ҒИМАРАТТАРДЫ ЖЫЛУМЕН ҚАМДАУ ЖҮЙЕЛЕРІ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 67 бет
Таңдаулыға:

АНДАТПА
Дипломдық жұмыста Алматы қаласындағы Ағайын кешенін жылумен
қамтамасыз ету жобасы ұсынылған. Жұмыстың мақсаты - ғимаратты жылу-салқынмен
қамдауда энергия үнемдеу технологияларын қолданудың оптималды нұсқасын
қарастыру және энергия үнемдеуді есептеу әдісін жүргізу. Жұмыс барысында жылу-
салқынмен қамтамасыз ету және жүктемелері анықталды. Сыртқы қоршаудың
жылутехникалық құрылымын, аймақтың климаттық жағдайын ескере отырып,
құрылыстық теплотехника ҚР 2.04-03-2002 ҚНжЕ-ге сәйкес есептеу жүргізілді.
Қондырғылар техникалық талаптарға сәйкес, қауіпсіздік техникасын сақтай отырып
таңдалған.

АННОТАЦИЯ
В дипломной работе предоставлен проект по теплоснабжению комплекса
Агайын в городе Алматы. Целью дипломной работы является рассматривание
оптимальных вариантов применения энергосберегающих технологии и ведение способа
расчета энергосбережение при обеспечении здания тепло- и холодоснабжением.В ходе
работы были определены нагрузки на системы тепло- и холодоснабжения. Расчеты
были произведены в соответствии с требованиями строительной теплотехники СНиП
РК 2.04-03-2002, с учетом теплотехнических характеристик ограждающих конструкций
и климатических условий района застройки. Выбор оборудования произведен по
расчетным параметрам и соответствует техническим характеристикам и требованиям
техники безопасности.

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
I ТАРАУ. ҒИМАРАТТАРДЫ ЖЫЛУМЕН ҚАМДАУ ЖҮЙЕЛЕРІ ... ... ... ... ...
1.1 Жылумен қамдау туралы жалпы түсініктер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..
1.2 Орталықталықтандырылған жылыту жүйелерінің элементтері ... ... ... ..
1.3 Сулы жылыту жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
II ТАРАУ. АҒАЙЫН ҒИМАРАТЫНЫҢ ЖЫЛЫТУ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ
ЕСЕПТЕУЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1 Сыртқы қоршаулардың жылу техникалық есебі ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Жылыту жүйесінің қуаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3 Сыртқы қоршаулардың жылу жоғалу есебі ... ... ... ... ... ... ..
2.4 Сыртқы ауа инфильтрациясы және инсоляция есебі ... ... ... ... ... ... ...
2.5 Сулы жылыту жүйесін құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.6 Жылыту аспаптары және жылулық есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.7 Жылыту жүйесінің гидравликалық есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
III ТАРАУ. ЭНЕРГИЯ ҮНЕМДЕУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫН ҚОЛДАНУ ЖӘНЕ
САЛЫСТЫРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.1 Энергия үнемдеу технологиялары туралы жалпы мағлұмат ... ... ... ... ...
3.2 Жергілікті жылу пунктінің қондырғыларын өңдеу ... ... ... ... ... ... ...
IV ТАРАУ. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.1 Энергия үнемдеу технологиялары туралы жалпы мағлұмат ... ... ... ...
4.2 Энергия үнемдеу технологияларының технико-экономикалық салыстырылуы...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.3 Жүргізілген энергия үнемдеу шараларының оптимальділігін бағалау.
V ТАРАУ. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ӨМІР ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ ... ... ..
5.1 Еңбекті қорғау және өмір тіршілік қауіпсіздігі туралы мағлұматтар ...
5.2 Өндірістегі құрылыс-жинақтау жұмысы кезіндегі өрт қауіпсіздігі ... ...
5.3 Өрт сөндіргіш заттар және өшіру құралдары ... ... ... ... ... ... .. ... ...
5.4 Автоматты өрт сөндіру жүйелерінің есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

КІРІСПЕ

Салқын мерзім кезінде адамның өмір тіршілігі және жұмыс атқаруы жайлы болуы
үшін ғимарат бөлмелерінде оптималды температуралық жағдайды қамтамасыз ету
қажет, бұл жағдай жылыту жүйесі арқылы қарастырылады.
Жалпы қазіргі таңда энергия үнемдеу технологияларын қолдану - қоршаған
ортаға кері әсер тигізуді азайтудың және энергия қолдану эффективтілігін арттырудың
ең оңтайлы әдісі болып табылады. Қазандықтарды көптеп қолдану қоршаған ортаға кері
әсерін тигізеді. Сондықтан еліміздегі энергетикалық бағдарлама бойынша кішігірім
станциялардың орнына үлкен станциялар салынуда, мұның өзі отынды тиімді
пайдалануға және отынды аз мөлшерде өндіруге әсерін тигізеді.
Жылыту жүйесі салқын мерзімде жұмыс атқарады. Қазақстанда жылыту мерзімі
15-ші қазаннан 15-ші сәуірге дейін қосылады. Жылыту жүйесін жобалауда сыртқы
ауаның есепті температурасы ретінде ҚНжЕ 2.04-01-2001 құрылыстық климотология
бойынша ең салқын 5 күндік қабылданады.
Дипломдық жобада Алматы қаласында орналасқан екі қабатты Ағайын
ғимаратының жылыту жүйесі қарастырылады. Ғимараттың бөлмелерінің ішкі ауасына
және оның қоршау беттеріннің температурасын қажетті деңгейде ұстап тұру үшін
жылыту жүйесі қажет, яғни оптималды температуралық жағдай арқылы жылулық
комфорттық жағдай туғызады. Жылыту ретінде сулы жүйесі қабылданады және оны
жобалау кезінде қазіргі заманға сай аспаптары мен жабдықтары қолданылады.
Ағайын кешенінің реконструкцияға дейінгі жергілікті жылыту пунктін
заманауи жергілікті жылыту пунктімен салыстыра отырып, артықшылықтарының,
энергия үнемділігінің және сенімділігінің артқанын техника-экономикалық анықтау
арқылы қарастырылады.
Сонымен, дипломдық жұмыстың мақсаты - Ағайын кешенін жылумен
қамтамасыз ету барысында энергия үнемдеу технологияларын қолдану және энергия
үнемдеу жобасын есептеу әдісін анықтау.

