Франция әдебиеті
XX ғасырдағы Франция әдебиеті және өкілдері
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
I Тарау.Франция әдебиеті
1.1 Француз әдебиетіндегі роман жанры, кемелденуі.
1.2.Француз әдебиетіндегі класицизм жанрының алатын орны және оның белді өкілдері.
IIТарау. ХХ ғасырдағы Франция әдебиеті және өкілдері
2.1 ХХ ғасырдағы Франция әдебиеті
2.2 Арман Лану
2.3 Гийом Аполлионер Марсель Пруст
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы әдебиет ауқымды әдеби жаңалықтарға толы болып, ақындар мен жазушылардың жарқын есімдерімен байи түседі. Жаңа ғасыр тарихы көптеген құбылыстар мен үдерістерге жаңаша көзқарасты талап еткен 1914-1918 жылдарда - ғы Бірінші дүниежүзілік соғыстан бастау алады. Соғыс жылдарында француз жазушыларының шығармашылығында Адам және қоғам мәселесі алдыңғы шепке шығады. Олар өздерінің көзқарастары, дүниетанымы мен эстетика - лық ұстанымдарына байланысты бұл мәселені шешуде түрлі тәсілдерді қолданады. Олар өзде - рінің кейіпкерлерімен бірге өмірдің мәні мен ақиқатты іздеу барысында қилы-қилы жолдармен жүреді.
Гийом Аполлионердің (1880-1918) шығармашылығы француз поэзиясының бастауын білдіреді. Оның эстетикалық ұстанымдары ХХ ғасырдағы ақын - дардың манифесіне арналған Жаңа сана-сезім және ақындар атты мақаласында (1918) жинақталған. Аполлионер өзінің өлеңдерінде замандастарының дүниетанымы мен олардың өмірге деген көзқарастарын көрсе - теді. Бұл көрініс оның Ішімдіктер (1913) және Каллиграмма (1918) атты жинақтарында айқын байқалады. Аполлионердің өлеңдерінде Бірінші дүниежүзілік соғыс жиі қозғалады. Ол өзі де осы соғысқа қатысып, ауыр жарақат алып, жастайынан қайтыс болады. Аполлионердің шығармашылығында өмірдің қатыгездігін көрсету мен жаңа гума - нистік лиризмге қарай ұмтылыс байқалады. Ол өлең жолдарын белгілі бір ретпен орналас - тыру арқылы түрлі суреттерді, құмыра мен гүлдердің, жануарлар мен құстардың бейнесін жасайтын. Кейде тыныс белгілерінен мүлдем бас тартып, ал кейде оларды өте шебер қолда - натын. 1917 ж. Аполлионер сюрреалистік драма деп таныл - ған Терезия төсі деп аталатын пьеса жазады.
Марсель Пруст (1871-1922) әлем әдебиеті тарихына Өткен уақытты іздену бары - сында атты романның авторы ретінде еніп, модернизмнің атасы атанған. Ол батыл тәжі - ри - беші, импрессионистік прозаның шебері ретінде таны - лады. Прусттың поэзиясы автордың жаңа эстетикалық ұстанымдары арқылы ерекшеленеді. Ол: Жалғыз ғана шынайы әлем, бұл -- ішкі әлем деп жазады. Пруст өзінің басты кейіпкерін Марсель деп атап, өзінің ішкі әлемін көр - сетпекші болады. Романда Марсельдің өткен өмірі жайлы сөз қозғалып, шығарманың сю - жеті жазушының ішкі дүниесінде болып жатқан түрлі сезімдері мен оның естеліктеріне негіз - деліп құрылған. 1908 жылдан бастап 14 жыл бойы жазған Өткен уақытты іздеу барысында атты еңбегі жеті кітаптан тұрады: Саванаға қарай бағытта (1913), Германттарда (1921), Содом мен Гоморра (1921), Тұтқынға түскен қыз (1923), Қашқын әйел (1925) және Қайта оралған уақыт (1927).
Демікпе ауруына шалдыққан жазушы өмірінің соңына қарай достарымен сирек кез - десіп, бір бөлмеде оқшауланып, өзінің романын жаза бастайды. Романда Марсельдің (романның бас кейіпкері) өткен өмірі жайлы естеліктері, өзінің балалық шағы, достары мен Парижде өткізген өмірі, салтанатты кештер мен шенеуніктер туралы асқан шеберлікпен жазылған. Жазушы өзінің шығармасында тарих пен саясатқа назар аудармастан, тек өзінің жан дүниесіндегі терең сезімдерін жазу арқылы барлық адам басынан кешіретін сезімдерді көрсете білгені. Пруст уақыт пен кеңістікті өзінше түсіне отырып, адамның сезімдерін жаңа тәсілдер арқылы жеткізу арқылы романның жаңа түрін өмірге әкеліп, ХХ ғасыр әдебиетіне өз әсерін тигізбей қоймады.
Ромен Роллан (1866-1964) Бірінші дүниежүзілік соғыс басталмай тұрып-ақ романист, драматург, әдебиет пен өнер қайраткерлерінің өмір жолын зерттеуші, әдебиет, сурет және театр туралы мақалалардың авторы ретінде кеңінен танылады. Ол 1890 жылдан бастап Сенім қасіреті және Төңкеріс театры деп аталатын драмалық шығармаларын жарыққа шығарады. 1915 ж. Роллан Нобель сыйлығының лауреаты атанады. Ол өзін саясаттан аулақ ұстап, үнді философиясы мен Гандидің іліміне қызуғышылық танытады. Алайда көп ұзамай Роллан қоғамдық-саяси өмірге араласып, соғысты бастағандарды өткір сынға ала бастайды. Оның сөздері бүкіл Еуропаға тарап, өзінің рухтардың тәуелсіздік декларациясы атты мақаласында Еуропа зиялыларын бір тудың астына бірігіп, рухани бостандық үшін күресуге шақырады. Қазіргі әдебиеттануда Ролланның Тамсандырған жан атты романы тарихи, әлеу - мет - тік-психологиялық және отбасылық романдардың элемент - терінен тұратынроман-ағын түрі - не жатқызылады.
Франсуа Мориак (1885-1970) француз әдебиетінің классигі, әлеуметтік-психологиялық және жанұялық-тұрмыстық романдардың шебері, драматург, публицист және әдеби сыншы ретінде де танымалған болған. Ол -- француз Академиясының мүшесі, Нобель сыйлығының лау - реа - ты (1952). Мориак - тың шығармашылығы реалистік әдебиетте дамыды. Бальзактың дәстү - рін жал - ғастыра отырып, Флобер, Достоевский, Прусттың еңбектерінен нәр алған. Мориак әлем - нің ұлы роман жазушысы деп Толстойды атаған.
Франсуа Мориак ауқатты буржуазиялық отбасынан шыққан. Оның балалық шағы Бордо қаласының маңында орналасқан жерде өтеді. Жанұясында католиктік тәрбие алып, кейін католиктік мектеп пен колледжді бітіріп, католицизм бағыттарының бірі янсенизмді мең - гереді. Мориак туындыларында француз провинциясының өмірі суреттелген. Бордоның ауасы мен желі, биік қарағайы, орманы мен құмы, ондағы тыныштық пен жалғыздық оған тансық болмаған. Оның Дұға үшін жайылған қолдар (1909), Жастықпен қоштасу (1911), Тереза Дескейру (1927), Жылан иірімі (1932), Ешқайда апармайтын жол (1939) сияқты еңбектері белгілі.
Мориак ХХ ғасырдағы Францияның ұлы жазушыларының бірі ретінде танымал бола отырып, өзінің адамға деген үмітін ешқашан жоғалтпайды. Оның адамзатқа деген үміті мен сенімділігі жазушының еңбектерінен айқын көрінеді.
Андре Жид (1869-1951) -- психологиялық прозаның асқан шебері. А. Жид Әдепсіз (1902), Ватикан зынданы (1914), Жалған ақша жасаушылар (1925) атты роман - дар мен Достоевский туралы еңбектердің (Достоевский, 1923), КСРО-дан оралу (1936) атты кітаптардың авторы ретінде танымал болған. А. Жидтің шығар - ма - шы - лығында жеке тұлғаны азат ету, оның бостандықтары мен құқықта - ры басты орынға ие. Оның еркін таңдау идеялары француз әдебие - тін - дегі экзистенциализм бағытыныңнегізін салушы ретіндегі жазушы деп қарастырады.
Жан Поль Сартр (1905-1980) философ әрі жазушы, атеистік экзистен - циа - лизмнің өкілі ретінде танымал болған. Оның шығармашылық ерекшелігін Жүрек айнуы (1938) атты романы мен Еріндік жолы (1946-1949) трилогия - сынан, Қабырға (1939) атты әңгімелер жи - на - ғы мен Шыбындар (1943), Жерлеусіз қалған өліктер (1946) атты пьесаларынан, соны - мен қатар Әңгіме (1964) атты автобиографиялық туындысы мен Г. Флобердің балалық шағы туралы еңбегіннен (Отбасылық ақымақ, 1972) көруге болады. Сартр жоғары педагогикалық білімді (Эколь Нормаль) Парижде алады, армияда қызмет етіп, Гавр лицейінде философиядан дәріс берді. Сартрдың негізгі философиялық еңбек - те - ріне Қиял (1936), Сезім теориясының нұсқасы (1939), Болмыс және тұл (1943), Экзистенциализм бұл гуманизм бе? (1946), Диалектикалық ақыл-парасатқа сын (1960) атты шығармаларын жатқызуға болады. Сартр Екінші дүниежүзілік соғыста Қарсыласу қозғалысына қатысып, соғыстан кейінгі жылдары бейбітшілік үшін күрес жүргізеді. 60 жылдардың соңына қарай жастар қозғалысына белсене қатысады. 1964 жылы Сартрға Нобель сыйлығы беріледі, бірақ ол одан бас тартады.
Экзистенциализмнің негізгі принциптері Сартрдың Болмыс және тұл атты еңбегінде көрініс табады. Бұл шығарма Жүрек айнуы атты романмен байланысты. Бұл романдарда адамның өз таңдауы мен құқығы, оның бостандығы мен адам болмысы туралы жазылады. Жүрек айнуы атты рома - нын - да оқиға Антуан Рокантеннің атынан баяндалады. Сартрды Рокантен - нің дүниетанымы, өмірге деген көзқарасы мен оның қоршаған ортамен байланысы қызықтырады. Антуан жалғыздықты ұнатып, өзіне деген сенімділікті жоғалтып, әр бір іске күмәнданады. Ол біршама жұмыс бастағаны - мен, оны аяғына дейін жеткізе алмай қиын - шылдықтарға тап болады. Ол өз-өзін жек көріп, үрейлене бастайды. Шығарманың соңында кейіпкер өз-өзін түсініп, дүниенің кілтін тапқандай болады. Сартрдың философиясы және көркем туындылары ... жалғасы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
I Тарау.Франция әдебиеті
1.1 Француз әдебиетіндегі роман жанры, кемелденуі.
1.2.Француз әдебиетіндегі класицизм жанрының алатын орны және оның белді өкілдері.
IIТарау. ХХ ғасырдағы Франция әдебиеті және өкілдері
2.1 ХХ ғасырдағы Франция әдебиеті
2.2 Арман Лану
2.3 Гийом Аполлионер Марсель Пруст
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы әдебиет ауқымды әдеби жаңалықтарға толы болып, ақындар мен жазушылардың жарқын есімдерімен байи түседі. Жаңа ғасыр тарихы көптеген құбылыстар мен үдерістерге жаңаша көзқарасты талап еткен 1914-1918 жылдарда - ғы Бірінші дүниежүзілік соғыстан бастау алады. Соғыс жылдарында француз жазушыларының шығармашылығында Адам және қоғам мәселесі алдыңғы шепке шығады. Олар өздерінің көзқарастары, дүниетанымы мен эстетика - лық ұстанымдарына байланысты бұл мәселені шешуде түрлі тәсілдерді қолданады. Олар өзде - рінің кейіпкерлерімен бірге өмірдің мәні мен ақиқатты іздеу барысында қилы-қилы жолдармен жүреді.
Гийом Аполлионердің (1880-1918) шығармашылығы француз поэзиясының бастауын білдіреді. Оның эстетикалық ұстанымдары ХХ ғасырдағы ақын - дардың манифесіне арналған Жаңа сана-сезім және ақындар атты мақаласында (1918) жинақталған. Аполлионер өзінің өлеңдерінде замандастарының дүниетанымы мен олардың өмірге деген көзқарастарын көрсе - теді. Бұл көрініс оның Ішімдіктер (1913) және Каллиграмма (1918) атты жинақтарында айқын байқалады. Аполлионердің өлеңдерінде Бірінші дүниежүзілік соғыс жиі қозғалады. Ол өзі де осы соғысқа қатысып, ауыр жарақат алып, жастайынан қайтыс болады. Аполлионердің шығармашылығында өмірдің қатыгездігін көрсету мен жаңа гума - нистік лиризмге қарай ұмтылыс байқалады. Ол өлең жолдарын белгілі бір ретпен орналас - тыру арқылы түрлі суреттерді, құмыра мен гүлдердің, жануарлар мен құстардың бейнесін жасайтын. Кейде тыныс белгілерінен мүлдем бас тартып, ал кейде оларды өте шебер қолда - натын. 1917 ж. Аполлионер сюрреалистік драма деп таныл - ған Терезия төсі деп аталатын пьеса жазады.
Марсель Пруст (1871-1922) әлем әдебиеті тарихына Өткен уақытты іздену бары - сында атты романның авторы ретінде еніп, модернизмнің атасы атанған. Ол батыл тәжі - ри - беші, импрессионистік прозаның шебері ретінде таны - лады. Прусттың поэзиясы автордың жаңа эстетикалық ұстанымдары арқылы ерекшеленеді. Ол: Жалғыз ғана шынайы әлем, бұл -- ішкі әлем деп жазады. Пруст өзінің басты кейіпкерін Марсель деп атап, өзінің ішкі әлемін көр - сетпекші болады. Романда Марсельдің өткен өмірі жайлы сөз қозғалып, шығарманың сю - жеті жазушының ішкі дүниесінде болып жатқан түрлі сезімдері мен оның естеліктеріне негіз - деліп құрылған. 1908 жылдан бастап 14 жыл бойы жазған Өткен уақытты іздеу барысында атты еңбегі жеті кітаптан тұрады: Саванаға қарай бағытта (1913), Германттарда (1921), Содом мен Гоморра (1921), Тұтқынға түскен қыз (1923), Қашқын әйел (1925) және Қайта оралған уақыт (1927).
Демікпе ауруына шалдыққан жазушы өмірінің соңына қарай достарымен сирек кез - десіп, бір бөлмеде оқшауланып, өзінің романын жаза бастайды. Романда Марсельдің (романның бас кейіпкері) өткен өмірі жайлы естеліктері, өзінің балалық шағы, достары мен Парижде өткізген өмірі, салтанатты кештер мен шенеуніктер туралы асқан шеберлікпен жазылған. Жазушы өзінің шығармасында тарих пен саясатқа назар аудармастан, тек өзінің жан дүниесіндегі терең сезімдерін жазу арқылы барлық адам басынан кешіретін сезімдерді көрсете білгені. Пруст уақыт пен кеңістікті өзінше түсіне отырып, адамның сезімдерін жаңа тәсілдер арқылы жеткізу арқылы романның жаңа түрін өмірге әкеліп, ХХ ғасыр әдебиетіне өз әсерін тигізбей қоймады.
Ромен Роллан (1866-1964) Бірінші дүниежүзілік соғыс басталмай тұрып-ақ романист, драматург, әдебиет пен өнер қайраткерлерінің өмір жолын зерттеуші, әдебиет, сурет және театр туралы мақалалардың авторы ретінде кеңінен танылады. Ол 1890 жылдан бастап Сенім қасіреті және Төңкеріс театры деп аталатын драмалық шығармаларын жарыққа шығарады. 1915 ж. Роллан Нобель сыйлығының лауреаты атанады. Ол өзін саясаттан аулақ ұстап, үнді философиясы мен Гандидің іліміне қызуғышылық танытады. Алайда көп ұзамай Роллан қоғамдық-саяси өмірге араласып, соғысты бастағандарды өткір сынға ала бастайды. Оның сөздері бүкіл Еуропаға тарап, өзінің рухтардың тәуелсіздік декларациясы атты мақаласында Еуропа зиялыларын бір тудың астына бірігіп, рухани бостандық үшін күресуге шақырады. Қазіргі әдебиеттануда Ролланның Тамсандырған жан атты романы тарихи, әлеу - мет - тік-психологиялық және отбасылық романдардың элемент - терінен тұратынроман-ағын түрі - не жатқызылады.
Франсуа Мориак (1885-1970) француз әдебиетінің классигі, әлеуметтік-психологиялық және жанұялық-тұрмыстық романдардың шебері, драматург, публицист және әдеби сыншы ретінде де танымалған болған. Ол -- француз Академиясының мүшесі, Нобель сыйлығының лау - реа - ты (1952). Мориак - тың шығармашылығы реалистік әдебиетте дамыды. Бальзактың дәстү - рін жал - ғастыра отырып, Флобер, Достоевский, Прусттың еңбектерінен нәр алған. Мориак әлем - нің ұлы роман жазушысы деп Толстойды атаған.
Франсуа Мориак ауқатты буржуазиялық отбасынан шыққан. Оның балалық шағы Бордо қаласының маңында орналасқан жерде өтеді. Жанұясында католиктік тәрбие алып, кейін католиктік мектеп пен колледжді бітіріп, католицизм бағыттарының бірі янсенизмді мең - гереді. Мориак туындыларында француз провинциясының өмірі суреттелген. Бордоның ауасы мен желі, биік қарағайы, орманы мен құмы, ондағы тыныштық пен жалғыздық оған тансық болмаған. Оның Дұға үшін жайылған қолдар (1909), Жастықпен қоштасу (1911), Тереза Дескейру (1927), Жылан иірімі (1932), Ешқайда апармайтын жол (1939) сияқты еңбектері белгілі.
Мориак ХХ ғасырдағы Францияның ұлы жазушыларының бірі ретінде танымал бола отырып, өзінің адамға деген үмітін ешқашан жоғалтпайды. Оның адамзатқа деген үміті мен сенімділігі жазушының еңбектерінен айқын көрінеді.
Андре Жид (1869-1951) -- психологиялық прозаның асқан шебері. А. Жид Әдепсіз (1902), Ватикан зынданы (1914), Жалған ақша жасаушылар (1925) атты роман - дар мен Достоевский туралы еңбектердің (Достоевский, 1923), КСРО-дан оралу (1936) атты кітаптардың авторы ретінде танымал болған. А. Жидтің шығар - ма - шы - лығында жеке тұлғаны азат ету, оның бостандықтары мен құқықта - ры басты орынға ие. Оның еркін таңдау идеялары француз әдебие - тін - дегі экзистенциализм бағытыныңнегізін салушы ретіндегі жазушы деп қарастырады.
Жан Поль Сартр (1905-1980) философ әрі жазушы, атеистік экзистен - циа - лизмнің өкілі ретінде танымал болған. Оның шығармашылық ерекшелігін Жүрек айнуы (1938) атты романы мен Еріндік жолы (1946-1949) трилогия - сынан, Қабырға (1939) атты әңгімелер жи - на - ғы мен Шыбындар (1943), Жерлеусіз қалған өліктер (1946) атты пьесаларынан, соны - мен қатар Әңгіме (1964) атты автобиографиялық туындысы мен Г. Флобердің балалық шағы туралы еңбегіннен (Отбасылық ақымақ, 1972) көруге болады. Сартр жоғары педагогикалық білімді (Эколь Нормаль) Парижде алады, армияда қызмет етіп, Гавр лицейінде философиядан дәріс берді. Сартрдың негізгі философиялық еңбек - те - ріне Қиял (1936), Сезім теориясының нұсқасы (1939), Болмыс және тұл (1943), Экзистенциализм бұл гуманизм бе? (1946), Диалектикалық ақыл-парасатқа сын (1960) атты шығармаларын жатқызуға болады. Сартр Екінші дүниежүзілік соғыста Қарсыласу қозғалысына қатысып, соғыстан кейінгі жылдары бейбітшілік үшін күрес жүргізеді. 60 жылдардың соңына қарай жастар қозғалысына белсене қатысады. 1964 жылы Сартрға Нобель сыйлығы беріледі, бірақ ол одан бас тартады.
Экзистенциализмнің негізгі принциптері Сартрдың Болмыс және тұл атты еңбегінде көрініс табады. Бұл шығарма Жүрек айнуы атты романмен байланысты. Бұл романдарда адамның өз таңдауы мен құқығы, оның бостандығы мен адам болмысы туралы жазылады. Жүрек айнуы атты рома - нын - да оқиға Антуан Рокантеннің атынан баяндалады. Сартрды Рокантен - нің дүниетанымы, өмірге деген көзқарасы мен оның қоршаған ортамен байланысы қызықтырады. Антуан жалғыздықты ұнатып, өзіне деген сенімділікті жоғалтып, әр бір іске күмәнданады. Ол біршама жұмыс бастағаны - мен, оны аяғына дейін жеткізе алмай қиын - шылдықтарға тап болады. Ол өз-өзін жек көріп, үрейлене бастайды. Шығарманың соңында кейіпкер өз-өзін түсініп, дүниенің кілтін тапқандай болады. Сартрдың философиясы және көркем туындылары ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz