Қысқа тұйықталу тоқтарын есептеу

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:

4

5

6

7

Аннотация

Темой данного дипломного проекта является Ограничение токов
короткого замыкания на КЭС. Записка содержит введение, в котором кратко
формируется основание предпосылки к выполнению данного проекта, расчет
электротехнической части, содержающую выбор основных электрических
схем проектируемой станции и выбор основных электротехнических
оборудовани, раздел затрагивающий вопросы экологи и безопасности
жизнедеятельности, расчет экономической эффективности проектируемой
станции.

Annotation

The topic of the diploma project is "The limitation of short current in
Condensation Electric power plant". The note contains an introduction in which
briefly formed the base of the preconditions for the implementation of the project,
calculation of electrical parts, containing a selection of the main electrical circuitsof
the projected station and range of basic electrical equipment, section involves
questions of ecology and life safety activities. Calculation of the economic
efficiency of the planned station.

Аңдатпа

Берілген дипломдық жобаның тақырыбы КЭС-дағы қысқа тұйықталу
тоқтарын шектеу болып табылады. Жазба қысқаша кіріспеден, электрлік
бөлімнің есебінен тұрады, онда жобаланушы электр станциясының бас электр
сұлбасы және электртехникалық құралдарды таңдау, экология және
өміртіршілік қауіпсіздігі тақырыбына арналған бөлім, жобаның экономикалық
тиімділігінің есебі берілген.

8

Мазмұны

Кіріспе
1 Қысқа тұйықталу тогын шектеу

5
6

1.1 Қысқа тұйықталу тогын шектеудің әдістері мен классификациялау

тәсілдері
1.2 Ток шектеуші құрылғыларға жалпы талаптар
2 Ток шектеуші реакторлар, тағайындалуы, қолдану аймағы
2.1 Тоқ шектеуші реакторлардың түрі
2.2 Реакторларды орнату әдістері мен тәсілдері
2.3 Токшектегіш реакторларға қойылатын талаптар
3 Электрлік бөлім
3.1 Бастапқы берілгендер
3.2 Турбогенераторларды таңдау
3.3 Құрылымдық сұлбаның 1-ші нұсқасын есептеу
3.4 Құрылымдық сұлбаның 2-ші нұсқасын есептеу
3.5 Күштік трансформаторларды таңдау
3.6 1 - ші нұсқа үшін жылдық шығындар
3.7 2 - ші нұсқа үшін жылдық шығындар
3.8 1-ші және 2-ші нұсқаларды технико-экономикалық салыстыру
4 Қысқа тұйықталу тогын есептеу
4.1 Қысқа тұйықталу тоқтарын есептеу
4.2 К - 1 нүктесі бойынша қысқа тұйықталу тогын есептеу
4.3 Тоқтың периодикалық және апериодикалық мәні есептеу
4.3 К - 2 нүктесі бойынша қысқа тұйықталу тогын есептеу
4.4 Тоқтың периодикалық және апериодикалық мәні есептеу
4.5 К - 3 нүктесі бойынша қысқа тұйықталу тогын есептеу
4.6 Тоқтың периодикалық және апериодикалық мәні есептеу
5 Тоқ шектеуші реакторларды таңдау
5.1 Қуаты 63 МВт генераторларға реактор таңдау
5.2 Қуаты 30 МВт генераторларға реактор таңдау
6 Қысқа тұйықталу тоғын ТКZ бағдарламасы бойынша есептеу
7 Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі бөлімі
8 Экономикалық бөлім
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет тізімі

9
6
8
9
11
15
19
19
19
20
21
27
29
33
35
37
38
38
40
44
46
49
50
53
54
56
58
59
62
76
83
84

Кіріспе

Қазіргі энергетикада жылу электр станциялары маңызды рөл атқарады.
Олар конденсациялық жөне жылу электр орталықтары болып екіге бөлінеді.
КЭС - та өндірілген электр энергияны кернеуі 110-1150 кВ электр
желілерімен энергетикалық жүйеге немесе тұтынушыларға жеткізеді.
КЭС бастапқы энергетика қоры бар жерге, әсіресе көмір өндірісі
жанына салынады. КЭС - ның жеке қуаты өте жоғары. Мысалы, Екібастүздағы
1- МАЭС-ның қуаты 4000 МВт. Үкімет жоспары бойынша Екібастүздағы
электр станцияларының (барлығы 4) жалпы қуаты 16000000 кВт болу керек.
Міне бұл электр станциялары (МАЭС-КЭС) электр өнімінің нағыз
қайнар көздері болып есептелінеді. КЭС - ның пайдалы эсер коэффимциенті 40
шамасында, себебі турбиналарды айналдырған бу тікелей салқындатқышқа
(конденсаторға) бағытталады да, жылу энергиясының шығыны жылу электр
орталықтарымен салыстырғанда едәуір көбірек болады.
Бұл дипломдық жобада қуаты 3000 МВт КЭС-ның орнатылған қуатын
есептеу жобаланады. Жобалау барысында орнатылған қуатқа сәйкес
турбогенераторлар таңдалынады. Құрылымдық сұлбалар құралып, соған
байланысты трансформаторлар мен автотрансформатор таңдалынады. Екі
нұсқаныда экономикалық жағынан тиімділігін тексеріп, тиімдісін таңдап
аламыз. Таңдалынған нұсқаны қысқа құйықталу тоғына 3 нүктеден есептеу
жүргізіледі. Әр нүктеге байланысты коммутациялық аппараттар таңдалынады.
Содан соң өміртіршілік қауіпсіздік бөлігінде КЭС-да еңбек қорғау бойынша
ұйымдастыру және техникалық шараларға талдау жасау, жоғарғы вольтты

лабораториядағы жасанды жарықтандыру
жүйесіне есеп жүргізіледі, одан

соң турбина цехындағы ауа алмасуына және оның еселігіне есеп жүргізіледі.
Ал экономикалық бөлімде станцияны салуға кететін қаржыны есептей отырып
бизнес жоспар жүргізіледі.

10

1 Қысқа тұйықталу тогын шектеу

1.1

Қысқа

тұйықталу

тогын

шектеудің

әдістері

мен

классификациялау тәсілдері

Генератордың қуаты, электростанцияның қуатының өсуі, ірі энерго-
бірігулердің құрылуы, біріншіден электрмен қамтамасыз етуге сенімділіктің
көбеюіне, екіншіден ҚТ тогының айтарлықтай жоғарылауына әкеліп соғады.
35 кВ және одан жоғары торапқа ҚТ тогының максимальді деңгейі
энеогожүйенің тұрақтылығына шектеледіжәне электр аппараты мен
өткізгіштің параметрлерімен, ал жеке қажет торапқа және 6-20 кВ тарату
торабында электр аппараттарының параметрімен, ток өткізгішпен, кабельдің
термиялық тұрақтылығымен, двигательдің жүктемесиінің тұрақтылығымен.
Қысқа тұйықталу тогын шектеуге шаралар қолдану экономикалық жагынан
тиімді, егер қосымша шығындардың орны өтелу үшін жеңіл қондыргылар мен
ток өткізгіш бөлікті қолданатын болса және ол тұтынушының электрмен
қамтамасыз ету сенімділігін жоғарылатады.
Электростанция және энергожүйенің торабында қысқа тұйықталу тогын
шектеу үшін келесі әдістерді қолданады:
- құрылым мен тораптың параметрін оңайландыру әдісі;
- ток шектеуші құрылғыларды шектеу ;
- электрлік тораптың нейтральді элементін жерлендіруді оңайландыру;
Қысқа тұйықталу тогын шектеуге амал ретінде қолдануға болады және
қолданады:
- торапты автоматты түрде тарату құрылғысы;
- ток шектеуші реакторлар (басқарылмайтын және басқарылатын,
сызықты байланыспен немесе сызықты емес мінездемемен) ;
- трансформаторлар және төменгі кернеулі жарықтақты оралымды
автотрансформаторлар;
- жоғарғы кернеудегі Қысқа тұйықталу тогындағы трансформаторлар ;
- әр түрлі түрдегі инерциясыз ток шектеуші құрылғылар(резонансты,
реактор вентильді, жоғарғы өткізгішті элементпен және т.б.) ;
- ток шектеуші коммутациялы құрылғылар;
- ток шектеуші резисторлар;
- тұрақты токты қосу;
- өнеркәсіптік емес жиіліктегі айнымалы токты қосу;

- үштік
оралымсыз дұрыс жасалған, үшбұрышқа қосылған

автотрансформаторлар ;
- трансформатордың нейтральді бөлігін жерленсіздіру;

11

-

трансформатордың нейтральді бөлігін жерлендіру және

автотрансформаторды реакторлар арқылы, резисторлар мен ток шектеуші
құрылғылар;

-
әртүрлі кернеудегі таратушы құрылғылардың торабында

автотрансформаторларды трансформаторға ауыстыру;
- үштік орамдағы автотрансформаторлардың авариялық режиміндегі
автоматты түрде ажырауы;
- арнайы сұлбамен трансформаторлардың жалғануы;
Қазіргі кезде отандық энергожүйеде ҚТ тогын шектеуге көбінесе
қолданатындар: стационарлы және автоматты бөлу, ток шектеуші реакторлар
мен құрылғылар , төменгі кернеулі жарықтақты оралымды трансформаторлар
жәнеде күштік трансформаторлардың нейтральді бөлігін жерленсіздіру,
оларды реакторлармен резисторлар арқылы жердендіру. Қысқа тұйықталу
тогын шектеудің басқа әдістері мен амалдары зерттеу үстінде, тәжірибелік-
құрастырымдық талдамада және жобада.

1.2 Ток шектеуші құрылғыларға жалпы талаптар

Тораптың түйініндегі кернеудің төмендеуі және электростанциядағы
генераторлардың жүктемесінің жиналуымен, қысқа тұйықталу токтың
айтарлықтай пайда болуымен ҚТ жүреді. Осыған байланысты ток шектеуші
құрылғыларға мынандай талаптар қойылады:
- ҚТ тогынын мазмұнын шектеу;
- тармақтағы тораптың кернеуін жоғары деңдейде көбірек ұстап тұру;
- электростанциядағы генераторлардың активті жүктемесін қолдан
келгенше азайту;
- дұрыс режимдегі торапқа көп әсер етпеу ;
- релелік қорғауда міндетті түрде аваримді режимді талаптармен
қамтамасыз ету қажет;
- тораптың параметлеріне айтарлықтай сызықты емес бұрмалау
жасамауға тырысу керек, әсіресе ол дұрыс режимде жұмыс істеп тұрған кезде;
- сұлба өзгерген кезде тұрақты мінездемесі болу керек .
Осыдан ТОУ параметрі келесі шарттарды қанағаттандыру қажет
- IIшек болғанда

(1.1)

мұндағы Iгр - шекаралық ток, ТОУ мен әрекетке түсу қажет;
ΔU - ТОУ- дағы кернеудің түсуі;
ΔP - ТОУ-дағы қуаттың төмендеуі;
ΔZ - ТОУ-дың кедергісі;

- IIшек болғанда

12

,

,

,

,

.

мұндағы Iпрод.нб. - жалғастырушы режимдегі көп ток;
Iпг.доп - ТОУ тізбегіндегі шамадан артық ток шегі.
Басқаша қарағанда, егер қажет болса, қаталырақ шарттар қоюға болады

IшекIа.х,

(1.2)

(1.3)

(1.4)

(1.5)

(1.6)

(1.7)

мұндағы Iа.х, -ТОУ тізбегіндегі асинхранды режимдегі ток.
Егер (1.4) шарты орындалса, (1.2) шартынан шыққан болса (3), онда
генератордың жұмысының режимімен және алдын ала қосылған жүктеме
дұрыс режимнен ҚТ режиміне өткен кезде өзгермейді. Бірақ (1.4) шартын
орындау (1.3) шартының кесірінен істелінбейді. Күшті электроқондырғыларда
(1.2) шарты оңай әрі толық орындалуы мүмкін, іріктеп алу жолымен.
Анализдің көрсетуі бойынша, жоғарыдағы талаптар мен шарттар ток
шектеуші құрылғыларда сызықтық емес мінездемемен болу қажет.

2 Ток шектеуші реакторлар, тағайындалуы, қолдану аймағы

Ток шектеуші реакторлар деп катушка тектес жасалынған белгілі
индуктивтілігімен және ҚТ тогына арналған, авариялық режимде өткізгіш
жуан сымда( шина) кернеуді ұстап тұруға арналған электр аппараттары.
Реактордың негізгі параметрлері болып оның индуктивті кедергісі
Xр=ωL, Ом. Каталогта келтірілетін

x р %
x р 3 I но м
U ном

100%

(2.1)

13

а - реакторсыз; б - реактормен

2.1 Сурет - ҚТ тогына шектеу және реактордың көмегімен өткізгіш жуан
сымда (шина) кернеуді ұстап тұру.

Векторлық диаграммада (2.2 сурет) салулы:

- реактордың алдындағы

фазалық кернеу,
- реактордан кейінгі фазалық кернеу және
- тізбектен

өтетін ток.

а - тізбектің сұлбасы; б - кернеудің диаграммасы; в - векторлық
диаграмма.

2.2 сурет - Дұрыс режимді тізбектегі реактордың жұмысы.

