Мұнай ілеспе газы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 90 бет
Таңдаулыға:

Аңдатпа

Дипломдық жоба мұнай өндірісінің жанама өнімі болып табылатын

мұнай ілеспе газын пайдаға асыру мәселесіне арналған. Алауда ілеспе газын

жағу мәселесінің шешімі, мемлекеттің экологиялық және

макроэкономикалық жағдайына едәуір жақсартады. Осы дипломдық жобада

мұнай ілеспе газын алдын-ала тазартып, талап етілетін күйге дейін өңдеп,

контейнерлі типте орындалған газпоршенді қондырғыларында жағу

ұсынылады.

Аннотация

Данный дипломный проект посвящен проблеме утилизации

попутного нефтяного газа, который является побочным продуктом нефти

добычи. Решение проблемы сжигания попутного газа на факелах повлияет на

экологическое и макроэкономическое состояние страны.

В данном

дипломном проекте предлогается провести предочистку и переработку

попутного нефтяного газа до требуемого состояния газового топлива и

сжигания в газпорошневой установки контейнерного типа.

Abstract

This diploma project dedicated to the utilization problem of associated gas, which

is a byproduct of oil production. Solving the problem of associated gas flaring in

flares affect the ecological and macroeconomic situation of the country. In this

diploma project offers to carry out pre-treatment and processing of associated gas

to the desired state of the gas fuel and combustion gas piston installation of

container.

Мазмұны

Кіріспе . . .

1. Мұнай ілеспе газы . . .

1. 1 Мұнай ілеспе газын алу . . .

1. 2 Мұнай ілеспе газын жағудағы адам ағзасына әсері . . .

1. 3 Мұнай ілеспе газын пайдаға асыру мәселелері . . .

1. 4 Ілеспе газын пайдаға асыру жолдары . . .

1. 5 Газ сапасына қойылатын талаптар . . .

2. Когенерациялық қондырғылар . . .

2. 1 Когенерациялық қондырғылардың түрлері . . .

2. 1. 1 Бу шығырлары негізінде жұмыс істейтін когенерациялық

қондырғылар . . .

2. 1. 2 Газ шығырлары негізінде жұмыс істейтін когенерациялық

қондырғылар . . .

2. 1. 3 Поршенді қозғалтқыш негізіндегі когенерациялық

қондырғылар . . .

2. 2 Когенерациялық қондырғыларды салыстыру . . .

2. 3 Когенерациялық қондырғаны таңдау . . .

3. Мұнай ілеспе газын алдын-ала тазарту . . .

3. 1 Сепараторлар, олардың типтері, жұмысы мен құрылымы . . .

3. 2 Әтрүрлі сепараторлардың артықшылықтары мен кемшіліктері . . .

4. Мұнай ілеспе газын қайта өңдеу . . .

4. 1 Газды өңдеудің физика-энергетикалық әдісі . . .

4. 2 Газды өңдеудің термо-химиялық әдісі . . .

4. 3 Газды өңдеудің химия - каталитикалық әдісі . . .

4. 4 Мұнай ілеспе газын төменгі температуралы конденсациялау

технологиясымен өңдеу . . .

5. Іштен жану қозғалтқышының технологиялық есебі және газдың

метандық санын анықтау . . .

5. 1 Іштен жану қозғалтқышының технологиялық есебі . . .

5. 1. 1 Толтырылу процесі . . .

5. 1. 2 Сығылу процесі . . .

5. 1. 3 Жану процесі . . .

5. 1. 4 Кеңею процесі . . .

5. 1. 5 Қозғалтқыштың жұмыстық циклінің көрсеткіштерін

есептеу . . .

5. 2 Газдың метандық санын анықтау . . .

6. Экономикалық бөлім . . .

6. 1 Жалпы жағдай . . .

6. 2 Электр және жылу энергияларының өзіндік құнын анықтау . . .

7. Өміртіршілік қауіпсіздік бөлімі . . .

7. 1 Газпоршенді қондырғының жұмысы барысында пайда болатын

зиянды, қауіпті факторларды бағалау . . .

7. 2 Газпоршенді қондырғы жұмысының қоршаған ортаға әсері . . .

7. 3 Зиянды заттар шығарындыларының есебі . . .

7. 4 Құбырдың минималды биіктігін анықтау . . .

7. 5 Зиянды заттардың максималды концентрациясын есептеу . . .

7. 6 Зиянды заттардың атмосферада сейілуі және санитарлы-қорғаныс

зонасын анықтауды есептеу . . .

7. 7 Өндірістік санитария . . .

7. 8 Еңбек қауіпсіздігін бағдарлау. Қалыпты еңбек шарттарын

қамтамасыз ету . . .

Кіріспе

Мұнай ілеспе газы (МІГ) - бұл мұнайда еріген немесе мұнай және газ

кен орындарында мұнай «қалпақтарында» болатын, табиғи көмірсутекті

газдар. Бір тонна мұнайда МІГ-ң мөлшері 1-2 мың м3-тен бірнеше мың м3-қа

дейін жету мүмкін.

Мұнай ілеспе газы - мұнай өндірісінің қосымша өнімі болып табылады.

Біздің еліміз ірі мұнай-газ кен орындарындары бай, сондықтанда мұнай

ілеспе газын пайдаға жарату өзекті мәселе болып саналады.

Инфраструктураның қажетті деңгейде болмауы, кен орындарының газ

өңдеу зауыттарынан алыс орналасуы және МІГ-ң құрамы, мұнай ілеспе

газын осы уақытқа дейін пайдаға жарата алмаудың басты себебі болып

табылады.

Табиғи газға қарағанда мұнай ілеспе газының кұрамында метан мен

этаннан бөлек пропан газдарының үлесі жоғары: бутандар және ауыр

көмірсутектер буы. Кен орындарына байланысты көпшілік мұнай ілеспе

газдарының құрамында күкіртсітек және меркаптандар, көмірқышқыл газ,

азот, геллий және аргон кездеседі.

Мұнай қыртыстарын тілгенде, алдымен мұнай «қалпақтарының»

газдары атқылайды, содан соң өндірілетін газдың көпшілігі мұнайда еріген

ілеспе газдарына тиесілі. Газ «қалпақтарының» газы немесе ерікті газ,

құрамы бойынша мұнайда еріген газдарға қарағанда «жеңіл» болады. Сол

себептен жаңа кен орынын пайдалануға жіберу, алғашқы кезде құрамында

метан үлесі басым болатын ілеспе газын көп мөлшерде өндірумен

сипатталады. Кен орынын ұзақ уақыт пайдалану барысында, ілеспе

газынының кірісі азайып, газдардың көпшілік мөлшері газдың ауыр

құраушыларына тиесілі болады.

Энергетика мен химия өнеркәсібі үшін мұнай ілеспе газы маңызды

шикізат болып табылады. МІГ жоғары жылу шығару қабілетіне ие, оның

мәні шамамен 9 мың - 15 мың ккал/м3, бірақ құрамының тұрақсыздығы мен

қоспалардың көптігі, оларды энергогенерацияда қолдануда қиындықтар

туғызады және газды тазартуда қосымша шығынға ұшыратады.

Мұнай ілеспе газының құрамындағы метан мен этан, химия өнеркәсібінде

пластикалық массалар мен каучук өндірісінде қолданылса, ал ауырлау

құраушылары ароматты көмірсутектер, жоғарыоктанды отындық қосымдар

және төмендетілген көмірсутекті газдар, соның ішінде техникалық

төмендетілген пропан-бутан өндірісінде қолданылады. Мұнай ілеспе газын

жағу, ауыр ластағыш заттардың атмосфераға шығуына және мұнай

өнеркәсібі аймағының экологиялық жағдайының нашарлауына алып келеді.

Мұнай ілеспе газын алауларда жағып жіберуден ерекшеленетін

утилдеуші әдістермен утилдеудің қажеттілігі келесіде:

1. Газдың алауларда жағылуы және атмосфераға шығарылуы, жағудың

нәтижесінде ауада пайда болатын улы заттар өсімдіктермен абсорбцияланып,

«тамақ шынжырына» түсіп, адам ағзасына потенциалды қауіп төндіреді.

Мұнай ілеспе газының алауларда жағылуы, қоршаған ортаның жылулық

ластануымен жүреді.

2. Газды жағу, бүкіләлемдік жылу, қышқылдық жаңбырлар және

климаттың өзгеруі секілді экологиялық жағдайларға алып келеді. Көміртек

екі тотығы және алаулы газдардың атмосфераға шығарылуы парниктік

әсердің артуы мен бүкіләлемдік жылуылануға алып келуі мүмкін.

3. Қымбат жаңғыртылмайтын ресурстар шығындалады.

Сонымен, мұнай ілеспе газы бағалы энергетикалық шикізат болып

табылады. Ол шағын - ЖЭО-ң, газпоршенді және газтурбиналы

қондырғылардың отыны рөлін атқара алады, және энергетика нысандарында

жағылатын ілеспе газынан атмосфераға шығарылатын зиянды заттар

мөлшері, оны алауларда жағып жібергенге қарағанда әлде-қайда аз.

Дипломдық жобаның мақсаты - ілеспе газын, кіші және орта мұнай-газ

кен орындарындағы газ поршенді қондырғалырдың газдық отынының

талаптарына сай етіп өңдеп, отын ретінде қолдану.

1. Мұнай ілеспе газы

Мұнай ілеспе газын пайдаға асыру мәселесі біздің елімізде де

актуалды. Қазіргі таңда елімізде жыл сайын өнідрілетін 9 млрд. м3 мұнай

ілеспе газының екіден үші ғана пайдаға жаратылады. Факелдарда жағылып

кететін газдың мөлшері 3 млрд. м3. Қазақсатандағы мұнай-газ өндіруші

мекемелер өндіретін мұнай ілеспа газының 90% жағып жібереді. Елімізде

өндірілетін жалпы газ мөлшерінің жартысына жуық бөлігі МІГ-на тиесілі

және мұнай ілеспе газын өндіру темпі табиғи газбен салыстырғанда жоғары

[1] .

Қазақстан,

орталық Азияның үлкен аймағын алып жатқан,

энергоресурстарға бай, 16 миллиондық халқы бар мемлекет. Күннен күнге,

еліміз энергоресурс нарығының маңызды мүшесіне айналуда. Каспий теңізі

аймағында ең көп шикі мұнай қорына ие Қазақстан, күн сайын 1, 3 млн.

барель мұнай өндіреді, соның 1 миллионы экспортқа жіберіледі. Мемлекет

үкіметі 2015 жылға күніне 3, 5 миллион барель мұнай өндіруді көздеп отыр.

Егер бұл көрсеткішке қол жеткізілсе, күндік мұнай өндіру көрсеткіші

бойынша Иран секілді елдерді қуып жетеміз. Мұнай өндіру барысында, көп

мөлшерде мұнай ілеспе газы бөлінеді, сол себептен МІГ пайдаға жарату мен

тиімді пайдалану біздің мемлекет үшін актуалды мәселе болып табылады.

Мұнай ілеспе газының шығындары, оны жинауға арналған

инфраструктураның, тасымалдау желілерінің қажетті деңгейде орындалмауы

мен тұтынушылардың болмауымен сипатталады. Сол себептен ілеспе газ

алауларда жағылады.

Мұнай ілеспе газдары - ол мұнай өндіру барысында бөлінетін, табиғи

газдар. Ілеспе газының негізі ерекшеліктеріне құрамында метаннан басқа

этан, пропан, бутан және ауыр көмірсутектердің болуы жатады. Көпшілік

мұнай ілеспе газдарының құрамында күкіртсутек және жанбайтын азот,

көмірқышқылы, сирек гелий (Не), аргон (Аr) газдары бар. Соңғыларының

мөлшері өнеркәсіптік қызығушылық тудырмайды.

Жер қыртысының («қақпан») телімдерінде, мұнай және газдың ұзақ

уақыт бойы сақталуына физикалық және геологиялық шарттар әсер етеді.

Мұнай қорларындағы газ, сұйық түрінде (ауыр көмірсутектер) болуы мүмкін

немесе мұнай астында газ «қалпағын» түзіп орналасуы мүмкін.

Мұнай астында немесе жоғары орналасқан коллекторларға жылжыған

еркін газдар құрамы, мұнайда еріген газдардың құрамынан айырмашылығы

көп.

Мұнай өндіру процесі барысында өндірілген мұнай құрамынан

бөлінген ілеспе газдар құрамы, дәл сол кен орынының газ тасымалдаушы

қыртыстарында өндірілген ерікті газдар құрамынан ерекшеленеді. Ауыр

көмірсутектердің ерігіштігін, бір скважинадан өндірілген, жиі байқалатын,

газ сынамаларының құрам бойынша ерекшелітерімен түсіндіріледі. Газдар

құрамы сынаманы алу шарттарына, скважинадағы газға әсер ететін қысымға,

газ қасындағы ерікті газ сынамасының қатынасына және мұнай өндіру

кезіндегі газдың көтерілуіне тәуелді [2] .

Кесте 1. 1 - МІГ-ның жуықтама компоненттік құрамы

Табиғи газға қарағанда мұнай ілеспе газының компоненттік құрамы,

өндіруші кен орынына байланысты, өзгеше болады. Ары кетсе, бір кен

орынынан әртүрлі уақытта алынған мұнай ілеспе газдарының компоненттік

құрамдарында айырмашылықтар орын алады.

Әртүрлі кен орындарына байлынысты мұнай ілеспе газының

компоненттік құрамы табиғи газ құрамымен салыстырылып келтірілген. 1. 2

кестесінде табиғи газ бен мұнай ілеспе газдарының көлемдік үлестері

арасындағы айырмашылықты бағалауға болады. Мұнай ілеспе газының

құрамы сепарацияның үш сатысы бойынша келтірілген.

Кесте 1. 2 - Мұнай кен орынының мұнай ілеспе газының компоненттік

құрамы

Сурет 1. 1 - Мұнай ілеспе газының компоненттік құрамының пайыздық үлесі

диаграмма түрінде

Кестеде көрсетілгендей мұнай кен орнында өндірілген мұнай ілеспе газының

құрамында метан газының мөлшері табиғи газдың құрамындағы метанға

қарағанда екі есе аз. Әр сепарация сатысынан кейін метанның көлемдік үлесі

азайатындығы байқалады. Бұл метанның ең жеңіл көмірсутекті газдар

қатарына жататындығына байланысты болып келеді. Осы себептен метан

мұнайды өндіру процесі кезінде оның гомологтарына қарағанда тезірек

ұшып кетеді. Ал метан гомологтарының көлемдік үлесі әр сепарация

сатысынан кейін өсіп отырады. Бұл құраушылардың мұнайдан бөлінуіне,

мұнайды қыздыру кезіндегі температураның жоғарлауы мен мұнайды

дайындау нысандарындағы сепараторлардағы төменгі кысым әсер етеді.

Және ескеретін бір факт - мұнай ілеспе газының тығыздығы әр сатыдан

кейін өседі (ауырлау құраушылары бөлінеді) . Тағы бір ескеретін жайт, ілеспе

газының тығыздығы әр саты сайын өсіп отыр. (ауыр компоненттер бөлінеді) .

Мұнай кен орынындағы ілеспе газы мен табиғи газдың тығыздығын

салыстырсақ, бірінші сатыда 1, 5 есе, 2 және 3 сатыда 2 -4 есе

айырмашылықтың бар екендігі байқалады. Мұнай ілеспе газының

бағалылығын анықтайтын - С3+В пропаннан жоғары компоненттердің

қосынды мөлшері. Кестеде көрсетілгендей ілеспе газындағы химиялық

бағалы компоненттердің мөлшері (пропан, бутан және т. б. ) табиғи газға

қарағанда жуықтап алғанда 30 есе көп. Аталған шикі заттың құрамында

(мұнай ілеспе газы) С3+В компоненттері көбірек болған сайын, қайта өңдеу

процесі нәтижесінде көбірек өнім түрін алуға болады.

Мұнай-газ кен орындары үшін мұнай құрамында жоғары деңгейде

газдың болуымен сипатталады. Осы типті кен орынының газының

компоненттік құрамында метанның болуы табиғи газ құрамындағы метан

мөлшерімен теңдес. Ал құрамындағы басқа компоненттер бойынша ілеспе

газы табиғи газға қарағанда әлдеқайда «бай».

1. 1 Мұнай ілеспе газын алу

Мұнай ілеспе газы - тұтынушылар қажеттілігі үшін өндірілетін

көміртекті минералдарды тасымалдау, қайта өңдеу кезінде бөлінетін бағалы

көмірсутектерді құраушы болып табылады. Ілеспе газының шығу тегінің

ерекшелігі - ол мұнай және газды жер қыртысынан іздеу және өндіруден

бастап ақтық жүзеге асыруға дейін, оларды кез -келген қалпында және

қандай көмірсутекті өнім болмасын, қайта өңдеу процесі кезінде бөлінуі.

МІГ-ын мұнайдан көпсатылы сепарация арқылы бөліп алады.

Сепарация сатыларының қысымдарының бір -бірінен айтарлықтай

айырмашылығы, мысалы бірінші сатыда 15 - 30 бар құраса, соңғы

сатыларында 1, 5 - 5 бар болуы мүмкін. Алынатын мұнай ілеспе газының

қысымы мен температурасы скважинадан түсетін қоспа су - мұнай - газ

сепарациялау технологиясы бойынша анықталады.

МІГ-ның айырықша ерекшелігі ол өндірілетін газдың аз шығыны, 100 -

5000 нм3/сағ. Құрамындағы С3+ құраушылары 100 - ден 600 г/м3 аралығында

жатады. Соған қарамастан ілеспе газының құрамы мен мөлшері тұрақсыз

шама болып табылады. Маусымдық және реттік ауытқулар орын алуы

мүмкін ( қалыпты ауытқу шамасы 15%) .

Әдетте, сепарацияның бірінші сатысынан кейінгі газ, газ өңдеуші

зоуытқа жіберіледі. Қысымы 5 бар - дан кіші газды қолдану кезінде

айтарлықтай қиыншылықтар туындайды. Осы уақытқа дейін бұндай газ,

мұнай кен орындарындағы факелдарда жағылатын, бірақ соңғы жылдары,

мемлекет үкіметінің мұнай және газ саясатының өзгеруіне байланысты,

ілеспе газын пайдаға асыру мен басқада жағдайлар жақсы жағына қарай

өзгеруде. Қазіргі таңда өндірілетін, факелдарда жағылатын және пайдаға

асырылатын мұнай ілеспе газының көлемін, кен орындарында газ шығынын

есептеуші тораптардың болмауының салдарынан анықтау мүмкін емес.

Жуықтап алынған есептеу бойынша ол шама 25 млрд. м3 құрайды.

Төмендегі кестеде Қазақстан Республикасындағы кейбір мұнай-газ кен

орындарында өндірілетін мұнай ілеспе газының жуықталған құрамы

келтірілген.

Кесте 1. 3 - ҚР мұнай кен орындарындағы күкіртсутек қраушы мұнай

ілеспе газдарының компоненттік құрамы

1. 2 Мұнай ілеспе газын жағудағы адам ағзасына әсері

Мұнай ілеспе газын жағудағы бөлінетін, қоршаған ортадағы заттар

бетіне қонған, химиялық заттар, адам ағзасына ауамен демалу арқылы және

сол химиялық заттар құрамында бар азық - түлік өнімдерімен тамақтану

арқылы түседі. Мысалы, сүйекте жиналған қорғасын кальциймен әрекеттесіп,

ағзаны улайтын көзге айналады. Ал қорғасынның органикалық қосылыстары

бейорганикалық қосылыстарына қарғанда өте улы болып келеді.

Қорғасынның бейорганикалық қосылыстары адам ағзасынының зат алмасу

процесіне зақым келтіреді. Асфальт бетіне қонатын, автомобильдерден

бөлінетін түтін газдарында олар 25 - 75% болса, көпшілік бөлігі ауада

қалқиды. Дәл осы фактор, ауада қалқитын (химиялық заттар) адам өміріне

зиянды. Зерттеулер нәтижесіне сенсек, топыраққа түскен қорғасын, күрделі

органиминералды құрамға сіңіп, қозғалыссыз күйге енеді. Соның

нәтижесінде, топырақ құрамындағы қорғасынның жоғары концентрациясы

темірдің сіңірілуіне кедергі жасайды, ал бұл өсімдіктердік хлорозом

ауыруына шалдықтырады. (Р. Р. Брукс, 1982) . Тағы бір сақталатын элемент,

мырыш, ағзаға түсіп, ферменттерге қоздырушы әсер етеді. Ауыр металдар

тобынан ағзаға ауыр зақым келтіретін ол - мырыш. Мырыштың ағзаға түсуі,

зәр құрамында жоғары деңгейде нәруыздың болымен және бүйректе тастың

жиналуымен сипатталады. Және ағзада мыс металының концентрация

көбейген жағдайда ми, тері, бауыр мүшелерінің әртүрлі ауыруларға

шалдығатыны дәлелденген. Малға берілетін бір кг жем құрамында қорғасын

мен мыс жуықтық мәні 10 мг -нан аспауы тиіс. (Алексеев Ю. В., 1987) . Мұнай

ілеспе газын жағу барысында қоршаған ортаға кететін жану өнімдері, адам

ағзасына физиологиялық деңгейде зиян келтіруі мүмкін. Бір қатар аурулар

пайда болуы ықтимал және ауырулар санының өсуі бақыланады.

Симптомдары бірден айқындалмайтын ауру түрлері өте қауіпті. Ластаушы

заттардың адам ағзасына әсерлері: бала көтере алмау, тұқымдық

кемшіліктердің орын алуы, иммундық жүйенің әлсіреуі және онкологиялық

аурулардың өсуіне[3] .

Күкірт оскидтері қоршаған ораға кері әсерін тигізеді, өсімдіктер

хлорофилдерінің бұзылуын және жапырақтардың зақымдануына алып келеді.

Атмосфераға түсетін күкірт үш оксиді (SO3) ауамен әрекеттесіп, күкірт

қышқылының түзілуіне алып келеді. Отынның механикалық кем жануының

әсерінен жану өнімдерінің құрамында улы көміртек тотығы, көмірсутектер,

соның ішінде күрделі полициклдік ароматтық көмірсутектер және күйе

болады. Көміртек оксиді (СО) қан құрамын өзгертіп, жүйке жүйесінің

жұмысын нашарлатады. Молекулярлық азоттың ауамен тотығуы азот

тотығының (NО) түзілуіне алып келеді. Ары қарай азот тотығының бір бөлігі

азот екі тотығын (NО2) түзеді. Азот екі тотығы тынысалу жолдарына және

көздің шырышты қабықшасына қоздырушы әсер етеді. Ылғалдың қатысында

азот екі тотығы ауа құрамындағы оттегімен әсерлесіп, азот қышқылының

(НNO3) түзілуіне алып келеді. Азот оксидтері табиғи күн радиациясын

жұтып, атмосфераның мөлдірлігін төмендетеді және фотохимялық смогтың

түзілуене себепші болады.

1. 3 Мұнай ілеспе газын пайдаға асыру мәселелері

Мұнай ілеспе газын пайдаланудың маңызды құраушысы болып оның

бағасының құралуы болып табылады. Көпшілік инфраструтуралары қажетті

деңгейде дамымаған мұнай-газ кен орындарында, мұнай ілеспе газын

дайындау мен тасымалдау үлкен бастапқы шығындармен сипатталады. Ал

газға деген баға, мемлекетпен ерікті газ бағасының деңгейімен бекітілген.

Соның әсерінен нарықтағы мұнай ілеспе газына қойылған баға мұнай-газ

өндірушілерді де газөңдеуші зауыттарды да қанағаттандырмайды. Жобалық

экономика шарттары бойынша, ілеспе газының бағасы, элетр энергиясының,

жеңіл көмірсутекттердің кең фракцияларының бағаларымен, мұнайға деген

бағандан 10 пайызға жоғарылатып қойылған. Ілеспе газын өндіру мен қайта

өңдеуга арналған нысандар, мемлекеттің қаржыландыруымен салынған, ал

бұл қуатты газөңдеуші кешенді тұрғызу мен ілеспе газын кеңінен

пайдалануға мүмкіндік берді. Осы жағдайларда газды өңдеу пайда әкеле

бастады.

Шет аймақтардағы мұнай тасымалдау жүйелерінің дамуы, шикі мұнай

өндірісінің көлемін және ұлттық бюджеттің өсуіне себепші болады.

Бағдарлама бойынша үлкен кен, өндіріс орындарына және шығындардың

азайтылуына сүйеніш жасалды. Аз пайда келтіретін жобалар, қомақты

бастапқы шығындарды талап еткендіктен, ілеспе газын қайта өңдеу екінші

орында қалып қойды, ал үлкен кен орындарында, сол кен орынының шикі

затын (газ) өңдейтін зауоттар және газ жинағыш жүйлер салынды.

Мұнай ілеспе газын пайдаға асырушы сұлбалар, үлкен газөңдеуші

зауыттардың салынуын, газ жинағыш және жеткізгіш кең жайылған

құбырлар жүйісін жорамалдайды. Тәжірибелерге сенсек, мұнай ілеспе газын

пайдаға асырудың дәстүрлі сұлбалары, қомақты қаржылық шығындарды

талап етеді және кейде бірнеше жылдың ішінде кен орынын игере

алмайтындығын айқындайды. Дәстурлі технологияларды қолдану, үлкен кен

орындарына экономикалық жағынан тиімді, ал орта және кіші кен

орындарына мүлдем тиімсіз [4] .

Бұл сұлбалардың кемшілігі келесі