Магистралды жылу желісінің сорғы станциясы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

7

8

9

10

Аңдатпа

Бұл дипломдық жобада Талдық

орған қаласының жылу желісіндегі сорғы станциясының басқару жүйесін жасап

шығаруға арналған. Жиілікті түрлендіргіш арқылы сорғы станциясын

басқарудың энерго тиімділігін арттыруға негізделген. Жұмысты орындау

барысында әдебиеттер көздеріне талдау жасалынып, реттеу нысанының

математикалық үлгісі құрылып, Genesis32 жүйесінде визуалдау жасалынды.

Сонымен бірге экономикалық бөлімінде жиілікті түрлендіргіштің

эксплутациялық шығындары есептелінді және өміртіршілік қауіпсіздігі

шаралары қарастырылды.

Аннотация

Данный дипломный проект посвящен разработке системы управления насосной

станцией тепловой сети в г. Талдыкорган, которая с помощью частотного

преобразователя разрабатывается

энергоэффективная система управления

насосной станцией. В процессе выполнения данной работы

проведен

литературный обзор,

разработана математическая модель объекта

регулирования, и в системе Genesis32 разработана визуализация. Кроме того, в

экономической части сделан расчет эксплуатационного расхода частотного

преобразователя и были рассмотрены меры по безопасности

жизнедеятельности.

11

Мазмұны

Кіріспе

1 бөлім. Сорғы станциясы технологиялық үрдіс және басқару нысаны

Ретінде

1. 1

Сорғы

станциясының қысқаша сипаттамасы және оның

ерекшеліктері

1. 1. 1Сорғы қондырғылары

1. 1. 2 Магистралды жылу желісінің сорғы станциясы

1. 2 Нысанның автоматтандырылған жүйесі

1. 3 Жылу желісі және сорғы станциясының басқару нысаны ретіндегі

ерекшеліктері

1. 4 Сорғы станциясын басқарудың құрылғылары мен әдістері

1. 5 Басқару әдісін таңдау. Есептердің қойылымын зерттеу

2 бөлім. Сорғы станциясының математикалық үлгісін құру және

басқару жүйесін синтездеу

2. 1 Сорғы станциясының математикалық үлгісі

2. 2 Басқару жүйесін ситездеу

2. 2. 1 Құрылымдық сұлбасын құру

2. 2. 2 Нысанды талдау

2. 2. 3 Асинхронды қозғалтқыштың үлгісі. Жиілікті түрлендіргіштің

үлгісі (динамикалық)

2. 2. 4 Сорғы қондырғысының басқару жүйесіндегі қозғалысын Matlab

бағдарламасында зерттеу. Динамикалық режімін талдау

3 бөлім. Сорғы станциясының басқару жүйесін тәжірибелі іске асыру

3. 1 SCADA - жүйесін таңдау

3. 2 Жиілікті түрлендіргішті таңдау

3. 3 Функциялық басқару сұлбасын сипаттау

4 Бөлім. Өміртіршілік қауіпсіздік бөлімі

4. 1 Сорғы станциясының еңбек шарты

4. 2 Шу мен дірілден қорғану шаралары

4. 3 Қорғаныстық жерге қосу құрылғысы

5 бөлім. Техника-экономикалық бөлім

5. 1 Еңбек жағдайының сараптамасы

5. 2 Сорғы станциясын қайта құруға кететін шығындарды есептеу

5. 2. 1 Құрастырушылардың жалақысы

5. 2. 2 Сорғы станциясында ЖРТ орнату үшін қажетті құралдар

шығындары

5. 3 Жылдық экономияны есептеу

Қорытынды

Қысқартылған сөздер тізімі

Әдебиеттер тізімі

А қосымшасы

12

9

Кіріспе

Қазіргі уақытта алға қойылған мақсаттың бірі Қазақстан қалаларында

жылумен қамтамасыз ету басқару жүйесінің оңтайлы болуын жасап шығару.

Осыған байланысты жылумен қамтамасыз етуді энерготиімділік арқылы

басқаруға, сонымен қатар ресурстарды көбірек ұтымды пайдалануға,

электрлік және жылу энергиясын үнемдеуге болады.

Әртүрлі технологиялық үрдістермен оңтайлы басқару жүйесін іске

асыру әлемге ХХ ғасырдың 60-70 жылдарында келді, соның қатарында сорғы

станциясын басқару жүйесіде болды. Сорғы станциясы ерекшеліктері мен

сипаттамасы бар күрделі нысан болып табылады. Бұл жұмыстың негізгі мәні

жиілікті-реттегіш желісін сорғы станциясына енгізу болып табылады, осының

есебінде энерготиімділікте, сенімділікте және өнімділікте көптеген міндеттер

шешіледі. Әлемде ЖРТ жүйесінің енгізулері болса да, әрқайсысына жүйе

нысаны әртүрлі құрылады.

Бұл жұмыста зерттеу нысаны болып, Талдықорған қаласының жылу

жүйесінің сорғы станциясы болып табылады. Жұмыстың өзектілігі - жиілікті

түрлендіргіш арқылы, сорғы станциясын басқарудың энергия тиімділігін арт-

тыру болып табылады.

Мұнда сорғы станциясының басқару әдістері, сонымен бірге сорғы

станциясының реттеу режім әдісінің жұмысы көрсетіледі. Сонымен қатар,

нысанның үлгісі жасалып, жиілікті түрлендіргіштің және визуалдау жүйесі

іске асырылады. Жұмыстың мақсаты - Талдықорған қаласының жылу желі-

сіндегі сорғы станциясының басқару жүйесін жасап шығару.

Бұл дипломдық жобада келесідей есептер қойылымы қарастырылады:

- әдебиеттер көздеріне талдау жасау;

- сорғы станция қондырғыларын талдау;

- басқарылатын және реттелетін параметрлерді талдау;

- жиілікті түрлендіргішті таңдау;

- сорғы станциясының АБЖ-ның математикалық үлгісін құру;

- сорғы станциясының басқару алгоритімін құру;

- сорғы станциясын визуалдау жүйесін таңдау;

- автоматтандырылған жүйенің бақылау және басқарудың визуалды

жүйесін жасау;

- Matlab бағдарламасы мен Genesis32 ортасын байланыстыру;

- өміртіршілік қауіпсіздігін қарастыру;

- экономикалық тиімділігін есептеу.

13

1 бөлім. Сорғы станциясы технологиялық үрдіс және басқару

нысаны ретінде

Сорғы станциясы (СС) өте тиімді, әмбебап және кең таралған сұйық

тасымалдау әдісі отандық, сонымен қатар шетел кәсіпорындарының әртүрлі

өнеркәсіптің салаларында қолданылады.

Сорғы станциясы

ғимараттардың

және жабдықтардың

күрделі

электрогидравликалық техникалық кешені ретінде сипатталады, соның ішінде

сұйық ағынының электрлік энергиясы механикалық энергияға өзгеруі және

сәйкесінше тасымалданатын сұйықтық параметрлерімен басқару үрдісі іске

асады.

1. 1 Сорғы станциясының қысқаша сипаттамасы мен оның

ерекшеліктері

Сорғы станциялары тұрғын-үй-коммуналдық шаруашылықта көлемді

қолданыс табады. Олар функцияның талай әртүрлілігімен, бірлескен жұмыс

кезінде сорғылардың қосылу сұлбасын, реттелетін параметрлерді, сенімділік

топтарын және басқа да көрсеткіштерді сипаттайды.

Жылумен қамтамасыз ету жүйесінде сорғы станциялардың орнату

жылутасығыш тасымалын жылулық энергияға тұтынушыға көзден және

керісінше болып табылады [1] .

Сорғыларды қосу әдісі бойынша СС сорғылардың жеке жұмыспен және

СС сорғылардың бірлескен жұмысымен көресетіледі. Бірінші әдіс СС үшін

аздаған сорғының қуатымен және жұмыстың сенімділігіне төмен талаптармен

сипатталады, мысалы дренажды сорғы үшін.

Ал сорғылар, бірге жұмыс жасайтын, СС барлық түрлері үшін кең

пайдалануы болып табылады. Сонымен қатар қажетті технологиялық

көрсеткіштерді қамтамасыз ету үшін құрылғылардың паралледі, тізбектей

және аралас жалғануы қолданылады. Әсіресе сорғылардың паралледі

жалғануы көптеген жылумен қамтамасыз ету СС қолданылады.

Тізбектей жалғану тек жоғарғы қысым қажет болған жағдайда ғана

жасалады. СС реттелетін параметрлері негізінде қысымды реттеу станциясы

және берілісті реттеу станциясы ретінде бөлуге болады.

СС басымды қолданыс алған сорғылардың паралледі жалғануы, сондай-

ақ сумен қамтамасыз ету жүйесінде және адамдар орналасқан аймақтарды

судан қорғау,

өнеркәсіптік

кәсіпорындарда,

өндірістік

нысандарды

технологиялық кешендердің сырт суымен қамтамасыз ету жүйелері, соның

ішінде түсті металлургия кәсіпорындарында және мұнай өңдейтін зауыттарда

пайдаланылады [2-5] .

14

1. 1. 1 Сорғы қондырғылары

Сорғы станциясының маңызды энергетикалық элементі болып сорғы

қондырғысы, бір немесе бірнеше сорғылары бар, құбырларды сору және айдау

жүйесі, жапқыш құралы, қоғалтқыш желісі, сонымен қатар басқада

қондырғылардың өлшегіш технологиялық параметрлері болып табылады (1. 1

сурет) .

1. 1 сурет - Сорғы станциясының технологиялық схемасы

Сорғы станциясында негізгі күштеуіш жабдық ретінде көлемдік немесе

динамикалық сорғылар пайдаланады.

Көлемдік сорғылар ығыстыру қағидасы бойынша жасайды, яғни сығылу

нәтижесінде қозғалатын сұйықтық қысымы төмендейді. Оларға қайтарымды -

ілгерлемелі (дифрагменді, піспектік) және айналғылы (аксиалды сығымдағыш,

жапқыш, бұрандалы) сорғылар жатады. Динамикалық сорғылар қозғалатын

ортаға әсер етуші күші бойынша жасайды. Оған қалақшалы қысымдағыш

(орта тепкіш, өстік) және үйкеліс қысымдағыштары (құйынды, ағыншалы)

жатады.

Солардың ішінде кең қолданысқа енген орта тепкіш сорғысы болып

табылады.

Орта тепкіш сорғысының құрылымы 1. 2 суретінде көрсетілген. Сорғы

сыртында (1) шиыршық пішіні бар, жұмыс доңғалағы (3) білікке (2)

бекітілген. Ол алдыңғы және артқы табақшалардан тұрады және арасында

қалақтар (4) болады, өзінің қалыпты бағытынан қарама қарсы бағытқа, яғни

жұмыс доңғалақтары айналатын бағытқа жазылады. Құбырша (5) және сырты

(6) арқылы сору және тегеуріндік құбырлармен жалғанады.

15

1. 2 сурет - Орта тепкіш сорғы схемасы

Егер сұйыққа толы сырты және сору құбырында жұмыс доңғалағы

айналса, онда сұйықтық жұмыс доңғалақ арнасында (қалақ арасындағы)

орналасқан, орта тепкіш күш нәтижесінде орта доңғалағынан шеткі аймаққа

лақтырылады. Нәтижесінде доңғалақ ортасында сиретілу, ал шеткі аймақта

жоғары қысым пайда болады. Осы қысымның арқасында сорғыдағы сұйықтық

тегеуріндік құбырға келеді, бір уақытта сору құбыры арқылы сиретілу

нәтижесінде сұйықтық сорғыға келіп түседі. Демек, орта тепкіш сорғысының

көмегімен сұйықтық тұрақты беріліп тұрады.

Орта тепкіш сорғылар (ОТС) бірнеше жұмыс доңғалақтарымен болуы

мүмкін, яғни көп сатылы. Бірақ олардың жұмыс істеу тәртібі әрқашанда

бірдей болады, яғни сұйықтықтың қозғалуы орта тепкіш күштің әсерінін

жүзеге асады.

Өстік сорғыда жұмыс доңғалағы төлке болып табылады, оған бірнеше

сүйірленген қалақшалар бекітілген. Өстік қалақшаның маңындағы доңғалақ-

тардың айналуы сұйық ағынына көтергіш күші пайда болатындай әсер етеді,

яғни сұйықтық төлкенің маңында осы әсердің нәтижесінде араласады. Өстік

сорғының жұмыс доңғалағы түтік құтысында айналады және доңғалақ

айналасындағы ағынның негізгі салмағы өс бағытында қозғалады. Бір уақытта

айдалатын сұйықтық кішкене жұмыс доңғалағымен бұралады. Құтыдағы

қозғалысытың айналу кедергісін жою үшін, жұмыс доңғалағынан белгілі бір

қашықтықта түзетуші құралын орнатады, яғни сұйықтық буынды сорғыға әрі

қарай тегеуріндік құбырға әкелінеді.

Тегеуріннің тәуелділік сызбасы, ПӘК-і, қуаты, жұмыс доңғалақтарының

айналу жиілігінің тұрақты мәндерінде берілетін сіңіруге жіберілетін биіктігі,

сорғыға келеін сұйықтықтың тұтқырлығы және тығыздығы сорғы

сипаттамасы деп аталады. Ол сорғының түрінен, құрылымынан және

түйіндердің мөлшеріне байланысты. Сорғы сипаттамасының екі түрі бар:

теориялық және тәжірбиелік жүзіндегі.

Теориялық сипаттаманы орта тепкіш сорғылардың негізгі теңдеулер

сипаттамсын пайдалану арқылы алады. ОТС жұмысына есепкке алуға қиын

түсетін көптеген факторлар әсер етеді. Сондықтан да сорғының теориялық

сипаттамасы дәл емес және тәжірибеде оларды қолданбайды. Орта тепкіш

сорғының параметрлер арасындағы жұмыстың шын тәуелділігін тәжірбие

16

жүзінде анықтайды. Сорғыларды ГОСТ 6134-71 сынаудан өткізу үшін арнайы

қойылған әдістеме бар. Сынауды жасау үшін алдымен сорғы арнайы

құралданған және өлшейтін аспабы бар стендке орнатылады. Сорғыны

қосқаннан кейін беріліс тегеурінді құбыр жолындағы ысырманың ашылу

деңгейі арқылы реттеледі. Осылай берілудің бірнеше мәні орнатылады, осы

мәнге сәйкес тегурін мөлшері және тұтынатын қуаты өлшенеді.

Тәжірбие нәтижесінде алынған мәндер беріліс мәні Q , тегеурін мәні Н

және қуаты N , сонымен қатар осы шамаларды есептеу арқылы алынған ПӘК-

тің мәнін сызбаға саламыз және қисық сызықпен қосамыз. Үш қисық сызықта

әртүрлі масштабта ордината өсі бойынша бір сызбаға салынады (1. 3 сурет) .

1. 3 сурет - ОТС сипаттамасы

Сорғы сипаттамасының бірнеше ерекше нүктелері болады. Бастапқы

нүкте сорғы жұмысының тегурін жолындағы ысырманың жабық күйін

сипаттайды ( Q =0) . Бұл жағдайда тегурін Н таралады және қуат N тұтынылады.

Тұтынылатын қуат сорғыдағы судың қызуына және мехнаикалық

жоғалуына шығындалады. Сорғы ысырманың жабық кезінде тек 2-3 минут

қана жұмыс жасай алады.

n сипаттамасының оңтайлы нүктесі ПӘК-тің максималды мәніне сәйкес

келеді. Өйткені Q-n қисығы бұл аймақта көлбеулі сипат алады, онда іс

жүзінде сорғы сипаттамасының (1. 3 суретіндегі a және b нүктелер арасындағы

аймақ) пайдалануға болатын жұмыс бөлігі қолданылады. Жұмыс бөлігінің

сипаттамасы әдетте ПӘК-тің төмендеуге жіберілетін мәніне тәуелді, 2-3%

мәнінен аспау керек.

Q-H қисығының соңғы нүктесі берілістің мәніне сәйкес келіп, яғни

сорғы кавитацинды режімге түсу мүмкіндігін болуы керек.

Сорғының жұмысын сиапттайтын негізгі қисығы Q-H қисығы. Q-H

қисығының пішіні сорғының құрылымына байланысты әртүрлі болуы мүмкін.

Әртүрлі сорғы үшін үздіксіз төменделетін қисықтар (тұрақты сипаттама) және

максимум қисықтары (тұрақсыз, орнықсыз сипаттамалар) болады. Бірақ екі

қисықтың түрі қалыпты, орнықты бола алады.

17

1. 1. 2 Магистралды жылу желісінің сорғы станциясы

Талдықорған қаласының жылумен қамтамасыз ету кешенінің негізгі

элементі болып, диаметрі 500 және 700 мм жылуөткізгіштен тұратын,

магистралды айналмалы жылуөткізгіш болып табылады. Магистралды

айналмалы жылуөткізгіші «Басқуат» қазандығыммен және 1, 2, 4, 5 орамды

қазандықтармен қоректендіріледі.

Магистралды жылуөткізгіш Ф700 мм жылыту және ыстық сумен қамдау

бойынша негізгі жылулық жүктемені орындайды. Жылуөткізгіште №1 және

№2 сорғы станциялары жұмыс жасайды. Магистралдың қашықтығы Ф700 мм

17790 м болады. Бұл жылуөткізгіштен әртүрлі сандағы тұтынушылары бар 52

(елу екі) кварталды жылу желісі өз бастауын алады.

Магистралды жылуөткізгіш Ф500 мм жылыту және ыстық сумен қамдау

бойынша қалған кварталды жылу желісін қамтамасыз етеді. Жылуөткізгіште

№4 және №5 сорғы станциялары жұмыс жасайды. Магистралдың қашықтығы

Ф500 мм - 11913 м. жылуөткізуден он кварталдық жылу желісі беріліп жатыр.

Жылумен қамтамасыз ету кешені бес сорғы станциясымен (СС)

қамдалған, сипаттамасы 1. 1 кестесінде көрсетілген.

Сорғы станциясы 1978 ж. пайдалануға берілген және 2009 жылы қайта

құрастырылған. СС жұмыс тәртібі - жыл бойы. Жергілікті рельфтің

ерекшелігіне байланысты СС кешені тек негзгі «Басқуат» қазандық

қондырғысын кері берілетін желілік сумен жұмыс жасап тұр. Жылға барлық

СС бойынша электр энергиясының жиынтық шығысы 135 890 мың КВт/сағ

немесе 0, 3 МВт/тәу құрайды. Станцияның толық технологиялық схемасы 1. 4

суретінде көрсетілген.

1. 1 кесте - Сорғы станция негізгі қондырғыларының сипаттамасы

18

1. 4 сурет - Сорғы станциясының технологиялық схемасы

19

1. 2 Нысанның автоматтандырылған жүйесі

Сорғы станциялары. Кешеннің 3 сорғы станцияларында негізгі және

қосымша қондырғының жаңартуы жүргізілді. Осы сорғы станцияларындағы

жылу энергиясының есебі «Элметро-ВиЭр» бейнеграфикалық тіркеуіші

арқылы жүргізіледі. Негізгі гидравликалық параметрлерді реттеу «Минитрм

450» реттегіш микропроцессоры арқылы және «Овен ТРМ 138» әмбебап

өлшеу реттегіші арқылы жүргізіледі. Сонымен қатар сорғы станцияларындағы

орталықтандырылған басқаруға МС8 және МС10 өлшегіш контроллері

пайдаланылады.

Магистралды және кварталды желілер. Шығыс көзіндегі және сорғы

станцияларындағы магистралды және кварталды желілерді гидравликалық

тәртіпті басқару әмбебап өлшеу реттегіші арқылы жүргізіледі, және де

ысырма мен қалпақшаға қол әректімен іске асады. Магистральды және

кварталды

жылу желісінде орталықтандырылған

алыстан басқаруға

болмайды. Негізгі параметрлерді өлшеу қаралатын құдықтың орны бойынша

жылу желісінің барлық ауданы бойынша іске асырылады.

1. 3 Жылу желісі және сорғы станциясының басқару нысаны

ретіндегі ерекшеліктері

Сорғы станциялары жылумен қамтамасыз етуде басқару нысаны

ретінде. Су

жылу желілерінде сорғылар

берілген қысымды

және

тұтынушыларға

керекті шамада берілетін суды ұстап тұру үшін

пайдаланылады. Желілік сорғылар жылумен қамдау жүйесінде судың

айналмасын жүргізсе, ал толықтыратын сорғылар судың кемуін және

статикалық, динамикалық тәртіптеріндегі пъезометрлік сызығының керекті

деңгейін ұстап тұрады.

Жылумен қамдау жүйесіндегі сорғы құралдар жұмысының ерекшелігі

күн, апта, жыл мезгіліне тәуелді суды тұтынудағы графиктің бірқалыпсыз-

дығына байланысты. Судың берілуін тұрақты көлемде ұстап тұру часпик

кезінде құбырдағы тегуріннің едәуір төмендеуіне, тұтынушылардың суды

талдауының жоғарлауы және магистралды құбырдағы қысымның көтерілуіне

әкеледі, ал су шығыны төмендесе, онда тұтынушы жолында судың жоғалуы

және құбырдың жарылуы мүмкін, яғни гидравликалық соққының пайда

болуы. Жылу желі құбырында бұл үрдіс сорғы желілерінің немесе сорғы

стансасындағы сорғылардың кенеттен өшіп қалуынан пайда болады, ал сорғы

судың кірісі мен шығысындағы ысырманың толығымен қосылуы, және

жергілікті қысымның аяқ астынан көтерілуі мен төмендеуі, құбырдың

жарылуына әкеліп соқтырады [6] .

Осы себептерге байланысты

сорғы станциясын автоматтандыру

саласында көптеген жасалымдар пайда болуда. Осыған байланысты сорғы

станция жұмысна белгілі талаптар бар және олардың негізіболып келесі

факторлар табылады: жылумен қамдау жүйесіндегі берілген қысымның

20

жоғарғы нақтылығын ұстап тұру;

стансаның қоректенетін кернуінің

диагностикасы және қоректің әртүрлі жаңылуынан кейін сорғы стансасының

жұмысын қалыпқа келтіру; жүйенің барлық сезгілерінің диагностикасы және

сезгілердің түзетілмеген жағдайында стансаның жұмыс істеу қабілетін ұстап

тұру; басқару пультінен датчиктерді калибрлеу; сорғыларды құрғақ жүрістен

қорғау; сорғылар жұмысының функционалдық диагностикасы; бөлінген

байланыс каналы бойынша станция жұмысының параметрлерінің беру

мүмкіндігі; басқару пультінен станса жұмысының параметрлерінің баптауы;

станса жұмысын өртке қарсы тәртіпті қамтамасыз ету; станция жұмысының

техникалық қызмет көрсету кезінде қол тәртібімен қамтамасыз ету; сорғы

қондырғыларының бірқалыпты ресурстарды өндіру үшін сорғыларды

ауыстыру.

Жылу желілері басқару нысаны ретінде. Кешеннің жылу желісі басқару

нысаны ретінде кеңістік-тарату элементтері бар күрделі динамикалық жүйені

көрсетеді, олардың әртүрлі жылугидравликалық қасиеттері бар, көбісінің

ерекшеліктері - энергетиканың басқа да үлкен жүйелерінде кездеседі [7] .

Жылумен қамдау кешенінің ерекшеліктерінің жалпы санына келесілерді

атап өтуге болады:

- өндіріс, көлік, жылу энергиясын үлестіру және тұтыну үрдістерінің

уақыт бойынша үздіксіздігі;

- жылыту, ыстық сумен қамдау және желдету үрдістерінің ішкі өзара

байланысының қиындығы;

- жылумен қамдау жылу үрдістерінің инерттілігі;

- жылу энергиясы және ыстық сумен қамдау, гидравликалық және

жылулық тәртібінің жылумен қамдау үрдістерінің тұтынуының стационарлы

еместігі;

- ауытқу сипатының стохастикасы;

- жергілікті белгілер бойынша геодезиялық кешен элементтерінің

кеңістікті таралуы;

- жылу желісінің телімдері мен түйіндеріндегі жылутасымалдағыштың

жоғары сезімталдылығы;

- желілік суды айдау үшін және тұтынушылардың қыздыру элементтерін

толықтыру үшін қысым тудыратын қосымша элекртроэнергия шығынын

қажет ететін жылутасымалдағыштың жоғары тығыздығы;

- қазіргі мәндерін бағалау кезіндегі техника-экономикалық көрсеткіштер

үрдістерін жүргізуінің сапа мәселесінің болуы;

- басқару сұлбасына субъекттің тікелей қатысуының басқару құрылы-

мының иерархилығы;

- жылумен қамдау кешенінің

орталықтандырылған біруақытта

орталықсыздандырылған жедел басқару үрдісінің жоғарғы деңгейі;

- кешеннің тәртіптері мен параметрлері

туралы ақпараттың

жеткіліксіздігі және толықсыздылығы.

Жылумен қамдау кешенінінің келесі ерекшелігі анықталмағандығымен

сипатталады:

21

- басқару нысанының үлгісі нысан параметрлерінің стационарлы

еместігімен байланысты;

- құбырлардың

гидравликалық сипаттамасы қызмет ету мерзіміне

тәуелді;

- құбырдың жылу оқшаулау күйі - дымқылдылығынан, ғимараттың

жылу жоғалтуы - климат мәндерінен және есік пен терезе ойықтары арқылы

сүзілмеуі, сонмен қатар қала аумағы бойынша тұтынушылардың бытыраңқы

орналасуы;

- сыртқы ауытқуларының стохастикалық сипаттамасы бар климаттық

фактор және тұтынатын жүктеме құрылымы тәулік уақытынан, апта

күндерінен тәуелді.

- өндіруші және тұтынушы арасындағы қайшылықпен сабақтасқан

басқарулар белгілері.

Өндіруші максимум жылуды төменгі шығынмен жіберуге мүдделі, ал

тұтынушы өзінің қажеттілігін қанағаттандыруға мүдделі. Оның мақсаты -

өзінің қажеттілігін қанағаттандыру, яғни жүйе үшін:

- жылыту - ғимараттағы температура 22-24 οC ;

- желдету - ауа алмастырғыш және температура 18-20 oС;

- ыстық сумен қамдау - температура 55-60 oС және керекті шығын.

Жылу өндірісін орталықтандыру өндіруші үшін тиімді.

Жылумен қамдау кешенінің негізгі өзгешелік ерекшеліктеріне келесілер

жатады [7] : үлкен сыйымды және көліктік кешігулері ауытқу берілетін каналы

және басқарылатын әсері бойынша

кешеннің динамикалық қасиетін

сипаттайды.

Жылумен қамдау кешенінің жұмыс жасау тәртібі әртүрлі параметрлер

физикалық мәні бойынша сипатталады:

- қысым (шығынды өлшеу) және температурасының динамикалық

сипаттамасының берілу жолы бойынша бір біріне ұқсамайды. Желідегі судың

шығыны екпінсіз өзгереді. Жылутасымалдағыш қозғалыс жылдамдығы

бойынша анықталатын тармақталған жылу желісі температура толқынының

өту үрдісі сағатқа созылуы мүмкін [8] ;

- жылу желісінде судың қайнауы. Егер реттелетін арматура немесе Twl =

o

арқылы өтетін болса, онда осы суды тасымалдайтын құбырдың қысымы

төмендейді де, судың жартысы қайнап кетеді және құбырда су буы пайда

болады. Бұл құбырдағы су сорғалауынын үзілуіне (бу тығындарының пайда

болуы) және айналымның қосылуы кезіндегі гидравликалық соққының

әсерінен құбырдың, ғимараттағы арматура және қыздыру құрылғыларының

қиратуына әкеліп соқтыруы мүмкін. Сондықтан аса қыздырылған су

тасымалданатын судың температурасымен және құбырдағы қысымның буға

айналдыратын қысымнан жоғары болып тасымалдануы керек. Пайдалану

кезінде апатты жағдай болмас үшін осы қажетті ережелерді сақтау керек [7] ;

- жылыту жүйесінде жылутасымалдағышты жоғарғы жылусыйым-

дылығы, салмақ тығыздығы және судың жақсы гигиеналық сапасы (жеткілікті

22

шамада) айрықша ерекше етеді. Бірақ судың негізгі кемшілігі болып 0 0C

температура кезінде құбырда қатып қалуы, яғни құбырдың үзілуіне және

қирауына, сонымен қатар