Трансформатордың қорғаныс түрлері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 73 бет
Таңдаулыға:

5

6

7

8

Аңдатпа

Дипломдық жобада Алматы облысы Қарасай ауданы 35 кВ электр

желілерін жобалау сұрақтары қарастырылған. Жобаланған аудандағы

орналасқан тұтынушылардың мінездемесі берілген. 35 кВ және 10 кВ электр

тораптардың, ӘЖ-10 кВ электр жүктемесі есептелді.

35/10 кВ қосалқы станса анализі жүргізілді және 35 кВ тораптардың

даму сұрақтары қарастырылды. Осыған байланысты 35 кВ тораптардың

қалыпты, авариялық және авариядан кейінгі режимдері есептелді.

Қысқа тұйықталу тоғы есептеліп, қосалқы станса жабдықтары тандалды.

35 кВ желілердің технико-экономикаллық сипаттамасы берілді.

Аннотация

В дипломном

проекте

рассмотрены вопросы проектирования

электрической сети 35 кВ Карасайского района Алматинской области. Дана

характеристика потребителям расположенном в данном проектированном

районе. Представлены варианты проектирования электрической сети 35 кВ в

данном районе. Произведены расчеты электрических сетей 35 кВ и 10 кВ,

электрической нагрузки ВЛ-10 кВ с учетом перспектив развития данных

сетей.

В дипломном проекте произведен анализ подстанций 35/10 кВ,

рассмотрены вопросы развития сети 35 кВ. В связи с чем произведены

расчеты нормального, аваринного и после аваринного режима электрической

сети 35 кВ.

Произведены расчеты токов КЗ и на оснований их выбор оборудования

на подстанцию, дана технико-экономическое обоснование модернизаций

линий 35 кВ.

Annotation

In a diploma project the questions of planning of electric network are con-

sidered 35 кВ the Карасайского district of the Алматинской area. Description is

Given to the consumers located in this designed district. The variants of planning of

electric network are presented 35 кВ in this district. The calculations of electric

networks are produced 35 кВ and 10 кВ, electric loading of ВЛ- 10 кВ taking into

account the prospects of development of these networks.

In a diploma project the analysis of substations is produced 35/10 кВ, the

questions of development of network of 35 кВ. are considered In this connection

calculations are produced normal, аваринного and after the аваринного mode of

electric network of 35 кВ.

The calculations of currents of КЗ are produced and on grounds their choice

of equipment on substation, дана feasability study of modernisations of lines of 35

кВ

9

Мазмұны

Кіріспе . . .

1

1. 1

1. 2

2

2. 1

2. 2

2. 3

2. 4

Есептіктүсіндірмелі тарау . . .

Қарасай ауданының мінездемесі . . .

Жаңа ЭЖЖ мен ҚС салу қажеттілігінің дәлелдемесі . . .

Жобаланатын желінің сұлбасын таңдау . . .

Электр торабының оңтайлы сұлбасын құру . . .

Әуе желілер сымдарының қимасын таңдау . . .

Жобаланатын торап үшін тіректер материалдарын таңдау . . .

Жобаланатын қосалқы станция үшін трансформаторлар таңдау

9

9

2. 5

Электр торабы нұсқаларын технико

экономикалық

салыстыру . . .

2. 6

“Каскелен Северная” қосалқы станциясының

негізгі

сұлбаларын таңдау . . .

3

4

4. 1

4. 2

5

5. 1

5. 2

5. 3

5. 4

Тораптың режимдерін «RASTR» бағдарламасында есептеу . . .

Қысқаша тұйықталу тоқтарын есептеу және ҚС құрылғыларын

таңдау . . .

Қысқаша тұйықталу тоқтарын есептеу . . .

Электр құрылғылар мен коммутациялық аппараттарды таңдау .

«Каскелен Северная» қосалқы станциясының релелік

қорғанысын есептеу . . .

Трансформатордың қорғаныс түрлері . . .

Трансформаторлардың максималды тоқтық қорғанысы . . .

Кернеу бойынша пускты тоқты қорғаныс . . .

Трансформатордың асқынжүктемесінен қорғау . . .

5. 5

«Каскелен Северная» Қ. С. -ғы ТРДН

25000/110/35/10

үшорамды трансформатордың дифференциалдық тоқтық

қорғанысы . . .

