Тарату электр желілерінің техникалық шығындардың құрылымы
6
7
Аңдатпа
Айтылған дипломдық жұмыста 6-10 кВ электр тораптарында шығындар
есептеледi және оның кемуінің әдістері көрсетіледі. Есептер 5-ТӘЖ
берілгендері бойынша жазғы және қысқы жүктері есептелді. Есеп үшін РП-
190 с2 мен рп-190 с3 тарату пункттері алынды. Электроэнергия шығынының
кемуі үшін конденсаторлық батареялар қолдандық.
Тіршілік қауіпсіздігі бойынша тарауда жұмысшылардың жұмыс
кезіндегі еңбек шарттарын жақсарту әдістері келтірілген, сонымен қатар
автоматты түрде өрт сөндіру жүйесінен есептеулер келтірілген.
Экономикалық бөлімінде конденсаторлық қондырғының негізіне
техника-экономикалық негіздер өткіздік, өзіндік құн мен өтімділік мерзімі
тағайындалды.
Аннотация
В данной дипломной работе производится расчеты потери в
электрических сетях 6-10 кВ и способы их уменьшения. Расчеты произведены
по данным зимних и летних нагрузок РЭС-5. Для расчета использовались РП-
190 секция-2 и РП-190 секция-3. Для уменьшения потерь электроэнергии
были использовались конденсаторные батареи.
В экономической части приведено технико
-
экономическое
обоснование установки конденсаторных установок, определены
себестоимость и срок окупаемости.
В разделе Безопасность жизнедеятельности исследованы условия
труда рабочего персонала приведены методы по улучшению условий труда, а
также произведен расчет системы автоматического пожаротушения.
Annotation
In this thesis work is performed calculation of losses in electric networks of
6-10 kV and ways to reduce them. Calculations are made according to the winter
and summer loads RES-5. The calculations used the RP-190 section 2 and 190
section of the RP-3. To reduce electricity losses were used capacitor banks.
In the economic part of the given technical - economic justification
installation capacitor units, determine the cost and payback.
In the section "Safety" investigated the working conditions of staff are the
methods to improve working conditions, and calculated the automatic fire
extinguishing system.
8
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Электр энергиясын дамытудың келешегі және жағдайы ... ... ... ... ... ... ... .
1.1 Қазақстанның электр энергияны дамытудағы болашағы ... ... ... ... ... ... ..
1.2 АЖК АҚ даму келешегі мен жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2 Тарату тораптарында электр энергияның шығындарын төмендету
шараларының тиімділігін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Реактивті қуат түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Электр тарату тораптарындағы энергия шығынының құрылымы ... ... ...
2.3 Шығынды төмендету жөнінде ұйымдастырушылық шаралар ... ... ... ... ..
2.4 Шығынды төмендету жөнінде техникалық шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.5 Қалалық электр желілерінде реактивті қуатты қарымталау тәсілдері ... .
3 Алматыдағы ТЭЖ-5 тарату желілерін талдау және оның жағдайы ... ... ...
3.1 ТЭЖ-5 схемасы және оның сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 энергетикалық шығындарды бағалау үшін фидерді таңдау ... ... ... ... ... ..
3.3 Торап параметрін есептеу және алмастыру сұлбастыру құрастыру ... ... .
4 ТП - 190 жұмыс режимін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 RASTR бағдарламасы жұмысының қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... .
4.2 Берілген торап сұлбасының жұмыс режимдерін есептеу ... ... ... ... ... ... ..
5 Өтемдік (компенсациялық) құрылғының санын, түрін, қуатын таңдау ... ..
5.1 Өтемдік құрылғыларды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.2 Тораптың өтемдеу режим есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.3 Трансформациялау коэффициенті бойынша режимді оңтайландыру ... ..
6 Тіршілік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.1 Подстанциядағы еңбек шарттарының анализi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.2 Микроклимат параметрлерінің жасалу жұмыстары ... ... ... ... ... ... .. ... ... .
6.3 Автоматты өртті сөндіру жүйесі АТҚ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7 Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.1 Орнатылған конденсаторлық құрылғылардың өсімді тиімділігін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.2 Тәуліктік жүктемелер көрсеткіші бойынша жылдық шығынды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.3 Жүктемелердің орта тәуліктік көрсеткіштері бойынша жылдық шығын
есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
9
...7
...8
...9
.10
.12
.12
.14
.15
.16
.18
.20
.20
.21
.22
.28
.28
.29
.35
.35
.37
.42
.45
.45
.46
.50
.57
.57
.58
.62
.66
.67
10
Кіріспе
Электроэнергетика Қазақстанның негізгі өнеркәсібі болып табылады.
Өнеркәсіптің тиімді жұмыс істеуі, тұтынушыларды тұрақты электрлік және
жылулық энергиямен қамтамасыз ету мемлекеттің басты сонымен қатар
өркениетті өмір сүру жағдайларын қамтамасыз ету үшін маңызды фактор
болып табылады.
Энергетиканың дамуы күштік жабдықтардың технико - экономикалық
параметрлерінің жетілдіру, сенімділігін арттыру, автоматтандыру деңгейін
арттыру, шығындарды азайту және электр сапасын тұрақты жақсарту
барысында электр желісінің өткізу қабілетін ұлғайтумен негізделеді. Қуатты
тұтыну барысында қазіргі уақытта маңызды мәселенің бірі шығынды
төмендету мен өткізу қабілетін жоғарылату болып келеді, олардың тиісті
технико-экономикалық негіздемесі бар желісін оңтайландыру бойынша іс-
шаралар әзірлеуді талап етеді.
Қалалық тарату желілерін оңтайландыру жұмыстары мәселесі көп
уақыт бойы қарастырылуда.
Жұмыс режимдері мен параметрлерді оңтайландыру есептері электрлік
желілерді қайта жаңарту немесе жобаны дамыту кезеңдерінде шешіледі.
Қазіргі таңда қалалық электрлік желілері энергожүйеде тұтынушыларды
қажетті электроэнергиямен қамтамасыз ету үшін тұйық байланысты болып
келеді.
Қазіргі даму сатысында әлемдік, атап айтқанда отандық, энергетикаға
қоғамдық өндірістің энергия үнемдеуші технологияларына және
электроэнергия мен электрлік қуаттың шығындарын әр түрлі жолдармен
төмендету, қазба отын мен жаңа электрлік станцияларға мұқтаждықты
қысқарту үшін қажет. Электрлік желінің технико-экономикалық
көрсеткіштері ең арзан сонымен қатар ең тиімді әдісі барлық шығын түрлерін
азайтып және инвестициялық электр станциялары мен желілік обьектілерде,
олардың барлық құрылыс мерзімін жылжыту реактивті қуатты өтемдеу болып
табылады. Бұл одан әрі электр энергиясының сапасын жақсарту үшін база
жасайды.
Қазіргі таңда электр энергия шығынының артуы қалаларда электрлік
жүктемелердің тығыз орналасуы мен электрэнергияны шағын аумақта белгілі
бір мөлшермен көптеп тұтынумен мінезделеді. Желіден активті қуат пен
елеулі үлесте реактивті қуат тұтынатын жаңа буын электр қабылдағыштары
кең таралып, 6-10 кВ электр желілерінде елеулі электроэнергия шығындарына
алып келеді.
11
1 Электр энергиясын дамытудың келешегі және жағдайы
1.1 Қазақстанның электр энергияны дамытудағы болашағы
Қазақстанда басқа елдердегідей энерготиімділік пен үздіксіз дамыту
сұрақтарына үлкен мағына беріледі. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев өз
кітабында ХХІ ғасырдағы ғаламдық энергоэкологиялық тұрақты даму осы
күнгі жағдайдағы анализдер мен үрдістер негізінде ғаламдық экономиканы
қалыптастыру үшін негізгі қажетті параметрлерді бағалады. Елбасы
Қазақстанда көп табиғи ресурстар бар, ол әлемдік энергетикалық қауіпсіздікті
қамтамасыз ету үшін өз жауапкершілігін түсінетінін айтты.
Қазіргі уақытта, Қазақстан - аймақтағы ең серпінді дамып келе жатқан
елдердің бірі. Елдің экономикасының барлық салаларында тұрақты өсуі
электр энергиясын тұтыну тиісті өсуіне әкеледі. Сарапшылардың пікірінше,
Қазақстандағы, 2015 жылы электр энергиясын тұтыну көлемі 100,9 млрд кВт
сағ құрайды, ал 2030 жылы - 144,7 млрд кВт сағ.
Еліміздің одан әрі экономикалық дамуын қамтамасыз ету үшін 2030
жылға дейін Қазақстан Республикасының электр энергетикасы саласын
дамыту үшін Бас жоспарға сәйкес бұл 150.2 млрд кВт сағ үшін 2030 жылға
қарай электр энергиясын өндіру көлемді түрде қажет. 2030 жылы экспорт
үшін әлеуетті ішкі қажеттіліктерін толық қамтамасыз ету, ал шамамен 6 млрд
кВт сағ болады.
Қазақстандағы
генерациялық қуаттарды
қалыптастыру
жөніндегі
жетекші рөлде Самұрық-Энерго АҚ акционері стратегиялық көрінісіне
сәйкес өнеркәсіп өндіруші сектордың ұлттық операторды қалыптастыру мен
электр және жылу энергиясын өндіру ағымдағы көпсалалы энергетикалық
холдингке беріледі.
Қазіргі уақытта АҚ Самұрық-Энерго Қазақстан БЭЖ-нің шамамен
40% ұштастыратын жалпы орнатылған қуаты 7.9 ГВт электр станцияларын
біріктіреді.. Самұрық-Энерго АҚ электр өндірілетін үлесінің көлемі
бойынша 30% астам құрайды..
2030 жылға қарай қазіргі Екібастұз электр орталығына жаңа қуат
енгізіледі, Солтүстік Қазақстан (Торғай ЖЭС) ірі көмір өндіретін зауыт
салынады, Республика оңтүстігінде Балқаш ЖЭС, Каспий өңіріндегі
энергияның жаңа ірі көзі бар жаңартылған болады және жаңа сыйымдылығы
(Қазақстан Республикасы мен Корея Республикасы Басшыларының
қатысуымен бірлесе отырып құрылыс бастауға қыркүйек 13 бастап беріледі
деп жоспарланып отыр.), энергия жүйесінің ұлттық орталықтарының негізгі
тұрақтылығын қалыптастыру және негізгі желілері арқылы қосылып
жаңғыртылады. Самұрық-Энерго басшысының айтуынша, мұндай электр
жүйесі сәулеті электр энергиясымен қамтамасыз ету мақсатында экспорттық
және транзиттік ықтимал әлеуетін жүзеге асыруға біздің дәстүрлі әріптестер
Ресей Федерациясы мен Орталық Азия елдеріне ғана емес, сонымен қатар
Қазақстан жаңа маршруттар бойынша батысқа (, Қазақстан - Әзірбайжан -
12
Грузия-Түркия), оңтүстік (- Қырғызстан - Өзбекстан - Тәжікстан - Ауғанстан -
Пәкістан) және Шығыс Қытайға жеткізуге мүмкіндік береді
Берілген заңнамалық мінездемедегі шаралар энергоүнемдеу және
энерготиімділікті арттыру, жіберілген энергоүнемдейтін технологияларды
енгізукелесі істерге мүмкіндік береді:
- ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығын азайту;
- отандық тауарлар мен қызметтерді бәсекеге қабілеттілігін арттыру;
- генераторлық қуаттарды босату;
- табиғи ресурстарды сақтау мәселесін шешу.
Энергоүнемдеу;
- Қазақстанның экономикасын жаңғырту жалпыұлттық проблема
процесіне экономикалық-қожайындық субъектілер ғана емес, сондай-ақ
тұтастай алғанда қоғамды қамтиды, ал энергия үнемдеу және энергия
тиімділігін арттыру мәселелеріне Мемлекет басшысының өзімен ерекше назар
аударылуда.
1.2 АЖК АҚ даму келешегі мен жағдайы
2007 жылдың 1 ақпанынан туралы ҚР Антионополия комитетінің
шешіміне (ТМРА) сәйкес АҚ APC жеке тәуелсіз компанияларға: Энергия
өндіруші, энергия таратушы және энергия жабдықтаушы болып бөлінді.
Алматы электр станциялары АҚ (АлЭС) Энергетикалық компаниясы
Алматы қаласы мен Алматы облысы үшін электр және жылу өндіреді. АҚ
АлЭС Алматы ЖЭО-1, ЖЭО-2, ЖЭО-3, Қапшағай СЭС және Алматы ГЭС
каскадынан тұрады.
АЖК (ақпан 2009 ж - АҚ Алатау Жарық Компаниясы АҚ - АЖК)
Алматы қаласы мен Алматы облысының қаласында электр энергиясын беру
және таратуды жүзеге асырады
Энергия жабдықтаушы компания АҚ АлматыЭнергоСбыт Алматы
қаласы мен Алматы облысының тұтынушыларына көтерме сауда нарығы
бойынша электрэнергисын сатып алып және электр энергиясын жекеленген
тұтынушыларға сатумен айналысады.
АЖК АҚ электрэнергияны Алматы және Алматы облысында көтерме
және жекеленген сауда клиенттері үшін беру және тарату желісі қуат AO
АЖК АлЭС АҚ Қазақстан мен ЕЭС балансында 0,4-6-10-35-110-220 кВта іске
асырады, сондай-ақ басқару режимі АЖК AҚ желілері, AO АлЭС электр
станциялары, техникалық қызмет көрсетуді орындайды,
көтерме және
бөлшек сауда клиенттері оларға Алматы қуатын қамтамасыз ету арқылы:
- Электрмен жабдықтау сенімділігі;
- Энергетикалық жүйесінің параллель жұмыс істеу тұрақтылығы;
- Электр кернеуі мен жиіліктің сапасы;
- Активті және реактивті қуаттың экономикалық ағын тарату;
- Төтенше басқару;
- Алдын алу, авариялардан оқшаулау және тарату.
13
1.1 сурет - Алматы энергия үрдісі бойынша соңғы жылдары электр
энергиясы және тұтыну қуаты динамикасы диаграммасы
АҚ АЖК желісінде Электр энергиясының шығындары компанияның
шығынына жатқызылады және электр энергиясын жеткізу нормативтік
бекітілген құндық тарифпен есептеледі.
1.2 сурет - АЖК АҚ 1990-2014 жж. Алматы энергия үрдісі бойынша
тұтыну қуаты динамикасы диаграммасы
Нормативті шығындар ТМРА ҚР Табиғи монополияларды реттеу
жөніндегі агенттігімен бекітіледі және оның құны ағымдағы әдіснамасы
негізінде жыл сайын есептеледі. 1.3-1.4 кестеде 2009 жылдан бастап
электрэнергияның нақты және нормативтік шығындары келтіріледі.
14
2013 жылдың соңында нормативтен тыс шығындары 2,19% құрады,
және ол 2017 жылға дейін энергия шығынын азайту жөнінде жоспарланған іс-
шараларын енгізу есебінен болмауы тиіс. Бұл қызмет: қамтиды:
- Айлық толық коммерциялық тіркеу көрсеткіштері жаза отырып
есептеу әдісіне көшу;
- 0,4-10-110 кВ АҚ АЖК желісіне реактивті қуатты өтемдеу
құрылғыларын енгізу
- 0.4-220 кВ желілерінің дамуы;
- 0.4-220 кВ бар желілерін қайта құру және жаңғырту;
- 6-10-35-110-220 кВ АҚ АЖК желісіне автоматтандырылған бақылау
және энергия ресурстарын есепке алу жүйесін енгізу.
1.3 сурет - АҚ АЖК 2009 жылы электр энергиясын нормативтік және нақты
шығындарды
1.4 сурет - АҚ АЖК 2009 жылы электр энергиясын нормативтік және нақты
шығындары
15
2 Тарату тораптарында электр энергияның шығындарын
төмендету шараларының тиімділігін бағалау
2.1 Pеактивті қуат түсінігі
Q Реактивті қуат электр қозғалтқыштарында, трансформаторларда,
желілерді электромагниттік өріс тудыру үшін қажет.
Электроэнергияны айнымалы токта беру және таратудың негізгі
ерекшелігі болып әр түрлі қуатта тағайындалатын трансформаторлардың
қажетті параметрлеріне дейін оның қайталанбалы түрлендіру мүмкіндігімен
көрсетіледі.
Трансформаторлардың қалыпты қызметі
мен
индуктивті кедергімен қолданылатын тұтынушылардың көбісі
энергияның мерзімді жинақталуына негізделген. Энергияның циклдық
жинақталу процесі айнымалы ток тізбегінің сыйымдылығына мінезделетін,
электроэнергия жіберу энергия көзінен тұтынушыларға дейінгі
ерекшеліктерін анықтайды.
Электржабдықтау жүйелерінің жұмысын сипаттайтын әрбір режимінде
және әрбір
жеке
түйінінде ең маңызды
параметрлері
электр қуаты және кернеу болып табылады. Қуат түсінігі электр энергиясын
айнымалы токпен беру кезінде түрлі бағытта болады. Синусоидалды
ток және кернеу кезінде:
U = U msin t ,
I = I msin t( t - ),
(2.1)
(2.2)
онда φ - кернеу мен ток лезде мәндері арасындағы ығысу бұрышы
тізбегіндегі қуат болып табылады.
Р = ui = UIcos(2 t - ),
(2.3)
Бұл
лездік
қуат
көзінен
берілетін
шығатыны
желілік элемент емес синусоидалды функциясы болып табылады:
Р = UI(1- cos2 t),
(2.4)
әрқашан нөлден 2UI дейін оң және 2ω екі мәрте бұрыштық жиілігі
өзгеріп отырады. Деп аталатын кезең үшін лездік қуатының орташа құны
белсенді қуатты і тең
Р = UI,
(2.5)
Кезде таза индуктивті және сыйымдылықты жүктерде ғана, φ = +- 90 °,
тиісінше, бізде:
Р L = -UIcos(2 t 90 ) UIsin2 t,
16
(2.6)
Р С = -UIcos(2 t 90 ) UIsin2 t,
(2.7)
Келтірілген өрнектерден лездік қуаты
қос жиілікті синусоидалды
өзгеріп отырады және оның орташа шамасы екі жағдайда да нөлге тең болады.
Басқа сөзбен айтқанда, индуктивтілік және сыйымдылық арқылы айнымалы
ток өткен кезде активті қуаты P=0, бірақ қуат көзі мен магнит өрісі
индуктивтілігі немесе электр өріс қуаты арасындағы энергия үздіксіз алмасу
болып жатады.
Айнымалы жүктеу
кезінде φ!=0
лезде қуат кезде
тұрақты
компонент және синусоидты түрлі қос
жиілікте өзгереді. Сондықтан, әрбір кезеңде уақыт аралықтары бар,
ток және кернеудің түрлі бағыттары бар кезде, сол кезде қуаты теріс болады,
яғни тізбекке бармай желіге қайтып оралады.
Айнымалы ток кезіндегі энергия көзінен шығарылатын энергия саны,
келесідей:
2
2
t
W p(t )dt UI cos dt UI cos(2 t )dt
0 0 0
2
UI cos ,
(2.8)
Алынған өрнек лездік қуаттың тұрақты құрамы ғана нәтижесінде өрнек
ғана тұрақты UI cosφ ғана активті қуат болады, өзінің энергия шығарылуын
энергия тасымалдаушының шығынын талап етеді және тиімді жұмыс
жасауына ықпал етеді.
Период бойынша қосынды энергия реактивті қуатпен бірге нөлге тең
болса, онда реактивті қуат пайдалы жұмыс жасауға қатыспа ақ торапты
қосымша токпен және оның жасалу мүмкіндігін энергия көзі мен тұтынушы
арасында қамтамасыз етеді.
Электр машиналары, аппараттар және толық S қуатпен орнатуды
түсіндіретін
тиімді
құндылықтар
өнімі
болып табылатын
ток және кернеу:
S UI UI j Se j UI cos jUI sin P jQ2 ,
(2.9)
Осы жерде Q = Uisinφ реактивті қуат толық қуаттың ауысқан
энергиямен байланысты бөлігін сипаттайды.
Қуаттарды активті және реактивті құрамдарға бөлу көп жағдайда өндіру
процесінің физикалық мағынасына және энергияны айнымалы токпен
таратуға әсер етпейді және жабдық таңдау мен режимдерді есептеудің басты
шарттарын жоғары деңгейдегі дәлдікпен есептеуге және оны оңай
шешугемүмкіндік береді. Алайда, тағы да айта кету керек, бұл тек қана
симметриялы синусоидалы тораптарға қолданылады және реактивті қуатты
одан да қиын жағдайларда қолдану соған сәйкес негіздемелермен талап
етіледі.
17
2.2 Электр
тарату
тораптарындағы
энергия
шығынының
құрылымы
Электроэнергия шығыны бұл электроэнергияны электр тораптары
бойынша беру технологиялық шығыны.
Электрмен жабдықтау жүйелерінің (электр жүйелері) негізгі міндеті - оң
нормаланған электр және жылу энергиясын тұтынушылардың энергиямен
жабдықтау
ең төменгі құны бойынша сапалы, беру және
энергия бөлу. Әдетте, оның салдарынан бұл проблема
көпкритериалы болғандықтан әдетте қатаң шектеулі шешімдер байланысты
емес және барлық басқа шектеулер ауыстыру арқылы бір критерий бойынша
шешіледі.
Өндірілген электр энергиясының бір бөлігі электр желілерінде электр
және магнит өрістерін жасау үшін тұтынылады және оны аудару үшін
технологиялық шығын ретінде қажет. Осыған байланысты тұтынушыларға
жіберілген пайдалы энергия Wп.о., желіге жіберілген энергиядан аз Wо.с., оны
жіберуге арналған энергияның технологиялық шығынын ысыраптар Wп
(техникалық шығындар).
Электрлік желілердегі техникалық шығындар
жүктік
Желілерде,
трансформаторларда,
реакторларда, тб
Бос жүріс
Трансформаторларда,
компенсациялық
құрылғылар,
Өзіндік
мұқтаждық
Қосалқы станция
құрылғыларында
КЛ оқшауламасы
2.1 сурет - Тарату электр желілерінің техникалық шығындардың
құрылымы
Ол сондай-ақ іске асырылмаған энергиясын өндіру қажеттіліктерін
қамтиды, Wс, - өндірістік қажеттіліктері үшін желіге тұтынылатын
энергияның бір бөлігі электр жүйелері (жөндеу шеберханалары, электр және
т.б.), байланысты емес тікелей энергиясын беру.
Баланс қуаты кВт желі ретінде ұсынылуы мүмкін, сағ
Wo.c. Wn.o Wm Wn.н Wкомм ,
(2.10)
онда Wкомм- коммерциялық шығындарды.
Оны шығындарға тек шартты түрде жатқызуға болады, ол тіркеу
шығыны және физикалық болса технологиялық шығыны болмайды.
18
Энергия шығынын жүктік ∆Wпо және бос жүріс шығыны ∆Wос деп
бөлінеді. Бос жүріс шығынына электр жабдықтың тұрақты бос жүріс шығыны,
электр беріліс желісінің тәжі т.б. жатады.
Жүктік шығындар - жүктеу элементіне байланысты шығынның бір
бөлігі. Төменде қарастырылатын есеп методтары көбінесе жүктік шығындарға
байланысты болады, ал жоспарлау методы мен шығынды болжамдау толық
шығынның берілген ақпараты ретінде жүреді.
Эксплуатация шарттарында есептік шығындар көрсеткіші кеңінен
қолданылады, (2.10) анықталатын, кВт∙сағ,
Немесе процентпен
Wo Wo.c Wn.o Wn.o ,
(2.11)
Wo W0
W0
W0.c.
100,
(2.12)
Айырбас ағындары жүйесін магистральдық және тарату желілерінде
энергетикалық шығынның үлкен әсері бар.
Қабылданған классификация бойынша оңтайлы режимге жақындауда
негізгі рольді азшығындалатын шаралар ойнайды. Мамандардың бағалауы
бойынша шығындардың деңгейі 15 -20% ке дейін түсуі мүмкін.
- Тарату желісінде техникалық шығындардың құрылымы мынадай
негізгі құрамдас бөліктері бар:
- желілерде, күштік трансформаторлардағы жүктеме шығындар;
- трансформаторлар мен автотрансформаторлардың бос жүріс кезіндегі
шығындары;
- станциялардың өз қажеттіліктері үшін электр энергиясын тұтынуы.
2.3 Шығынды төмендету жөнінде ұйымдастырушылық шаралар
Электр энергиясын ұрлау анықтау, жою және алдын алу бойынша
ұйымдастырушылық шаралар төмендегілерді қамтиды:
1) әкімшілік қылмыстық жауапкершілік.
Өкінішке орай, зардап шеккен тарап осы бағытта электр-кәсіпкер ғана
қорқатын әрекеттері болып табылады. Сонымен қатар, осы саладағы
қолданыстағы құқықтық және нормативтік заңнамасының негізінде
ведомстволық нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу үшін ешқандай нақты
шаралар қабылданған жоқ.
Шамасы, ол нақты осындай энергетикалық компаниялардың басшылар
мен инспекторларды жеткіліксіз оқыту ретінде себептерін, электр энергиясын
ұрлау жасырын әдістерін анықтау үшін олардың қабілетсіздігі, құжаттардың
саны айтарлықтай аударту және ұзаққа созылған сот iсiн жүргiзумен
айналысуға келмеуге құқығы бар.
19
Сондықтан, билік және электр-қарқынды тұтынушылар арасындағы
әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке электр энергиясын ауқымды
электр тонаушылық тарту міндеті әлі де қалады.
2) электрмен жабдықтаушы және энергия тұтынушы арасындағы
келісілген есеп айырысу
Электр энергиясын ұрлау зақым айтарлықтай мөлшерге жетеді,
сондықтан электр ұрланған сайын сәйкестендіру, алдын алу және жою
жөніндегі жұмысты ұйымдастыру құны сөзсіз уақыт қысқа кезеңде
салыстырмалы түрде төленуі тиіс.
Сендіру ретінде мысал электр энергиясын есепке алу энергиямен
жабдықтаушы ұйымдастыру және энергия сыйымды пайдаланушылар
арасындағы келісілген есеп айырысуды ұйымдастыру болып табылады.
Келісілген есептік шешімдерде АСКУЭ құрылғысы энергия
эабдықтаушы жақтан және тұтынушы жақтан да болады.
Госэнергонадзор және энергосбыт
тұрмыстық секторында, соның
ішінде электр энергиясын ұрлауда кез келген әрекеттік жолын кесу бірыңғай
мемлекеттік орган болып табылады, ол кезде мұндай жүйе бұрын болған. Егер
Энергосбыт контролллері абонентке кезекті төлем шығару кезінде
шығындардың аз болғаны жайында қондырылса, энергосбыт инспекциясына
фактически шығын мен берілген абоненттегі счетчиктің дұрыс жұмыс істеп
тұрғаны жайында тексеруге хабарлама келеді.
Деректерді жинау энергия тұтынған жағдайда түрлі жолдармен жасалуы
мүмкін, ең қарапайым, арзан және мүмкін таблеткаларын 16 диаметрі және
қалың 5 мм нысанын бар электронды тасымалдаушы пайдалану болып
табылады. Бұл үй өкілі (инспектор немесе жетекшісі) электр қолданумен
алынбалы электрондық БАҚ тұтыну туралы деректер жинап, электр сату
ұйымының айлық ауысымды қамтамасыз етеді.
2.4 Шығынды төмендету жөнінде техникалық шаралар
Техникалық шығынды төмендету жөніндегі шаралар қамтиды:
- асқын жүктеме кезінде сымдарды ауыстыру;
- Асқын жүктемелерді ауыстыру, қосымша күштік трансформаторларды
орнату және жұмысқа қосу;
- жүктелмеген күштік трансформаторларды ауыстыру;
- байланысты желілері мен қосалқы станциялардың құрылысына электр
жүктемесін оңтайландыру;
- Жоғары номиналды кернеуге электр желілері аудару;
- компенсациялық құрылғыларды орнату және іске қосу жұмыстары.
Тәжірибе көрсеткендей шығындарды қажетті қысқарту шамамен 10%
ұйымдастырушылық шаралар арқылы қол жеткізуге болады. Қалған зззззззз
жоғалту қысқарту яғни, техникалық meroppiyaty алуға болады қосымша
инвестициялар.
Реактивті қуатты өтемдеу (UKRM) пайдалану мүмкіндік береді:
20
- Электр энергиясын техникалық ысыраптардың деңгейін төмендету;
- Жабдықтау желісін, электр трансформаторлар мен коммутациялық
Түсіру;
- Желіде электр сапасын жақсарту;
- Электр заң мен энергияның жалпы құнын азайту үшін
- Күштік трансформатор әлеуетін арттыру жоқ, және жабдықтау кабель
қимасы ұлғайту жоқ, қосымша резистивный жүктемені қосыңыз.
-
Электр жабдықтарын мерзімін ұзартады.
РҚӨ пайдалану экономикалық тиімділік жөндеу және авариялар құнын,
сондай-ақ тұтынылған электр энергиясы үшін төменгі алымдар түрінде
тікелей пайда төмендету, кәсіпорындар айтарлықтай энергия үнемдеу білдірді.
Талдау жеңілдету үшін, электр желісіндегі энергиясынның шығыны
бөлінеді:
- Оңтайлы пайдалану шарттары электр оны беру кезінде технологиялық
қуат тұтынуды қажет
- Оңтайлы технологиялық шығындар
- Оңтайлы режимінен Қосымша технологиялық шығындар крошечный
ауытқу.
Энергетикалық шығын сандық талдау негізгі әсер ететін факторларға
байланысты, олардың өкілдік бойынша есептеледі:
- Биржа қуат ағынының;
- Реактивті қуат ағындарын өтеу дәрежесі;
- Оңтайлы режиміне жуықтау дәрежесі;
- Желілік режимде автоматтандыру деңгейі.
Осылайша барынша жаңа кабелі көрінісін азайту биік ғимараттардың
қазіргі заманғы тұрғын үй келуімен жоғары кернеу сыныбы, 20 кВт-нан
асатын пәтер нақты тұтыну аудару электр желілік (желі сегменттері), ол терең
азықтандыру ғимараттар электр жабдықтау схемасын мәселені қарастыру
қажет, 0,38 кВ кернеу сызықтары.
- Тұтастай желісін немесе оның жекелеген учаскелерінде кернеу
деңгейін реттеу;
- Күрделі трансформациясы коэффициенттерді, яғни реттеу арқылы
желіге гетерогенді әсер қысқарту E. жабық тізбектерінің гетерогенді желісінде
электр ағындарын реттейді;.
- Желілерін ашу;
Оның көздері арасындағы реактивтік қуатын оңтайлы бөлу болып
табылады,
желісін осы міндеттер
арқылы
оңтайландыру нәтижелері
қолжетімді шектеулерге сәйкес аралас және реттеуге болады. Компьютерлер
қазіргі заманғы дамыту және автоматтандырылған диспетчерлік басқару
жүйесінде, әдетте, жеке тапсырмаларды мұндай қысқарту және реттеу U
айтқанда, жоғарыда аталған проблемаларды кез келген қолдану зерттеу реттеу
және оның консистенциясы кейін жүргізіледі
Жұмыс кернеуіне арттыру төмендеуіне әкеледі
желісінде электр шығындар. Жүктеме қуатын жоғалту деп есептейік
21
салыстырмалы бірлік ΔRn=1 бастапқы режимде. U кернеуі өсуіне бағалануы
мүмкін:
P U
1
2
1
1 2 U U 2
,
(2.13)
Егер соңғы өрнек бөлімінде ΔU2 аз мәнде болса онда алымы мен бөлімін
1-2∙ ΔU2 көбейтсек, келесі өрнекті аламыз:
P U
1
(1 2 U )
1 2 U
1 (2 U ) 2
,
(2.14)
Егер бөлімін тағы да ((2ΔU))2 көбейтсек, онда жүктемелік шығындарды
келесідей жазуға болады:
P U 1 2 U ,
P U 1 (2 U ) 2 ,
PX U 1 2 U ,
(2.15)
(2.16)
(2.17)
2.5 Қалалық электр желілерінде реактивті қуатты қарымталау
тәсілдері
Реактивті қуат және кернеу электрлік тораптары мен жүйелерінің
жұмысын сипаттайтын басты параметрлері болып қалады.
Қазіргі уақытта, ең өміршең 6-10 04 кВ әр шиналар конденсатор
батареяларын орнату болып табылады. Бұл реттеу мүмкіндігі бар электр
конденсаторлары анықтау проблемасын шешу керек. Бұл экономикалық пайда
реактивті қуат ағындарын бастап энергия шығынын азайту арқылы, бірақ
белсенді қуатты генераторлар, электр станциялары мен басқа да дамуын
арттыру, жаңа трансформаторлық қосалқы құрылыс мерзімдерін алып тастау,
электр жеткізу желілері мен трансформаторлардың қуатын арттыру арқылы
ғана емес, анықталуы тиіс.Егер сіз тиіс бұл мәселені шешу үшін:
- Олардың сапалық өзгерістерді ескере қалалық TA жүктеме Графтар
талдау;
- Тораптарында реактивті қуатты ең төменгі мәндері әр ТП үшін
реттелмейтін конденсатор банктердің әлеуетін анықтау және жүктеу:
- Тораптарында реактивті қуат жүктемесінің максималды мәндерін
анықтау және реттелетін конденсатор банктерді орнату мүмкіндігін анықтау,
әрбір ТП олардың қуаты мен орнату балл:
- Конденсатор батарея кернеу мен билік ең қолайлы түрі анықтау.
Реактивті қуаты шығындарды азайту үшін тек мөлшерінде айқындалған
экономикалық пайданың жоғарыда аталған компоненттері қоспағанда Тіпті
22(1 U )
өрескел есептеулер, сіз соңғы Өскемен өндірілген деп санаймыз, әсіресе,
конденсаторлар орнату артық емес 2-4 астам жыл төлейді көрсеткендей
конденсатор зауыты.
Отандық электр тұтыну жабдығының жылы конденсатор
батареяларын орнату.
Ол осы проблеманы шешу үшін көзқарас әлемнің кез келген жерінде
пайдаланылмаса, бұл шешім Қазақстан үшін экономикалық тиімді емес.
Тиісінше, бұл мәселе, мысалы, қуат тұтыну жабдығының орнату үшін
конденсатор банктердің өндіру бойынша жаңа зауыт салу ретінде мәселелерді
шешу болады, немесе өндіріс сатысында конденсатор банктердің
өндірушілердің электрқабылдағыштарды орнатуды міндеттеу үкіметаралық
деңгейде көтеру керек, сондықтан деректер міндет шешу мүмкін емес дерлік
екенін көрсетеді.
Конденсаторлық батареяларды 0,4 кВ ТП шиналарында орнату.
Энергия жабдықтаушы ұйым техникалық шығынды азайтуға қызығып
отыр сол үшін батарея конденсатор таңдап оны ары қарай іске қосып, жөндеу
жұмыстарын жүргізу қиын емес.
Конденсаторлық батареялар
Өндірістік орындарда көптеп тараған ірі конденсаторлы арнайы
жабдығы бар, реактивті сыйымдылықты қуат алу үшін арналған.
Конденсаторларды 220, 380, 660,6300, 10500 В бірфазалы және үш фазалы
ішкі және сыртқа орнатуға арналып жасалған. Олар майлы (КМ) және
соволды (КС) болып келеді. Соволдың диэлектрлік өтімділігі майдікіне
қарағанда екі есе үлкен болады. Алайда оның температурасы 10º С, ал
майдың жұмыс істеу температурасы 40º С.
Конденсаторлар батареяға жиналып (КБ) электротехникалық
өндірістерде
комплектті компенсаторлық құрылғылар (ККУ) ретінде
шығарылады.
Өтемделгеннен кейінгі қуат шығыны:
P
P
2
2
(Q QK ) 2 R
PКУ ,
(2.18 )
онда ∆РКУ - электр өтемдік құрылғыдағы шығын, кВт.
Өтемделгеннен кейінгі кернеу шығыны, B,
U
PR (Q QК ) Х
U НОМ
,
(2.19)
ӨҚ түрлері сыйымдылығына байланысты әр түрлі дәрежеде болады.
23U НОМ
3 Алматыдағы ТЭЖ-5 тарату желілерін талдау және оның жағдайы
3.1 ТЭЖ-5 схемасы және оның сипаттамасы
РЭС - 5, 2010 жылы ұйымдастырылды, қазіргі уақытта РЭС - 5 Таулы
қырат, Бостандық ауданы, атап айтқанда, 2700 корпоративтік клиенттерге
және 62 000 жеке абонентіне қызмет көрсетеді. ЖЭК-6 балансында болып
табылады:
- мөлшерінде трансформаторлық қосалқы станция 575 дана
- 0,4 кВ әуе желілері 248,88 км.
- 0,4 кВ Кабель желілері - 235,511 км
- 6-10 Кабель желілері - 372,218 км.
РЭС үшін басым бағыттары - 6 санақ және сенімді халықтың
қамтамасыз ету қызметтерін пайдаланады. Компания тәжірибесі пайдаланады
және жылда түрлі департаменттер мен басқармалардың жинақталған
бірлескен күш-жігерін дәлелденген, ең күрделі мәселелерді шешуге мүмкіндік
береді, ол RES - 6 әрқашан коммерциялық жобаларды азайту ұсынылған, онда
оның қызметі, қоғам мен қоршаған ортаға сай қамтамасыз ету үшін ұмтылады
және электр желілеріндегі техникалық ысыраптардың қоршаған ортаны
қорғау ережелерін қауіпсіздік шаралары сақтала отырып, негізгі қосалқы
станциялардың жабдықтары қажетті сәйкестігін техникалық көрсеткіштерін
жақсарту.
Қызмет ететін: физикалық және заңды тұлғалар жалпы саны - 80716
абонент бар. Бұл жабдықтар күнделікті техникалық қызмет көрсету кезінде
пайдаланылатын жоғары сапалы техникалық жабдықтарды үлкен жиынтығы
бар. Ол мұндай крандарды, шнек, автоматты көтергіштерді, сынау
жабдықтарын арналған жылжымалы шағын зертханаларды, бульдозерлер
мамандандырылған жабдықтардың үлкен деректер базасы бар.
Компания әрқашан, жоспарланған жұмыстың жақсы және сапалы
жеткізу үшін марапаттарға шығару арқылы өз қызметкерлерін көтермелеу
тырысады бекітеді және инноваторларды және ұялы адамдарды қолдайды.
Компания қоғамдық командасы оқиғаны жіберіп алмауға тырысады. компания
басқа желілік ұйымдардың арасындағы жалпы конкурсқа қатысады және
бірінші жүлдені алуға ұмтылады.
5 - ТӘЖ-дің бір қосалқы станциясын аламыз. Біздің жағдайда мен № 63
қосалқы станциясын тағдадым. Бұл қосалқы станциядядан екі фидер арқылы
элетр энергиясы тұтынушыларға беріліп тұр. Ол екі фидерда 27
трансформаторр орналасқан. Трансформаторлардың қуаты 1000, 630, 400, 250,
160, 100, 63 кВт болады.
5 - ТӘЖге келтірілген мәліметтер А, Б, Г және Д қосымшаларында
көрсетілген.
24
3.2 энергетикалық шығындарды бағалау үшін фидерді таңдау
Қосалқы
станциядан алдымен тарату пункті кетеді, сосын
трансформаторлы пункттер шығады. Фидер №1 ПС-63 шығады, РП-190с3 TP-
5912, TP-5974аб, TP-8562, TP-8570, TP-5208, TP-5210, TP-5228, TP-5819, TP-
5229 ТР-5232 ТР-225аб, ТР-8584 трансформаторларымен жалғанған, мұнда
жай үйлер, дүкендер, автозаправкалар, ойын сауық кешендері, сауда үйлері
қоректенеді. 3.1 суретте - 190 с3 тарату пункті мен 1-ші фидер сұлбасы
3.1 сурет - ТП-190 3- секциядағы сұлба
3.2 сурет - ТП-190 2-секциядағы сұлба
25
3.3 Торап параметрін есептеу мен алмастыру сұлбасын құрастыру
Олар анықтамалық және бастапқы деректер бойынша есептелген қажет
желісін есептеу және енгізу параметрлерін іске қосу үшін. Есептеу басталуы
тиіс баламалы тізбектің ұтысы, содан кейін желілерін қарсылық есептеу және
Содан кейін
трансформаторлар,
және
түйіндерде
жүктеме.
Белсенді кедергісі желісі (Ом) ретінде анықталады:
R r0 l
онда л - желісі ұзындығы, км;
r0 - меншікті кедергісі, Ом км.
Реактивті кедергісі желісі (Ом) ретінде анықталады:
X x0 l
(3.1)
(3.2)
онда x0 - нақты қарсылық, Ом км.
Нақты мәндер r0, x0 осылайша байланысты анықталады 3.1 кестеде
маркалы сымдар көрсетеді.
3.1 кесте - сымдар маркасы мен мәліметтері
26 Линия участогі
Провод маркасы
r 0, Омкм
x 0 ,Омкм
1
2
3
4
1-2
АПвПу 1х350
0,1
0,096
2-3
АСБ-240
0,132
0,08
3-4
АСБ-240
0,132
0,08
4-5
АСБ-240
0,132
0,08
2-6
АСБ-150
0,206
0,0596
6-7
АСБ-150
0,206
0,0596
2-8
АСБ-150
0,206
0,0596
8-9
АСБ-120
0,258
0,081
10-11
АСБ-120
0,258
0,081
10-12
АСБ-3*120, АСБ-3*95
0,297
0,082
12-13
АСБ-3*120, АСБ-3*95
0,297
0,082
13-14
АСБ-3*120, ААБ-3*120
0,249
0,081
14-15
АСБ-3*120, ААБ-3*120
0,249
0,081
15-16
АСБ-3*120, ААБ-3*120
0,249
0,081
16-17
АСБ-3*150, ААБ-3*120,
ААШВ-3*120
0,234
0,073
17-18
АСБ-3*120, ААШВ-3*120
0,258
0,081
3.1 кестенің жалғасы
1-2 фидер бойынша есеп шығарайық. Кабельдің параметрлері:
Кабельдің активті кедергісі:
r0 0,1 Омкм
Кабельдің реактивті кедергісі:
х0 0,096 Омкм
3.2 кесте - кабельдік желілердің есептік параметрлері
27 1
2
3
4
18-19
ААШВ-3*95, АСБ-50, АСБ -95
0,412
0,083
18-20
ААШВ-3*95, АСБ-120
0,323
0,082
20-21
ААШВ-3*95
0,32
0,083
10-22
АСБ-3*120, АСБ-3*95
0,297
0,082
22-23
АСБ-95
0,326
0,083
22-24
АСБ-120
0,258
0,081
24-25
АСБ-120
0,258
0,081
22-26
АСБ-120
0,258
0,081
26-27
АСБ-95
0,326
0,083
22-28
АСБ-3*120, ААШВ-3*120
0,258
0,081
28-29
АСБ-3*120
0,258
0,081
29-30
АСБ-3*120
0,258
0,081
30-31
АСБ-3*120
0,258
0,081
31-32
АСБ-3*120
0,258
0,081
32-33
АСБ-3*120
0,258
0,081
33-34
АСБ-3*120
0,258
0,081
34-35
АСБ-3*120, АСБ-185
0,212
0,077
43-36
АПвПу 1х350
0,1
0,096
36-37
АСБ-240
0,132
0,08
36-38
АСБ-150
0,206
0,0596
36-39
АСБ-150
0,206
0,0596
39-40
АСБ-150
0,206
0,0596
36-41
АСБ-150
0,206
0,0596
41-42
АСБ-150
0,206
0,0596
36-35
АСБ-120, АСБ-185
0,212
0,077
Линия участогі
Ұзындығы, м
R, Ом
X, Ом
1
2
3
4
Секция 3
1-2
1530
0,153
0,146
3.2 кестенің жалғасы
28 1
2
3
4
2-3
780
0,102
0,062
3-4
540
0,071
0,043
4-5
540
0,071
0,043
2-6
420
0,086
0,025
6-7
290
0,0597
0,0017
2-8
100
0,02
0,005
8-9
100
0,0258
0,0081
9-10
150
0,038
0,012
9-11
410
0,122
0,033
11-12
511
0,152
0,042
12-13
655
0,163
0,053
13-14
550
0,137
0,044
14-15
484
0,12
0,039
15-16
420
0,098
0,03
16-17
565
0,145
0,045
17-18
895
0,369
0,074
17-19
590
0,19
0,028
19-20
330
0,105
0,027
9-21
355
0,105
0,029
21-22
380
0,124
0,031
21-23
32
0,0083
0,0026
23-24
32
0,0083
0,0026
21-25
560
0,144
0,045
25-26
15
0,005
0,0012
Секция 2
1-2
1530
0,153
0,146
2-3
970
0,1998
0,058
3-4
35
0,007
0,002
4-5
25
0,005
0,001
2-6
420
0,086
0,025
6-7
290
0,059
0,017
2-8
780
0,103
0,062
2-9
1500
0,318
0,115
9-10
825
0,175
0,063
10-11
530
0,136
0,043
11-12
360
0,093
0,029
12-13
285
0,073
0,023
13-14
60
0,015
0,005
14-15
188
0,048
0,015
15-16
236
0,061
0,019
Трансформатор параметрлерін төмен кернеу орамасының және жоғары
UНН үшін номиналды кернеуі UВН кернеу, номиналды қуаты мен кернеуі
трансформатор SН UК қысқа тұйықталу анықтамалық мәліметтер бойынша
таңдаймыз. Сондай-ақ жүктеме ағымдағы Iхх бос жүріс тоғы және Pхх бос
жүріс шығыны, PК қысқа тұйықталу мәліметтеріне байланысты кедергілерді
таңдаймыз. Анықтамалық параметрлеріне байланысты трансформатордың
активті және реактивті кедергілері есептеледі.
Трансформатор кедергісі:
RТ
S 2
2
,
(3.3)
P онда KS - қысқа тұйықталу шығыны;
Uном - жоғары кернеу жағындағы кернеу
Трансформатордың реактивті кедергісі
Х Т
2
100 S
,
(3.4)
U онда KS - кернеу қысқа тұйықталу;
Uном - жоғары кернеу жақтағы кернеу
3.3 кестеде есептік сұлба трансформаторларының параметрі келтірілген
3.3 кесте - трансформатор параметрі
Анықтамалық
деректер негізінде
белсенді және реактивті
таба
импеданс трансформаторлар.
Трансформатор кедергісі
29 Тип
Напряжение
обмоток, кВ
Потери, кВт
Uк.з.,
%
Іх.х., %
Rт,
Ом
Хт,
Ом
Тип
Напряжение
обмоток, кВ
∆Рх.х.
∆Рк.з.
Uк.з.,
%
Іх.х., %
Rт,
Ом
Хт,
Ом
ТМ-160010
10
2,8-3,3
18
5,5
1,3-2,6
0,70
3,27
ТМ-100010
10
2,1-2,4
12,2-11,6
5,5
1,4-2,8
1,22
5,35
ТМ-63010
10
1,42-1,68
7,6-8,5
5,5
2,0-3,0
2,12
8,5
ТМ-40010
10
0,92-1,08
5,5-5,9
4,5
2,1-3,0
3,7
10,6
ТМ-25010
10
1,05
3,7-4,2
4,5
2,3-3,7
6,7
15,6
ТМ-16010
10
0,46-0,54
2,65-3,1
4,5
2,4
4,35
10,2
ТМ-10010
10
0,31-0,36
1,97-2,27
4,5
2,6
22,7
40,8
ТМ-6310
10
0,22
1,28-1,47
4,5
2,8
37
70,5
Pкз U ном
U кз U ном
RТ
12,2 10000 2
1000 2
1,22 Ом
Трансформатордың реактивті кедергісі:
Х Т
5.5 100002
100 1000
5,35 Ом
Сол сияқты активті және реактивті кедергілерді басқа да
трансформаторлық қосалқы станциялар үшін есептеп, 3.4 кестеге енгіземіз
3.4 кесте - Трансформаторлардың есептік берілгендері
Ары қарай 2014 жыл (қыс) мерзіміне жүктемені анықтаймыз
Рекативті қуат, өлшем бірлігі кВАр
Q S sin ,
Толық қуат, өлшем бірлігі кВА
S P 2 Q 2 ,
Алынған мәліметтерді 3.5 кестеге толтырамыз
3.5 кесте - Торап түйінінің жүктемелері (1 және 2 Фидер)
30
(3.5)
(3.6)Тип
Напряжение
обмоток, кВ
Потери, кВт
Uк.з., %
Іх.х., %
Rт, