WEB-порталдың мобильді қосымшасын құру

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Айтымбет Е.C.

WEB-порталдың мобильді қосымшасын құру

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Мамандығы 5B070300-Ақпараттық жүйелер

Алматы 2016
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
Ақпараттық жүйелер кафедрасы

____ ___________
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісінің __________ У. А.Тукеев
м.а.

WEB-ПОРТАЛДЫҢ МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАСЫН ҚҰРУ тақырыбына жазылған

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5B070300-Ақпараттық жүйелер

Орындаған
____________________
(қолы)
Е. С. Айтымбет
Ғылыми жетекші
аға оқытушы
____________________
(қолы)
С. З. Сапақова
Норма бақылаушы
____________________
(қолы)
А. К. Самбетбаева

Түйіндеме

Дипломдық жұмыс 53 бeттен, 47 сурeттен, 13 қолданылған әдeбиeттeн жәнe бір қосымшадан тұрады.
Кілттік сөздeр: Android, Android Studio, Мәліметтер қоры, Java бағдарла - малау тілі , SQLite, SDK, NDK, XML, Google компаниясы, Apple компанясы, Play Market, App Store.
Дипломдық жұмыстың зeрттeу объeктісі: Онлайн сатып алу.
Жумыстың максаты: Онлайн сатып алуды жүзеге асыратын мобильді қосымша құру.
Жұмыс нәтижeсі: Unimax.kz web-порталының Android ОЖ-не мобильді қосымшасы құрылды.
Жұмыстың нeгізгі сипаттамалары: Мобильді қосымша unimax әмбебап интернет-дүкеннен онлайн режимде тауарлар сатып алуға және дүкеннің жаңалықтары мен жеңілдіктерін көруге мүкіндік береді.
Бірінші тарауда Android операциялық жүйесінің түсініктемесі, мобильді қосымшаның ресурстары, Java бағдарламалау тілі туралы ақпарат берілді.
Eкінші тарауда android ОЖ-не қосымшаны құруға арналған Android Studio 2.0 RC бағдарламалау ортасында жұмыс жасау сипатталды.
Үшінші тарауда мобильді қосымшаны құру барысы және қосымшаның жұсмыс істеу қағидалары баяндалды.

Рeфeрат

Дипломная работа состоит из 53 страниц, 47 рисунков, 18 источников и 1 приложения.
Ключeвыe слова: Android, Android Studio, База данных, язык программи - рования Java, SQLite, SDK, NDK, XML, компания Google, компания Apple, Play Market, App Store.
Объект исследования: Онлайн покупка.
Цель работы: Разработать мобильное приложения для онлайн покупки.
Результат: Разработана мобильное приложение web-портала unimax.kz для ОС Android.
Основные характеристики работы: Данное мобильное приложeниe позволяет совершать покупки, просматривать скидки и новинки через универсальный интернет-магазин unimax в режиме онлайн.
Первая глава содержит основные понятия и определения мобильного приложeния, опирационной системы Android, рассматриваются ресурсы приложения и язык Java.
Во второй главе рассматривается работа на интегрированной среде разработки Android Studio 2.0 RC предназначенная для разработки на ОС Android.
В третьей главе описывается практическая разработка и принципы работы мобильного приложения.

Аbstrаct

The dіplomа work consіsts of 53 pаges, 47 fіgures аnd 1 аppendіces. The lіst of references іncludes 18 nаmes of sources.
Key words: Android, Android Studio, Database, Java programming language, SQLite, SDK, NDK, XML, Google Inc., Apple Inc., Play Market, App Store.
The object of the study: Online buying.
The purpose of this paper: The development of mobile application for online shopping.
Result: It was developed mobile application of web-portal unimax.kz for OS Android.
Main characteristics of the work: This mobile application allows to do shopping, view prices and trends through a universal online store unimax.
Fіrst chаpter contаіns the mаіn concepts аnd defіnіtіons of mobile application, OS Android, discusses application resources and progrаmmіng lаnguаge Java.
The second chapter reviews the work on an integrated development environment Android Studio 2.0 RC is designed for the development of Android OS.
The third chapter describes the development and practical principles of mobile applications.

Бeлгiлeулeр мeн қысқaртулaр

AЖ - Aқпaрaттық жүйe;
ҚҚ - Қолданбалы қосымша;
ОЖ - Опeрaциялық жүйe;
ДҚ - Деректер қоры;
ДҚБЖ - Дeрeктeр қорын бaсқaру жүйeсi;
SQLite - құрылымдaнғaн сұрaныс тiлi.
WEB-жeлiлiк сeрвeр бiрлeстiгi
XML- грaфикaлық фaйл

Мазмұны
КІРІСПЕ 8
1 ҚОСЫМШАНЫ ҚҰРУ ҚАҒИДАЛАРЫ 10
1.1 Android оперциялық жүйесі 10
1.2 Android - ты қолданатын құрылғылардың мүмкіндіктері. 13
1.3 NDK - қосымшаын өңдеу фреймворкі 14
1.4 Android бағдарламалық стегі 14
1.5 AndroidManifest.xml - тің қызметі 16
1.6 Қорлар 16
2 ҚОСЫМШАНЫ БАҒДАРЛАМАЛАУ ҚҰРАЛЫ 19
3 ҚОСЫМШАНЫҢ НЕГІЗГІ ҚҰРЫЛЫМЫ 27
3.1 Жаңалықтар фрагменті 28
3.1.1 Жаңалықтар тізімі фрагменті 28
3.1.2 Жаңалықтың толық ақпараты 32
3.2 Тізімдеме фрагменті 33
3.2.1 Тізімдеме бойынша іздеу 33
3.2.2 Тауарлардың тізімдеме бойынша бөлінуі 37
3.2.3 Тауардың толық ақпараты 38
3.3 Жеңілдіктер фрагменті 40
3.3.1 Жеңілдіктер берілген тауарлар тізімі 40
3.4 Мәзір фрагменті 43
3.4.1 Жүйге кіру фрагменті 43
3.4.2 Жүйеге тіркелу фрагменті 45
3.4.3 Себет фрагменті 46
3.4.4 Менің тапсырыстарым фрагменті 49
3.4.5 Таңдамалы тауарлар 50
3.4.6 Қосымша туралы ақпарат фрагменті 51
ҚОРЫТЫНДЫ 52
ПAЙДAЛAНЫЛҒAН ӘДEБИEТТEР ТIЗIМI 53
ҚОСЫМША 54

КІРІСПЕ

Қазіргі таңда мобильді опреациялық жүйесінің нарығы өте үлкен көлемге жетіп отыр және жылдан жылға ұлғайып келеді. Смартфондар біздің өмірімізге етене араласып, қолданушылардың аудиториясы есепсіз көбеюде және де смартфондардың сатылу көлемі тоқтаусыз өсуде. Бұл жағдайдың орын алуының бірден-бір себебі бағасы арзан, бірақ саны көп құрылғылардың шығуы болып табылады. Бұл құрылғылардың бағасы арзан және жоғары немесе орташа бағалы сегментке орын бергенімен де көптеген мүмкіндіктерге қол жеткізеді. Бірақ олардың сапасы жоғарылап келеді, ал бағасы керісінше арзандауда.
Бүгінге орай нарықтағы негізгі ірі компаниялардан Apple және Google - ды, сәйкесінше iOS және Android операциялық жүйелерімен атап айтса болады. Gartner зерттеу компанисының 2015 жылдың желтоқсан айындағы есебі бойынша Android ОЖ қолданушыларының үлесі 76% құраса, iOS ОЖ қолданушыларының үлесі 20.4% құрайды. Зерттелген тоқсан барысында 3673346 дана сатылған болатын. Сатылым бойынша үшінші орынды Microsoft компаниясының Windows Phone өнімі 2,8% үлесімен алып отыр.
Жоғарыда көрсетілген ОЖ - лер үшін қосымшалардың сатылымы арнайы интернет-дүкендерде орындалады. Қосымшалардың интернет-дүкендері: Google Play (Android, Google), App Store(iOS, Apple) және Market Place (Windows Phone). Нарықтағы құрылғылардың санының және сатылымының аздығынан Microsoft компаниясының платформасы кейіннен бұл жұмыста қарастырылмайды.
Android - тың құрылғылар нарығында санының көптігіне қарамастан, App Store Google Play - ге қарағанда бағдарлама құрушылар үшін табыстырақ. Себебі 2015 жылдың бірінші тоқсанында App Store-де қосымша орналастырған бағдарлама құрушылардың табыстарының қосындысы Google Play-де қосымша орналастырған бағдарлама құрушылардың табысынан 85%-ға көп. Жүктеу саны керісінше Google Play жақта App Store-ға қарағанда 45%-ға көбірек. Бұның себебі, iOS тек Apple-дің өзімен ғана таралады және ол жылына тек бір классты жоғары бағалы сегментке жататын құралғы шағарады (топтық смартфон, бюджеттік смартфон, 7 және 10 дюймдық планшеттер). Ал Android-қа құрылғылар бағалары әртүрлі болып келетін өзге өндірушілермен де өндіріледі. Бағасы арзан құрылғылардың көп болуынан Google компнаниясының операциялық жүйесі экономикасы дамыған аймақтарда кең таралған және сол аймақтарда сатылымнан көш бастап келеді.
Осы жобаны жасауға Google компаниясының платформасы, яғни Android тиімді болып тұр, себебі жобадағы қолданбалы қосымша жүйенің интерфейсін өзгертетін категорияға жатады және де Google Play-де жеңіл жарияланады. Қосымшаны орналастыру 8000 теңге, ал App Store-де қосымшаны орналастыру 36000 теңгені құрайды және жариялануы ұзақ уақытты алады.
Құрастырылып отырған қолданбалы бағдарлама web-порталдың функциналын мобильді құрылғыға толықтай көшіреді. Web - портал ретінде unimax.kz универсалды интернет - дүкені таңдалды. Қосымша арқылы қолдану - шылар кез- келген жерде керекті тауарларын сатып алу мүмкіндігіне ие болады.
Бұл типтегі қосымша Google Play - де сатылымдар критериіне жатады. Сатылымдар критерийіндегі қосымшалар бизнесті интернетте жүргізуге кең қолданылады. Желіде саудамен айналысатын алып компаниялардың барлығы дерлік мобильді қосымша жасауды қолға алған, мысалы Amazon, Lamoda және т.б компаниялар.

1 ҚОСЫМШАНЫ ҚҰРУ ҚАҒИДАЛАРЫ

0.1 Android оперциялық жүйесі

Android - смартфон, планшет, қолсағат, нетбуктарға арналған ОЖ. Google компаниясы Android inc бағдарламалық жасақтамасын құрастырушысын 2005 жылы иеленген. Android операциялық жүйесі Linux модифицирленген ядросына және Google компаниясының Java - ны жеке реализациясының негізінде құралған.
Android ОЖ қосымшасы java - қосымшадан және Jit компиляторы бар Dalvik виртуалды машинасында орындалатын библиотекалардан тұрады. Қосымшалар құрылғыға компилияцияланбаған архив болып табылатын .APK форматында орнатылады. Dalvik виртуалды машинасының мақсаты ҚҚ қосылған кездегі қосымша кодын компиляциялау. Кітапханалардың құрамына басқару жүйесі, OpenGL ES 2.0 графика, WebKit қозғалтқышы, SGL графикалық қозғалтқышы, SSL және Bionic кітапханасы кіреді (1.1-сурет).
Android KitKat версиясының шығуымен құрастырушы мәзірінде ғана қолжетімді Dalvik іске қосу ортасынан басқа да ортаоларды пайдалану мүмкіндігі туды. Мәселен ART (Android Runtime)
ART - ның негізгі артықшылығы қосымшаның компиляцияның қосымша орнатылып жатқан кезде болады, бұл негізгі процессорға түсірілетін жүкті жеңілдетеді. Бірақ бұл әдістің тиімсіз жақтары да бар, олардың бірі қосымшаның жадыдағы алатын орынының көбеюі және кейбір ҚҚ - лардың дұрыс компиляцияланбауы. Бұл жағдай құрастырушылардың адаптация жасауына алып келеді. Бұл жаңа әдістің негізгі кемшілігі қосымшаның жүйеге орнатылу уақытының артуы болап табылады және әр қосымшаны жүйе жаңыртылған кезде қайта компиляцияланып отыру керек. Белсенгі қолданылатын құрылғылар жүйе жаңартылған кезде бір сағаттан аса жүктеледі. Бұдан бөлек ОЖ жаңа нұсқасында OpenGL ES 3.0 қоданысы енгізілді. Бұл қолданыс үлкен көлемді объектілерді құруға мүмкіндік туғызып отыр [1].
Google құрастырушылар үшін тегін жүктелетін құруға арналған құралдар сайманын (Android SDK) ұсынады. Бұл құралдар сайманы Windows (XP және одан жоғары) х86-машиналары, Mac OS X (10.4.8 немесе жоғары) және Linux - қа арналған. Сондай-ақ құрастыру үшін 5 - 7 нұсқасындағы Java Ddevelopment Kit (JDK) орнатылған болуы міндетті. Одан бөлек Eclipse үшін 3.3 - 3.5 нұсқадағы "Android Development Tools" (ADT), IntelliJ IDEA үшін плагиндары бар. Және де ресми Android Studio бағдарламалау ортасы ұсынылады. Бұл орта IntelliJ IDEA - ға негізделіп жасалынған және жоғарыдағы айтылған орталарға балама.

1.1-сурет. Android ОЖ архитектурасы

1.1-сурет негізінде Android ОЖ - ны келесідей деңгейлерге бөлуге болады.
- Қосымшалар деңгейі (Applications) - Android- тың құрамына базалық қосымшалар кіреді: электрондық аоштаның клиенттері және SMS, күнтізбе, әртүрлі карталар, браузер, контактілерді басқару және басқа да көптген бағдарламалар. Android плаформасында іске қосылатын қосымшалардың барлығы Java тілінде жазылған.
- Қосымшаның қаңқа деңгейі (Application Framework) - Android ядро қосымшаларында қолданылатын API - дың бүкіл қуатын қолдануға мүмкіндік береді. Бұл деңгейдің архитектурасы келесідей, кез - келген қосымша басқа қосымшаның жүзеге асырылған мүмкіндіктерін қолдана алады, бірақ бір шарты соңғы айтылған қосымша өзінің функцианалдығын қолжетімді ету керек. Осылайша, архитектура ОЖ және қосымшаны көб рет қолдану принципін жүзеге асырады. Барлық қосымшалардың негізі жүйе және қызмет жиынтығы болып табылады.
* Көрсетілім жүйесі (View System) - кеңейтілетін функцияналдығы бар өте бай көрсетілімдер жиынтығы. Ол қосымшаның тізім, кесте, енгізу алаңдары, батырма және т.б. компоненттерден тұратын ішкі бейнесін құру қызметін атқарады.
* Контент - провайдерлері (Content Providers) - қосымшаларға өзге қосымшалардың мәліметтеріне қолжетімділік және де қосымшаның өз ақпаратын өзге қосымшаларға қолжетімділігін беретін қызмет.
* Қорлар менеджері (Resource Manager) жолдық, графикалық қорлардың басқада типтеріне қолжеткізуге мүмкіндік береді.
* Хабарлама менеджері (Notification Manager) кез келген қосымшаға қолданушының хабарламаларын статус жолында көрсетуге мүмкіндік береді.
* Әрекет менеджері (Activity Manager) қосымшаның өмірлік кезеңін басқаруға және әрекеттер жұмысының тарихы бойынша орналасу жүйесін ұсынады.
- Кітапханалар деңгейі (Libraries) - Android платформасында ОЖ - нің әртүрлі компонеттерімен қолданылатын CC++ тілінің жиынтығын бар. Құрастырушылар үшін бұл кітапханардың фукцияларына қолжетімділік Application FrameWork арқылы жүзеге асады. Төменде солардың кейбіреулері көрсетілген:
* System C Library - Linux жүйесіне негізделген қойылатын құрылғыларға арналған С (libc) жүйенің стандартты кітапханасының BSD-орындалуы.
* Media Libraries - PacketVideo`s OpenCORE -қа негізделген, танымал (MPEG4, H.264, MP3, AAC, AMR, JPG, PNG және т.б.) аудио және видео форматтарын орындауға мүмкіндік беретін кітапхана.
* Surface Manager - беттік менеджер 2D және 3D графикалық қабаттарды көрсету жүйесіне қолжетімділік беруді басқарады.
* LibWebCore - орнатылған Android - браузердің web - браузердің заманауи қозғалтқышы.
* SGL - 2D графикамен жұмыс жасауға арналған қозғалтқыш
* 3D libraries - OpenGL ES 1.0 API - ге негізделген 3D - мен жұмыс жасауға арналған қозғалтқыш
* FreeType - шрифттермен жұмыс істеуге арналған кітапхана
* SQLite - реляционды МҚ - мен жұмыс істеуге арналған құатты жеңіл қозғалтқыш
- Орындалу ортасының деңгейі (Android Runtime) - Android- тың құрамына ядро кітапханаларының жиыны кіреді. Ол кітапханалардың көпшілігі JAVA тілі ядросы кітапханаларының функцианалды бөлігін көрсетеді. Платформа регистрге бағытталған оңтайландырылған Dalvik виртуалды машинасын қолданады. Ал стандартты Java - ның виртуалды машинасы стекке бағытталған. Әрбір қосымша виртуалды машинаның өзіндік экземплярымен жеке өзінің процессінде жүргізіледі. Dalvik виртуалды машинасы қосымша жадының аз көлемін пайдалануға оңтайландырылған Dalvik Executable (*.dex) форматын пайдаланады. Бұл Linux ядросының базалық функцияларын пайдалумен, яғни ағындық өңдеу ұйымдастыру және жадыны төмендеңгейлік басқару функцияларын басқарумен жүзеге асады. Біздің қосымшалар жазылған Java байт-код SDK-ның құрамына кіретін dx- утилитасының көмегімен dex - форматына компиляцияланады.
- Linux ядросының деңгейі (Linux Kernel) Android Linux ОЖ- ның 2.6 нұсқасынына негізделген, сондықтан платформаға ядроның жады және процессорды басқару, қауіпсіздікті қамтамасыз ету, желімен және драйверлермен жұмыс жасау сияқты жүйелік қызметтеріне мүмкіндік алады. Сондай-ақ ядро аппараттық және программалық жабдықтың арасындағы абстракция қабаты болып табылады.
Құрастырушылар үшін келесі кітапханалар қолжетімді:
Bionic - libc - мен сәйкес келмейтін стандартты фукциялардың кітапханасы.
SSL - шифрлеу.
Media Framework (PacketVideo OpenCORE, MPEG4, H.264, MP3, AAC, AMR, JPG, PNG).
Surface Manager.
LibWebCore (WebKit негізінде).
SGL - 2D- графика.
OpenGL ES - 3D графика.
FreeType - шрифтілер.
SQLite - жеңіл әрі құатты МҚБЖ.
Linux ОЖ - ның басқа қосымшаларын қарағанда Android - тың қосымшалары ережелерге бағынады:
Content Providers - қосымшалар арасында мәліметтер алмасу.
Resource Manager - XML, PNG, JPEG сынды ресурсттарға қолжеткізу
Notification Manager - жағдайлар тақтасына қолжетімділік
Activity Manager - белсенді қосымшаларды басқару

3.1 Android - ты қолданатын құрылғылардың мүмкіндіктері.

Android-тің өңдеу ортасы сияқты басты қымбаты оның API болды. Android қосымшаларға бейтарап платформа болып, телефонның ажырамас бөлігі, бағдарламаларды құруға мүмкіндік береді. Келесі тізім Android мінездемесін безендіреді: - лицензияны қолдану, тарату мен өңдеуге кететін шығынның болмауы, сондай-ақ дайын бағдарламалық өнімнің сертификаттау механизмі:
- Wi-Fi-құрылғыларға қолжетімділік;
- телефония мен деректерді жіберуге арналған GSM, EDGE және 3G желілерінде, қоңырау шалып, қабылдауға болады және SMS жіберіп, қабылдауға болады;
- навигациялы қызметтермен жұмыс істейтін комплексті API , мысалы GPS; 22
- мультимедиялық құрылғылардың толық бақылауы, оған тағы камера мен микрофоннан ақпаратты жазу немесе орындау жатады ;
- сенсорлық құрылғылармен жұмыс істеуге арналған API;
- IPC-хаттамаларды жіберу;
- жалпы деректер үшін қойма;
- фондық қосымшалар мен процесстер;
- Жұмыс үстелі үшін виджеттер, тірі каталогтар (Live Folders) және Тірі тұсқағаз (Live Wallpaper);
- бекітілген WebKit браузер базасындағы ашық алғашқы кодтар мен HTML5 қолдауымен орнатылған браузер;

1.3 NDK - қосымшаын өңдеу фреймворкі

Android платформасы үшін қосымшаның бағдарламалау тілі - Java. Бірақ олар классикалық Java VM-де емес, ерекше Dalvik виртуалды машинада жасалынады. Android үшін әрбір қосымша Dalvik машинасының ішінде бөлек процессте функцияланады. Жады мен басқару процесстеріне барлық жауапкершілік Android-қа негізделген. ол ресурстарды босату керек болса процесстерді тоқтатады немесе өлтіреді. Dalvik пен Android Linux ядросының шыңында орналасқан. Ол драйверлер мен жадыны басқару жұмысын қоса, аппараттық қамтамасыз етумен төмеңгі деңгейлі байланыспен айналысады. Android Native Development Kit (NDK) CC++ тілінде Android - қосымшаларын өндеуіне мүмкіндіктер туғызады. Бұл мүмкіндік нативті платформаға жазылған кодты пайдалануға қажеттілікті толықтрады, немесе кодттың критикалық кескіндерін орындауды тездетеді [2].

1.4 Android бағдарламалық стегі

Android бағдарламалық стегінің элеметтері 1.1-суретінде көрсетілген. Оның толық сипатталуы төменде қарастырылған. Фреймворк қосымшасында қолжетімді, оларды Linux ядро комбинациясы мен CC++ кітапханасының жиынтығы ретінде жеңілдетілген көрсетуге болады. Соңғысы жұмыс ортасы мен қосымшаның басқаруы мен функционалдығын қамсыздандырады.
Linux ядросы. Жүйелік қызмет жұмысын (құрылғалардың драйвері, процесстер мен жадымен басқару, қуат көзімен, қауіпсіздік, жүйелік қызметтер ) Linux 2.6 нұсқа ядросы қамсыздандырады. Ол тағы аппараттық салындысы мен қалған бағдарламалық стектің арасындағы абстракция деңгейіне жауап береді. Android-тің жұмыс ортасы. Android платформасындағы телефонды ерекше қылатын Linux ОЖ-нің мобильді нұсқасы емес, Android жұмыс ортасы болып келеді. Оның ішіне ядро кітапханасы мен Dalvik виртуалды машинасы кіреді, ал кітапханамен бірге фреймворк пен қосымшаның негізін қалайды.
Ядро кітапханасы. Android-қа арналған қосымшалар Java тілінде жасалса да, Dalvik - бұл виртуалды Java-машина емес. Android ядро кітапханалары Java ядро кітапханаларының негізгі функционалдығын қамсыздандырады, және де Android-қа тән бірегей функционалдығы.
Dalvik виртуалды машинасы. Dalvik - бұл регистрлер негізінде, құрылғы - да бірнеше қосымшаны бірден қосуға арналған виртуалды машина. Оның негізінде ағындардың жұмысы мен төмеңгі деңгейлі жадының басқаруын қамтамасыз ететін Linux ядросы бар.
Фреймворк қосымшасы. Фреймворк қосымшаны өңдеуде пайдаланатын класстардың жиынтығын қосады. Ол тағы да жабдыққа рұқсат ететін жинақталған абстрактты класстар ұсынады және қосымшаның пайдаланатын интерфейсі мен қорының басқаруын қамсызданырады. Қосымшаның деңгейі. Барлық орнатылған және орнатылмаған бағдарламалар, сол баяғы API кітапханасының қосымшаның деңгейінде өңделеді.
Dalvik виртуалды машинасы. Android құрауышының негізгілерінің бірі - Dalvik виртуалды машинасы. Классикалық Java ME (Java Mobile Edition) виртуалды Java- машинаның орнына, Android өзінің ВМ-сын қолданады. Dalvik ВМ-ның негізінде Linux ядросы тұр. Ол төмеңгі деңгейлі қауіпсіздік, ағындар, процесстер мен жадымен басқару функцияларын қамсыздандырады. Сіз тағы Linux ОЖ-де жұмыс істейтін CC++ қосымшаларында жақа аласыз. бірақ ондай жағдай болғанымен оның еш қажеттіліг жоқ. Егер қосымша үшін CC++ жылдамдығы мен жұмыс нәтижелілігі маңызды болса, Android нативті өңдеу ортасына (NDK) қолжетімділік береді. Ол С++ кітапханасын libc и libm кітапханаларын қоданумен рұқсат береді, сондай-ақ OpenGL - ге нативті қолжетімділікпен қамсыздандырады. Аралықтағы қабат болып табылатын, Android жүйелік қызмет пен құрылғыларға қолжетімділік Dalvik виртуалды машина арқылы жүзеге асырылады. Басқарылатын жүйе үшін бағдарламалық кодтың орындалуы ВМ қолдану арқылы, өңдеушілер абстракция деңгейін өз билігіне алады. Бұл оларға құрылғылардың конструкциясы туралы уайымдамауына рұқсат етеді. Dalvik ВМ-сы жадыны минималды қолдануға оптимизацияланған форматтағы орындалған файлдарды жүргізеді. Сіз .dex кеңейтумен файлды Java тілінде жазылған класстарды компиляциялау жолымен, өңдеу ортасы құрамына кіретін құралдары арқылы жасайсыз.
Android қосымшаларның құрамы [3].
Android-та қоcымшалар бағдарламалық манифеcт арқылы бірге қоcылған әлсіз байланыcқан компонеттерден тұрады. Манифеcт - бұл қоcымшаның барлық компонеттері мен олардың байланыcу тәcілдерін cипаттайтын файл. Төменде cипатталған компонеттер, қоcымшаның неден тұратын кірпіштері болып табылады. Белcенділіктер. Көрініcтер деңгейі. Белcенділіктер көрініcтерді пайдаланушымен байланыcатын және ақпаратты көрcететін, графикалық пайдаланушы интерфейcті құруға қолданылады. Белcенділіктер үcтел платформаcын өңдеуде ныcан (Form) эквиваленті. 25 Сервистер. Қосымшаның көрінбейтін қозғалтқышы. Сервисті компоненттер фондық тәртіпте, хабарландыруды іске қосып, көрінетін белсенділіктер мен мәлімет көздерін жаңартып жұмыс істейді. Дерек көздері. Ақпарат қоймаcы. Берілген компонеттер бір қоcымша көлемінде деректер базаcымен баcқару мен оған cырттан қолжетімділік берілген. Дерек көздері әр түрлі бағдарлама араcында ақпаратпен алмаcу кезінде іcке қоcады. Android басқармаcында тұратын құрылғылар деректер базаcына қожетімділік беретін бірнеше стандартты дереккөздері болады. Ниеттер. Қоcымшалар араcындағы хаттамаларды жіберу. Қабылдағыштың кең беруші. Тарататын ниеттерді қабылдайтын компоненттер. Виджеттер. Үй экранына қоcуға болатын визуалды бағдарламалық компоненттер Хабарландырулар. Пайдаланушы хабарландырулардың жүйесі. Өзіне назар аудармайтын немеcе белcенділіктің жұмыcын үзбеуді қамcыздандырады.

1.5 AndroidManifest.xml - тің қызметі

Android-та жаcалатын кез-келген қоcымшада, манифеcта файлы болады. Ол жобаның тамырлы каталогта cақталады. Манифеcт қоcымшаның құрылым мен таңбалы деректерің cипаттауға мүмкіндік береді. Манифеcт әрбір компонентке (Белcенділік, Cервис, Дереккөздері және қабылдағыштың кең таралуы) түйінді қоcады, олардан қоcымша тұрады, және ниеттер фильтрі (Intent Filters) көмегімен өкілеттікті анықтайды. Манифеcтте таңбалы деректерді көрcету қараcтырылған. Айтып еcкертcек, жоғарға деңгейдің қоcымша түйіндерін қауіпcіздік жөңдеуін, модульді теcттерін, аппараттық және жүйелік талар етуді cипаттауға болады. Манифест жоба пакетіне аударатын manifest түбір тегі package атрибутымен сипатталады. Типтік тег кодтың фрагментінде көрсетілген [4].

manifest xmlns:android=http:schemas.androi d.comapkresandroid
package="com.my_domain.my_app"
android:versionCode="1"
android:versionName="0.9 Beta"
[ ...манифест түйіндерінің қойылымы... ]
manifest

Manifest өзіне түйіндерді қосады. Олар қосымшада тұратын бағдарлама компоненттерін, қауіпсіздік жөңдеуін, тестілеу мен талап ету класстарын сипаттайды.

1.6 Қорлар

Қорлар - жұмыс кезінде ішіне енгізілетін және қосымшаға сіздің кодыңызбен компиляцияланған сыртқы файлдар (код емес). Андроид көптеген түрлі ресурс файлдар түрін XML, PNG мен JPEG қоса қолдайды . Файлы XML файлдары олар нені сипаттайтынына қарай әр түрлі форматтары болады. Қорлар бастапқы кодта сипатталған, және XML файлдары тез және эффективті компиляция үшін екілік кодта берілген. Жолдар жадыны үнемдейтін түрге сығылған.
Қорлар тізімі Қорлар типі және оның орналасуы:
Layout-файлдары - "reslayout".
Суреттер - "resdrawable".
Анимация - "resanim".
Стильдер, жолдар мен массивтер - "resvalues".
Атаулары ерекшеленбеу керек:
`arrays.xml' массивтерді анықтау үшін.
`colors.xml' түстерді анықтау үшін.
#RGB, #ARGB, #RRGGBB, #AARRGGBB.
`dimens.xml' мөлшерді анықтау үшін (dimensions).
`strings.xml' жолдарды аныұтау үшін.
`styles.xml' объекттердің стилін анықтау үшін.
mp3 немесе видео сияқты өңделмеген файлдар - "resraw".
Қорлады кодта қолдану. Қорларды қолдану үшін кодта тек қордың толық ID мен ресурс қандай объектте компиляцияланғаның білу керек. Бұл қорға айналу синтаксисі.

R.resource_type.resource_name

немесе

android.R.resource_type.resource_na me

Resource_type - нақты қор типі бар R подклассы.
resource_name - нақты XML файлдардағы қорлар атрибуты немесе қор үшін файл аты (кеңейтусіз). Әрбір қор типі оның типіне байланысты R подклассына қосылады.
Қосымшада компиляцияланған қорлар пакет атысыз қолданыла береді. (R.resource_type.resource_name сияқты). Android экран стилі мен түйме фоны сияқты стандартты ресурстары бар. Кодта оған android.R.resource_type.resource_na me мысалды сияқты атауға болады.

android.R.drawable.button_backgroun d

Қорларға сілтеме Атрибут немесе қордағы мағына басқа қорға сілтеме бола алады. Бұл layout файлдарда жолдарды сақтау мен суреттер (басқа файлдарда тұратын), дегенмен сілтеме басқа қор типінде қолданылады. Мысалы, егер бізде түс қоры боса, оны layout файлда жазамыз.

EditText
android:layout_width="fill_parent"
android:layout_height="fill_parent"
android:textColor="@coloropaque_re d"
android:text="Hello, World!"

"@" префиксі ол қорға сілтеме болып табылатының көрсетеді. Мысалда біз пакетті анықтамаймыз, өйткені өзінің пакетіндегі қорға сілтейміз. Жүйелік қорға сілтеме жасау үшін:

EditText
android:layout_width="fill_parent"
android:layout_height="fill_parent"
android:textColor="@android:coloro paque_red"
android:text="Hello, World!"

Келесі мысалда біз layout файлда оқшаулану үшін қорға сілтеме береміз.

EditText
android:layout_width="fill_parent"
android:layout_height="fill_parent"
android:textColor="@android:coloro paque_red"
android:text="@stringhello_world"

Альтернативті қорлар мен оқшаулану - Android-та жақсы шешілген, маңызды мәселе. Әдетте жиі UI-ді проектілеу керек болды, ол мүмкін емес әрбір экран анықтығын бірдей алады. Қосымша қорларды қосу үшін, қорлармен параллель папка құру керек және сызықша арқылы әрбір мәтінге қайда ол папка орналасқаның қосу керек. Мысалы, ағылшын мен неміс оқшаулануы.

MyApp
res
values-en
strings.xml
values-de
strings.xml

Android әрқайсысына әр түрлі мағынасы бар бірнеше спецификаторды қолдайды. Мысалы, drawable нақты конфигурация үшін қоры бар папка.

MyApp
res
drawable-en-rUS-port-92dpi-finger-k eyshidden-12key-dpad-480x320

2 ҚОСЫМШАНЫ БАҒДАРЛАМАЛАУ ҚҰРАЛЫ

Қолданбалы қосымшаның бағдарламасын жазу үшін жобада Android Studio өңдеуге арналған ортасы қолданылды, ал бағдарламалық тіл ретінде нысандарға бағытталған Java тілі таңдалды. Android Studio жұмыс жасау үшін қоданылатын жүйеде Java SE Development Kit (JDK) орнатылуы керек. Ұсынылатын нұсқа JDK 7-ден төмен болмау керек. Java SE Development Kit өңдеуге арналған тегін аспап және тегін таратылады.
Осылайша, жоғары көретілген сілтеме бойынша, ОЖ,Windows, Linux немесе Mac OS X сәйкес керекті нұсқаны таңдау қажет. Орындалатын файлды іске қосу керек және инструкцияға сәйкес берілген аспапты орнату керек [5].
Бұдан кейін өңдеушіге Android ресми сайтынан Android Studio файлын жүктеу қажет. Орнатылатын файлдар http:developer.android.comintlr u sdkinstallingstudio.html адресі бойынша бар. Бұнда тағы ОЖ келетін керекті нұсқаны таңдау керек және жүктеп болғаннан кейін инструкцияға сәйкес бағдарламаны орнату керек. Бұнда айтып кететіні, Android Studio-пен жұмыс істегенде Android NDK керек болмайды, өйткені керекті утилиттер қосымшаға қосылған. Қосымшаны іске қосқан кезде, 2.1-суретте көрсетілгендей сәлемдесу экраны шығады.

2.1-сурет. Android Studio сәлемдесу экраны

Бұл бетте :
- Жаңа жоба құруға;
- Бар жобаны импорттауға;
- Бар жобаны ашуға;
- Жақындағы кез-келген жобаны ашуға және олардың ішінде іздеуге;
- Өңдеу ортасы нұсқасының өзектілігін тексеруге;.
- Android Studio баптауларын өзгертуге;
- Мәліметті алуға боады. Жобаны жасау үшін New Project... басу керек және одан кейін жобаны жасау терезесі ашылады (2.2-сурет).

2.2-сурет. Android Studio жобаны жасау терезесі
Бұл экранда қосымшаға атын қоюға, модуль атын, файл атауын сондай-ақ берілген жобаның орналасу каталогын қарауға болады. Сонымен қатар, ОЖ минималды нұсқасын таңдау мүмкіндігі бар. Бұдан басқа тіл деңгейін таңдау мүмкіндігі де болады. Жарық және қараңғы қосымшаның базалық тақырыбы бірден қолжетімді болады [6].

2.3-сурет. Қосымша белгісін құру терезесі

Егер жобаны жасау терезесінде Create custom launcher icon таңдалса, онда next батырмасын басқанда құру терезесі көрінеді және қосымша белгісін редакциялау 2.3-суретте көрсетілген. Бұл редактор барлық өңдеушілердің қажеттіліктерін қанағаттырады.

Белгіні жасау кезеңінен кейін, 2.4-суретте көрсетілген базалық activity таңдау экраны шығады.

2.4-сурет. Базалық Activity таңдау терезесі

Үш түрден таңдау бар:
Blank Activity;
Fullscreen Activity;
MasterDetail Activity;
Кейін бастапқы Activity аты мен layout - тың атын көрсету қажет, сондай- ақ бірінші фрагмент атын, өйткені жобаны құрғанда фрагменттерді қолдауды таңдадалған. 2.5-суретінде көрсетілгендей тағы батырмасын басып, навигация типін таңдауға болады [7].

2.5-сурет. Бастапқы Activity аты мен layout-тың атын енгізу

Бұдан кейін бізді IDE терезесіне тасымалдайды. Бірінші көзге түсетіні бұл жоба құрылымы. src пен res папкалары бар, бірақ res енді src папканың ішінде, java папкасымен бірдей жатады. Бұндай жоба құрылымымен Android Studio жаңа жоба жинау жүйесі Gradle борышты. 2.6-суретте өңдеу ортасыныңнегізгі жұмыс терезесі көрсетілген.

2.6-сурет. Ansroid Studio негізгі терезесі

Xml редакторы 2.7-суретте көрсетілген
2.7-сурет. xml редакторының мысал терезесі
2.7-суретте көріп тұрғандай келесідей бөлімдерді белгілеуге болады :
xml редакциялағанда тексттік режимде алдын ала көру бар.
layout-те қолданылған көрсетілген түстер мен суреттер шекарасында кішкентай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.