6

Сымдардың қызу шарттары бойынша ӘЖ шекті рұқсатты

жүктемелерін есептеу . . .

6. 1

ӘЖ сымдарының рұқсатты асқынжүктемелері ЭҚҚЕ және ЭТШ

бойынша . . .

6. 2

6. 3

7

7. 1

7. 2

Сымның рұқсатты температурасының жоғарылау мүмкіндігі. .

Ауа температурасының әсері мен жел жылдамдығы есебімен

сымның рұқсатты жүктемесін есептеу әдістемесі . . .

Өмір тіршілік қауіпсіздігі . . .

Еңбек шарттарының сараптамасы . . .

Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ететін шаралар . . .

7. 3

Электр қондырғыларына қызмет

көрсетудегі қауіпсіздік

шаралар . . .

7. 4

7. 5

Жерлегішті есептеу . . .

110/35/10 кВ «Каскелен Северная» ҚС диспетчерлік пункті

үшін жасанды жарықтандырылуын есептеу . . .

10

7. 6

8

8. 1

8. 2

8. 3

8. 4

8. 5

8. 6

Өртқауіпсіздігі . . .

Экономикалық бөлім . . .

Жобаны экономикалық бағалау . . .

Сату нарығын талдау . . .

Электр энергиясына кіретін тарифтер . . .

Өндіру жобасы . . .

Ұйымдастырмалық жоба . . .

Жобаланатын ЭЖЖ мен ҚС-ның технико - экономикалық

көрсеткіштері . . .

8. 7

Инвестицияның қаржы

экономикалық тиімділігінің

көрсеткіштері . . .

8. 8

Сыртқы факторлардың объектіге салынған инвестиция

тиімділігін қаржылық - экономикалық көрсеткіштеріне әсер

етуін талдау . . .

Қорытынды . . .

Әдебиеттер тізімі . . .

11

Кіріспе

Қазіргі уақытта Қазақстанда экономикалық реформа жүзеге асуда.

Энергетиктер осы шарттарда энергетикадағы қоғамдық қарым-қатынастар

және экономикалық тиімділік, энергетикалық жүйенің дамуы және жұмыс

жасауының үйлесімді нұсқасын тандау мәселесіне назар аударуға мәжбүр. Бұл

мәселенің маңыздылығы біздің қоғам жыл сайын капиталдық салымның

үштен бір бөлігін энергетика шаруашылығы өндірісіне жұмсауынан түсінікті.

Сонымен бірге ауыл шаруашылық өндірісінің электрофикациясы тез

өсуі, агроиндрустрия комплекстерінің салынуы ауылдық аудандарда электр

тораптардың одан әрі дамуын талап етеді. Осы жағдайларға сәйкес

тораптардың өткізу қабілеттілігі, электро қамту сенімділігі және алынған

электр энергия сапасы жоғарылауы керек.

Осы байланыстар арқылы ауылдық аудандарда тұтынушыларды электр

энергиясымен қамтуда көптеген тапсырмалар туындайды. Бұл тапсырмалар

шешімі аудандық мағынасы бар электр тораптарын дұрыс және рационалды

жобалауда тұрады.

Сонымен аудандар және ауыл тұтынушыларды электр қамту жүйелерін

жобалау тапсырмасы актуалды екенін атап айтуға болады.

12

1 Есептік-түсіндірмелі тарау

1. 1 Қарасай ауданының мінездемесі

Қарасай ауданы Алматы облысының Оңтүстік Батыс бөлігінде

орналасқан. Әкімшілік орталығы Қаскелен қаласы. Ауданның аумағы 2300 кв.

км. құрайды. Тұрғындардың саны 170 мың адам.

Ауданды электрмен қамтамасыз ету жағынан тұтынушылар бірінші

санатқа жатады.

Табиғи-климаттық шарттармен аудан көктайғақтан төртінші, ал жел

тұру жылдамдығынан үшінші санатқа жатады. Жылдық жауын-шашын

мөлшері 300-500 мм. Ауа температурасы қыс маусымы үшін орташа тәуліктік

температура - 9°С, ал жаз маусымы үшін +24°С.

1. 1 сурет - Қарасай ауданының карта-сұлбасы

13

1. 2 сурет - Қарасай АЭЖ Электр желілер сұлбасы

1. 2 Жаңа ЭЖЖ мен ҚС салу қажеттілігінің дәлелдемесі

2020 жылға дейінгі мезгілге электр энергиясын тұтынуын болжау

Алматы қаласының экономика дамуының болжау есебімен қалыптасқан.

Қарастырылып отырған болашақтағы электр энергиясын болашақта

тұтыну көлемі 2005 жылда орны бар ауыл шаруашылығының тауар өнімінің

қарқынды өсу қатынасында қабылданған.

Алматы қаласының Орталық жоспарлау ауданының коммуналды -

тұрмыстық қосынды есептік жүктемесі 2020 жылға 175 МВт мөлшерінде

болжанады, сонымен қатар солтүстік бөліктің (тұрғын аудандары №1, 2, 3) -

92 МВт.

Қазіргі уақытта қарастырылып отырған Қарасай ауданның электр

жабдықтауы бар болған 110/10 кВ Орталық қалалық (1971 жылы - 2х25 МВА)

және 35/10 кВ Каскелен Северная қалалық (1974 жылы - 2х16 МВА) қосалқы

станциялардан жүзеге асырылады.

Айтылған қосалқы станциялар

эксплуатацияда 30 жылдан астам, олардағы жабдықтар физикалық және

моральды түрде ескірген, АТҚ 110/35 кВ бөлгіш пен қысқа тұйықтаумен

орындалған, бұл сенімділік талаптарына сәйкес келмейді, мұнымен қоса

қазіргі уақытта қалалық ҚС Каскелен Северная ТЭЕ нормалармен орналасқан

трансформаторлардың мүмкінсіз жүктемелермен жұмыс істейді.

14

Сондықтан бар және болашақ жүктемелердің сенімді электр жаб -

дықтауын берілген қосалқы станциялардан олардың маңызды емес қайта

жобалауынсыз және жаңа қосалқы станциялар салынуынсыз қамтамасыз етуге

болмайды.

Негізгі жүйені құраушы желілер 35 және 110 кВ кернеулі электрлік

тораптары болып табылады. Дара және қостізбелік түрде тұйық және

радиалды ӘЖ мен жалғанған қос немесе бір трансформаторлы қосалқы

станцияларлар бар.

Алматы облысының 35-110 кВ тораптарының көптеген бөлігі 50-70 жж.

қаланған. Осы уақытқа дейін климаттық және ластану шарттарына қойылатын

талаптар өзгерді. Сондықтан сымдар мен оқшауламаның физикалық ескіруі

мен оқшауламалар мен бағандарды дамыту мен алмастыруды қажет етеді.

Көптеген қосалқы станциялар құрылғылары физикалық және моральді

ескірген. Айтарлықтай барлық 110 кВ қосалқы станциялардың 110 кВ АТҚ-

лары ескірген, типтік емес сұлбалармен жасалған, көбінесе айырғыштар және

қысқа тұйықталғыштармен (бөлгіш пен қысқа тұйықтау), ал бұл қазіргі

мезгілде электрмен қамтудың сенімділік талаптарына сай келмейді.

Сондықтан айтарлықтай барлық қосалқы станциялар бөлгіш пен қысқа

тұйықтау элегаздық ажыратқыштарға келесі ауыстыруымен реконструкция

жасау керек. 110 кВ транзитті әуе желілеріне қосылған көптеген қосалқы

станциялар сұлбалары көпіршіктегі ажыратқышсыз типтік емес болып

табылады. Кейбір 110 кВ дамыған АТҚ бар қосалқы станциялар сызықты,

секциялы немесе шинажал- ғаушы ажыратқыштар жоқ.

Жүктемелердің өсуі салдарынан кейбір қосалқы станциялар шамадан

тыс жұмыс жасайды, сондықтан трансформаторлады одан да көп қуатқа

ауыстыруды қажет етеді, керісінше, басқа қосалқы станциялар жүктеменің

жоқтығынан РП-ға ауыстырылған

Халық саны өсуі және оның өмірінің сапалануы, үйлер салынуының

қарқындылығы, оқу орындары, денсаулық сақтау, мәдениет, әлеуметтік

қызмет көрсету желілерінің дамытылуы арқасында коммуналды- тұрмыстық

тұтынудың өсуі жобаланады.

