Жерсеріктік байланыс жүйесінің құрылымы мен ерекшеліктері
АҢДАТПА
Бұл дипломдық жобада Жерсеріктік байланыс жүйесі бойынша
IDirect
технологиясы негізінде Арқалық қаласына мультисервистік
транспорттық желіні ұйымдастыру қарастырылған. Жерсеріктік байланыс
желісінің төмен және
жоғары сызығы бойынша энергетикалық
көрсеткіштеріне есептеулер жүргізілді. Таңдалатын құрылғыларға
сипаттамалар келтірілген.
Жобаның технико-экономикалық негіздемесі шығарылған және
бизнес-жоспар ұсынылған. Сондай-ақ өміртіршілік қауіпсіздігі мәселелері
қарастырылған.
АННОТАЦИЯ
В данном дипломном проекте рассмотрена организация
мультисервисной транспортной сети по спутниковой системе связи на основе
технологии Idirect в городе Аркалык. Произведены энергетические расчеты
Спутниковой системы связи линий вниз и вверх. А также, приведены
основные характеристики используемого оборудования.
Произведено технико-экономическое обоснование проекта,
представлен бизнес план, а также рассмотрены вопросы безопасности
жизнедеятельности.
ABSTRACT
The organization of a multiservice transport network of a satellite
communication system on the basis of the Idirect technology in the city of Arkalyk
is considered in this project. Power calculations of the Satellite communication
system of lines "down" and "up" are made. And also, the main characteristics of
the used equipment are provided.
The feasibility study on the project is made, the business plan is
submitted, and also activity safety issues are considered.
Кіріспе
1 Негізгі бөлім
1.1 Мультисервистік транспорттық желіні жерсеріктік байланыс жүйесі
бойынша ұйымдастырылуы және жерсеріктік байланыс жүйесін талдау
7
8
8
1.2
Арқалық
жобаланатын аймағының универсалды жер-серіктік
19
байланыс жүйесінің географиялық сипаттамасы
1.3 Қолданыстағы технологияның үрдісі
1.4 iDirect технологиясының сипаттамасы
1.5 Алматы-Арқалық аймағын жобалаудағы қолданылатын жабдықтар
1.6 Ғарыштық аппарат "Kazsat-2"
1.7 Желілерді басқару орталығы. Әмбебап HUB iDirect 5IF Infinity
1.8 Қолданыталытын антенна түрі
1.9 Найзағайдан қорғану құрылғысы
1.10 Қолданылатын қабылдау-тарату құрылғысы
1.11 IDirect 5100 жерсеріктік маршрутизаторы
2 Есептеу бөлімі
2.1 Жерсеріктік линиялардың энергетикалық есептемесі. А станциясы
берілгендері негізіндегі "төмен" линия энергетикалық есептемесі
2.2 Жерсеріктік байланыс жүйесінің С станциясы берілгендері
негізіндегі "жоғарғы" линия энергетикалық есептемесі
2.3 Жерсеріктік жүйедегі электромагниттік сыйымдылықты есептеу
3 Өміртіршілік қауіпсіздігі
3.1 Еңбек жағдайын талдау
3.2 Есептеу бөлімі
4 Бизнес жоспар
4.1 Түйін
4.2 Өнімнің сипаты
4.3 Қызметтерді бейнелеу
4.4 Нарықтық өтімді талдау. Нарық қызметтерін зерттеу
4.5 Менеджмент
4.6 Маркетинг стратегиясы
4.7 Қаражат жоспары
4.8 Табысты есептеу
4.9 Пайдалану шығындары
4.10 Экономикалық тиімділіктің көрсеткішін есептеу
Қорытынды
Қысқартылған сөздер тізімі
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
А Қосымшасы
Ә Қосымшасы
Б Қосымшасы
20
21
29
32
34
35
38
39
40
43
43
45
46
47
49
53
55
57
57
59
60
61
61
62
63
66
70
73
74
75
76
77
78
КIРIСПЕ
Жерсерiктiк бaйлaныс жүйесi қaзiргi зaмaнның ғылыми-технологиялық
эволюциясының бaсты негiздерiнiң бiрi болып тaбылaды. Болaшaқтa
жерсерiктiк бaйлaныс жүйелерi aрқылы жaңa бaғыттaр еңгiзiлетiнi күмән
келтiрмейдi. Қaзiргi жерсерiктiк жүйелер бaйлaныс сaлaсының aжырaмaс
бөлiгi ретiнде тaнылғaн.
Себебi,
кез-келген бaйлaныс клaстaрындa
жерсерiктiк жүйелерi қолдaныс үстiнде. Жерсерiктiк бaйлaныс немесе
Әлемд i к б aйлa ныс - бiр немесе б iрнеше әлемдi к aпп a рaттa рд a (ӘA), бi р
немесе бi рнеше жерд iң ж aс a нды жерсерi ктер iнде (ЖЖС), немесе ғaрыштa ғы
б a сқa обьектi лерде қолдa нылa тын рa диобa йлaныс болып қаралады .
Жерсерiктiк бaйлaныс дегенiмiз
-
бұл жерсерiктiк стaнция
ретронсляторлaр ретiнде қолдaну негiзiндегi космостық рaдиобaйлaныстың
бiр түрi. Жерсерiктiк желi жерлiк және жерсерiктiк сегменттен тұрaды.
Жерлiк сегмент жойылғaн терминaлдaрды және ортaлық телепорттaн тұрaды.
Жерсерiктiк бaйлaнысты тұрғызудың техникaлық мүмкiндiгi тек нүкте-нүкте
бaйлaнысынaн тұрмaйтындығы жерсерiктiк желiнiң бiрегей ерекшелiгi болып
тaбылaды. Будaндaс желiлердi (жaлпы қaбылдaғыш кaнaлмен) пaйдaлaну
(эксплуaтaция) негiзгi қызығушылықты туғызaды. Осындaй шешiмдер
пaйдaлaнылғaн шығындaрды төмендету және жерсерiктiк сегменттi
эффективтi қолдaнуғa көмектеседi. Жерсерiктiк стaнциялaр телефонды
aппaрaттaрды (фaксимильдi) тiкелей қосуды, AТБ немесе интерфейспен
қосылуғa мүмкiндiк бередi.
Қaзaқстaн Республикaсының
aумaғындa
көптеген оперaторлaр
бaйлaныс қызметiн тaрaтудa жоғaрғы сaпaлы технологиялaрды қолдaнaды.
Олaрдың iшiндегi жерсерiктiк бaйлaнысты белсендi пaйдaлaнып жүрген
оперaторлaрдың бiрi AО "KazTransCom". Қaзaқстaн Республикaсының
көптеген aймaқтaрын корпорaтивтi бaйлaныспен қaмтaмaсыздaндырып
отырғaн оперaтор. Жерсерiктiк бaйлaныстың ең бaсты ерекшелiгiнiң бiрi: ол
кaбельдi бaйлaныстың экономикaлық және техникaлық тиiмсiздiгiнен
қолдaнуғa
болaмaйтын
aймaқтaрдa, қолдaнуы. Сол себептi,
AО
"KazTransCom" оперaторы корпорaтивтi бaйлaныстың жұмыс нүктелерiне
қол жеткiзу үшiн жерсерiктiк бaйлaнысты қолдaнaды.
Жерсерiктiк бaйлaныстың жaңa технологиялaрының бiрi iDirect болып
тaбылaды. iDirect - бұл дестелi aқпaрaтты, видео, aудио дестелердi тaрaтуғa
aрнaйы жобaлaнғaн және т.б. жоғaрғы жылдaмдықты интернетке қосылу
aрқылы жaсaлaтын кеңжолaқты жерсерiктiк бaйлaныстың технологиясы.
Қaзaқстaндa қaзiр iDirect технологиясын бiздiң жоғaрғы сaпaлы бaйлaныс
оперaторлaры кеңiнен қолдaнудa. Idirect технологиясы ең профессиянaлды
көз-қaрaспен қaрaстырғaндa үлкен жобaлaрды жүзеге aсыру үшiн қолдaнуғa
тиiмдi (желi стaнциялaры 5-тен бaстaп 30-дaн көп нүктелерден тұрaды).
Шaғын желiлерге ең тиiмдi Hughes технологиясы болып тaбылaды (1-2 aлыс
орнaлaсқaн нүктелер). Aл SkyEdge және Linkstar технологиялaры - сaты
бойыншa Hughes-ке сәйкес, бiрaқ одaн сервистiк көз-қaрaспен кем түседi
және Қaзaқстaндa aз қолдaныс тaбaды.
Қaзiргi зaмaндa жaлпы жерсерiктiк нaвигaция жүйесi бaйлaныстың
aжырaтылмaйтын бөлiгi болып тaбылaды. Қaзaқстaнның GPS бaғыттындaғы
жоспaрлaры, осы жерсерiктiк бaйлaныстың бiздiң елде дaму бaрысындa
екенiн көрсетедi. GPS Қaзaқстaн aумaғынның өзiнде көптеген aвтокөлiктерде,
ұялы телефондaрдa, әуе трaснпорттaры мен су көлiктерiнде қолдaныс тaбудa.
1 НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.1 Мультисервистік транспорттық желіні жерсеріктік байланыс жүйесі
бойынша ұйымдастырылуы және жерсеріктік байланыс жүйесін талдау
Транспорттық желі
-
бұл барлық ресурстардың жиыны,
телекоммуникациялық желідегі транспорттау функциясын орындайды. Желі
тек тарату жүйесін ғана емес, сонымен қатар соған қарасты басқару жүйелері,
операторлық қосылу, резервтеу, басқару қызметін атқарады.
Кейбір жағдайларда ақпараттарды тарату мақсатында, анықталған
трассалар аумағында прокладкалардың қымбат болуы, жер бедерінің
қолайсыз болуынан транспорттық желілердің кейбір түрлерін қолдана
аламаймыз. Бұл жағдайда ең ұтымды шешім жерсеріктік байланыс жүйесі
болып табылады. Мен өзімнің дипломдық жобамда жерсеріктік байланыс
жүйесін қарастырамын.
Жерсеріктік байланыс жүйесі - бұрыннан мәлім, және де алыс
қашықтыққа түрлі сигналдарды таратуға қолданады. Осы байланыстың
шығуынан бастап жұмыс істеу барысына қарай аппаратураларының өсуі
және сигнал таратушы әдістемелері басқа байланыс жүйелеріне қарағанда
біршама алға жылжыды.
Жерсеріктік байланыс дегеніміз
-
бұл жерсеріктік станция
ретронслятор негізіндегі ғарыштық радиобайланыстың бір түрі ретінде
қолданады. Жерсеріктік желі жерлік және жерсеріктік сегменттен құралады.
Жерлік сегмент жойылған терминалдарды және орталық телепортты
құрайды. Жерсеріктік байланысты тұрғызудың техникалық мүмкіндігі тек
нүкте - нүкте байланысынан тұрмайтындығы жерсеріктік желінің бірегей
ерекшелігі болып табылады. Будандас желілерді (жалпы қабылдағыш
арнамен) пайдалану негізгі қызығушылықты туғызды. Осындай шешімдер
пайдаланылған шығындарды төмендету және жерсерікті сегментті
эффективті қолдануына көмектеседі. Жерсеріктік станциялар телефонды
аппараттарды (факсимильді) тікелей қосуды, АТБ немесе интерфейспен
қосылуға мүмкіндік жасайды [1].
Жерсеріктік байланыс ЖС - лардың ҒС немесе пассивті ЖЖС арқылы
байланысуын көрсетеді. Жерсеріктік сызық дегеніміз - ЖС - лар арасындағы
байланыс сызығының бір ЖСС көмегімен әрбір бағыт бойынша, "Жер -
Жерсерік" (жоғарғы сызығы) пен "Жерсерік - Жер" (төменгі сызық)
бөлімшелерін қоса қарастырылуын жасайды. Жер станциялары байланыс
желiлерiнiң коммутациясының түйiндерiмен сабақтастырылады (мысалы,
КТЖ немесе оптоталшықты және радиорелейлі байланыс сызықтары).
Жерсеріктік байланыстың қызметі бойынша мынадай түрлерге бөлінеді:
Белгіленген жерсеріктік қызмет - жер станцияларының
арасындағы радиобайланыстың белгілі қатал шектелген қызметі мен
белгіленген пункттердің бір немесе бiрнеше жерсеріктердің пайдалануы.
Жылжымалы жерсерiктік қызмет - жылжымалы ЖС арналарында
бір немесе бірнеше жерсеріктер көмегімен байланыс орнатуға арналған.
Жылжымалы ЖБЖ құрғақ жердегі, теңіздік және әуелік болады;
Радиохабарлаушы жерсеріктік қызмет - ғарыш станцияларының
ескертпе дабылына тұрғындардың тiкелей қабылдауы үшiн арналған
радиобайланыстың қызметi.
1.1.1 Жерсеріктік байланыс жүйесінің құрылымы мен ерекшеліктері
Жерсеріктік байланыс жүйесінің құрамына мыналар кіреді:
Ғарыштық сегмент;
Абоненттік сегмент;
Жерлік сегмент.
Ғарыш сегментi жерсеріктің жобалануын, орбитаның есептеуiн
және жерсеріктің iске қосуының сұрақтарын қамтиды. Дабылдық бөлiк
пайдаланылатын жиiлiктер спектрiн, қашықтықтың ұйымға әсері және
байланыстың сүйемелдеуiн, дабылдың интерференциясының көздерiн,
модуляцияның және жіберу хаттамаларының сұлбалары сұрақтарын
қамтиды. Жер бетiндегi сегмент ЖС орналастыруын және құрылысын,
әртүрлі қосымшаларға пайдаланыталатын антеналардың түрлерін,
жерсерікті арналарына тиiмдi бару жолын қамтамасыз ететiн
мультипликация сұлбалары сияқты сұрақтарды қосады.