I - ТАРАУ. ҒИМАРАТТАРДЫ ЖЫЛУМЕН ҚАМДАУ ЖҮЙЕЛЕРІ

1.1 Жылумен қамдау жүйелерінің классификациясы
Жылумен жабдықтау - тұрғын үйлерді , қоғамдық және өндірістік ғимараттар
мен құрылыстарды , сондай-ақ, тұтынушыларды жылутасығыштар (ыстық су немесе бу)
арқылы жылумен қамтамасыз ету; тұрғын, қоғамдық және өнеркәсіпті ғимараттар мен
технологиялық тұтынушыларға жылыту, ауа алмастыру, ыстық сумен жабдықтау
жүйелерін жылутасығыштың (ыстық су не бу) көмегімен жылумен жабдықтау. Бұл
жүйенің жылулық көзі ретінде пайдалы әсер коэффициенті жоғары болатын,
жылутасығышты жылулық тораптар арқылы 10-15 км қашықтыққа дейін
тасымалдайтын, құбыр диаметрі 1000-1400 мм болатын жылуэнергоорталығы немесе ірі
қазандық орындары қызмет жасайды. ЖЭО-ның қуаты 1000-3000 МВт, қазандықтардың
қуаты 100-500 МВт. Ірі орталықтандырылған жылумен қамдау жүйелері бірнеше жылу
көздерінен тұрады. Орталықтандырылған жылумен қамдау жүйелеріне біріңғай
гидравликалық, жылулық режим және ортақ басқару жүйесі өзара байланысқан
ғимараттарды жылумен қамдау жүйелері де кіреді.
Жылумен жабдықтау жылу көзінен жылу тасығышты тұтынушыға жеткізетін жылу
торабынан және жылу тұтынатын қондырғылардан тұрады. Жылумен жабдықтау бір
орталықтан жылумен жабдықтау және жергілікті жылумен жабдықтау болып
ажыратылады. Бір орталықтан жылумен жабдықтау жылуды өндіру орнынан тысқары
орналасқан көптеген тұтынушыларға жылу жеткізуді қамтамасыз етеді. Мұндай
жағдайда қала мен өндіріске қажетті жылу көзі ретінде жылу электр
орталықтары (ЖЭО) және жылыту қазандықтары кеңінен таралған. Бір орталықтан
жылумен жабдықтау жергілікті жылумен жабдықтау жүйесіне қарағанда отынды едәуір
үнемдеуге мүмкіндік береді. Оның құрамына жылу көзі (қазандық немесе ЖЭО) және
жылуды тұтыну орындарына жеткізіп беретін құбырлар кіреді. Жергілікті жылумен
жабдықтау жүйелерін дербес (цех, бөлме немесе пәтер дербес жылу көзінен, соның
ішінде пеш арқылы жылумен қамтамасыз етіледі) және жеке (әрбір ғимарат өзінің жылу
көзімен жабдықталады, оны ғимаратты орталықтан жылыту деп атайды) жылумен
жабдықтау түрлеріне ажыратады.
Қалаларда көп қабатты үйлерді салуға көшкенде КСРО-ның экономи-калық
жағдайында технико-экономикалық зерттеулер нәтижесінде пешпен жылыту және
дербес жылу көздері - жеке үйлердегі жергілікті қазандықтар қажет емес деп
табылды. Әрбір ғимарат жылу тұтынудың бірлігі сияқты, орталық жылу көзінен
жылу алатын болды.

Жылутасығыш (су немесе бу) тұтынушылардың жылыту жүйесіне құбырлар
мен арнайы қондырғылардан (сорғы стансалары, жылу тарату орындары, реттеу
түйіндері және басқалар) тұратын жылу тораптарының жүйесі бойынша
тасымалданады.
Қазіргі жағдайда бу жылутасығыш ретінде негізінде кәсіпорындардың өз
мұқтаждығына пайдаланады, тек кейбір жағдайларда
(жол - жөнекей) өндірістік ғимараттарды жылытуға қолданылады.

Іс жүзінде жылыту, желдету (ауаны баптау - кондиционирование) және тәсілдемелік
мақсат үшін жуынатын және ас бөлмелерді ыстық сумен қамдау үшін қыздырылған
суды пайдалану қалыптасты.
Жылумен қамдау жүйелері орталықтандырылған және орталықтандырылмаған
деп бөлінеді.
Кішкене елді мекендерінде және көбінесе жеке меншік үйлер салынған
қаланың кейбір аудандарында орталықтандырылған емес жылумен қамдау жүйелері
(ОЕЖҚЖ) қолданылады, оларда жылу көздері және тұтынушылардың жылу
қабылдағыштары бір үй-жайда болады немесе жылытылатын ғимаратқа жалғай
салынады, сирек жылытылатын ғимаратқа жақын орналастырылады.
Орталықтандырылған емес жылумен қамдау жүйелері екі түрге бөлінеді:
а) Дербес цех аумағы, бөлме немесе пәтер жеке жылукөзінен (оның ішінде
пештерден) жылумен қамдалады;
б) Жергілікті - әрбір ғимараттың өз жылу көзі (ғимаратты орталық жылыту деп
аталатын) болады.
Қазақстанда қалалар мен қала типті ауылдарда орталықтанған жылумен
қамдау жүйелері (ОЖҚЖ) дамыды.
Орталықтандырылған жылумен қамдау жүйесінің орталықтану дәрежесі әр
түрлі:
а) Топтық - ғимараттар тобын жылумен қамдау;
б) Аудандық - қала ауданын жылумен қамдау;
в) Қалалық - бірнеше ауданды жылумен қамдау;
г) Қала-аралық - бірнеше қалаларды және қала типті ауылдарды жылумен
қамдау.
Орталықтандырылған жылумен қамдау жүйесінде жылу бөлек тұрған
жылукөздерінде өндіріледі, одан жылутасығыш құбыр жүйелері (жылу торабы)
бойынша қызмет етілетін ғимараттардағы жылуқабылдағыштарға немесе жылу
тарату орындарына тасымалданады.
Жылумен қамдау жүйелері жылуды өндіріп өнеркәсіптік кәсіпорындарға,
әлеуметтік ғимараттарға және тұрғын үйлерге тасымалдайды. Жылулық
жүктемелерді былай бөлуге болады:
а) Маусымдық;
б) Жылбойлық.
Маусымдық жүктеменің өзгеруі ең алдымен ауа райының жағдайына
байланысты, оның ішінде сыртқы ауа температурасы негізгі рөл атқара-ды.
Маусымдық жүктемеге жылыту, желдету және ауаны баптау жатады. Жылыту мен
желдету - қысқы жылулық жүктемелер.
Ауаны баптау жазда қолданылады, ол үшін суық қажет, оны абсорбциялық
тоңазытқыш машиналарда алады. Бұл машиналарға суық алу үшін жылулық керек.
Жылыту кезеңнің ұзақтығы орташа тәуліктік температураның орнықты +8 0C
және төмен болған күндер саны бойынша анықталады. Бұл температура жылыту
кезеңнің басын және соңын анықтайды. Бірақ қазіргі ғимараттар құрылмалары
сыртқы температура +12 0C-тан төмен болғанда оларды ұзақ уақыт жылытусыз
қалдыруға мүмкіндік бермейді, себебі бұл ішкі температураны төмендетіп халыққа
ыңғайсыздық тудырады.
Жылыту жүйелері - бұл қондырғы мен элементтердің, яғни бөлме ішіндегі ауаны
қыздырып, берілген температурада ұстап тұру құрылымымен үйлесуі.
Жылутасығыш түріне байланысты жылумен қамдау жүйелері сулық және булық
болып бөлінеді.

