Желіге қатынаудың шектелуі
Аңдатпа
Берілген дипломдық жобада Ақтау қаласына Megaline технологиясын
енгізу мүмкіндіктері
қарастырылады.
Абоненттерді ғаламторға қосуды
қамтамасыздандыру үшін құрылғыларды тандау, дестені тарату уақыты мен
кешігу уақытына есептеулер жүргізілген.
Жобада өміртіршілік қауіпсіздігі мәселелері жан-жақты карастырылған.
Еңбек шарттары мен жұмыс орнын табиғи және жасанды жарықтандыруларға
есептеулер жүргізілген.
Жобаның техника-экономиқалық негіздемесі жасалды. Барлық
жасалынған жұмыстардың бағасы есептелді. Интеллектуалдық еңбектің құны
анықталды. Орындалған жұмыстың экономикалық тиімділігі есептелді.
Аннотация
В данном дипломном проекте рассматриваются возможность внедрения
технологий Megaline в городе Актау. Производится выбор оборудования для
подключения абонентов к интернету, производится расчет параметров передачи
пакетов, задержка пакетов.
Рассмотрены вопросы безопасности жизнедеятельности и условие труда.
Выполнено создание оптимальных условий труда. Рассчитаны естественные и
искусственные освещения методом коэффициента использования.
Произведено технико-экономического обоснование проекта. Выполнен
расчет стоимости произведенной работы. Определено цена интеллектуального
труда. Рассчитана экономическая эффективность выполненной работы.
Abstract
In this thesis project considered the possibility of introducing technology D-
Link in Talgar. There is a choice of equipment for the new technology, calculated
parameters packet, packet delay.
The issues of life safety and working conditions. Achieved create optimal
working conditions. Calculated natural and artificial lighting by utilization.
Produced a feasibility study for the project. The calculation of the value of the
work performed. Determined price of intellectual labor. Calculated the economic
efficiency of the work performed.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1 Маңғыстау облысының телекоммуникация желісі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 9
1.1 Ақтау қаласының телекоммуникация желісін талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ...
1.2 Megeline қызметтерін ұсыну бағыттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3 xDSL технологиясын қолданудағы кеңжолақты қатынас ... .. ... ... ... 11
1.4 ADSL технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
1.5 ADSL2 және ADSL2+ технологиялары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .15
1.6 ADSL хаттамаларын функциялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
1.7 ADSL жүйесіндегі желі кодасының алгоритмі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..
1.8 ADSL параметрлер сапасына әсер етуші фактор ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .22
1.9 Мәселенің қойылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
2 Қондырғыны таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
2.1 SmartAX 5600 (IP DSLAM) қондырғысы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Маршрутизатор ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
2.3 Коммутаторлар қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
2.4 Порт негізінде VLAN ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
2.5 МАС - адресі негізіндегі VLAN ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31
2.6 Spanning Tree Protocol (IEEE 802.1d) хаттамасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... .
2.7 Өткізу жолағын бақылау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .35
2.8 Желіге қатынаудың шектелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
2.9 Трафикті сегменттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...37
2.10 IEEE 802.1х хаттамасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 37
2.11 Қатынау кескін жолдарын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.12 Топтық таратудың МАС-адрестері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .41
3 Есептеу бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...42
3.1 ADSL абоненттерінің жүктемесін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 28-ықшам ауданының телекоммуникация желісінің өткізу
қабілеттілігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .44
3.3 Трафикті есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 45
3.4 Электрлік жаңғырықтың кедергі әсерін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .48
4 Өмір тіршілік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.1 Өндіріс бөлмесіндегі жұмыс орнындағы жарықтандыру жүйесін
таңдау, бөлменің жасанды жарықтандыруын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 Компьютермен жұмыс істегендегі оптималды еңбек шарттарын
жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..57
4.3 Табиғи жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...58
4.4 Жасанды жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .61
4.5 Кондиционерді таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 66
5 Бизнес - жоспар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.1 Бизнес жоспардың мақсаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...69
5.2 Жобаның қысқаша мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
... ... ... 10
... ... ... 20
... ... ... 25
... ... ... 32
... ... .40
... ... ... 42
... ... ... 55
... ... .55
... ... ... 69
... ... ... 69
5.3 Қызмет сипаттамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.4 Инвестиция шығынын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.5 Эксплуатациялық шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..71
5.6 Табысты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .75
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...79
Қосымша А ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..80
Қосымша Б ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...81
Қосымша В ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 82 ... ... ... 70
... ... ... 70
... ... ... 78
Кіріспе
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында телекоммуникация
желілерінде сымды байланыс желілерін цифрлық желілерге ауыстыру
аяқталған жоқ. Соның салдарынан абоненттерге қосымша қызмет етуде, соның
ішінде ғаламторға қосылу мәселесі қолға алынуда. Әсіресе, ол ауылдық
жерлерде айқын байқалады. Өйткені қазіргі технологияның дамуынан көптеген
немесе барлық қалалардағы оқу орындарында дистанциондық оқу жүйесі қолға
алынған. Ауылдық мектептерде де ғаламтор арқылы көптеген бағдарламалар
енгізілген. Осы мәселерлерді шешуде АҚ Қазақтелеком барлық байланыс
желілерін қазіргі заманға сай техникалық құралдармен жабдықтауды
қамтамасыз етуде. Ғаламторға енуге қатынау абоненттерге көптеген
қызметтерді ұсына алады: дистанционды оқу; коммуналдық төлемдер; т.б. Яғни
ғаламтор арқылы барлық ақпараттарды алуға болады.
Кез келген бағыттағы телекоммуникациялық жүйенің дамуы мен бәсекеге
төзімділігі рұқсат желілерін таңдау бойынша операторлардың қабылдаған
шешіміне тәуелді анықталады. Қазіргі кездегі қолданысқа енетін және аса
жоғары құнымен, төмен сенімділігімен белгілі болған байланыс желілерінің
көбісі ақпараттық коммуникациялық қызметтердің жаңа түрін қамтамасыз ете
алмайды. Сол себептен тұтынушылардың деректерді таратудағы жоғарғы
жылдамдықтары мен кеңжолақты мультимедиалық бейнеаудио қызметтеріне
қоятын талаптарына сәйкес қазір жаңа телекоммуникация технологиялары
көптеп дамуда. Megaline қызметін қолдану Қазақстан Республикасының
барлық аудандарында қазіргі таңда қарқынды дамуда.
Операторлардың қондырғыларды жеткізушілер мен қаржылаушылар
үшін желіні дәл құрудың болашақтағы мүмкіндіктері жайлы мәселе маңызды
болып отыр.
Нарық заманына сәйкес тұтынушылар байланыс қызметінің сапасын
бағалай отырып телекоммуникация қызметтерін өздері таңдай алады. Бұл
операторлардың жаңа технологияларды игеруіне алып келеді.
Қазіргі таңда технологияларлың даму салдарынан әрбір кадр үшін толық
бейнелеуді аламыз. (Definition Video - жоғарғы рұқсатты бейнелеу) - бұл өте
жоғарғы бейнелерді жазу мүмкіндігін береді. Сол себептен, операторлар
желінің дамуы мен құрылысында жаңа ғаламторға енгізу технологиясының
барысында қойылатын талаптарға сәйкес абоненттерге қызмет ұсыныстарын
қамтамасыз ету керек.
Қазір кеңжолақты қатынау желісін ұйымдастыруда және тұтынушылар
талаптарын қанағаттандындыруда Megaline қызметтерін қолдану өте тиімді.
Осы дипломдық жобада Megaline қызметтерін Ақтау қаласындағы 28-ықшам
ауданына орнату жобасы қарастырылып, оның техникалық сипаттамалары мен
жұмыс істеу принциптері келтірілді.
8
1 Маңғыстау облысының телекоммуникация желісі
1.1 Ақтау қаласының телекоммуникация желісін талдау
Қазіргі таңда байланыс жүйесінің ұсынатын қызметтерінің сапасы мен
кең жолақтылығы, иілгіштігі, деректерді таратуда жоғарғы жылдамдық талап
етілуде.
Маңғыстау облысының сыйымдылығы 72473 нөмір құрайды. Халық
саны - 428300, ал Ақтау қаласында 153500 жуық. Кеңжолақты қатынаудың ең
көп қолданылатыны ғаламтор желісі. 2014 жылдың қаңтар айынан бастап
18908 қосылу орындалды. Облыс орталығы мен аудандар арасындағы байланыс
талшықты-оптикалық желі арқылы ұйымдастырылған. Ішкіаймақтық SDH
енгізу арқасында кеңжолақты қатынау қызметтер желісі де кеңейді, соның
ішінде: Megaline, SIP- телефониясы және ID TV. Ақтау мен Жаңаөзен
қалаларында жаңа оптикалық байланыс желісін монтаждай жұмыстары
жүргізілуде. 2015 жылы барлық облыс аймағында талшықты оптикалық желі
байланысы толық жүргізіліп, аяқталуы болжамдалады. Бұл тек ғаламтор
байланысын ғана емес, сонымен қатар жаңа телекоммуникациялық
қызметтердің де өсуіне алып келеді.
Ғаламтормен интеграцияланған компаниялардың контакт - орталықтары
Wеb - сайттағы тұтынушыларына жекелеген түрде қызмет көрсетеді. Қиын
жағдайда немесе тауарды сатып алу, я болмаса сатып алмауына байланысты
маңызды сұрақтар туындаса, тұтынушыға онлайн түрде қызмет көрсететін
операторға тез арада байланыс қамтамасыз етеді. Сонымен қоса тұтынушыда
тұрған және рұқсат етілген терминалдық құрылғысына қарай отырып,
ақпаратты ыңғайлы түрде ала алады.
Нарық заманына сәйкес тұтынушылар байланыс қызметінің сапасын
бағалай отырып телекоммуникация қызметтерін өздері таңдай алады. Бұл
операторлардың жаңа технологияларды игеруіне алып келеді.
Қазіргі таңда технологияларлың даму салдарынан әрбір кадр үшін толық
бейнелеуді аламыз. Сол себептен, операторлар желінің дамуы мен
құрылысында жаңа технологиясын енгізу барысында қойылатын талаптарға
сәйкес абоненттерге қызмет ұсыныстарын қамтамасыз ету керек.
Megaline қызметтерін ұсыну үшін тұтынушыға желі қатынасын таңдауға
мүмкіндік береді. Ол деректерді беру жылдамдығына, бағасына байланысты.
Көбіне ол пәтер тұтынушыларына, кішігірім мекемелер үшін аса маңызды. Ал
операторлар және сервис- провайдер үшін олардың инфрақұрылымына сәйкес
келетін технологияға жүгінеді. Мыс сымды қолданатын абонент арна байланыс
жылдамдығын қолдану үшін DSL модемін қолдануға болады. Осыған сәйкес
Ақтау қаласының 28 ықшам ауданына қазіргі талапқа сай Megaline қызметтерін
ұсыну өте орынды.
1.1-ші кестеде Ақтау қаласының телекоммуникация желісінің
9
сипаттамасы келтірілген. Ал телекоммуникация желісінің құрылымдық
сұлбасы А және Б Қосымшаларында келтірілген.
1.1 - к е с т е . Ақтау қаласының сипаттамасы
1.2
Megaline қызметтерін ұсыну бағыттары
Megaline қызметтерін ұсыну қазіргі уақытта төрт бағытта жүреді [1]:
телефондық мыс жұптары негізінде және
xDSL технологиясы
негізінде;
гибридті талшықты - коаксиалды желі;
сымсыз желі:
талшықты оптикалық желі.
Өткізу қабілеттілігін арттырудық ең қарапайым және қымбат емес түрі -
xDSL - технологиясы арқылы. Операторлар үшін бұл сенімді, тиімді жол.
Кабелді жүйеде мәліметтерді тарату жылдамдығы секундына ондаған мегабит
болады.
Екінші бағыт - гибридті - талшықты - коаксиалды желі (HFC, hybrid
fiber-coaxial). Көптеген кабелді модемдерді бір коаксиалды сегментке қосу
10 АТС
(қашықтықтағы
блок)
ҚТЖ
АТЖ
АТС түрі
Қолданыстағы сыйымдылық
АТС
(қашықтықтағы
блок)
ҚТЖ
АТЖ
АТС түрі
Монтаж-
Далған
Іске қосылған
Итого:
48 038
46 425
43\42ххх
ҚТЖ
S-12, MLE
15296
15 210
425ххх
ҚТЖ
М-200
128
23
426ххх
ҚТЖ
S-12, RSU
488
22
41хххх
ҚТЖ
S-12, MLE
8384
7 759
53хххх
ҚТЖ
C&C08, RIM
3840
3 553
31хххх
ҚТЖ
C&C08,
8 573
8 503
3170хх
ҚТЖ
RU-1
300
218
3175хх
ҚТЖ
RU-2
100
72
3177хх
ҚТЖ
RU-4
300
254
3183хх
ҚТЖ
RU-3
400
230
3362хх
ҚТЖ
RU-7
300
22
3365хх
ҚТЖ
RU-8
100
0
59хххх
ҚТЖ
PBX,PANAS.
128
102
40хххх
ҚТЖ
S-12, MLE
5 112
4 950
4053хх
ҚТЖ
RU-6
380
192
30хххх
ҚТЖ
LG LDK 300
516
323
инфрақұрылымынды желінің шығынын азайтады. Бұл жерде өткізу жолағынна
шектелу сақталынады.
Сымсыз қатынау желісін орнату кабелді инфрақұрылымды желіні
орнатуда қиындық пайда болған жағдайда өте тиімді. Соңғы жылдары сымсыз
қатынау желісінің тұрлері өте көп дамып келе жатыр. Және де оның ұсынатын
қызмет тұрлері де көп.
Оптикалық кабелді орталық офистан үйге дейін төсеу радикалды жол
болып табылады. Қазіргі кезде оптикалық кабелді төсеу өте тиімді. Ол үшін
талшықты оптикалық технологияларын таңдауда көптеген нұсқалар бар.