Аймақтың индустралды-инновациялық дамудың Стратегиясы жүзеге

асууның негізгі бағыттарының бірі болып Ақсу темірқұйма заводы ғылыми-

техникалық бөлімшесінің инновациялық инфрақұрылымын құру болып

табылады.

Жоғары көрстеілгендерден қорыта келгенде, қарастырылып отырған

ауданның көзделген жүктемесін жабу үшін 2х25 МВА қуатты транс -

форматорлармен, оған 35/10 кВ қалалық

Каскелен Северная

ҚС-н

ауыстырумен және келесі демонтажымен 110/10 кВ Каскелен Северная

қосалқы станциясын салу көзделдуде.

15

2 Жобаланатын желінің сұлбасын таңдау

2. 1 Электр торабының оңтайлы сұлбасын құру

Қарастырылып отырған Каскелен Северная ҚС қосылудың үйлесімді

сұлбасын таңдау үшін тораптың екі нұсқасын таңдаймыз. Минималды шығын

кезіндегі тұтынушылардың сенімді электр жабдықтаумен қамтамасыз ету

шарттары бойынша торапты күшейту нұсқасын таңдаймыз.

110 кВ Каскелен Северная ҚС-ның электр тораптарына қосылатын екі

нұсқа қарастырылған.

1нұсқа

110/35/10 кВ Каскелен Северная қосалқы станциясын блоктық сұлба

бойынша бір тізбекті 35 кВ әуе желісін КазМИС қосалқы станциясына 35 кВ

АТҚ желілік ұяшықтарға кеңейтілуімен элегазды ажыратқыштармен қосу

қарастырылады.

2. 1 сурет- Торап конфигурациясының бірінші нұсқасы

2 нұсқа

110/35/10 кВ Каскелен Северная қосалқы станциясын блоктық сұлба

бойынша бір тізбекті 35 кВ әуе желісін 3ОСП қосалқы станциясына 35 кВ

АТҚ (типтік сұлбаға келтірілуі) және екі желілік ұяшықтарға кеңейтілуімен

элегазды ажыратқыштармен қосу қарастырылады.

2. 1-2. 2 суретте 110/35/10 кВ Каскелен Северная ҚС-ның қарастырылған

қосылу нұсқаларының сұлбалары келтірілген.

16

2. 1 сурет- Торап конфигурациясының екінші нұсқасы

2. 1 кесте - Сұлбадағы сұлбалардың графикалық белгіленулері

Таңдалған нұсқалар жобаланатын электр жеткізу желілерін «Каскелен

Северная» қосалқы станциясына және бар электрлік тораптарға қосылуымен

ерекшеленеді

2. 2 Әуе желілер сымдарының қимасын таңдау

Сым қимасын таңдаудың критериі 35-750 кВ әуе желілерін жобалау

кезінде ӘЖ конструкциясын бірыңғайлау есебінен айқын түрлі кернеулі ӘЖ

үшін сымның әр маркасының экономикалық тоқтық интервалдары болып

табылады.

Сымның таңдалған қимасы қыздыру бойынша рұқсат етілген тоқтық

жүктемеге тексерілуі тиіс

I

доп

(2. 1)

мұнда Iесеп - есептік тоқ, А;

17

I

рұқ

- рұқсат етілген ұзақтық тоқ, А

Таңдау үшін тораптың максималды режим жұмысы кезінде ең

үлкен тоқты анықтау қажет. Сымдардың қимасын желінің есептік тоқтық

жүктеме Iесеп келесі формула бойынша анықталады:

I

есеп

S

3 ⋅ U

ном

(2. 2)

Жобаланатын торап бойынша ағын бірінші нұсқа үшін келесіні

құрайды Sпер = 40, 1 + j16, 1 МВА

Iе =

30, 5 2 + 16 , 1 2

3 ⋅ 35

= 2 28А .

АС-185 сымын таңдаймыз, I рұқсат = 330А, рұқсат етілген ұзақтық токқа

тексеру шарты орындалады.

Жобаланатын торап бойынша ағын екінші нұсқа үшін келесіні құрайды:

Sа = 40, 1 + j16, 1 МВА ,

I е 

39, 9 2  15, 9 2

3  35

 225А .

АС-185 сымын таңдаймыз, I рұқсат = 330А .

АС сым қимасын таңдау ЭЖЖ салу ауданына негізделген, бұл сым

теңіздер, тұзды көлдер жағасында, өнеркәсіптер аудандарында пайдалынады.

2. 3 Жобаланатын торап үшін тіректер материалдарын таңдау

Әуе желілерінің тіректері тораптардың сымдарын, адамдардың

қауіпсізді- гін, желілердің сенімді жұмысын қамтамасыз ету үшін жерден

берілген бір арақашықтықта ұстап тұру үшін арналған. Оларды ағаштан,

металлдан және темірбетоннан жасайды.

Павлодар қаласының климаты келесі есептік көрсеткіштермен

сипатталады

18

2. 2 кесте - Қарастырылып отырған ауданның сипаттамасы

Салынатын аудан желдің жүктемелік есептемесі 33 м/с, көктайғақтың II

ауданына жатады. Жаңа ЭЖЖ-ды салу үшін метал тіректер қолданамыз.

Металды тіректер болаттың арнайы түрлерінен жасалады. Жеке бөліктері

сварка және болттармен қосылады. Тотықтану мен коррозияны болдырмау

үшін металл тіректердің беті цинктеледі немесе арнайы бояулармен

сырланады.

2. 3 сурет - Болат анкерлі және қостізбектілі аралық тіректер

Бірінші және екінші нұсқалар үшін даратұратын еркінтұратын аралық

тіректерді П110-2, анкерлік - У110-2 таңдаймыз.

Алда таңдалған болат анкерлі және қостізбектілі аралық тіректердің

суреті көрсетілген. Қарастырып отырған Павлодар облысы, Батыс

аудандарының климатын, табиғи өзгерістерді, жобаланатын ҚС мен ӘЖ

сипаттамаларын ескере отырып, механикалық берік, сыртқы факторларға

төзімді тіректер таңдауды жөн көрдім. Таңдалған тіректердің айқын бейнесін

2. 3 суреттен көруге болады.

Металды тіректердің темірбетоннан артықшылығы болып олардың аз

салмағындағы үлкен беріктігі болып табылады. Болаттың кемшілігіне оның

коррозияға ұшырау жатады, сондықтан оны қалыпты мерзімде сырлап тұру

қажет, ал ол қосымша эксплуатациялық шығындарды талап етеді. Бұл кемшілік,

болатты коррозиядан мәңгілікке және сенімді қорғайтын тіректерді ыстық

әдісімен цинктау арқасында жоққа шығарылуы мүмкін.

Бірнеше жылдар бұрын тіректердің конструкциясына жаңартулар

енгізілді, соның арқасында шектелген түрлердің шектелген саны таңдалды. 35

19

кВ және одан жоғары кернеулерде қолданылатын болат тіректер

конструкциялық орындалуымен башенді немесе даратұратын, және порталды;

фундаментке бекінуіне байланысты тартылған еркін тұратын тіректерге

бөлінеді.

2. 4 Жобаланатын қосалқы станция үшін трансформаторлар таңдау

Трансформаторлардың санын таңдау қоректенуші қосалқы станцияның

сенімділігіне қойылатын талаптарға байланысты және технико

экономикалық есеп болып табылады.

Барлық категориядағы қосалқы станциялар жобалау практикасында,

көбінесе, қос трансформаторды орналастыру қарастырылады. Жаңа қосалқы

станцияларды салудың бастапқы сатысында бір трансформатор

орналастыруға қарамастан, қострансформаторлы қосалқы станцияның

меншікті салмағы өсіп келе жатыр (IX және X бесжылдықта қосалқы станция

үшін 110 кВ - 52- 65 % дейін, 220 кВ - 53- 66 % дйін, 330 кВ - 45-77 % дейін) .

Даратрансформаторлы қосалқы станцияларды қолдану мына

жағдайларда ғана мүмкін:

- жүктеменің әрдайым өсуімен қатар қостарансформаторлы қосалқы

станцияны салу бірінші сатысында сапалы болған жағдайда. Осы мезгілде бір

трансформатордың жұмыс жасау кезінде екілік кернеу торабымен

тұтынушыларды электрмен қамтудың резервтеуі қамтамасыз етілуі тиіс;

- қосалқы станцияны бөлшектегенде шоғырланған жүктемелі қорек

түйінін және әр даратрансформаторлы қосалқы станцияның резервін

қамтитын ТК торап сұлбасы үшін;

- жарамсыз трансформаторды (мысалы, жерді жыртатын насосты

станция-лар) . ауыстыруға, электрмен қамтуда уақытша үзілісті жіберетін,

сәйкес келмей тін тұтынушыларды қоректендіру үшін.

Трансформаторлардың номиналды қуаттар бар шкаласында

трансформаторлар санын екіден көбейтсек, қосалқы станцияда қажетті

қосынды қуатты әлдеқандай азайтуға болады. Бұған қарамастан, қосалқы

станция бойынша қаржы салымдарымен эксплуатациялық

шығындар, көбінесе, трансформатордың бірлік қуатының азаюымен 1 кВ ⋅ А

кететін меншікті шығындардың өсуіне байланысты үлкен болады. Жоғарыда

айтылып кеткен мәліметтерге жүгінсек, қосалқы станцияларда екіден жоғары

трансформаторды қолдану келесі жағдайларда мүмкін:

-

өндірістік орындар қосалқы станцияларында, егер итермелі

жүктемелер- ді жұмыс режимі бойынша бөлу керек болса (электропештер

және т. б. ) ;

- егер технико - экономикалық көзқарастармен қосалқы станцияда орта

кернеулі қос трансформаторды пайдалану тиімді болса.

Трансформаторлардың қуаты қосалқы станция эксплуатациясының

бірінші трансформаторды жұмысқа қосқан жылдың бесінші жылы жүктемесі

бойынша таңдалады.

20

Трансформатордың тұрақтанған қуаты мына шарттарды қанағаттандыру

керек:

ST ≥

P max

nT

(2. 3)

S Т ≥

Pа п а т

k а п а т ⋅ ( nТ − nөшу )

(2. 4)

мұнда п Т, SТ - трансформаторлардың саны мен бірлік қуаты;

Р max - қалыпты режимдегі қосалқы станцияның максималды

жүктемесі;

P апат = P max ⋅ 1, 4 -бір трансформатор істен шыққаннан кейін, апаттан

кейінгі режимдегі қосалқы станцияның жүктемесі;

P рез - екіншілік кернеу тораптары бойынша резервтелетін қосалқы

станция жүктемесінің бөлігі;

пөшу - өшірілген трансформаторлар саны;

k апат - апаттағы жағдайдағы МСТ 14209-69 бойынша трансформа-

тордың аса жүктелуінің рұқсат етілген коэффициенті.

(2. 3) және (2. 4) формулаларына қойып, мынаны аламыз:

ST ≥

46, 5

2

= 23, 25 МВт ;

S T ≥

23, 25 ⋅ 1, 4

1, 4 ⋅ (2 − 1)

= 23, 25 МВт .

Айтылған стандартқа сәйкес апаттық жағдайда 5 тәуліктен көп емес 1, 4

номиналды қуатты трансформаторлар максимум жүктеменің ұзақтылығы

тәулігіне 6 сағаттан артық емес уақытына рұқсат етіледі. Сондықтан екі-

трансформаторлы қосалқы станция үшін тораптың екінші кернеуінде

резервтеу болмағанда, әр трансформатордың қуаты 0, 7 ⋅ P max болып алынады.

Әр трансформатордың резервтеу бар жағдайда қуат 0, 7 ⋅ P max тең болса, P max / 2 -

ден кем болмауы тиіс.

Даратрансформаторлы қосалқы станциясының

қуаты қалыпты

режимдегі трасформатордың максималды жүктелуімен (100 % дейін)

анықталады.

Өзара резервтелетін бірнеше даратрансформаторлы қосалқы

станцияларды жобалаған мезгілде оларға трансформаторлар қуаты былай

таңдалу тиіс, апаттан кейінгі режимде жоғарыда көрсетілген аса жүктелуді

21

есепке алып, қосалқы станциялардың ішінде ең қуаттысының резервтелуі

қамтылу тиіс.

Кернеуді қоса салынған жүктеме астында реттеуіші (ЖАР) бар

трансформаторлар қабылданады. Бөлек тізбекті реттелетін

трансформаторларды тек ЖАР бар трансформаторы жоқ болғанда рұқсат

етіледі.

110 кВ «Каскелен Северная» қосалқы станциясы үшін жасалған

есептеулер бойынша 25 МВ·А қуатты ТРДН-25000/110 қос трансформатор

таңдалады.

2. 5 Электр торабы нұсқаларын технико - экономикалық салыстыру

Технико-экономикалық есептеулердің мақсаты жобаланушы торап

сүлбесінің оңтайлы нұсқасын таңдау болып табылады. Ол үшін екі

қабылданған нұсқалардан ең тиімдісін анықтап алу керек. Сол бір немесе

басқа нұсқаны таңдап алудың басты критериі ретінде есептік минимум

келтірілген шығындар болып табылады. Ол үшін тораптағы энергия

шығындарын өтеуге кеткен шығындарды міндетті түрде ескеру қажет.

Есептеулер үшін келесі рұқсат етілімдерге жол беріледі:

- нұсқалар сенімділігі бойынша бірдей деп қарастырылады;

- желіге кететін қаржы салымдары бірмезгілді, ал жылдық ұсталымдар -

тұрақты деп қарастырылады.

Мұндай жағдайда нұсқаларды бағалау есептік шығындар бойынша

жасалады, ол мына өрнекпен анықталады:

i н i аi эi

мұнда i - салыстырылатын нұсқалар саны;

(2. 5)

ЕН

капиталды салымдары тиімділігінің нормативті

коэффициенті,

ол 0, 12 тең;

К i - торап объектілерінің қаржы салымдары;

И а i - ӘЖ мен ҚС әр жылдық амортизация мен эусплуатация ұста-

лымдары;

И эi

- тораптағы электр энергия шығындарын өтеу үшін

шығындар.

ӘЖ мен ҚС әр жылдық амортизация мен эксплуатация ұсталымдары

келесі өрнекпен анықталады:

И

аi

i i

(2. 6)

мұнда К i - тораптың i-ді элементіне кететін қаржы салымдары;

22

P i - i-ді элементке кететін амортизациялық шығарулар ӘЖ үшін

0, 028 және ҚС үшін 0, 094.

Келтірілген өрнектерден әр салыстырылатын нұсқа үшін есептік

шығындарды анықтаймыз. Экономикалық көрсеткіштер бойынша тиімді

болып аз есептік шығындармен сипатталатыны болып табылады.

Салыстыру үшін электрлік тораптар мен қосалқы станцияларды салуға

кететін қаржы салымдарын есептеу керек, ол электрқұрылғылары құнының

үлкен көрсеткіштерімен анықталады.

Бірінші нұсқа үшін қаржы салымдарын анықтаймын. Метал

тіректердегі, II көктайғақ аймағындағы 110 кВ кернеулі ӘЖ қостізбекті әуе

желісіне кететін қаржы шығындарын анықтаймыз. Қаржы шығындары мына

формуламен есептеледі:

К = K 0 ⋅ L,

(2. 7)

мұнда K 0 - торапты салуға кететін меншікті қаржы шығындары, млн.

теңге;

L - торап ұзындығы, км.

(2. 7) формуласын қойып, мынаны аламыз:

K = 17 ⋅ 5 = 85 млн. теңге.

Каскелен Северная

қосалқы станциясын салуға және 110 кВ

Промышленная ҚС АТҚ-сын кеңейту үшін кететін қаржы салымдарын

(құнның үлкейтілген көрсеткіштері бойынша) анықтаймын. Қаржы салымы

110 кВ ұяшықтар, трансформаторлар құнынан тұрады. теңге

2. 3 кесте - Қосалқы станциядағы қаржы салымдары

K = K 0 ⋅ n ⋅ k,

(2. 8)

мұнда K 0 - бір ұяшыққа кететін меншікті қаржы шығындары, млн. теңге;

п - ұяшықтар саны;

k - шығындардың салынатын қосалқы станцияның ауданына

тәуелділігін көрсететін түзетілетін коэффициент, k = 1, 2 .

Каскелен Северная қосалқы станция үшін қаржы салымдар:

K = 175 ⋅ 1 = 715 млн. теңге.

23

Промышленная қосалқы станцисы үшін:

K = 33 ⋅1, 2 = 79, 2 млн. теңге.

Тораптың екінші нұсқасындағы қаржы салымдарын анықтаймыз. 110 кВ

қостізбекті әуе желісін сатуға кететін қаржы салымдарын анықтаймын.

K = 17 ⋅ 3 = 51млн. теңге.

Каскелен