніп жобаның тиімділігі анықталған. Соңғы

нұсқа үшін жұмыс режимдеріне есептеу мен қысқа тұйықталу токтарына

есептеулер жүргізілген, олар бойынша жобаланатын қосалқы станцияның

негізгі жабдықтары таңдалған. Сонымен бірге, өмір тіршілік қауіпсізідіг мен

экономикалық негіздері келтірілген.

Аnnotation

Thesis is a development of 110 kV networks of Kyzylorda region, which

includes the design of power transmission lines with the introduction of the new

substation. The paper analyzed the existing network, and an overview of the basic

problems of electrical systems in the region, as well as the rationale for the

construction of 110 kV transmission line and substation "Bolat". Considered one

option possible development of electric network and checking the calculations made

by modes of 110 kV electric networks.

Based on the feasibility study, carried out the most appropriate selection of

them. For the final version calculated the operating conditions and short circuit

currents, which selected the main equipment designed substation. And also, it was

considered part of life safety and calculations of economic feasibility.

11

Мазмұны

Кіріспе . . . 7

1 Қарастырылатын аудан сипаттамасы . . . 8

1. 1 Желі сызбасын талдау . . . 8

1. 2 Ауданның географиялық сипаттамасы . . . 9

1. 3 Тұтынушылар мен қорек көзі сипаттамасы . . . 10

1. 4Жаңа ВЛ және қосалқы бекет ғимараттар қажеттілігін негіздеу . . . 13

2 Желінің перспективті сызбасын талдау . . . 15

2. 1 Жобаланатын аймақтағы Қосалқы станциятердің есептеу . . . 16

жүктемелерін анықтау . . . 18

2. 2 Өткізгіш қималарын таңдау . . . 18

2. 3 Трансформатор қуаты мен санын таңдау . . . 18

3 Орын сызбасын құру, мәліметтерді дайындау, 110кВ желісі режимдерін

талдау және есептеу . . . 20

3. 1 Болат жаңа Қосалқы станциясын іске қосу кезінде қалыпты режимді

есептеу . . . 20

3. 3 Қызылорда облысының 110 кВ желісіне Болат жаңа Қосалқы станциясын

қосу кезінде қалыпты режимді есептеу . . . 22

3. 4 Болат жаңа Қосалқы станциясын іске қосу кезінде минималды режимді

есептеу . . . 32

3. 5 4-5 сызықтарын ажырату кезінде авариядан кейінгі режимді есептеу . . . 35

3. 6 10-5сызықтарын ажырату кезінде авариядан кейінгі режимді есептеу . . . 38

4 Болат Қосалқы станцияі шиналарында қысқа тұйықталу токтарын есептеу

және жобаланатын Қосалқы станциятің негізгі қондырғысын таңдау

4. 1 Қысқа тұйықталу тогын есептеу және мәліметтерді дайындау

42

4. 2 Болат Қосалқы станциясыне арналған негізгі қондырғы мен

сызбаны таңдау . . . 46

4. 3 ELK-04 типті элегазды оқшаулау арқылы кешенді таратқыш

қондырғы (ЭКТҚ-110 кВ) . . . 46

4. 4 КРУ 10 кВ . . . 49

4. 5 10 кВ жарықшақты ораумен күш трансформаторларын таңдау . . . 50

4. 6 Иілгіш шиналарды таңдау . . . 51

4. 7 Қатты шиналарды таңдау . . . 52

5 Қосалқы станцияті жерлендіруін есептеу . . . 64

6 Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі . . . 64

6. 1 Өндірістік жарықтандыруды есептеу . . . 72

6. 2 ОДС орнында табиғи жарықтандыруды есептеу . . . 74

Қорытынды . . . 83

Әдебиеттер тізімі . . . 84

Кіріспе

12

Электрлік желілердің негізгі міндеті тұтынушыларды электрмен

қамтамасыздандыру. Бұл қорек көзінен электр энергиясының берілісі мен

тұтынушылар арасында оларды тарату деген мағына береді.

