Станцияның құрылымдық сұлбасы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 77 бет
Таңдаулыға:

4

5

6

7

Аңдатпа

Осы дипломдық жобаның тақырыбы 660 МВт қуатты жылу электр

орталыгының басты электр сұлбасын жобалау болып табылады. Жобада

кіріспе, осы жобаның орындалуына негізгі алғышарттар берілген, электр

техникалық бөлімі, жобаланатын станцияның электрлік негізгі сұлбаларын

таңдау және электртехникалық жабдықтарды таңдау, турбогенераторлардың

жаңа қоздыру жүйесін суреттеу, экология мәселелері және техника

қауіпсіздігі бөлімі, жобада инвестициялардың экономикалық тиімділік есеп-

қисабы бөлім келтірілген.

Аннотация

Темой данного дипломного проекта является проектирование главной

схемы тепловой электрической станции мощностью 660 МВт. Дипломный

проект содержит введение, в котором кратко формируется основные

предпосылки к выполнению данного проекта, электротехническую часть,

содержащую выбор основных электрических схем проектируемой станции и

выбор электротехнического оборудования, понятие о новой системе

возбуждение турбогенераторов, раздел затрагивающий вопросы экологии и

техники безопасности, расчет экономической эффективности инвестиций в

проект.

Мазмұны

8

Кіріспе

1 Электрлік бөлігі

1. 1 Сұлбалардың түрі және қолданылуы

1. 2 Электр қондырғылардың бас сұлбасына қойылатын негізгі

талаптар

1. 3 ЖЭО-ын жайғастыру

1. 4 Қазақстандағы электр энергияны өндіру және тұтыну

1. 5 Қазақстандағы электр энергия импорты және экспорты

1. 6 Қоздыру жүйесінің негізгі анықтамасы

1. 7 UNITROL қоздыру жүйесінің даму тарихы

1. 8 Жаңа талапты қанағаттандыратын қоздыру жүйесі -

UNITROL

1. 9 UNITROL 5000, 6000-ның жалпы сипаттамасы

1. 10 Элегазды ажыратқыштар

1. 11 ЖЭО жобаның есептелуі

2 Өмір тіршілік қауіпсіздігі

2. 1 ЖЭО ды пайдалануда қоршаған ортаға әсеріне талдау жасау

2. 2 Электр бөлмесінде жасанды жарықтану жүйесіне есеп жүргізу

2. 3 Қалдық шығындарының есеп - қисабы

3 Экономикалық бөлігі

3. 1 110/220кВ «ЖЭО» салуды технико-экономикалық негіздеу

3. 2 Инвестициялық жоспар

3. 3 ЖЭО-дағы жылу және электр энергиясының өзіндік құнын

есептеу

3. 4 Қаржылық түсімдер мен пайданы анықтау

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

9

6

7

7

8

9

Соңғы жылдары Қазақстанда басқа да ТМД елдеріндегідей электр

энергияны тұтыну төмендеуі

байқалады, бұл СССР

елдерінің

экономикасының өзгеруіне де байланысты және де электр энергияны тұтыну

мен өнеркәсіптің қолданылуының қысқарылуында.

Тұтыну деңгейінің төмендеуіне қарамастан, Қазақстанның электр

энергиясын өндірушілер өзінің тұтынушыларын қанағаттандырмайды. Оның

себебі құрылымдық және тарихи мінездемесіне байланысты, яғни энергиямен

жабдықтаумен жүйесінің бұзылуы. Бірақ, оның электр энергиясының

шектелуі қаржылық факторларында әсер етеді. Энергия көздерінің қоры мен

отынның толық қамтамасыз ете алмайды. Бұл электр энергияны өндіруді

төмендетумен қатар генератор қуатының толық қолданылуына әкеліп соқты.

Еліміздің экономикасы басқа елдермен келісімшарт жасауына байланысты

тұрақтандырған. Өндірістік өнеркәсіптер қайта қалпына келе бастады. Яғни,

электр энергияны тұтыну өсе бастады. Сондай - ақ, кез - келген елдің

экономикасы үлкен электр сыйымдылықпен сипатталады.

