Қызылорда қаласында БГҚ-сы құрылысын салудың техника-экономикалық негіздемесі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 70 бет
Таңдаулыға:

Аңдатпа

Осы дипломдық жобада Қызылорда қаласында БГҚ-сы құрылысын

салудың техника-экономикалық негіздемесі қарастырылады. Соның негізінде

бу-газды қондырғылар туралы мағлұматтар, анализдер келтірілген.

Утилизациялық қондырғылардың сұлбалары мен олардың басымдылығы

жайында сөз қозғалады.

Екі контурлық БГҚ-ны есептеу үшін қуаты 300 МВт болатын ГШҚ-ға

есептеулер жүргізілді және қоршаған ортаның 0°С пен 15°С ыстықтығындағы

пайдаға асырғыш қазанның жылулық есебі орындалды. Барлық есептер

құрамдастырылған энергетикалық қондырғыларды есептеу әдісі арқылы

Microsoft Excel бағдарламалық қамсыздандыру жүйесінде орындалды.

Осы жобаның негізінде Қызылорда қаласы мен тұрғындарының электр

және жылу энергия қажеттілігі толықтай қамтамасыз етіледі.

Аннотация

В данной дипломной работе рассматривается технико-экономические

обоснование строительство ПГУ в городе Кызылорда. На основе этого

приведены данные и анализы о ПГУ. А также, приведен преимущество схемы

утилизационного устройства.

Произведен расчет

ГТУ мощностью 300 МВт для использования в

расчете и анализе двухконтурных ПГУ и выполнен тепловой расчет по

двухконтурной ПГУ при температурах наружного воздуха 0°С и 15°С. Все

расчеты сделаны на программном обеспечении Microsoft Excel по методике

расчета комбинированной энергоустановки.

В случае реализации данного проекта можно осуществить обеспечение

электрической и тепловой энергией города Кызылорды.

Annotation

In this thesis work is considered feasibility study for construction of CCP in

Kyzylorda. On the basis of this data and analyzes are given for CCP. And, given the

advantage of the recycling circuit of the device.

The calculation of the GTP of 300 MW for use in the calculation and analysis

of CCP and thermal design is made of a two-on CCP at outdoor temperatures of 0 °

C and 15 ° C. All calculations are made on the software Microsoft Excel on the

method of calculation of the combined power plant.

In the case of this project can be carried out to provide electrical and thermal

energy of the city of Kyzylorda.

Мазмұны

Кіріспе

1. Негізгі бөлім

1. 1. Теориялық бөлім

1. 1. 1. Қарапайым энергетикалық бу-газ қондырғылар

1. 1. 2. БГҚ талдануы, олардың түрлері, артықшылықары мен

кемшіліктері

1. 1. 3. Көлденең пайдаға асырғыш қазанның құрылысы

1. 1. 4. БГҚ артықшылықтары мен жетіспеушіліктері, шет елдік

энергетикадағы олардың орны және даму тенденциясы

1. 2. Есептік бөлім

1. 2. 1. Microsoft Excel бағдарламалануындағы екі контурлы бу-

газды қондырғының жылулық сұлбасының есебі. Газшығырлы

қондырғының жылулық есебі.

1. 2. 2. Құрамдастырылған энергетикалық қондырғыны есептеу әдісі

1. 2. 3. Қоршаған ортаның 0°С температурасы кезіндегі пайдаға

асырғыш қазанның жылулық есебі

1. 2. 4. Қоршаған ортаның 15°С температурасы кезіндегі пайдаға

асырғыш қазанның жылулық есебі

2. Өміртіршілік қауіпсіздігі

2. 1. Шығыр цехындағы жұмыс жағдайының талдауы

2. 2. Шығыр цехындағы өрт қауіпсіздігі

2. 3. Өндірістік жарықтандыруды есептеу

2. 3. 1. Табиғи жарықтандыруды есептеу

2. 3. 2. Жасанды жарықтандыруды есептеу

3. Экономикалық бөлім

3. 1. Берілген мәліметтер

3. 2. ЖЭО-ның жылдық энергия жіберуін анықтау

3. 3. Отынға жұмсалатын шығынды анықтау

3. 4. Отынды қолданудың ПӘЕ-ін есептеу

3. 5. Суға жұмсалатын шығындарды есептеу

3. 6. Еңбекақы шығындарын есептеу

3. 7. Амортизациялық аударылымдарды есептеу

3. 8. Ағымдағы жөндеу шығындарын есептеу

3. 9. Шығарындыларға төлемдерді есептеу

3. 10. Жалпы стансалық және цехтық шығындарды есептеу

3. 11. Энергия жіберудің өзіндік құнын есептеу

3. 12. ЖЭО салуды және пайдалануды экономикалық бағалау

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

7

8

8

8

11

22

24

27

27

35

43

48

55

55

56

58

59

61

67

67

67

68

69

69

70

71

72

72

72

73

А қосымша

Ә қосымша

Қысқартулар тізімі

Кіріспе

Қазіргі таңда жылуэнергетиканың маңызды мәселелерінің бірі

қондырғы жұмысының тұрақтылығы мен ПӘК-ін жоғарылатушы сұлбаларды

және айналымдарды әзірлеу болып табылады. Мұндай мәселелердің шешімі

болып жылуэлектр стансаның энергетикалық және экономикалық жоғарғы

көрсеткіштерімен қамтамасыз ететін құрамдастырылған бу-газдық қондырғы

болып табылады. Бу-газдық қондырғыларда қолданылатын сұлбалар құрамы

мен технологиялық құбылысы бойынша ажыратылады. ГШҚ және БГҚ-ның

букүштік қондырғыларынан өзгешелігі

сараптама барысында

анықталғандай, сыртқы ауа көрсеткіші өзгерісінің аса сезімталдығымен

ерекшеленуі.

Дипломдық жобаның мақсаты - Қызылорда қаласын электр және жылу

энергиясымен қамтамасыз ету жобасын толықтай қарастыру.

Бұл жұмыста бірлесіп жасалған БГҚ сұлбасы мен оның жылулық есебі

берілген.

Қуаты 300 МВт болатын ГШҚ-ның жылулық есебі мен қоршаған

ортаның 00С және 150С температурасы кезіндегі екі контурлы пайдаға

асырғыш қазанның есептелуі жүргізілген.

Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде ҚЖЭО-ның шығыр цехындағы

еңбек шартының талдауы (шу, діріл, жарық) және өрт қауіпсіздігі мен оның

алдын алу жолдарын қарастырамыз, сонымен қатар цехтағы жарықтандыруды

есептейміз.

Экономика бөлімінде жобаның қаржылық тиімділігін растайтын

бизнес-жоспар құрастырылған. ЖЭО-ның бастапқы мәліметтеріне сүйене

отырып, экономикалық есептеуді жүргіземіз. Соның барысында жоба

жоспарына сәйкес тиімді экономикалық әсерді анықтаймыз. Анықтау үшін

есептеудің оңтайлы әдісін қарастыру керек. Есептеу қорытындысы бойынша

инвестицияның өтелу мерзімі белгілі болады.

1. Негізгі бөлім

1. 1. Теориялық бөлім

1. 1. 1. Қарапайым энергетикалық бу-газ қондырғылар

Бу-газды деп, букүштік қондырғыда электр энергиясын өндіру үшін газ

шығырлы қондырғының шығар газдарының жылуы тікелей немесе жанама

қолданылатын энергетикалық қондырғыны атайды.

Пайдаға асырғыш түрдегі қарапайым бу-газ қондырғысының (БГҚ)

қағидалық сұлбасы 1. 1- суретте көрсетілген. Қарапайым сұлбада ГШҚ шығар

газдары пайдаға асырғыш қазанға келеді, ол жерде едәуір жылулық

потенциалға ие, шығар газдар жылуынан бу шығырына бағытталатын жоғары

көрсеткіштегі бу өндіріледі.

1. 1-сурет. Пайдаға асырғыш түрдегі БГҚ-ның қарапайым қағидалық

сұлбасы.

Пайдаға асырғыш қазан

көлденең немесе тік орналасқан

жылуалмастырғыш, оның шахтасы тік бұрышты қимадан тұрады және оның

ішкі жағында бу шығырлы қондырғының жұмыстық денесі (су немесе бу)

берілетін қырланған құбырлардан тұратын жылыту беттері орналасқан.

Едәуір қарапайым жағдайда, пайдаға асырғыш қазанның жылыту беттері үш

элементтен тұрады: су үнемдегіш 3, буландырғыш 2 және буды аса

қыздырғыш 1.

Негізгі элементі төменгі жинағышқа су әкелетін бірнеше түсірілмелі

құбырлардан 7 және 4 дағырадан тұратын буландырғыш болып табылады

және буландырғыштың 8 өзінде тығыз тік орнатылған құбырдан тұрады.

Буландырғыш табиғи айналмалы қағидада жұмыс істейді немесе айналмалы

сорғы арқылы жүргізіледі. Қаныққан бу дағыраның жоғарғы жағында

жиналады және

бу

қыздырғыштардың құбырларына бағытталады.

Дағырадан 4 шығардағы бу шығысы сулық үнемдегіштегі 3 су жетегімен

өтеледі. Сондықтан дағырасы бар пайдаға асырғыш қазандар табиғи

айналмасы бар немесе мәжбүрлі айналмасы бар қазандар деп аталады.

Сулық үнемдегіште келетін қорек судың қайнау температурасына

дейінгі (дағырадағы қаныққан бу температурасынан 10-20 °С төмен)

қыздырылуы жүргізіледі. Дағырадан шығатын құрғақ қаныққан бу бу

қыздырғышқа келеді, ол жерде қанығудың аса жоғары температурасынан

жоғары қыздырылады. Алынатын аса қызған бу температурасы t0 ГШҚ

шығар газдарының температурасынан 25 - 30 °С төмен болады, ол кезде

температуралық тегеурін жоғары болуы мүмкін.

1. 1-суреттің төменгі жағында пайдаға асырғыш қазан бойынша бір-

біріне қарсы жүретін газ бен жұмыстық дененің қозғалысы кезіндегі

температуралық өзгерісінің сызбағы көрсетілген. Газдар температурасы

кірерде ӨГ бірқалыпты шығар газдардың температурасына Өух дейін

төмендейді. Сызбақта төменгі сызықпен берілген қарсы жүретін қорек су

сулық үнемдегіште өзінің температурасын қайнау температурасына дейін

жоғарылатады және буландырғышқа келеді, содан кейін құрғақ қаныққан бу

түрінде бу қыздырғышқа келеді, ол жерде t0 дейін будың аса қызуы жүреді.

Бу қыздырғышта пайда болған бу кеңею арқылы өзінің жұмысын аяқтау

арқылы бу шығырына бағытталады. Шығырдан шығатын өңделген бу

шықтағышқа келеді, содан кейін қорек судың қысымын жоғарылататын қорек

сорғының 6 көмегімен шықтанады және қайтадан пайдаға асырғыш қазанға

жіберіледі.

1. 1-суретте көріп отырғанымыздай, БГҚ-ның БКҚ-сы қарапайым ЖЭС -

тың БКҚ-нан айырмашылығы тек қана отынның пайдаға асырғыш қазанда

жағылмайтындығында, ал БГҚ-ның БКҚ-сы жұмыс істеуі үшін жылу ГШҚ

дағы шығар газдардан алынады. БГҚ-ның БКҚ-сы жылулық сұлбасында

ЖЭС-тың БКҚ-нан бірқатар техникалық айырмашылығы бар:

1. ГШҚ шығар газдарының температурасы ӨГ газ шығырының

алдындағы газ температурасымен және газ шығырын салқындату жүйесін

жаңартумен анықталады. Көбіне заманауи ГШҚ-да, 1. 1-кестеден көріп

отырғанымыздай, шығар газдар температурасы 530-580 °С (бірақ соңғы

жылдары температурасы 640 °С жететін ГШҚ шығарылуда) құрайды. Сулық

үнемдегіштің құбырлық жүйесі жұмысының сенімділік шарты бойынша

табиғи газда жұмыс істейтін қорек судың температурасы tқ. с. пайдаға асырғыш

қазанға кірерде 60 °С аспауы керек. Пайдаға асырғыш қазаннан шығаратын

газдардың температурасы Өух әрқашан tқ. с. температурасынан жоғары болады.

Іс жүзінде ол Өух =100 - 110 °С деңгейінде болады, осы кезде пайдаға

асырғыш қазанның ПӘК-і 0, 8-0, 85 аралығында болады.

Газда жұмыс істеген кездегі ЖЭС энергетикалық қазанының ПӘК-і 92 -

94 % деңгейінде болады. Сонымен, БГҚ-дағы пайдаға асырғыш қазанының

ПӘК-і ЖЭС қазанының ПӘК-іне қарағанда едәуір төмен болады.

2. Қарастырылған БГҚ құрамындағы бу шығыры қондырғысының ПӘК-

і қарапайым ЖЭС-ындағы БШҚ ПӘК-нен төмен болады. Бұл тек пайдаға

асырғыш қазан өндіретін бу көрсеткіштерінен төмен екендігін ғана емес, БҚГ

БШҚ жаңғырту жоқ екендігін көрсетеді. Бу шығырында жаңғырту жүйесінің

болуы tқ. с. температурасының жоғарылауына және пайдаға асырғыш қазанның

ПӘК-і төмендеуіне алып келеді.

Осыған қарамастан, БГҚ ПӘК-і жоғары болып келеді. Пайдаға асырғыш

түріндегі БГҚ ПӘК-і келесідей қарапайым кейіптемемен анықталуы мүмкін:

η ПГУ = η ГТУ + (1 −η ГТУ ) ⋅η КУ ⋅η ПТУ

(1. 1)

Егер ГШҚ ПӘК-і = 0, 38, пайдаға асырғыш қазанның ПӘК-і = 0, 85, БШҚ

ПӘК-і = 0, 3 тең болса, онда БГҚ ПӘК-і тең болады:

η ПГУ = 0, 3 + (1 − 0, 38) ⋅ 0, 85 ⋅ 0, 3 = 0, 46

БГҚ құрылысы тек жоғары температуралы ГШҚ жасағаннан кейін ғана

экономикалық жағынан тиімді болды, олар тек жоғары ПӘК-і ғана

қамтамасыз етпей, сонымен қатар үнемділігі жоғары бу шығыр айналымын

жүзеге асыруға қолайлы шарттар жасады. Пайдаға асырғыш қазаны бар бу-

газды қондырғы - энергетикада болашағы бар және кең таралған бу-газды

қондырғы, оның айырмашылығы электр энергиясын өндірудегі

қарапайымдылығы мен жоғары тиімділігі. Бұл БГҚ - дүние жүзіндегі жалғыз

энергетикалық қондырғы, олар шықтық жұмыс тәртібінде тұтынушыларға

ПӘК-і 55 - 60 % электр энергиясын жібереді.

(1. 1) қатынасынан БГҚ газ шығырлы және бушығырлы бөліктерінің

қуаттарының арасындағы әмбебап қатынасты алуға болады:

N ГТУ

N ПТУ

η ГТУ

(1 − η ГТУ ) ⋅η КУ ⋅η ПТУ

(1. 2)

яғни, бұл қатынас БГҚ элементтерінің ПӘК-і арқылы қуаттар

қатынасын анықтайды. Жоғарыда қарастырылған үлгі үшін бұл қатынас 2, 4,

яғни ГШҚ қуаты бу шығырына қарағанда екі есеге үлкен.

1. 1. 2. БГҚ талдануы, олардың түрлері, артықшылықары мен

кемшіліктері

Жоғарыда пайдаға асырғыш түріндегі ең қарапайым және көп таралған

БГҚ қарастырылған. Бірақ көптүрлі БГҚ жоқ болғандықтан, оларды толық

көлемде қарастыру мүмкін емес. Сондықтан төменде бізге қызықты

қағидалық немесе қолданыстағы көзқараспен БГҚ негізгі түрлерін

қарастырамыз. Олардың талдамасын біруақытта орындауға тырысамыз, олар,

барлық талдама сияқты шартты болып келеді.

Орналасуына қарай БГҚ шықтық және жылуландырулық деп бөлінеді.

Оның біріншісі тек электр энергиясын өндіреді, екіншісі - бу шығырына

қосылған қыздырғыштардағы желі суын қыздыруға арналған.

БГҚ пайдаланылатын жұмыстық дененің саны бойынша бинарлы және

монарлы деп бөледі. Бинарлы қондырғыларда газ шығырлы айналымның (ауа

және отынның жану өнімдері) және бушығырлы қондырғының (су және су

буы) жұмыстық денелері бөлінген. Монарлы қондырғыларда шығырдың

жұмыстық денесі дегеніміз жану өнімдері және су буы (1. 2-сурет) .

1. 2-сурет - Монарлы БГҚ қағидалық сұлбасы

ГШҚ шығар газдары пайдаға асырғыш қазанға бағытталады, олар су

берілетін қоректік сорғы арқылы 5 беріледі. Шығыста алынған бу жану

камерасына 2 келеді, жану өнімдерімен араласады және біркелкі қоспа түзу

арқылы газ, дұрысырақ айтсақ, бу-газ шығырына 3 бағытталады. Бұл біз үшін

түсінікті: ауалық сығымдағыштан шығып, жұмыс газдарының газ шығырдың

құрылымдары тығыздығы шарттары бойынша рауалы температурасына дейін

төмендетуге жұмсалатын ауа бөлігі. Осыған орай, газ-бу қоспасы пайдаға

асырғыш қазанынан бу түрінде шығатын болғандықтан, қазанда осылар

арқылы алынған аз мәніндегі су буының жылуы түтін мұржасына кетеді.

Сипатталған монарлы қондырғы шет елде STIG (Steam Iniected Gas

Turbine) деген атқа ие. Оларды негізінен қуаты аз ГШҚ комбинациясымен

General Electric фирмасында жасайды. 1. 1-кестесінде.

1. 1-кесте. Монарлы БГҚ жану камерасына буды енгізгендегі қуат пен

үнемділіктің өзгерісі

Көріп отырғанымыздай, буды бүркіген кезде қуат та, ПӘК-де өседі.

Жоғарыда айтылған кемшіліктерден монарлы БГҚ қуатты ЖЭС-да электр

энергиясын өндіру мақсаты үшін кең таралмады.

Оңтүстік шығыр зауытында (Украина, Николаев қ. ) қуаты 16 МВт

монарлы БГҚ тұрғызылған.

Көптеген БГҚ бинарлы типтегі БГҚ жатады. Іске асырылып жатқан

бинарлы БГҚ бес түрге бөлуге болады:

Пайдаға асырғыш БГҚ. Бұл қондырғыларда ГШҚ шығар газдарының

жылуы бушығырлы айналымда пайдаланылатын жоғары көрсеткішті бу

алатын пайдаға асырғыш қазандарда пайдаға асырылады. БГҚ БШҚ

салыстырғандағы негізгі артықшылығы жоғары үнемділігі (жақын арада

олардың ПӘК-і 60 % асады), едәуір төмен салымдары, салқындайтын суға

қажеттіліктің төмендігі, зиянды заттардың төмендігі, жоғары оңтайлылығы.

Жоғарыда көрсетілгендей, Жоғары да айтылып өткендей пайдаға асырғыш

БГҚ-ы аса үнемді жоғары температуралық шығырды талап етеді және БШҚ-

да буды жоғары көрсеткіште алу үшін шығар газдарының температурасы

жоғары болу керек. Осы талаптарға сай қазіргі заманғы ГШҚ не табиғи газда,

не орташа топтағы сұйық отында жұмыс істеуі мүмкін.

ГШҚ шығар газдарын энергетикалық қазанға түсіретін БГҚ.

Көбіне мұндай БГҚ қысқа «түсірілмелі» немесе бу өндіргішінің тегеуріні

төмен БГҚ (1. 3 сурет) деп атайды. ГТҚ - дағы шығар газдарының жылуы,

құрамында жеткілікті мөлшерде оттегісі бар, ауа мен араластырып, үрлеу

желдеткіші арқылы атмосферадан қазанға беріледі. Бұл кезде қазан

қыздырғышына ауаның қажеті жоқ, себебі ГШҚ шығар газдары жоғары

температураға ие. Түсірілмелі сұлбаның негізгі артықшылығы бу шығырлы

қондырғыда арзан энергетикалық қатты отынды пайдалану болып табылады.

Түсірілмелі БГҚ-да отын тек ГШҚ жану камерасына ғана емес,

энергетикалық қазанға да жіберіледі, себебі ГШҚ жеңіл отында жұмыс істейді

(газ немесе дизельді отын), ал энергетикалық қазан - әр түрлі отында.

Түсірілмелі БГҚ екі термодинамикалық айналым жүзеге асырылады. ГШҚ

жану камерасына келетін жылу отынмен бірге пайдаға асырғыш БГҚ сияқты

электр энергиясына айналады, яғни ПӘК-і 50 % деңгейінде, ал энергетикалық

қазанға келетін жылу - қарапайым бу шығырлы айналымдағыдай ПӘК-і 40 %

деңгейінде.

1. 3-сурет. Шығар газдарын энергетикалық қазанға түсіретін БГҚ - ның

сұлбасы .

Бірақ БШҚ-ның шығар газдарындағы оттегінің жоғары концентрациясы,

сонымен қоса энергетикалық қазандықтың аз артық ауа мөлшерін иелену

қажеттілігі бу шығырлық циклына қуат бөлімі 3/2, ал ГШҚ-на қуат бөлімі 1/3

(утилизациялық БГҚ-ға қарағанда бұл қатынас кері) болады. Сондықтан

түсіретін БГҚ-ның ПӘК-ті шамамен 40-43%, яғни утилизациялық БГҚ-нікінен

анағұрлыи төмен.

Түсірілмелі БГҚ қолданған кездегі жай бушығырлы айналыммен

отынның үнемделуі пайдаға асырғыш БГҚ қарағанда екі есеге төмен деп

болжауға болады.

Сонымен қатар, түсірілмелі БГҚ сұлбасы өте күрделі, себебі

бушығырлы бөлігінде (ГШҚ істен шыққан кезде) автономды жұмысты

қамтамасыз ету қажет, бұл жерде қазанда ауа қыздырғыш болмағандықтан

(БГҚ жұмысы кезінде энергетикалық қазанға ыстық газдар ГШҚ келеді),

энергетикалық қазанға ауаны қыздырар алдында арнайы калориферлер

орнатылады.

Молдава МАЭС қуаты 250 МВт түсірілмелі түрдегі екі БГҚ орнатылған,

берілгендері 1. 2-кестеде келтірілген. 1. 2-кестеден көріп отырғанымыздай, осы

екі БГҚ-ның ПӘК-і

қарапайым КЖҚ энергетикалық құрамалардың

(23, 5 МПа, 540 °С/540 °С) ПӘК-іне қарағанда бірнеше пайызға төмен,

сондықтан мұндай БГҚ жасаудың қажеті жоқ. Молдавалық МАЭС БГҚ

төменгі үнемділігі, сонымен қатар ГШҚ үнемділігі де төмен (бастапқы

температурасы төмен) және бу шығырының қуатымен салыстырғанда ГШҚ

қуаты төмен (15 %-дай) .

1997 ж. ЖЭО-22 Лeнэнeргода (Оңтүстік ЖЭО, Санкт-Пeтeрбург) Т-250-

23, 5 ТМЗ шығырымен, ABB фирмасының ГШҚ GT-8 орнатумен (қуаты

47, 1 МВт, ПӘК-і 31, 6 %, сығылу дәрежесі 16, 3, шығар газдар тeмпeратурасы

ГШҚ 523 °С) жылуландырулық энергетикалық құраманың қайта құрылуы

болды. Мақалаларға қарағанда, қайта құру тәжірибесі орындалмай қалған

сияқты.

1. 2-кесте. 1970-1980 жж. Тұрғызылған БГҚ сипаттамалары.

Бірақ мұның оң дұрыс жағы да бар. Мысалы, Голландияда қуаты

500 МВт бу шығырлы энергетикалық құраманы қайта құрылуы болды, оның

көрсеткіштері 18, 6 МПа, 540 °С/535 °С, жеңіл сұйық отында немесе табиғи

газда жұмыс істеген кездегі ПӘК- і 41, 3 %, АВВ фирмасының орнатқан ГШҚ

13E қуаты 140 МВт, ПӘК-і 33 %. Нәтижесінде қуаты 600 МВт, ПӘК-і 45, 86 %

БГҚ алынды. Сонымен, отынның үнемделуі 11 % жетті.

Жаңғыртулы ығыстыруы бар БГҚ-сы. Мұндай БГҚ негізі,

жаңғыртулы қыздырғыштар бу шығырынан

алынып

тастайды, ал

энергетикалық қазанның қорек суын қыздыру үшін ГШҚ шығар газдарының

жылуы пайдаланылады (1. 4 сурет) . Алымдардан үнемделген бу шығырында

қосымша қуатты өндіруге арналған. Бұл кезде үнемделген будың шықтық

жылуы қоректік суға қайтарылмай, шықтағышта қалады. Сондықтан

үнемдеудегі артықшылық ГШҚ шығар газдарымен кететін жылу шығындарын

төмендету арқылы отынды үнемдеуге қарағанда, осы шығындар төмен

болғанда пайда болады. Жаңғыртуды шығаратын БГҚ-да отынның үнемделуі

төмен (4 % аналасында), бірақ ол жөндеу жұмыстары аз бу шығырлы

энергетикалық қайратты тұрғызуға мүмкіндік береді.

1. 4-сурет. Жаңғыртулы ығыстыруы бар БГҚ - ның сұлбасы.

Жоғары тегеурінді буөндіргіші (қазаны) бар БГҚ сұлбасы 1. 5-

суретте көрсетілген. Мұндай БГҚ-да тегеуріні жоғары бу өндіргіш бір уақытта

БШҚ энеретикалық қазанының және ГШҚ жану камерасының рөлін

басқарады. Бұл үшін