1.1 Сурет - Жерсеріктік байланыс жүйесінің сұлбасы [1]
Жердегі сегмент: жүйе басқару орталығы, ҒА ұшыру орталығы,
командалық - өлшеу станциялары, байланысты басқару орталығы мен шлюз
станцияларынан тұрады.
Тұтынушылық сегменті байланысты жеке
-
дара жерсеріктік
терминалдардың көмегімен жүзеге асырылады. Жердегі байланыс желілері
ғарыштық байланыстың шлюздік станцияларымен қосылады.
Жерсеріктік байланыстың ерекшеліктері:
Жерсеріктік байланысты тұрғызудың техникалық мүмкіндігі тек
"нүкте - нүкте" және "нүкте - көп нүкте" байланысынан тұратындығы
жерсеріктік желінің бірегей ерекшелігі болып табылады. Жерсеріктік
байланыстың тағы бір ерекшелігі оның кез - келген аймақтарға (рельефтті
аймақтар, жетуі қиын аймақтарда, мемлекеттік маңызы бар шекараларда,
аймақтарда) көп шығын кетірмей байланысты орнату. Жерсеріктік
байланыстың басты ерекшеліктерінің бірі болып байланыс аймағының кең,
сапалы, сенімді болуы.
Орнықты шығындар. Бiр қосу бойымен таратудың құны жерсерік
арқылы жiберушi және қабылдаушы ЖС - ның аралығындағы қашықтыққа
бағынышты болмайды. Тiптi, барлық жерсеріктік дабылдар - кең
таратады (хабарлайды). Демек, жерсеріктік таратудың құны өзгерiссiз,
қабылдаушы ЖС - лардың санына тәуелсiз болады;
Қамту аймағының орасан зор болуы;
Өткізу жолақшасының кеңдігі;
Қатенің ықтималдығы аз. Цифрлы жерсеріктi бит бойынша
таратудың қателері әбден кездейсоқ, олардың табылуы және түзетудiң
тиiмдi және сенiмдi статистикалық сұлбаларын қолданылылады.
1.1.2 Орбиталардың түрлері
Байланыс жерсерігі шеңбер орбитасында немесе эллипстік
орбитасында орналасуы мүмкін. Осыған орай Жердің орталығы шеңбер
орбитаның орталығымен немесе эллипс орбитаның фокустарының бірімен
кезігеді. Орбита жазықтығы мен экватор жазықтығының арасындағы і
бұрышын көлбеу (наклонение) деп атаймыз. Егер і = 0 болса, онда
экваторлық орбита, ал і = 90º болса - полярлық, ал өзгелерін көлбеулік
(наклонная) орбита деп атаймыз. Дөңгелек орбиталар көлбеулігіне және жер
бетінен биіктігіне қарай бөлінеді. Эллипс орбиталар А апогей мен П перигей
атты параметрлерге бөлінеді. Апогей мен перигейді қосатын сызықты апсид
сызығы деп атаймыз. Айдың, күннің, ғаламшарлардың тартылыс күші,
жердің магниттік полясы, жердің сфера тәрізді болмауы және басқа да
факторлар орбитаның уақыт кеңістігіндегі параметрлерінің өзгеруіне себепші
қылады. Көлбеу орналасқан эллипс орбитада бұл өзгеріс өте аз болады, і =
63,4º [2].
1.2 Сурет - Орбита классификациясы [2]
Жерсеріктік байланыс жүйесінде екі типті орбиталарды қолдану
кеңінен қолданады, бірі - Молния типті жоғарғы эллипс орбита бойынша
және геостационарлық орбита бойынша. Бірінші тип Кеңестік кезеңдегі
Молния байланыс жерсерігінің атымен аталған. Оның параметрлері:
апогей биіктігі 39 мың км, ал перигей биіктігі 500 км, і ≈ 63,4º.
1.3 Cурет - Жерсеріктің 12 сағат ішінде айналу периоды
Орбитаның апогейі солтүстік жартышарда орналасқан. ЖЖС айналу
периоды − 12 сағат. Бір тәулікте ЖЖС екі айналымда жүреді. Сол себептен
ЖЖС тәулік сайын Жердің белгілі бір аудынында бір мезгілде ғана көрінеді.
ЖЖС айналым периоды жердегі тәулікпен саналатын орбита - субсинхронды
деп атаймыз. Кеплердің екінші заңына сәйкес, жоғары эллипс орбитаның
апогей нүктесінде ЖЖС перигейге қарағанда тым баяу қозғалады екен.
Байланыс сеансына ЖЖС орбитаның апогей бөлігінде жылжып бара
жатқанда ғана көрінеді. Байланыс 8 сағатқа созылады. Орбитаға үш ЖЖС
орнатып байланысты тәулік бойы қолдануға болатындай жасауға болады.
Бұл жерсеріктер ЖС - ға қатысты қозғалады, сол себептен жерсеріктерге
ЖЖС қадағалап отыратын жылжымалы антенналар орнату керек.
Геостационарлық орбита (ГО) дегеніміз H3=35786 км болатын
экваторлық дөңгелек орбита. Осы орбита бойымен қозғалатын жерсеріктік
геостационарлық деп аталады. Ол жердің бұрыштық жылдамдығымен бірдей
жылдамдықта қозғалады, сол себептен де жерден бақылағанда ол
қозғалмайтын сияқты болып көрінеді.
Жер бетіндегі нүктемен дәл келгенде ЖЖС зенитке шығатын жер
бетіндегі нүктені жерсерікасты нүктесі (жерсерікасты нүктесі) деп атаймыз.
Геостационарлық жерсерік үшін жерсерік асты нүктесі экватордағы нүктемен
дәлме дәл түседі. Бұл нүктенің бойлығы ЖСС - ның орналасу нүктесін
анықтайды. Мұндай ЖСС
-
мен байланысты ЖС қозғалмайтын
антенналарының көмегімен орнатады. Біршама уақыт өткен соң серік асты
нүктенің қозғалыс траекториясы бір тәулікте сегіздік түріне ұқсайды,
солтүстіктен оңтүстікке қарай созылады, ал орталығы экваторда орналасады.
Ал бір жылдан соң осы сегіздіктің көлемі шамамен +-10 келеді. Осы себепті
де жерсеріктің орбитадағы орналасуын мезгіл - мезгіл ретінде түзетіп
отырамыз.
Геостационарлық жерсеріктер өзге ЖСС - лармен салыстырғанда
байланыстың арзан әрі қолдануға ыңғайлы жүйесін жасауға мүмкіндік
жасайды, яғни бір ЖСС қана қолданса болады, ЖС қозғалмайтын антенна
керек және басқа себептері де бар. Ал жердің мұндай орбитасы тек біреу, сол
үшін ЖСС үшін орбиталық позицияны бүкіләлемдік радио жөніндегі
халықаралық әкімшілік конференциясы белгілеп орнатады. Геостационарлық
жерсеріктің бойлық бойынша дәлдігі +-1º кем болмаса, геостационарлық
орбитада 180 - ге дейін ЖСС орналастыруға мүмкіндік болады. Жерсерітік
байланыс жүйесінің даму деңгейіне қарай бойлықты дәл ұстап отыруға
қойылар талапта қатаң болады. Ал қазіргі қолданыстағы ЖСС бұл шама +-1º
- тан +-0; 1º тең.
ГО кемшіліктері: жоғары ендіктегі абоненттерге қызмет көрсете
аламайды, трассаның ұзын болуы себепті антеннаның қуаты мен апертурасы
өте зор болуы керек, радиодабылдар ұзақ жүріп барады. Күннің, айдың, алып
ғаламшарлардың гравитациялық әсері анық көрінеді. Геостационарлық
жерсеріктер арқылы жоғары ендіктегі ЖС жұмыс істемейді, өйткені олар
ЖСС - тен көрінбейді (1.3 сурет). Экваторда орналасқан ЖС үшін
геостационарлық жерсерік зенитте тұр. Басқалай айтқанда, орналасу бұрышы
(горизонт бағыты мен ЖСС арасындағы бұрыш) 90º та тұрады. Бұл жағдайда
дабылдың жер атмосферасындағы жүру жолы кішігірім болады. Егер ЖС - ті
81º орналастырсақ онда антеннасын горизонтқа бағыттау керек болады, яғни
b=0 тең болу керек. Егер 3 - ке кемісе дабылдың атмосферадағы жолы
ұзарады да, әрі бос кеңістікте таралатын дабылдың әлсіреуі күшейе түседі.
Сонымен қатар дабылдың атмосфералық ылғалдағы төмендеуі мен
антеннаның шуылдық температурасы көбейе түседі. Егер b5º болса, онда
Жердің шуылдық сәулеленуі әсері күрт өседі. Сол себептен тәжірибеде
МККР тұрақ бұрышын 6ГГц жиілікке дейін кемінде 3...50, ал 10ГГц - дан
жоғары жиілікте 10...15º болуын қадағалайды.
ЖЖС ең аз тұрақ бұрышында көрінетін территорияны көріну аймағы
деп атаймыз. Геостационарлық ЖЖС үшін Р=5º болса, бұл зона 76º солтүстік
ендік пен 76º оңтүстік ендік арасында орналасу керек, ал бойлық экватордың
үштен бір бөлігін ғана алып жатыр (1.4 суреттегі көрсетілген аймақ).
Жасанды жерсерікке ЖЖС ортақ қабылдағыш - таратқыш антенна
орнатылдыдеп қарастырайық. Егер оның максимум сәулеленуі Жердің
орталығына қарай бағытталса, яғни антенна тікелей сәуле түзсе, ал ЖС басты
нүктесінің ені 173º болады (жер геостационарлық ЖЖС осы бұрыштан
көрінеді) онда көріну зонасындағы барлық стансалар ЖЖС арқылы
байланысты ұстап тұруы керек. Егер ЖЖС - жіңішке бағытталған антенна
орнатылған болса, онда Жердің көрінетін аймағының тек бір бөлігінде ғана,
қамту аймағы деп аталатын аймағына ғана дабыл таралатын болады. Енді
жерсеріктік байланыс тек қамту аймағындағы ЖС арқылы ғана орналасады.
1.4 Cурет - Көріну аймағы мен қамту аймағы
1.4 суретте көріну аймағы мен мен қамту аймағы сәйкес келетін ҒС
жұмысын қарастырамыз. Мұндай ҒС алып қамту аймағы бар әрі антеннасы
да өте үлкен болып келеді. Жаһандық антенналар өте ауқымды аймақты
қамту үшін пайдалануға, мәселен халықаралық ЖБЖ үшін тиімді, ал жіңішке
бағытталған антенналар - ұлттық ЖБЖ құру үшін керек. Екінші жағдайда
ЖЖС антеннасы Жердің центрнда емес, белгілі бір нүктеге қарай
бағытталады, яғни ол көлбеу сәуле таратады. Қамту аймағы сол аймақтың
территориялық шекарасына сәйкес келетін формада болуы керек. Қазіргі
заманғы көп функциональдық ЖЖС жерсерігіне екі түрлі антенналарды бірге
орнықтырады, ал жіңішке бағытталған антенналар жер бетінде өзінің қамту
аймағын қалыптастыратын бірнеше сәуле шашыратады. Мұндай антенналар
көп сәулелі антенна деп атайды. Егер КСА қамту аймағына сәуле жетпейтін
болса, онда дабылды бірдей жиілікте барлық сәуледен таратады. Сөйтіп,
КСА біркелкі жиілікте бірнеше рет қолдануға және осының арқасында ГО
тиімді пайдалануға болады.
Қамту аймағының ЖС орнату көзделген бір бөлігі қызмет көрсету
аймағы деп атайды. Қамту аймағы мен қызмет көрсету аймағы өзара сәйкес
келетін ЖБЖ өте дұрыс және тиімді [2].
Төменгі орбитадағы ЖБЖ артықшылығы мен кемшіліктері бар.
Артықшылықтары:
Энергетикалық сипаттамасы жоғары.
Дабылдың кешігу уақыты өте төмен.
Кемшіліктері:
Атмосфераның кедергісі көп, яғни биіктігі аз болады, отын ысырабы
жоғары, маневр жиілігі көп, белсенді жұмыс уақыты өте қысқа.
Тікелей көріну уақыты қысқа - 8...12 мин., яғни бір аумақты үздіксіз
байланыспен қамтамасыз ету үшін ҒА өте көп қажет.
1.1 К е с т е - Түрлі орбиталардағы ЖЖС сипаттамасы:
bigLEO жүйесі глобальдық масштабта жеке радиотелефон және
пейджинг байланысынорнатуға бағытталған. Көрсеткіш
GEO
MEO
LEO
Орбитаның биіктігі, км
36 000
5 000 -
20000
600 - 1 000
Ка ОГ саны
3
8 - 12
48 - 66
Бір ҒА қамту аймағы
(радиокөріну бұрышы 5º), Жер
бетінен %
34
25 28
3 7
ҒА радиокөріну аймағында болу
уақыты (тәулігіне)
24 сағ
1,5 2 сағ
10 15 мин
Жолдау кезіндегі іркіліс, мс:
Региональдық байланыс
Глобальдық байланыс
500
600
80 130
250 400
20 70
70 300
Ауысу уақыты, мин:
Бір жерсеріктен екіншісіне
Бір сәуледен екіншісіне
Қажеті
жоқ
10 15
50
5 6
8 - 10
1,5 2,0
Салыстырмалы максимальды
Доплер ауысымы
- 8
10
- 6
6 10
(1,8 2,4) 10
- 5
КА қызмет көрсету аймағындағы
радиокөру бұрышы,
5
15 25
10 15
1.5 Cурет - LEO және GEO жүйесі
Мұндай жүйенің дамуының ортақ тенденциясы әртүрлі стандарттағы
(GSM, AMPS,CDMA және басқа) радиотелефондық жерсеріктік және ұялы
желіні бір ортақ желіге қосу, сонымен қатар барынша мүмкін қызметті ұсыну
(мәлімет беру, телекс, қысқа факсимильдік хабар, тұрғылықты орнын
анықтау, т.б.) болады. bigLEO жүйеісіне Iridium, Сигнал, Globalstar желілері
кіреді.