Дәстүрлі шешімдер негізінде оптикалық модемдер, оптикалық Ethernet, Micro
SDH технологияларымен қатар жаңа PON пассивті оптикалық желілер пайда
болды.
1.3 xDSL технологиясын қолдану кеңжолақты қатынас
1.3.1 xDSL түрлері. Тоқсаныншы жылдардың ортасында қатынас
желісінде уақытты бөлу арналарының және ISDN технологияларының орнына
DSL технологиялары келді. xDSL (Digital Subscriber Line) технология
қызметтерін қолдану абоненттер үшін жоғарғы жылдамдықты ғаламторға
қосылуға толық мүмкіндік берді. Ал корпоратив секторлары үшін SOHO (Small
OfficeHome Office) категорияға қатысты кішігірім компаниялар кірді.
Қазіргі уақытқа дейін абоненттік бөлімшеде цифрлық қатынасты
ұйымдастыру үшін мыс сымды телефон желісі қолданылады. Сол себептен
xDSL технологиясын қолдану тиімді болып отыр. Жоғарғы жылдамдықты
таратуда көптеген xDSL (Digital Subscriber Line технологиясының түрлері
қолданылады. Мұндағы x - жоғарғы жылдамдықты цифрлық абоненттік DSL
желісінің түрі. Дауыстық трафик ұсыну үшін, ЛВС топтастыруда,
провайдерлерді топтастыруда, сұраныс бойынша бейне немесе ақылы ТВ
ұсыныстарын қосуда бір ғана DSL қолдануға болады. DSL мыс сымын
қолдану арқылы жаңа технологияға ауысуға мүмкіндігі бар. Сондықтан екі
модемді бөлінген желі ғана емес (мысалы, HDSL технологиясын қолдану),
сонымен қатар цифрлық абоненттік желіні, яғни тұтынушы модемі мен станса
қондырғы арасында қосады ADSL немесе VDSL. Соңғы жағдайда аналогты
телефон байланысы үшін абоненттік желіні қолдану мүмкінділігі сақталынады.
xDSL технологиясын қарастырамыз. xDSL - технологиялары және
олармен қолданылатын жиіліктер 1.1-ші суретте кетірілген.
Симметриялы DSL- қатынас технологиясы:
IDSL (ISDN DSL) - ақпараттар арнасы бойынша жылдамдығы 128
кбитс болатын бір мыс жұбында деректерді тарату стандартты емес
технология.
2B1Q кодалау желі әдісін қолданады, сонымен қатар ISDN
желісіндегі
модемдер мен
терминал
адаптерлерін қолданады. 40 км - ге
11
дейінгі бәр жұп кәбілмен бірмезгілде сөз және деректерді таратуды
ұйымдастыра алады;
HDSL (High-Bit-Rate DSL) - Т1 (1544 кбитс) екі жұп (ANSI - T1.TR.28
стандарты) немесе Е1 (2048 кбитс) ағыны үш жұп бойынша (ETSI -TS 101 135
стандарты) ағындарын тарататын технология. Технологияда 2B1Q желіні
кодалау әдісі немесе QAM (QAM-B-QAM-256) модуляциясы қолданылады.
HDSL технологиясындағы тарату жүйесі үлкен регенерациялық бөлімшені
қолдайды;
1.1 - сурет. xDSL - технологиялары және олармен қолданылатын
жиіліктер
SDSL (SymmetricalSingle Pair DSL) - HDSL технологиясының нұсқасы,
деректерді тарату үшін бір ғана жұпты қолданады. Тарату жылдамдығы - 128
кбитс-тан 2320 кбитс - ке дейін. 2B1Q кодалау желісін қолданады. SDSL
қондырғысы телефон желісі бойынша локалды байланыс желіні
ұйымдастырады;
MDSL (Moderate Speed DSL) - орта жылдамдықты
SDSL нұсқасы
(384кбит-тан 1168 кбитс-қа дейін). 2B1Q кодалау желісін қолданады;
MSDSL (Multirate SymmetricalSingle Pair DSL) - SDSL нұсқасы,
жылдамдығы 144 кбитс-тан 2320 кбитс-қа дейін. САР кодалау желісін
қолданады;
SHDSL (Single-Pair High-speed DSL) - стандартты ITU-технологиясы
(0.991.2 ұсынысы бойынша) цифрлық ағындарды жылдамдығына 192 кбитс-тан
2320 кбитс-қа дейін таратады. Екі жұп кәбілі бойынша 384 кбитс-тан 4640
кбитс-қа дейін тарату жылдамдықтарын қарастырады. Модуляция әдісі -ТС-
РАМ. SHDSL үшін мәліметтерді беру жылдамдығының қашықтық тәуелділігі
1.2-ші суретте келтірілген ;
12
HDSL24 - стандартты ANSI (TLTRQ.06-2001) Т1 ағынын тарату
технологиясы бір немесе екі жұп кәбілімен - аналогты SHDSL 1,5 Мбитс
жылдамдығы үшін. Модуляции әдісі- ТС-РАМ;
VDSL (Very High Speed DSL) - симметриялы режимді VDSL-жүйесі
үшін, ETSI ұйымдастыруда TS 101 270 стандартын қарастырады. Кәдімгі мыс
жұпты кәбілде цифрлық ағындарды тарату жылдамдығы 13 Мбитс.
1.2 - сурет. SHDSL үшін мәліметтерді беру жылдамдығының қашықтық
тәуелділігі
Асимметриялы DSL-қатынау технологиясы:
ADSL (Asymmetrical DSL) - 0.992.1 ITU-T ұсынысы бойынша
жылдамдықтары 6,144 Мбитс тұтынушы бағытында және 640 кбитс кері
бағытта, ара-қашықтығы 2,7 км болатын байланыс арналарында цифрлық
ағындарды тарату технологиясы. Использование метода кодирования DMT
кодалау әдісі бір жұп кәбілінде бірмезгілде жоғарғы жылдамдықты сөз
сигналдары мен деректерді таратуды қамтамасыз ете алады.
ADSL технологиясы келесі қосымша қызметтерді ұсынады:
- телефон сервис қызметтерін сақтайды;
- жоғарғы жылдамдықты мәліметтерді тұтынушыға дейін жылдамдығы 8
Мбитc - та, ал тұтынушыдан 1,5 Мбитс жылдамдықта таратады;
- жоғарғы жылдамдықты ғаламторды;
- жоғарғы сапалы бір теледидар арнасын таратуды, бейне сұраныс
бойынша;
- дистанционды оқу.
RADSL (Rate Adaptive DSL) - стандартты емес ITU-T ADSL нұсқасы,
оператор ұсынысы бойынша тарату жылдамдықтарын өзгерте алады;
G.Lite (Universal ADSL) - кәдімгі мыс сымды жұп арқылы цифрлық
ағындарды тарату технологиясы (6.992.2 ITU-T ұсынысы бойынша) 1,536
13
Мбитс жылдамдықта тұтынушыға, ал одан 512 кбитс жылдамдықта кері
процесті орындайды, қашықтығы 3,5 км. DMT тарату әдісін қолданады;
ADSL2 - цифрлы ағындарды тарату технологиясы (0992.3 3 ITU-T
ұсынысы бойынша) 8 Мбитс жылдамдықта тұтынушыға, ал 800 кбитс
жылдамдықта кері процесті орындайды. Планируется, что скорость передачи в
оборудовании ADSL2 қондырғысында тарату жылдамдығы 1,5 км қашықтықта
12 Мбитс жетеді, ал АТМ IMA үшін инверсті мультиплексирлеуде 40 Мбитс
жылдамдыққа жетеді;
G.Lite2 (G.Lite екінші ұрпағы). Технологияға қойылатын талап 6.992.4
ITU-T ұсынысы бойынша қарастырылады;
ADSL2+. Технологиясына қойылатын талап 0.992.5 ITU-T ұсынысы
бойынша қарастырылады. Кеңейтілген жиілік жолағы 2,2 МГц-қа дейін. 1км-ге
дейін 25 Мбитс жылдамдықта деректерді таратады;
ADSL2++ жиілік жолағының ені ADSL салыстырғанда төрт есе үлкен
4,4МГц- ке дейін, тарату желісінің қашықтығы 6,5 - 7 км;
ассиметриялы VDSL - мыс сымды жұп кәбілі бойынша цифрлық
ағындарды тарату технологиясы, жылдамдығы 52 Мбитс тұтынушыға дейін,
ара қашықтығы 300 м.
1.4 ADSL технологиясы
ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) - бұл баяу аналогтық
телефондық желіні жылдам цифрлық желіге айналдыруды мүмкін ететін
технология. Басты қасиеттері - бос телефон, мәліметтер жіберудің жоғары
жылдамдығы және желінің жоғары сапасы. ADSL-ды пайдаланған кезде бір
уақытта интернетте жұмыс істеп, телефонмен сөйлесуге болады. ADSL
кеңжолақты (broadband) технологиялар класына жатады. Ол абонетке қарай -
7,5 Мбитс дейін, абонеттен бері - 1,5 Мбитс деін мәліметтер жіберу
жылдамдығын қамтамасыз етеді. ADSL - бүгін хDSL технологияларының
ішінде ең көп қолданылатын түрі.
ADSL технологиясы стандартты абонеттік аналогты телефондық
желілерді жоғарғы жылдамдықты цифрлік желілерге айналдырады. Бір желіде
телефонмен сөйлесу мүмкіндігін сақтай отырып, барлық жерде қолданылатын
өрілген жұп сымын қолдану (АТС-тен абонентке дейінгі телефондық желі),
ADSL технологиясының ерекшеліктерінің бірі болып табылады. Бұл провайдер
жағынан қосымша байланыс желілерін тартуға шығын кетпейтінін білдіреді.
ADSL технологиясы мәліметтерді ассиметриялық жіберуді қажет ететін
қызметті көрсету үшін жасалынған, мысалы: сұраныс бойынша видео. Бұл
жағдайда мәліметтер ағыны пайдаланушы жағына жіберіледі де, бірақ
пайдаланушыдан желі жағына мәліметтер ағыны өте аз болып табылады.
Қосылу түйінінде (көбінесе АТС бөлімінде орналасқан провайдердің қызмет
көрсету аумағы) ADSL қосылуының DSLAM мультиплексоры орнатылады, ал
14
желімен әрекет жасау оның функциясы болып табылады. Дауыстық арналар
АТС-ке келіп түседі. Телефон жолымен бір мезетте дауыс және мәліметтерді
жіберу үшін жиілік жолағын ағындарға бөлу керек: 4 кГц-ке дейінгі жолақ
дәстүрлі телефон байланысын сақтау үшін қолданылады, ал мәліметтерді
жіберу сигналы 4 кГц тен 1 МГц ке дейінгі диапазонында жатады.
Жоғарғы жылдамдықты ағын көптеген ағынға бөлінеді, бұл жағдайда 30-
дан 138 кГц ке дейінге диапазоны 640 кБитс максималды жылдамдықтағы
абоненттен мәліметтерді жіберу үшін қолданылады. 150 кГц тен 1,1 МГц-ке
дейінгі бүкіл жоғарғы жиілік диапазоны төмен түсетін ағын үшін арналған,
мұнда өткізу қабілеті ара-қашықтықтық пен жол жағдайына байланысты 8
Мбитс жетуі мүмкін. Мәліметтер ағыны жіберу негізінен дискретті
мультижиіліктік модуляция әдісімен жүзеге асады.
ADSL технологиясын қолдануының артықшылықтары:
- қолданыстағы телефондық байланыс жолдарын пайдалану;
- жоғарғы жылдамдықты мәліметтер жіберу жолы, яғни жаңа сервиске
қосылуға мүмкіншілік - сұраныс бойынша видео, желілік ойындар, видео
бақылау және видео конференция, дистанциялық оқыту және т.с.с.;
- бір уақытта ғаламторда жұмыс істеу және телефонмен сөйлесу
мүмкіндігі;
- пайдаланушы құрылғысының аса қымбат болмауы, компьютерге
қосылу үшін интерфейсті таңдау мүмкіндігі (Ethernet, USB, PCI-карта).
Абоненттен провайдерге мәліметтерді жіберу жылдамдығы бірнеше
факторларға байланысты, оның ішінде - абоненттік жолдың ұзындығы, мыс
сымының диаметрі және кабель изоляциясының кедергісі, тармақтық көпірінің
болуы, қиылысу нысан алуының мөлшері, орам саны және т.с.с.
1.5 ADSL2 және ADSL +2 технологиялары
ADSL2 (G.992.3,G.992.4) және ADSL2+ (G.992.3,G.992.5) стандарттарын
шығару мақсаты: таржолақты кедергі болғанда мәліметтерді үлкен ара-
қашықтыққа жіберу кезінде жолдың өте жоғары өткізу қабілетін жасау.
Олардың артықшылықтарының бірі - абонент жағына мәліметтерді жіберу
жылдамдығының жоғарлауы, 12 Мбитс - ADSL2 және 24 Мбитс - ADSL2+,
оның байланыс арнасының сапасына бейімделу мүмкіндігі, арна жағдайының
диагностикасы және мәліметтерді үлкен ара-қашықтыққа жіберу мүмкіндігі.
Бұл модуляцияның және сигналды өңдеу алгоритмінің сұлбаларының
жақсартылуынан, дестедегі деректердің азаюынан, жақсы кодтаудың әсерінен
жүзеге асады.
ADSL2ADSL2+ технологиясында бір биттік квадратуралық-
амплитудалық модуляция және төрт жазықтықтың 16-деңгейлік торлық
кодалау жүзеге асырылады. Осы жағдай ұзындығы 3 км - ге дейін созылатын
желілерде деректерді тез жеткізуге және сигналшу қатынасын азайтуға
15
көмектеседі. ADSL-да дестенің ішіндегі 32 кБитс жолағында болатын қызмет
ақпараты тұрақты көлемді алып тұрады, ал ADSL2-де қызмет ақпаратының
көлемі программды берілуі мүмкін, яғни 4 пен 32 кБитс интервалында керексіз
шығындардың көлемін басқара алады. Оның арқасында тұтынушыға керекті
ақпаратты жіберу үшін қосымша 28 кБитс босатылады. Нәтижесінде сапасы
жақсы желілерде ақпаратты 12 Мбитс жолағында жіберуге мүмкіндік береді.
