Қызметтерді басқарушы ішкі жүйе серверлері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 94 бет
Таңдаулыға:

2

3

4

Аңдатпа

Берілген дипломдық жобада Қазақстан Республикасы бойынша IP-TV

технологиясын дамыту. Бұл жобада «АҚ Қазақтелеком» компаниясының

ұсынатын NetUP IPTV Combine 8x құрылғысы көмегімен IP-TV технологиясын

басқарады, Cisco компаниясының коммутаторларын,

теңестіргіштері

пайдаланылды. IP-TV технологиясының қызметтерін таратқан кездегі

өлшемдері есептелінді.

Дипломдық жобаның экономикалық бөлімінде «АҚ Қазақтелеком»

компаниясының талабы бойынша IP-TV технологиясының әкелетін пайдасы

мен таза табысы есептелінді.

Өміртіршілік қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау бөлімінде табиғи және

жасарнды жарықтану, өрт қауіпсіздігі мен операторлардың жұмыс уақыты

көрсетілді.

Аннотация

В данном дипломном проекте предоставлена развития IP-TV технологии

в Республике Казахстан. Этот проект использует оборудование NetUP IPTV

Combine 8x

компании «АО Казахтелеком», который контралирует все

процессы IPTV технологии. И было проведено рассчеты параметров при

распространении услуги IP-TV.

В экономической части дипломного проекта были приведены расчеты

чистой прибыли и пользы развития IP-TV, по требованию «АО Казактелекома».

В разделе Безопастность жизнидеятельности и защита труда произведен

расчеты естесственного и искусственного освещения, еще было рассмотрено

рабочее время операторов и пожаробезопастность.

Annotation

In this graduation thesis provided for the development of IP-TV technology in

the Republic of Kazakhstan. This project uses equipment NetUP's IPTV Combine 8x

company "JSC Kazakhtelecom", which controls all processes IPTV technology. And

conducted the calculations of the parameters in the distribution of services of IP-TV.

In the economic part of the degree project were presented calculations of net

profit and the profit development of IP-TV, on-demand AO Kazaktelecom".

In the section of safety of a life of activity and protection of labour calculations

of natural and artificial lighting, it was still considered working time operators and

pozharobezopasnost.

5

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1 IPTV технологиясы . . . 4

1. 1 Техникалық сипаттамасы . . . 4

1. 2 IPTV-дің құрылымы . . . 6

1. 3 «Қазақтелеком АҚ» компаниясы туралы мәлімет . . . 12

1. 4 Жүйенің жалпы сұлбасы . . . 14

1. 5 Құрылғысы бар стативтердің орналасу сұлбалары . . . 16

2 Есептік бөлімі . . . 18

2. 1 Арнаның өткізгіштік қабілеті . . . 18

2. 2 Өлшемдердің сенімділігінің есептелуі . . . 24

2. 3 Аудандық желіде settopbox-ты жүктеу деңгейлері . . . 30

2. 4 IPSoft iStream контентін ұсыну, сақтау және жазу жүйесі . . . 37

3 Құрылғыны таңдау . . . 52

3. 1 Құрылғылардың сипаттамасы . . . 52

3. 2 Ауыстырылған құрылғы сипаттамасы . . . 58

4 Өміртіршілік қауіпсіздік бөлімі . . . 65

4. 1 Өміртіршілік қауіпсіздігі . . . 65

4. 2 Экология . . . 74

4. 3 Еңбекті қорғау . . . 78

5 Экономикалық бөлімі . . . 81

5. 1 Компания және сала . . . 81

5. 2 Жобаның сипаттамасы . . . 81

5. 3 Қызметтер . . . 82

5. 4 Шығын керек ететін шаралар . . . 82

Қортынды . . . 93

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 95

Қысқартылған және термин сөздер . . . 96

А қосымшасы . . . 98

Ә қосымшасы . . . 99

Б қосымшасы . . . 100

В қосымшасы . . . 101

Г қосымшасы . . . 102

Д қосымшасы . . . 103

Е қосымшасы . . . 104

Ж қосымшасы . . . 105

И қосымшасы . . . 107

К қосымшасы . . . 108

6

Кіріспе

Қазіргі Қазақстан Республикасында цифрлық теле көрсетілімдер даму

үстінде. Көптеген компаниялар аналогты цифрлық телекөрсетілімге ауыстыру

үстінде. Себебі цифрлық телекөрсетілім бейне мен дыбысты сапалы түрде

көруге және теле көрсетілімнің бағдарлама санын арттыруға мүмкіндік береді.