Оңтүстік, соның ішінде ҚР Қызылорда облысының энергетикасының

дамуы, энергия жүйелері арасындағы байланыстарды күшейту

электрэнергетикалық объектілер, соның ішінде кернеуі 110 кВ болатын

электр желілерініі құрылысының кеңейтілуін талап етеді.

Электрлік желілердің негізгі міндеттерінен электрмен жабдықтаудың

жеткілікті сенімділігін қамтамасыз ету керектігі байқалады. Тәжірибе

жинақтаудан электрлік желілері элементтерінің барлығы дерлік кейде істен

шығуы мүмкін. Желіні пайдаланудың тиісті сапасы кезінде климаттық

жағдайдан істен шығуы мүмкін.

Электрлік желі тұтынушыларды электрмен жабдықтау тізбегінде

маңызды бөлімі болып табылады және сондықтан электр энергиясы

сапасының көрсеткіштерінің өзгеруіне әсер етеді. Электр энергиясы

тұтынушыларға оның жіберілген көрсеткіштерімен, мысалы, кернеудің сәйкес

шамасында жеткізілуі маңызды. Рационалды шешімдерді алу үшін және

желінің экономикалық тиімділігін қамтамасыз ету үшін сәйкес есептеулердің

жүргізілуі талап етіледі.

Қосалқы станция желісі мен сызбасы конфигурациясы жұмысын

қосқанда электрлік желіні жобалау тұтынушылардың сенімді және сапалы

электрмен жабдықтауын қамтамасыз ететін энергетикалық жүйелерді

дамытудың негізгі міндеттерінің бірі болып табылады. Сапалы жобалау

электр энергетикалық жүйені сенімді және тиімді функцияландыру дың негізі

болып табылады.

Электр желісін жобалау қалыпты және авариядан кейінгі режимде

электр энергиясымен тұтынушыларды сенімді және сапалы электрмен

жабдықтауды қамтамасыз ететін электр желісін дамытудың рационалды

нұсқасының соңғы мәнін дайындауға әкеледі. Ационалды нұсқасын таңдау

экономикалық критерий бойынша жүреді. Осылайша, барлық нұсқалар

электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасының бір деңгейіне дейін

әкеледі.

13

1. Қарастырылатын аудан сипаттамасы

1. 1 Желі сызбасын талдау

Қазіргі уақытта Қызылорда облысында 18 алыстағы ауылдардан бөлек

орталықтандырылған елді мекендердің барлығы дерлік электрмен

жабдықталған. 2004 жылы облыста электрмен жабдықтауды

орталықтандырудың деңгейі 93, 6 % құрады.

Электрлік желілерді пайдалану құрамына әкімшілік аудан шекарасына

жататын негізгі қызмет жасайтын Басты басқарма және аудандық электр

желілерінің 8 филиалы (АЭЖ) кіретін «Қызылорда таратқыш электржелілік

компаниясы» (АҚ ҚТЭК) ашық типті акционерлік қоғамдастығымен

айналысады.

1) Арал

2) Қазалы

3) Қармақшы

4) Жалағаш

5) Сырдарья

6) Шиелі

7) Жаңақорған

8) Қалалық (электр энергиясын беру және өткізу бойынша қалалық

филиалы) .

«Қызылорда ТЭК» АҚ электрлік желілеріҚызылорда обылысының

шекарасында орналасқан. Электрлік желілер тығыздығы және тұрғындарының

тығыздығы - Республикадағы ең төменгілердің бірі.

Облыста электр энергиясын беру кернеулері 220, 110, 35, 10 және 0, 4 кВ

болатын электрлік желілері бойынша жүзеге асырылады. 220 кВ желілерін

пайдалану облысында ЗАО KEGOC және АҚ КРЭК айналысады. ЗАО KEGOC

пайдалануда болатын ВЛ 220 кВ ұзақтылығы 1035 км құрайды.

Пайдаланылатын АО КРЭК барлық кернеулердің электрберілісі желісі

трассаларының ұзақтылығы 2014 жылдың 1 қаңтарында 12 632 км құрайды.

Оның ішінде ауа ЛЭП келесідей кернеуде

- 220 кВ - 220 км

- 110 кВ - 938 км

- 35 кВ - 3008 км

- 6 и 10 кВ - 4947 км

- 0, 38 кВ - 3306 км

Кабельді ЛЭП 6 и 10 кВ - 163 км

- 0, 38 кВ - 50 км

АҚ КРЭК электр желілерінде 860, 2 МВА жиынтық қуаттылығымен

2206дана санында барлық кернеудің трансформаторлы Қосалқы станциятері

пайдаланылады, соның ішінде:

- 220 кВ кернеулі - 115 МВА жиынтық орнатылған қуатымен 4 бірлік;

16.

14

- 110 кВкернеулі- 58, 8 МВАжиынтық орнатылған қуатымен 7 бірлік;

- Н35/10(6) ) кВкернеулі - 352, 6 МВА жиынтық орнатылған қуатымен

104 бірлік;

- 10(6) /0, 4 кВкернеулі - 333, 3МВА жиынтық орнатылған қуатымен 2087

бірлік;

- 35/0, 4 кВкернеулі- 0, 52 МВА жиынтық орнатылған қуатымен 4 бірлік.

Қазіргі уақытта АҚ КРЭК 20 жыл бұрын пайдалануға берілген

электрберіліс желілерінің 38, 7 % және осы уақытта пайдалануға енген

трансформаторлы Қосалқы станциятердің 52, 0 % пайдаланылады. Кернеулері

35 және 110 кВ болатын электрберіліс желілері негізінен темірбетон

тіреулерінде құрылған (3571 км, немесе 90, 5 %) және темірбетон

қосымшасында ағаш бағаналары тіреулерімен жасалған, ал қалған 262, 7 км

металды тіреулерде орындалған.

1. 2 Ауданнның географиялық сипаттамасы

Облыс Сырдария өзенінің төменгі ағысында Арал көліненшығысқа

қарай орналасқан, негізінен Тұран ойпаты шекарасында (биіктігі 50-200 м) .

Сырдарияның сол жағалауы - Жанадария және Қуандария құрғақ арнасымен

кесіп өтетін Қызылқұм төмпешікті - тізбекті кеңкөлемді кеңістік; оң жағалауы

бойынша қыраттар (Егізқара, 288 м), құм аймағы (Арысқұм және т. б. ),

топырқты терең емес шұңқырлар кездеседі. Солтүстікте дөңді құм аумағы

(Төменгі Барсук және Арал маңындағы Қарақұм) . Қызылорда облысы

аралығында шеткі оңтүстік-шығысқа Қаратау жотасының солтүстік-батыс

тарамдары жатады (биіктігі 1419 м дейін) . Климаты континентті, жылы, қысқа

және аз қарлы қыс және ұзақ ыстық пен құрғақ жазбен құрғатылған.

Солтүстік-батыста шілденің орташа температурасы 25, 9 °С, оңтүстік-шығыста

28, 2 °С, қаңтар сәйкесінше - 3, 5 °С және - 19, 8 °С. Арал теңізінің

жағалауында солтүстік-батыста түнба мөлшері шамамен 100 мм (Қазақстанда

төмен), Қаратау жотасының оңтүстік-шығысында 175 мм дейін. Қызылорда

облысы шекарасына Арал теңізінің солтүстік-шығыс жартысы жатады.

Жалғыз ірі өзен - кең балшықтанған атырау мен ағыстар мен жағалау

көптігімен, қатты иректелген арнамен шамамен 1 мың км ұзындықта оңтүстік-

шығыс облысының орталық бөлігі арқылы солтүстік-батысқа ағатын

Сырдария. Өзен жағалауын су тасқынынан сақтау үшін бөгеттер құрылған;

1956 жылы Сырдария өзенінде Қызыл Орда бекінісі құрылды; 1958 жылы

Жаңадария арнасы бойынша жайлауды суландыру және алаңды суару үшін

өзендер суы жіберілген. Жазға қарай құрғайтын тұзды көлдер көп (Жақсы

Қылыш, Қамыслыбас, Арыс және т. б. ) ; Купек және Терескен көлдерінде -

емдеу балшықтары. Қызылорда облысы шекарасында солтүстік-шығысына

Сарысу өзен сағасы кіреді.

15

1. 2 сурет - Қызылорда облысы

Аймақтың айтарлықтай бөлігі өсімдіктері жойылған құммен; жусанды

бетегелі бекітілген топырақта; ал көктемде сораң өсімдік, ал қоңыр және

сұртопырақты құмайт және сортаң жерде құбылмалы; құм арасында

бәсеңдегенде таспашөптер, жүзгіндер, бидайық түрлері бар. Дөңесті құм ақ

сексеуіл, жыңғыл, теріскен, биюргун, жусанмен бекітілген. Сырдария

алқабында шөгінді шабындық, жиі тұздалған жер, тоғайлы орман және

бұтақтармен шабындық өсімдікпен жабылған (тал, тораңғы және жиде), саға

мен жағалауда -қамыстар өскен.

А қосымшада

Қызылорда облысының бастапқы карта-сызбасы

бейнеленген, мұнда Қызылорда облысының барлық қуаттағы Қосалқы

станциятерінің бөлігі көрсетілген.

1. 3 Тұтынушылар мен қорек көзінің сипаттамасы

Қызылорда облысының аймағы тұрғындардың 226 мың км22004

жылдың 1 қаңтарына 603, 4 мың адам құрайды, соның ішінде: қалалық

тұтұрғындар 367, 8 мың адам (61%), ауылдық - 235, 6 мың адам (39%) .

Аудандар саны - 7, қала - 4, қала типті ауылдар - 12, ауыл аймақтары - 77,

ауыл - 257. Қызылорда облысының 273 елді мекен ішінен 5еуі ғана дамуыдың

жоғарғы потенциалына ие, 152 орташа потенциал, 111 -әлсіз және 5 ауыл

қолайсыз экологиялық жағдайлар салдарынан дамудың потенциалына ие

емес.

Қызылорда облысы Сырдария өзенінің төменгі ағысы бойынша және

шөл аймағында орналасқан және Арал теңізінің солтүстік-шығыс

жағалауының айтарлықтай бөлігін алып жатыр.

16

1. 1 кесте - Қызылорда облысы бойынша тұрғындар саны

2014 жылдың 1 қаңтарына қызылорда облысында тіркелді:

а) 217 ауылшаруашылық кәсіпорындары, оның ішінде

17

мемлекеттік шаруашылығы . . . 2

серіктестіктер . . . 173

акционерлі қоғам . . . 26

өндірістік ұжым . . . 16;

б) 728 арнайы крестьян шаруашылығы, оның ішінде

егіншілік . . . 570

мал шаруашылығы . . . 139

егін-мал шаруашылығы . . . 19

в) үй шаруашылығы.

АҚ КРЭК негізінен электр энергиясын KEGOC желісі арқылы сатып

алады, және электр энергиясының бөлігі Қызылорда ЖЭО-6 жасалады. Ауыл

шаруашылығының күтілетін перспективті сұрауын электрэнергиясына

бағалау үшін 2015 жылға дейінгі кезеңде Қазақстан Республикасының

өнімділік күшті орналастыр мен дамыту

сұлбасы

материалдарында

көрсетілген ауыл шаруашылықты дамытудың болжау көрсеткіштері мен

статистика бойынша

облыстық басқарманың есептік мәліметтері

пайдаланылған.

Ауыл тұтынушылары құрамына жатады:

- ауылдық аймақта тұратын халықты қамтитын коммуналды-тұрмыстық

сектор;

-

ауыл шаруашылығының өндірісітік секторы (шаруашылық

объектілері) ;

- ауыл аймағында орналасқан ауылшаруашылығы өнімін қайта өңдеу

бойынша өзге ұсақ кәсіпорындар;

- коммуналды-тұрмыстық сектор электрді тұтыну сипаты бойынша

тұрмыстық (үй іші және үй жанында электрді тұтыну) және қоғамдық-

коммуналды тұтынушылар (әлеуметтік сала, инфрақұрылым) деп бөлінеді.

Жылдық электрмен тұтынуды болжау үшін нормативті әдіс (тура есеп)

қолданылды. Осы әдіс бойынша қарастырылды:

- ауыл халқының саны, мал басы мен құстар туралы сенімді сандық

ақпарат;

- ауыл шаруашылығы технологиялық үрдістеріне электр энергиясы

шығынының бекітілген нормасы;

- электр энергиясын тұрмыстық пайдаланудың алдын ала деңгейі,

сонымен қатар мәдени-тұрмыстық және қоғамдық қызмет ету саласында оны

пайдаланудың көлемі.

Нормативті әдіс негізделген:

-

Коммуналды-тұрмыстық қажеттіліктер

электртұрмыстық

приборларының дәстүрлі жинағымен ауыл халқын қамтумен пәтеріші

қажеттіліктерге арналған (тұрғын үй, бір ауыл тұрғыны үшін) электр

энергиясы шығынының орташа нормасы, сонымен қатар коммуналды-

тұрмыстық қызмет ету саласында электр энергиясы шығынының орташа

нормасында;

18

- Өндірістік қажеттіліктерге - ауыл шаруашылық өндірістік үрдістері

мен үлгілік жобалардың технологиялық карталары негізінде жасалған

электрэнергияның жалпыөндірістік шығынының орташа меншікті

нормасында (мал және құс басы, өнім бірлігіне) .

Өндірістік үрдістерге электрмен тұтынудың негізгі саласы (60%) мал

шаруашылығы болып табылады. Ауылдық жерлерде қайта өңделетін

кәсіпорындардың өндірістік қажеттіліктерге электрэнергияны тұтыну ауыл

шаруашылығы өндірістік қажеттіліктерге жалпы тұтынудан 25% құрады.

Қызылорда облысында электрэнергияны тұтынудың жалпы шығыны,

сонымен қатар қорек көзінің 10 кВ центрі шиналарында максималды

жүктеменің өсуі 1. 2 кестеде келтірілген.

1. 2 кесте

Кесте мәліметтері бойынша, 2015

жылы электрэнергияның

жіберілмейтін шығыны «коммерциялық жоғалымдар» деп аталатыны көрініп

тұр. Электр энергиясы шығынын есептегенде және оны төлеуде тәртіп жүргізу

керек.

Болашақта ауыл тұтынушыларыны электр энергиясын пайдалану

Қызылорда облысы бойынша жалпы тұтынудан 15% құрайды.

1. 4 Жаңа ӘЖ және қосалқы бекет ғимараттар қажеттілігін негіздеу

Кернеуі 110 кВ болатын электр желілерінің дамытудың негізгі

техникалық бағыттары және «2015 жылға дейін перспективамен 2010 жылға

дейінгі кезеңде Қазақстан Республикасының Бірлік энергетикалық жүйесінің

19

даму Бағдарламасына» сәйкес төменде қабылданған, 2003 жылы ҚР

арнайыландырылған энергетикалық институттармен орындалған:

1) электр желілерін ары қарай дамытуды 110 кВ кернеулі желілерді ары

қарай

дамытуға жағдай жасайтын және электр энергиясы

трансформациясының санын азайтатын 110, 10, 0, 38 кВ кернеулі жүйелерді

пайдалану арқылы 220, 110, 35, 10, 0, 38 кВ кернеулі құрылған жүйелерде

жүргізуге болады.

2) 10кВ желілері әрекетінің радиусын қысқарту мақсатында 35 және 110

кВ Қосалқы станцияі санының өсуі.

3) 35 және 110 кВ желілерінің құрылуы қорек көзінен кез келген

тұтынушы үшін артық электрмен жабдықтауды қамтамасыз ету мүмкіндігі

болатындай жасалды. Бұл шарт 35 және 110 кВ желілерінің негізі бір Қосалқы

станция шиналарының түрлі секциялары немесе түрлі торапты Қосалқы

станциятерінен артық қоректенудің автоматты енгізілуімен 35 және 110 кВ

біртізбекті магистралды өзара сақталған желілерді құрайды.

4) Қосалқы станциятерді техникалық құралдандыру және қайта құру,

кеңейті, құрылысы кезінде пайдалану жүктемемен кернеуді автоматты реттеу

құрылғысымыен трансформаторлыр, сонымен қатар осындай

трансформаторлармен 35 және 110 кВ жоғары кернеулі Қосалқы станциятерді

қамтамасыз ету.

5) автоматтандыру, телесигнализация, телебасқару құралдарымен электр

желілерін жабдықтау

6) жөнсіз деп табылған техникалық немесе экономикалық шарты

бойынша пайдалану, электр желілері объектілерін уақытылы ауыстыру.

7) автоматты секцияландырылған ажыратқыштар және пункттермен

АВР зақымданудың орнын фиксациялау және аварияға қарсы автоматика

құрылғыларымен 10, 35, 110 кВ кернеулі желілерді жабдықтау.

8) құнарлы жерлер және ауыр метеожағдайлармен аудандарда жауапты

тұтынушыларды қоректендіру үшін кабельді желілерді пайдалану.

9) жауапты электрқабылдағыштарды сақтау қорегінің автономды көзін

пайдалану

10) Электр энергияның жаңартылатын көздерін пайдалану.

Схеманы орындау кезінде келесідей қабылданған кернеудің жіберілетін

ауытқуларына сәйкес электр қондырғылары құрылғылары Ережесіне сәйкес

электр энергиясы сапасына қойылатын талаптар саналады:

Қалыпты режимде электрқабылдағыш қысқышында - ±5 %, авариядан

кейінгі режимде қалыпты режим кернеуіне қатысыбойынша 5% кернеу

төмендеді.

20

2. Желінің перспективті сызбасын талдау

Тұтынушыларды электрмен жабдықтауды қамту үшін жаңа, жобаланған

«Оңтүстік» Қосалқы станцияі шығатын қорек көзі әрекет етуі керек. Бұл

Қосалқы станцияті жасап тұрған желіге тиімді жағдайда қосу керек, осы

жобаның тиімділігі мен қажеттілігін негіздеу керек және негізгі экономикалық

көрсеткіштерді есептеу керек.

Бастапқы мәліметтер: желінің параметрлері мен конфигурациясы

(қуаты, Қосалқы станция сызбасы, желі өткізгіштерінің қимасы және кернеу),

жаңа пункттердің географиялық орналасуы, электр энергиясын тұтынушылар

туралы мәліметтер, сонымен қатар қорек көзі туралы мәліметтер (түрлі

режимде шиналарда кернеу, түрі, генератор қуатының коэффициенті) . Осыдан

шыға келе, электрлендірілген ауданды, жаңа тұтынушыларды және қорек

көзін сипаттау керек, өзіндік құны мен осы жобаның мақсатын анықтау қажет.

2. 1 сурет - Қызылорда облысындаы 110 кВ желісін ауыстыру сызбасы

Жаңа қосалқы станцияті жобалау кезінде жоғарыда көрсетілген

шығындардың нормасынан асатын шығындарды айтарлықтай азайтуға және

осы жүйенің әлсіз жерлерін көрсетуге мүмкіндік беретін 110 кВ қоректену

желісінің жұмыс режимі қарастырылады.

21

2. 1 Жобаланатын

аймақта

қосалқы

станциятеррдің

есептеу

жүктемелерін анықтау

Қарастырылып отырған ауданның жүктемелерінің өсуі және жүйе

дамуы кезінде жүктемелерді білуі қажет.

Қосалқы

станциятердің

жүктемелерін 2. 1 кестеге енгіземіз.

2. 1 кесте

Қосалқы станциятерді жобалау аудан бойынша және бөлек бөлек

энергия торабы бойынша қуат балансын қамтамасыз етудің мүмкіндігін

тексеру керек. Қуат балансы электр энергияның жеткілікті мөлшерінде

тұтынушыларды қамтамасыз ету үшін қажет. Қорек көзінің қуаты

тұтынушылар жүктемесінің белсенді жиынтық қуатын жабуы керек. Қорек

көзі қуатты энергия жүйенің шиналары болып табылады және осндықтан да

белсенді қуат балансы тұтынушылар жұмысының барлық режимінде

бақыланады. Дипломдық жоба тапсырмасында жүктеме торабында белсенді

максималды қуатының мәні келтіріледі, cos

немесе tg

максималды

жүктеме режимі үшін, максималды Рm және максимум пайдаланатын уақыт

Тm. Осы мәліметтерді пайдалана отырып, максималды жүктемелер

режимдеріне арналған сәйкес тораптарда реактивті және толық қуатын табу

керек.

Төменгі кернеудегі шиналарында қолданатын реактивті қуат :

Q = P

max

⋅ tgϕ

i

(2. 1)

мұндағы, P - жүктеменің активті қуаты, МВт ;

tgϕ = 0, 62.

i

22

Q = 1, 8 ⋅ 0, 12 = 1, 12 МВар

1

Сәйкесінше әрбір түйін үшін төменгі кернеудегі шиналардың реактивті

қуаттарын есептейміз. Тораптардағы төменгі кернеулі шиналардағы қуаттың

орташа коэффициенті cosϕ = 0, 93, тең, ол tgϕ = 0, 4 сәйкес. Барлық

тораптардағы қамтамасыз ететін құралдардың қондырғысын алдын ала

қарастыру керек. Олардың қуатын мына формула арқылы анықтаймыз:

Q

ку

м э

(2. 2)

м

tgϕ сәйкесінше жүктемеге берілген қуат коэффициенті,

Q

= 1, 8 ⋅ 0, 22 = 0, 396 МВар.

Әрбір түйін үшін қамтамасыз етілетін қондырғылардың қуатын

сәйкесінше есептейміз. Тораптардағы төменгі кернеулі шиналардың реактивті

қуаты:

Q

= Q − Q

i

нуi

(2. 3)

мұндағы,

Q pl - i-нші жүктемедегі реактивті қуат, Мвар ;

Q kyl - қамтамасыз етілетін қондырғылардың реактивті қуаты, Мвар.

Q = 1, 12 − 0, 396 = 0, 774 Мвар.

p

Төменгі кернеулі шиналардың реактивті қуатын әрбір түйін үшін

сәйкесінше есептейміз.

Тораптардағы толық қуат:

S= √

Si =1, 8+j0, 774

Әрбір түйін үшін толық қуатты сәйкесінше есептейміз.

23

(2. 4)

2. 2 Өткізгіштер қимасын таңдау

Өткізгіштер қимасын таңдау критерийі келтірілген шығындардың

минимумы болып табылады. Жаппай құрылыс желісін жобалау

практикасында өткізгіштер қимасын таңдау техника экономикалық

есептеулерге салғастырмалы емес, қалыпты жалпыланған көрсеткіштер

бойынша жүргізіледі. Қазіргі уақытта 35-750 кВ ауа желілерін жобалау

кезінде осындай көрсеткіштер ретінде ВЛ конструкциясын сәйкестендірумен

анықталған түрлі кернеулер ВЛ үшін өткізгіштің әр маркасының

экономикалық токты интервалдары қолданылады. Өткізгіштің таңдалған

қимасы қыздыру арқылы жіберілген ток жүктемесі бойынша тексерілуі керек:

Ір ≤ Ідоп

мұндағы, Ір - есептелуші ток;

Ідоп - ұзақ жіберілген ток

Желі аумағындағы токтың анықталуы:

(2. 5)

І =

√

(2. 6)

мұндағы, S - Аккум - Болат аумағындағы қуат;

Un- номиналды кернеу;

Шыққан өлшемдерді (2. 6) қоямыз:

√

= 0, 011 кА

Алынған мәліметтерді 2. 2 кестеге енгіземіз:

2. 2 кесте - Таңдалған сымның есептік мәліметтері

2. 3 Трансформатор қуаты мен санын таңдау

Электр бекеттерінде және

Қосалқы

станциятерде құрылғанкүш

трансформаторлары бір кернеуден екіншісіне электр энергияның түрленуіне

арналған. Үшфазалы трансформаторлар кеңінен қолданылған, себебі ондағы

шығындар 12-15% төмен, ал осындай жиынтық қуаттағы үш бірфазалық

24

трансформаторлар тобына қарағанда белсенді материалдар шығыны мен құны

20-25% аз. Трансформатор қуаты келесі формула бойынша таңдалады:

S = S нагр / 1. 4 ,

(2. 7)

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.