Реактордың индуктивті кедергісінен туындаған,

және

векторлар

арасындағы Ψ бұрыш қосымша фазалық ауысу болып табылады. Егер
реактордың активті кедергісін ескермесек, АС бөлімі реактордың индуктивті
кедергісіндегі кернеудің төмендеуі болып табылады.
Реакторға дейінгі және реактордын кейінгі , яғни АВ бөліміндегі кернеу
расындағы алгебралық айырмашылықреакторда кернеу құлдырауына сәйкес
келеді. С нүктесінен ОВ векторына перпендикуляр жүргізсек және ВВ1
бөлімін елемесек, реактордағы кернеу құлдырауын анықтау үшін шамамен
өрнек ала аламыз. Тізбекте қалыпты жұмыс режимінде айтарлықтай кернеудің
құлдырауы, жеке және топтық үлкен кедергілі реакторларды орнатуға
мүмкіндік бермейді. Сондықтан, ҚТ тогына айтарлықтай шектеу қоюы үшін
инерциясыз тоқшектегіш құрылғы (ИТҚ) деп аталатын - күрделірек
құрылғылар жасалады.
Реактордың әсер ету принципі қысқа тұйықталу кезіндегі орамдағы
реактивті кернеудің артуына негізделген, бұл өз кезегінде ҚТ тоқтардың
төмендеуіне (шектеу қою) және зақымсыз қосылуларда кернеу деңгейін ұстап
тұруға өз септігін тигізеді. Реакторда рұқсат етілетін кернеу құлдырауы 2%
аспауы тиіс. Реакторлар кең ауқымда сызықтық ВАС өзгеруіне атаулы тоқтан

14

ҚТ тоққа дейін ие болады. Реактордың орамдары коптізбекті мыстан немесе
алюминий сымнан тұрады. Реакторға механикалық берітік беру үшін, оның
орамын цементтік қоспамен құйып және ылғал өткізбес үшін бояйды.
Реакторларды бөлме ішіне орналастырғанда сыртқы ортаның ферромагинттік
конструкциясын қорғауды қамтасыз ету керек. Мысалға, темірбетон
қабырғасындағы темір арқаудың (арматураның) индукцияланған тоқтан
қызып кетпеуінен қорғау. Бұл ретте ферромагнит бар конструкциядан
минимальды қашақтық көрсетіледі. Реакторлардың ішкі орнатуларында
рекаторлардың суытуын желдеткіш арқылы қамтасыз ету керек. Қысқа
тұйықталу кезіндегі орамның рұқсат етілген температурасы өткізгіш
материалымен және оқшаулаудың түрімен анықталады. Реактордың басты
параметрі атаулы (номинальный) индуктивті кедергі болып табылады. Ол
катушканың орамдар санына, сонымен қатар орналасуы мен ара-
қашықтығына тәуелді. Қос реактордың катушкалары индуктивтілікпен және

өзара индуктивтіліке , j шамасы 0.04 ,
индуктивтіліктің шамасы 0.06

құрайды және қос реактордың катушкаларының байланыс коэффицентіне ие.
Реакторлар ТЭЦ типті электр станцияларын сызбаларында
қолданылады:
- ГРУ (генераторлық үлестіруші құрылғы(ГҮҚ)) секциялар арасында
(секциялық реакторлар);
- ГҮҚ шиналардың жиынтығынан тұрғылықты тұтынушыларды
қоректендіру үшін;
- Блогтық ТЭЦ - ден рекативті дәнекерлеу арқылы тұрғылықты
тұтынушыларды қоректендіру үшін.

2.1 Тоқ шектеуші реакторлардың түрі

Бетонды, құрғақ және майлы реакторлардың түрі бар. Үш түрлі
құрылғылардың барлығы оқшаулау материалының түрімен ерекшеленеді.
Бетонды тоқшектеуші реактор. Бетонды тоқшектеуші реакторларда
бетон қолданады, яғни көптарамды оқшауланған өткізгіштің орамдарына
құяды. Бетонды реакторлардың катушкаларының өрісі қарама - қарсылық
орналасуларға ие. Осы секілді құрылғылар 35 кВ дейінгі ішкі орнатуларда
қолданылады. Осы секілді құрылғылар өзінің конструкциясы жағынан
айтарлықтай қарапайым, жоғары қасиеттерге ие және жұмыс кезінде сенімді.
Бірақ бұл жағдайға қарамастан олар өзінің танымалдылығын жоғалтып және
өздерінің үлкен көлемдерінің арқасында ескірген құрылғы статусына ие
болады.

15

1- көпсымды өткізгіш; 2 - колоннаның бағаналары; 3,4 -
оқшаулағыштар; 2.3 Сурет - Бетонды реактордың кострукциясы.

Сәйкес бөлімнің көпсымды өткізгіші 1 үлгінің көмегімен катушка
түрінде оралады. Осыдан соң арнайы формаға бетон құйылады. Бөлек
орамдарды бір- бірімен жалғайтынтік колоннаның бағаналары 2 бетонның
қатуы арқылы жасалады. Колонналардың шеттері (торцы) түйреулерге ие,
олардың көмегімен оқшаулағыштар 3,4 нығая түседі. Бетонды қатайтқан соң
электрикалық оқшаулағыштың қажетті беріктігін алу үшін реакторды
вакуумде интенсивті кептіруге ұшыратады. Кейін реакторды екі мәрте
ылғалға төзімді лакпен сіңдіреді. Орамсалардың арасынды қатарынан және
қатарлар арасынан айтарлықтай саңлау сақталады, ол өз кезегінде
реакторлардың жеке орамсаларының салқындауын жақсартады және
оқшаулаудың электрикалық беріктігін арттырады.
Үлкен атаулы тоқтарда (400 А аса) бірнеше параллельді орамсалар
қолданылады.Тармақтар бойынша тоқты бір қалыпты үлестіру орамсалардың
транцпозициясы арқылы жүзеге асады. Орауыш материал ретінде коптізбекті
мыс немесе үлкен қиылусыдың (сечение) алюминий кабель қолданылады.
Кабель бірнеше қабат кабель қағаздарымен жабылады. Реактор орналатын
бөлмелер жақсы желдетілуі тиіс және ең жоғарға температура бағамы+35°С
аспауы тиіс. Реакторлардың жабуы болуы үшін температураның ауытқуы
кенеттен боламауы тиіс. Бетонды реакторлардың катушкалары жерден
бірнеше тіреу оқшаушалығыштардың 3 көмегімен оқшауланады. Реакторлар
табиғи желдету арқасында салқындайды. Реакторда үлкен қуат бөлуде
реттегіш құрылғы ауаның салқындату үшін арнай канальдар қарастыру тиіс,

16

әсіресе үлкен атаулы тоқтарда. Қосалқы станцияларды ашық бөлімдерінде 35
кВ аса кернеу реакторлар орнатуда майлы реакторлар қоладнылады (2.3
сурет). Майлы реакторлар бірфазалық және үшфазалық орындауға ие болуы
мүмкін. Бірінші жағдайда бір катушка, ал екінші жағдайда үш катушка
трансформаторлық маймен құйылған болат бакке орналастырылады. Орамдар
кабельді қағазбен оқшауланған және оқшауланған материалдан тұратын
каркасқа қойылған мыс өткізгіштерден жасалады. Катушкалардың ең шет
жағы реакторлардың қақпағындағы өтпелі фарфорлық оқшаулауыштар
арқылы енгізіледі. Реактордың орамы 2 гетинакс түріндегі оқшаулағыш
материалдан тұратын арнайы каркасқа оралады. Бұл орам трансформаторлық
майдан тұратын болат бакқа батырылады. Майды қолдану оның конвекциясы
есебінен ораммен тұйықталған бөлім арақашықтығын қысқартуға мүмкіндік
береді және орамның салқындатылуын жақсартады. Бұның барлығы масса
мен аумақты көлемдерді кішірейтуге мүмкіндік береді. Реактордың сыртқы
өткізгіштері өтпелі оқшаулауыштардың қысқыштарына қосылады. Алайда
бұндай үлестіру тәсілі үлкен қиындыққа жолықтырады. Реактордың ауыспалы
магниттік ағын Фо шет жағынан тұйықталады, ол өз кезегінде тыйым

салынған температураға дейін қызуға алып келеді.
Багтың қызып кетуінен

сақтану үшін 1, оның ішінде мыстан тұратын қысқа тұйықталған орам - экран
3 орнатылады, яғни ол реактордың екінші орамы ретінде болады. Бактың
қабырғаларында катушканың магниттік ағынына қарсы бағытталған магнитті
потокты туғызатын тоқтар осы экранға енгізіледі. Нәтижесінде бак
қабырғалары арқылы салыстырмалы аз ғана қорытынды магниттік ағын
тұйықталады.
Бактың қабырғаларын қыздыруға кететін қызу жоғалтуын азайтауға
болатын тағы бір мүмкіндік бар. Бұл жағдайда болат бактың ішкі төбелеріне
болат пакет бекітеді: бак қабырғаларының кедергісінен едәуін аз магниттік
кедергімен бірге жасанды магнитті өткізгіш жасалады. Гистеризде жоғалтуды
азайту үшін шунтты электротехникалық болаттан жасайды, ал құйын тәрізді
тоқтарға жоғалтуды азайту үшін бір- бірінен оқшауланған болат жұқа
пластинкаларды қолданады.

17

1 - өтпелі оқшаулағыштар; 2 - бак; 3 - мыс өткізгіштер;4- оқшаулағыш
цилиндрлар; 5 - электромагнитті экрандар

2.4 Сурет - Майлы реактордың конструкциясы

Реактордың үшінші түрі ол құрғақ реактор (2.5 сурет). Қазіргі таңда
құрғақ тоқшектеуіш замануи құрылғылардың бірі болып табылады ,яғни
жоғары техникалық қасиеттерге ие бола тұрып көлемі мен массасы жағынан
шағын. Сонымен қатар , құрғақ реакторлар қиын эксплутацияларда да еш
үзіліссіз жұмыс жасай алады. Өз кезегінде, реактордың о рамы реакторлық
көпатарамды алюминий немесе мыс өткізгіштен тұрады. Құрғақ тоқшектеуіш
реактордың басты ерекшелігі - оның стеклотекстолиттен жасалған, арнайы
оқшаулау лагы және тұтастыруға арналған түйрегіш сіңірдірілген
нығыздалған конструкциясы болып табылады. Әсіресе конструкцияның
керемет мықтылығының арқасында, катушканы қысқы тұйықталу кезінде
үлкен термикалық және динамикалық салмақтан қорғайды.

2.5 Сурет - Құрғақ реактордың конструкциясы

18

2.2 Реакторларды орнату әдістері мен тәсілдері

Үшфазалы бетон реактор жиынтығы вертикальды, тік қадам
(бұрыштық) және горизонтальді фазаларда болуы мүмкін (суреттерді қараңыз
2.6,2. 7,2. 8)
Үш фазалы реакторлы катушкалар жиынтығының салқындату шарттары
катушкалардың орамасының, әсіресе жоғарғы жағы нашарлап, басқа жоғары
бір көлденең жағында (жақсы салқындату катушкаларында) бірге орнатылған
немесе тік жазықтықты қамтиды

2.6 Сурет - Вертикальді ( бұрыштық) орналасуы

2.7 Сурет - Кезек - кезекпен орналасуы

2.8 Сурет - Көлденең орналасуы

19

Орнатылған жерге байланысты реакторлар сызықтық, топтық және егіз
секциялық болып бөлінеді. Суретте (суретке қараңыз 2.9) ТҚ - ның жоғарғы
кернеу бөлігінің схемасы келтірілген, токшектегіш реакторлардың әртүрлі
түрі көрсетілген. Бұл схемада Л1 және Л2 екі желі (шартты генераторлы)
құрама шинаның ТҚ қоректендіреді, Л3 - Л12 желісі тұтынушыларға
жіберіледі.

2.9 Сурет - Жоғарғы кернеу ТҚ ток тарату шекті ректорларының орнату
схемасы .

Желі реакторы ЛР1 әдетте В3 желі ажыратқышынан кейін бөлек
электрөткізгіште қосылады.
Желі реакторы қысқа тұйықталу күшін шығыс желіде, қосалқы
станцияларда, сол желіден қоректенетін желіде қысқартады. Желі реакторын
қосылғаннан кейін орнатуға ұсынылады. Сонымен қатар сыну қуаты желі
қосқышы қысқа тұйықталу қуаты шектелген есеппен таңдалады, сондықтан
реактор- қосқыш бөлігінде апат болуы екіталай.
Топтық реактор ЛР2 тоқтаратқыш Л7-Л9 желі тобына қосылады.
Топтық реакторлар жұқа байланыстарды қосу, реактор байланыстардың бүкіл
тобын шектеу, біріктірілген қалыпты кернеу режимінде қолайсыз төмендеуіне
әкелуі мүмкін емес жағдайларда пайдаланылады.
Топтық реакторлар бір сызықты реакторын пайдаланумен
салыстырғанда, тарату құрылғыларының (ТҚ) сомасын сақтауға мүмкіндік
береді.
Үлестіргіш құрама шиналарға тұйықталған ток шектеу үшін секциялық
реакторлар зауыты арналған. Секциялық реакторлар қуатты станциялар мен
қосалқы станцияларда тарату құрылғыларында пайдаланылады. Кейбір

20

бағыттарын ортақ пайдалану, оларды станция және ТҚ ішінде қысқа
тұйықталу қуатын шектейді. Сектораралық өзара реакторларды едәуір
дәрежеде пайдалану қуаты қысқа тұйықталудың шегіне байланысты және
Рейтингілік бағалауы бар жұмыс реакторда үлкен кернеу тамшы болдырмау
үшін жүктеме арқылы өтетін COS қуат коэффициенті мәні барынша
ұмтылуға тиіс.
Сектораралық генераторлар генераторлардың соңғы бөлігінің қысқа
тұйықталу токтары шектеулі болып табылады, өйткені реакторлар қиылысы
сызықтық және топтық реакторларды ауыстырмайды. Реакторлар ЛР4
қалыпты жұмыс реакторы қысқарған шығындар түрі, өйткені жобалау
ерекшеліктері (орамасының екі тобын қарсы енгізу) сол уақытта екі
желілердің топқа кіруі. Реакторлар генерациялайтын тізбек (генератор,
трансформатор) толық бір сатылы шегі ақаулық токтарға мүмкіндік береді
және қамтамасыз етеді: сымдарын және жобалауды жеңілдету; қуат
коэффициентін түзету; тиелген филиалдары туралы кезенде стресс режимін
жақсарту.
Өндіргіштік қуат орта істікшелі терминалдарға қосылған. Рұқсат
етілген жүктеме ағымдағы кез келген жүктеме коэффициентін филиалдары
береді.
Реактордың реактивті кедергісі филиал режиміне байланысты.
Қасиеттерін шектеу жұмыс режимімен (қарсы қосу) қатар, билік және
реактивті қуат жоғалту аз болып табылады. Реактор өзін-өзі электр
вагондарды салаларында түрлі ағымдар филиалдары, кем дегенде 0,3 секунд
уақыт тежелген кезекпен жасалуы тиіс, соның ішінде реактор 2,5 есе
номиналды токтан асып кетуі мүмкін тізбектегі қос реакторлар қолданылады.
Қос реакторының артықшылығы индуктивті реактивті орамасының
токтарының қосылу түрі мен бағытына байланысты, ол көбейту немесе азайту
мүмкін болып табылады. Бұл жылжымайтын мүлік қос реактор әдетте
қалыпты режимде кернеудің төмендеуін азайту және қысқа тұйықталу
токтарын шектеу үшін пайдаланылады.
Реактор филиалдары бірдей номиналды ағымдағы және орташа шығу
жүзеге асырылады - номиналды ток филиалы екі есе жүзеге асырылады.
Қос реактор номиналды кедергісі қарсылығы ұқсас, басқа филиалында
ағымдағы болмаған филиалдары орамасының қабылдайды.

Xр=Xв=ωL

(2.2)

Әрбір фаза қос реактор ерекшеліктері филиалдар арасындағы магнит
муфталар болуымен анықталады. Ескере отырып, орта-нүктесінің көзін
қосатын филиалында реакторда өзара индуктивтілік кернеу жоғалту ретінде
анықталады.

∆Uр = I1·ω·L·sinɸ - I2·ω·M·sinɸ

21

(2.3)

Бұл байланыста

өзара индуктивтілік үшін екі реактор кернеудің

жоғалуы бірдей индуктивті реактивтілігі бар кәдімгі реактор аз екенін көруге
болады. Бұл жағдай бізге тиімді топ ретінде қос реакторын пайдалануға
мүмкіндік береді.
Жұмыс барысында, ол біркелкі филиалы (I1 = I2 = I3) ізделіп
ұсынылады. Содан кейін, олардың әрқайсысы үшін бірдей жағдай жасалатын
болады.

∆Uр=(I·ω·L·sinɸ - I·ω·M) ·sinɸ = I·ω·L·(1 - kсв)·sinɸ

(2.4)

мұндағы kсв = ML - реактордың орамасының тіркелу коэффициенті,
әдетте kсв=0,4...0,6 тең.

2.10 Сурет - Қос реактор схемасы

Реактордың орнату орны - тұйықталған ток шектеу және автобус кернеу
генераторы техникалық қызмет көрсету реакторлардың кез келген берілген
деңгейін қамтамасыз ету үшін қарастырылады. ТҚ жабдықтардың барлық
элементтері (мысалы, Bl ауысады, B2, OT, айырғыштар ММ, Р2, RE) оларды
айтарлықтай қойылатын талаптарды , төмен қысқа тұйықталу токтарының,
шарттарын таңдауға болады. Реакторларды шекті параметрлерін таңдау
принципін түсіндіру үшін реактордың оған қатысуымен болатын қалыпты
және төтенше режимдер желісін қарастырамыз.
Қалыпты жұмыс кезінде ТҚ кезінде кернеудің төмендеуі - реактордың
болмаған тұтынушылық кернеу векторлық қосындысы тұтынушының (қуат
тарату қуатты көзі деңгейі кезінде) үшін шина үлестіргіш және шығыс электр
желісіне тең.
Ағымдағы шектеу желісі элементі, оның негізгі электр параметрлерін
сомасын анықтауға мүмкіндік береді. Бұл параметрлер: реактордың кернеуі
(индуктивті қарсылық Xp) номиналды ток, қысқа тұйықталу тогы, Lр
индуктивтілік болып табылады. Бұл параметрлері техникалық-экономикалық
негіздемесі негізінде тұйықталу электр желісін жобалау таңдалады. Мысалы,
қосымша кернеу шығындардың ұлғаюына реакторды индуктивті арттыру.
Алайда, индуктивтілікті арттыру қысқа тұйықталу тогы шектеу мен
құрылғыларға желіні қарапайым және арзан қолдануға мүмкіндік береді.
Жалпы төмендетілген шығындардың ең төменгі критерийн пайдалана отырып,
сізге реактордың оңтайлы электр параметрлерін таңдауға болады. Реактордың
параметрлері жобалау үшін бастапқы нүкте болып табылады. Қазіргі уақытта,
отандық салалық коммерциялық ағымдағы шектеу сериясы байланыс кернеу

22

сыныптары 3, 6, 10, 15 кВ бірыңғай- номиналды токтарға дейін 4000 А және
қосарланған - ГОСТ 14794 - 79 сәйкес 2x2500 А дейін токтар болып табылады.

2.3 Токшектегіш реакторларға қойылатын талаптар

Реакторларды шектеу қойылатын талаптар реакторлардың
ерекшеліктерін ескере отырып, жоғары кернеулі электр аппараттың жалпы
талаптары негізінде тұжырымдаулар жасауға болады:
- реакторлар қатаң индуктивті жүктемеде ток кернеуінің төмендеуінің
сызықтық тәуелділігі анықталуы тиіс;
- реактор орамасының орамдарының арасындағы алшақтықта жеткілікті
электр күші болуы тиіс;
- ораманың және жақтаулар реакторлардың жеткілікті орама араларында
қысқа тұйықталу болдырмау үшін төтеп беруі тиіс;
- ораманың және реакторлар орама аралық оқшаулама бұзушылықтарды
болдырмау үшін рамалардың жеткілікті термиялық тұрақтылығы болуы тиіс.
Есептелген ток пайда болғанда және асқын ток кезінде реакторлар
жоғары сенімділікте жұмыс істеуі керек, сондай-ақ құны төмен және
қолданымда қарапайым болуы тиіс.

3 Электрлік бөлім

3.1 Бастапқы берілгендер

Генераторлардың саны - 6
Генератордың бірлік қуаты - 6x500 МВт
Өзіндік мұқтаждыққа кететін қуат мөлшері - 8%
220 кВ-та кернеудегі жүктеме - 1200 МВт
Байланыс желілерінің жоғарғы номиналды кернеуі - 500 кВ
Байланыс желілерінің төменгі номиналды кернеуі - 220 кВ
Энергия жүйеге дейінгі желілер саны және ұзындығы - 2х50 км
Жүйенің қ.т. қуаты - 4000 МВт
Энергожүйенің авариялық резерві - 600 МВт
Пайдаланатын отын түрі - көмір

3.1 кесте - Электр энергияны өндіру және пайдалану графигі

Жыл мезгіліні ұзақтығы: қыс - 155;
жаз - 210 тәулік.

23 Уақыт, сағ.
0-9
9-19
19-24
Қыс
90%
100%
90%
Жаз
70%
80%
70%

3.2 Турбогенераторларды таңдау

Электр энергиясын өндіру үшін электрлік станцияларда үшфазалық
айнымалы ток синхронды генераторларын қолданамыз. Жобаланып отырған
газды турбиналы электр станцияда турбогенераторлар қолданылатын болады.
Синхронды электрлік машиналар үшін қалыптасқан жұмыс режимінде
агрегаттың айналу жиілігі мен тораптың nоб мин жиілігі f арасында қатаң
сәйкестік болуы тиіс.
Бу және газ турбиналарын жоғары айналу жиілігіне арнап шығарады,
өйткені мұндай жағдайда турбогенераторлар ең жақсы технико -
экономикалық көрсеткіштерге ие болады. Кәдімгі отын жағатын жылу
электрлік станцияларда агрегаттардың айналу жиілігі әдетте минутына 3000
айнмин айналымды құрайды, ал синхронды тубогенераторлар қос полюсті
болып келеді.
Турбогенераторлардың жылдамдығы оның құрылымының
ерекшеліктерін анықтайды. Бұл генераторлар көлденең білікпен орындалады.
Үлкен механикалық және жылу жүктемелерінде жұмыс жасайтын
турбогенераторлар роторы тұтас дайындалған магнитті және механикалық
қасиеттері жоғары арнайы болаттан жасалынады.
Ротордың анық емес полюстері болып жасалады. Ротордың негізгі
жиілігімен айналымы ротор диаметрімен механикалық беріктіктің 3000
айналым минутына болғанда 1,1 - 1,2 м мөлшері мен шектеледі. Ротор
бочкасының ұзындығы да шексіз маңызға ие болғанда 6 - 6,5 метрге тең
болады. Ол біліктің статикалық иінінің рұқсат етілген шегімен және оның
жұмыс істеуіге кедергі келтірмейтін діріл сипаттамасымен анықталады.
Ротордың негізгі магнит ағындары өтетін активтық бөлігінде,
қоздырғыш катушка орамдарымен толтырылған ойықтары фрезерленеді.
Ораманың ойық бөлігіне магниттік емес, бірақ берік дюраалюминиден
жасалған сыналар бекітіледі. Орамның ойықтарға жатпаған мынадай бөлігі,
ортадан тепкіш күштің әсерінен болатын ығысудан бандаждың көмегімен
қорғалады. Құрсаулар ротордың механикалық қатынасының ең қысым көп
түсетін бөлігі болып табылады, жәнеде магнитті емес беріктігі өте жоғары
болаттан дайындалады. Ротор білігінің екі жақ шетіне желдеткіш қалақтар
орнатылғандықтан ол қалақшалар машинаның салқындатқыш газдарының
айналымын қамтамасыз етеді.
Турбогенератор статоры оның сыртқы қорабынан және өзекшеден
тұрады. Қорап пісіріліп жасалады, басқа бөліктермен қосылатын жерлері,
қалқандарымен жәнеде тығыздатқыштармен жабылады. Статор өзегінің
қалындығы 0,5 мм. оқшауламаланған электр техникалық болат табақшалардан
жиналады, табақшаларды пакетпен жинайды да, арасына желдеткіш каналдар
қалдырылады. Статор өзегінің ішкі пазаларына әдеттегідей екі қабатты
үшфазалы орама орнатылады.

24

Берілген мәліметтер бойынша келесі типті турбогенераторды таңдаймыз
ТГВ-500-2УЗ типті. Турбогенераторлардың техникалық көрсеткіштері келесі
2 -кестеде көрсетілген. [12, 76 бет, 2.1-кесте]

3.2 кесте - Дипломдық жұмыстың берілгені бойынша генератордың түрін,
қоздыру және салқындату жүйелерін таңдаймын

3.3 Құрылымдық сұлбаның 1-ші нұсқасын есептеу

Жүктеме

1200 МВт
ТҚ-220 кВ

Энергетикалық жүйе

ТҚ-500 кВ

Т1

·

Ө.М
G1

·

G2

Т2

Ө.М

Т3

·

Ө.М

G3

·

G4

Т4

Ө.М

·

G5

Т5

Ө.М

·

G6

Т6

Ө.М

3.1 сурет - 1 - ші нұсқа үшін станцияның құрылымдық сұлбасы

25

Турбогенера
-тордың түрі

Қоздыру
жүйесі
Салқындату жүйесі
Бағасы
, мың
тенге
Турбогенера
-тордың түрі

Қоздыру
жүйесі
Статорды
ң орамы
Ротордың
орамы
Бағасы
, мың
тенге
ТГВ-500-
2УЗ
588
500
0,85
0,24
3
ТН(тәуелсіз
тиристорлы
қ
қоздырғыш)
НВ(тікеле
й
сутегімен
салқында-
ту)
НВ(тікелей
сутегімен
салқындату
)
6400
Активті, Pном
МВт
Асқын өтпелі
индуктивті
кедергі Хd "
Cos Ψ
Sном
Толық,
МВА

Қалыпты режимде 1-ші нұсқа үшін жүктемелердің баллансын
құрастыру.
1) G1, G2, G3, G4 генераторларының әрбірінің 220 кВ-тық шинаға
қуаттарын өндіру, МВт

Қыс
Жаз

PG01 ,G9 2,G3,G 4,G5,G 6

PG 192,G3,G 4,G5,G 6

PG191, G242,G3,G 4,G5,G 6
500 90%
100%
500 100%
100%

500 90%
100%

450МВт

500МВт

450

PG01 ,G9 2,G3,G 4,G5,G 6

PG 192,G3,G 4,G5,G 6

PG191, G242,G3,G 4,G5,G 6
500 70%
100%
500 80%
100%

500 70%
100%

350МВт

400

350МВт

2) G5, G6 генераторларының әрбірінің 500 кВ-тық шинаға қуаттарын
өндіру, МВт

Қыс

Жаз

PG01 ,G9 2,G3,G 4,G5,G 6

PG 192,G3,G 4,G5,G 6

500 90%
100%

500 100%
100%

450МВт

500МВт

PG01 ,G9 2,G3,G 4,G5,G 6

PG 192,G3,G 4,G5,G 6

500 70%
100%

500 80%
100%

350

400

PG191, G242,G3,G 4,G5,G 6

500 90%
100%

450

PG191, G242,G3,G 4,G5,G 6

500 70%
100%

350

Электр станцияларындағы электр энергияны өндірудің айнымалы
графигі кезінде өзіндік мұқтаждықтың қуат шығынын анықтауға болады.

Р0 8 (0,4 0,6

Р (t)
i
P

о.м. max

;

мұндағы Рi ( t ) - t уақытта станцияның шинаға беретін қуаты, МВт;
Р уст - станцияның белгіленген қуаты , МВт;

Р
-
өзіндік мұқтаждықтың максималды қуаты,

3) G1, G2, G3, G4, G5, G6 генераторларының әрбірінің ө.м. қуаты, МВт

Қыс

PG01 ,G9 2,G3,G 4,G5,G6 (0.4 0.6

450 8%
500 100%

500 36.МВт

PG91 ,19G 2,G3,G 4,G5,G6 (0.4 0.6

500 8%
500 100%

500 40МВт

2691,G
91,G
91,G
91,G
белг
) Р
о.м. max
)
)

PG191, G242,G3,G 4,G5,G6 (0.4 0.6

450 8%
500 100%

500 36МВт

Жаз

PG01 ,G9 2,G3,G 4,G5,G6 (0.4 0.6

PG 192,G3,G 4,G5,G6 (0.4 0.6

PG191, G242,G3,G 4,G5,G6 (0.4 0.6

350 8%
500 100%

400 8%
500 100%

350 8%
500 100%

500 28МВт

500 32

500 28МВт

4) G1, G2, G3, G4, G5, G6 генераторларының әрбірінің ө.м. толық қуаты,
МВА

Қыс

Жаз

SG0 1,9G 2,G3,G 4,G5,G6

Pi 0 9
cos

36
0.85

42,35МВA

SG0 1,9G 2,G3,G 4,G5,G6

Pi 0 9
cos

28
0.85

32,94МВA

S

9 19
G1,G 2,G3,G 4,G5,G6

Pi9 19
cos

40
0.85

47,06МВA

S

9 19
G1,G 2,G3,G 4,G5,G6

Pi9 19
cos

32
0.85

37,64МВA

S

19 24
G1,G 2,G3,G 4,G5,G6

Pi19 24
cos

36
0.85

42,35МВA

S

19 24
G1,G 2,G3,G 4,G5,G6

Pi19 24
cos

28
0.85

32,94МВA

5) G1, G2, G3, G4 генераторының 220кВ тарату құрылғысына беретін
қуаты (қосындысы), МВт

Қыс

PG01 ,G9 2,G3,G 4 450 4 36 4 1656МВт

PG 192,G3,G 4 500 4 40 4 1840

PG191, G242,G3,G 4 450 4 36 4 1656МВт

Жаз

PG01 ,G9 2,G3,G 4 350 4 28 4 1288МВт

PG 192,G3,G 4 400 4 32 4 1472

PG191, G242,G3,G 4 350 4 28 4 1288МВт

6) Т1,Т2,Т3,Т4,Т5,Т6 трансформаторларының әрбірінен өтетін қуат,
МВт

Қыс

PT01 ,T9 2,T 3.Т 4,Т 5,Т 6 450 36 414МВт

PT91 ,T192,T 3, 4, 5, 6 500 40 460

27

Жаз

PT01 ,T9 2,T 3, 4, 5, 6 350 28 322

PT91 ,T192,T 3,Т 4,Т 5,Т 6 400 32 368МВт)
)
)
)
91,G
91,G
91,G

PT191,T 242,T 3,Т 4,Т 5,Т 6 450 36 414МВт

PT191,T 242,T 3, 4, 5, 6 350 28 322

7) G5, G6 генераторларының 500 кВ-тық тарату құрылғысына беретін
қуаты, МВт

Қыс

PG05 ,9G 6 450 2 36 2 828МВт

PG95 ,19G6 500 2 40 2 920МВт

PG194 ,G245 450 2 36 2 828МВт

Жаз

PG05 ,9G6 350 2 28 2 644МВт

PG 196 400 2 32 2 736МВт

PG195 ,G246 350 2 28 2 644МВт

8) 500 кВ және 220 кВ тарату құрылғысын байланыстыратын
автотрансформатордан өтетін қуаты, МВт

Қыс

PG02 ,9G3,G 4 1656 1080 576МВт

PG92 ,19G3,G 4 1840 1200 640МВт

PG192 ,G243,G 4 1656 1080 576МВт

Жаз

PG02 ,9G3,G 4 1288 840 448МВт

PG 195,G 6 1472 960 512МВт

PG192 ,G243,G 4 1288 840 448МВт

3.3 кесте - 1 - ші нұсқа үшін қалыпты режимде қуат баллансының кестесі

28 Анықталатын параметр
Жылдың
кезеңі
Уақыты, сағ
Анықталатын параметр
Жылдың
кезеңі
0-9
9-19
19-24
1. G1, G2, G3,G4 генераторының
әрбірінің 220кВ тарату
құрылғысына өндіретін
қуаты, МВт
қыс
жаз
450
350
500
400
450
350
2. G1, G2, G3, G4, G5, G6
генераторларының әрбірінің ө.м.
қуаты, МВт
қыс
жаз
36
28
40
32
36
28
3. G5, G6 генераторларының
әрбірінің 500 кВ-тық тарату
құрылғысына өндіретін қуаты,
МВт
қыс
жаз
450
350
500
400
450
350
95,G
94,G

3.3кестенің жалғасы

қыс,

жаз

3.2 сурет - КЭС генераторларының қуаттарын өндіру графигі

29

4. G1, G2, G3, G4 генераторының
220кВ тарату құрылғысына
беретін қуаты (қосындысы), МВт
қыс
жаз
1656
1288
1840
1472
1656
1288
5. G5, G6 генераторлары-ның
500 кВ-тық тарату құрылғысына
беретін қуаты (қосындысы), МВт
қыс
жаз
828
644
920
736
828
644
6. Т1, Т2, Т3 , Т4 , Т5, Т6
трансформаторларының
әрбірінен өтетін қуат, МВт
қыс
жаз
414
322
460
368
414
322
7. 500 кВ және 220 кВ тарату
құрылғысын байланыстыратын
автотрансформатордың қуаты,
МВт
қыс
жаз
576
448
640
512
576
448

қыс,

жаз

3.3 сурет - 220 кВ-тағы жүктеменің графигі, МВт

қыс,

жаз

3.4 сурет - Ө.М. жүктемеснінің қуаты

30

3.4 Құрылымдық сұлбаның 2-ші нұсқасын есептеу

Жүктеме

1200 МВт
ТҚ-220 кВ

Энергетикалық жүйе

ТҚ-500 кВ

Т1

·

Ө.М
G1

·

G2

Т2

Ө.М

Т3

·

Ө.М
G3

·

G4

Т4

Ө.М

·

G5

Т5

Ө.М

·

G6

Т6

Ө.М

3.5 сурет - 2-ші нұсқа үшін станцияның құрылымдық сұлбасы.

Қалыпты режимде 2-ші нұсқа үшін жүктемелердің баллансын құрастыру.
1) G1, G2, G3 генераторының 220кВ тарату құрылғысына беретін қуаты,
МВт

Қыс

PG01 ,G9 2,G3 450 3 36 3 1242МВт

PG 192,G3 500 3 40 3 1380МВт

PG191, G242,G3 450 3 36 3 1242МВт
Жаз

PG01 ,G9 2,G3 350 3 28 3 966МВт

PG 192,G3 400 3 32 3 1104МВт

PG191, G242,G3 350 3 28 3 966

2) Т1,Т2,Т3,Т4,Т5,Т6 трансформаторларының әрбірінен өтетін қуат,
МВт

Қыс

PT01 ,T9 2,T 3.Т 4,Т 5,Т 6 450 36 414МВт

PT91 ,T192,T 3,Т 4,Т 5,Т 6 500 40 460МВт

PT191,T 242,T 3,Т 4,Т 5,Т 6 450 36 414МВт

31

Жаз

PT01 ,T9 2,T 3,Т 4,Т 5,Т 6 350 28 322МВт

PT91 ,T192,T 3,Т 4,Т 5,Т 6 400 32 368МВт

PT191,T 242,T 3,Т 4,Т 5,Т 6 350 28 322МВт

91,G
91,G

3) G4, G5, G6 генераторының 500 кВ-тық тарату құрылғысына беретін
қуаты, МВт

Қыс

PG04 ,9G5,G6 450 3 36 3 1242МВт

PG 195,G6 500 3 40 3 1380МВт

PG194 ,G245,G6 450 3 36 3 1242МВт

Жаз

PG04 ,9G5,G6 350 3 28 3 966МВт

PG 195,G 6 400 3 32 3 1104МВт

PG194 ,G245,G 6 350 3 28 3 966МВт

4)500 кВ және 220 кВ тарату
автотрансформатордың қуаты, МВт

құрылғысын

байланыстыратын

Қыс

PАТ0 9 1242 1080 162МВт

9

P 19 24 1242 1080 162

Жаз

PАТ0 9 966 840 126МВт

P 9 19 1104 960 144

PАТ19 24 966 840 126МВт

3.4 кесте - 2-ші нұсқа үшін қалыпты режимде қуат баллансының кестесі

32 Анықталатын параметр
Жылдың
кезеңі
Уақыты, сағ
Анықталатын параметр
Жылдың
кезеңі
0-16
16-22
22-24
1. G1, G2, G3,G4
генераторының әрбірінің
220кВ тарату құрылғысына
өндіретін қуаты, МВт
қыс
жаз
450
350
500
400
450
350
2. G1, G2, G3, G4, G5, G6
генераторларының әрбірінің
ө.м. қуаты, МВт
қыс
жаз
36
28
40
32
36
28
3. G5, G6 генераторларының
әрбірінің 500 кВ-тық тарату
құрылғысына өндіретін қуаты,
МВт
қыс
жаз
450
350
500
400
450
350
4.G1, G2, G3 генераторының
220кВ тарату құрылғысына
беретін қуаты, МВт
қыс
жаз
1242
966
1380
1104
1242
966
94,G
94,G
PАТ 19 1380 1200 180МВт

3.4 кестенің жалғасы

3.5 Күштік трансформаторларды таңдау

Блоктық трансформаторларды таңдау:
1-ші нұсқа үшін апатты режим
1) Жүктеменің қысқы максимумда 1-ші G1 генераторын ажыратамыз.
Бұл жағдайда 220 кВ ТҚ-на берілетін қуаттың мөлшері:

(G2 G3 G4) (G2 о.м. G3 о.м. G4 о.м.) (500 500 500) (40 40 40) 1380

Т2, Т3, Т4 күштік трансформаторынан өтетін қуат, 1380 460МВт
3

2) G1 ажыратылады. Бұл жағдайда 500 кВ-тық ТҚ-мен 220 кВ-тық ТҚ-
ның арасындағы байланыс автотрансформатор арқылы өтетін қуаттың
мөлшері

460МВт 1200МВт 740МВт

3) Электр КЭС-тің 1-ші, 2-ші, 3-ші, 4-ші, 5-ші, 6-шы генераторлардың
энергетикалық жүйеге көп қуат беру режимі. Бұл жағдайда 220 кВ-тық ТҚ-нан
1,2,3,4 генераторлары 1840 МВт қуат береді. Ал 500 кВ-тық ТҚ-нан 5,6
генераторлары 920 МВт қуат беріледі.
1-ші нұсқа үшін күштік трансформаторды таңдаймыз.

S

РТ 1 T 5
ном.г.

;

33 6. G4, G5, G6 генераторының
500 кВ-тық тарату
құрылғысына беретін қуаты
(қосындысы), МВт
қыс
жаз
1242
966
1380
1104
1242
966
5.Т1,Т2,Т3,Т4,Т5,Т6
трансформаторларының
әрбірінен өтетін қуат, МВт
қыс
жаз
414
322
460
368
414
322
7. 500 кВ және 220 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.