Бұл дипломдық жобада 660 МВт - тық ЖЭО - ның орнатылған қуатын

есептеу жобаланды. Бұл ЖЭО - ты есептеуде жылулық және электрлік

қондырғыларды таңдау көрсетілген және құрылымдық сұлбалар, электрлік

қосылудың мақсатқа және нұсқаға сай таңдау қарастырылған электр

станцияның өзіндік мұқтаждық қоректену жүйесін таңдау, қысқа тұйықталу

тоғын есептеу көрсетілген.

ЖЭО орналасу орнын, қуатын, Қазақстандық энергетикалық специфика

жағдайларында отынды жағу технологиясын таңдауда негізгі факторлар

болып табылады:

- экологиялық аспектілер;

- экономикалық тұрғыдан байытуға жатпайтын арзан, бірақ төмен

сұрыпты энергетикалық көмірдің жеткілікті үлкен көлемде болу.

1 Электрлік бөлігі

10

1. 1 Сұлбалардың түрі және қолданылуы

Электр станцияның бас электр сұлбасы

деп негізгі электр

қондырғыларының, беріліс шиналарының, коммутациялық және басқа бірінші

реттік

аппаратуралардың барлық орындалулары

мен

аралық

байланыстарының бір реттілік және сенімді байланысын айтады.

Электр станцияны жобалау кезде ең негізгі мәселелердің бірі бас электр

сұлбасының дұрыс таңдалуы. Себебі бас электр сұлбасының дұрыстығы

электр станциядағы барлық элементтердің сенімді және тиімді жұмысын

қамтамасыз етеді.

Электр станцияның келтірілген бас электр сұлбасы электр

байланыстарының құрылымдық сұлбасының, өзіндік мұқтаждар сұлбасының,

екіншілік байланыстардың сұлбасының және монтаж сұлбасының негізі

болып табылады.

1. 1 сурет - Сұлбалардың түрлері (мысал ретінде 110/10кВ қосалқы станция)

Сызба жұмысында бас электрлік сұлбалар бір желілі және барлық

элементтердің өшірулі түрінде салынады. Кей жағдайларда ерекше

элементтердің жұмыстық жағдайын көрсетуге болады.

Сұлбаның барлық элементтерін және олардың байланысын құрылымдық

құжаттық бірегей жүйесі арқылы көрсету керек, [10] .

1. 2 Электр қондырғылардың бас сұлбасына қойылатын негізгі

талаптар

11

Электр қондырғылардың сұлбасын таңдау кезінде бірқатар

заңдылықтарға назар аудару керек:

- энергожүйе үшін жасалып отырған электр станцияның немесе қосалқы

станцияның маңыздылығын ескеру керек. Энергожүйемен параллельді

жұмыс істейтін электр станция басқа станциялардан ерекше жұмыс істейтіні

белгілі. Біріншісі негізгі жүктемені қамтамасыз етсе, екіншісі асқын жүктеме

кезінде ғана толық жұмыс істейді. Бас электрлік сұлбаның ерекшелігі электр

станцияларының түрлеріне тікелей байланысты. Себебі электрлік қосылыстар

бір болғанымен әр түрлі санциялардың сұлбалары өз алдына өзгеше болады.

- энергожүйе үшін жасалып отырған станцияның немесе қосалқы

станцияның орны, сұлбасы және кернеу реттілігі. Электр станцияның немесе

қосалқы станцияның шиналары энергожүйе үшін, параллель электр

станцияларды біріктіретін, түйін нүкте болуы мүмкін. Бұл кезде шиналар

арқылы энергожүйенің бір бөлігінен екінші бөлігіне үлкен көлемдегі электр

энергиясы тасымалданады. Ал аталмыш құбылыс қуаттар транзиті деп

аталады. Айта кететін жайт, осындай сұлбаларды таңдағанда ең бастысы

қуаттар тасымалдауының дұрыс болуы.

- электр энергиясымен жабдықтау шартына негізделген тұрынушылар

санатының ескерілуі. Барлық тұтынушылар сенімділік тұрғысынан үш негізгі

санатқа жіктеледі.

- электр станциялардың мен қосалқы станциялардың аралық даму

сатыларын және болашақта ауданының кеңеюін ескере отырып бас сұлбаны

құру керек. Электр станцияның сұлбаны және оны жайғастыру, станцияның

дамуын ескере отырып таңдалуы керек. Себебі үлкен көлемдегі құрылыс

жұмыстарының қосынды шығыны көп болуы мүмкін. Қосалқы станцияның

сұлбасын таңдау барысында ең маңызды жайт ол жоғарғы кернеу желілерінің

және төменгі кернеу желілерінің санын ескеру.

Бас электрлік сұлбаның оперативті тиімділігі, жөндеу жұмыстары

кезінде және оперативті сөндіру мен қайта қосу орындалған кездегі сұлбаның

барынша тез іске қосылуы мен сөнуі. Оперативті тиімділіктің көп орындалған

жағдайы ол, оперативті сөндіру дистанцялық жетегі бар ажыратқыш арқылы

жүзеге асқан кез. Осы кезде сұлбаны апаттық жағдайдан қорғау тиімділігі арта

түседі.

Бас электр сұлбаның экономикалық тиімділігі барлық электр

қондырғыларға кеткен шығындар арқылы анықталады. Сонымен қатар

жөндеу жұмыстары мен апаттық жағдайдары шығындармен сипатталады.

1. 3 ЖЭО-ын жайғастыру

12

Жылулық электр станциялардың технологиялық бөлімін жобалау өте

күрделі, маңызды және жауапты жұмыс. Электр станцияның салынуынан

бастап толық құрылымды құрылуы үлкен технологиялық процесс.

ЖЭО - ның жоспар сызбасы төмендегі негізгі ерекешеліктермен

сипатталады: генераторлық кернеудегі жабық тарату құрылғысының

ерекшелігімен, электр энергиясын тек әуе берілісі желімен емес жер асты

кабельді таратуды жүзеге асырумен, айнымалы сумен жабдықтауды жүзеге

асыру арқылы жасанды салқындату жүйесін

(градирді)

құрумен,

тұтынушыларға жылу құбырларын жеткізумен ерекшелінеді.

Жоспар сызбасында ЖЭО - ның барлық алып жатқан көлемі жекеленген

зоналарға бөлінеді. Жеке зонадағы электр құрылымдар бір бағыттағы

жұмысты орындауы керек.

1 - түтін құбыры; 2 - трансформаторлардың ашық қондырғысы; 3 -

мұнаралық градирлер; 4 - газ тасымалдағыш пункті; 5 - мазут шаруашылығы,

таза және ластанған бөліктерді тазартуға арналған құрылымдар; 6 -

жарықтандырғыштардың орналасқан орны; 7 - май шаруашылығы; 8 -

шеберханалар, зертханалар және компрессорлық қондырғылар;

қазандықтар, салқындатқыштар және сорғылар; 10 - аккумулятор бактары; 11

- инженерлі тұрмыстық корпус; 12 - өткелдер және асхана; 13 - уақытша

қондырғылардың орналасатын жері.

1. 2 сурет - ЖЭО-ның жоспар сызбасын жайғастыру

Сонымен бірінші зонада: негізгі корпус, түтін құбырлары, іске қосу

қазандығы, айнымалы сумен жабдықтауды жүзеге асырушы градирлер,

химиялық су тазарту, инженерлі тұрмыстық корпус және асхана;

Екінші зонада: жөндеу зеберханасы, материалдырды сақтайтын қойма,

компрессорлы бөлік, жарылысқа қауіпті материалдардың қоймасы, газ

қысымын реттеуші пункт және айналымды қамтамасыз ететін сорғылар;

13

Үшінші зонада мазутты шаруашылықты қамтамасыз ететін

қондырғылар: ыстық сумен жабдықтауды қамтамасыз ететін сорғыларлы

станциялар және тазалаушы комплекстер;

Төртінші зонада: ЖЭО - ның темір жолды станциялары және басқа да

ғимараттардың жиынтығы.

Негізінде ЖЭО - ын өндіріс орны аумағына немесе қалаға жақын жерде

жасақан тиімді. Себебі айтылған жерлерде тікелей жылу энергиясын

тұрынушылар көлемі салыстырмалы түрде жоғары болады. ЖЭО - ын

орналастырудағы басты мақсат электр энергиясын тасымалдайтын тиімді

желілердің және жылу энергиясын тасымалдайтын құбырлардың, темір жол

мен автомобиль магистральдарының болуы, тұрғын үйлердің, жер асты және

жер үсті коммутациялық құрылымдардың болуы, [10] .

ЖЭО - ын салу кезінде экономикалық тиімділік пен электр энергиясы

және жылу энергиясымен қамтудың сенімділігін қамтамасыз ету жағын да

ескеру керек. Себебі станцияның экономикалық тұрғыдан тиімділігі дұрыс

таңдалған электр сұлба мен дұрыс құрылған жоспар сызбасына байланысты.

Ал электр энергиясы мен жылу энергиясының қамтылуы станцияның

байланыс құрылымы мен тоқтаусыз жұмыс істеуіне байланысты. Бас

сұлбаның электрлік қосылуларын таңдау үшін төмендегідей бастапқы

берілгендері болуы керек:

- станцияның типі және отынның түрі (жылу электр станцияларында) ;

- станция агрегаттарының саны мен қуаты;

- тұтыну ауданының бар болуы және оның сипаттамасы;

- станцияны энергия жүйесімен байланыстыратын электр жеткізу

желісінің кернеуі және саны;

- энергожүйе туралы мәліметтер.

Станцияда орнатылатын генераторлардың түрлерін және параметрлерін,

анықтамалық мәлімет бойынша берілген қуаттың негізінде таңдап алады. Осы

түсіндірме жазбада генераторлардың барлық мәліметтері келтірілуі тиіс

(номиналды параметрлер, реактивті кедергі, қоздыру жүйесі, өлшемі, салмағы,

бағасы) .

Тұтынушыларға кернеу мен қуат мөлшері беріледі( P мин және P макс ) .

Тұтынушылардың сатылы жүктеме кестесін (жарты тәулік P мин тұтынады,

қалған жартысында P макс ) сатылы және тұрақты етіп қабылдаймыз.

Жауапкершілік дәрежесі бойынша, тұтынушыларды электрмен

қамтамасыз ету I, II және III категорияларға жатады.

Тұтынушылардың электр желілерінің саны тапсырыста беріледі немесе

желілердің түріне қарап, қуаттың үнемділік мақсатына сәйкес, 1-кестеден

таңдап алады, [5] .

1. 1 кесте - Электр беріліс желісінің ұзындығы және онымен жеткізіліп

берілетін қуаттың шегі

U ном, кВ

Бір тізбекпен

жеткізілетін ең көп

14

Жеткізіліп беру

желісінің ең үлкен

1. 4 Қазақстандағы электр энергияны өндіру және тұтыну

2013 жылы Қазақстанда 85, 9 млрд кВт сағат электр энергиясы

өндірілген болатын. Оның ішінде ЖЭС - 91%, СЭС - 9% және дәстүрлі емес

электр станциялар 0, 5 % бөлігін құрады.

1. 2 кесте - Электр энергияны өндіру (млрд кВт сағат)

Қазақстан Республикасының индустриалды инновациялық даму

мемлекеттік бағдарламасына сәйкес 2017 жылға дейін дәстүрлі емес энергия

көздерінің даму көрсеткіші жалпы көлемнің 1% алу керек.

2012 жылы Қазақстанда электр энергиясын тұтыну көрсеткіші 83, 8 млрд

кВт сағатты құрған болатын. Оның ішінде 85, 3% - өндіріс орындарына, 11, 9%

- халықтың тұрмысына, ал 2, 5% - тасмалдау жүйелеріне тиесілі.

1. 3 кесте - Электр энергияны тұтыну (млрд кВт сағат)

- Қазақстан Республикасының статистика агенттігінің мәліметтері.

1. 5 Қазақстандағы электр энергия импорты және экспорты

2012 жылы Қазақстанда 6, 2 млрд кВт сағат электр энергиясы

импортталды, соның ішінде Ресейден 4, 6 млрд кВт сағат және 1, 6 млрд кВт

сағат көршілес Қырғыстаннан, Ресейден алынған электр энергиясы

Қазақстанның Батыс аймағындағы энергия жетіспеушілігін қамтамассыз етеді,

ал Қырғыстаннан импортталған энергия еліміздің оңтүстігіндегі

тұтынушыларды қамтиды.

1. 4 кесте - Электр энергияны импорты (млрд кВт сағат)

15

- Қазақстан Республикасының статистика агенттігінің мәліметтері.

Ал 2012 жылғы мәліметтер бойынша Қазақстаннан импортталған

энергия мөлшері 4, 7 млрд кВт сағатты құрады.

1. 5 кесте - Электр энергияны икспорты (млрд кВт сағат)

- Қазақстан Республикасының статистика агенттігінің мәліметтері.

Электр энергия тұтынушылары: өндіріс орындары - 68, 7 %; үй

шаруашылығы - 9, 3 %; қызмет көрсету секторы - 8 %; транспорт - 5, 6 %;

ауыл шаруашылығы - 1, 2 %.

1. 6 Қоздыру жүйесінің негізгі анықтамасы

Негізгі қоздыру жүйесі генератордың кіріс кернеуін және қоздыру тоғын

өзгерту арқылы реактивті энергияның генерациясын реттейді. Айтылған

процесс тікелей тиристорлы түрлендіргіш көмегімен орындалады.

Параллельді немесе өздігінен қоздыру жүйесінде, жүйенің электр

энергиясымен қоректенуі генераторлық шина арқылы жүзеге асады. Ал

қоздыру тоғы түзеткіш трансформатор және күштік түрлендіргіш арқылы

өтеді. Өрісті автоматтық өшіру тұрақты тоқ жағында орналасады.

Түзеткіш трансформатор генераторлық шинадағы кернеуді, күштік

түрлендіргіштің кіріс кернеу мәніне дейінгі шамада төмендетеді. Осы арқылы

ол қоздыру орамдары мен генераторлық шина арасында гальваникалық

шешілімді және түрлендіргіш үшін индуктивтілік коммутацияны қамтамассыз

етеді.

Күштік түрлендіргіш айнымалы токты, реттегіш тұрақты токқа

түрлендіреді. Іске қосу кезінде, бастапқы қоздыруға қажетті энергия өзіндік

мұқтаждар желілері арқылы беріледі.

Түрлендіргіштің кіріс кернеуі 10В, 20 В жеткен кезде, түрлендіргіш пен

басқару жүйесі реттелген жұмысын жалғастырады, дәл осы кезден бастап

қоздыру жүйесі үшін электр энергиясы генераторлық шинадан алынады.

Желімен синхронизация орындалғаннан кейін, жүйе автоматты кернеу реттеу

режимінде жұмыс істейді. Осы арқылы ол генератордың кіріс кернеуі мен

реактивті қуат шамасын реттеп отырады. Сонымен қатар жүйе реттеу қуат

коэффициенті арқылы немесе реактивті қуат арқылы реттелгенде, қосымша

реттеу режимінде жұмыс істей алады.

Өрісті өшіру тізбегінің маңыздылығы - қоздыру жүйесін қоздыру

орамаларынан ажырату және мүмкіндігінше қоздыру орамындағы

жинақталған энергияны тез арада өшіру. Қоздыру жүйесінің номиналды ток

мәніне байланысты өрісті өшіру тізбегі төмендегілерден тұрады:

16

- разрядты түйіспелері және разрядты кедергісі бар өрісті өшіру

автоматынан;

- разрядты кедергісі және, тирсторларды басқару мақсатында,

тиристорлы разрядниктен тұратын өрісті өшіру автоматынан.

1. 7 UNITROL қоздыру жүйесінің даму тарихы

1908 жылы Германиядағы «Роте Эрде» электр станциясында бірінші рет

синхронды машинаға арналған механикалық түрдегі кернеу реттегіші іске

қосты. Барлығы 10 000 ретегіш жасалып, қолданысқа берілді.

1957 жылы бірінші рет статистикалық қоздыру жүйесі мен электронды

кернеу реттегіш пайдаланылды. Германияның «Рейнхаузен» станциясында

жекеленген бөліктегі реактивті қуаттың көрсеткішін реттеу үшін қолданысқа

берілген болатын.

1965 жылы тиристорлы түрлендіргіш қолданылған бірінші қоздыру

жүйесі ойлап табылды. «Данубе» электр станциясындағы он екі

гидрогенератор статистикалық қоздыру жүйесімен жабдықталған болатын.

уақыт өте статистикалық қоздыру жүйесін атом электр станциясында қолдана

бастады. Осы кезден бастап статистикалық қоздыру жүйесін қуаты 100 МВт

жоғары турбогенераторларды қолдану қалыпты жағдай ретінде қабылданды.

1969 жылы жүйенің динамиклық тұрақтылығын арттыру мақсатындағы

жұмыстар орындалды. Қоздыру контурндағы жүктемені қабылдайтын

қосымша сингалдарды еңгізу қоздыру жүйесінің динамикалық тұрақтылығын

арттырды. Ал мұндай жүйе алғаш рет Даниядағы «Аснэс» электр

станциясында қолданыста болды.

1978 жылы «ВВС» компаниясы әлемдік қуатты су электр станциясы

үшін статистикалық қоздыру жүйесін ұсынады. Бразилияның «Итайпу» су

электр станциясыдағы барлық гидрогенераторлар UNITROL статистикалық

қоздыру жүйесімен қамтылады.

1989 жылы бірінші кезең. Микропроцессор арқылы басқарылатын

қоздыру жүйесі ойлап табылды. Барлық зерттеу және сынақ жұмыстарынан

кейін Швейцарияның «Рекинген» су электр станциясына алғаш рет

микропроцессор арқылы басқарылатын заманауи қоздыру жүйесі еңгізілді.

1993 жылы екінші кезең. Микропроцессор арқылы басқарылатын

қоздыру жүйесі. Қоздыру жүйесінде ең мықты және тиімді саналған PSR 2

түрлі микроконтроллер қолданылды.

2000 жылы жоғарыда айтылған барлық зерттеу жұмыстарын қолдана

отырып ең тиімді деп саналған UNITROL 5000 жұмыс істеуге берілді, [4] .

1. 8

Жаңа

талапты

қанағаттандыратын

қоздыру

жүйесі

UNITROL5000

1998 жылға дейін «АВВ» компаниясы UNITROL F және UNITROL P. B.

түріндегі қоздыру жүйесін қайта құруға қажетті және өзгертуге қатысты

17

барлық бағыттағы жұмысын нақтылады. Жасалған жұмыстың жемісі ретінде

1999 жылы нарыққа барлық талапты қанағаттандыратын, қоздыру жүйесінің

жаңа түрі UNITROL 5000 шықты. UNITROL 5000 түрлі қоздыру жүйесінің

басты артықшылығы, үлкен қуатты жүйелердің технико - экономикалық

көрсеткіштерін айтарлықтай жоғарлататын, қоздыру тогының үлкен шамасын

қамтамасыз ететін құрылымдық ыңғайлылығы.

Кез келген статистикалық қоздыру жүйесінің негізгі элементтері: күштік

түрлендіргіш, басқару жүйесі, өріс өшіру аппараты және түзеткіш

трансформатор.

Тиристорлы түрлендіргіш айнымалы кернеу көзімен қоректенеді және

шығысындағы тұрақты ток кернеуін реттейді. UNITROL статистикалық

қоздыру жүйесінде қолданылатын түрлендіргіш келесі бір қатар

артықшылықтарға ие:

- қоздыру кернеуінің полярлығын тез арада өзгеру арқылы, қоздыруды

бірден төмендетуге алып келеді;

- ықшамдалған құрылысына байланысты, күштік панелдерінің ауданы

шағын болады;

- резервті жүйесі, жасалып отырған жұмыстың сенімділігін арттырады;

- келтірілген резервтің қуаты еселеуді орындау үшін жеткілікті.

Кернеу реттегіш ПИД фильтрі негізінде жасалған. Реттегіштің

шығыссигналы, тиристорлы күштік түрлендіргіштің импульс генерациясы

үшін қолданылады.

- кернеу реттегішінің беріліс функциялары, қуат толқынының өзгерісі

болатындай етіп жүктеледі;

- реттегіш желілмен қалыпты және сенімді параллель жұмысты

қамтамасыз етеді;

- блогтаудың ерекшелігі генераторды қалыпты жұмыс режимінде

сақтауға мүмкіндік береді;

- қолымен басқару жүйесінің ерекшелігі, апаттық жағдайларда жүйенің

қалыпты жұмысын реттеуге және жөндеу жұмыстарының ыңғайлы өтуіне

мүмкіндік береді.

Қоздыру тарнсформаторы қоздыру жүйесінің шығысына қажетті

деңгейде кернеуді төмендетуге мүмкіндік береді. Статистикалық қоздыру

жүйесінің ерекшеліктері:

- электр машинасындағы тұрақты қоздыру уақыты болмағандықтан,

орындалатын жұмыстың тез әрі сенімді орындалуы;

- ПӘК - нің жоғарлауы;

- қоздыру орамының тиімді қолданылуы және сенімді қорғаныстың

болуы;

- білік ұзындығының азаюы.

1. 9 UNITROL 5000, 6000-ның жалпы сипаттамасы

18

UNITROL 5000 осы сериядағы қоздыру жүйесінің ішіндегі ең

ыңғайлысы. Келтірілген жүйе микропроцессорлық басқару мен жаңа

технологиялық жетістіктердің барлық мүмкін дерлік түрлерін қамтиды.

Қолданылған бағыт үлкен жетістікке ие.

Қолдану аясы:

- статистикалық қоздыру жүйелері: жиілігі 50 Гц, 60 Гц және 16 2/3 Гц

болатын жүйелерде қолданылады. Қоздыру тоғы 1000 А ден 10 000 А ге

дейін.

- автоматикалық кернеу реттегіштері: жиілігі 16 2/3 Гц және 400 Гц

болатын арнайы функциялармен жасалған электр машиналарының қоздыру

жүйесінде қолданылады.

1. 5 сурет - Қоздыру жүйесінің жалпы көрінісі

Стандартты кескіндеу жағдайындағы

UNITROL 5000-ның

мүмкіншіліктері

Басқару функциялары:

- автоматты режимдегі ПИД сүзгісі бар кернеу реттегіші;

- қолмен басқару режиміндегі ПИ сүзгісі бар қоздыру тогының

реттегіші;

- активті және реактивті токтың статистикалық өтемі.

Тежегіш блогтағыштары:

- максималды және минималды қоздыру тогы бойынша блогтау;

- статорлың максималды тогы бойынша;

- қанықпаған қоздыру (P/Q қатынасы) ;

- вольт/герц қатынасын.

Шығыс мәндерді бақылаушы режим:

- кернеу реттегішінің автоматты каналы (АРН) 1 ↔︎ АРН2 екі реттегіш

каналы бар жүйе;

- АРН1 каналы ↔︎ қолымен басқару жүйесінің модульі;

- автоматты режим ↔︎ қолмен басқару режимі.

Реактивті қуаттың коэффициентін реттеу;

19

1. 4 сурет - UNITROL қолданылған ротордағы токты түзету процесі

Қоздыру жүйесінің сенімділігін арттыру мақсатында автоматты кернеу

реттегішімен қатар қолмен басқару жүйесі еңгізілген. UNITROL 5000 бұл

қасиеті жүйеде қолмен басқарылатын қосымша модульді қондырғыларды

қолдануға мүмкіндік береді. Яғни тәуелсіз қорек көзі бар модульдер шығыс

және кіріс сигналдары мен блогты импульстары реттей алады. Бұл қасиет

аталмыш қоздыру жүйесінің тиімділігін арттырады. Шығыстағы кернеу мен

сигналдарды бақылаушы функциясы арқылы негізгі жұмысшы жүйе істен

шыққан кезде тез арада резервті жүйені іске қосуға мүмкіндік береді.

UNITROL 5000 қоздыру жүйесінде DCS500, UNL13300 және Vеrithyr

P1 түріндегі түзеткіш күштік тиристорлар қолданылады.

Орнатылған түзеткіш күштік тиристорлардың саны мен түрі қоздыру

тогы, кернеу еселенуі және жұмыстық цикл жүйесі арқылы анықталады.

UNITROL 5000 басқару логикасы

UNITROL 5000 қоздыру жүйесінің болуы мүмкін жағдайлар жиыны 100

операциялық сигналдарды, уақыт