Булық жүйелер. Өнеркәсіптік кәсіпорындарды бумен қамдауда бу
құбырлармен шық құбырларынан тұратын жүйелер қолданылады. Бу құбырлары
арқылы бу тәсілдемелік жылуқабылдағыштарға жеткізіледі. Шық құбырлары арқылы
тәсілдемелік құбылысында будың салқындауы
нәтижесінде алынған шық толығымен немесе ішінара жылукөзіне қайтарылады.
Кейбір тәсілдемелік құбылыстар шықты жылукөзіне қайтармай жұмыс істейді.
Сулық жүйелер. Жылутасығышты жылукөзінен тұтынушыға дейін, әдетте екі
құбырлы жылу торабы бойынша тасымалданады. Кейде үш құбырлы жылу
тораптары қолданылуы мүмкін, мысалы, тәсілдемелік жүктемені бөлу үшін.
Екі құбырлы жылу торабында бір құбыр бойынша (жеткізетін)
қыздырылған су тұтынушылардың абоненттік түйіндеріне келеді, басқа құбыр
бойынша жылыту аспаптарында салқындаған су жылукөзіне қайтады. Қазақстан
қалаларында жылу торабының жеткізу құбырлары, әдетте, керілермен қатарлас жер
астында құрама темірбетон арналарында немесе жер үстінде арнайы темірбетон
тіректерде болады. Құбырлар тотықтырмайтын және жылу оқшаулағыш
жабындымен қорғалады. Жер асты суы болса оған қарсы шаралар қолданылуы
мүмкін. Сулық жүйелер тұтынушылардың ыстық сумен қамдау жүйесіне қосу
сүлбесіне қосуға байланысты жабық және ашық деп бөлінеді.
Жабық жүйелерде (1.1 сурет) жылутасығыш (су) жылу торабының тұйықталған
контурында айналады, тікелей жүйеден су алу рұқсат етілмейді. Жуынатын, ас бөлме,
тәсілдемелік құбылыстарды ыстық сумен қамдау екінші контурдан қамтамасыз
етіледі, онда су-сулық қыздырғышта жылулық торап суымен (тораптық сумен)
қыздырылған қалалық су құбырының суы айналады. Су-сулық қыздырғышта және
қызатын
жылутасығыш су жеке тұтынушыларға немесе тобына (тұрғын квартал, ауданша, ірі
ғимарат, зауыт корпусы) қызмет ететін жылулық орында қондырылады.

1.1 сурет - Ыстық сумен қамдаудың бір нұсқасының сұлбасы тізбектеліп қосылғын екі сатылы су-
сулық қыздырғышы бар жылулық орын үшін:
1 - ішетін су құбырының суы; 2 - төменгі саты су-сулық қыздырғыш; 3 - айналу сорғысы;
4 - температура реттегіш; 5 - шығыс реттегіш; 6 - элеватор; 7 - жоғары саты су-сулық қыздырғыш; 8 -
ыстық су алу шүмегі; 9 - ғимарат жылыту аспаптары.

Жабық жүйелерде су ысырабын жылукөзде механикалық қоспадан және
тұздардан су дайындау цехында тазартылған және газдан тазартқышта оттектен
тазартылған толықтыру суымен толтырылады.
Жабық жүйелерде параллель құбырлардың саны екіден кем болмау керек.

Ашық жүйелерде (1.2 сурет) ыстық сумен қамдау үшін су алу тікелей жүйеден
тұтынушылардың абоненттік кіруінде болады.

1.2 сурет - Ыстық сумен қамдаудың ашық жүйесіндегі ғимараттың жылулық орнының
сұлбасы
1 - диафрагма; 2 - кері клапан; 3 - элеватор; 4 - араластырғыш - температура реттегіш;
5 - ыстық су алу шүмектері (кран); 6 - жылыту аспаптары;

Екі жүйе жұмысын іс жүзінде барлық жағдайларда ескере отырып салыстыра
оларды шамамен бірдей деуге болады. Жылутасығыш пен жылумен қамдау жүйелерін
таңдау тікелей жылу көзіне және жылу жүктемелерінің түрлеріне байланысты.
Жылумен қамдау жүйелерін қиындатпаған дұрыс. Егер жылу жүйелері оңай болса,
құралғылары арзан әрі пайдалану кезінде сенімдірек болады. Егер ауданның жылу
жүктемелері тек қана жылыту, желдету және ыстық сумен қамдаудан тұрса, онда
жылумен қамдауда екі құбарлы сулық жүйе қолданылады. Егер ауданда жылыту,
желдету және ыстық сумен қамдау жүктемелерінен басқа технологиялық жүктемелер
болса, онда үш құбырлы сулық жүйелер қолданылады.Жылумен қамдау жүйелерін
және жылутасығыш параметрлерін таңдағанда экономикалық және технологиялық
көрсеткіштер (жылу көзі, торап, абоненттік қондырғылар) ескеріледі.
Энергетикалық жағынан буға қарағанда су тиімдірек.
Жылутасығыш ретінде судың бумен салыстырғандағы артықшылықтары:
1) жылу пайдаланудағы үлкен меншікті аралас электр өндірулігі;
2) ЖЭО шықтың сақталуы;
3) жылумен қамдау жүйесіндегі жоғары ПӘК;
4) сулық жүйедегі жоғары аккумуляциялау қабілеттілігі.
Жылутасығыш ретінде судың кемшіліктері:
1) тораптық суды айдауда көп мөлшерде электр энергиясының шығыны;
2) апатарға жоғары сезімталдығы;
3) жылутасығыштың жоғары тығыздығы.

1.2 Орталықтандырылған жылыту жүйелерінің элементтері
Жылыту жүйелерінің негізгі элементтерінің бірі - жылыту аспаптары, олар
жылутасымалдағыш жылуын бөлме ауасына беруге арналған. Жылыту аспаптары
ғимараттың бөлмелеріндегі сыртқа жоғалатын жылудың орнын толтыру үшін және
комфорттық жағдайларды ұстау үшін қажет, оларға келесі жылу техникалық талап
қойылады: аспап қабырғасының бірлік ауданы арқылы бөлмеге жылутасымалдағыштан
неғұрлым көп мөлшерде жылу ағынын алып беруі қажет. Сонымен қатар аспаптар
төзімді, тасымалдауға ыңғайлы, су өтпейтін болу керек.