Ұзындығы 3,5 км-ден асатын желілерде ADSL2 технологиясы ақпаратты
ADSL-ге қарағанда 200 метрге қашық жібереді, ал егер қашықтық бірдей болса
ADSL2 технологиясы ADSL-ге қарағанда ақпаратты 50 кБитс - қа тез жібереді.
Артықшылықтары мен мүмкіншіліктері:
жылдамдық пен беру алыстығының параметрлері жақсартылған;
диагностика және автоматты басқару;
қоректендіруді басқарудың жақсы мүмкіншіліктері;
тез қосылу;
толығымен цифрлік режим;
құрылғылардың өзара арекеттесу мүмкіншілігі жақсартылған.
ADSL2+ технологиясында жаңа функциялар және ADSL-ге қарағанда
артылықшылықтары бар: жұмыс істеу қашықтығы мен жылдамдығы
жоғарлатылған, желіге диагностика жасау, берудің қуатын басқару, тез уақытта
байланыс орнату және жақсартылған өзара қатынас. Қоректенуді екі режиммен
басқару энергияның шығындалуын азайтады және ADSL-і бар тұтынушыларға
әрдайым қосылуды ұйымдастырады. Қореқтендірудің L2 режимі ақпаратты
төмен жылдамдықты жіберуге пайдаланылса, L3 режимі күту режимі үшін
немесе ұйқы режимі үшін қойылады. Осы функция энергияның
шығындалуын 50% -ке дейін азайтады.
Осы негіздердің салдарынан ADSL технологиясының құрылымы едәуір
өсті, кәдімгі телефон желісінен кеңжолақты ADSL абоненттік қатынау жүйесіне
дейін. Ол 1-3-ші суретте келтірілген.
Абонент желісінен берілетін сигнал, жиілік диапазонында үшке бөлінеді:
телефон сигналдарын тарату диапазоны;
ADSL жоғарғы желі диапазоны;
ADSL төменгі желі диапазоны.
Асимметриялық ауысу бойынша көретініміз: абоненттен түйін желісіне
берілетін деректердің тарату жылдамдығы (жоғарғы желі) аз, ал түйін желісінен
абонентке берілетін (төменгі желі) деректерді тарату жылдамдығы үлкен
болады. Сондықтан телефон арнасында жоғарғы желі бойынша берілетін
деректерге аз желі диапазоны бөлінеді. ADSL технологиясы 1,1 МГц - ке
дейінгі жиілік диапазонын қамтиды.
Телефонный сигналы 0,3-тен 20 кГц-ке дейінгі диапазонды қамтиды.
ADSL жоғарғы желісі - 30 кГц -тен 140 кГц- ке дейінгі диапазонды, ал ADSL
төменгі желісі сигнал - 140кГц-тан 1100 кГц-ке дейінгі диапазонды қамтиды.
16
1.3 - сурет. Телефон желі байланысының АDSL байланысына
түрленуі
Абоненттік қосылу сұлбасының негізіне жиілікпен бөлу принципі
қолданылады. 1.4-ші суретте абонент желісінен берілетін сигнал, жиілік
диапазонында үшке бөлінетіні көрсетілген.
1.4 - сурет. ADSL және телефон сигналын берудегі жиілік диапазоны
17
Бұрынғы телефон желісінің екі жағына да жиілікті бөлуді қамтамасыз ету
үшін сигналдарды бөлетін сплиттер орнатылады. Ол телефон тізбегі мен ADSL
кеңжолақты қатынау желі аралығын бөлу функциясын орындайды. Телефон
байланысы (немесе ISDN байланысы) өзінің жиілік диапазонында бұрынғыдай
беріледі. Абонент желісінің кәдімгі телефон желісі немесе ISDN желісі екенін
айқындайтын ADSL стандартының екі түрі қолданылады:
кәдімгі 300-ден 3400Гц диапазонында берілетін телефон байланысы
үшін ADSL 30 кГц жиілігінен бастайды;
ISDN желісі қолданылғанда ISDN деректері 80 кГц диапазонында
берілсе, ADSL 138 кГц жиілігінен бастайды.
Сплиттер жоғарғы және төменгі жиілік сүзгіштерінен тұратын пассивті
элемент. Олардың негізгі қызметі кәдімгі телефонISDN трафигі мен ADSL
трафигін бөлуді қамтамасыз ету. Сплиттер пассивті элемент болғандықтан
қорек көзін қажет етпейді.
Абоненттің кеңжолақты қатынауға қосылуы үшін станса жағында
DSLAM (DSL Access Multiplexer - мультиплексор доступа DSL) қондырғысы
қосылады. Ол АТМ ұяшығында ADSL сигналына түрлендіру функциясын
орындайдап, желіге жібереді.
1.6 ADSL хаттамаларын функциялау
Кеңжолақты қатынау тұтынушының ғаламтор желісінде активті
жұмысына сүйене отырып компьютерден серверге дейінгі әртүрлі
хаттамалардың түрленуін қарастырамыз. 1.5-ші суретте деректерді таратуда
қолданылатын әртүрлі қондырғы жиынтықтары келтірілген [3, 4].
Ғаламторда қолданылатын тұтынушының мәліметтері НТТР жоғарғы
деңгей хаттамасының сұрауы түрінде беріледі. Для передачи данных кадры
Деректерді тарату үшін HTTP кадры TCPIP транспортты кадрде жиналады
содан соң ADSL модемі арқылы жіберіледі. Ол үшін әртүрлі интерфейстер
қолданылады, көбіне - Ethernet немесе USB.
ADSL модемінің маңыздылығы - ADSL арқылы таратуда қолайлы болу
үшін тұтынушы мәліметтерін форматқа түрлендіреді. Модем жоғарғы деңгей
мәліметтерімен жұмыс үстемейді, онда тек TCPIP кадрлары қолданылады.
Абонент тізбегінде кадрларды тарату үшін модем ADSL төрт деңгейлі
құрылымын қалыптастырады: ADSL хаттамасының физикалық деңгейін, АТМ
негізінде каналды деңгей, нүкте-нүкте режимінде арна бпйланысын бақылау
үшін РРР деңгейі және TCPIP.
Модемдегі деректерді түрлендірудің ең негізгі мақсаты - ол ADSL
күрделі құрылымын қалыптастыру. Модемдегі қалыптастырылған ADSL
кадрлары модуляция түрінде қолданылатын телефон желісі арқылы DSLАМ-ға
жіберіледі. Бір DSLAM-ға бірнеше модем қосыла алады.
18
DSLAM ADSL және АТМ деңгейінде жұмыс істейтін қондырғы. Оның
негізгі мақсаты - желіде таратылатын ADSL кадрларындағы деректерді қайта
қалыптастыру және АТМ ұяшық ағындарын қалыптастыру.
1.5 - сурет. ADSL қосылудың толық сұлбасы
Алғашында пайда болған АТМ ұяшықтары кеңжолақты қатынау
функцияларын орындай алатын. Қазіргі кезде АТМ технологиясы тек қызметтік
жұмыстарды орындайды. Сол себепті АТМ ұяшықтарын қазіргі желіде
қолданылатын ТСРІР хаттамасына түрлендіру қажет етіледі. Абоненттік
қатынас тізбегіне тағы кеңжолақты қашықтықты қатынау сервері- (Broadband
Remote Access Server, BRAS) қондырғысы қосылады. Бұл қондырғы
кеңжолақты қатынауды басқару үшін ІР технологиясының шеткі
маршрутизатор қызметін атқарады. BRAS дестелі трафикті деректерді
таратудағы арна деңгейіндегі ADSL тұтынушысының трафик параметрлерін
басқарады. Мысалы, тұтынушыдан желігі жіберілетін деректердің тарату
жылдамдығын реттей алады. Қазіргі кезде
DSL қатынау желісінің
операторларлары тура және кері бағыттағы трафиктерді шектеу үшін АТМ
қатынау түйіндерінде белгіленген жылдамдық кескіндерін қолданады. Бірақ
иілгіш қалыптастырылған өткізу қабілеттілігін ұсыну үшін нақты реттейтін
қондырғы қажет. Сонымен қатар аймақты желі және қатынау желісінің
19
операторлары иілгіш масштабты шешімді қажет етеді. Бұл жерде BRAS негізгі
элемент болып табылады.
DSLAM-да ІР дестелі трафик ағындарын басқару мүмкін емес, өйткені
DSLAM АТМ деңгейін қолдайды. Ағындарды басқару функциясынан басқа
BRAS деректер форматын түрлендіру функциясын да орындайды. Өйткені бұл
элемент соңғы шешімді орындайды, бұдан соң желіге жіберіледі.
Қортындысында, ADSL жүйесін функциялауда модем мен DSLАМ
аралығында байланыс орнатылады. Ал қалған кеңжолақты қатынау желісінің
элементтері NGN тарнспорттық желі құрамына жатады.
1.7 ADSL жүйесіндегі желі кодасының алгоритмі
ADSL ерекшелігі - 256DMT модуляциясын қолданады [3, 4, 6]. ADSL
үшін өңделген ақпараттарды тарату әдісі бойынша сигналдарды таратуда 256
тасымалдаушы қолданылады. Ол 1.6-ші суретте келтірілген. Тасымалдаушыда
деректерді тарату амплитудалы- фазалы модуляция (Quadrature Amplitude
Modulation, QAM) көмегімен орындалады.
1.6 - сурет. 256 DMTтарату алгоритмдегі тасымалдаушылардың таралуы
Бұл арнада 256 кіші модемдердің бар екенін көрсетеді, олардың
әрқайсысы ақпараттарды өзінің тасымалдаушысы арқылы береді. Мұндай әдісті
қолдануда тарату параметрлеріне әсер ететін шуылдар аз болады.
Тасымалдаушылар аралығында 4312,5 Гц қорғаушы интервал орнатылады.
Тасымалдаушылардың жартысы жоғарғы сызықта, ал жартысы төменгі
сызықта беріледі.
Жеке тасымалдаушының ақпараттарды тарату көлемі сол жиіліктегі
сигналшуыл қатынасына тәуелді. Егер тасымалдаушыдағы сигналшуыл
қатынасы көп болмаса, онда битс саны аз болады. Таралу жылдамдықтарын
жиілік бойынша тарату қорытындысында абоненттік жұпта жиіліктен
сигналшуыл қатынасының тәуелділігін қайталайды. Мысал ретінде 1.5-ші
20
суретте амплитудалық жиілікті сипаттама мен селективті
бөгеудің
бірқалыпсызы пайда болатын абоненттік желі келтірілген.
1.7 - сурет. Амплитудалық жиілікті сипаттама мен жиіліктік бөгеу
1.8 - сурет. Жеке тасымалдаушылардағы шуылдардың беру деңгейінің
таралуына әсері
Қорытындысында ADSL тарату сигналдарының деігей кескіні АЖС
кескінін қайталайды, селективті бөгеу барлық сигналына әсер етпейді, тек бір
немесе бірнеше тасымалдаушыларына әсер етеді. Екі қадамды алгоритм
256DMTQAM цифрлық ағындарды таратуда абоненттік жұптың кез-келген
параметріне сәйкестелінеді.
21
1.8 ADSL параметрлер сапасына әсер етуші фактор
ADSL парметрлер сапасына әсер ететін екі екі факторды қарастыруға
болады [3, 4, 6]:
абоненттік кәбілдік жұп параметрлерінің әсері;
модем-DSLAM жұп жағынан әсер.
ADSL парметрлер сапасына тікелей әсер ететін абоненттік кәбілдік жұп
параметрлерінің әсері. Негізгі базалық параметрлерге жататындар:
желідегі тұрақтыайнымалы параметрлер;
абоненттік шлейф кедергісі;
абоненттік шлейфтің қорғашы кедергісі;
абоненттік шлейфтің сыйымдылығы мен индуктивтілігі;
желідегі нақты бір жиіліктегі кедергі кешені.
Келтірілген параметрлердің мәндері абонент жұбының сапасын
анықтайды.
Базалық параметрлерден басқа кәбілдің арнайы мамандандырылған
параметрлері қолданылады. Оның базалық параметрден айырмашылығы осы
параметрлердің кез-келген өлшемдері желінің жиіліктік тестілеу әдісіне
сүйенеді. Әдіс бойынша абоненттік кәбіл параметрлеріне тестілік арнайы
сигналды беру қажет, содан соң желідегі сигналдың өту сапасын талдау қажет.
Арнайы параметрлерге жатады:
кәбілдегі өшу;
кең жиілік жолағындағы шуыл және сигналшуыл қатынасы;
амплитудалық- жиіліктік сипаттама;
жақын соңындағы өшу алмасуы;
қашық соңындағы өшу алмасуы;
импульсты бөгеулер;
бірқалыпсыз таралу сипаттамасындағы симметриялы жұп.
ADSL параметрлерінің сапасына әсер етуші тағы бір фактор- кәбілдің
біртексіздігі. Абоненттік кәбілдегі кез-келген біртексіздік тарату
параметрлеріне әсер етеді. Кеңжолақты сигналды парраллелді қосылған жерден
берсе, онда алдымен берілетін сигнал бөлінеді, содан соң келісілмеген қосылу
соңында шағылысады. Қабылдау бөлімінде тура және шағылысқан сигнал
бірінің үстіне бірі түседі. Сонымен қатар шағылысқан сигнал шуыл ретінде
қарастырылуы мүмкін.
ADSLжалпы параметрлеріне модем-DSLAM жұбыда әсер етеді. Мұнда
бірнеше факторлар қарастырылады:
ADSL
технологиясы
DSLAM
және модем параметрлерінің
технологиялық тәуелсіздігін қарастырады. Бұл қондырғылар әртүрлі
өндірушіден болуы мүмкін. DSLAM және модем қондырғыларының кез-
келген келіспеушілігі ADSL қатынау сапасына әсер етеді;
22
DSLAM және модем қондырғылары ең тиімді жұмыс режимін
орнатпауынан әсері.
Диагностика кезінде қиылыспау факторы салдарынан дқрыс орнатпау.
Мұнда бір қондырғының жұмыс істеуі дұрыс болмай қалған жағдайда.
Мысалы, модемдегі эхокомпенсатор дұрыс жұмыс істемегенде, бұзылыс пайда
болады немесе DSLAM сигнал деңгейінің бұзылуы.
каналдардың дұрыс қосылмауында, SNR диагностика алгоритмінде
бұзылыс болғанда ADSL сапасы нашарлайды.
АТС-тің жқмыс істейтін жалғастырғыш желілерінің түрлері:
- цифрлық жалғастырғыш желілер, тарату жылдамдықтар 2048 кбитс
(ИКМ-30) 1ВСК, 2ВСК сигнализация хаттамасымен, PRI(EDSS) және ОКС №7,
V5.2;
- аналогты төрталты сымды жалғастырғыш желілер кез-келген ішкі
жолақты немесе сыртқы жолақты сигнализациямен (соның ішінде ТДН,
АДАСЭ, ССС);
- аналогты екі сымды абоненттік желі, аудандық АТС-пен байланысу
үшін;
- H.323, SIPSIP-T хаттамасындағы IP- желісі.
АТС келесі соңғы абоненттік қондырғылар түрлерін қолданады:
- импульсты немесе жиілікті телефон аппараттарын;
- деректерді тарату қондырғысы (модем, факс);
- қашықтықтағы абоненттік қондырғы (ТДН және АДАСЭ хаттамасы
бойынша);
- уақыттық тығыздаудағы абоненттік қондырғы;
- CallerID функциялы телефондар;
- абоненттік VoIP-шлюзі;
- Н.323, SIPSIP-T хаттамалары бойынша ІР телефондары;
- жүйелік телефондар.
АТС бірнеше қосымша қызметтерді ұсынуды қарастырады:
- кіріс шақыруын басқа абонентке беруді (қайта адрестеу);
- абонент бос болмағанда шақыруды қайта жіберу;
- операторға кіріс шақыруын жіберу;
- автохабарлағышқа кіріс шақыруын жіберу;
- нөмірді термей шақыруды қайта жіберу;
- алдын-ала заказ бойынша абонентпен жалғасу;
- жеке кодты енгізу (алмастру) немесе паролды алмастыру;
- кейбір шығыс сигналдарына тыйым салу;
- кіріс, шығыс байланыстарына тыйым салу;
- кіріс ақыруына уақытша тыйым салу;
- жалғасуды басқа абонентке жіберу;
- конференц-байланысы;
- абоненттік нөмірлердің қысқартылған терімі;
- тура байланыс;
- ұсыныс бойынша абонентті шақыру;
23
- барлық ұсыныстардан бас тарту;
- пароль арқылы шығыс байланыс;
1.9 Мәселенің қойылымы
Бұл дипломдық жобада Актау қаласында Megaline қызметін ұсыну
қарастырылады. Абоненттерге
Megaline қызметін ұсыну үшін Huawei
компаниясының IP DSLAM SmartAX MA5600 қондырғысын орнатуды
қарастырамын. Жобаланатын 28 ықшам ауданының құрылымдық сұлбасы В
қосымшасында келтірілген. Дипломдық жобада қарастырылады:
абонент құрамын және қосылу сұлбасын анықтау;
IP DSLAM қондырғысының мәліметі;
абоненттер құрған жүктемені есептеу;
телекоммуникация желісінің өткізу қабілеттілігін есептеу;
IP Phone абоненттері үшін VoIP параметрлерін есептеу;
өміртіршілік қауіпсіздігін қарастыру;
экономикалық тиімділікті есептеу.
24
2 Қондырғыны таңдау
2.1 SmartAX 5600 (IP DSLAM) қондырғысы
Huawei
компаниясының
SmartAX MA5600
қондырғысы:
үлкен
сыйымдылықты Smart AX MA5600 және орта сыйымдылықты
SmartAX
MA5603 қондырғыларынан тұрады. MA5600 - GE негізделген IP кеңжолақты
қатынау қондырғысы [10].
2.1-ші суретте көрсетілген MA5600 кеңжолақты қатынау қондырғысы
өңдеу қабілеттілік қуатымен сипатталады және әртүрлі қызмет ұсыныстарын,
тиімді желі мүмкіндіктерін қолдайды.
2.1 - сурет. SmartAX MA5600
Бұл функциялар мен мүмкіндіктер тиімді кеңжолақты қатынау мен
жекеменшік қабілеттілігін ұлғайтады.
Huawei Technologies компаниясы шығарған МА5600 сериялы DSL IP-
коммутаторлары мультисервистік ІР қатынаудың 2-ші және 3-ші деңгейлерін
құрайды. Олар стандартты ІР DSLAM мультиплексоры ретінде Ethernet,
VDSL, VDSL2, ADSL Annex A, Annex B, ADSL2+, G.SHDSL
технологияларының қолдауымен абонент пен ІР желі конвергенция деңгей
аралығын жалғастырады.
SmartAX MA5600 GE базасында келесі ұрпақтың IP DSLAM қондырғысы
болып табылады. Ол қызметтердің интеллектуалды талдау мүмкіндіктерін,
шинаның жоғарғы өткізу қабілеттілігін, сыйымдылығы IPTV 1.000 каналы және
L2 мен L3 деңгейлерінің маршруттау функциясын орындай алады [10].
Жоғарғы өткізу қабілеттілігі мен интеграциялау тығыздығы:
L2L3 коммутация деңгейлерінің тұйықталмайтын құрылымы;
25
шинаның өткізу қабілеттілігі 210 Гбитс;
деректерді тарату жылдамдығына сәйкес дестелердің жылдамдықпен
берілуі;
896 ADSL2+ 448 G.SHDSL портты;
2.688 ADSL2+ статив порты;
Каскадталу мүмкінділігі.
МА5600 сериялы қондырғысы FE және GE интерфейстерінің үлкен
жиынтығын: 100Base-TX электрілік интерфейсін, 100Base-FX бірмодалық және
көпмодалық
оптикалық
интерфейстерін, 1000Base-SX
бірмодалық
оптитикалық интерфейсін және көпмодалық
1000Base-LX оптикалық
интерфейсін қолдайды.
Физикалық сипаттамасы:
а) стативтері:
статив 2,2 м: 2200 мм x 600 мм x 600 мм (В х Ш х Г);
статив 1,8 м: 1800 мм x 600 мм x 600 мм (В х Ш х Г).
б) шелф:
444,50 мм x 436,00 мм x 420,00 мм (В х Ш х Г).
в) айнымалы тоқтың жұмыс кернеуі:
Номиналдық кернеуі: а) 220 В, 50 Гц, б) 110 В, 5060 Гц;
диапазондары: а) 220 В+-30%, 50 Гц+-10%, б) 85 В-143 В, 47 Гц-63 Гц;
г) тұрақты тоқтың жұмыс кернеуі:
номиналдық кернеуі: -48 В -60 В;
диапазоны: -38 В - -72 В.
Әртүрлі интерфейс қызметтері:
64 ADSLADSL2 интерфейс платасы+ порт;
64 ADSLoISDNADSL2 интерфейс платасы +oISDN порт;
32 G.SHDSL интерфейс платасы+ порт;
Ethernet 100M1.000M қатынау платасы;
VDSL2 аппараттық тарату.
Multicast мүмкіндіктері:
1.000 multicast каналы;
IGMP дестелерін өңдеу мүмкіндіктері;
IGMP қосып-айырғыштары;
он-лайн режимінде абоненттерді есепке алу;
multicast: IGMP, IGMP-proxy өаттамаларын қолдау;
MACIP-адрес қатынаулары.
QoS механизмі мен қызметтерін талдау:
L1-L7 деңгейіне сәйкес трафикті жіктеу;
Жылдамдықты реттеу, қайта адрестеу, сүзгілеу, 802.1p (3 бит) TOS (3
бит) DSCP (6 бит) трафик жіктелуіне байланысты маркілеу;
DHCP Option 6082 қолдануымен қызмет түрлерін анықтау, PPPoE+,
VLAN жоғарғы деңгейлі қондырғылармен өзара байланыстыру.
26
Қызметтерді ұсыну мүмкіндіктері: QinQ қолдау; L2TP қолдау; GRE пен
MPLS PE қолдау.
2-ші және 3-ші деңгейлі машруттау мүмкіндіктері.
2-ші деңгейлі маршруттау:
Smart-VLAN және Mux-VLAN қолдау;
4.000-ға дейін VLAN 802.1Q қолдау ;
таблица емкостью до 16.000 MAC-адрестік кесте сыйымдылығы;
STPRSTP (802.1D1W) хаттамаларын қолдау.
3-ші деңгейлі маршруттау:
RIP2, OSPF статикалық маршруттау;
DHCP Option 6082, DHCP relay;
ARP-proxy.
2.2 Маршрутизатор
Маршрутизатор - арнайы мамандандырылған желі компьютері, минимум
бір желі интерфейсі бар, әртүрлі желі сегменттері аралығында дестелерді
таратуға арналған қондырғы.
Маршрутизатор OSI моделінің жоғарғы үшінші желі деңгейінде жұмыс
істейді. Әдетте маршрутизатор десте мәліметінде көрсетілген тұтынушы адресі
арқылы маршруттау жолын таңдап, сол адрес бойынша деректерді жібереді.
Егер маршруттау кестесінде адрес көрсетілмесе, онда оны лақтырып тастайды.
Дестелерді маршруттаудың тағы бір әдісі ол жіберушінің адресін
қолдану. Бұл әдіс сирек қолданылады, берілетін деректерді шифрлау мен
дешифрлеуде кезінде ғана.
Маршрутизаторлар коллизий домендеріне, кеңтарату домендеріне немесе
дестелерді сүзу салдарынан желідегі жүктеменің азаюына көмек бере алады.
Оларды көбіне архитектурасы немесе хаттамалардың сәйкес келмеуінен әртүрлі
желілерді топтастыруда қолданады. Мысалы, xDSL, PPP, ATM, Frame relay
хаттамаларын қолданатын Ethernet және WAN локалды желі байланысында.
Кейбірде маршрутизаторды локалды желіден глобалды ғаламтор желісіне қосу
мүмкіндігін қамтамасыз етуде қолданады.
Абонент секторында компьютерді ғаламторға қосу үшін аз портты
маршрутизаторроутер қолданылады. Ол үшін DHCP хаттамасы арқылы
локалды желі қондырғысын ІР адреспен қамтамасыз етеді, ал өзі ішкі
провайдерден ІР адресін алады. Қазіргі жаңа шыққан роутер көптеген қосымша
функцияларды орындай алады: Wi-Fi қатынау нүктесі арқылы мобилді
байланысты қосады; файервол сыртқы шабуылдардан қорғайды; бірнеше
провайдерден ғаламторды резервтейді; USB - порты арқылы принтерді қосады
және т.с.с.
27
2.2 - сурет. Cisco 71 маршрутизаторы
Маршрутизаторлар әртүрлі желілік өткізу қабілеттілігіне ие. Қарапайым,
арзан моделдер ғаламторға қосылуда жоғарғы жылдамдықты тариф бойынша
өздерінің жылдамдықтарын шектей алады.
Қазіргі кезде абоненттерге сымсыз байланыс желісін орнату кеңінен
қолданылуда. Соған байланысты компаниялар маршрутизатор түрлерін таңдай
алады. Соның бірі ТР-Link маршрутизаторы. Ол IEEE 802.11g бойынша 100
Мбитс жылдамдықта жұмыс істейді. Жаңа қондырғы PCI- және PCMCIA-
адаптерін, көпфункционалды қатынау нүктесін, сонымен қатар сымсыз қатынау
нүктесі мен маршрутизаторды қосатын бір қондырғыдан тұрады.
N сериялы TP-Link TL-WR1043ND сымсыз гигабитті маршрутизатор
әмбебапты қатарлы маршрутизаторлы және 4-портты гигабитті коммутаторлы,
сымды және сымсыз желілерді қосуға арналған қондырғы. Ол 2.3-суретінде
көрсетілген. Қондырғы стандартты РСІ- адаптері түрінде орындалған.
Антеннасы басқа сымсыз қондырғылардың антенасы сияқты стандартты.
Антенаны ауыстыруға болады, сымсыз қатынау нүктесінен қашықтыққа
кеткенде, әлсіз сигнал болғанда, күшейту коэффициенті жоғарғы антеннаға
ауыстыруға болады.
Сервер бөлімі екі бөліктен тұрады: көп функционалды ұатынау
нүктесінен, бір құрылғыға орналасқан сымсыз қатынау нүктесі мен
маршрутизатордан.
2.3 Коммутаторлар қызметі
28
Локалды есептеу жүйесіндегі коммутаторлар байланыс жүйесінде
қолданылу жағынан әртүрлі мүмкіндіктерімен ерекшелінеді. Оның себебі
оларды шығаратын өндіру фирмасына байланысты болады. Жоғарғы класқа
жататын коммутаторлар жоғарғы өнімділікті қамтамасыз ету қажет сонымен
қатар басқару функциясының кең спектрін қолдау қажет. Мұндай қондырғылар
МАС-деңгейіндегі қарапайым коммутациядан басқа маршруттау функциясын
орындайды. Қарапайым және арзан коммутаторлардың қолданатын порттары аз
және басқару функцияларын қолдайтын қабілеттілігі болмайды.
Қазіргі кездегі коммутаторлар патентті ASIC бақылаушысы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Берілген дипломдық жобада Ақтау қаласына Megaline технологиясын
енгізу мүмкіндіктері
қарастырылады.
Абоненттерді ғаламторға қосуды
қамтамасыздандыру үшін құрылғыларды тандау, дестені тарату уақыты мен
кешігу уақытына есептеулер жүргізілген.
Жобада өміртіршілік қауіпсіздігі мәселелері жан-жақты карастырылған.
Еңбек шарттары мен жұмыс орнын табиғи және жасанды жарықтандыруларға
есептеулер жүргізілген.
Жобаның техника-экономиқалық негіздемесі жасалды. Барлық
жасалынған жұмыстардың бағасы есептелді. Интеллектуалдық еңбектің құны
анықталды. Орындалған жұмыстың экономикалық тиімділігі есептелді.
Аннотация
В данном дипломном проекте рассматриваются возможность внедрения
технологий Megaline в городе Актау. Производится выбор оборудования для
подключения абонентов к интернету, производится расчет параметров передачи
пакетов, задержка пакетов.
Рассмотрены вопросы безопасности жизнедеятельности и условие труда.
Выполнено создание оптимальных условий труда. Рассчитаны естественные и
искусственные освещения методом коэффициента использования.
Произведено технико-экономического обоснование проекта. Выполнен
расчет стоимости произведенной работы. Определено цена интеллектуального
труда. Рассчитана экономическая эффективность выполненной работы.
Abstract
In this thesis project considered the possibility of introducing technology D-
Link in Talgar. There is a choice of equipment for the new technology, calculated
parameters packet, packet delay.
The issues of life safety and working conditions. Achieved create optimal
working conditions. Calculated natural and artificial lighting by utilization.
Produced a feasibility study for the project. The calculation of the value of the
work performed. Determined price of intellectual labor. Calculated the economic
efficiency of the work performed.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1 Маңғыстау облысының телекоммуникация желісі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 9
1.1 Ақтау қаласының телекоммуникация желісін талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ...
1.2 Megeline қызметтерін ұсыну бағыттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3 xDSL технологиясын қолданудағы кеңжолақты қатынас ... .. ... ... ... 11
1.4 ADSL технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
1.5 ADSL2 және ADSL2+ технологиялары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .15
1.6 ADSL хаттамаларын функциялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
1.7 ADSL жүйесіндегі желі кодасының алгоритмі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..
1.8 ADSL параметрлер сапасына әсер етуші фактор ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .22
1.9 Мәселенің қойылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
2 Қондырғыны таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
2.1 SmartAX 5600 (IP DSLAM) қондырғысы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Маршрутизатор ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
2.3 Коммутаторлар қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
2.4 Порт негізінде VLAN ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
2.5 МАС - адресі негізіндегі VLAN ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31
2.6 Spanning Tree Protocol (IEEE 802.1d) хаттамасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... .
2.7 Өткізу жолағын бақылау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .35
2.8 Желіге қатынаудың шектелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
2.9 Трафикті сегменттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...37
2.10 IEEE 802.1х хаттамасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 37
2.11 Қатынау кескін жолдарын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.12 Топтық таратудың МАС-адрестері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .41
3 Есептеу бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...42
3.1 ADSL абоненттерінің жүктемесін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 28-ықшам ауданының телекоммуникация желісінің өткізу
қабілеттілігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .44
3.3 Трафикті есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 45
3.4 Электрлік жаңғырықтың кедергі әсерін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .48
4 Өмір тіршілік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.1 Өндіріс бөлмесіндегі жұмыс орнындағы жарықтандыру жүйесін
таңдау, бөлменің жасанды жарықтандыруын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 Компьютермен жұмыс істегендегі оптималды еңбек шарттарын
жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..57
4.3 Табиғи жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...58
4.4 Жасанды жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .61
4.5 Кондиционерді таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 66
5 Бизнес - жоспар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.1 Бизнес жоспардың мақсаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...69
5.2 Жобаның қысқаша мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
... ... ... 10
... ... ... 20
... ... ... 25
... ... ... 32
... ... .40
... ... ... 42
... ... ... 55
... ... .55
... ... ... 69
... ... ... 69
5.3 Қызмет сипаттамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.4 Инвестиция шығынын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.5 Эксплуатациялық шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..71
5.6 Табысты есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .75
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...79
Қосымша А ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..80
Қосымша Б ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...81
Қосымша В ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 82 ... ... ... 70
... ... ... 70
... ... ... 78
Кіріспе
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында телекоммуникация
желілерінде сымды байланыс желілерін цифрлық желілерге ауыстыру
аяқталған жоқ. Соның салдарынан абоненттерге қосымша қызмет етуде, соның
ішінде ғаламторға қосылу мәселесі қолға алынуда. Әсіресе, ол ауылдық
жерлерде айқын байқалады. Өйткені қазіргі технологияның дамуынан көптеген
немесе барлық қалалардағы оқу орындарында дистанциондық оқу жүйесі қолға
алынған. Ауылдық мектептерде де ғаламтор арқылы көптеген бағдарламалар
енгізілген. Осы мәселерлерді шешуде АҚ Қазақтелеком барлық байланыс
желілерін қазіргі заманға сай техникалық құралдармен жабдықтауды
қамтамасыз етуде. Ғаламторға енуге қатынау абоненттерге көптеген
қызметтерді ұсына алады: дистанционды оқу; коммуналдық төлемдер; т.б. Яғни
ғаламтор арқылы барлық ақпараттарды алуға болады.
Кез келген бағыттағы телекоммуникациялық жүйенің дамуы мен бәсекеге
төзімділігі рұқсат желілерін таңдау бойынша операторлардың қабылдаған
шешіміне тәуелді анықталады. Қазіргі кездегі қолданысқа енетін және аса
жоғары құнымен, төмен сенімділігімен белгілі болған байланыс желілерінің
көбісі ақпараттық коммуникациялық қызметтердің жаңа түрін қамтамасыз ете
алмайды. Сол себептен тұтынушылардың деректерді таратудағы жоғарғы
жылдамдықтары мен кеңжолақты мультимедиалық бейнеаудио қызметтеріне
қоятын талаптарына сәйкес қазір жаңа телекоммуникация технологиялары
көптеп дамуда. Megaline қызметін қолдану Қазақстан Республикасының
барлық аудандарында қазіргі таңда қарқынды дамуда.
Операторлардың қондырғыларды жеткізушілер мен қаржылаушылар
үшін желіні дәл құрудың болашақтағы мүмкіндіктері жайлы мәселе маңызды
болып отыр.
Нарық заманына сәйкес тұтынушылар байланыс қызметінің сапасын
бағалай отырып телекоммуникация қызметтерін өздері таңдай алады. Бұл
операторлардың жаңа технологияларды игеруіне алып келеді.
Қазіргі таңда технологияларлың даму салдарынан әрбір кадр үшін толық
бейнелеуді аламыз. (Definition Video - жоғарғы рұқсатты бейнелеу) - бұл өте
жоғарғы бейнелерді жазу мүмкіндігін береді. Сол себептен, операторлар
желінің дамуы мен құрылысында жаңа ғаламторға енгізу технологиясының
барысында қойылатын талаптарға сәйкес абоненттерге қызмет ұсыныстарын
қамтамасыз ету керек.
Қазір кеңжолақты қатынау желісін ұйымдастыруда және тұтынушылар
талаптарын қанағаттандындыруда Megaline қызметтерін қолдану өте тиімді.
Осы дипломдық жобада Megaline қызметтерін Ақтау қаласындағы 28-ықшам
ауданына орнату жобасы қарастырылып, оның техникалық сипаттамалары мен
жұмыс істеу принциптері келтірілді.
8
1 Маңғыстау облысының телекоммуникация желісі
1.1 Ақтау қаласының телекоммуникация желісін талдау
Қазіргі таңда байланыс жүйесінің ұсынатын қызметтерінің сапасы мен
кең жолақтылығы, иілгіштігі, деректерді таратуда жоғарғы жылдамдық талап
етілуде.
Маңғыстау облысының сыйымдылығы 72473 нөмір құрайды. Халық
саны - 428300, ал Ақтау қаласында 153500 жуық. Кеңжолақты қатынаудың ең
көп қолданылатыны ғаламтор желісі. 2014 жылдың қаңтар айынан бастап
18908 қосылу орындалды. Облыс орталығы мен аудандар арасындағы байланыс
талшықты-оптикалық желі арқылы ұйымдастырылған. Ішкіаймақтық SDH
енгізу арқасында кеңжолақты қатынау қызметтер желісі де кеңейді, соның
ішінде: Megaline, SIP- телефониясы және ID TV. Ақтау мен Жаңаөзен
қалаларында жаңа оптикалық байланыс желісін монтаждай жұмыстары
жүргізілуде. 2015 жылы барлық облыс аймағында талшықты оптикалық желі
байланысы толық жүргізіліп, аяқталуы болжамдалады. Бұл тек ғаламтор
байланысын ғана емес, сонымен қатар жаңа телекоммуникациялық
қызметтердің де өсуіне алып келеді.
Ғаламтормен интеграцияланған компаниялардың контакт - орталықтары
Wеb - сайттағы тұтынушыларына жекелеген түрде қызмет көрсетеді. Қиын
жағдайда немесе тауарды сатып алу, я болмаса сатып алмауына байланысты
маңызды сұрақтар туындаса, тұтынушыға онлайн түрде қызмет көрсететін
операторға тез арада байланыс қамтамасыз етеді. Сонымен қоса тұтынушыда
тұрған және рұқсат етілген терминалдық құрылғысына қарай отырып,
ақпаратты ыңғайлы түрде ала алады.
Нарық заманына сәйкес тұтынушылар байланыс қызметінің сапасын
бағалай отырып телекоммуникация қызметтерін өздері таңдай алады. Бұл
операторлардың жаңа технологияларды игеруіне алып келеді.
Қазіргі таңда технологияларлың даму салдарынан әрбір кадр үшін толық
бейнелеуді аламыз. Сол себептен, операторлар желінің дамуы мен
құрылысында жаңа технологиясын енгізу барысында қойылатын талаптарға
сәйкес абоненттерге қызмет ұсыныстарын қамтамасыз ету керек.
Megaline қызметтерін ұсыну үшін тұтынушыға желі қатынасын таңдауға
мүмкіндік береді. Ол деректерді беру жылдамдығына, бағасына байланысты.
Көбіне ол пәтер тұтынушыларына, кішігірім мекемелер үшін аса маңызды. Ал
операторлар және сервис- провайдер үшін олардың инфрақұрылымына сәйкес
келетін технологияға жүгінеді. Мыс сымды қолданатын абонент арна байланыс
жылдамдығын қолдану үшін DSL модемін қолдануға болады. Осыған сәйкес
Ақтау қаласының 28 ықшам ауданына қазіргі талапқа сай Megaline қызметтерін
ұсыну өте орынды.
1.1-ші кестеде Ақтау қаласының телекоммуникация желісінің
9
сипаттамасы келтірілген. Ал телекоммуникация желісінің құрылымдық
сұлбасы А және Б Қосымшаларында келтірілген.
1.1 - к е с т е . Ақтау қаласының сипаттамасы
1.2
Megaline қызметтерін ұсыну бағыттары
Megaline қызметтерін ұсыну қазіргі уақытта төрт бағытта жүреді [1]:
телефондық мыс жұптары негізінде және
xDSL технологиясы
негізінде;
гибридті талшықты - коаксиалды желі;
сымсыз желі:
талшықты оптикалық желі.
Өткізу қабілеттілігін арттырудық ең қарапайым және қымбат емес түрі -
xDSL - технологиясы арқылы. Операторлар үшін бұл сенімді, тиімді жол.
Кабелді жүйеде мәліметтерді тарату жылдамдығы секундына ондаған мегабит
болады.
Екінші бағыт - гибридті - талшықты - коаксиалды желі (HFC, hybrid
fiber-coaxial). Көптеген кабелді модемдерді бір коаксиалды сегментке қосу
10 АТС
(қашықтықтағы
блок)
ҚТЖ
АТЖ
АТС түрі
Қолданыстағы сыйымдылық
АТС
(қашықтықтағы
блок)
ҚТЖ
АТЖ
АТС түрі
Монтаж-
Далған
Іске қосылған
Итого:
48 038
46 425
43\42ххх
ҚТЖ
S-12, MLE
15296
15 210
425ххх
ҚТЖ
М-200
128
23
426ххх
ҚТЖ
S-12, RSU
488
22
41хххх
ҚТЖ
S-12, MLE
8384
7 759
53хххх
ҚТЖ
C&C08, RIM
3840
3 553
31хххх
ҚТЖ
C&C08,
8 573
8 503
3170хх
ҚТЖ
RU-1
300
218
3175хх
ҚТЖ
RU-2
100
72
3177хх
ҚТЖ
RU-4
300
254
3183хх
ҚТЖ
RU-3
400
230
3362хх
ҚТЖ
RU-7
300
22
3365хх
ҚТЖ
RU-8
100
0
59хххх
ҚТЖ
PBX,PANAS.
128
102
40хххх
ҚТЖ
S-12, MLE
5 112
4 950
4053хх
ҚТЖ
RU-6
380
192
30хххх
ҚТЖ
LG LDK 300
516
323
инфрақұрылымынды желінің шығынын азайтады. Бұл жерде өткізу жолағынна
шектелу сақталынады.
Сымсыз қатынау желісін орнату кабелді инфрақұрылымды желіні
орнатуда қиындық пайда болған жағдайда өте тиімді. Соңғы жылдары сымсыз
қатынау желісінің тұрлері өте көп дамып келе жатыр. Және де оның ұсынатын
қызмет тұрлері де көп.
Оптикалық кабелді орталық офистан үйге дейін төсеу радикалды жол
болып табылады. Қазіргі кезде оптикалық кабелді төсеу өте тиімді. Ол үшін
талшықты оптикалық технологияларын таңдауда көптеген нұсқалар бар.
Дәстүрлі шешімдер негізінде оптикалық модемдер, оптикалық Ethernet, Micro
SDH технологияларымен қатар жаңа PON пассивті оптикалық желілер пайда
болды.
1.3 xDSL технологиясын қолдану кеңжолақты қатынас
1.3.1 xDSL түрлері. Тоқсаныншы жылдардың ортасында қатынас
желісінде уақытты бөлу арналарының және ISDN технологияларының орнына
DSL технологиялары келді. xDSL (Digital Subscriber Line) технология
қызметтерін қолдану абоненттер үшін жоғарғы жылдамдықты ғаламторға
қосылуға толық мүмкіндік берді. Ал корпоратив секторлары үшін SOHO (Small
OfficeHome Office) категорияға қатысты кішігірім компаниялар кірді.
Қазіргі уақытқа дейін абоненттік бөлімшеде цифрлық қатынасты
ұйымдастыру үшін мыс сымды телефон желісі қолданылады. Сол себептен
xDSL технологиясын қолдану тиімді болып отыр. Жоғарғы жылдамдықты
таратуда көптеген xDSL (Digital Subscriber Line технологиясының түрлері
қолданылады. Мұндағы x - жоғарғы жылдамдықты цифрлық абоненттік DSL
желісінің түрі. Дауыстық трафик ұсыну үшін, ЛВС топтастыруда,
провайдерлерді топтастыруда, сұраныс бойынша бейне немесе ақылы ТВ
ұсыныстарын қосуда бір ғана DSL қолдануға болады. DSL мыс сымын
қолдану арқылы жаңа технологияға ауысуға мүмкіндігі бар. Сондықтан екі
модемді бөлінген желі ғана емес (мысалы, HDSL технологиясын қолдану),
сонымен қатар цифрлық абоненттік желіні, яғни тұтынушы модемі мен станса
қондырғы арасында қосады ADSL немесе VDSL. Соңғы жағдайда аналогты
телефон байланысы үшін абоненттік желіні қолдану мүмкінділігі сақталынады.
xDSL технологиясын қарастырамыз. xDSL - технологиялары және
олармен қолданылатын жиіліктер 1.1-ші суретте кетірілген.
Симметриялы DSL- қатынас технологиясы:
IDSL (ISDN DSL) - ақпараттар арнасы бойынша жылдамдығы 128
кбитс болатын бір мыс жұбында деректерді тарату стандартты емес
технология.
2B1Q кодалау желі әдісін қолданады, сонымен қатар ISDN
желісіндегі
модемдер мен
терминал
адаптерлерін қолданады. 40 км - ге
11
дейінгі бәр жұп кәбілмен бірмезгілде сөз және деректерді таратуды
ұйымдастыра алады;
HDSL (High-Bit-Rate DSL) - Т1 (1544 кбитс) екі жұп (ANSI - T1.TR.28
стандарты) немесе Е1 (2048 кбитс) ағыны үш жұп бойынша (ETSI -TS 101 135
стандарты) ағындарын тарататын технология. Технологияда 2B1Q желіні
кодалау әдісі немесе QAM (QAM-B-QAM-256) модуляциясы қолданылады.
HDSL технологиясындағы тарату жүйесі үлкен регенерациялық бөлімшені
қолдайды;
1.1 - сурет. xDSL - технологиялары және олармен қолданылатын
жиіліктер
SDSL (SymmetricalSingle Pair DSL) - HDSL технологиясының нұсқасы,
деректерді тарату үшін бір ғана жұпты қолданады. Тарату жылдамдығы - 128
кбитс-тан 2320 кбитс - ке дейін. 2B1Q кодалау желісін қолданады. SDSL
қондырғысы телефон желісі бойынша локалды байланыс желіні
ұйымдастырады;
MDSL (Moderate Speed DSL) - орта жылдамдықты
SDSL нұсқасы
(384кбит-тан 1168 кбитс-қа дейін). 2B1Q кодалау желісін қолданады;
MSDSL (Multirate SymmetricalSingle Pair DSL) - SDSL нұсқасы,
жылдамдығы 144 кбитс-тан 2320 кбитс-қа дейін. САР кодалау желісін
қолданады;
SHDSL (Single-Pair High-speed DSL) - стандартты ITU-технологиясы
(0.991.2 ұсынысы бойынша) цифрлық ағындарды жылдамдығына 192 кбитс-тан
2320 кбитс-қа дейін таратады. Екі жұп кәбілі бойынша 384 кбитс-тан 4640
кбитс-қа дейін тарату жылдамдықтарын қарастырады. Модуляция әдісі -ТС-
РАМ. SHDSL үшін мәліметтерді беру жылдамдығының қашықтық тәуелділігі
1.2-ші суретте келтірілген ;
12
HDSL24 - стандартты ANSI (TLTRQ.06-2001) Т1 ағынын тарату
технологиясы бір немесе екі жұп кәбілімен - аналогты SHDSL 1,5 Мбитс
жылдамдығы үшін. Модуляции әдісі- ТС-РАМ;
VDSL (Very High Speed DSL) - симметриялы режимді VDSL-жүйесі
үшін, ETSI ұйымдастыруда TS 101 270 стандартын қарастырады. Кәдімгі мыс
жұпты кәбілде цифрлық ағындарды тарату жылдамдығы 13 Мбитс.
1.2 - сурет. SHDSL үшін мәліметтерді беру жылдамдығының қашықтық
тәуелділігі
Асимметриялы DSL-қатынау технологиясы:
ADSL (Asymmetrical DSL) - 0.992.1 ITU-T ұсынысы бойынша
жылдамдықтары 6,144 Мбитс тұтынушы бағытында және 640 кбитс кері
бағытта, ара-қашықтығы 2,7 км болатын байланыс арналарында цифрлық
ағындарды тарату технологиясы. Использование метода кодирования DMT
кодалау әдісі бір жұп кәбілінде бірмезгілде жоғарғы жылдамдықты сөз
сигналдары мен деректерді таратуды қамтамасыз ете алады.
ADSL технологиясы келесі қосымша қызметтерді ұсынады:
- телефон сервис қызметтерін сақтайды;
- жоғарғы жылдамдықты мәліметтерді тұтынушыға дейін жылдамдығы 8
Мбитc - та, ал тұтынушыдан 1,5 Мбитс жылдамдықта таратады;
- жоғарғы жылдамдықты ғаламторды;
- жоғарғы сапалы бір теледидар арнасын таратуды, бейне сұраныс
бойынша;
- дистанционды оқу.
RADSL (Rate Adaptive DSL) - стандартты емес ITU-T ADSL нұсқасы,
оператор ұсынысы бойынша тарату жылдамдықтарын өзгерте алады;
G.Lite (Universal ADSL) - кәдімгі мыс сымды жұп арқылы цифрлық
ағындарды тарату технологиясы (6.992.2 ITU-T ұсынысы бойынша) 1,536
13
Мбитс жылдамдықта тұтынушыға, ал одан 512 кбитс жылдамдықта кері
процесті орындайды, қашықтығы 3,5 км. DMT тарату әдісін қолданады;
ADSL2 - цифрлы ағындарды тарату технологиясы (0992.3 3 ITU-T
ұсынысы бойынша) 8 Мбитс жылдамдықта тұтынушыға, ал 800 кбитс
жылдамдықта кері процесті орындайды. Планируется, что скорость передачи в
оборудовании ADSL2 қондырғысында тарату жылдамдығы 1,5 км қашықтықта
12 Мбитс жетеді, ал АТМ IMA үшін инверсті мультиплексирлеуде 40 Мбитс
жылдамдыққа жетеді;
G.Lite2 (G.Lite екінші ұрпағы). Технологияға қойылатын талап 6.992.4
ITU-T ұсынысы бойынша қарастырылады;
ADSL2+. Технологиясына қойылатын талап 0.992.5 ITU-T ұсынысы
бойынша қарастырылады. Кеңейтілген жиілік жолағы 2,2 МГц-қа дейін. 1км-ге
дейін 25 Мбитс жылдамдықта деректерді таратады;
ADSL2++ жиілік жолағының ені ADSL салыстырғанда төрт есе үлкен
4,4МГц- ке дейін, тарату желісінің қашықтығы 6,5 - 7 км;
ассиметриялы VDSL - мыс сымды жұп кәбілі бойынша цифрлық
ағындарды тарату технологиясы, жылдамдығы 52 Мбитс тұтынушыға дейін,
ара қашықтығы 300 м.
1.4 ADSL технологиясы
ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) - бұл баяу аналогтық
телефондық желіні жылдам цифрлық желіге айналдыруды мүмкін ететін
технология. Басты қасиеттері - бос телефон, мәліметтер жіберудің жоғары
жылдамдығы және желінің жоғары сапасы. ADSL-ды пайдаланған кезде бір
уақытта интернетте жұмыс істеп, телефонмен сөйлесуге болады. ADSL
кеңжолақты (broadband) технологиялар класына жатады. Ол абонетке қарай -
7,5 Мбитс дейін, абонеттен бері - 1,5 Мбитс деін мәліметтер жіберу
жылдамдығын қамтамасыз етеді. ADSL - бүгін хDSL технологияларының
ішінде ең көп қолданылатын түрі.
ADSL технологиясы стандартты абонеттік аналогты телефондық
желілерді жоғарғы жылдамдықты цифрлік желілерге айналдырады. Бір желіде
телефонмен сөйлесу мүмкіндігін сақтай отырып, барлық жерде қолданылатын
өрілген жұп сымын қолдану (АТС-тен абонентке дейінгі телефондық желі),
ADSL технологиясының ерекшеліктерінің бірі болып табылады. Бұл провайдер
жағынан қосымша байланыс желілерін тартуға шығын кетпейтінін білдіреді.
ADSL технологиясы мәліметтерді ассиметриялық жіберуді қажет ететін
қызметті көрсету үшін жасалынған, мысалы: сұраныс бойынша видео. Бұл
жағдайда мәліметтер ағыны пайдаланушы жағына жіберіледі де, бірақ
пайдаланушыдан желі жағына мәліметтер ағыны өте аз болып табылады.
Қосылу түйінінде (көбінесе АТС бөлімінде орналасқан провайдердің қызмет
көрсету аумағы) ADSL қосылуының DSLAM мультиплексоры орнатылады, ал
14
желімен әрекет жасау оның функциясы болып табылады. Дауыстық арналар
АТС-ке келіп түседі. Телефон жолымен бір мезетте дауыс және мәліметтерді
жіберу үшін жиілік жолағын ағындарға бөлу керек: 4 кГц-ке дейінгі жолақ
дәстүрлі телефон байланысын сақтау үшін қолданылады, ал мәліметтерді
жіберу сигналы 4 кГц тен 1 МГц ке дейінгі диапазонында жатады.
Жоғарғы жылдамдықты ағын көптеген ағынға бөлінеді, бұл жағдайда 30-
дан 138 кГц ке дейінге диапазоны 640 кБитс максималды жылдамдықтағы
абоненттен мәліметтерді жіберу үшін қолданылады. 150 кГц тен 1,1 МГц-ке
дейінгі бүкіл жоғарғы жиілік диапазоны төмен түсетін ағын үшін арналған,
мұнда өткізу қабілеті ара-қашықтықтық пен жол жағдайына байланысты 8
Мбитс жетуі мүмкін. Мәліметтер ағыны жіберу негізінен дискретті
мультижиіліктік модуляция әдісімен жүзеге асады.
ADSL технологиясын қолдануының артықшылықтары:
- қолданыстағы телефондық байланыс жолдарын пайдалану;
- жоғарғы жылдамдықты мәліметтер жіберу жолы, яғни жаңа сервиске
қосылуға мүмкіншілік - сұраныс бойынша видео, желілік ойындар, видео
бақылау және видео конференция, дистанциялық оқыту және т.с.с.;
- бір уақытта ғаламторда жұмыс істеу және телефонмен сөйлесу
мүмкіндігі;
- пайдаланушы құрылғысының аса қымбат болмауы, компьютерге
қосылу үшін интерфейсті таңдау мүмкіндігі (Ethernet, USB, PCI-карта).
Абоненттен провайдерге мәліметтерді жіберу жылдамдығы бірнеше
факторларға байланысты, оның ішінде - абоненттік жолдың ұзындығы, мыс
сымының диаметрі және кабель изоляциясының кедергісі, тармақтық көпірінің
болуы, қиылысу нысан алуының мөлшері, орам саны және т.с.с.
1.5 ADSL2 және ADSL +2 технологиялары
ADSL2 (G.992.3,G.992.4) және ADSL2+ (G.992.3,G.992.5) стандарттарын
шығару мақсаты: таржолақты кедергі болғанда мәліметтерді үлкен ара-
қашықтыққа жіберу кезінде жолдың өте жоғары өткізу қабілетін жасау.
Олардың артықшылықтарының бірі - абонент жағына мәліметтерді жіберу
жылдамдығының жоғарлауы, 12 Мбитс - ADSL2 және 24 Мбитс - ADSL2+,
оның байланыс арнасының сапасына бейімделу мүмкіндігі, арна жағдайының
диагностикасы және мәліметтерді үлкен ара-қашықтыққа жіберу мүмкіндігі.
Бұл модуляцияның және сигналды өңдеу алгоритмінің сұлбаларының
жақсартылуынан, дестедегі деректердің азаюынан, жақсы кодтаудың әсерінен
жүзеге асады.
ADSL2ADSL2+ технологиясында бір биттік квадратуралық-
амплитудалық модуляция және төрт жазықтықтың 16-деңгейлік торлық
кодалау жүзеге асырылады. Осы жағдай ұзындығы 3 км - ге дейін созылатын
желілерде деректерді тез жеткізуге және сигналшу қатынасын азайтуға
15
көмектеседі. ADSL-да дестенің ішіндегі 32 кБитс жолағында болатын қызмет
ақпараты тұрақты көлемді алып тұрады, ал ADSL2-де қызмет ақпаратының
көлемі программды берілуі мүмкін, яғни 4 пен 32 кБитс интервалында керексіз
шығындардың көлемін басқара алады. Оның арқасында тұтынушыға керекті
ақпаратты жіберу үшін қосымша 28 кБитс босатылады. Нәтижесінде сапасы
жақсы желілерде ақпаратты 12 Мбитс жолағында жіберуге мүмкіндік береді.
Ұзындығы 3,5 км-ден асатын желілерде ADSL2 технологиясы ақпаратты
ADSL-ге қарағанда 200 метрге қашық жібереді, ал егер қашықтық бірдей болса
ADSL2 технологиясы ADSL-ге қарағанда ақпаратты 50 кБитс - қа тез жібереді.
Артықшылықтары мен мүмкіншіліктері:
жылдамдық пен беру алыстығының параметрлері жақсартылған;
диагностика және автоматты басқару;
қоректендіруді басқарудың жақсы мүмкіншіліктері;
тез қосылу;
толығымен цифрлік режим;
құрылғылардың өзара арекеттесу мүмкіншілігі жақсартылған.
ADSL2+ технологиясында жаңа функциялар және ADSL-ге қарағанда
артылықшылықтары бар: жұмыс істеу қашықтығы мен жылдамдығы
жоғарлатылған, желіге диагностика жасау, берудің қуатын басқару, тез уақытта
байланыс орнату және жақсартылған өзара қатынас. Қоректенуді екі режиммен
басқару энергияның шығындалуын азайтады және ADSL-і бар тұтынушыларға
әрдайым қосылуды ұйымдастырады. Қореқтендірудің L2 режимі ақпаратты
төмен жылдамдықты жіберуге пайдаланылса, L3 режимі күту режимі үшін
немесе ұйқы режимі үшін қойылады. Осы функция энергияның
шығындалуын 50% -ке дейін азайтады.
Осы негіздердің салдарынан ADSL технологиясының құрылымы едәуір
өсті, кәдімгі телефон желісінен кеңжолақты ADSL абоненттік қатынау жүйесіне
дейін. Ол 1-3-ші суретте келтірілген.
Абонент желісінен берілетін сигнал, жиілік диапазонында үшке бөлінеді:
телефон сигналдарын тарату диапазоны;
ADSL жоғарғы желі диапазоны;
ADSL төменгі желі диапазоны.
Асимметриялық ауысу бойынша көретініміз: абоненттен түйін желісіне
берілетін деректердің тарату жылдамдығы (жоғарғы желі) аз, ал түйін желісінен
абонентке берілетін (төменгі желі) деректерді тарату жылдамдығы үлкен
болады. Сондықтан телефон арнасында жоғарғы желі бойынша берілетін
деректерге аз желі диапазоны бөлінеді. ADSL технологиясы 1,1 МГц - ке
дейінгі жиілік диапазонын қамтиды.
Телефонный сигналы 0,3-тен 20 кГц-ке дейінгі диапазонды қамтиды.
ADSL жоғарғы желісі - 30 кГц -тен 140 кГц- ке дейінгі диапазонды, ал ADSL
төменгі желісі сигнал - 140кГц-тан 1100 кГц-ке дейінгі диапазонды қамтиды.
16
1.3 - сурет. Телефон желі байланысының АDSL байланысына
түрленуі
Абоненттік қосылу сұлбасының негізіне жиілікпен бөлу принципі
қолданылады. 1.4-ші суретте абонент желісінен берілетін сигнал, жиілік
диапазонында үшке бөлінетіні көрсетілген.
1.4 - сурет. ADSL және телефон сигналын берудегі жиілік диапазоны
17
Бұрынғы телефон желісінің екі жағына да жиілікті бөлуді қамтамасыз ету
үшін сигналдарды бөлетін сплиттер орнатылады. Ол телефон тізбегі мен ADSL
кеңжолақты қатынау желі аралығын бөлу функциясын орындайды. Телефон
байланысы (немесе ISDN байланысы) өзінің жиілік диапазонында бұрынғыдай
беріледі. Абонент желісінің кәдімгі телефон желісі немесе ISDN желісі екенін
айқындайтын ADSL стандартының екі түрі қолданылады:
кәдімгі 300-ден 3400Гц диапазонында берілетін телефон байланысы
үшін ADSL 30 кГц жиілігінен бастайды;
ISDN желісі қолданылғанда ISDN деректері 80 кГц диапазонында
берілсе, ADSL 138 кГц жиілігінен бастайды.
Сплиттер жоғарғы және төменгі жиілік сүзгіштерінен тұратын пассивті
элемент. Олардың негізгі қызметі кәдімгі телефонISDN трафигі мен ADSL
трафигін бөлуді қамтамасыз ету. Сплиттер пассивті элемент болғандықтан
қорек көзін қажет етпейді.
Абоненттің кеңжолақты қатынауға қосылуы үшін станса жағында
DSLAM (DSL Access Multiplexer - мультиплексор доступа DSL) қондырғысы
қосылады. Ол АТМ ұяшығында ADSL сигналына түрлендіру функциясын
орындайдап, желіге жібереді.
1.6 ADSL хаттамаларын функциялау
Кеңжолақты қатынау тұтынушының ғаламтор желісінде активті
жұмысына сүйене отырып компьютерден серверге дейінгі әртүрлі
хаттамалардың түрленуін қарастырамыз. 1.5-ші суретте деректерді таратуда
қолданылатын әртүрлі қондырғы жиынтықтары келтірілген [3, 4].
Ғаламторда қолданылатын тұтынушының мәліметтері НТТР жоғарғы
деңгей хаттамасының сұрауы түрінде беріледі. Для передачи данных кадры
Деректерді тарату үшін HTTP кадры TCPIP транспортты кадрде жиналады
содан соң ADSL модемі арқылы жіберіледі. Ол үшін әртүрлі интерфейстер
қолданылады, көбіне - Ethernet немесе USB.
ADSL модемінің маңыздылығы - ADSL арқылы таратуда қолайлы болу
үшін тұтынушы мәліметтерін форматқа түрлендіреді. Модем жоғарғы деңгей
мәліметтерімен жұмыс үстемейді, онда тек TCPIP кадрлары қолданылады.
Абонент тізбегінде кадрларды тарату үшін модем ADSL төрт деңгейлі
құрылымын қалыптастырады: ADSL хаттамасының физикалық деңгейін, АТМ
негізінде каналды деңгей, нүкте-нүкте режимінде арна бпйланысын бақылау
үшін РРР деңгейі және TCPIP.
Модемдегі деректерді түрлендірудің ең негізгі мақсаты - ол ADSL
күрделі құрылымын қалыптастыру. Модемдегі қалыптастырылған ADSL
кадрлары модуляция түрінде қолданылатын телефон желісі арқылы DSLАМ-ға
жіберіледі. Бір DSLAM-ға бірнеше модем қосыла алады.
18
DSLAM ADSL және АТМ деңгейінде жұмыс істейтін қондырғы. Оның
негізгі мақсаты - желіде таратылатын ADSL кадрларындағы деректерді қайта
қалыптастыру және АТМ ұяшық ағындарын қалыптастыру.
1.5 - сурет. ADSL қосылудың толық сұлбасы
Алғашында пайда болған АТМ ұяшықтары кеңжолақты қатынау
функцияларын орындай алатын. Қазіргі кезде АТМ технологиясы тек қызметтік
жұмыстарды орындайды. Сол себепті АТМ ұяшықтарын қазіргі желіде
қолданылатын ТСРІР хаттамасына түрлендіру қажет етіледі. Абоненттік
қатынас тізбегіне тағы кеңжолақты қашықтықты қатынау сервері- (Broadband
Remote Access Server, BRAS) қондырғысы қосылады. Бұл қондырғы
кеңжолақты қатынауды басқару үшін ІР технологиясының шеткі
маршрутизатор қызметін атқарады. BRAS дестелі трафикті деректерді
таратудағы арна деңгейіндегі ADSL тұтынушысының трафик параметрлерін
басқарады. Мысалы, тұтынушыдан желігі жіберілетін деректердің тарату
жылдамдығын реттей алады. Қазіргі кезде
DSL қатынау желісінің
операторларлары тура және кері бағыттағы трафиктерді шектеу үшін АТМ
қатынау түйіндерінде белгіленген жылдамдық кескіндерін қолданады. Бірақ
иілгіш қалыптастырылған өткізу қабілеттілігін ұсыну үшін нақты реттейтін
қондырғы қажет. Сонымен қатар аймақты желі және қатынау желісінің
19
операторлары иілгіш масштабты шешімді қажет етеді. Бұл жерде BRAS негізгі
элемент болып табылады.
DSLAM-да ІР дестелі трафик ағындарын басқару мүмкін емес, өйткені
DSLAM АТМ деңгейін қолдайды. Ағындарды басқару функциясынан басқа
BRAS деректер форматын түрлендіру функциясын да орындайды. Өйткені бұл
элемент соңғы шешімді орындайды, бұдан соң желіге жіберіледі.
Қортындысында, ADSL жүйесін функциялауда модем мен DSLАМ
аралығында байланыс орнатылады. Ал қалған кеңжолақты қатынау желісінің
элементтері NGN тарнспорттық желі құрамына жатады.
1.7 ADSL жүйесіндегі желі кодасының алгоритмі
ADSL ерекшелігі - 256DMT модуляциясын қолданады [3, 4, 6]. ADSL
үшін өңделген ақпараттарды тарату әдісі бойынша сигналдарды таратуда 256
тасымалдаушы қолданылады. Ол 1.6-ші суретте келтірілген. Тасымалдаушыда
деректерді тарату амплитудалы- фазалы модуляция (Quadrature Amplitude
Modulation, QAM) көмегімен орындалады.
1.6 - сурет. 256 DMTтарату алгоритмдегі тасымалдаушылардың таралуы
Бұл арнада 256 кіші модемдердің бар екенін көрсетеді, олардың
әрқайсысы ақпараттарды өзінің тасымалдаушысы арқылы береді. Мұндай әдісті
қолдануда тарату параметрлеріне әсер ететін шуылдар аз болады.
Тасымалдаушылар аралығында 4312,5 Гц қорғаушы интервал орнатылады.
Тасымалдаушылардың жартысы жоғарғы сызықта, ал жартысы төменгі
сызықта беріледі.
Жеке тасымалдаушының ақпараттарды тарату көлемі сол жиіліктегі
сигналшуыл қатынасына тәуелді. Егер тасымалдаушыдағы сигналшуыл
қатынасы көп болмаса, онда битс саны аз болады. Таралу жылдамдықтарын
жиілік бойынша тарату қорытындысында абоненттік жұпта жиіліктен
сигналшуыл қатынасының тәуелділігін қайталайды. Мысал ретінде 1.5-ші
20
суретте амплитудалық жиілікті сипаттама мен селективті
бөгеудің
бірқалыпсызы пайда болатын абоненттік желі келтірілген.
1.7 - сурет. Амплитудалық жиілікті сипаттама мен жиіліктік бөгеу
1.8 - сурет. Жеке тасымалдаушылардағы шуылдардың беру деңгейінің
таралуына әсері
Қорытындысында ADSL тарату сигналдарының деігей кескіні АЖС
кескінін қайталайды, селективті бөгеу барлық сигналына әсер етпейді, тек бір
немесе бірнеше тасымалдаушыларына әсер етеді. Екі қадамды алгоритм
256DMTQAM цифрлық ағындарды таратуда абоненттік жұптың кез-келген
параметріне сәйкестелінеді.
21
1.8 ADSL параметрлер сапасына әсер етуші фактор
ADSL парметрлер сапасына әсер ететін екі екі факторды қарастыруға
болады [3, 4, 6]:
абоненттік кәбілдік жұп параметрлерінің әсері;
модем-DSLAM жұп жағынан әсер.
ADSL парметрлер сапасына тікелей әсер ететін абоненттік кәбілдік жұп
параметрлерінің әсері. Негізгі базалық параметрлерге жататындар:
желідегі тұрақтыайнымалы параметрлер;
абоненттік шлейф кедергісі;
абоненттік шлейфтің қорғашы кедергісі;
абоненттік шлейфтің сыйымдылығы мен индуктивтілігі;
желідегі нақты бір жиіліктегі кедергі кешені.
Келтірілген параметрлердің мәндері абонент жұбының сапасын
анықтайды.
Базалық параметрлерден басқа кәбілдің арнайы мамандандырылған
параметрлері қолданылады. Оның базалық параметрден айырмашылығы осы
параметрлердің кез-келген өлшемдері желінің жиіліктік тестілеу әдісіне
сүйенеді. Әдіс бойынша абоненттік кәбіл параметрлеріне тестілік арнайы
сигналды беру қажет, содан соң желідегі сигналдың өту сапасын талдау қажет.
Арнайы параметрлерге жатады:
кәбілдегі өшу;
кең жиілік жолағындағы шуыл және сигналшуыл қатынасы;
амплитудалық- жиіліктік сипаттама;
жақын соңындағы өшу алмасуы;
қашық соңындағы өшу алмасуы;
импульсты бөгеулер;
бірқалыпсыз таралу сипаттамасындағы симметриялы жұп.
ADSL параметрлерінің сапасына әсер етуші тағы бір фактор- кәбілдің
біртексіздігі. Абоненттік кәбілдегі кез-келген біртексіздік тарату
параметрлеріне әсер етеді. Кеңжолақты сигналды парраллелді қосылған жерден
берсе, онда алдымен берілетін сигнал бөлінеді, содан соң келісілмеген қосылу
соңында шағылысады. Қабылдау бөлімінде тура және шағылысқан сигнал
бірінің үстіне бірі түседі. Сонымен қатар шағылысқан сигнал шуыл ретінде
қарастырылуы мүмкін.
ADSLжалпы параметрлеріне модем-DSLAM жұбыда әсер етеді. Мұнда
бірнеше факторлар қарастырылады:
ADSL
технологиясы
DSLAM
және модем параметрлерінің
технологиялық тәуелсіздігін қарастырады. Бұл қондырғылар әртүрлі
өндірушіден болуы мүмкін. DSLAM және модем қондырғыларының кез-
келген келіспеушілігі ADSL қатынау сапасына әсер етеді;
22
DSLAM және модем қондырғылары ең тиімді жұмыс режимін
орнатпауынан әсері.
Диагностика кезінде қиылыспау факторы салдарынан дқрыс орнатпау.
Мұнда бір қондырғының жұмыс істеуі дұрыс болмай қалған жағдайда.
Мысалы, модемдегі эхокомпенсатор дұрыс жұмыс істемегенде, бұзылыс пайда
болады немесе DSLAM сигнал деңгейінің бұзылуы.
каналдардың дұрыс қосылмауында, SNR диагностика алгоритмінде
бұзылыс болғанда ADSL сапасы нашарлайды.
АТС-тің жқмыс істейтін жалғастырғыш желілерінің түрлері:
- цифрлық жалғастырғыш желілер, тарату жылдамдықтар 2048 кбитс
(ИКМ-30) 1ВСК, 2ВСК сигнализация хаттамасымен, PRI(EDSS) және ОКС №7,
V5.2;
- аналогты төрталты сымды жалғастырғыш желілер кез-келген ішкі
жолақты немесе сыртқы жолақты сигнализациямен (соның ішінде ТДН,
АДАСЭ, ССС);
- аналогты екі сымды абоненттік желі, аудандық АТС-пен байланысу
үшін;
- H.323, SIPSIP-T хаттамасындағы IP- желісі.
АТС келесі соңғы абоненттік қондырғылар түрлерін қолданады:
- импульсты немесе жиілікті телефон аппараттарын;
- деректерді тарату қондырғысы (модем, факс);
- қашықтықтағы абоненттік қондырғы (ТДН және АДАСЭ хаттамасы
бойынша);
- уақыттық тығыздаудағы абоненттік қондырғы;
- CallerID функциялы телефондар;
- абоненттік VoIP-шлюзі;
- Н.323, SIPSIP-T хаттамалары бойынша ІР телефондары;
- жүйелік телефондар.
АТС бірнеше қосымша қызметтерді ұсынуды қарастырады:
- кіріс шақыруын басқа абонентке беруді (қайта адрестеу);
- абонент бос болмағанда шақыруды қайта жіберу;
- операторға кіріс шақыруын жіберу;
- автохабарлағышқа кіріс шақыруын жіберу;
- нөмірді термей шақыруды қайта жіберу;
- алдын-ала заказ бойынша абонентпен жалғасу;
- жеке кодты енгізу (алмастру) немесе паролды алмастыру;
- кейбір шығыс сигналдарына тыйым салу;
- кіріс, шығыс байланыстарына тыйым салу;
- кіріс ақыруына уақытша тыйым салу;
- жалғасуды басқа абонентке жіберу;
- конференц-байланысы;
- абоненттік нөмірлердің қысқартылған терімі;
- тура байланыс;
- ұсыныс бойынша абонентті шақыру;
23
- барлық ұсыныстардан бас тарту;
- пароль арқылы шығыс байланыс;
1.9 Мәселенің қойылымы
Бұл дипломдық жобада Актау қаласында Megaline қызметін ұсыну
қарастырылады. Абоненттерге
Megaline қызметін ұсыну үшін Huawei
компаниясының IP DSLAM SmartAX MA5600 қондырғысын орнатуды
қарастырамын. Жобаланатын 28 ықшам ауданының құрылымдық сұлбасы В
қосымшасында келтірілген. Дипломдық жобада қарастырылады:
абонент құрамын және қосылу сұлбасын анықтау;
IP DSLAM қондырғысының мәліметі;
абоненттер құрған жүктемені есептеу;
телекоммуникация желісінің өткізу қабілеттілігін есептеу;
IP Phone абоненттері үшін VoIP параметрлерін есептеу;
өміртіршілік қауіпсіздігін қарастыру;
экономикалық тиімділікті есептеу.
24
2 Қондырғыны таңдау
2.1 SmartAX 5600 (IP DSLAM) қондырғысы
Huawei
компаниясының
SmartAX MA5600
қондырғысы:
үлкен
сыйымдылықты Smart AX MA5600 және орта сыйымдылықты
SmartAX
MA5603 қондырғыларынан тұрады. MA5600 - GE негізделген IP кеңжолақты
қатынау қондырғысы [10].
2.1-ші суретте көрсетілген MA5600 кеңжолақты қатынау қондырғысы
өңдеу қабілеттілік қуатымен сипатталады және әртүрлі қызмет ұсыныстарын,
тиімді желі мүмкіндіктерін қолдайды.
2.1 - сурет. SmartAX MA5600
Бұл функциялар мен мүмкіндіктер тиімді кеңжолақты қатынау мен
жекеменшік қабілеттілігін ұлғайтады.
Huawei Technologies компаниясы шығарған МА5600 сериялы DSL IP-
коммутаторлары мультисервистік ІР қатынаудың 2-ші және 3-ші деңгейлерін
құрайды. Олар стандартты ІР DSLAM мультиплексоры ретінде Ethernet,
VDSL, VDSL2, ADSL Annex A, Annex B, ADSL2+, G.SHDSL
технологияларының қолдауымен абонент пен ІР желі конвергенция деңгей
аралығын жалғастырады.
SmartAX MA5600 GE базасында келесі ұрпақтың IP DSLAM қондырғысы
болып табылады. Ол қызметтердің интеллектуалды талдау мүмкіндіктерін,
шинаның жоғарғы өткізу қабілеттілігін, сыйымдылығы IPTV 1.000 каналы және
L2 мен L3 деңгейлерінің маршруттау функциясын орындай алады [10].
Жоғарғы өткізу қабілеттілігі мен интеграциялау тығыздығы:
L2L3 коммутация деңгейлерінің тұйықталмайтын құрылымы;
25
шинаның өткізу қабілеттілігі 210 Гбитс;
деректерді тарату жылдамдығына сәйкес дестелердің жылдамдықпен
берілуі;
896 ADSL2+ 448 G.SHDSL портты;
2.688 ADSL2+ статив порты;
Каскадталу мүмкінділігі.
МА5600 сериялы қондырғысы FE және GE интерфейстерінің үлкен
жиынтығын: 100Base-TX электрілік интерфейсін, 100Base-FX бірмодалық және
көпмодалық
оптикалық
интерфейстерін, 1000Base-SX
бірмодалық
оптитикалық интерфейсін және көпмодалық
1000Base-LX оптикалық
интерфейсін қолдайды.
Физикалық сипаттамасы:
а) стативтері:
статив 2,2 м: 2200 мм x 600 мм x 600 мм (В х Ш х Г);
статив 1,8 м: 1800 мм x 600 мм x 600 мм (В х Ш х Г).
б) шелф:
444,50 мм x 436,00 мм x 420,00 мм (В х Ш х Г).
в) айнымалы тоқтың жұмыс кернеуі:
Номиналдық кернеуі: а) 220 В, 50 Гц, б) 110 В, 5060 Гц;
диапазондары: а) 220 В+-30%, 50 Гц+-10%, б) 85 В-143 В, 47 Гц-63 Гц;
г) тұрақты тоқтың жұмыс кернеуі:
номиналдық кернеуі: -48 В -60 В;
диапазоны: -38 В - -72 В.
Әртүрлі интерфейс қызметтері:
64 ADSLADSL2 интерфейс платасы+ порт;
64 ADSLoISDNADSL2 интерфейс платасы +oISDN порт;
32 G.SHDSL интерфейс платасы+ порт;
Ethernet 100M1.000M қатынау платасы;
VDSL2 аппараттық тарату.
Multicast мүмкіндіктері:
1.000 multicast каналы;
IGMP дестелерін өңдеу мүмкіндіктері;
IGMP қосып-айырғыштары;
он-лайн режимінде абоненттерді есепке алу;
multicast: IGMP, IGMP-proxy өаттамаларын қолдау;
MACIP-адрес қатынаулары.
QoS механизмі мен қызметтерін талдау:
L1-L7 деңгейіне сәйкес трафикті жіктеу;
Жылдамдықты реттеу, қайта адрестеу, сүзгілеу, 802.1p (3 бит) TOS (3
бит) DSCP (6 бит) трафик жіктелуіне байланысты маркілеу;
DHCP Option 6082 қолдануымен қызмет түрлерін анықтау, PPPoE+,
VLAN жоғарғы деңгейлі қондырғылармен өзара байланыстыру.
26
Қызметтерді ұсыну мүмкіндіктері: QinQ қолдау; L2TP қолдау; GRE пен
MPLS PE қолдау.
2-ші және 3-ші деңгейлі машруттау мүмкіндіктері.
2-ші деңгейлі маршруттау:
Smart-VLAN және Mux-VLAN қолдау;
4.000-ға дейін VLAN 802.1Q қолдау ;
таблица емкостью до 16.000 MAC-адрестік кесте сыйымдылығы;
STPRSTP (802.1D1W) хаттамаларын қолдау.
3-ші деңгейлі маршруттау:
RIP2, OSPF статикалық маршруттау;
DHCP Option 6082, DHCP relay;
ARP-proxy.
2.2 Маршрутизатор
Маршрутизатор - арнайы мамандандырылған желі компьютері, минимум
бір желі интерфейсі бар, әртүрлі желі сегменттері аралығында дестелерді
таратуға арналған қондырғы.
Маршрутизатор OSI моделінің жоғарғы үшінші желі деңгейінде жұмыс
істейді. Әдетте маршрутизатор десте мәліметінде көрсетілген тұтынушы адресі
арқылы маршруттау жолын таңдап, сол адрес бойынша деректерді жібереді.
Егер маршруттау кестесінде адрес көрсетілмесе, онда оны лақтырып тастайды.
Дестелерді маршруттаудың тағы бір әдісі ол жіберушінің адресін
қолдану. Бұл әдіс сирек қолданылады, берілетін деректерді шифрлау мен
дешифрлеуде кезінде ғана.
Маршрутизаторлар коллизий домендеріне, кеңтарату домендеріне немесе
дестелерді сүзу салдарынан желідегі жүктеменің азаюына көмек бере алады.
Оларды көбіне архитектурасы немесе хаттамалардың сәйкес келмеуінен әртүрлі
желілерді топтастыруда қолданады. Мысалы, xDSL, PPP, ATM, Frame relay
хаттамаларын қолданатын Ethernet және WAN локалды желі байланысында.
Кейбірде маршрутизаторды локалды желіден глобалды ғаламтор желісіне қосу
мүмкіндігін қамтамасыз етуде қолданады.
Абонент секторында компьютерді ғаламторға қосу үшін аз портты
маршрутизаторроутер қолданылады. Ол үшін DHCP хаттамасы арқылы
локалды желі қондырғысын ІР адреспен қамтамасыз етеді, ал өзі ішкі
провайдерден ІР адресін алады. Қазіргі жаңа шыққан роутер көптеген қосымша
функцияларды орындай алады: Wi-Fi қатынау нүктесі арқылы мобилді
байланысты қосады; файервол сыртқы шабуылдардан қорғайды; бірнеше
провайдерден ғаламторды резервтейді; USB - порты арқылы принтерді қосады
және т.с.с.
27
2.2 - сурет. Cisco 71 маршрутизаторы
Маршрутизаторлар әртүрлі желілік өткізу қабілеттілігіне ие. Қарапайым,
арзан моделдер ғаламторға қосылуда жоғарғы жылдамдықты тариф бойынша
өздерінің жылдамдықтарын шектей алады.
Қазіргі кезде абоненттерге сымсыз байланыс желісін орнату кеңінен
қолданылуда. Соған байланысты компаниялар маршрутизатор түрлерін таңдай
алады. Соның бірі ТР-Link маршрутизаторы. Ол IEEE 802.11g бойынша 100
Мбитс жылдамдықта жұмыс істейді. Жаңа қондырғы PCI- және PCMCIA-
адаптерін, көпфункционалды қатынау нүктесін, сонымен қатар сымсыз қатынау
нүктесі мен маршрутизаторды қосатын бір қондырғыдан тұрады.
N сериялы TP-Link TL-WR1043ND сымсыз гигабитті маршрутизатор
әмбебапты қатарлы маршрутизаторлы және 4-портты гигабитті коммутаторлы,
сымды және сымсыз желілерді қосуға арналған қондырғы. Ол 2.3-суретінде
көрсетілген. Қондырғы стандартты РСІ- адаптері түрінде орындалған.
Антеннасы басқа сымсыз қондырғылардың антенасы сияқты стандартты.
Антенаны ауыстыруға болады, сымсыз қатынау нүктесінен қашықтыққа
кеткенде, әлсіз сигнал болғанда, күшейту коэффициенті жоғарғы антеннаға
ауыстыруға болады.
Сервер бөлімі екі бөліктен тұрады: көп функционалды ұатынау
нүктесінен, бір құрылғыға орналасқан сымсыз қатынау нүктесі мен
маршрутизатордан.
2.3 Коммутаторлар қызметі
28
Локалды есептеу жүйесіндегі коммутаторлар байланыс жүйесінде
қолданылу жағынан әртүрлі мүмкіндіктерімен ерекшелінеді. Оның себебі
оларды шығаратын өндіру фирмасына байланысты болады. Жоғарғы класқа
жататын коммутаторлар жоғарғы өнімділікті қамтамасыз ету қажет сонымен
қатар басқару функциясының кең спектрін қолдау қажет. Мұндай қондырғылар
МАС-деңгейіндегі қарапайым коммутациядан басқа маршруттау функциясын
орындайды. Қарапайым және арзан коммутаторлардың қолданатын порттары аз
және басқару функцияларын қолдайтын қабілеттілігі болмайды.
Қазіргі кездегі коммутаторлар патентті ASIC бақылаушысы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz