Үшфазалы асинхронды электр қозғалтқыштары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 78 бет
Таңдаулыға:

Аңдатпа
Бұл дипломдық жұмыста қысқаша тұйықталған роторлы
асинхронды қозғалтқышты жобалау қарастырылған.Тақырыпта қуаты 11кВт-
қа арналған қысқа тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыштың негізгі
параметрлерін есептеу жүйесі жобаланған және қозғалтқышының магниттік
діріл деңгейін есептелінді. Оны азайту жолдары қарастырылды.

Өміртіршілік
қауіпсіздігі бөлімінде қысқаша тұйықталған

асинхронды қозғалтқыштың пайдаланудағы еңбек жағдайы талданды.
Асинхронды қозғалқыштағы шудың деңгейіне акустикалық есептеме
жүргізілді. Электр зарядтарының адамға әсері, қорғаныстық жерге қосу
құрылғысына есеп жүргізу тақырыбы қарастырылды.
Экономикалық бөлімінде құрылғының жасалуы және де оған кететін
материалдық шығын мен жұмысшылардың ауысымдық жұмысына бөлінетн
еңбек ақыны есептедік. Бұл бөлімнің мақсаты кәсіп орында өндірістік
құрылғыны жасап шығару тиімділігін анықтау.

Аннотация
Дипломной работе рассмотрен проектирование асинхронного
двигателя с короткозамкнутым ротором. В этой теме рассчитан основные

параметры
асинхронного двигателя с короткозамкнутым ротором

мощностью 11кВТ и его уровень магнитной вибраций . Рассмотрены пути
понижения.
В части безопасности жизнедеятельности представляется условия
работы асинхронного двигателя с коротко замкнутым ротором. Рассчитан
акустические расчеты на уровень шума. Воздействие электрических зарядов
на человека, расчеты на тему зануления.
В экономической части рассматривались материальные затраты и
зарплаты для рабочих со сменам. Цель этого раздела определить
эффективность пройзводства оборудований.

Annotation
To the thesis it is considered design of the asynchronous engine with a short-
circuited rotor. In this subject the engine with a power 11kvt and level magnetic
vibrations is calculated key parametrs. It is considered ways decrease.
Regarding healh and safety it is represented operating conditions of the
asynchronous engine with a short-circuited rotor.It is calculated acoustic
calculations on noise level. Impact of electic charges on the person, calculations on
zeroing.
In ekonomichesy part material inputs and salaries for workers with changes
were considered.The purpose of this section to define production efficiency the
equipment.

Мазмұны

Кіріспе
9

1
Техникалық бөлім
10

1.1
Асинхрондыэлектрлік қозғалтқыш.
Негізгі
10

түсініктемесі,анықтамасы

1.2
1.3

1.4
1.5
1.6
1.7
2
2.1
2.2
Үшфазалы асинхронды электр қозғалтқыштары
Асинхронды қозғалтқыштардың электр энергиясын
механикалық энергияға түрлендірудің электр физикалық
процесі
Асинхронды қозғалтқыштың энергетикалық диаграммасы
Асинхронды қозғалтқыштың электромагниттік моменті
Асинхронды қозғалтқыштың жұмыстық сипаттамасы
Қысқаша тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыш
Есептеу бөлімі. Қозғалтқыштың негізгі элементтерін анықтау
Асинхронды қозғалтқыштың негізгі өлшемдерін таңдау
Статор тіс аймағымен ауа саңылауының өлшемдерін есептеу
12
15

18
21
24
28
29
29
35

2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8

Ротор параметрлерін есептеу
Магнит тізбегін есептеу
Жұмыс режимінің сипаттамасы
Шығындарды есептеу
Жұмыс сипаттамасы
Жылу есептемелері

38
42
47
53
57
63

3
Aсинхрондық электр қозғалтқышының
магниттік
діріл
66

деңгейін есептеy

3.1
4
4.1

4.2
4.3
4.4
4.5
5
5.1

5.2

5.3
Пазаның қисаюының дірілге әсері
Экономикалық бөлімі
Шикізат және материалдар(қайтарымды шығындарды есепке
алғанда)
Жинақты сатып алынған өнімдердің құны
Технологиялық мақсат үшін қолданылатын отын мен энергия
Өнеркәсіптегі жұмысшыларға кететін негізгі өтемақы
Өнеркәсіптегі жұмысшыларға қосымша өтемақы
Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімі
Техникалық қондырғыларды пайдаланудағы еңбек жағдайын
талдау.
Асинхронды қозғалтқыштағы шудың деңгейіне акустикалық
есептеме жүргізу
Электр зарядтарының адамға әсері.Қорғаныстық жерге қосу
құрылғысына есеп жүргізу
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
70
73
73

80
81
82
83
83
84

85

87

88
89

Кіріспе
Бүгінгі таңда электр машиналарын жаңа және әмбебап түрлерін
шығару үрдіске айналды. Электр машиналары электротехникада және
электроэнергетикада қолданылатын электр машиналар түрлерін
конструкциясын жалғау схемасын және қолданыстағы физика заңдарын
қарастырады.Электр машиналары электроэнергетика саласында өндірісте,
транспортта, авияцияда, автомaтты басқару және реттеу, құрылыста кеңінен
қолданылады. Электр машиналарын жобалау үшін күрделі есептеулер
жүргізіледі. Есептеу барысында назарға көптеген факторларды қабылдау
тиіс. Жобаны әзірлеу барысында есептеулерді мүмкіндігінше ең қолайлы,тез
жолмен алу мақсат етілген. Есептеу кезінде электр машиналарының даму
кезеңін ескере отырып, оны ары қарай түрлендіре электротехника теориясы
мен практикасы барлық соңғы жетістіктері енгізілген. Электрлік машинаны
жасап шығару барысында қолданылатын материалдарды үнемдеу
қарастылылған. Машина жасау барысында үнемдеу арқылы шығынды
азайтуға болады. Машинаның экономикалық көрсеткіштері оған кеткен
шығындар мен дайындауға кеткен шығындарды есептеу барысында
анықталады.
Асинхронды машиналар айнымалы ток машиналарына жатады және
олардың жалпы өндірістік орындалу асинхронды қозғалтқыш түрінде
жасалады. Асинхронды машиналар элекетр техникалық құрылысы бойынша
энергияны түрлендіргіш болып табылады, асинхронды генератор ретінде
қосымша конструкциялық және сұлбалық өзгеріс кіргізбей жұмыс істей
алмайды. Асинхронды қозғалтқышты қарастырдық. ҚТ роторлы асинхронды
қозғалтқыштар кеңінен қолданылады. Әрбір зауыт немесе фабрикада онсыз
ешқандай нәтиже алынбайды. Электр қозғалтқыштың бу қозғалтқыштан
және отынмен қамтамассыз ететін қозғалтқыштан айырмашылығы электр
тоғын қолдана отырып, лезде қосылу ерекшелігімен байқалады. Тек
зауыттарда қолданылмай қазіргі кезде электр қозғалтқышы бар пойдздар

қолданылуда.
Асинхронды қозғалқыш екі негізгі бөлшектен тұрады уш

фазалы орамадан және қысқа тұйықталған роторлы орамадан тұрады. Қысқа
тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқыштар кеңінен қолданылады.
Әрбір зауыт немесе фабрикада онсыз ешқандай нәтиже алынбайды. Электр
қозғалтқыштың бу қозғалтқыштан және отынмен қамтамассыз ететін
қозғалтқыштан айырмашылығы электр тоғын қолдана отырып, лезде қосылу
ерекшелігімен байқалады. Тек зауыттарда қолданылмай қазіргі кезде электр
қозғалтқышы бар пойдздар қолданылуда.

1. Техникалық бөлім

1.1 Асинхронды электрлік қозғалтқыш. Негізгі түсініктемесі,
анықтамасы
Электр энергиясын механикалық энергияға түрлендіруге арналған
электр машинасы. Айналу магниттілігі деп аталған құбылысты алғаш рет
1824 ж. француз физигі Р.Ф. Араго тәжірибе жүзінде көрсетті. Ал бұл
құбылыстың ғыл. негізін 1888 ж. а Г.Феррарис (Италия) пен хорват ғалымы
Н.Тесла (АҚШ) әрқайсысы өз бетінше ашты. Алғашқы үш фазалы А. э. қ -ты
1889 ж. орыс электротехнигі М.О. Доливо -Добровольский жасады. А. э. қ -
тың жұмыс принципі ротор мен статордың магнит өрістерінің өзара әрекетіне
негізделген. Статор орамдары арқылы ток өткенде, айнымалы магнит өрісі
пайда болады. Бұл өріс ротор орамында ток тудырады. Пайда болған ток
айнымалы өріспен әсерлесіп, роторды ілестіре айналдырады. Оның
бұрыштық айналу жылдамдығы полюстер жұбының санын ауыстырып қосу,
қоректік ток жиілігін, ротор тізбегіндегі кедергіні өзгерту, сондай - ақ бірнеше
машинаны тізбекке қосу арқылы реттеледі. А. э. қ - тың айналу бағытын
статор орамасының кез келген екі фазасын ауыстырып қосу арқылы
өзгертуге болады. А. э. қ - тың құрылымы қарапайым әрі сенімді
болғандықтан электр жетегіндегі негізгі қозғалтқыш ретінде қолданылады.
Оның қуаты бірнеше Вт - тан ондаған МВт - қа дейін жетеді.
Асинхронды қозғалтқыштардың қызметі. Асинхронды қозғалтқыштар
құрылысының қарапайымдылығы мен жұмысының сенімділігі арқасында
адамзат тіршілігінің, иінді біліктерді айналдыруға механикалық энергияны
керек ететін қызметтердің бәрінде кеңінен пайдаланылып келеді. Ауыл
шаруашылығында шаңды орта мен химиялық заңды орталарда жұмыс жасай
алатын бірден- бір электр қозғалтқыш осы асинхронды машина ғана.
Асинхронды қозғалтқыштарды, үшфазалы және бірфазалы электр желілеріне
қосу үшін үшфазалы немесе бірфазалы етіп жасайды. Үшфазалы асинхронды
қозғалтқыштар роторларының орамаларының түрлеріне қарай, фазалық
немесе қысқа тұйықталған роторлары асинхронды қозғалтқыштар деп
бөлінеді. Ауыл шаруашылығында, негізінде механикалық энергияның ең
арзан әрі сенімді, көзі ретінде қысқа тұйықталған роторлы асинхронды
электр қозғалтқыштар қолданылады.
Үшфазалы асинхронды электр қозғалтқыштың құрылысы. Үшфазалы
асинхронды электр қозғалтқыштың негізгі құрылыс бөлшектеріне статор,
ойықтарға орналасқан үшфазалы екі орама және басқа да қосалқы
элементтер. Жақсы суыну үшін оның білігіне желдеткіш орнатылып, қаңқасы
көп қырлы етіп құйылған. Құрастыру, орнату, ажырату кездерінде алып -
салуға қолайлы болу үшін қорабының жоғарғы жағынан ілгекті болт болады.
Асинхронды қозғалтқыштың статоры- қозғалтқыштың статоры арнайы
электр техникалық болаттан қалыпқа құйып жасалған тісті қаңылтырлардан
жасалған, ішкі қуыс цилиндр, оның магнит өткізгіштігі (μ), кәдімгі
конструкциялық болаттан жоғары.

Бұл айнымалы магнит өрісті статор темірінде артық
магниттелуден (гистерезис) болатын шығындарды айтарлықтай азайтуға
мүмкіндік береді.Статор құйып жасамайды, қалыңдығы 0,35мм тісті
қаңылтырдан жинайды, мақсаты - ол арқылы Фуко құйынды тогының өтуіне
кедергіні көбейту. Қаңылтырдың арасында электрлік түйіспе болдырмау
үшін қаңылтырларды электр оқшауландырғыш лакпен бояйды. Осының
барлығын бірге алғанда, статор болатында құйынды токтармен гистерезистен
болатын электрлік және магниттік шығындар, ақыр соңында, ПӘК - нің
мөлшеріне әсер етеді. Болаттың магнит өткізгіштігі неғұрлым жоғары және
қаңылтыр неғұрлым жұқа механикалық бекемдігі жеткілікті болса, соғұрлым
асинхронды қозғалтқыштың шығыны аз және ПӘК жоғары болады, 98% - ға
дейін және одан жоғары болады. Іштен жанатын қозғалтқыштардың бірде -
бірінде мұндай көрсеткіш жоқ. Статор асинхронды қозғалтқыштың
қаңқасына мықтап тығыздалады. Қаңқа шойыннан немесе салмағы жеңіл
арнайы қорытпалардан құйылады және жұмыс жағдайына арналған іргетасқа
немесе арнайы тірекке бекітіледі. Статорды тісті қаңылтырлардан
құрастырған кезде оның ішкі бетінде белгілі пішінде ойық пайда болады.
Асинхронды қозғалтқыштардың статорындағы ойықтары
негізінде тік бұрышты болады. Ойықтардың ашықтығына қарай олар
жартылай жабық қуаттылығы 100 кВт - тан төмен машиналар үшін,
жартылай ашық қуаттылығы 100 кВт - тан жоғары машиналар үшін және
ашық қуаттылығы өте жоғары машиналар үшін. Статор фазаларының жалпы
саны Znc деп белгіленеді және полюстер мен фазаларға сай ойықтар саны деп
аталатын q фаза сандары мен машиналардың полюстері арқылы
байланысады.

q=

Z ns
m1 * 2 p

;

(1.1)

мұндағы m1 - статор орамасының фазалар саны; 2p - статор
орамасының полюстарының саны.
Үшфазалы қозғалтқыштар статорының ойықтарының саны жұп
және алтыға еселенетін болуы тиіс.

Z = q · mt2 p = 6tk;

k = q h p = 1,2,3 және т.б.

(1.2)

(1.2)

Асинхронды қозғалтқыштардың роторлары қалыпталып жасалған тісті

дөңгелек қаңылтырдан құрастырылады.
Қаңылтырлар
гситерезис

құбылысынан болатын магниттік және электрлік шығындарды азайту үшін

арнайы электр техникалық болаттардан жасалып, құйынды токтың өтуіне
кедергіні арттыру үшін лакпен оқшауландырылады, ол туралы 1- бөлімде
"Трансформаторлар" қарастырылған ротордың қаңылтырларды цилиндр
түрінде престеледі, оның қажет пішінде ұзына бойында ойығы болады. Ротор
біліке мықтап отырғызып шпонкамен бікітіледі, ол жүктеме кезінде айналып
кетпеу үшін сақтандырылады. Айналған кездегі ортадан тепкіш күштердің
әсерінен, ротордың ойықтары статордың ойығынан қарағанда жабықтығы
жоғары болғандықтан, оның орамаларына әсер етеді. Қысқа тұйықталған
роторлар үшін ойықтың жабық түрлерінде қолдануға болады.
Қозғалтқыштың жұмыс кезіндегі шуын азайту және оның іске қосу
сипаттамасын жақсарту мақсатында ойықты тайқылығын да пайдаланады.
Қысқа тұйықталған ротордың ойықтарының саны Znp асинхронды
қозғалтқыштардың жұмысын нашарлататын зиянды сәттерді азпйту үшін,
статор ойықтарының санымен Znp сәйкес келуі тиіс және мына шарттар
сақталуы тиіс:

Znp != Znc : Znp != Znc +- p ; Znp != Znc +- p ; Znp !=

1

Z

; Znp !=

1

2 nc

2p ; (1.3)

Znp !=

1

2 nc

p ; Znp!= 2Znc ; Znp!= 2Znc +- 2p; Znp !=

1

Z

+- p ;

(1.4)

Znp != 6pk +- 1; Znp != 6pk ; Znp != 6pk +- 2p; Znp != 6pk +- 2p +- 2p +- 1.

(1.5)

мұндағы к - кез - келген оң сан; р - статор орамасының жұп полюстері
саны. Ойықтары қиғаш болса статор мен ротордың ойықтары санының
қатынастарының таңдау кеңейеді.

1.2Үшфазалы асинхронды электр қозғалтқыштары
Үшфазалы асинхронды электр қозғалтқыштарда статор мен ротор
орамаларының бірнеше түрі, олардың ішінде тұзақты, толқынды және қысқа
тұйықталған (тек қысқа тұйықталған роторлар үшін) орамалар қолданылады.
Қуаттылғы кіші машиналар үшін тұзақты орамаларының бір түрі
ретінде, тіркеспелі орамаларда қолданылады. Асинхронды машинаның
қуаттылығына кернеуінің мөлшері мен ойықтарының пішініне қарай
орамаларының түрін таңдап алады. Бір қабатты тізбекті орамалар
қуаттылығы 7кВт - қа дейінгі асинхронды қозғалтқыштарда қолданылады.

Толқынды орамалар негізінде, фазалық
қозғалтқыштардың роторларында қолданылады.
Орамалардың сипатталуы:
- ойықтарының санымен (т);
- жұп полюстарының санымен (р);
ротролы асинхронды2 nc
Z +-
Z +-
2 nc

- паралелль жұп тармақтар саымен (у);

- фазаның қатарлас тармақтарындағы біріне
-
бірі тізбектей

жалғанған орамдарының санымен (w)^
- ораманың еселеуішімен К0;
мұндағы Ку - орамды қысқарту коэффициенті; Кр - статордың
бойымен фаза орамасының орамдары қалай бөлініп орналасуын ескеретін
еселеуіш; Кс - ротордың немесе статордың ойықтарының орналасу
қиғаштығы коеффициенті.
Ораманың негізгі элементтері: орам, секция және шарғы. Орам -
ойықтарда полюстік бөлінуіне бірдей немесе одан кем қашықтықта біріне -
бірі жалғастырылған, орналасқан екі өткізгіштің жиынтығы.

τ =

D
2 p

;

(1.6)

мұндағы D - жонылған статордың ішкі диаметрі; 2р - орама

полюстерінің саны. Полюсті бөлінуді ойық саны Znc
болады:
арқылы көрсетуге

τ =

Z nc
2 p

;

(1.7)

Орамасының орамы құрастырылуы жағынан "ажыратылмайтын" бір

өтізгіштен
арнайы тұрақты пішіндегі қалыпқа оралған (ораманы

дайындаудың шарғылық тәсілі) немесе
"ажыратылатын" екі өткізгіштен

жасалып ойыққа аслғаннан кейін біріне - бірін тізбектей қосқан (ораманы
өзек арқылы даярлау тәсілі) болады. Орамдарды шарғы әдісімен даярлау тек
қана қимасы жіңішке сымдарды пайдаланып және қуаты кіші электр
қозғалтқыштардың орамалары ретінде қолданылады. Ажыратылмайтын
орамалардың оамалырын орауға арнайы орауыш машиналарды пайдаланады.
Секциялық әдісімен даярланған орамалардың қуаттылығы шектелмейді.
Бөлім бір - біріне тізбектей жалғастырылған бір немесе бірнеше орамдар.
Шарғы - ортақ оқшаулағышпен біріктірлген бір немесе бірнеше
секциялау . Мұның бәлендей айырмашылығы жоқ. Ораманың бөлімдері
өзінің қадамымен сипатталады (у) деп белгіленеді.
Орама шарығының қадамы жақтарының арасындағы қашықтық. Ол
толық егер y= r немесе қысқарған, егер y r болса.
Ораманың орамдары статордың ойықтарының барлық бетіе бірдей
тегіс төселеді, мұндай да өткізгіштер бір ойықта бір немесе бірнеше қабат
болып түсуі мүмеін, осы белгілері бойынша орамалар бір қабатты және көп
қабатты болып бөлінеді олар бір немесе бірнеше қатар орналасуы мұмкін.

Орналасу сұлбасының нұсқаларын таңдағанда маңдайшасын, қасбетін
және шарғы аралық жалғастыруда өткізгіш аз кететін шарғыны машинамен
оралған ораманы ойықтарға орналастыру ыңғайлы және зақымданғаннан
шарғыны ауыстыру жеңіл болатындай етіп, орналастырғанда оның бір жағы
ойықтың жоғарғы қабатына, ал екіншісі басқа ойықтың төменгі қабатында
орналастырылады. Екі қабатты раманың артықшылығы оның шарғысын
электр машинасынан тыс жерде даярлау, оларды жақсылап оқшаулау және
ойыққа даяр күйінде орналастыру мүмкіндігінің болуы. Бірақ та мұндай
орналастыру тек қана ойықтар ашық түрінде болғанда болады. Жартылай
жабық және жартылай ашық ойықтарға бөлімнің өткізгіштерін саңылау
арқылы бір - бірлеп жатқызады. Екі қабатты орамадан тағы бір
артықшылығы қадамын қысқарту арқылы мыстың шығынын қысқарту
мүмкіндігі.
Кернеуі 500 Вольтқа дейінгі қуаттылығы 60 кВт - тан аспайтын
асинхронды қозғалтқыштарда жартылай жабық ойықтар және секциялары
жұмсақ ойыққа жататын бөлімдері оқшауланған орама қолданылады. Мұндай

орамалар тығындау тәсілімен төселеді. 250 кВт
-
қа дейінгі

қолзғалтқыштарға екі қабатты қатқыл катушкалы орамалар қолданылады,
оларды жартылай жабық ойықтарға салады. Қуаттылығы жоғары кернеуді
500 - ден 6000 Волтьқа дейінгілерде екі қабатты тұзақты орама қолданылады,
олар қысқа қадамды және қатқыл шарғылы болып келеді, ашық ойықтарға
орналасады.
Асинхронды қозғалтқыштардың статор ойықтарындағы орамаларының
латын алфавиттерінің С1, С2, С3 және С4, С5, С6 қаріптерімен таңбаланған
ұштары сәйкес қысқыш қалыптарына шығарылады да, Ү немесе ∆ етіп,
бекітіледі. Роторлардың қысқа тұйықталған орамаларда ротор ойықтарына
балқыған алюминий құйып бекітіледі. Сонымен қатар түп жағында қысқа
тұйықталған сақина мен желдеткіш қалақтар пайда болады, олар қосымща
суытуды қамтамасыз етеді.
Фазалық роторлардың орамалары, статордың орамаларымен бірдей.
Фазалық роторлы асинхронды қозғалтқыштың роторлық орамасы фазасының
бас жақ ұшы біліктің қуыс ұшы арқылы шығарылады және электр
оқшауландырылған төлкеге мықтап отырғызылған үш түйіспе сақинасына
жалғанады. Щетка ұстағыштар мен серіппелер реттегіш резисторларды
жалғап тұруға арналған графит щеткаларды сақиналарға қысып тұрады.
Ротор орамалары оларды Ү сұлбасы бойынша қосқанда бейтараппен бірігеді
де, ұштары шығарылмайды. Оларды ∆ сұлбасы бойынша қосқанда фазаның
басқы ұшы да түйісу сақинасымен жалғасады. Согдықтан мұндай
қозғалтқышты фазалы роторлы асинхронды қозғалтқыш деп атайды.

1.3 Асинхронды қозғалтқыштардың электр энергиясын
механикалық энергияға түрлендірудің электр физикалық процесі

Асинхронды қозғалтқыш электр энергиясын механикалық энергияға
айналдыру үшін статор орамасында біліктік айналдыратын айнымалы магнит
өрісі пайда болуы керек.
Ол үшін қажетті және міндетті түрде үш шарт орындалуы тиіс:
- статорда кемінде екі орама болу;
- орама статордың ойықтарындағы кеңістікке геометриялық біріне бірі
қиғаш орналасуы;
- орамалардағы токтар, уақыт жағынан бір-бірінен ығысқан болуы;
Сонымен айнымалы магнит өрісін туғызуы үшін статордың орамалары
аймақтық (геометриялық) ығыса орналасуы, ал ондағы токтар уақыты
жағынан бір-бірінен ығысуы болуы тиіс. Үшфазалы асинхронды электр
қозғалтқыш статорының орамасы үшфазалы электр желісіне қосылғанда
айнымалы электр өрісін туғызудың үш шартын орындайды және ротор
орамасымен бірігіп электр энергиясын білікті айналдытарын механикалық
энергияға айналдырады. Мұндай өзгертудің электр физикалық процесі мына
ретпен іске асырылады. Статор фазаларының Ү немесе Δ сұлбалары
бойынша жалғанып, үшфазалы электр желісіне қосылады. Олардың
әрқайсысында уақыт жағынан бір-бірінен ығысқан синусоидалы айнымалы
ток пайда болады, ол айнымалы үш магнит ағынын туғызады. Токтар сияқты
уақыт жағынан бір-бірінен ауытқулы айнымалы үш магнит ағынының өзара

әрекеттесуінен
50Гц жиілікте t = φω = (2PI3) 2PI ;ƒ = (2PI3) 2PI50 =

0,00667 ≈ 0,007 секунд өзгермейтін қорытындылаушы толықсушысы
магнит өрісін туғызады, ал асинхронды қозғалтқыштың бір фазасының
орамында толықсушы магнит ағынының бір жарым еселік амплитудалық
мәніне тең болады:

Ф =

3
2

Ф1m;

(1.8)

Статордың үшфазалы орамасы жасаған магнит өрісінің ерекшелік
сипаты, ол ал уақыттың өзгеруіне қарамастан мөлшері жағынан
тұрақтылығын сақтайды, статордың ішкі ойығының бетінің ұзын бойымен
бір қалыпты айналады. Бұл магнит өрісі тұрақты магнит өрісі сияқты
жылжымайтын статордың маңында бір қалыпты, n1 жылдамдықпен айналады
Статор орамасының айнымалы өрісі, өзінің айналу процесіне асинхронды
қозғалтқыш роторының орамасын қиып өтіп, электр магниттік индукция
заңы бойынша онда ЭҚК индукциялайды:

e2 = w2

d ф
dt

;

(1.9)

мұндағы w2 - ртор орамасындағы орам саны қысқа тұйықталған
роторлы асинхронды қозғалтқыштардың, егер ротордың орамасы барылқ
кезде тұйықтаулы, онда индукцияланған ЭҚК e2 - нің әсерінен синусоидалы

айнымалы ток туындайды. Ол статор орамасы сияқты айнымалы магнит
өрісін жасайды. Статор мен ротордың магнит ағындарының өзара әсерлесуі
бір жағындағы секция орамасындағы магнит өрісін күшейтеді (статор мен
ротордың магнит күш сызығының бағыты біріне бірі дәл келеді) және сол
секцияның екінші жағындағы магнит өрісін әлсіретеді (статор мен ротордың
магнит күш сызықтары біріне - бірі қарсы бағытталған. Оының нәтижесінде
магнит ағынының симетрясыздығынан секция орамасы жағынан электр

динамикалық күш F
күш әсер етеді, ол статордың да, ротордың да

орамаларына бірдей дәрежеде әсер ететін электр магнитттік момент
туғызады. Статор қозғалмайтындай етіп орнатылып бекітілген, ал білікке
бекітілген ротор айгөлектер арқылы мықтап корпусқа бекітілгендіктен, ол n2
жылдамдығымен айналысқа түседі. Егер роторды бекітіп статорды босатса,
онда айналықа статор түседі. Сонымен статор орамасына беріогн электр
энергиясы магнит энергиясы арқылы ротордың білігін айналдыратын
механикалық энергияға түрленеді. Мұнда ротордың айналу
жылдамдылығынан ылғи да аз болады. (n2 n) себебі олардың
жылдамдықтары бірдей болған жағдайда ротор орамасының ормдары статор
орамасының магнит өрісін қиып өтпейді де, онда ротордың ЭҚК
индукцияланбайды. Ротродың орамасында ток пен магнит өрісі болмайды,
демек айналдыру моменті де болмайды. Ротордың айналу жылдамдығы
төмендейді, раманың магнит өрісі ротор орамасын қайтадан қиып өте
бастайды қиып өтк бастайды да ЭҚК, ок, магнит ағыны және айналдыру
моменті қайтадан пайда болады, автоматты түрде ротордың ауналу
жылдамдығы мен статор орамасының магнит өрісі арасындағы
айырмашылықты автоматты түрде ұстап тұрады. Сөйтіп асинхронды
электрқозғалтқыштың ротроы барлық уақытта статор орамасының магнит
өрісімен синхронды емес, үнемі асинхронды айналады. Осыдан келіп,
асинхронды қозғалтқыш деп аталған. Ротор статор орамасының магнит
өрісіне қарама - қарсы бағытта сырғитын сияқты көрінеді. Ротор мен статор
орапмасының өрістерінің салыстырмалы айырмасы сырғанау шамасымен S
сипатталады.

S=

n1 n2
n1

n
n1

(1.10)

мұндағы, n1 - статор орамасы магнит өрісінің айналу
жылдамдығы , n2 - ротор орамасыныдағы магнит өрісінің айналу
жылдамдығы; n1 - n2 - сырғанау жылдамдығы.
Әдетте, жылдамдық - n1 - ді, ал nс синхронды айналу
жылдамдығы делінеді. Қалыпты жұмыс жағдайында асинхронды
қозғалтқыштың сырғанауы аса жоғары емес, синхронды жылдамдықтың
(2 ... 6% - дай): SH = 0, 002 ... .0,06. Қуаттылығы жоғары қозғалтқыштарда
сырғанау аз. 1 2 ;

Арнайы мақсатқа арналған қозғалтқыштардың сырғанауы
синхронды жылдамдықтың (10-15% - на) дейін жетуі мүмкін. Статордың
магнит өрісінің синхронды айналу жылдамдығы токтың жиілігі f1 мен статор
орамасының жұп полюсінің санына Р1 байланысты:

nc =

60 f1
p

;

(1.11)

Жиілігі (f1 = 50Гц) өндірістік токтың статор орамасы магнит өрісінің
синхронды айналу жылдамдығының мүмкін болатын жоғарғы шамасы: nс =
60f50I = 3000 айнмин. Асинхронды қозғалтқыштың статоры орамасының
жұп полюстер саны артқан сайын кәдімгі жағдайда бестен көп болмайды,
оның синхронды жылдамдығы еселі қатынаста төмендейді: 3000, 1500, 1000,
750, 600 және т.б. айнмин. Шындығында магнит өрісінің бір полютен
екіншісіне ауысу уақыты тұрақты болып қалуы тиіс болғандықтан, полюс
санының өсуімен олардың арасы жақындайды, демек екі, жағдай да магнит
өрісінің бірінен екіншісіне ауысу уақыты бірдей болуы үшін жылдамдық та
азаюы тиіс. Асинхронды қозғалтқыштар роторының айналу жылдамдығы
әдетте синхронды жылдамдықпен сырғанау арқылы бойынша өрнектеледі:

n2 = n1 (1 - S);

(1.12)

Көп жағдайда айналу жылдамдығы айнмин емес, рад с-пен жазылады
және айналудың бұрыштық жиілігі ω делінеді. Олар өзара мына теңдік
ақылы беріледі:

ω =

n
30

;

(1.13)

Онда сызуды, статор мен ротор орамалы магнит өрісінің бұрыштық
айналуы жиіліктері ω1 және ω2 арқылы көрсетуге болады:

S=1

1
2

;

(1.14)

ал ротордың бұрыштық айналу жиілгі ω2 = ω1 (I - S) арқылы
беріледі.Асинхронды қозғалтқыштардың техникалық төл - құжаты болады,
онда қызу температурасын қалыпты шамадан асырмай, керегінше ұзақ
жұмыс істеуге болатын қалыпты өлшемдері келтіріледі. Қозғалтқышта
жапсырылған қаңылтырда көрсетілген номинал параметрге: біліктегі
механикалық қуат Р2 ротро мен статорды жалғаудың мүмкін болған

сұлбалары, сызықтық және фазалық кернеулер мен токтар, біліктің
айнымалы n, ПӘК, cosφ және кейбір басқа да қосалқы мәні бар мағұлматтар
болады.

1.4Асинхронды қозғалтқыштың энергетикалық диаграммасы
Асинхронды қозғалтқыш стаоры орамасына берілген электр энергиясының
білікті айналдыратын механикалық энергияға айналуы, оның машинаның әр
түрлі бөлшектерінде шығын болуымен байланысты. Бұл асинхронды
қозғалтқыштың жұмыс қасиеттерін білуде зор маңызы бар процесс.
Асинхронды қозғалтқыштың статоры орамасына берілген электр
энергиясының білікті айналдыратын механикалық энергияға айналу
сатылары бойынша анық қадалауға, ондағы электр шығындарын білуге
мүмкіндік береді.
Үшфазалы асинхронды қозғалтқыштың электр желісінен алған активті
қуаттылығы ЭТН курсынан белгілі өрнек бойынша анықталады:

P1 = 3U1I1 cos ;

(1.15)

Бұл қуаттың бір бөлігі статор орамасының өткізгіштері арқылы өткенде
жұмсалады. Қуаттың бұл шығындары - мыстағы электр шығындары деп
аталады:

Pm1 = 3 I12 R1;

(1.16)

мұндағы, R1 - статор орамасы фазасындағы Ом кдергілері; I1 - статор
орамасы фазасындағы ток.
Электр қуатының мыстағы шығыны жылуға айналады да, статор
орамасын қыздырады. Желіден тұтынылған қуаттың енді бір бөлігі
асинхронды қозғалтқыш статорының блаттарында пайда болған айнымалы
магнит өрісінің әсерінен болатын құйынды токтар мен гистерезис
құбылысына шығындалады. Олар статор болатындағы электр шығындары
делініп, мына өрнекпен анықталады:
Pс1 = P1 күй + P1ге; (1.17)
Құйынды ток Рқұй мен гистерезис Pгс шығындары статор теміріндегі
магнит индукциясының Вс жиілігінің өзгеруіне тәуелді. Олардың қорытынды
мәні мына өрнекпен есептеледі:

Pс1 = p(50)B c2 Gc;

(1.18)

мұндағы P(50) = (1.7 - 4.0); B = 1.0 Тл және f = 50Гц кезінде статор
болатына сортына және қаңылтырдың қалыңдығына байланысты болатын
меншікті шығын; Вс - статор болатндағы есепті индукция, Тл; G - статор
массасы, кг.
Статор болатындағы шығын статорды қыздыратын жылу ретінде де
көрінеді. Мыстағы шығындар Pm мен статор орамасындағы және ротор
болатындағы шығындарды алып тастаған соң қалған қуат - электр магниттік
қуат делінеді.
Pэм = P1 - (Pm1 - Pc1); (1.19)

Ол магнит өрісі арқылы ауа саңылауы бойынша асинхронды

қозғалтқыштың
роторының шығынсыз беріледі, ротордың орамасы

тұйықталғанда онда және статорда қуаттың бір бөлігі орама өткізгіштерінде
Pm(a)2 және ротор болатындағы Pc2 құйынды токтар мен гистерезистен электр
шығындары ретінде жұмсалады.
Ротор орамасы мысындағы (алюминийде) шығндар сандық тұрғыдан
мына өрнекпен анықталады:

Pm2 = m2I 22 R2;

(1.20)

мұндағы m2 - ротор орамасының фазалар саны; I2 - ротор орамасы
фазасының тогы; R2 - ротор орамасы фазасының өткізгіштерінің кедергісі.
Жұмысшы сырғанау шегі S 0,1 болғандықтан ротор болатындағы
шығындарды, әдетте елемейді (Pc2 ≈ O).

Pc2 = P(150) Sβ B 2p ;

(1.21)

Gp өрнегі бойынша есептейді, мұндағы B p - ротродағы индукция; Gр -
ротор болатының массасы; S - сырғанау; β = (1,2 ... .1,5) - ротор болатының
сортына байланысты дәреже көрсеткіші. Ротор мысындағы (алюминийде)
шығынды Pm(А)2 алып тастағаннан кейінгі қуат, асинхронды қозғалтқыштың
роторы дамытатын механикалық қуат Pмех деп аталады. Сонымен асинхронды
қозғалтқышт роторы дамытатын механикалық қуат, оағн статор орамасының
магнит өрісі берген электр магниттік қуаттан, ротор орамасындағы электр
шығындарындай шамаға аз болады.

Pmex = Pэм - Pм(А)2;

(1.22)

Асинхронды қозғалтқыштардың біліктеріндегі механикалық қуат
қозғалтқыш роторындағы механикалық қуаттан қосымша шығындар Рқос

шамасындай аз болады. Қосымша шығындарға қозғалтқыштың айналатын
бөліктерінің ауамен үйкелісіне, айгөлектердің үйкелісіне, шашыраңқылық
ағынына, статор мен ротродың тістеріне магнит ағындарының жоғары
гармоникасына және басқа да себептерден болатын үстеме шығындар Рү
жатады.
Қосымша шығындарды есептеу деңгейінің дәлдігі іс жүзінде аса
жоғары емес. Сондықтан олар қозғалтқыштың желіден алған активті
қуатының пайыздық қатынас шамасында мөлшерлеп алынады. Қалыпты
жүктемеде қосымша шығындар қозғалтқыш тұтынған қуаттың (1,8 - 0,8) % -
ін) құрайды:

Рдоп = Рмех + Рдоб ≈(0,018, ... .0,008)Р1;

(1.23)

Қосымша шығындарды толығырақ есептеу үшін олардың құраушыларын
жеке - жеке, ол үшін Рү = 0,005P деп алып PMEX - ті көрсетілген қисық
сызықтар бойынша анықтайды. Сонымен, қозғалтқыш бетіндегі механикалық
қуат Р2 қозғалтқыштың желіден тұтынған қуатынан Р1 жоғарыда аталған
барлық шығындарды алып тастағандағы айырмасына тең:

P2 = P1 - ΣΔP;

ΣΔP = Pm1 + Pc1 + Pm2 + Py;

(1.24)

(1.25)

Тиімді пайдаланған қуаттың (біліктегі қуат) асинхронды қозғалтқыштың
электр желісінен тұтынған активті қуатына қатынасы оның ПӘК - ін
анықтайтындықтан:

P2
P1

;

(1.26)

Бұдан асинхронды қозғалтқыш білігіндегі механикалық қуат электр
өлшемдері арқылы мына теңдеумен өрнектеледі:
P2 = P1ή = 3U1I1 cos 1 ; (1.27)

1.5 Асинхронды қозғалтқыштың электромагниттік моменті

Асинхронды қозғалтқыш
білігіндегі электромагниттік
моменті

механикадан белгілі, мына өрнек арқылы Ньютонмен анықталады.

M2 =

P2
2

;

(1.28)

мұндғы ω2 =

n2
30

- ротордың бұрыштық айналу жиілігі, радс; Р2 - біліктегі

қуат, Ватт.

ω2 - ні арқылы алмастырып, асинхронды қозғалтқыш білігіндегі моментті
сырғанау функциясы түрінде аламыз:

M2 =

P2
1 (1 s)

;

(1.29)

мұндағы ω1 - статор орамасының магнит өрісінің синхронды бұрыштық
айналу жиілігі. Теңдеу асинхронды қозғалтқыш білігіндегі моменттің өзгеру
сипаты туралы толық мағұлмат бермейді, себебі сырғанаудың өзгеруімен бір
уақытта оның қуаты да өзгереді. Онымен қоса, жүргізіп жіберу кезінде, S =
1,0 кезінде теңдеуі анықталмаушылыққа келтіреді:

M=

O
O

;

(1.30)

Асинхронды қозғалтқыштың жұмыс қасиеттерін зерттеу үшін момент
теңдеуін бір айнымалысы бар функцияға, мысалы жылдамдыққа немесе
сырғанауға келтіру керек. Электр магниттік моментті электр магниттік қуат
пен қозғалтқыш статоры орамасының магнит өрісінің бұрыштық айналу
жиілігі арқылы көрсетіліп, мынаны аламыз:

Mэм =

Pэм
1

;

(1.31)

Рэм = m2I 22

R2
s

;

(1.32)

Асинхронды қозғалтқыш роторы орамасының Омдық кедергісі R2 иен
тогы I2 эквивалентті электр сұлбасы өлшемдері арқылы алынады.

I2 = I '2

m1w1ko1
m2 w2ko 2

m w k
m2 w2ko 2

(1.33)= [I '2 =cI "2 ] = c 1 1 o1 I "2 ;

R2 = R

'
2

m2
w1

2 2

w1ko1 c c w1ko1

(1.34)

болғандықтан, онда:

Pэм = m2c2

m12
m22

w2ko 2

2

2

c 2 m1 w1ko1

2

2

R2
s

;

(1.35)

I 2ã тогын Ом заңы бойынша жазып Г тәрізді орнын басу сұлбасы:

I "2

s

U1
2

;

(1.36)

оны - теңдеуге қою арқылы, асинхронды қозғалтқышты эквивалентті
электр сұлбасы арқылы электр магниттік қуаттың түбегейлі өрнегін аламыз:

Рэм =

'

m1U12 R2"
2

s

;

(1.37)

Сонда асинхронды қозғалтқыштың іздеген электр магниттік теңдеуі
сырғанау S функциясында қалған басқа өлшемдері тұрақты болғанда, былай
жазылады:

Мэм =

'
m1U12 R2"
2

s

;

(1.38)

Іс жүзінде асинхронды қозғалтқыш білігіндегі моменттің М2 электр
моментінен Мэм айырмасы аз, себебі: w2ko 2
R" w k

R"
= R2 2 2 2 o 2 ;
w1ko1

* (I "2 ) *
R2" m2 w2ko 2
= m1 (I "2 )
"
'
R"
R1 2 ( x1' x2" ),
w1s R1

R2"
( x1' x2" ) 2

R2"
( x1' x2" ) 2

М2 = Мэм - М0;
(1.39)

мұндағы: М0 - бос жүріс кедергісінің моменті, олар айгөлектегі
механикалық үйкелістен, сондай - ақ статор мен ротор тістеріндей магнит
өрістерінің соғуынан құралады. Көп жағдайда оларды М2 ≈ Ммэ = M деп
санап ескермеуге болады. Теңдеуі бойынша тұрғызылған M = f(S) қисығы
көрсетілген. Одан асихронды қозғалтқыш моментінің сырғануына
байланысты. Өзгеру сипаты күрделі екенін көреміз. Сырғанаудың көбеюіне
қарай жүктеменің артуына сәйкес , біліктегі момент шырқау шегі мәніне
дейін артады. Ммах - да 2 нүктесіне дәл келеді. Сырғудың (жүктеменің) одан
ары ұлғаюында момент азая бастайды, ол 3нүктесіне дәл келеді.
Жалпы қолданыстағы асинхронды қозғалтқыштың ауыспалы
кезеңдегі сырғанау S = 0.3 - 0.1 және оның мәні қозғалтқыштың қуаттылығы
неғұрлым жоғары болса, соғұрым төмен (аз) болады. Сол сияқты, тек кері
ретпен, асинхронды қозғалтқышты жұмысқа қосқанда, моменті өзгереді,
демек сырғанау азайса момент шырқау шегіне дейін өседі, сосын азаяды да,
жүктеусіз жұмыс моментіне тең момент нөлдік моментке дейін жақындайды.
Асинхронды қозғалтқыш қалыпты жұмыс тәртібі кезінде қалыпты SH
сырғанауына сәйкес келетін қалыпты МН момент дамытады. Жаппай
қолданымдағы асинхронды қозғалтқыштар үшін жүргізу моменті мен
қалыпты МН моменті арасындағы қатынас жүргізу қосу моментінің еселілігі
mn делінеді де, мына аралықта болады:

Mж =
M æ
Ì Í
1.1...1,4, шырқау шегіндегі моменттің қалыпты
моментке

қатынасы асинхронды қозғалтқыштың артық жүктемелеу қабілеті
делінеді:
mk

mk =
M max
M H
1.8 ... 2.4
бұл синхронды қозғалтқыштың жағымды қасиеті

делінеді. Жүргізу тобының In қалыпты токқа IH қатынасын жұмысқа қосу
тогының еселігі in дейді, ол мына аралықта болады:

in
=
I n
I H
5,5 ... .7,5. Жүргізу қосу тогының
көп болуы, асинхронды

қозғалтқыштардың елеулі кемшілігі.
Асинхронды электр қозғалтқыштың жұмысшы диапозонындағы
механикалық сипаттамасы салыстырмалы түрде "қатаң" сипаттама, демек
жұмыс істеу өрісінде оның білігіндегі жүктеменің өзгертуіне қарай айналу
жылдамдығы айтарлыфқтай өзгермейді. Сондықтан асинхронды
қозғалтқыштар, негізінен, механизмдер мен машиналарды жүргізуге
қолданады, мұнда айналу жылдамдығы шамамен тұрақты түрде ұстп тұру
талап етіледі. Бұл туралы "электр жетек" курсында толығырақ қаралады.
Инженерлік тәжірбиеде асинхрондық қозғалтқыштың жылдамдық
сипаттамасын жиі қолданады, онда моменттің сырғанауына емес, ротор
білігінің айналу жылдамдығына қарайды, демек n2 = f`(M) ол қозғалтқыштың

айналдырғыш моментінің сипаттамасының өзгеруін білік айналуының
функциясы ретінде айқын мағұлмат береді. Mn - жұмысқа қосу моменттері n
=0; Mkp = Mmax қозғалтқыш дамытатын моментінің шарықтау шегі (ауысу
шегі); МН - қалыпты момент; nH - қалыпты айналу жылдамдығы, ол
қозғалтқыштың қалыпты жүктемеленуіне сәйкес келеді; nxx - бос жүріс
айналу жылдамдығы; nc - асинхронды қозғалтқыштың магнит өрісінің
синхронды айналу жылдамдығы.

1.6 Асинхронды қозғалтқыштың жұмыстық сипаттамасы
Асинхронды қозғалтқыштың жұмыстық сипаттамасы дегенде, желідегі
кернеу U1 және оның жиілігі тұрақты болғанда оның білігінде тұтынатын
токтың активті қуаттың Р1 моментінің М шарықтауын, ротор білігінің айналу
жылдамдығы n2, сырғудың S, ПӘК (η) мен cosφ - тің , жұмысшы диапазонда
жүктеменің өзгеруін Р2 айтады:

I1,P1, M,n2,S,η,cosφ = f (P2),U1 = cosφ мен f1 = const ;

(1.40)

Асинхронды қозғалтқыштың жұмысшы сипаттамасын, инженерлік
тәжірибеде жеткілікті дәлдікпен, эквивалентті алмастыра электр сұлбасы
арқылы олардың өлшемдері белгілі болса, айтылған әдістеме бойынша,
есептеу жолымен анықтауға болады. Сырғанаудың мына шектегі S =
(0,2 ... .1,2)SH бірнеше мәндерін алып,тең аралық ΔS арқылы есептеу мына
ретпен жүргізіледі. Асинхронды қозғалтқыштың орнын басудың
эквивалентті электр сұлбасынан Ом заңы бойынша желіден тұтанатын токты
I1 анықтайды:

I1 =

U 1
Zээк

I 1e j 1 ;

(1.41)

мұндағы U1 = U1Ij0 - асинхронды қозғалтқыштың қалып сызықтық
кернеуінің кешені (бастапқы фазалық бұрышы шартты түрде нөлге тең Ψ1 = 0
алынған I1 мен φ - дің алынған) мәнінен қозғалтқыштың желіден тұтынған
активті электр қуаты Р1 есептеп шығарылады.

P1 = 3U1I1 cos 1 ;

(1.42)

Қозғалтқыш білігінде дамитын қуат Р2 = P1 - ΣPTM анықтау үшін, барлық
үшін, барлық шығын қосындысын ΣP анықтау қажет. Ол үшін асинхронды
қозғалтқыштың синхронды жүктеусіз жұмыс кезінде тұтынған магниттену

тогын I0 және ротор орамасының келтірілген тогын I2 алдын ала есептеу алу
керек:

I0 =

U 1
Z 0

I 0 e j 0 ;

(1.43)

Z0 = Z1 +Z = (R1+Rcm) + j (x1 + xM) = Z0e-jφ0;

орамасына келтірілген ротордағы ток алып анықталады.

"
2

(1.44)

(1.45)

содан кейін қозғалтқыштағы электр шығынын есептейді. Статор
орамасының мысындағы электр шығыны: PM1 = m1I 12 R1 ротор орамасының
мысындағы алюминий электр шығындары:

PM(A)2 = m2I 22 R2 m1 (I1" ) 2 R2" ;

статор болаттарындағы электр шығындары:

Pc1 = m1I 02 R1CT ;

(1.46)

(1.47)

Ртор болатындағы электр шығындарын жұмысшы жүктемесі кезінде
ротор болатынын аса магниттену жиілігінің аздығы үшін Рс2 ≈ 0 деп
қабылдап оны елемеуге болады, үстеме Рү және механикалық Рмех
шығындары біріктіріп Рқос қосымша шығын деп алуға болады:

Рқос ≈ Рмех + Рү ≈ (0,018 ... 0,008)Р1;
Асинхронды қозғалтқыштың барлық шығыны:

ΣР = Pм1 + Рм(а)2 + Рс1 + Рү;

Қозғалтқыш білігіндегі механикалық қуат:

Р2 = Р1 - ΣР;

(1.48)

(1.49)

(1.50)I2 = I0 - I1 = I "2 e j ;

Асинхронды қозғалтқыштың ПЭК - і:

η =

P2
P1

;

(1.51)

Асинхронды қозғалтқыш роторының айналу жылдамдығы айн. мин n2
= n1 (1-s) немесе радс.

ω2 =

n
30

;

(1.52)

Асинхронды қозғалтқыштың білігіндегі айналдыру моменті.

М2 =

P2
2

;

(1.53)

Алынған мағұлматтар бойынша жұмыс сипаттамасы тұрғызылады.
I1I1H ,P1 I1H , M2M2H , η және cosφ біліктегі қуаттың Р2 функциясында,
қатынастық бірлікте:

P2.o.e =

P2
PH

;

(1.54)

Жұмысшы сипаттамасын талдауға ыңғайлы болу үшін η пен cosφ деп
басқа барлық өлшемдері қалыпты мәндеріне тең базистік шамада
салыстырмалы бірлікпен алады.
Қысқа тұйықталған шығын қуатты асинхронды қозғалтқыштың
жинақта жұмысшы сипаттамасы көрсетілген. Жұмысшы сипаттамасын
талдау мынадай жинақтаған қорытынды жасауға мүмкіндік береді.
Асинхронды қозғалтқыштың білігіндегі жүктеме жүктемесіз жүкиемесіз
жұмыстан қалыпты жұмысқа дейінгі аралыққа өзгерсе:
- айналу жылдамдығы n2 тұрақты дәрлік шамада қалады;
- моменттің М ұлғаюы түзу сызыққа жуық;
- біліктеме жүктеме түспеген кезде (жүктемесіз жұмыс) қозғалтқыш
тұтынатын ток I1 бір қалыпты мәнінің (35-40%) құрайды: I1хх = (0,35 - 0,4)IН;
- ПӘК (η) , біліктегі жүктеме 50% жеткенде, шырқау шегіне дейін
жетіп тез өседі және іс жүзінде одан ары өзгермейді;

- қуат коэффициенті cosφxx = 0.1 - деп бастап, қалыпты жүктелген
кезде аздап өзгереді;
- сырғанау S жүзінде түзу сызықпен өседі;
- қалыпты сырғанау SH шамасы қозғалтқыштың қатуына тәуелді
өзгереді және SH = 0,0 - 0,01 шегінде ауытқиды.
Сырғанау шамасы қозғалтқыштың қуаттылығының өсу ретіне қарай
көрсетілген. Эксплуатациялаушылардың назарды аударуды керек ететін
өзіндік ерекшеліктерге жүктеме болмағанның өзінде анық тұтыну тогының
үлкен болкы ескеріледі. Қуаты аз қозғалтқыштарды бос жүріс тогы қалыпты
токтың (4 - 45% - ына) жетуі Iхх = (0,4 - 0,5)IH, ал қуат коэффициенті өте
төмен. Сондықтан асинхронды қозғалтқыш қалыпты жүктемемен
пайдалануы керек, сонда cosφ - дің η- ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.