1.1.3 Жиілік диапазоны
ЖБЖ дабылы атмосфераның барлық қабаты арқылы жүреді. ЖС
антеннасы ғарышқа бағытталған, сол себепті оның шуылдық температурасы
ғарыш пен атмосфераның шуылдық сәулененуіне қарайды. ЖБЖ үшін
дабылдары атмосферада және гидрометеорда әлсіремейтін жиіліктер
пайдаланылады. Сондай - ақ қатар бұл жиіліктерде ғарыш пен атмосфераның
шуылдық сәулеленуі өте қысқа, минималды болуы керек. Ғарыштық
дерекнаманың шуылдық сәуле шығаруы максималды, егер антенна ЖС Құс
жолының бағытына бұрылып тұрса. 1...10 ГГц жиілігі ЖБ үшін аса тиімді.
Ескерту, жиілігі 10 ГГц төмен болса, гидрометеорда әлсіреуі де қысқа
болады. ВАКР шешімі бойынша аталған диапазон алғашында ЖБЖ үшін
бөлінген болатын. Дәл осы диапазонда РРЛ мен ТРЛ жұмыс істейтіндіктен
жиілік жолақшалары оларға бөлініп беріледі, ал ЖБЖ біріктірілген негізде
жұмыс істейді. Сонымен қатар жер шары үш ауданға бөлінеді, әр ауданы
үшін Жер - Ғарыш және Ғарыш - Жер телімінде жұмыс істеу үшін өзінше
жиілік жолақшасы бекітіліп берілген. Бұл жиіліктің кейбірі бүкіләлемдік
негізге, яғни барлық аудандарға бекітілген. 64ГГц диапазонында жұмыс
істейтін ЖБЖ кеңінен қолданылады, яғни Жер - Ғарыш телімінде 6ГГц, ал
Ғарыш - Жер учаскесінде 4 ГГц болады. ЭМС талаптарын сақтағанда ЖБЖ
пен РРЛ ортақ жиілікте біріккен негізде жұмыс істеуі керек. Олар
стансалардың орналасуы мен техникалық параметрлеріне белгілі бір
шектеулер қояды. Тығыздап бос емес орбиталық доға осы шаққа өте 76
жуық шамаға тең (143 батыс ұзақтығы бойымен 67). Бұл сектордың
серiктерi Солтүстік елдерiн байланыс орнатып, Орталық және оңтүстiк
Американы байланыспен қамтамасыз етеді.
ЖБЖ дамуына қарай 1...10ГГц диапазонының сыйымдылығы
жеткіліксіз болды. Сондықтан ЖЖС үшін жоғарғы жиіліктегі диапазондар -
1411ГГц, 3020ГГц және басқалай бөлінеді. Соған қарамастан бұл жиілікте
дабылдардың атмосферада таралуының ысырабы, шығыны көп.
1.1.4 Ғарыштық стансалар
Ғарыштық стансаларда ретранслятор мен қамтамасыз ету жүйесі:
энергожабдықтау көзі, антенналарды бағыттау (жерге) жүйесі және күн
батареяларын (күнге) бағыттау жүйесі, ЖЖС - тің орбитадағы орнын
коррекциялау жүйесі, т.б. кіреді. ҒС аппаратурасы өте кішкентай әрі
салмағыда азырақ, қуатты аз қолданатын, берік әрі сенімді болуы керек.
Әдетте, ҒС ретрансляторлары көп стволды болып келеді. Олар
қабылдағыш - таратқыш аппаратурадан және антенналардан құралады.
Ретранслятор стволдарының құрылымдық сұлбалары РРЛ ПРС
қолданылатын жүйеге ұқсайды. Ствол
сұлбасына байланысты
ретрансляторлар гетеродиндік типті, бір жиілікті өзгертетін және дабылды
бортында өңдейтін типті болып үш типке бөлініп кетеді.
ҒС - да модуляция мен демодуляциядан басқа, дабылды өңдеудің,
бейімдеудің өзге де әртүрлі әдістері қолданыс тапқан. Мысалға, МДВР - да
ҒС - те демодуляцияланған соң арналарды бөлектеп, кейіннен оларды
жаңаша негізде қайта қосады. Бұл ретте і стансасына өзге барлық ЖС - тар
жолдаған хабарларды қосып, желімен төмен қарай бір топтамамен
таратады. МДВР - КБ жүйесінде дабылдар бортта коммутацияланады [2].
1.6 Сурет - Гетеродин типті ретранслятор сұлбасы
Гетеродин типті қуатты ретрансляторда 1.6 суретте кіріс дабылының
жиілігі смесительде UZ1 азайып, АЖК А2 күшейтілген соң UZ2
смесителінде жиілігі қайтадан көбейеді. ГТ1 және ГТ2 гетеродин
күрежолдары осыған ұқсас сұлбамен құралады. ЖТЖ дабылын күшейту үшін
А3 алдын - ала және А4 шығыс күшейткіштерді пайдаланады. Ал шығыс
қуаты 200..300 ВТ
-
ға
дейін барады. "Экран" жерсерігіндегі
ретранслятордың сұлбасы дәл осындай, мұнда А4 аралық клистронда
құрастырылған. Сұлбада барлық блокты суық резервтеу жасау әдісін
қолданған. К1 - К3 ауыстрығыштары Жерден берілген тапсырмаға сәйкес
жұмыс комплектісін таңдайды, осымен бір мезгілде ток кернеуі келе
бастайды.
Қазіргі заманғы көпстволды ретрансляторларды өте жоғары деңгейлі
өткізгіштік қуаты болатындай етіп жинастырады. Бір ЖЖС - ке бөлінген
МГц жолағында 12 стволдың дабылдарының спектрін орналастырады.
Әдетте, ствол жолағы = 36МГц, ал ствол арасындағы ЗЧИ = 4МГц.
Ретранслятордың сыйымдылығын екі есе көбейту үшін іргелес стволдардағы
тасымалдаушылары арасындағы таратуды екі есе азайтады, ал спектрлері
ұқсас дабылдарды поляризациялау арқылы бір бірінен бөліп алады. Тақ
санды стволдар үшін тік поляризацияны қолданады, а жұп сандылар үшін -
жазық поляризацияны тереді. Сызықтық поляризацияны ЖЖС - да тек
орбитадағы тұрақтылық өте қатаң сақталғанда ғана пайдалана алады.
Жартылай өткізгіш электрондық аппаратуралар орнатылған алғашқы
ЖЖС 1980 - ші жылдардың басында пайда болған. Транзисторлы УМ
қолдану стволдың тарату күрежолының электрлік сипаттамасын, беріктігін
күшейтіп, салмағы мен энергия тұтыну көрсеткішін кемітуге болады.
Қолданыстағы, шығыс қуаты бірнеше ондаған ватт болатын
ретрансляторларда УМ құрылғысы ЛБВ ұйымдасқан, ал стволдар саны 6 -
12.
Соңғы 20 жылда байланыс жерсеріктерінің қызмет ету мерзімі 1,5
жылдан 3,5 жылға дейін, ал қазір 7 жылға дейін ұлғайды. Қатты денеден
жасалған ретрансляторлар үшін бұл мерзім 10 жыл, тек орбитаны түзеу
салдарынан аппаратурасы,
сондай
-
ақ күн батереялары мен
аккумуляторлары тез тозады.
1.1.5 Жерлік стансалар
Таратқыш - қабылдағыш ЖС аппаратурасын РРЛ секілді сұлбамен
тереді. ЖС антеннасының бағытталу диаграммасы өте кішкене
болғандықтан, антеннаның сәулесі ЖЖС - ға дәл бағытталуы және жерсерік
қозғалысына сәйкес жылжымалы болуы керек. Сол себепті де антенналарда
бұрып отыру құрылғысы орнатылған. Геостационарлық ЖЖС - мен жұмыс
істегенде антенна сәулесін сәулелегіш тербету арқылы орнынан қозғап,
жылжытып отыруға болады. Бұл жағдайда бүкіл антеннаны тірек - бұру
қондырғысының көмегімен қозғалтып отыру керек. Жерсерікті қадағалап
отыру қызметін ЖС құрамына кіретін автоеру жүйесі қызмет көрсетеді.
Жердегі стансалар таратқыш, жерсеріктік хабарды қабылдағыш,
таратқыш - қабылдағыш (бұлар дуплексті телефон байланысын орнатуға
және желі ішіндегі ТВ программаларын тарату үшін қолданады) болады.
Таратқыш - қабылдағыш ЖС әдетте көп стволды болып келеді.
1.7 Сурет - Таратқыш - қабылдағыш ЖС
WA1УС типті қабылдағыш - таратқышта ЖС (1.7 сурет), стволдың
қабылдағыш және таратқыш құрылғылары, Градиент - Н аппаратурасы, т.б
бар. Сұлбада Орбита - 2 типті құрылғы орналасқан. Оларды кең жолақты
ПФ Z1, к1 және к2 толқынжүргізгіш айырып - қосқыштары, МШУ А1 мен
А4, В типті (Ст В1 мен Ст В2) тірек, П (Ст П) және РС типті (СтРС) тірек
орнатылған. Z фильтрі барлық жұмысшы стволдарының дабылдарын өткізеді
және кең жолақты МШУ мүмкін болатын кедергілерден қорғап тұрады.
Ствол дабылдарын ажыратуды В типті тіректің кіре берісіне орнатылған
және өз стволының ЖТЖ дабылдың орталық жиілігіне бейімделген Z2 мен
Z3 ПФ жүзеге асырып отырады. Мұнда В1 тірегі ТВ стволдың f1 орталық
жиілігі бар ЖТЖ дабылдарын ПЧ дабылына ауыстыруға қолданады. Ал В2
тіректері - ТФ стволдағы f2 орталық жиіліктегі ЖТЖ дабылдарын өзгерту
үшін қолданады. Әрбір стволда В типті жұмысшы және резервтік тірек
орнатылған. В терігінде ПФ басқа жиілікті өзгертетін U1 мен ПУПЧ А2
құрылғылары бар. П тірегі негізгі А3 УПЧ - дан және шыға берісінде ГС
дабылын алатын UR демодуляторынан құралған. Бұл дабылды ажыратуды
РС тірегі қызмет атқарады. РС тірегінің қабылдау бөлігінің шыға берісінде
ПТВС мен СЗС алынып отырады.
МШУ - дың жұмысшы комплектін К1, ал В жұмысшы терегінің К2
таңдалынады.
Бір комплектіні екіншісіне ауыстыру қабылдағыштың
бақылаушы тетігінен АС алынған кезде автоматты түрде орнығады (сұлбада
көрсетілмеген). ТФ стволындағы дабылдар ОКН - ЧМ - МДЧР әдісімен
таралады. Бұл дабылдың орталық бөлігі В терегінің шыға берісінде fПР = 70
МГЦ. Градиент - Н аппаратурасының қабылдағыш бөлігінде АЖ
дабылдары ұлғаяды, 200 ЖМ - ған дабылдары бөлініп, әр қайсысы өз
тасушыға беріледі және демодуляцияланады. Бұл аппаратураның қабылдау
тетігінің шығаберісінде ТФ дабылдары жиналады.
Телефон дабылдары Градиент - Н таратқыш бөлігінің кіре берісіне
түседі, мұнда 70 +- 17 МГц жиілігіндегі ОКН - ЧМ - МДЧР дабылдары
орнығады. Бұл дабыл ЖС - тің ТФ стволының таратқышына барады.
Таратқыш құрылғының құрамында А8 ПЧ қуат бөлгіш, К3 пен К4 волновод
ажырату - қосу құрылғысы, жиілікті өзгертетін екі блок пен екі УМ блогы
кезігеді. Ал екінші блок - резервтік. Жиілікті өзгерткіш блокта А7 МУПЧ, U2
өзгерткіш және А6 УМ бар. УМ блогына А5 УМ мен Z4 гармоник фильтр
орналасқан. К3 пен К4 қайтақосқыш жұмысын таратқыштың бақылау
блогынан келетін АС басқарады (бұл суретте көрсетілмеген). Сонымен,
Градиент Н таратқыш бөлімінің кіріс пен шығыс бөлімдерінің арасында ТЧ
арнасы жиналған.
ТВ стволдың топтық дабылдарын РС тірегінің таратқыш аппаратурасы
ұйымдастырады. ТВ стволының таратқышында UВ модуляторы орналасқан.
Өзге сипаттамалары бойынша ТВ мен ТФ стволдарының таратқыштарының
сұлбалары бір - біріне өте ұқсас. Бірнеше стволдың ЖТЖ дабылдарын ортақ
АФТ беру үшін РФ блогы жұмыс жасайды. ЖС - да Градиент, Геликон,
Грунт типті таратқыш құрылғылар қызмет көрсетеді.
1.2 Арқалық қаласының жобаланатын аймағының
универсалды
жерсеріктік байланыс желісінің географиялық сипаттамасы
1.2.1 Арқалық қаласының сипаттамасы
АО KazTransCom операторы үшін мультисервистік транспорттық
желіні ұйымдастыру мақсатында жерсеріктік байланыс жүйесін IDirect
технологиясын қолдана отырып Арқалық қаласына жобалау.
Арқалық қаласының ауданында алюминий өнеркәсібінің 6 боксит
өндіру орындары бар. Жаңа Арқалық қаласында қорғасын және сирек
кездесетін пайдалы қазбалар өндіріледі. Тағы да басқа мыс, цинк, кадмий,
алтын, күміс, қалайы, ақ мәрмәр және қара мәрмәр кен шығару зауыттары
бар. Астана қаласының зәулім ғимараттарының құрылысында Арқалық
қаласының кен өнімдері қолданылады. Шикі бокситтерді Павлодар
Алюминий зауытына, отқа төзімді балшықтарды Ресейге тасымалдайды.
Арқалық қаласының теміржол станциясы да қызмет көрсетуде. Арқалық
қаласында әр түрлі сферадағы компаниялар мен зауыттар көп. Әр қайсысы
өзінің бірегей корпоративті байланыс желісін қажет етеді, соның шешімін
жерсерікті байланыс жүйесінің IDirect технологиясы қолдайды.
1.8 Сурет - Арқалық қаласы.
Арқалық қаласы 1956 жылы құрылған. Қостанай облысының оңтүстік
жағында орналасқан. Арқалық қаласының координаттары:
50° 14′ 0″ с.е, 66° 54′ 0″ ш.б. Қала Қостанай облысының Амангелді
ауданымен, Қарағанды облысының Ұлытау ауданымен шектеседі. Арқалықта
27835 адам тұрады (2012 жылдық көрсеткіші бойынша).
1.3 Қолданыстағы технологияның үрдісі
1.3.1 Арқалық қаласының жобасында қолданылатын байланыстың
технологиялық үрдісі
Жерсерiктiк байланыс облысында технологияның соңғы жетiстiктерi
жоғары потенциалды ЖБЖ тарату арналарының өту қабілеттілігін
кеңейтуін және жаңа байланыс қызметтердi енгізудегі мүмкiндiктері
туралы айтады. ЖБЖ - нің болашағы кең жолақты толықтай тарату
қосымшалары мен жылжымалы жерсеріктiк байланыс жүйелерi.
Жерсерiктiк байланыс халық тығыздығы аз аймақтардағы
абоненттерді байланыс қызметтері мен түрлерiн ұсынудың бүгiнгі күнде
жалғыз экономикалық тиімді табылады, сол себепті өткiзiлген
экономикалық зерттеулер растайды. Егер халық тығыздығы 1,5 адамкм2
төмен болса, сол жағдайда жалғыз техникалық жүзеге асырылатын және
ақысы қайтылатын шешiм болып табылады. Бұл жерсерiктiк байланыс
қызметтерiнiң дамуының маңызды перспективалары туралы айтады, үлкен
аумақтағы халық тығыздығы аз аймақтары үшiн әсiресе тамаша. Кең
жолақты жерсеріктi таратуды қамтамасыздыру 2010 жылда абоненттер
саны 3 миллионға жуық деп АҚШ мамандардың мәлiметтерiнде тiркелген,
Еуропа елдерiнің айтуы бойынша 2014 жылға дейін кейбiр ақпарат
көздеріне сәйкес қолданушылар саны 5 миллионға дейiн жетеді деп
болжайды.
Қазақстан Республикасындағы ЖБЖ корпоративті нық басқан
бірлестіктер қолданады. Қазақстан байланыс кабельді, радиорелелі
операторлары байланыспен кез - келген аймақты қамти алмайды немесе ол
жерді байланыспен қамтамасыз ету тиімсіз болған жағдайда ЖБЖ - лері
көмекке келеді. Олардың ЖБЖ таңдаудың себебе, экономикалық жағынан
тиімді де, байланыс қызметтерінің толық қамтылуы, тұрақтылығы,
сенімділігі және де әр түрлі топологиямен қосылуы болып табылады.
Жерсерiктiк байланыстың операторлары жақын араларда көп
қызметтерді көрсетуге ниет етедi, ал енді кейбiреуі оны қолданып та
жатыр. Олар дестенi таратуды ұсынады, оларға радиохабар, телефония
және кең жолақты рұқсат қосылады. Дамудың негiзгi жоспары жiберiлген
жерсеріктi дидар қолданатын қазiргi абоненттерге ендi қызметтердiң бұл
дестені тарату үшін қарастырылады, бiрақ кейбiр компаниялар агрессивтi
жобалар болуы, кабельдiк дидар желiлерiнің және телефон
операторларының клиенттерін арбай алатынын жорыйды.
Iске асырылатын ASG сонымен бiрге Еуропалық ғарыш агенттiгi
маңызды еуропалық жоспарымен HYLAS жүйесін 33 МГц - тiң енің 30
дiңгектерi және 8 тар сәулелердi қолданумен ену болды. Бұл жүйе Ка -
диапазонында 300 000 абоненттер үшiн кең жолақты таратуды
қамтамасыз бiр мезгiлде оңай қамтамасыз ете алады.
Жерсеріктік байланыс қызметі дамуының негiзгi векторы тура дараға
немесе корпоративті абонент шығу және барлығының қолына жететін
қызметті тарату, оған: телефония, дауыстық және теледидардық
программалар дестелерің IP - хаттама және кең жолақты интернет
желісіне қосылу негізінде кіреді. Осы себепті әр түрлi жүйелердің
жерсеріктiк қызметтері конвергенциясына әкеледі және олардың келесi
жер жүйелерімен интеграцияланады.
Қорытындылай келсек, ЖБЖ байланыс желілерін, әсіресе талшықты
- оптикалық желілерімен әрқашан және қызғана теңесетiреді. Оның себебі
де, ЖБЖ - дің қазіргі ғасырдағы алатын рөлі орасан зор болып табылады.
ЖБЖ кең спектрлі байланыс қызметтерінің барлық түрін таратып,
қамтамасыз етеді.
1.4 IDirect технологиясы
1.4.1 I Direct технологиясын қолданып Арқалық қаласына
мультисервистік транспорттық желіні ұйымдастыруын қамтамасыз ету
Жобаның негізі жерсеріктік байланыс жүйесін АО "KazTransCom"
операторы үшін Арқалық қаласына Idirect технологиясын қолдана отырып
сапалы байланыс қызметтерін жүзеге асыру. iDirect технологиясы
байланыстың қызмет көрсету аясында кең спектірді қамтиды. iDirect
технологиясы корпоративті желілерге арналып жоғарғы сапалы
жылдамдықты мультимедиялық қосымшаларды, дауыс, бейне тарату сияқты,
кең жолақты интернетке кіру, видеоконференция, IP - VoIP және де желіні
түрлі топологиялармен: Star (жұлдызша тәріздес), Mesh (толық байланысты)
және StarMesh (буданды), SCPC арқылы құрастырылады. Жерсеріктік
байланысты қолдану жерлік байланыс таратушы операторлардың қолдары
жетпейтін, кабельді,радиорелелі байланысты қолдануы мақсатсыз,
экономикалық жағынан тиімсіз болатын, маңызы зор корпоративті желіні
қосу ерекшеліктерінің бірі болып табылады. Idirect технологиясының басты
ерекшелігі ол өткізу жолақшасын жерсерік кті сегментте, IP - протокол
деңгейінде де тиімді пайдалану, жүйенің пайдалануға беретін қызметінің
жеткізуші немесе байланыс операторларының айтарлықтай бағасының төмен
болуы [8].
iDirect технологиясы жоғары жылдамдықты мультимедиа
қосымшаларының сервистiк хабар алмасу үшiн кең жолақты TCPIP
хаттамасын жерсеріктік байланыс жүйелерін қолдану арқылы құрылады.
Сондай - ақ видео, аудио дестелерін кең жолақты ғаламтор арқылы жіберуге
қол жеткiзеді және әр түрлi топологиямен желiсiн салуға рұқсат бередi:
(жұлдыз тәрiздi ) Star, (толық байланысты) Mesh, (буданды) StarMesh, SCPC.
iDirect технологиясы (анықталынған уақытша бөлiнуi бар көп бекеттi
рұқсат) TDMD - TDMA қағидаларда негiзделген және талап бойымен
(уақытша бөлiнуi бар көп жиiлiктi көп бекеттi рұқсат) TDMMF - TDMA
өткiзу жолақты бөлумен. IDirect өнiмдері IP платформасы ғарыш сегментiн
пайдалануымен жіберу ортасы ретiнде аса тиiмдi болып табылады.
Әмбебабы HUB iDirect 5IF Infinity С және Ku диапазоны немесе әр
түрлi тiркесiмдердегi 5 транспондерлерiнде және ұйымдастырудан 20 Down
және Up арналарын 5 жерсерікке дейiн бiр мезгiлде жұмыс iстеуге рұқсат
бередi. iDirect технологиясы әлемдік технология нарығына VSAT ең тиiмдi
жерсеріктiк жүйелердiң бiрi болып анықталады.
Тiзiм туралы сөйлеуге рұқсат берген деңгейде IP - хаттамада да,
жерсеріктік сегментте де iDirect өткiзу жолағының тиiмдi пайдалануын
қамтамасыз етедi, жеткiзушi қызмет үшiн жүйенiң пайдалану құнын немесе
трафигін байланыс операторы анықтайды.
iDirect технологиясы мәлiметтердiң қабылдайтын үлкен көлемдерiнiң
немесе жiберушi корпоративтiк клиенттерi үшiн әдейi жасалған. Real time
трафикті сын көзiмен iркiлiстерге тиiмдi берудi бағалы өткiзiлген технология,
сондай VoIP және мультимедиа ағындары. Жүйе мән төмендегiдей болатын
(Deterministic Time Division Multiple Access ) жаңа технология D - TDMA,
VSAT алшақ VSAT терминалдардың көбi, арна өзара ылғи бiр бөле негiздел,
ақпараттың қабылдаутарату үшiн қажеттi қол жететiн өткiзу жолағына
"жарысады".
Технология iDirect негiзi бойынша Ethernet - ке өте жақын -
қолданушылардың
көп мөлшері (саны) желіге қосылғанда, желiде
коллизиялар пайда болып, бірнеше қолданушылар бiр уақытқа бір жолақшаға
сұрау жібереді. Iс жүзiнде, мұндай коллизиялар WWW, E - mail, FTP
пайдалануда мөлдiр және осыған ұқсас қосымшалардың ақпаратты жеткiзуі,
дегенмен VoIP қызметтері үшiн және ағынды хабар тарату, ақпарат таратуға
басқа тәсiл талап етедi және өткiзгiштiк қабiлетке "жарысады".
iDirect жүйесі қолданушыныға қиыстырылған шешiмдi ұсынады - D -
ТDMA технологиясы және жолақшаның (CIR) мультимедиа ағындарын
жіберу үшiн сақтауы. D - TDMA технологиясы, әр клиентке ерекшеленген
тайм
-
слот пайдалануға рұқсат беруі, iDirect
-
тің жойылған
терминалдарына қол жететiн өткiзу жолағына "бәсекелеспеуге" әкеледі, оны
әрқашан алуы, осы қосымшаны қашан талап еткенде болады. Жойылған
iDirect терминалы әр 18 секундта ерекшеленген тайм - слот алады - бұл
мәлiметтерді фреймде орналастыруға рұқсат береді, джиттер әсерінен
қашқалақтай және, кепiлдi сапаны үзіліссіз ағынды нақты уақытта
қамтамасыз ету:
1.9 Сурет - ТDMA технологиясының жұмыс режимі
iDirect - тің басқа бір ТDMA - жүйелерінен өзгешілігі 125ms фреймнiң
қолдануында болып табылады (250ms баламалы шешiмдерде қарсы). Бұл
реакцияның ең төменгi уақытына жетуге рұқсат бередi және VoIPVideo
кепiлдi сапаны жіберумен қамтамасыз етеді.
Жабдықтың әзiрлеуiнiң жанында көп жылдық ғылыми зерттеулердiң
нәтижелерді пайдалану және қол жеткiзу TDMA технологияның төңiрегiдегi
әзiрлемелерi, жерсеріктік байланыс және бағдарламалық қамтамасыз ету.
iDirect жабдықтың нәтижесiнде жұмыста иiлгiштiк, сенiмдiлiктiң сирек
кездесетiн тiркесi болады және экономикалық тиiмдiлiк. Провайдер дәстүрлi
жерсеріктi ұсынғандай салыстырғанда, немесе iDirect жер бетiндегi байланыс
желiлерi, желi бүтiн жақын сөз жоқ бәсекелi артықшылықтарға ие болады.
iDirect жүйесі жаңа технологиялық қатардың арқасында жиiлiктер
қолдануының жоғарғы тиiмдiлiгiн қамтамасыз етеді, олардың ішінде:
TPC (композициялық турбокодылар) - қате түзетуi бар блоктық
кодтар. TPC - кодты қолдану қайта хабарды таратуда қажеттiлiктiлігін
кiшiрейтедi, жерсеріктік жиiлiк ресурсын оңтайлы қолдануың мүмкiндiк
туғызады. Қорыта келгенде, iDirect жабдығы қуат деңгейлері бірдей
бәсекелес жабдықтарынан қуат, өткізу жолақшасы және BER
коэффициенті бойынша асып түседi. Қуаттың үнемдеуi, RSV
-
жүйелерімен салыстыруғанда, 41% жетеді және толық құндылығы мен
антенна мөлшерін төмендетуге мүмкіндік ... жалғасы
Бұл дипломдық жобада Жерсеріктік байланыс жүйесі бойынша
IDirect
технологиясы негізінде Арқалық қаласына мультисервистік
транспорттық желіні ұйымдастыру қарастырылған. Жерсеріктік байланыс
желісінің төмен және
жоғары сызығы бойынша энергетикалық
көрсеткіштеріне есептеулер жүргізілді. Таңдалатын құрылғыларға
сипаттамалар келтірілген.
Жобаның технико-экономикалық негіздемесі шығарылған және
бизнес-жоспар ұсынылған. Сондай-ақ өміртіршілік қауіпсіздігі мәселелері
қарастырылған.
АННОТАЦИЯ
В данном дипломном проекте рассмотрена организация
мультисервисной транспортной сети по спутниковой системе связи на основе
технологии Idirect в городе Аркалык. Произведены энергетические расчеты
Спутниковой системы связи линий вниз и вверх. А также, приведены
основные характеристики используемого оборудования.
Произведено технико-экономическое обоснование проекта,
представлен бизнес план, а также рассмотрены вопросы безопасности
жизнедеятельности.
ABSTRACT
The organization of a multiservice transport network of a satellite
communication system on the basis of the Idirect technology in the city of Arkalyk
is considered in this project. Power calculations of the Satellite communication
system of lines "down" and "up" are made. And also, the main characteristics of
the used equipment are provided.
The feasibility study on the project is made, the business plan is
submitted, and also activity safety issues are considered.
Кіріспе
1 Негізгі бөлім
1.1 Мультисервистік транспорттық желіні жерсеріктік байланыс жүйесі
бойынша ұйымдастырылуы және жерсеріктік байланыс жүйесін талдау
7
8
8
1.2
Арқалық
жобаланатын аймағының универсалды жер-серіктік
19
байланыс жүйесінің географиялық сипаттамасы
1.3 Қолданыстағы технологияның үрдісі
1.4 iDirect технологиясының сипаттамасы
1.5 Алматы-Арқалық аймағын жобалаудағы қолданылатын жабдықтар
1.6 Ғарыштық аппарат "Kazsat-2"
1.7 Желілерді басқару орталығы. Әмбебап HUB iDirect 5IF Infinity
1.8 Қолданыталытын антенна түрі
1.9 Найзағайдан қорғану құрылғысы
1.10 Қолданылатын қабылдау-тарату құрылғысы
1.11 IDirect 5100 жерсеріктік маршрутизаторы
2 Есептеу бөлімі
2.1 Жерсеріктік линиялардың энергетикалық есептемесі. А станциясы
берілгендері негізіндегі "төмен" линия энергетикалық есептемесі
2.2 Жерсеріктік байланыс жүйесінің С станциясы берілгендері
негізіндегі "жоғарғы" линия энергетикалық есептемесі
2.3 Жерсеріктік жүйедегі электромагниттік сыйымдылықты есептеу
3 Өміртіршілік қауіпсіздігі
3.1 Еңбек жағдайын талдау
3.2 Есептеу бөлімі
4 Бизнес жоспар
4.1 Түйін
4.2 Өнімнің сипаты
4.3 Қызметтерді бейнелеу
4.4 Нарықтық өтімді талдау. Нарық қызметтерін зерттеу
4.5 Менеджмент
4.6 Маркетинг стратегиясы
4.7 Қаражат жоспары
4.8 Табысты есептеу
4.9 Пайдалану шығындары
4.10 Экономикалық тиімділіктің көрсеткішін есептеу
Қорытынды
Қысқартылған сөздер тізімі
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
А Қосымшасы
Ә Қосымшасы
Б Қосымшасы
20
21
29
32
34
35
38
39
40
43
43
45
46
47
49
53
55
57
57
59
60
61
61
62
63
66
70
73
74
75
76
77
78
КIРIСПЕ
Жерсерiктiк бaйлaныс жүйесi қaзiргi зaмaнның ғылыми-технологиялық
эволюциясының бaсты негiздерiнiң бiрi болып тaбылaды. Болaшaқтa
жерсерiктiк бaйлaныс жүйелерi aрқылы жaңa бaғыттaр еңгiзiлетiнi күмән
келтiрмейдi. Қaзiргi жерсерiктiк жүйелер бaйлaныс сaлaсының aжырaмaс
бөлiгi ретiнде тaнылғaн.
Себебi,
кез-келген бaйлaныс клaстaрындa
жерсерiктiк жүйелерi қолдaныс үстiнде. Жерсерiктiк бaйлaныс немесе
Әлемд i к б aйлa ныс - бiр немесе б iрнеше әлемдi к aпп a рaттa рд a (ӘA), бi р
немесе бi рнеше жерд iң ж aс a нды жерсерi ктер iнде (ЖЖС), немесе ғaрыштa ғы
б a сқa обьектi лерде қолдa нылa тын рa диобa йлaныс болып қаралады .
Жерсерiктiк бaйлaныс дегенiмiз
-
бұл жерсерiктiк стaнция
ретронсляторлaр ретiнде қолдaну негiзiндегi космостық рaдиобaйлaныстың
бiр түрi. Жерсерiктiк желi жерлiк және жерсерiктiк сегменттен тұрaды.
Жерлiк сегмент жойылғaн терминaлдaрды және ортaлық телепорттaн тұрaды.
Жерсерiктiк бaйлaнысты тұрғызудың техникaлық мүмкiндiгi тек нүкте-нүкте
бaйлaнысынaн тұрмaйтындығы жерсерiктiк желiнiң бiрегей ерекшелiгi болып
тaбылaды. Будaндaс желiлердi (жaлпы қaбылдaғыш кaнaлмен) пaйдaлaну
(эксплуaтaция) негiзгi қызығушылықты туғызaды. Осындaй шешiмдер
пaйдaлaнылғaн шығындaрды төмендету және жерсерiктiк сегменттi
эффективтi қолдaнуғa көмектеседi. Жерсерiктiк стaнциялaр телефонды
aппaрaттaрды (фaксимильдi) тiкелей қосуды, AТБ немесе интерфейспен
қосылуғa мүмкiндiк бередi.
Қaзaқстaн Республикaсының
aумaғындa
көптеген оперaторлaр
бaйлaныс қызметiн тaрaтудa жоғaрғы сaпaлы технологиялaрды қолдaнaды.
Олaрдың iшiндегi жерсерiктiк бaйлaнысты белсендi пaйдaлaнып жүрген
оперaторлaрдың бiрi AО "KazTransCom". Қaзaқстaн Республикaсының
көптеген aймaқтaрын корпорaтивтi бaйлaныспен қaмтaмaсыздaндырып
отырғaн оперaтор. Жерсерiктiк бaйлaныстың ең бaсты ерекшелiгiнiң бiрi: ол
кaбельдi бaйлaныстың экономикaлық және техникaлық тиiмсiздiгiнен
қолдaнуғa
болaмaйтын
aймaқтaрдa, қолдaнуы. Сол себептi,
AО
"KazTransCom" оперaторы корпорaтивтi бaйлaныстың жұмыс нүктелерiне
қол жеткiзу үшiн жерсерiктiк бaйлaнысты қолдaнaды.
Жерсерiктiк бaйлaныстың жaңa технологиялaрының бiрi iDirect болып
тaбылaды. iDirect - бұл дестелi aқпaрaтты, видео, aудио дестелердi тaрaтуғa
aрнaйы жобaлaнғaн және т.б. жоғaрғы жылдaмдықты интернетке қосылу
aрқылы жaсaлaтын кеңжолaқты жерсерiктiк бaйлaныстың технологиясы.
Қaзaқстaндa қaзiр iDirect технологиясын бiздiң жоғaрғы сaпaлы бaйлaныс
оперaторлaры кеңiнен қолдaнудa. Idirect технологиясы ең профессиянaлды
көз-қaрaспен қaрaстырғaндa үлкен жобaлaрды жүзеге aсыру үшiн қолдaнуғa
тиiмдi (желi стaнциялaры 5-тен бaстaп 30-дaн көп нүктелерден тұрaды).
Шaғын желiлерге ең тиiмдi Hughes технологиясы болып тaбылaды (1-2 aлыс
орнaлaсқaн нүктелер). Aл SkyEdge және Linkstar технологиялaры - сaты
бойыншa Hughes-ке сәйкес, бiрaқ одaн сервистiк көз-қaрaспен кем түседi
және Қaзaқстaндa aз қолдaныс тaбaды.
Қaзiргi зaмaндa жaлпы жерсерiктiк нaвигaция жүйесi бaйлaныстың
aжырaтылмaйтын бөлiгi болып тaбылaды. Қaзaқстaнның GPS бaғыттындaғы
жоспaрлaры, осы жерсерiктiк бaйлaныстың бiздiң елде дaму бaрысындa
екенiн көрсетедi. GPS Қaзaқстaн aумaғынның өзiнде көптеген aвтокөлiктерде,
ұялы телефондaрдa, әуе трaснпорттaры мен су көлiктерiнде қолдaныс тaбудa.
1 НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.1 Мультисервистік транспорттық желіні жерсеріктік байланыс жүйесі
бойынша ұйымдастырылуы және жерсеріктік байланыс жүйесін талдау
Транспорттық желі
-
бұл барлық ресурстардың жиыны,
телекоммуникациялық желідегі транспорттау функциясын орындайды. Желі
тек тарату жүйесін ғана емес, сонымен қатар соған қарасты басқару жүйелері,
операторлық қосылу, резервтеу, басқару қызметін атқарады.
Кейбір жағдайларда ақпараттарды тарату мақсатында, анықталған
трассалар аумағында прокладкалардың қымбат болуы, жер бедерінің
қолайсыз болуынан транспорттық желілердің кейбір түрлерін қолдана
аламаймыз. Бұл жағдайда ең ұтымды шешім жерсеріктік байланыс жүйесі
болып табылады. Мен өзімнің дипломдық жобамда жерсеріктік байланыс
жүйесін қарастырамын.
Жерсеріктік байланыс жүйесі - бұрыннан мәлім, және де алыс
қашықтыққа түрлі сигналдарды таратуға қолданады. Осы байланыстың
шығуынан бастап жұмыс істеу барысына қарай аппаратураларының өсуі
және сигнал таратушы әдістемелері басқа байланыс жүйелеріне қарағанда
біршама алға жылжыды.
Жерсеріктік байланыс дегеніміз
-
бұл жерсеріктік станция
ретронслятор негізіндегі ғарыштық радиобайланыстың бір түрі ретінде
қолданады. Жерсеріктік желі жерлік және жерсеріктік сегменттен құралады.
Жерлік сегмент жойылған терминалдарды және орталық телепортты
құрайды. Жерсеріктік байланысты тұрғызудың техникалық мүмкіндігі тек
нүкте - нүкте байланысынан тұрмайтындығы жерсеріктік желінің бірегей
ерекшелігі болып табылады. Будандас желілерді (жалпы қабылдағыш
арнамен) пайдалану негізгі қызығушылықты туғызды. Осындай шешімдер
пайдаланылған шығындарды төмендету және жерсерікті сегментті
эффективті қолдануына көмектеседі. Жерсеріктік станциялар телефонды
аппараттарды (факсимильді) тікелей қосуды, АТБ немесе интерфейспен
қосылуға мүмкіндік жасайды [1].
Жерсеріктік байланыс ЖС - лардың ҒС немесе пассивті ЖЖС арқылы
байланысуын көрсетеді. Жерсеріктік сызық дегеніміз - ЖС - лар арасындағы
байланыс сызығының бір ЖСС көмегімен әрбір бағыт бойынша, "Жер -
Жерсерік" (жоғарғы сызығы) пен "Жерсерік - Жер" (төменгі сызық)
бөлімшелерін қоса қарастырылуын жасайды. Жер станциялары байланыс
желiлерiнiң коммутациясының түйiндерiмен сабақтастырылады (мысалы,
КТЖ немесе оптоталшықты және радиорелейлі байланыс сызықтары).
Жерсеріктік байланыстың қызметі бойынша мынадай түрлерге бөлінеді:
Белгіленген жерсеріктік қызмет - жер станцияларының
арасындағы радиобайланыстың белгілі қатал шектелген қызметі мен
белгіленген пункттердің бір немесе бiрнеше жерсеріктердің пайдалануы.
Жылжымалы жерсерiктік қызмет - жылжымалы ЖС арналарында
бір немесе бірнеше жерсеріктер көмегімен байланыс орнатуға арналған.
Жылжымалы ЖБЖ құрғақ жердегі, теңіздік және әуелік болады;
Радиохабарлаушы жерсеріктік қызмет - ғарыш станцияларының
ескертпе дабылына тұрғындардың тiкелей қабылдауы үшiн арналған
радиобайланыстың қызметi.
1.1.1 Жерсеріктік байланыс жүйесінің құрылымы мен ерекшеліктері
Жерсеріктік байланыс жүйесінің құрамына мыналар кіреді:
Ғарыштық сегмент;
Абоненттік сегмент;
Жерлік сегмент.
Ғарыш сегментi жерсеріктің жобалануын, орбитаның есептеуiн
және жерсеріктің iске қосуының сұрақтарын қамтиды. Дабылдық бөлiк
пайдаланылатын жиiлiктер спектрiн, қашықтықтың ұйымға әсері және
байланыстың сүйемелдеуiн, дабылдың интерференциясының көздерiн,
модуляцияның және жіберу хаттамаларының сұлбалары сұрақтарын
қамтиды. Жер бетiндегi сегмент ЖС орналастыруын және құрылысын,
әртүрлі қосымшаларға пайдаланыталатын антеналардың түрлерін,
жерсерікті арналарына тиiмдi бару жолын қамтамасыз ететiн
мультипликация сұлбалары сияқты сұрақтарды қосады.
1.1 Сурет - Жерсеріктік байланыс жүйесінің сұлбасы [1]
Жердегі сегмент: жүйе басқару орталығы, ҒА ұшыру орталығы,
командалық - өлшеу станциялары, байланысты басқару орталығы мен шлюз
станцияларынан тұрады.
Тұтынушылық сегменті байланысты жеке
-
дара жерсеріктік
терминалдардың көмегімен жүзеге асырылады. Жердегі байланыс желілері
ғарыштық байланыстың шлюздік станцияларымен қосылады.
Жерсеріктік байланыстың ерекшеліктері:
Жерсеріктік байланысты тұрғызудың техникалық мүмкіндігі тек
"нүкте - нүкте" және "нүкте - көп нүкте" байланысынан тұратындығы
жерсеріктік желінің бірегей ерекшелігі болып табылады. Жерсеріктік
байланыстың тағы бір ерекшелігі оның кез - келген аймақтарға (рельефтті
аймақтар, жетуі қиын аймақтарда, мемлекеттік маңызы бар шекараларда,
аймақтарда) көп шығын кетірмей байланысты орнату. Жерсеріктік
байланыстың басты ерекшеліктерінің бірі болып байланыс аймағының кең,
сапалы, сенімді болуы.
Орнықты шығындар. Бiр қосу бойымен таратудың құны жерсерік
арқылы жiберушi және қабылдаушы ЖС - ның аралығындағы қашықтыққа
бағынышты болмайды. Тiптi, барлық жерсеріктік дабылдар - кең
таратады (хабарлайды). Демек, жерсеріктік таратудың құны өзгерiссiз,
қабылдаушы ЖС - лардың санына тәуелсiз болады;
Қамту аймағының орасан зор болуы;
Өткізу жолақшасының кеңдігі;
Қатенің ықтималдығы аз. Цифрлы жерсеріктi бит бойынша
таратудың қателері әбден кездейсоқ, олардың табылуы және түзетудiң
тиiмдi және сенiмдi статистикалық сұлбаларын қолданылылады.
1.1.2 Орбиталардың түрлері
Байланыс жерсерігі шеңбер орбитасында немесе эллипстік
орбитасында орналасуы мүмкін. Осыған орай Жердің орталығы шеңбер
орбитаның орталығымен немесе эллипс орбитаның фокустарының бірімен
кезігеді. Орбита жазықтығы мен экватор жазықтығының арасындағы і
бұрышын көлбеу (наклонение) деп атаймыз. Егер і = 0 болса, онда
экваторлық орбита, ал і = 90º болса - полярлық, ал өзгелерін көлбеулік
(наклонная) орбита деп атаймыз. Дөңгелек орбиталар көлбеулігіне және жер
бетінен биіктігіне қарай бөлінеді. Эллипс орбиталар А апогей мен П перигей
атты параметрлерге бөлінеді. Апогей мен перигейді қосатын сызықты апсид
сызығы деп атаймыз. Айдың, күннің, ғаламшарлардың тартылыс күші,
жердің магниттік полясы, жердің сфера тәрізді болмауы және басқа да
факторлар орбитаның уақыт кеңістігіндегі параметрлерінің өзгеруіне себепші
қылады. Көлбеу орналасқан эллипс орбитада бұл өзгеріс өте аз болады, і =
63,4º [2].
1.2 Сурет - Орбита классификациясы [2]
Жерсеріктік байланыс жүйесінде екі типті орбиталарды қолдану
кеңінен қолданады, бірі - Молния типті жоғарғы эллипс орбита бойынша
және геостационарлық орбита бойынша. Бірінші тип Кеңестік кезеңдегі
Молния байланыс жерсерігінің атымен аталған. Оның параметрлері:
апогей биіктігі 39 мың км, ал перигей биіктігі 500 км, і ≈ 63,4º.
1.3 Cурет - Жерсеріктің 12 сағат ішінде айналу периоды
Орбитаның апогейі солтүстік жартышарда орналасқан. ЖЖС айналу
периоды − 12 сағат. Бір тәулікте ЖЖС екі айналымда жүреді. Сол себептен
ЖЖС тәулік сайын Жердің белгілі бір аудынында бір мезгілде ғана көрінеді.
ЖЖС айналым периоды жердегі тәулікпен саналатын орбита - субсинхронды
деп атаймыз. Кеплердің екінші заңына сәйкес, жоғары эллипс орбитаның
апогей нүктесінде ЖЖС перигейге қарағанда тым баяу қозғалады екен.
Байланыс сеансына ЖЖС орбитаның апогей бөлігінде жылжып бара
жатқанда ғана көрінеді. Байланыс 8 сағатқа созылады. Орбитаға үш ЖЖС
орнатып байланысты тәулік бойы қолдануға болатындай жасауға болады.
Бұл жерсеріктер ЖС - ға қатысты қозғалады, сол себептен жерсеріктерге
ЖЖС қадағалап отыратын жылжымалы антенналар орнату керек.
Геостационарлық орбита (ГО) дегеніміз H3=35786 км болатын
экваторлық дөңгелек орбита. Осы орбита бойымен қозғалатын жерсеріктік
геостационарлық деп аталады. Ол жердің бұрыштық жылдамдығымен бірдей
жылдамдықта қозғалады, сол себептен де жерден бақылағанда ол
қозғалмайтын сияқты болып көрінеді.
Жер бетіндегі нүктемен дәл келгенде ЖЖС зенитке шығатын жер
бетіндегі нүктені жерсерікасты нүктесі (жерсерікасты нүктесі) деп атаймыз.
Геостационарлық жерсерік үшін жерсерік асты нүктесі экватордағы нүктемен
дәлме дәл түседі. Бұл нүктенің бойлығы ЖСС - ның орналасу нүктесін
анықтайды. Мұндай ЖСС
-
мен байланысты ЖС қозғалмайтын
антенналарының көмегімен орнатады. Біршама уақыт өткен соң серік асты
нүктенің қозғалыс траекториясы бір тәулікте сегіздік түріне ұқсайды,
солтүстіктен оңтүстікке қарай созылады, ал орталығы экваторда орналасады.
Ал бір жылдан соң осы сегіздіктің көлемі шамамен +-10 келеді. Осы себепті
де жерсеріктің орбитадағы орналасуын мезгіл - мезгіл ретінде түзетіп
отырамыз.
Геостационарлық жерсеріктер өзге ЖСС - лармен салыстырғанда
байланыстың арзан әрі қолдануға ыңғайлы жүйесін жасауға мүмкіндік
жасайды, яғни бір ЖСС қана қолданса болады, ЖС қозғалмайтын антенна
керек және басқа себептері де бар. Ал жердің мұндай орбитасы тек біреу, сол
үшін ЖСС үшін орбиталық позицияны бүкіләлемдік радио жөніндегі
халықаралық әкімшілік конференциясы белгілеп орнатады. Геостационарлық
жерсеріктің бойлық бойынша дәлдігі +-1º кем болмаса, геостационарлық
орбитада 180 - ге дейін ЖСС орналастыруға мүмкіндік болады. Жерсерітік
байланыс жүйесінің даму деңгейіне қарай бойлықты дәл ұстап отыруға
қойылар талапта қатаң болады. Ал қазіргі қолданыстағы ЖСС бұл шама +-1º
- тан +-0; 1º тең.
ГО кемшіліктері: жоғары ендіктегі абоненттерге қызмет көрсете
аламайды, трассаның ұзын болуы себепті антеннаның қуаты мен апертурасы
өте зор болуы керек, радиодабылдар ұзақ жүріп барады. Күннің, айдың, алып
ғаламшарлардың гравитациялық әсері анық көрінеді. Геостационарлық
жерсеріктер арқылы жоғары ендіктегі ЖС жұмыс істемейді, өйткені олар
ЖСС - тен көрінбейді (1.3 сурет). Экваторда орналасқан ЖС үшін
геостационарлық жерсерік зенитте тұр. Басқалай айтқанда, орналасу бұрышы
(горизонт бағыты мен ЖСС арасындағы бұрыш) 90º та тұрады. Бұл жағдайда
дабылдың жер атмосферасындағы жүру жолы кішігірім болады. Егер ЖС - ті
81º орналастырсақ онда антеннасын горизонтқа бағыттау керек болады, яғни
b=0 тең болу керек. Егер 3 - ке кемісе дабылдың атмосферадағы жолы
ұзарады да, әрі бос кеңістікте таралатын дабылдың әлсіреуі күшейе түседі.
Сонымен қатар дабылдың атмосфералық ылғалдағы төмендеуі мен
антеннаның шуылдық температурасы көбейе түседі. Егер b5º болса, онда
Жердің шуылдық сәулеленуі әсері күрт өседі. Сол себептен тәжірибеде
МККР тұрақ бұрышын 6ГГц жиілікке дейін кемінде 3...50, ал 10ГГц - дан
жоғары жиілікте 10...15º болуын қадағалайды.
ЖЖС ең аз тұрақ бұрышында көрінетін территорияны көріну аймағы
деп атаймыз. Геостационарлық ЖЖС үшін Р=5º болса, бұл зона 76º солтүстік
ендік пен 76º оңтүстік ендік арасында орналасу керек, ал бойлық экватордың
үштен бір бөлігін ғана алып жатыр (1.4 суреттегі көрсетілген аймақ).
Жасанды жерсерікке ЖЖС ортақ қабылдағыш - таратқыш антенна
орнатылдыдеп қарастырайық. Егер оның максимум сәулеленуі Жердің
орталығына қарай бағытталса, яғни антенна тікелей сәуле түзсе, ал ЖС басты
нүктесінің ені 173º болады (жер геостационарлық ЖЖС осы бұрыштан
көрінеді) онда көріну зонасындағы барлық стансалар ЖЖС арқылы
байланысты ұстап тұруы керек. Егер ЖЖС - жіңішке бағытталған антенна
орнатылған болса, онда Жердің көрінетін аймағының тек бір бөлігінде ғана,
қамту аймағы деп аталатын аймағына ғана дабыл таралатын болады. Енді
жерсеріктік байланыс тек қамту аймағындағы ЖС арқылы ғана орналасады.
1.4 Cурет - Көріну аймағы мен қамту аймағы
1.4 суретте көріну аймағы мен мен қамту аймағы сәйкес келетін ҒС
жұмысын қарастырамыз. Мұндай ҒС алып қамту аймағы бар әрі антеннасы
да өте үлкен болып келеді. Жаһандық антенналар өте ауқымды аймақты
қамту үшін пайдалануға, мәселен халықаралық ЖБЖ үшін тиімді, ал жіңішке
бағытталған антенналар - ұлттық ЖБЖ құру үшін керек. Екінші жағдайда
ЖЖС антеннасы Жердің центрнда емес, белгілі бір нүктеге қарай
бағытталады, яғни ол көлбеу сәуле таратады. Қамту аймағы сол аймақтың
территориялық шекарасына сәйкес келетін формада болуы керек. Қазіргі
заманғы көп функциональдық ЖЖС жерсерігіне екі түрлі антенналарды бірге
орнықтырады, ал жіңішке бағытталған антенналар жер бетінде өзінің қамту
аймағын қалыптастыратын бірнеше сәуле шашыратады. Мұндай антенналар
көп сәулелі антенна деп атайды. Егер КСА қамту аймағына сәуле жетпейтін
болса, онда дабылды бірдей жиілікте барлық сәуледен таратады. Сөйтіп,
КСА біркелкі жиілікте бірнеше рет қолдануға және осының арқасында ГО
тиімді пайдалануға болады.
Қамту аймағының ЖС орнату көзделген бір бөлігі қызмет көрсету
аймағы деп атайды. Қамту аймағы мен қызмет көрсету аймағы өзара сәйкес
келетін ЖБЖ өте дұрыс және тиімді [2].
Төменгі орбитадағы ЖБЖ артықшылығы мен кемшіліктері бар.
Артықшылықтары:
Энергетикалық сипаттамасы жоғары.
Дабылдың кешігу уақыты өте төмен.
Кемшіліктері:
Атмосфераның кедергісі көп, яғни биіктігі аз болады, отын ысырабы
жоғары, маневр жиілігі көп, белсенді жұмыс уақыты өте қысқа.
Тікелей көріну уақыты қысқа - 8...12 мин., яғни бір аумақты үздіксіз
байланыспен қамтамасыз ету үшін ҒА өте көп қажет.
1.1 К е с т е - Түрлі орбиталардағы ЖЖС сипаттамасы:
bigLEO жүйесі глобальдық масштабта жеке радиотелефон және
пейджинг байланысынорнатуға бағытталған. Көрсеткіш
GEO
MEO
LEO
Орбитаның биіктігі, км
36 000
5 000 -
20000
600 - 1 000
Ка ОГ саны
3
8 - 12
48 - 66
Бір ҒА қамту аймағы
(радиокөріну бұрышы 5º), Жер
бетінен %
34
25 28
3 7
ҒА радиокөріну аймағында болу
уақыты (тәулігіне)
24 сағ
1,5 2 сағ
10 15 мин
Жолдау кезіндегі іркіліс, мс:
Региональдық байланыс
Глобальдық байланыс
500
600
80 130
250 400
20 70
70 300
Ауысу уақыты, мин:
Бір жерсеріктен екіншісіне
Бір сәуледен екіншісіне
Қажеті
жоқ
10 15
50
5 6
8 - 10
1,5 2,0
Салыстырмалы максимальды
Доплер ауысымы
- 8
10
- 6
6 10
(1,8 2,4) 10
- 5
КА қызмет көрсету аймағындағы
радиокөру бұрышы,
5
15 25
10 15
1.5 Cурет - LEO және GEO жүйесі
Мұндай жүйенің дамуының ортақ тенденциясы әртүрлі стандарттағы
(GSM, AMPS,CDMA және басқа) радиотелефондық жерсеріктік және ұялы
желіні бір ортақ желіге қосу, сонымен қатар барынша мүмкін қызметті ұсыну
(мәлімет беру, телекс, қысқа факсимильдік хабар, тұрғылықты орнын
анықтау, т.б.) болады. bigLEO жүйеісіне Iridium, Сигнал, Globalstar желілері
кіреді.
1.1.3 Жиілік диапазоны
ЖБЖ дабылы атмосфераның барлық қабаты арқылы жүреді. ЖС
антеннасы ғарышқа бағытталған, сол себепті оның шуылдық температурасы
ғарыш пен атмосфераның шуылдық сәулененуіне қарайды. ЖБЖ үшін
дабылдары атмосферада және гидрометеорда әлсіремейтін жиіліктер
пайдаланылады. Сондай - ақ қатар бұл жиіліктерде ғарыш пен атмосфераның
шуылдық сәулеленуі өте қысқа, минималды болуы керек. Ғарыштық
дерекнаманың шуылдық сәуле шығаруы максималды, егер антенна ЖС Құс
жолының бағытына бұрылып тұрса. 1...10 ГГц жиілігі ЖБ үшін аса тиімді.
Ескерту, жиілігі 10 ГГц төмен болса, гидрометеорда әлсіреуі де қысқа
болады. ВАКР шешімі бойынша аталған диапазон алғашында ЖБЖ үшін
бөлінген болатын. Дәл осы диапазонда РРЛ мен ТРЛ жұмыс істейтіндіктен
жиілік жолақшалары оларға бөлініп беріледі, ал ЖБЖ біріктірілген негізде
жұмыс істейді. Сонымен қатар жер шары үш ауданға бөлінеді, әр ауданы
үшін Жер - Ғарыш және Ғарыш - Жер телімінде жұмыс істеу үшін өзінше
жиілік жолақшасы бекітіліп берілген. Бұл жиіліктің кейбірі бүкіләлемдік
негізге, яғни барлық аудандарға бекітілген. 64ГГц диапазонында жұмыс
істейтін ЖБЖ кеңінен қолданылады, яғни Жер - Ғарыш телімінде 6ГГц, ал
Ғарыш - Жер учаскесінде 4 ГГц болады. ЭМС талаптарын сақтағанда ЖБЖ
пен РРЛ ортақ жиілікте біріккен негізде жұмыс істеуі керек. Олар
стансалардың орналасуы мен техникалық параметрлеріне белгілі бір
шектеулер қояды. Тығыздап бос емес орбиталық доға осы шаққа өте 76
жуық шамаға тең (143 батыс ұзақтығы бойымен 67). Бұл сектордың
серiктерi Солтүстік елдерiн байланыс орнатып, Орталық және оңтүстiк
Американы байланыспен қамтамасыз етеді.
ЖБЖ дамуына қарай 1...10ГГц диапазонының сыйымдылығы
жеткіліксіз болды. Сондықтан ЖЖС үшін жоғарғы жиіліктегі диапазондар -
1411ГГц, 3020ГГц және басқалай бөлінеді. Соған қарамастан бұл жиілікте
дабылдардың атмосферада таралуының ысырабы, шығыны көп.
1.1.4 Ғарыштық стансалар
Ғарыштық стансаларда ретранслятор мен қамтамасыз ету жүйесі:
энергожабдықтау көзі, антенналарды бағыттау (жерге) жүйесі және күн
батареяларын (күнге) бағыттау жүйесі, ЖЖС - тің орбитадағы орнын
коррекциялау жүйесі, т.б. кіреді. ҒС аппаратурасы өте кішкентай әрі
салмағыда азырақ, қуатты аз қолданатын, берік әрі сенімді болуы керек.
Әдетте, ҒС ретрансляторлары көп стволды болып келеді. Олар
қабылдағыш - таратқыш аппаратурадан және антенналардан құралады.
Ретранслятор стволдарының құрылымдық сұлбалары РРЛ ПРС
қолданылатын жүйеге ұқсайды. Ствол
сұлбасына байланысты
ретрансляторлар гетеродиндік типті, бір жиілікті өзгертетін және дабылды
бортында өңдейтін типті болып үш типке бөлініп кетеді.
ҒС - да модуляция мен демодуляциядан басқа, дабылды өңдеудің,
бейімдеудің өзге де әртүрлі әдістері қолданыс тапқан. Мысалға, МДВР - да
ҒС - те демодуляцияланған соң арналарды бөлектеп, кейіннен оларды
жаңаша негізде қайта қосады. Бұл ретте і стансасына өзге барлық ЖС - тар
жолдаған хабарларды қосып, желімен төмен қарай бір топтамамен
таратады. МДВР - КБ жүйесінде дабылдар бортта коммутацияланады [2].
1.6 Сурет - Гетеродин типті ретранслятор сұлбасы
Гетеродин типті қуатты ретрансляторда 1.6 суретте кіріс дабылының
жиілігі смесительде UZ1 азайып, АЖК А2 күшейтілген соң UZ2
смесителінде жиілігі қайтадан көбейеді. ГТ1 және ГТ2 гетеродин
күрежолдары осыған ұқсас сұлбамен құралады. ЖТЖ дабылын күшейту үшін
А3 алдын - ала және А4 шығыс күшейткіштерді пайдаланады. Ал шығыс
қуаты 200..300 ВТ
-
ға
дейін барады. "Экран" жерсерігіндегі
ретранслятордың сұлбасы дәл осындай, мұнда А4 аралық клистронда
құрастырылған. Сұлбада барлық блокты суық резервтеу жасау әдісін
қолданған. К1 - К3 ауыстрығыштары Жерден берілген тапсырмаға сәйкес
жұмыс комплектісін таңдайды, осымен бір мезгілде ток кернеуі келе
бастайды.
Қазіргі заманғы көпстволды ретрансляторларды өте жоғары деңгейлі
өткізгіштік қуаты болатындай етіп жинастырады. Бір ЖЖС - ке бөлінген
МГц жолағында 12 стволдың дабылдарының спектрін орналастырады.
Әдетте, ствол жолағы = 36МГц, ал ствол арасындағы ЗЧИ = 4МГц.
Ретранслятордың сыйымдылығын екі есе көбейту үшін іргелес стволдардағы
тасымалдаушылары арасындағы таратуды екі есе азайтады, ал спектрлері
ұқсас дабылдарды поляризациялау арқылы бір бірінен бөліп алады. Тақ
санды стволдар үшін тік поляризацияны қолданады, а жұп сандылар үшін -
жазық поляризацияны тереді. Сызықтық поляризацияны ЖЖС - да тек
орбитадағы тұрақтылық өте қатаң сақталғанда ғана пайдалана алады.
Жартылай өткізгіш электрондық аппаратуралар орнатылған алғашқы
ЖЖС 1980 - ші жылдардың басында пайда болған. Транзисторлы УМ
қолдану стволдың тарату күрежолының электрлік сипаттамасын, беріктігін
күшейтіп, салмағы мен энергия тұтыну көрсеткішін кемітуге болады.
Қолданыстағы, шығыс қуаты бірнеше ондаған ватт болатын
ретрансляторларда УМ құрылғысы ЛБВ ұйымдасқан, ал стволдар саны 6 -
12.
Соңғы 20 жылда байланыс жерсеріктерінің қызмет ету мерзімі 1,5
жылдан 3,5 жылға дейін, ал қазір 7 жылға дейін ұлғайды. Қатты денеден
жасалған ретрансляторлар үшін бұл мерзім 10 жыл, тек орбитаны түзеу
салдарынан аппаратурасы,
сондай
-
ақ күн батереялары мен
аккумуляторлары тез тозады.
1.1.5 Жерлік стансалар
Таратқыш - қабылдағыш ЖС аппаратурасын РРЛ секілді сұлбамен
тереді. ЖС антеннасының бағытталу диаграммасы өте кішкене
болғандықтан, антеннаның сәулесі ЖЖС - ға дәл бағытталуы және жерсерік
қозғалысына сәйкес жылжымалы болуы керек. Сол себепті де антенналарда
бұрып отыру құрылғысы орнатылған. Геостационарлық ЖЖС - мен жұмыс
істегенде антенна сәулесін сәулелегіш тербету арқылы орнынан қозғап,
жылжытып отыруға болады. Бұл жағдайда бүкіл антеннаны тірек - бұру
қондырғысының көмегімен қозғалтып отыру керек. Жерсерікті қадағалап
отыру қызметін ЖС құрамына кіретін автоеру жүйесі қызмет көрсетеді.
Жердегі стансалар таратқыш, жерсеріктік хабарды қабылдағыш,
таратқыш - қабылдағыш (бұлар дуплексті телефон байланысын орнатуға
және желі ішіндегі ТВ программаларын тарату үшін қолданады) болады.
Таратқыш - қабылдағыш ЖС әдетте көп стволды болып келеді.
1.7 Сурет - Таратқыш - қабылдағыш ЖС
WA1УС типті қабылдағыш - таратқышта ЖС (1.7 сурет), стволдың
қабылдағыш және таратқыш құрылғылары, Градиент - Н аппаратурасы, т.б
бар. Сұлбада Орбита - 2 типті құрылғы орналасқан. Оларды кең жолақты
ПФ Z1, к1 және к2 толқынжүргізгіш айырып - қосқыштары, МШУ А1 мен
А4, В типті (Ст В1 мен Ст В2) тірек, П (Ст П) және РС типті (СтРС) тірек
орнатылған. Z фильтрі барлық жұмысшы стволдарының дабылдарын өткізеді
және кең жолақты МШУ мүмкін болатын кедергілерден қорғап тұрады.
Ствол дабылдарын ажыратуды В типті тіректің кіре берісіне орнатылған
және өз стволының ЖТЖ дабылдың орталық жиілігіне бейімделген Z2 мен
Z3 ПФ жүзеге асырып отырады. Мұнда В1 тірегі ТВ стволдың f1 орталық
жиілігі бар ЖТЖ дабылдарын ПЧ дабылына ауыстыруға қолданады. Ал В2
тіректері - ТФ стволдағы f2 орталық жиіліктегі ЖТЖ дабылдарын өзгерту
үшін қолданады. Әрбір стволда В типті жұмысшы және резервтік тірек
орнатылған. В терігінде ПФ басқа жиілікті өзгертетін U1 мен ПУПЧ А2
құрылғылары бар. П тірегі негізгі А3 УПЧ - дан және шыға берісінде ГС
дабылын алатын UR демодуляторынан құралған. Бұл дабылды ажыратуды
РС тірегі қызмет атқарады. РС тірегінің қабылдау бөлігінің шыға берісінде
ПТВС мен СЗС алынып отырады.
МШУ - дың жұмысшы комплектін К1, ал В жұмысшы терегінің К2
таңдалынады.
Бір комплектіні екіншісіне ауыстыру қабылдағыштың
бақылаушы тетігінен АС алынған кезде автоматты түрде орнығады (сұлбада
көрсетілмеген). ТФ стволындағы дабылдар ОКН - ЧМ - МДЧР әдісімен
таралады. Бұл дабылдың орталық бөлігі В терегінің шыға берісінде fПР = 70
МГЦ. Градиент - Н аппаратурасының қабылдағыш бөлігінде АЖ
дабылдары ұлғаяды, 200 ЖМ - ған дабылдары бөлініп, әр қайсысы өз
тасушыға беріледі және демодуляцияланады. Бұл аппаратураның қабылдау
тетігінің шығаберісінде ТФ дабылдары жиналады.
Телефон дабылдары Градиент - Н таратқыш бөлігінің кіре берісіне
түседі, мұнда 70 +- 17 МГц жиілігіндегі ОКН - ЧМ - МДЧР дабылдары
орнығады. Бұл дабыл ЖС - тің ТФ стволының таратқышына барады.
Таратқыш құрылғының құрамында А8 ПЧ қуат бөлгіш, К3 пен К4 волновод
ажырату - қосу құрылғысы, жиілікті өзгертетін екі блок пен екі УМ блогы
кезігеді. Ал екінші блок - резервтік. Жиілікті өзгерткіш блокта А7 МУПЧ, U2
өзгерткіш және А6 УМ бар. УМ блогына А5 УМ мен Z4 гармоник фильтр
орналасқан. К3 пен К4 қайтақосқыш жұмысын таратқыштың бақылау
блогынан келетін АС басқарады (бұл суретте көрсетілмеген). Сонымен,
Градиент Н таратқыш бөлімінің кіріс пен шығыс бөлімдерінің арасында ТЧ
арнасы жиналған.
ТВ стволдың топтық дабылдарын РС тірегінің таратқыш аппаратурасы
ұйымдастырады. ТВ стволының таратқышында UВ модуляторы орналасқан.
Өзге сипаттамалары бойынша ТВ мен ТФ стволдарының таратқыштарының
сұлбалары бір - біріне өте ұқсас. Бірнеше стволдың ЖТЖ дабылдарын ортақ
АФТ беру үшін РФ блогы жұмыс жасайды. ЖС - да Градиент, Геликон,
Грунт типті таратқыш құрылғылар қызмет көрсетеді.
1.2 Арқалық қаласының жобаланатын аймағының
универсалды
жерсеріктік байланыс желісінің географиялық сипаттамасы
1.2.1 Арқалық қаласының сипаттамасы
АО KazTransCom операторы үшін мультисервистік транспорттық
желіні ұйымдастыру мақсатында жерсеріктік байланыс жүйесін IDirect
технологиясын қолдана отырып Арқалық қаласына жобалау.
Арқалық қаласының ауданында алюминий өнеркәсібінің 6 боксит
өндіру орындары бар. Жаңа Арқалық қаласында қорғасын және сирек
кездесетін пайдалы қазбалар өндіріледі. Тағы да басқа мыс, цинк, кадмий,
алтын, күміс, қалайы, ақ мәрмәр және қара мәрмәр кен шығару зауыттары
бар. Астана қаласының зәулім ғимараттарының құрылысында Арқалық
қаласының кен өнімдері қолданылады. Шикі бокситтерді Павлодар
Алюминий зауытына, отқа төзімді балшықтарды Ресейге тасымалдайды.
Арқалық қаласының теміржол станциясы да қызмет көрсетуде. Арқалық
қаласында әр түрлі сферадағы компаниялар мен зауыттар көп. Әр қайсысы
өзінің бірегей корпоративті байланыс желісін қажет етеді, соның шешімін
жерсерікті байланыс жүйесінің IDirect технологиясы қолдайды.
1.8 Сурет - Арқалық қаласы.
Арқалық қаласы 1956 жылы құрылған. Қостанай облысының оңтүстік
жағында орналасқан. Арқалық қаласының координаттары:
50° 14′ 0″ с.е, 66° 54′ 0″ ш.б. Қала Қостанай облысының Амангелді
ауданымен, Қарағанды облысының Ұлытау ауданымен шектеседі. Арқалықта
27835 адам тұрады (2012 жылдық көрсеткіші бойынша).
1.3 Қолданыстағы технологияның үрдісі
1.3.1 Арқалық қаласының жобасында қолданылатын байланыстың
технологиялық үрдісі
Жерсерiктiк байланыс облысында технологияның соңғы жетiстiктерi
жоғары потенциалды ЖБЖ тарату арналарының өту қабілеттілігін
кеңейтуін және жаңа байланыс қызметтердi енгізудегі мүмкiндiктері
туралы айтады. ЖБЖ - нің болашағы кең жолақты толықтай тарату
қосымшалары мен жылжымалы жерсеріктiк байланыс жүйелерi.
Жерсерiктiк байланыс халық тығыздығы аз аймақтардағы
абоненттерді байланыс қызметтері мен түрлерiн ұсынудың бүгiнгі күнде
жалғыз экономикалық тиімді табылады, сол себепті өткiзiлген
экономикалық зерттеулер растайды. Егер халық тығыздығы 1,5 адамкм2
төмен болса, сол жағдайда жалғыз техникалық жүзеге асырылатын және
ақысы қайтылатын шешiм болып табылады. Бұл жерсерiктiк байланыс
қызметтерiнiң дамуының маңызды перспективалары туралы айтады, үлкен
аумақтағы халық тығыздығы аз аймақтары үшiн әсiресе тамаша. Кең
жолақты жерсеріктi таратуды қамтамасыздыру 2010 жылда абоненттер
саны 3 миллионға жуық деп АҚШ мамандардың мәлiметтерiнде тiркелген,
Еуропа елдерiнің айтуы бойынша 2014 жылға дейін кейбiр ақпарат
көздеріне сәйкес қолданушылар саны 5 миллионға дейiн жетеді деп
болжайды.
Қазақстан Республикасындағы ЖБЖ корпоративті нық басқан
бірлестіктер қолданады. Қазақстан байланыс кабельді, радиорелелі
операторлары байланыспен кез - келген аймақты қамти алмайды немесе ол
жерді байланыспен қамтамасыз ету тиімсіз болған жағдайда ЖБЖ - лері
көмекке келеді. Олардың ЖБЖ таңдаудың себебе, экономикалық жағынан
тиімді де, байланыс қызметтерінің толық қамтылуы, тұрақтылығы,
сенімділігі және де әр түрлі топологиямен қосылуы болып табылады.
Жерсерiктiк байланыстың операторлары жақын араларда көп
қызметтерді көрсетуге ниет етедi, ал енді кейбiреуі оны қолданып та
жатыр. Олар дестенi таратуды ұсынады, оларға радиохабар, телефония
және кең жолақты рұқсат қосылады. Дамудың негiзгi жоспары жiберiлген
жерсеріктi дидар қолданатын қазiргi абоненттерге ендi қызметтердiң бұл
дестені тарату үшін қарастырылады, бiрақ кейбiр компаниялар агрессивтi
жобалар болуы, кабельдiк дидар желiлерiнің және телефон
операторларының клиенттерін арбай алатынын жорыйды.
Iске асырылатын ASG сонымен бiрге Еуропалық ғарыш агенттiгi
маңызды еуропалық жоспарымен HYLAS жүйесін 33 МГц - тiң енің 30
дiңгектерi және 8 тар сәулелердi қолданумен ену болды. Бұл жүйе Ка -
диапазонында 300 000 абоненттер үшiн кең жолақты таратуды
қамтамасыз бiр мезгiлде оңай қамтамасыз ете алады.
Жерсеріктік байланыс қызметі дамуының негiзгi векторы тура дараға
немесе корпоративті абонент шығу және барлығының қолына жететін
қызметті тарату, оған: телефония, дауыстық және теледидардық
программалар дестелерің IP - хаттама және кең жолақты интернет
желісіне қосылу негізінде кіреді. Осы себепті әр түрлi жүйелердің
жерсеріктiк қызметтері конвергенциясына әкеледі және олардың келесi
жер жүйелерімен интеграцияланады.
Қорытындылай келсек, ЖБЖ байланыс желілерін, әсіресе талшықты
- оптикалық желілерімен әрқашан және қызғана теңесетiреді. Оның себебі
де, ЖБЖ - дің қазіргі ғасырдағы алатын рөлі орасан зор болып табылады.
ЖБЖ кең спектрлі байланыс қызметтерінің барлық түрін таратып,
қамтамасыз етеді.
1.4 IDirect технологиясы
1.4.1 I Direct технологиясын қолданып Арқалық қаласына
мультисервистік транспорттық желіні ұйымдастыруын қамтамасыз ету
Жобаның негізі жерсеріктік байланыс жүйесін АО "KazTransCom"
операторы үшін Арқалық қаласына Idirect технологиясын қолдана отырып
сапалы байланыс қызметтерін жүзеге асыру. iDirect технологиясы
байланыстың қызмет көрсету аясында кең спектірді қамтиды. iDirect
технологиясы корпоративті желілерге арналып жоғарғы сапалы
жылдамдықты мультимедиялық қосымшаларды, дауыс, бейне тарату сияқты,
кең жолақты интернетке кіру, видеоконференция, IP - VoIP және де желіні
түрлі топологиялармен: Star (жұлдызша тәріздес), Mesh (толық байланысты)
және StarMesh (буданды), SCPC арқылы құрастырылады. Жерсеріктік
байланысты қолдану жерлік байланыс таратушы операторлардың қолдары
жетпейтін, кабельді,радиорелелі байланысты қолдануы мақсатсыз,
экономикалық жағынан тиімсіз болатын, маңызы зор корпоративті желіні
қосу ерекшеліктерінің бірі болып табылады. Idirect технологиясының басты
ерекшелігі ол өткізу жолақшасын жерсерік кті сегментте, IP - протокол
деңгейінде де тиімді пайдалану, жүйенің пайдалануға беретін қызметінің
жеткізуші немесе байланыс операторларының айтарлықтай бағасының төмен
болуы [8].
iDirect технологиясы жоғары жылдамдықты мультимедиа
қосымшаларының сервистiк хабар алмасу үшiн кең жолақты TCPIP
хаттамасын жерсеріктік байланыс жүйелерін қолдану арқылы құрылады.
Сондай - ақ видео, аудио дестелерін кең жолақты ғаламтор арқылы жіберуге
қол жеткiзеді және әр түрлi топологиямен желiсiн салуға рұқсат бередi:
(жұлдыз тәрiздi ) Star, (толық байланысты) Mesh, (буданды) StarMesh, SCPC.
iDirect технологиясы (анықталынған уақытша бөлiнуi бар көп бекеттi
рұқсат) TDMD - TDMA қағидаларда негiзделген және талап бойымен
(уақытша бөлiнуi бар көп жиiлiктi көп бекеттi рұқсат) TDMMF - TDMA
өткiзу жолақты бөлумен. IDirect өнiмдері IP платформасы ғарыш сегментiн
пайдалануымен жіберу ортасы ретiнде аса тиiмдi болып табылады.
Әмбебабы HUB iDirect 5IF Infinity С және Ku диапазоны немесе әр
түрлi тiркесiмдердегi 5 транспондерлерiнде және ұйымдастырудан 20 Down
және Up арналарын 5 жерсерікке дейiн бiр мезгiлде жұмыс iстеуге рұқсат
бередi. iDirect технологиясы әлемдік технология нарығына VSAT ең тиiмдi
жерсеріктiк жүйелердiң бiрi болып анықталады.
Тiзiм туралы сөйлеуге рұқсат берген деңгейде IP - хаттамада да,
жерсеріктік сегментте де iDirect өткiзу жолағының тиiмдi пайдалануын
қамтамасыз етедi, жеткiзушi қызмет үшiн жүйенiң пайдалану құнын немесе
трафигін байланыс операторы анықтайды.
iDirect технологиясы мәлiметтердiң қабылдайтын үлкен көлемдерiнiң
немесе жiберушi корпоративтiк клиенттерi үшiн әдейi жасалған. Real time
трафикті сын көзiмен iркiлiстерге тиiмдi берудi бағалы өткiзiлген технология,
сондай VoIP және мультимедиа ағындары. Жүйе мән төмендегiдей болатын
(Deterministic Time Division Multiple Access ) жаңа технология D - TDMA,
VSAT алшақ VSAT терминалдардың көбi, арна өзара ылғи бiр бөле негiздел,
ақпараттың қабылдаутарату үшiн қажеттi қол жететiн өткiзу жолағына
"жарысады".
Технология iDirect негiзi бойынша Ethernet - ке өте жақын -
қолданушылардың
көп мөлшері (саны) желіге қосылғанда, желiде
коллизиялар пайда болып, бірнеше қолданушылар бiр уақытқа бір жолақшаға
сұрау жібереді. Iс жүзiнде, мұндай коллизиялар WWW, E - mail, FTP
пайдалануда мөлдiр және осыған ұқсас қосымшалардың ақпаратты жеткiзуі,
дегенмен VoIP қызметтері үшiн және ағынды хабар тарату, ақпарат таратуға
басқа тәсiл талап етедi және өткiзгiштiк қабiлетке "жарысады".
iDirect жүйесі қолданушыныға қиыстырылған шешiмдi ұсынады - D -
ТDMA технологиясы және жолақшаның (CIR) мультимедиа ағындарын
жіберу үшiн сақтауы. D - TDMA технологиясы, әр клиентке ерекшеленген
тайм
-
слот пайдалануға рұқсат беруі, iDirect
-
тің жойылған
терминалдарына қол жететiн өткiзу жолағына "бәсекелеспеуге" әкеледі, оны
әрқашан алуы, осы қосымшаны қашан талап еткенде болады. Жойылған
iDirect терминалы әр 18 секундта ерекшеленген тайм - слот алады - бұл
мәлiметтерді фреймде орналастыруға рұқсат береді, джиттер әсерінен
қашқалақтай және, кепiлдi сапаны үзіліссіз ағынды нақты уақытта
қамтамасыз ету:
1.9 Сурет - ТDMA технологиясының жұмыс режимі
iDirect - тің басқа бір ТDMA - жүйелерінен өзгешілігі 125ms фреймнiң
қолдануында болып табылады (250ms баламалы шешiмдерде қарсы). Бұл
реакцияның ең төменгi уақытына жетуге рұқсат бередi және VoIPVideo
кепiлдi сапаны жіберумен қамтамасыз етеді.
Жабдықтың әзiрлеуiнiң жанында көп жылдық ғылыми зерттеулердiң
нәтижелерді пайдалану және қол жеткiзу TDMA технологияның төңiрегiдегi
әзiрлемелерi, жерсеріктік байланыс және бағдарламалық қамтамасыз ету.
iDirect жабдықтың нәтижесiнде жұмыста иiлгiштiк, сенiмдiлiктiң сирек
кездесетiн тiркесi болады және экономикалық тиiмдiлiк. Провайдер дәстүрлi
жерсеріктi ұсынғандай салыстырғанда, немесе iDirect жер бетiндегi байланыс
желiлерi, желi бүтiн жақын сөз жоқ бәсекелi артықшылықтарға ие болады.
iDirect жүйесі жаңа технологиялық қатардың арқасында жиiлiктер
қолдануының жоғарғы тиiмдiлiгiн қамтамасыз етеді, олардың ішінде:
TPC (композициялық турбокодылар) - қате түзетуi бар блоктық
кодтар. TPC - кодты қолдану қайта хабарды таратуда қажеттiлiктiлігін
кiшiрейтедi, жерсеріктік жиiлiк ресурсын оңтайлы қолдануың мүмкiндiк
туғызады. Қорыта келгенде, iDirect жабдығы қуат деңгейлері бірдей
бәсекелес жабдықтарынан қуат, өткізу жолақшасы және BER
коэффициенті бойынша асып түседi. Қуаттың үнемдеуi, RSV
-
жүйелерімен салыстыруғанда, 41% жетеді және толық құндылығы мен
антенна мөлшерін төмендетуге мүмкіндік ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz