Жеңіл аэроиондар

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 55 бет
Таңдаулыға:

4

5

6

7

Аңдатпа

Бұл дипломдық жұмыста дербес компьютерлер бар жұмыс орнындағы

электростатикалық өрістің жеңіл аэроиондар концентрациясына әсерін

зерттелген нәтижелер көрсетілген. Электростатикалық өріс ауа құрамындағы

оң және теріс иондардың жойылуына әсері анықталды. Жеңіл аэроиондар

концентрациясын минималды қажет етілетін нормады ұстау үшін

электростактикалық өрісті барынша азацтуға іс-шаралар жасақталды.

Электростатикалық өрісті барынша азайту деңгейіндегі жеңіл аэроиондар

концентрациясын нормалау эксперименттер нәтижелері көрсетілді.

Аннотация

В данном дипломном проекте представлены результаты исследований

влияния электростатических полей на рабочих местах с персональными

компьютерами на концентрацию легких аэроионов. Установлено

деионизирующее воздействие электростатических полей. Разработан

комплекс мероприятий по минимизации уровней электростатических полей

для поддерживания концентрации легких аэроионов на минимально

необходимом уровне. Представлены результаты экспериментов по

нормализации концентраций легких аэроионов при минимизации уровней

электростатических полей.

Annotation

The results of study of electrostatic field impact on light air ions

concentration at workplaces with computers have been presented. The deionizing

impact of electrostatic fields has been detected. The complex of measures for

electrostatic fields level minimization aimed on support the light air ions

concentration on minimal required level has been developed. The experiment results

of light air ions concentration normalization through electrostatic field levels

minimization have been given.

8

Мазмұны

Кіріспе . . . 4

1. Өндірістік орындардағы ауаның иондық құрамының жағдайы

1. 1 Ауаның иондық құрамы . . . 5

1. 2 Өндірістік орындарда ауаның аэроиондық құрамына қойылатын

гигиеналық талаптар . . . 5

2. Аэроиондар тудыратын процесс теориясы

2. 1 Табиғи және жасанды жолмен аэроионизациялау . . . 10

2. 2 Аэроионизатор түрлері

2. 3 Аэроиондардың адам денсаулығына әсері . . .

3. Өндірістік орындарда ауаның аэроиондық құрамын зерттеу

3. 1 МАС-01 аэроион есептеуішінің сиапаттмасы . . . 11

3. 2 Зерттеу жүргізу және нәтижелерді бағалау . . .

3. 3 Ұсыныс беру . . . 12

4. Өміртіршілік қауіпсіздігі

4. 1Өндірістің

орындардағы

микроклимат жағдайы және олардың

көрсеткіштері . . . 22

4. 2 Микроклимат параметрлеріне қойылған нормативтік талаптар . . . 22

4. 3 Өндірістік орындардағы микролкимат параметрлеріне баға беру . . . 11

5. Техникалық-экономикалық негіздері

5. 1 Ауаны ионизациялаудың экономикалық мәні . . .

5. 2 Аэроионизациялау жүйесін қондыру шығынын анықтау . . .

5. 3 Бірінші нұсқадағы аэроионизатор құнын есептеу

5. 4 Екінші нұсқадығы аэроионизатор құнын есептеу

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

9

Кіріспе

Тақырыптың өзектiлiгi.

Адамның жұмыс қабілеттілгі, көніл күйі,

денсаулығы, қал-жағдайы көп жағдайда уақытының көп бөлегін өткізетін

жұмыс орнына байланысты нақтырақ айтсақ жұмыс орнындағы микроклимат

жағдайына

және ауаның иондың құрамына байланысты.

Қазіргі таңда

өндірістік орындарда адам санының көп болуы, кондиционерлеу, жылыту

жүйелері барлығы ауаның иондық құрамын төмендетеді. Өндірістік

орындардығы ауның иондық құрамын өзгертетін факторларында барынша

азайтуға арналған іс-шарлар жасақталды.

Дипломдық жұмыстың мақсаты Оқу аудиторияларындағы ауаның

иондалу деңгейін және құрамындағы аэроиондар концентрациясын анықтау.

Дипломдық жұмыстың мiндеттерi .

1. Зерттелетін аудиторияларда аэроион концентрациясын өлшеу, оң

және теріс иондардың орташа мәнін анықтау;

2. Эсперимент жүргізу

3. Алынған нәтижелерді алдау

4. Ұсыныс жасақтау

Дипломдық жұмыстың құрылымы . Жұмыс кіріспеден, 5 бөлімнен,

қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Бірінші

бөлімде ауаның иондалуы теориялық негiздерi қарастырылған, екінші бөлімде

аэроиондардың пайда болу жолдары, аэроиондардың адам ағзасына әсері

қарастырылды. Үшінші бөлімде оқу аудиторияларында жеңіл аэроиондар

концентрациясына зерттеу жүргізілді,

әсер етуші факторлар анықталды,

жеңіл аэроиондар концентрациясын нормалауға және әсер етуші факторларды

барынша азайтуға арналған іс-шаралар жасақталды.

Өміртірішлік қауіпсіздік бөлімінде микроклимат параметрлерне баға

берілді. Өндірістік бөлмелерде қолайлы микроклимат параметрлерә мен шекті

рұқсат етілген шамалар көрсетілді.

Технико-экономикалық бөлімді экономикалық тиімді аэроионизатор

құрылғысы таңдалды. Шығына, тиімділігі есептелінді.

10

1. Өндірістік орындарда ауаның иондық құрамының жағдайы.

1. 1 Ауаның иондық құрамы.

Атмосфералық ауа адам өмір сүруі үшін маңызды табиғи бөлік болып

табылады. Жер бетінің таза атмосфералық ауасы келесідей химиялық

құрамдардан тұрады: оттегі- 20, 93%, көмірқышқыл газы-0, 03-0, 04, азот - 78, 1,

аргон, гелий, криптон және басқалары - шамамен 1 %. Аталған бөліктер ауа

құрамында әрқашанда болады. Ауа құрамының өзгерісі көбінесе өндірістік

және ауылшаруашылық кәсіпорындардың әр түрлі ластайтын қоқыстарынан,

автокөлік газдарынан болады. Сол себепті адамның сыртқа шығаратын оттегі

мөлшерінен дем алатын оттегі мөлшері 25 % кем, ал көмірқышқыл газы 100

есе аз болып келеді.

Оттегі. Бұл ауа құрамының маңызды бөлігі. Адам үшін оның ең

маңызды билогиялық мағынасы ағзадағы қышқылдандыру үдерісін

қамтамасыз етуі болып табылады. Оттегісіз адамның, жануардың және

өсімдіктердің өмір сүруі мүмкін емес. Ересек адам тыныштықта орта есеппен

сағатына 12 л оттегіні жұтады, ал физикалық қозғалыс кезінде 10л көбірек

қажет етеді. Оттегінің көп бөлігі органикалық заттардың қышқылдандырылуы

үшін жұмсалады. Қалыпты жағдайда жер бетіндегі оттегінің концентрациясы

үздіксіз болып келеді.

Ауа әр түрлі газдардан құралған. Ауаның химиялық құрамына азот,

көмірқышқыл газы, су буы, аргон, қос қышқылды көміртек және т. б. кіреді.

Оттегі ауаның химиялық құрамының төрттен бір бөлігін қамтиды. Ол

атмосфералық ауаның маңызды бөлігі болып табылады. Барлық газдардың

ішінен тек осы газ ғана адамның өкпесіне сіңіріледі. Оттегінің орнына

көмірқышқыл газы бөлініп шығады, ол адамның дем алуы үшін қажетсіз,

бірақ өсімдіктердің фотосинтезі үшін маңызды болып саналады.

Озон. Бұл оттегінің тұрақсыз химиялық изомері болып табылады.

Озонның жалпы бтологиялық мәні барлық тірі жан үшін қауіпті болып

саналатын қысқа толқынды ультра күлгін күн радиациясын жұту қабілеті

болып табылады. Сонымен қатар, озон жерден шығатын ұзын толқынды

инфрақызыл радиацияны да жұтады, сол арқылы оның салқындап кетуіне

кедергі болады. Ультра күлгін сәулелердің әсерінен озон молекулалар мен

атом оттегілеріне бөлшектеніп кетеді. Озон суды зарасыздандыру үшін

бактерицид ретінде де қолданылады. Табиғатта ол электрикалық

разрядтардың әсерінен, судың булануы үдерісінде, ультракүлгін сәулелердің

әсерінен болады. Бос атмосферада оның жоғары концентрациясы найзағай

кезінде, тауларда және қылқанды ормандарда кездеседі.

Қос қышқылды көміртек немесе көмірқышқыл газы. Бұл газ жануарлар

мен адам ағзасында, жанармай жануы, органикалық заттардың шіруі кезінде

кездесетін тотықтыру-қайта құру үдерісі нәтижесінде пайда болады.

Атмосферада көмірқышқыл газының мөлшері

0, 03

тен

0, 04%

аралығында өзгермелі болып келеді. Қалалардағы ауада көмірқышықыл

11

газының концентрациясы өнідірістік қоқыстар есебінен -

0, 045% дейін

жоғарылайды, ал тұрғын үйлер мен қоғамдық мекемелерде 0, 6-0, 8% дейін

жоғарылайды. Ересек адам тыныштықта орта есеппен бір сағатта 22 л

көмірқышқыл газын бөледі, ал физикалық қозғалыс кезінде 2-3 есе көбірек

бөледі.

Адам құрамында 1, 0- 1, 5% көмірқышқыл газы бар ауаны дем алған

кезде хал жағдайның нашарлағанын сезеді, функционалдық өзгерістер 2, 0-

2, 5% концентрациясы кезінде, ал кенеттік белгілер ( бас ауруы, жалпы

әлсіздік, дем жетпеу, жүрек соғысының жиіленуі, жұмыс істеу қабілетінің

төмендеуі) 3-4% кезінде байқалады.

Көмірқышқыл газының гигиеналық мәні оның белгілі бір орта ауасының

ластауының қосалқы көрсеткіші болып келуінде. Сонымен қатар, оның

көбеюінен температура, қатыстық ылғал, ауаның шаңдануы, оның иондық

құрамының өзгеруі жоғарылайды, көбінесе оң иондарының жоғарылау

есебінен болады.

Жер бетіне жақын атмосфералық ауаның құрамы мезгілге, ағымдағы ауа

райынана, аталған пункттің теңізге қатысты орналасуына байланысты болып

келеді. Алайда барлық жер шары үшін ауаның маңызды компоненттері оттегі

мен азот арасындағы байланыс өзгеріссіз болып келеді.

Тұрғын үй және өнідірістік мекемелердегі көмірқышқыл газы

гигиеналық нормасының концентрациясы 0, 1 % құрайды.

Азот. Атмосфера азоты- адам үшін индифференттік газ болып келеді,

ол басқа газдардың сұйылтұышы болып саналады. Ауада азоттың дем алу

және шығару кезіндегі мөлшері бірдей болып келеді. Жоғары қысымда

азотпен дем алу есірткелік әсер беруі мүмкін.

Көміртек қышқылы. Бұл газ түсі де, иісі де жоқ, органикалық заттардың

толық емес жану кезінде пайда болады. Атмосфералық ауадағы көміртек

қышқылының концентрациясы автокөлік қозғалысының интенсивтілігіне

байланысты болып келеді. Бос ауада оның негізгі көзі болып өндірістік

кәсіпорындар мен электрстанциялардың қоқысы саналады. Көміртек

қышқылының орта күндік мүмкін концентрациясының мөлшері 1, 0 мг/м3

құрайды. Көміртек қышқылы газының мардымсыз мөлшерімен жүйелік әсер

пайда болған кезде улану 1 л ауаға 0, 125 мг мөлшері сәйкес келгенде болады.

Көміртек қышқылының улағыш мөлшері ауада 0, 25 - 0, 5 мг/л құрайды.

Оның ұзақ уақыт әсерінен бас ауруы, бас айналу, жүрек соғысының жиеленуі,

жүрек айну және естен талып қалу пайда болады.

Адам денсаулығының жағдайы, оның жұмыс істеуге деген қабілеттілігі

жұмыс орнындағы микроклиматқа да байланысты болып келеді.

Өндірістік мекемелердің микроклиматы - бұл адам ағзасына әсер

ететін температура, ылғал, ауа қозғалысының жеделдігі және қоршаған

ортаның температурасы арқылы анықталатын мекеменің ішкі ортасының

климаты болып табылады.

Ауаның иондалуы нейтралды атомдар мен молекулалардың электрлік

зарядталған бөлшектерге айналуы болып табылады. (иондарға)

12

Аэроиондар оттегінің нейтралды молекулалары мен көмірқышқыл

газының иондық факторлы молекулаларға әсер етуінен пайда болады.

Табиғат шарттарына байланысты мұндай факторларға радиоактивтік

заттардың сәулеленуі жатады. Мұндай заттар өте аз мөлшерде тауларда, жер

бөктерлерінде, құрылыс материалдарында және радиоактивті газ- эманация

ретінде ауаның өзінде де кездеседі. Басқа иондық факторларға ғарыштық

сәулелер жатады. Ауаны

иондайтын жергілікті қозғалыстарға судың

шашырауы мен атқылауы, қатты заттардың ұсақталуы мен үйкелісі, ауа

қозғалыс массасының үйкелісі және биік тау жоталары, найзағайлы

бұлттардың электрлік разрядтары және т. б. жатады.

8

+

А

Сурет 1. Молекулярлық отттегі ионының пайда болуының схемасы -

оң (Б) және теріс (В) заряд белгісі.

Шеңбер ішінде - оң зарядтар - атом ядросының протоны(+) . Шеткі

екі сақиналарда + ядроны айналып журген электрондар(-) . А- нейтралды

оттек атомы

Аталған иондық факторладың әсерінен молекулалық газдар өздерінің

электрондарынан айырылады, және нәтижесінде молекуларлық өлшемдегі оң

иондарға айналады. Бөлініп шыққан электрон дәл сол сәтте басқа нейтралды газдың

молекуласына қосылып, теріс разряд туралы хабар береді, яғни оны теріс

молекуларлық өлшемдегі ионға айналдырады. (1 сурет)

Пайда болған иондарға тез арада нейтралды газдардың молекулалары

басылады, сол арқылы көлемі 10-7см аспайтын, оң және теріс, өте жеңіл, шапшаң

аэроиндар қалыптасады. Өздерінің шапшаң қозғалысына байланысты мұндай

аэроиондар ұзаққа бармайды, яғни олар бірнеше секундтан 10-20 минут

дейін шыдайды. Жеңіл аэроиондар өздерінің зарядтарын басқа заттарға жеңіл

аударады; қарама қарсы белгідегі аэроиондармен кездесіп, олар бір бірін

бейтараптандырады және қайтадан қалыпты молекулалық газға айналады.

Сонымен қатар, жеңіл аэроиондар өлшемі 10-4 -10-5 см жететін ауыр

атмосфералық иондарға ауыса алады. Бұл жеңіл аэроиондардың ауадағы су

тамшыларына және су буына басылуынан пайда болады, сонымен қатар шаңды және

ылғалды бөліктерге де басылуынан пайда болады. Бұл иондардың қозғалысы жеңіл

13

иондар қозғалысынан мың есе аз; сондықтан олар ұзақ мерзімді және көп болып

келеді. Жер бетінде жеңіл аэроиондардың оң және теріс түрелері көп кездеспейді; ол

ауаның 1 см3 көлеміне 100 ден 1000 ионға дейін өзгермелі бөлігін қамтиды. Ауыр

иондар ауаның 1 см3 көлемнің бес жүзден бірнеше мыңға дейінгі өзгермелі бөлігін

қамтиды. Ауа неғұрлым таза, құрғақ болып келсе, соғұрлым жеңіл иондарға

қарағанда ауыр иондар азырақ болып келеді. Жеңіл және ауыр иондардан басқа,

атмосферада өлшемі орташа (10-6 см) болып келетін сирек аэроиондар да кездеседі.

Сол себепті көлемі, қозғалысы, химиялық құрамы және электрлір зарядтардың саны,

оң және терістігі бойынша айқындайтын аэроиондар спектірі туралы айтуға болады.

Атмосфералық иондардың саны мен оладың сандық қатынасы ( әдетте, униполярлық

коэффициенті деп аталатын жеңіл оң және теріс аэроиндардың қатынасы

, ) сол

сәттегі, сол жердегі ауаның иондық режимі туралы түсінік береді. Алайда, иондық

режимның жыл уақытына, сағатына, күніне, метеорологиялық және басқа

факторларға байланысты қзгермелі екендігін айта кеткен жөн.

Бақылаулар бойынша ауаның электрлік жағдайы, саны, аэроиондардың

полярлығы мен жұмыскерлердің денсаулығы жағдайы арасында байланыс бар

екендігі анықталды. Жалпы хал жағдай, еңбекқабілеттілік, жүйке жүйесінің

функционалдық жағдайы, қан қысымы, көптеген аурулардың ушығуы

иондардың концентрациясы мен полярлығына тікелей байланысты болып

келеді. Адам ағзасына жеңіл теріс аэроиондар жағымды әсер етеді.

Иондардың дем алу жолдары арқылы қанға еніп, оның физико-химиялық

құрамына әсер ететіндігі дәлелденді, және сол арқылы тін мен ағзаға, жүйке

орталықтары мен нейрондарға әсер ететіндігі анықталды.

Аэроиондардың қозғалысына байланысты, яғни электрлік ортада 1 см ге

1 В қысым бойынша қозғалыс кезіндегі Ланжевеннің жеңіл, орта және ауыр

иондар және концентрациясы метеорологиялық геофизикалық шарттарға, жыл

мезгіліне және басқа факторларға тәуелді өте ауыр иондар анықталды.

Қозғалысы 1 см2/В асатын жеңіл аэроиондар бір элементарлы зарядты

алып жүретін молекула группасынан тұрады. Оның таза ауадағы кубтік

сантиметрде және орта есептегі концентрациясы 1000-1500 дейінгі ион

жұптарынан тұрады.

Қозғалысы 1 ден 1·10-2 см2/В·с құрайтын орта иодардың табиғаты әлі

анықталмады. Олардың өмір сүруі тек ауаның анықталған ылғалында ғана

мүмкін деп есептеледі.

Ауыр және басқа иондар жеңіл иондардың ауадағы әр түрлі шаң, тұман

тамшыларына және т. б. бөліктеріне басылған кезде пайда болады. Олардың

қозғалысы шамамен (0, 02- 1, 0) ·10 2 см/2В·с құрайды, ал лас ауадағы

концентрациясы 1 см3 25 мың жұп иондарына дейін жетуі мүмкін.

Иондардың ауада кездесетін басқа бөлшектерге қатысты өлшемі

туралы түсінік келесідей болып келеді:

14

Молекуласы

Жеңіл аэроиондар

Орташа аэроиондар

Ауыр аэроионыдар

Тұман бөлшектерінде

Жаңбыр тамшыларында

10 - 10 м

10 -9 м

10 -8м

10 -7м

10 -6 -10 -5м

10 -4 -10-6

ГОСТ 12. 0. 003 өндірістік мекемелердегі дем алатын ауадағы жеңіл

иондардың санитарлы-гигиениялық нормасы мен униполярлық көрсеткішін

(кесте 1), келесідей формуламен анықтады:

(1. 1)

мұндағы р+ және р-- - оң және теріс полярлы иондар концентрациясы,

ион/см3.

Ауада иондалған сәулелердің әсерінен оң және теріс иондардардың

пайда болуы, бірінші кезекте β- бөлшектерінің пайда болуы, заманауи ғылыми

тұрғыда келесідей тұжырымдалады: оң аэроиондар электрондардың

нейтралды молекулалардан бөлінуінен айда болады, теріс иондар сол

электронның басқа нейтралды молекулаға қосылуынан пайда болады.

Ауаның иондалу процесін келісідей түрде жазуға болады:

N2+β=N2++ e;

e+O2=O2- ;

e+ O2=O+O- ;

(1. 2)

Содан соң бұл иондар ауадағы судың дипольді молекулаларымен

байланысады. Алайда судың молекулалары оттегінің теріс атомарлы

иондарына аз мөлшерде байланысады, ал азоттың оң молекулалы

ионына үлкен мөлшерде байланысады. Осындай жағдайғы су

молекулаларының аэроиондардардың қабығы түріндегі бөлінуі олардың

қозғалысына әсер етеді. Теріс аэроиондардың қозғалысы оң иондардың

қозғалысына қарағанда көбірек болады. Жеңіл оң иондардың құрғақ

ауада, бөлме температурасы мен қалыпты қысымда қозғалысы - 1, 35

см2/В·с құраса, теріс иондар - 1, 83 см2/В·с құрайды.

Жеңіл аэроиондардың өміршеңдігі жағымды шарттарда 20 минуттан

аспайды, әдетте бірнеше секундтармен өлшенеді.

Жеңіл иондардың ғайып болуын анықтайтын факторларға:

·

·

әртүрлі полярлықтағы жеңіл иондардың рекомбинациясы;

зарядталмаған ядро конденсациясындағы жеңіл иондардың

адсорбциясы;

· жеңіл және ауыр иондардың қарама қарсы белгі зарядтарымен

рекомбинациясы.

Ауада әр түрлі ұсақ шаң түріндегі - аэрозоль, су буы және басқа бөлек

қоспалар түрі кездеседі. Жолда жеңіл иондар осы өлшенген бөліктермен

15

қосылып, оларға өзінің заряды туралы хабар береді. Осындай байланыстың

нәтижесінде ауыр ион атауын алған зарядталған бөліктер пайда болады.

Аудағы зарядталған оң ауыр иондар адам терісіне безеулердің, бөртпелердің

пайда болуына әсер етеді. Аэрозоль деп аталатын өте ауыр ииондар да бар.

Олар тұманның, ұсақ жаңбыр тамшыларынан тұрады. Мұндай бөліктер

электрлік зарядтардың көп бөлігін алып жүруі мүмкін.

Теріс иондары бар мекемелерде микроорганизмдер саны азаяды,

ауадағы шаң концентрациясы төмендейді, кей газдарды бейтараптандырады,

құрылғылардың бетінен электростатикалық зарядтарды жояды.

Табиғи ионизация ғарыштық сәулелердің ауаға әсер етуінен туындайды.

Технологиялық ионизация ауаға радиоактивті, рентгендік және

ультракүлгін сәулелердің әсерінен туындайды.

Жасанды ионизация арнайы аэронизатор құрылғысымен

жүзеге

асырылады. Аэроионизатордың физикалық негізі электрлік разряд болып

табылады, ол қажетті полярдағы ионды алуға және зиян химиялық

байланыстардың пайда болуынын алдын алады.

Иондардың туындаумен қатар тоқтаусыз олардың жойылуыда болады.

Ионизация және деионизация үдерістеріне байланысты ауадағы

ионизацияның деңгейі анықталады. Ауадағы ионизиацияның деңгейі бір

кубтық сантиметрдегі оң иондардың

р+

және теріс иондардың

р-

полярлығымен анықталады.

Иондардың саны мен олардың полярлығын анықтау ион есептеуіші

арқылы жүргізіледі.

Өлшеу нәтижессі арқылы униполярлықтың У коэффициенті (1. 1)

формуласы арқылы есептеледі.

Жеңіл аэроиондар концентрациясын есептеу үшін МАС-01, “Сапфир-

ЗК” есептеуіштері қолданылады.

Ауадағы иондық режимді нормалтзациялау үшін келесідей әдістер мен

тәсілдерді қолдану қажет:

· вентиляция;

· жағымсыз ионизация деңгейі бар зонадан жұмыс орнын алып тастау;

· санитарлы-эпидемиологиялық қорытындысы бар топтық және жеке

ионизаторлар;

· ауадағы иондық режимді автоматты реттейтін құрылғы.

Оқу аудиторияларында, толы мекемелерде, әсіресе дербес компьютері

бар аудиторияларда аэроиондар жетіспейді. Бұл жұмыскерлер мен

студенттердің еңбек қабілеттілігіне, олардың көңіл күйіне, оқылып жатқан

материалды қабылдауына әсер етеді. Медициналық тұрғы бойынша тірі

ағзаның, соның ішінде адам ағзасының да өміршеңдігіне аудағы иондардың

саны емес, оң және теріс зарядталған иондардың арасындағы қатынас әсер

ететіндігі дәлелденді.

Аэроиондар жетіспеушілігімен қатар дербес компьютер операторы

жұмыс жасау барысында басқа жағымсыз факторлар әсеріне тап болады:

монитордан түсетін электростатикалық жол, көз бен миға үлкен салмақтың

16

түсуі, шаңданған ауа, нормаға сай емес қайталанбалы күнделікті жұмыс.

Мұндай агрессиядан ағзаға шаршау және еңбекқабілетілігінің төмендеуі тән

болады. Сондықтан әр түрлі қорғаныс шараларын қолдану маңызды болып

табылады.

Еңбек шарттарын жақсартудың жолдарына ауаны жасанды

ионизациялау жатады.

Бұл үшін теріс иондардың генераторлары

қолданылады, кейде оларды зерттеуші А. Л. Чижевскийдің есімінен

байланысты Чижевский шамы немесе Чижевский люстрасы деп атайды.

Ауаны ионизаторлауға келесідей келесідей талаптар қойылады:

· ауадағы теріс зарядталған иондардың қажетті деңгейін қамтамасыз

ету;

· генератордың еңбекқабілеттілігінің индикациясы;

· шағын салмақ және габариттер;

· жоғары емес баға.

Жеңіл теріс зарядталған иондар молекулалар немесе ауадағы оң

иондардың электорнды ион эмиссиясы әсерінен пайда болатын

электрондардан құралады. Ауа ионизаторы ( Чижевский люстрасы)

персоналды компьютер орналасқан жұмыс орнында оң иондарды теріс

иондарға ауыстырып, жоғарыда аталғандай, адамның жұмыс жасау қабілетіне

оң әсерін тигізеді. [4, 5, 6]

1. 3.