Жылыту қондырғыларының түрлері құрылымына, беттік жылу беру әдісіне
байланысты анықталады. Олардың негізгі алты түрге бөлінеді:
1) Сыртқы бетінің сипаттамасы бойынша жылыту қондырғылары тегіс бетті
(радиаторлар, панельдер, тегісқұбырлы) және бұдыр бетті (конвекторлар, бұдырлы
құбырлар, калориферлер) болып келеді.
2) Материалы бойынша, жылыту қондырғыларының неден жасалғаны-на
байланысты, металдық, біріктірілген және металдық емес қондырғылар болып бөлінеді.
Металдық қондырғылар шойын және болаттан болады.
Біріктірілген қондырғыларда бетондық және керамикалық массив, яғни

шойын және болаттық қыздыратын элементтерден жасалған.
3) Биіктігі бойынша барлық жылыту қондырғыларын бөлуге болады: ұзын
(600мм-ден жоғары), орташа (600-400мм) және төмен (400мм-ден төмен). Егер биіктігі
200мм-ден төмен болса, ол ернеулік болып саналады. 1.2 суретте жылыту
қондырғыларының бес түрі келтірілген.
а) Радиатор - конвективті-радиационды жылыту қондырғысы, ол жылутасымалдағыш
циркуляциялануы үшін ішкі каналы бар секциялардан тұрады. Радиатордың жылуы
сәулелену, конвекциялану және жылуөткізгіштігі арқылы беріледі; радиатор қара түске
боялған болса, сәулелену арқылы берілетін жылудың үлесі артады. Радиатор
жылытылатын бөлмеге бар жылуының 25% сәулеленуін береді.

1.1 сурет - Жылыту қондырғыларының схемалары
а) радиатор; ә) панель; б) конвектор; в) бұдырлы құбыр; г) тегісқұбырлы қондырғы

ә) Панель - аз тереңдіктегі конвекциялық-радиациялық типті, фронт бойынша
саңылаулары жоқ қондырғы. Панельдің радиаторға қарағанда сәуле беруі жоғарырақ.
Жылытылатын панель жылутасығышқа байланысты тегіс, жай бұдырлы немесе
толқынды бетті, колонкалы немесе ирек каналды болады.
б) Конвектор - екі элементтен, яғни қабырғалы қыздырғыш және қаптамадан
тұратын конвектив типті қондырғы. Конвектор жылытылатын бөлмеге бар жылудың
75%-дан кем болмайтын жылуын береді.
в) қабырғалы құбыр - конвективті типті ашық орнатылған, ішкі жылу беру
беттерінің ауданы ішкі жылуқабылдау беттерінен 9 есе көп болуы.
г) тегіс құбырлы - бірнеше болаттық құбырлардың бірігуінен тұратын,
жылутасымалдағыш үшін формалары қабырғалы каналдар және ирек болып келетін
қондырғы.
Қоғамдық ғимарат бөлмелеріне орнатылатын жылыту аспаптары шойыннан немесе
алюмийниден жасалған (сурет 1.3) қолданылады. Бұл жылыту аспаптарын сыртқы
қабырға тұсына, әдетте терезе астына орнатады, себебі терезеден келетін суық ауа
ағындарына тосқауыл болады. Жылыту аспаптарын орнату кезінде оларды оңай
қарайтын, тазартатын жөндейтін жағдайлар болу керек.

Жалпы жылу аспаптарының есебінің мақсаты - жылыту аспаптары бөлмеден
жоғалатын жылу мөлшерінің орнын толтырып тұруға жеткілікті қызу шыға-

ратын бет ауданын табу. Жылутасымалдағыштан жылу бөлмеге жылыту аспаптарының
қабырғасы арқылы беріледі. Жылыту аспаптарының бет ауданына, оның түріне,
орнатылған орнына, қабырғаларға қосылу сүлбесіне және басқа факторларға
байланысты болады.
Көптеген қыздыру аспаптарының пішіні өте күрделі болғандықтан жылу
алмасу коэффицентерін (α1 және α2) жұмыс істеу шарттарына жақын жағдайда тәжірибе
жасау арқылы анықтайды. Жалпы алғанда жылыту аспаптарының жылуберіліс
коэффиценттері аса үлкен болмайды.

1.3 Сулы жылыту жүйелері
Қазіргі таңда сулы жылыту жүйесі барлық жылыту жүйесі ішіндегі ең кең
таралған жүйе. Бұл жүйеде жылутасығыш ретінде су немесе қатпайтын сұйықтық
қолданылады. Жылутасығыш кезеңдік буын, себебі радиатордың беттік жылуы арқылы
алмасуы, ал одан ауаға берілуіне байланысты. Сулы жылытудың булы жылытудан
айырмашылығы су сұйық күйде, яғни біршама төмен температурада болады. Бірақ сулы
жылыту кезіндегі радиаторлардың габариті бумен жылытуға қарағанда үлкен. Сондай-
ақ су арқылы жылу алмасу кезінде үлкен арақашықтықта судың температурасы біршама
төмендейді. Сондықтан қазіргі кезде біріктірілген жылыту жүйесі қолданылады:
қазандықтан ғимаратқа дейін жылу бу арқылы келеді және жылуалмастырғыш арқылы
жылуы радиаторларға келетін суға беріледі. Сулы жылыту жүйесінде су айналымы
табиғи және жасанды болып бөлінеді.
Табиғи айналым кезінде су қарапайым және осыған байланысты сенімді, бірақ жүйені
дұрыс жобалауға тәуелділігіне байланысты жоғары емес эффекттивтілікті көрсетеді(1.3
сурет).

1.3 сурет - Табиғи және жасанды айналмалы сулы жылыту жүйелері
Су жылыту қазандығында қыздырылып, негізгі тіреуіш арқылы кеңейтілген бакқа
қарай көтеріледі. Кеңейтілген бак жүйенің ең жоғарғы бөлігінде орналасқан. Осыдан
кейін су бөлінетін құбыр арқылы қызған тіреуіштерге келеді. Қызған тіреуіш жоғарғы
қабаттардан бастап төменгі қабаттарға дейін радиаторлар арқылы өтеді. Суып қалған су
барлық
қабаттардан құбырларға кері тіреуіштер арқылы өтеді. Кері құбыр арқылы кеткен
жылутасығыш қайта қыздырылуы үшін қазандыққа қайтады. Ыстық судың шығынын
реттеу үшін радиаторға кіретін кезде тиектік клапан орналасқан.

Сулы жылытудың кемшіліктері жылытуды жөндеу кезінде судың түсуінен пайда
болатын ауалық кедергілер. Ол үшін арнайы түсірме клапандары қолданылады.
Жылыту кезеңінің басталуы кезінде осы клапандар арқылы судың артық қысымдары
шығарылады.
Көп қабатты ғимараттарды жылыту жүйесімен қамдауда орталықтан-
дырылған жылумен жабдықтау жылу тораптарына жылу пунктері арқылы қосылады.
Жылыту жүйесінің негізгі бөлігі жылугенератор, жылулықсымдар және жылыту
қондырғылары болып табылады. Кез келген жылыту жүйесінің негізгі мақсаты
радиатор, теплогенератор арқылы алынған жылуды жылытылатын бөлмеге беру.
Жылыту жүйесінің негізгі бөлігі жылугенератор, жылулықсымдар және жылыту
қондырғылары болып табылады.
Сулы жылыту жүйесінің айналмалы сорғысы
Жылытылатын үй-жайлардағы ауа темпрературасын санитарлық-гигиеналық
талаптарға сәйкесті ету үшін жылу беруді реттейді. Тұтынушыларға жылу беруді
реттеудің тәсілдері:
а) Сандық реттеу, яғни температурасы тұрақты болғанда жылулық тораптағы
су шығынын өзгерту;
б) Сапалық реттеу - жылулық тораптағы су шығысы тұрақты болғанда оның
температурасын өзгерту;
в) Сандық-сапалық реттеу - екі тәсілді реттеу.
Кез келген орталықтанған жылумен қамдау жүйесінде жылу беруді
реттеу сатылы болады:
а) Жылукөзінде (жылукөзінде алу торабында);
б) Жылу торабында (жылу торабынан жылыту, желдету, ыстық сумен қамдау
және басқа жүйелерінде).
Жылукөзінде реттеу орталық, ал жылу торабында реттеу жергілікті деп
аталады. Қазақстан қалаларында істеп тұрған орталықтанған жылумен қамдау
жүйелерінде орталық реттеу сапалық түріне жатады, жылутасығыштың тұрақты
шығысында тораптық судың температурасы өзгертіледі. Бұл сұйықағулық
(гидравликалық) орнықтылығы төмен тармақталған және ұзын жылу торап
жүйелерінде орнақты сұйықағулық тәртіпті ұстау қажет. Сыртқы ауа
температурасына байланысты жылутасығыш температурасы өзгереді. Тұтынушы кез
келген мезгілде алған жылу жылытылатын үй-жайда санитарлық-гигиеналық
талаптарға сәйкес температураны қамтамасыз ету жеткілікті болу керек.

II ТАРАУ. АҒАЙЫН ҒИМАРАТЫНЫҢ ЖЫЛЫТУ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ ЕСЕПТЕУЛЕРІ

2.1 Сыртқы қоршаулардың жылу техникалық есебі
2.1.1 Жобалауға берілген негізгі деректер
Ағайын ғимаратының сипаттамасы
Жобалау негізінде алынған ғимарат - Ағайын кешені. Кешен
Алматы қаласының оңтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан. Ауданы - 248 м2.
Ағайын кешені мынадай бөліктерден тұрады:
- жылыту жүйесімен қамдалатын жертөледен;
- жылыту жүйесімен қамдалатын бірінші қабаттан;
- жылыту жүйесімен қамдалатын екінші қабаттан.

Бірінші қабатта келесі бөлмелер орналасқан:
3 - администрация бөлмесі;
8 - көпфункциялы спорт зал;
24 - дәрігер бөлмесі;
26 - 6 жолды бассейн.
Екінші қабатта келесі бөлмелер орналасқан:
3 - йога залы;
4 - СПА;
11 - фитнес залы;
12 - би студиясы.
Жертөледе орналасқан бөлмелер:
4-спорт зал;
18- техникалық бөлме;

Жылдың ең суық кезеңінің климаттық параметрлері:
- сыртқы ауаның есепті температурасы (ең салқын бес күндіктің): - 23оС;
- жылыту мерзімі кезіндегі сыртқы ауаның орташа температурасы: -2,1оС;
- жылыту мерзімінің ұзақтылығы: 166 тәулік;
- жылыту мерзімі кезіндегі желдің орташа жылдамдығы: 1,1 мс.

Сыртқы қоршаулар материалының сипаттамалары:
а) Сыртқы қабырға 1:

- керамогранит, тығыздығы 900 кг
;

- жылуоқшаулағыш пенополистирол, тығыздығы 150 кг
;

- монолитті қабырға, тығыздығы 1400 кг
;

- цементті-құмды штукатура, тығыздығы 1800 кг

ә) Сыртқы қабырға 2:
.

- сыртқы жағы монолитті қабырға -300мм, тығыздығы 1400 кг
;

- жылуоқшаулағыш пенополистирол, тығыздығы 150 кг
;

- цементті-құмды ерітіндідегі кәдімгі балшық кірпіш, тығыздығы 1800 кг
;

- ішкі жағы гипсокартоннан, тығыздығы 80 кг
б) Сыртқы қабырға 3:
.

- темірбетонды балкі, тығыздығы 7500 кг
;

- жылу оқшаулағыш пенополистирол, тығыздығы 150 кг
;

- монолитті қабырға, тығыздығы 1400 кг
;

- цементті-құмды штукатура, тығыздығы 1800 кг
.

в) Төбе жабыны:

- металдық профлист, тығыздығы 1600 кг
;

- пароизоляция - 1-қабаты полиэтиленді пленка, тығыздығы 150 кг
- ауа қабаты;
;

- жылуоқшаулағыш стекловата, тығыздығы 150 кг
;

- монолиттік жабын, тығыздығы 700 кг
г) еден жерде орналасқан :
- керамикалық плита, тығыздығы 1450 кг
.

;

- жабыстырылатын мастика, тығыздығы 70 кг
;

- гидроизоляция, құйылмалы, тығыздығы 1200 кг
;

- цементті-құмды тегістеуші қабат М150, тығыздығы 1750 кг
;

- жабын плитасы, 1800 кг
.

ғ) терезе метал-пластикалық.
ж) есік - қарағай және талшық шырша.
Ең бірінші сыртқы қоршауларының жылу техникалық есебі жүргізіледі.
Содан кейін әр бөлмелердің сыртқы қоршауларынан жоғалатын жылуы анықталады.
Осы жоғалатын жылу арқылы жылыту жүйелерінің жылу аспаптарының есебі мен
гидравликалық есебі жүргізіледі.
Жылу берудің үш түрі болады: сәулелік, конвективтік және жылу өткізгіштік.
Сыртқы қоршауларда жылу өткізгіштік түрі мол болады. Ішкі және сыртқы ауа
қатынасы сыртқы қоршаулар арқылы қарастырылады. Жылу техникалық есепті
орындауға негізгі қажеттіліктер: жылдың салқын мерзіміндегі ішкі және сыртқы ауаның
термодинамикалық параметрлері және сыртқы қоршаулардың жылуфизикалық
сипаттамалары.
Қоғамдық ғимараттың сыртқы қоршауларының жылу техникалық есептеуін
өткізу үшін бөлмелерінің тағайындалуы мен пайдалануын білу қажет, себебі олардың
ішкі ауа температурасы, ылғалдылығы санитарлық нормалар және ережелермен
беріледі. Сыртқы қоршаудың ішкі бетіндегі температурасы, ылғалды нүктедегі
температурадан артық болу керек, кем дегенде 2-3 0С.
Қыс мезгіліне байланысты жылутехникалық есепті жүргізу барысында, ең
алдымен сыртқы қоршаулар санитарлы-гигиеналы талаптарға және микроклиматты
жайлылық жағдайларға сай келетінін болуы керек. Бұл үшін жылу беру кезіндегі
қажетті кедергісі есептеледі:
Жылуалмасу кезіндегі сыртқы қоршаулардың келтірілген кедергісі R0 , м2 0СВт ,
осыған сәйкес қабылданатын нормалдық кедергісі Rreq , м2 0СВт есептеледі[1]

Rreq , м2 oCВт (2.1)

немесе

Roтр

n t i t o'
В t Н

, м2 oCВт

мұндағы, n - сыртқы қоршаудың сыртқы ауаға қатынасын ескеретін коэффициент,
қабылданады [2,4];
tint ti бөлменің ішкі ауа температурасы, оС;
t ext t o' сыртқы ауаның есепті температурасы, оС;
int В қоршаудың ішкі бетінен жылуөткізгіш коэффициенті, Втм2 oC;
t H ішкі ауа температурасы мен қоршаудың ішкі бетіндегі температуралар
арасындағы нормативті температура айырмасы, оС, қабылданады [2].

n t int t ext

Cыртқы қоршаулардың жылу өткізгіштік коэффициенті анықталады:

k
1
R o

0

(2.2)

мұндағы, R0 - сыртқы қорщауладың келтірілген кедергісі.
Сыртқы қоршаулардың жылу өткізгіш коэффициенттерін анықтау үшін олардың
жылулық кедергілері белгілі болуы керек. ҚРҚНжЕ 2.04-03-2002 Құрылыс
жылутехникаға сәйкес және санитарлы гигиеналық талаптарға байланысты сыртқы
қоршаудың жылулық кедергісі (R0) анықтаудан басталады және ол қоршаудың жылу
таратуға келтірілген кедергілерінен (R0пр) кем болмауы керек.
Сыртқы қоршау арқылы жоғалатын жылу шығыны анықталады:
Qт k A ti t o , Вт (2.3)
мұндағы, к - сыртқы қоршаудың жылу өткізгіш коэффициенті, Втм2 oC;
А - қоршаудың ауданы, м2;
t i - ішкі ауа температурасы, оС;
о

Сыртқы қоршаулардың жалпы жылу өткізу кедергісі анықталады:
R0 Rв R1 R2 ... Rн , м2 oCВт (2.4)
мұндағы, Rв қоршаудың ішкі беттерінен ауаның жылу өткізу кедергісі, м2 oCВт;

R1 , R2 қоршау қабаттарының жылу өткізгіштік кедергілері, м2 oCВт;
RH қоршаудың сыртқы бетінен ауаның жылу өткізгіш кедергісі,
2o

Қоршаудың ішкі бетінен ауаның жылулық кедергісі анықталады:

Rв
1
в
, м2 oCВт

(2.5)

мұндағы, в қоршаудың ішкі беттерінен ауаның жылу өткізу коэффициенті,
2o

Қоршаудың сыртқы бетінен ауаның жылу өткізгіш кедергісі анықталады:

R H
1
α H
0

(2.6)

мұндағы, H сыртқы ауаның жылу өткізгіштік коэффициенті, Втм2 oC,
α н 21Вт м 2 0 С қабылданады [2].
Қоршаудың қабаттарының жылу өткізгіштік кедергілері анықталады:

1 2
мұндағы, - қоршаудың қабаттарының қалыңдығы, м;
- жылуөткізгіштік коэффициенті, Втм С.
Cыртқы қоршаулардың жылу өткізгіштік коэффициентерін нормативті келтірілген
термиялық кедергілері бойынша жылытылатын мерзімдегі градус-тәулікке (ЖМГТ)
байланысты анықтауға болады:

ЖМГТ = (ti - tоm)*z
(2.8)

мұндағы, tоm - жылытылатын мерзімнің орташа температурасы, С;
z - жылытылатын мерзімнің ұзақтылығы, тәулік., Вт м 2 С

t o' - есепті сыртқы ауа температурасы, С.
м CВт.
'
Втм C, қабылданады в 8,7 Втм2 oC [2].
, м 2 С Вт
R1 1 , R2 2 , м2 oCВт (2.7)

ЖМГТ-ны анықтау үшін Алматы қаласының жылытылатын мерзімнің ұзақтылығы
z = 166 тәулік және жылытылатын мерзімнің орташа температурасы tоm=-2,1 С тең.

ЖМГТ = (18+2,1)*166 = 3337 тәу0С

2.1.2 Төбелік жабынның жылутехникалық есебі
Кешеннің төбелік жабын материалдарының құрылымы 2.1 суретте келтірілген.
3

2.1 сурет - Төбелік

1

2

4

жабын материалдарының құрылымы

1-қабат: монолиттік жабын -200мм, тығыздығы 700 кг , 1=1,92 Втм С;
2-қабат: жылуоқшаулағыш (стекловата) -200мм, тығыздығы 150 кг , 2=0,07 Втм С ;
3-қабат: металдық профлист, тығыздығы 1600 кг , 3=0,88 Втм С;

3`-қабат: пароизоляция, 1-қабаты полиэтиленді пленка, тығыздығы 150 кг
;

2 0

ЖМГТ -ты көрсеткішіне байланысты төбелік жабын үшін келтірілген кедергісін
қабылданады және интерполяция әдісімен нақты мәні есептелінеді R0пр=2,33 м2 СВт.
Төбелік жабынның жалпы жылу өткізу кедергісі (2.4) өрнектен анықталады:

R0

1
8,7

0,2 0,2
0,07 1,92
0,14
1
12
3,160

м2 СВт.

Төбелік жабынның жылу өткізгіштік коэффициенті (2.3) өрнекпен анықталады:

к

тж

1
3,16
0,316 0,32

Втм2 С.

2.1.3 Сыртқы қабырғаның жылутехникалық есебі
Ғимараттың сыртқы қабырғасының материалдарының құрылымы - 2.2 суретте
келтірілген.

2.2 сурет - Сыртқы қабырға материалының құрылымы

1-қабат: керамогранит - 12,5мм , тығыздығы 900 кг , 1=3,49 Втм С;
2-қабат: жылу оқшаулағыш (пенополистирол) Floormate-500 - 100мм, тығыздығы 150
кг , 2=0,052 Втм С;
3-қабат: монолитті қабырға -340мм, тығыздығы 1400 кг , 3=1,88Втм С;
4-қабат: цементті-құмды штукатура -30мм, тығыздығы 1800 кг , 4=0,93 Втм С.

4-қабат: ауа қабаты, R4=0,14 м СВт.

Санитарлы - гигиеналық және жайлылық жағдайларға сәйкес ЖМГТ= 3337 үшін
сыртқы қабырғаның жылу таратуға келтірілген кедергісі қабылданады және
интерполяция әдісімен нақты мәні есептелінеді R0пр = 0,32 м2 СВт.
Сыртқы қабырғаның жалпы жылу өткізу кедергісі (2.4) өрнектен анықталады:

R0

1
8,7

0,0125
1,92

0,1
0,052

0,34
1,88

0,03
0,52

1
23
2,326

м2 СВт.

Сыртқы қабырғаның жылу өткізгіштік коэффициенті (2.3) өрнектен

анықталады:

Кст=
1
2,326
= 0,43 Втм2 С

2.1.4 Еденнің жылутехникалық есебі
Ғимараттың жерде орналасқан еденнің материалдар құрылымы 2.3 суретте
келтірілген.

2.3 сурет - Еден материалдарының құрылымы

1-қабат: жабын плитасы 200мм, 1800 кг , 1=1,92 Втм С;
2-қабат: керамикалық плита -10мм, тығыздығы 1450 кг , 2=1,02 Втм С ;
3-қабат: жабыстырылатын мастика - 5мм, тығыздығы 70 кг ,
3=1,92 Втм С;
3`-қабат: гидроизоляция, құйылмалы -5мм, тығыздығы 1200 кг , 3=0,06 Втм С;
4-қабат: цементті-құмды тегістеуші қабат ерітіндісінен М150-20мм, тығыздығы 1750
кг , 4=0,67 Втм С.
Жер төленің едені жерде орналасқан жылу жоғалуын анықтау үшін, еден ауданы 4
зонаға бөлінеді, ендері 2м-ден сыртқы қабырғаға параллельді 3 зона қабылданады,
қалған ауданы 4 зонаға жатады. Әр зона үшін жылу беру кедергілері белгілі деп
қабылданады және интерполяция әдісімен нақты мәні есептелінеді:
1 зона үшін 2,1 м2 СВт; 2 зона үшін 4,3 м2 СВт;

3 зона үшін 8,6 м2 СВт;
4 зона үшін 14,2 м2 СВт.

Осыған байланысты әр зонаның жылуөткізгіштік коэффициенті анықталады.

Еден1=0,48,
Еден3=0,116,
Еден2=0,233,
Еден4=0,07.

2.1.5 Терезенің жылутехникалық есебі
Терезенің конструкциясы мен материалына байланысты, яғни терезенің жарқырауы
қосарлы-біріктірілген және ЖМГТ бойынша жылу берудің келтірілген кедергісі Rопр =
0,39 м2 СВт қабылданады.
Терезенің жылуөткізгіштік коэффициенті (2.3) өрнектен анықталады:

К
1
0,39
2,564 Втм2 С

2.1.6 Сыртқы есіктің жылутехникалық есебі
Сыртқы есіктің материалдарына байланысты келтірілген кедергісі қабылданады:[3]

Осыған сәйкес: қарағай және талшық шырша көлденең орналасқан - Rопр = 0,42
м2 СВт.
Есіктің жылуөткізгіштік коэффициенті (2.3) өрнектен анықталады:

К
1
0,42

м С

Осы анықталған сыртқы қоршаулардың жылуөткізгіш коэффициенттері 1.1 кестеге
енгізіледі.

2.2 Ғимараттың жылыту жүйесінің қуаты
Қоғамдық ғимараттың және оның бөлмелерінен жоғалатын жылу қуатын анықтау
үшін мынадай мәліметтер болу қажет:
1) ғимараттың салынатын жері;
2) ғимараттың әлем бағытына қарай орналасуы және жел бағытттары;
3) барлық құрылыстық өлшемдері түсірілген ғимараттың қабаттарының жоспары және
қималары;
4) ғимарат бөлмелерінің арналуы;
5) ғимараттың барлық сыртқы қоршауларының конструкциялары мен олардың жылу
техникалық есептері.
Ғимараттың жылыту жүйесін жобалау үшін бөлмелердің сыртқы қоршаулары
арқылы жылу жоғалуларын білу қажет.
Бөлменің ішінде қажетті температураны бірқалыпты ұстап тұруға ар- налған
жылыту жүйесінің қуаты бөлменің жылу шығынына тең болатындай етіп
есептелінеді. Біріқ, кейбір өндірістік, кеңселік, қоғамдық және басқа да бөлмелерде
қосымша жылу көздері болып, жылыту асптармен қатар жылыту шығынының орнын
толтыру процесінде қатысуы мүмкін. Ондай жылу көздері не адамдар, жұмыс істеп
тұрған әртүрлі механизмдер, технологиялықа аппараттар мен пештер, бөлмеге
енгізілген қыздырылған материал массаларымен т.б жатады.
Бөлменің жылу шығыны мына түрлерден тұрады: қабырға, еден, төбелік жабын,
есіктер арқылы сыртқа тарайтын жылу мөлшерлері. Бұдан бөлек кейбір өндірістік
бөлмелердің қосымша жылу шығындары болуы мүмкін. мысалы, бөлме арқылы
тасылатын суық материалдарды жылыту, бөлмеге енетін суық транспортты жылыту т.б.
Егер бөлмедегі жылу көздерінің жалпы қуаты жылу шығынынан асып кетсе, онда
бөлмеге тек жұмыс тоқтап қалған ісге қосылатын кезекші жылу жүйесі орнатылады.
Ол бөлмедегі температураны суық күндері +50С-тан төмен түсірмеуге ғана есептелінеді.
Жылыту жүйесінің толық қуаты анықталады:
Qжж Qт Qиф Qбыт , Вт (2.9)
мұндағы, Qm - ғимараттың бөлмелерінің сыртқы қоршаулар арқылы жалпы жылу
жоғалуы, Вт;
Qиф - ғимараттың бөлмелерінің сыртқы қоршаулар арқылы жоғалатын жылуға
қосымша сыртқы ауаны жылытуға жоғалатын жылу (инфильтрация - сыртқы
қоршаулардың қосылған жері немесе терезе, есік арқылы келетін ауа болады), Вт;
Qбыт - ғимараттың бөлмелерінің тұрмыстық жылу беруі, Вт.

2.3 Сыртқы қоршаулардың жылу жоғалуы
Қоғамдық ғимараттың бөлмелерінің сыртқы қоршаулар арқылы жоғалатын негізгі
жылу жоғалуы мына формуламен анықталады:
Q нег k A t в t 'o n , Вт (2.10) 2,31 В2 от .

мұндағы, А - ғимараттың бөлмелерінің жылу жоғалатын сыртқы қоршауының
ауданы, м2;
к - сыртқы қоршаудың жылу өткізгіштік коэффициенті, Втм2 0С;
n - сыртқы қоршаудың сыртқы ауаға қатынасын ескеретін коэффициент,
қабылданады [2,4];
Қоғамдық ғимараттың бөлмелерінің сыртқы қоршаулар арқылы негізгі жылу
жоғалуына көп факторлар әсер етеді. Сондықтан жалпы жылу жоғалуы мына
формуламен анықталады:

мұндағы, А - ғимараттың бөлмелерінің жылу жоғалатын сыртқы қоршауының
ауданы, м2;
к - сыртқы қоршаудың жылу өткізгіштік коэффициенті, Втм2 0С;
n - сыртқы қоршаудың сыртқы ауаға қатынасын ескеретін коэффициент,
қабылданады [2,4];
қосымша жылу жоғалуды ескеретін коэффициенттер қосындысы,
қабылданады [4];
Сыртқы қабырғаның бағытына байланысты:
шығыс 10% (0,1); солтүстік 10% (0,1); батыс 5% (0,05); оңтүстік - 0%.
Бөлмеде екі сыртқы қабырға болса 5% (0,05);

2.4 Сыртқы ауа инфильтрациясы және инсоляция есебі
Ғимараттың бөлмелерінің сыртқы қоршаулар арқылы жоғалатын жылуға
қосымша сыртқы ауаны жылытуына жоғалатын жылу (инфильтрация - сыртқы
қоршаулардың қосылған жері немесе терезе, есік арқылы келетін ауа болады).
Осы ауаны жылыту үшін жылу жоғалуы мына формуламен анықталады:

(2.12)
мұндағы, Ao , Ak терезе немесе басқа қоршаулар ауданы, м2;
Go , Gk бөлмеге инфильтрация арқылы келетін ауа шығындары, кгс;
с - ауаның жылусыйымдылығы, кДж кг 0 С , қабылданады: ca 1,005 кДж кг 0 С ;
k o бөлмелердің сыртқы қабырғасы арқылы келетін ауаға қарсы жылу ағынын
ескеретін коэффициент, қабылданады: [2].
Ғимараттардың бөлмелерінің табиғи желдету арқылы келетін ауаны жылыту үшін

қажетті жылу мөлшері:
Qив a сa ti to Аед , Вт

(2.13)

мұндағы, қоғамдық ғимараттың бөлмелерінің 1м2 ауданына сәйкес
нормативтік ауа алмасуы, м3с, қабылданады: 3 м3с [5];
a ауаның тығыздығы, кгм3 , қабылданады a 1,2 кгм3[5];
Aед ғимараттың бөлмелерінің еденінің ауданы, м2.
Қабылданған мәндерді (2.13) өрнегіне қойсақ, онда ғимараттың бөлмелерінің
табиғи желдету арқылы келетін ауаны жылыту үшін қажетті жылу мөлшерінің мына

түрде анықтауға болады:
Qив ti t o Аед , Вт

(2.14)

Бөлмелерде жылу жоғалуымен қатар жылу түсуі ескеріледі (адамдардан, электр
жүйесінің, электр аспаптары және т.б.), жылыту жүйесінің қуатын анықтауда осы

Qт k A t в t o' n 1 , Вт (2.11)
Qив c k o Go Ao 0,7 Gk Ak t i t o , Вт
'
'

көрсеткішті іріктелген түрінде қолдануға болады, яғни тұрмыстық жылу беруі
анықталады:

Qбыт 10 Аед , Вт
(2.15)

Жылу түсу. Күн сәулесінің терезелер арқылы жылутүсудің немесе қоршау
конструкциялары арқылы жылуөткізудің мәнін келесі кейіптеме арқылы анықтайды [1]

QII = QIIp + QIIm = qIIpFII + qIImFII
(2.16)

Күн сәулесінің терезелер арқылы жылутүсуін анықтау:

QIIp = qIIpFII
(2.17)

мұндағы, FII - терезе ауданы, м2;
qIIp - терезенің бірлік ауданыны арқылы күн сәулесінің жылу түсуі

qIip = (
Kинс +
Kобл)* Kотн* ,
(2.18)

мұндағы,

,
- есептік уақытта бір қабатты терезе арқылы тік немесе сейілген

күн сәулесінің түсуі Втм2, ол географиялық ендікке және бағытына байланысты [2]
алынады;
Котн - терезеге күннен қорғайтын шараларды ескеретін коэффициент [2];
Кобл - сәулелену коэффициенті.
Тік терезелерге инсоляция коэффициенті

Kинс = [ 1 - (Lг*ctg - a)H][ 1 - (Lв*tgAc.o. - c)B],
(2.19)

мұндағы, Lг, Lв - күннен қорғайтын вертикаль немесе горизонталь элементтің
размерлері.
H,B - терезенің биіктігі және ені.
а, с - күннен қорғайтын горизонталь немесе вертикаль элементтен терезенің
қашықтығы.

Ас - Географиялық ендікке байланысты күн азимуты [2].
Ас.о. - терезенің күн азимуты [2].
- тік жазықтықтың бұрышы

= arctg(ctgh*cosAc.o.)

Қоршау конструкциясы арқылы жылу түсу, Вт:
(2.20)

QIIm = qIIm*FII = (tн.усл - tв)RII*FII,
(2.21)

мұндағы, qIIm - 1 м2 қоршау конструкциясының бетіне түсетін жылу, Втм2
tв - ішкі ауа температурасы, оС
tн.усл - сыртқы ауаның шартты температурасы, оС
RII - қоршаудың жылуберуге кедергісі, м2 0СВт.
Дипломдық жобада қоғамдық ғимараттың табиғи желдету арқылы келетін ауаны
жылыту үшін жылу жоғалуы мен бөлмелерінің жылу беру мөлшерлері бір- біріне тең,
сондықтан бұл көрсеткіштер есепте ескерілмейді.
Қоғамдық ғимараттың жалпы жоғалатын жылу шығынын іріктелген көрсеткіштер
арқылы анықталады:
Q гим qo'; V t i t o' , Вт (2.22)
мұндағы, q0 - іріктелген жылыту көрсеткіші, кДж(м2 С), ғимараттың түріне және
көлеміне байланысты қабылданады;
V ғимараттың сыртқы өлшемінің көлемі, м3;

есепті сыртқы ауа температурасына байланысты қабылданатын коэффициент.
Ғимараттың жылыту жүйесін жобалауда қуатын анықтау үшін қосымша түзету
коэффициенті кіргізіледі:
Qco 1,07 Qжж , Вт (2.23)
Ғимараттың жалпы жоғалатын жылу шығыны:
Q гим qo'; V t i t o 0,617 17702 18 23 1,08 447808Вт
Жылыту жүйесінің қуаты:
Qco 1,07 Qжж 1,07 104182 111474Вт

Сыртқы ауаның температурасы өзгергенде, бөлме ішіндегі ауаның
температурасын қалыпты жағдайда ұстап тұру үшін тура суының температурасын
соңғы байланысты реттеп отыру арқылы қол жеткізеді. Бұл әдіс сапалы реттеу әдісі
деп аталады. Сонымен бірге сандық реттеу әдісі де ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.