Сондай көрсетілімдерді қамтамасыз ететін

IPTV технологиясы болып

табылады.

IPTV немесе интерактивті телекөрсетілім (ағыл. Internet Protocol

Television) (IP-TV, IP-телекөрсетілім) - мәліметтерді желіде тарату үшін IP

протоколын қолданатын цифрлық телекөрсетілімдік технологиясы. Соңғы

кездері тұтынушылар ОТТ технологиясымен шатастыру үстінде. Бірақ ол тек

қана IPTV технологияның бейне контентті тарату аумағындағы класының бірі.

IP желісі (бұл технологияға Ethernet-те жатады)

өзінің

қарапайымдылығының арқасында бүкіл әлемді жаулап алған сандық ақпаратты

таратудың кең тараған қарапайым әдісі. Ақпаратты таратудың саласы

тұрғысынан алып қарасақ, IP-желілерінің қарапайымдылығы болып кез келген

цифрлық ақпаратты таратуға мүмкіндік беретіндігі табылады.

IPTV - бұл жаңа ұрпақтың цифрлық интерактивті телекөрсетілімі

кабельдік телекөрсетілімнің қосымша интерактивті қызметтерімен қосы орнын

басатын технология. Сол технологияны Қазақстан Республикасында дамыту

үшін мен «АО Қазақтелеком» компаниясының шараларын ерекше атап өтіп,

IPTV технологияның дамуы жөнінде толығымен қарастырып өтемін.

IPTV кешенінің құрылымы келесілерден тұрады:

- «Аралық бағдарламаны қамтамасыз ету» немесе «IPTV Middleware»

- Контенттің жүйе ішілік қорғанысы

- Видео жүйеішілік қызметтері

- Ағындар сапасы мен тұтынушылар құрылғыларының жүйеішілік

мониторингі.

Клиенттік құрылғының сапасы ретінде жүйенің сұраныстарын

қамтамасыз ететін компьютерлер, арнайы ТВ қосымшалары, медиа-

ойнатқыштар, SMART TV технологиясы бар теледидарлар, ұялы телефон

құрылғыларын пайдалануымызға болады. Бағдарламалық деңгейде IPTV

ресурстарына рұқсат алу арнайы бағдарламалар мен интернет браузерлер

көмегімен жүзеге асады.

Контентті тұтынушының құрылғысына жеткізу multicast немесе unicast

технологияларын қолданатын байланыс операторларының IP-желісін басқару

арқылы, немесе байланыс операторының жүктеуінсіз (ОТТ) орындалады.

7

1 IPTV технологиясы

IPTV - бұл жаңа ұрпақтың цифрлық интерактивті телекөрсетілімі,

кабельдік телекөрсетілімнің қосымша интерактивті қызметтерімен қоса орнын

басатын технология. IPTV технологиясы кабельдік және эфирлік арналарды

теледидардан көруге, стационарлық компьютерде, ноутбукте, сонымен қатар

жаңа технологиялардың ерекшеліктерін пайдалануға мүмкіндік береді [3] .

IPTV басты артықшылығы болып интерактивтілігі мен контентті

тұтынумен байланысты қосымша қызметтердің кең жинағын тұтынушыларға

ұсыну мүмкіндігі (Video on Demand (VoD), TVoIP, Time Shifted TV, Network

Personal Video Recorder, Electronic Program Guide, Near Video on Demand) . IP

протоколының мүмкіндіктері тек бейне қызметін ұсынып қана қоймай,

сонымен қатар интегралданған және интерактивтелген қызметтер пакетінің

кеңейтілген түрлерін ұсынады [8] .

Базалық қызметтен басқа, IPTV қосымша сервистер қатарын өзіне қоса

алады (Video Telephony, Voting, Information Portals, Web, Games, MOD KOD) .

Бұл әр түрлі соңғы құрылғылардың стандартизациясы мен унификациясының

негізінде, дыбыс, бейне және мәліметтер интеграциясы IP-протоколы негізінде

болуы мүмкін және ортақ технологиялық платформа негізінде қызметтерді

ұсынуы мүмкін [8] .

IPTV қосылған абоненттер еке немесе одан да көп тілде арналарды

көруіне мүмкіндік береді.

IPTV-дің аналогты кабельдік ТВ-дан ерекшелігі:

- Сурет пен дыбыс сапалы түрде беріледі, HD-сападан бастап және 5. 1-

каналдық аудиоға дейін.

Интерактивтілігі (кино жөнінде ақпаратты көруге мүмкінідк береді)

- Сервистік мүмкіндіктері: timeshift және video-on-demand

1. 1 Техникалық сипаттамасы

IPTV IP-желілерінде келесі протоколдар көмегімен функцияланады [8] :

- UDP - аудио және бейне дыбыстарды жіберу үшін қолданылатын

протокол.

- HTTP - интерактивті қызметтерді ұйымдастыратын протокол (мыс.,

менюді қалай қолдану керек екендігі және т. б. ), аудио мен дыбыс ағындарын

тарату.

- RTSP - хабарлау ағындарын басқару үшін.

- RTP - бейне ағындарын жіберуге арналған.

- IGMP - мультикаст ағынын басқаруға арналған.

Пакеттерді тарату технологиясы ретінде multicast немесе unicast

қолданылады. Соңғы уақытта, байланыс операторлары желісінің өткізу

8

жолағының және құрылғы өндіргішінің дамуы негізінен UDP және HTTP

протоколдары қолданылады.

1. 1. 1 IPTV Middleware - IPTV кешендерін басқару үшін аралық

қамтамасыз ету бағдарламасы. Бұл IPTV шешімдерінің негізгі компоненттер,

яғни абоненттке түсінікті қызметтер жинағын, тұтынушы интерфейсін, орын

ауыстыру логикасын және басқару алгоритмін ұсынады. Middleware-де

кешеннің барлық компоненттерін тәжірибе жүзінде бір-біріне әсер ету процесін

реттеуші қызметі бар [8] .

Жүйе ішілік ядросы комплекттің сыртқы компоненттерін басқарады;

абоненттер мен оларға көрсетілетін қызметтердің базалық мәліметтерін

сақтайды; абоненттік құрылғылардың аутентификациясы мен авторизациясын

ұсынады.

Абоненттік портал (басқаша атауы: абоненттің тұтынушы инетерфейсі,

Subscriber User Interface) - барлық комплекстердің жинағы және абонентті

өзінің экранында көруге мүмкіндік беретін интерфейс.

1. 1. 2 IPTV қызметтерінің кеңейтілген мүмкіндіктері: MAG-250 - IPTV

қызметтерін кеңейтілген түрінде көрсететін қосымша болып табылады. Бұл

құрылғы көмегімен келесі сипаттамаларды байқауымызға болады.

1. 1-к е с т е. Құрылғы көмегімен алынатын сипаттамалар

1. 1. 3 IPTV-порталы келесі сервистерді қолдануға мүмкіндік береді [8] :

- Цифрлық ТД - телевидениені жоғары сапада көруге мүмкіндік беретін

негізгі сервис.

- Ақпараттық портал - барлық абонент теледидарының үстіңгі жағында

ауа-райы, қай күн және уақыт көрсетіледі.

- Интернет - Ду басқышының көмегімен кәдімгі иентернет браузерді

басқаруға мүмкіндік береді.

- Радио - 150 интернет-радиостанцияларын тыңдауға мүмкіндік береді,

Sevstar-ды қоса. FM!

- YouTube - атақты бейнехостингке рұқсат алуға мүмкіндік береді.

- Жүктемелер - MAG-250 приставкасына файлдарды тікелей сақтауға

мүмкіндік береді.

- Басқа да қызметтер - киноларды, өлеңдерді және т. б. тегін тыңдауға

мүмкіндік береді.

- Жазып алу - бейнені, телеарнаны, өлеңді және т. б. басып алуға мүм-

кіндік береді.

1. 1. 4 IPTV станциясы үшін арналған құрылғы. Орталық станция

құрамына (IPTV Head End) келесі құрылғылар жатады [8] :

9

- Стримерлер - Ағылшын сөзі «stream» - «ағын» сөзінен шыққан.

Стример - бұл IPTV - ағындар қалыптастырушы құрылғылар. Шығыс сигнал

түріне байланысты кластарға бөлуге болады, яғни IPTV- ағын ұйымдастыру

негізіндегі сигнал: DVB- S стримерлер - спутниктік DVB -S- сигналдан ағынды

алады; ASI стримерлер - цифрлық ASI - сигнал; MPEG- кодер - аналогты бейне

сигналы, эфирлік жоғары жылдамдықты сигнал; әр түрлі типтегі транскодерлер

- IPTV пішімдерінен ажыратылатын цифрлық ағындарды түрлендіру жолымен

ағынды қалыптастырады.

- VoD, NVoD, TimeShift бейне серверлері - Бейне серверлері қатты

дискетте сақталатын мәліметтер негізінде ағынды қалыптастырады. Ағынды

қалыптастыру тәсіліне байланысты бейне серверлерді келесі типке бөледі: VoD

(Video on demand, сұраныс бойынша бейнені көру) сервері телетұтынушының

сұранысы бойынша ағынды қалыптастырады, яғни әрбір телетұтынушы үшін

өзінің жеке ағыны түзіледі; nVoD (near VoD, сұраныс бойынша бейне көруге

жақын) сервері бейне көрсетілімнің бұрын құралған кестесі арқылы ағынды

қалыптастырады, барлық телетұтынушылар үшін бір ағын түзіледі; TimeShift

(уақыт бойынша жылжу) сервері стримерден ағынды жазады және кез келген

уақытта көруге мүмкіндік, әрбір тұтынушыға жеке ағын түзіледі.

- Middleware серверлері - аралық бағдарламамен қамтамасыз ету. IPTV-

технологияда бұл бағдарламалық қамтамасыз етуі тұтынушылар үшін

сервистер мен қызметтерді басқару: бейне көрсетілімнің кестесін көру; теле

арналарды ауыстыру; ТВ - қосымшаларды басқару; бейнелер кітапханасына

кіруге; TimeShift қызметтеріне мүмкіндік береді.

- Ағындарды кодтау үшін арналған құрылғы - телебағдарламаларды,

фильмдерді, спутниктік арналарды рұқсатсыз көру және бейне материалды

көшіру шартын көруге рұқсат. Ол үшін оператор контентті сертификатталған

қорғау жүйесі орнатылғанын растауды талап етеді. Құрылғы контентін қорғау

үшін серверлер мен стримерлерден бейне ағындарды қабылдайды және оларлы

кодтайды. Кері кодтау ТД - қосымшада жүзеге асады. Ағынды кез келген

қосымшамен кері кодтамау үшін ТД - қосымшада қатынау картасын орнату үшін

ұяшық қарастырылған.

1. 2 IPTV-дің құрылымы

Желі негізінде екі типті құрылғыны пайдалану жатыр: STB (Set-Top Box)

терминалдары және бейне қызметтер. STB желіге тікелей және ADSL2+

технологиясы негізінде жасалған «соңғы миль» аумағы арқылы қосыла алады.

Жаңа қалаларға тиімдісі болып екінші аталған қосылу жатады. Себебі, Gigabit

Ethernet желісін өрістетудің қажеті жоқ және абоненттік кабельдік желіні

модернизациялау керек емес. Алайда, IPTV қызметтеріне абоненттердің рұқсат

алуын ұйымдастыру үшін тек ADSL2+ ғана емес, оған қоса басқа да «соңғы

миль» технологиялары қолданыла береді.

10

Әрине, STB-дан бейне қызметтеріне дейін рұқсат алуы үшін мәліметтерді

таратудың қалалаық желісі қолданылады (MAN) . Осыдан жұмыс жасап тұрған

IPTV қызметтерінің артықшылықтарын байқауға болады: бір жағынан, жеке

желі құрудың қажеті жоқ, екінші жағынан - транспорттық желіде IPTV

қызметтерінің трафигін ұлғайтады.

Жалпы жағдайда IPTV таралған ақпараттық ресурстар негізінде

тұрғызылады. Ереже бойынша, оператор әр түрлі контенттермен «зарядталған»

IPTV желісінде бірнеше бейне қызмет түрлерінің орналасуын болжайды. Оған

қоса, желінің дамуына жақсы шарттарды орындайды. Кез келген компания

өзінің бейне қызмет түрлерін құра алады және оны IPTV желісіне қоса алады.

Сонымен, IPTV желісінің құрамына келесілер кіреді [4] :

- тұтынушы үшін ыңғайлы және қызықты контенттен тұратын бейне

қызмет түрлерін желі бойынша таратады;

- тұтынушыларға контентке рұқсат алуды қамтамасыз ететін терминалды

STB құрылғысы;

- IPTV қызметтерінің жеткізілуін қамтамасыз ететін транспорттық желі;

- (Triple Play) үштік қолданудың тарату/қабылдау трафигінен тұратын

абоненттік модемдер мен DSLAM-дар кіретін ADSL2+ аумағы.

1. 2-к е с т е. IPTV технологияның ҚР қалаларында орналасуы [8]

1. 2. 1 IPTV желісін басқарудың бес деңгейі:

- «Соңғы миль» және желінің IPTV қызметін ұсынатын процесіне

қатынау жұмысын тексеру деңгейі. Әдетте бұл деңгей DSLAM параметрлері

11

мен мультиплексорлардың IPTV трафигін жіберу/қабылдау спецификасын қоса

алғандағы Triple Play сапалық параметріне рұқсат алу бағасымен байланысты.

- Транспорттық желі деңгейі IPTV трафигін транспорттық ағын ретінде

тарату үшін желі сигментін қолдануды тексеруге бағытталған өлшеулерді

қарастырады. Бейне трафиктің өзінің параметрлері болады және құрылғыларын

тиімді алмастыра алады. Өлшеулер нәтижесі бойынша RFC-2544 арқылы

транспорттық желінің сапалық параметрлеріне талдау және бейне трафикті

таратуға берілген желінің жарамдылығына қорытынды жасалады.

- IPTV деңгейінде абоненттен бейне серверге дейінгі IPTV қызметтерінің

ұсынылу мүмкіндігі тексеріледі. Бұл деңгей өзіне ПД желісінің сегментін және

интерактивті теле көрсетілімін ұсыну құрылғысын қосады. Өлшеулер OSI

моделінің 4-7 деңгейлерінде жүзеге асады және транспорттық желі деңгейінің

нәтижелеріне негізделеді.

- PVQ деңгейі интерактивті теле көрсетілімді таратудың сапасын бағалау

деңгейін білдіреді.

- Эксплуатация деңгейі желі күйінің мониторингінің пассивті әдісіне

негізделіп жұмыс жасайды.

1. 2. 2 IPTV ұсынудың құрылғысы. NetUP IPTV Combine 8x - IPTV

сервистерінің барлығы жинақталған дайын кешенді түрдегі құрылғы. Қонақ

үйлерде, компанияларда, үйлерде интерактивті теле көрсетілім ұйымдастыру

үшін ең тиімді құрылғы. Стандартты приставкаға кіретіндер: DVB-IP gateway,

VoD/nVoD server, Middleware, Billing.

1. 1-сурет. NetUP IPTV Combine 8x құрылғысы

1. 3-к е с т е. Орталық торабы құрылғыларының тізімі

12

1. 3-кестенің соңы

1. 4-к е с т е. Типтік аудандық торабы құрылғыларының тізімі

1. 5-к е с т е. Типтік аумақтық торабы құрылғыларының тізімі

13

1. 5-кестенің соңы

1. 2. 3 Абоненттік базаны басқару - оператордың тұтынушы құқығын

реттеп отыруына, жүйеде оның іс-әрекеттерін қарауға, тұтынушының

пайдаланған қызметтері үшін ақсын айтуға мүмкіндік беретін жүйенің

құраушысы.

Телефонисттерде абоненттік базаны басқарудың, байланысты орнатудың

параметрлері мен абоненттік құқыққа рұқсатына дайын шешімі бар. Көп

жағдайда IETF ойлап тапқан ашық шешімді базасында жасалған. Бұл шешімдер

идентификация, сұраныс жасау мен есепте жиі орындалады (Authentication,

Authorisation Accounting) . Яғни, IPTV абоненттерін басқару базасын мұндай

желілерде құруға негіз бар, бірақ мұнда бейне қызметтерінің спецификасы

есепке алынбайды.

Бұл желілердің ең басты өмір сүру қабілеттілігі оларды қауіпсіздікпен

қамтамасыз ету және материалға рұқсат пен оны шифрлауды басқару

мүмкіндігі болып табылады.

Бұл тапсырма шегінде контенке абоненттердің сұранысы бойынша алған

рұқсатты алған және алдын ала берілген шарттар бойынша жүзеге асыру керек

схемаларды ойлап табу керек. Мысалы, жазылу шарты бойынша абонент тек

берілген арналардың бөлігіне ғана рұқсат алу керек немесе өзінің цифрлық

магнитафонына бағдарламаны жазып алуынарұқсат алуы, белгіленген уақыт

аралығында ғана көруге мүмкіндік алуы тиіс. Контент ойнатылу процесі

кезінде басқару ғана емес, оған қоса ол серверден абонентке жеткенше

кодталуы керек. Яғни, кілт сөзді абонентке кері кодалау үшін жіберу

мүмкіндіктерін қарастыру керек.

Қазіргі кезде бұл мақсат үшін Шартты рұқсат жүйесі атты кабельдік және

спутниктік телекөрсетілімдегі механизм жиі қолданылады. Бірақ бұл жолмен

IPTV желісіне олардың кері арнамен және сұраныс бойынша контентті ұсыну

мүмкіндігін дәстүрлі жүйе ретінде қолдануда олардың мүмкіндіктерінің

шектеулілігі білден білінеді. Осылайша, кілтті тарату тек абонент құрылғысы

мен сервер арасындағы диалогқа арна бөлінбеген, бір бағытқа негізделген. Ал

для мәліметтерді кең жолақты арнада тарату үшін басқару әдетте басқа әдіспен

орындалады. Онда бұл абоненттік басқару базасының қызметтірінің бір

функциясы. Бірақ IPTV желілерінде контентті тұтыну есебіне емес, оның

тарату кезіндегі қорғанысына, сигнализацияның түзілуіне және сұраныс алған

абонентке кілтті жеткізілуіне назар аудару керек. Дәл қазіргі сәтте тек ISMA

14

ғана IP (ISMA Crypt) арқылы таралатын аудио мен бейнені қорғау механизмін

регламенттайтын және спецификалаушы ретінде іске қосылды. Бірақ бұл

спецификациялау кілтті басқару протоколын анықтамайды және сондықтан

оны кеңейту керек. Кейбір компаниялар ашық жүйені ойнатуды ойлап табуда -

DRM, бірақ оны негізі тек мобильдік теле көрсетілімде ғана қолданыла алады,

ал IPTV үшін олардың ойлап тапқандарын дамыту керек.

IPTV-ді кең көлемде қолдану кезінде DRM жүйесін қолдану міндетті

болып келеді. DRM-сіз сұраныс бойынша видео көрсетілім немесе кейін ойнату

үшін қатты дискке контентті жазу қызметтері тарай алмайды.

Басқаша бағытталуы, кең масштабты енгізуүшін актуалды

алыстатылған администраторланған абоненттік құрылғы. Операторлар жағынан

бұл жүйені дамытуға үлкен үлес қосылуда. Олар құрылғыны толығымен

басқару жолын табуға тырысып жатыр.

Басқа функционалдық сегменттері, мысалы, биллинг - стандарттаудың

қажеті жоқ. Себеі олар IPTV жүйесінің ажырамас бөлігі болғандықтан.

1. 2. 4 IPTV жұйесінің ең бірінші тапсырмасы - TV көрсетілімді

қамтамасыз ету. Бірінші туатын сұрақ: ұсынылып тұрған қызмет түріне қалай

рұқсат алады. Кабельдік немесе спутниктік желіде ол оңай жүзеге асырылады-

тұтынушы өзіне керек жиілік аумағын таңдап алады да, көре береді.

Бірақ IPTV жүйесінде арнаның өткізу жолағының шектелген себебінен

барлық арнаға рұқсат ала алмаймыз. Дәстүрлі сұлбаны бұл жерде қолдану

тиімсіз келеді. Бұл әдісте тұтынушы барлық арнаның IP пакеттерінің адрестерін

білу керек. Қысқаша айтсақ, абонент алдын ала көруге болатын арналардың

және оларға сәйкес келетін IP адрестер тізімін білуі қажет. Қазіргі таңда бұл

ақпараттардың ұсыну формасы тек Service Discovery and Selection (SD&S)

спецификациясындағы DVB-да стандартталған.

Телкөрсетілімдік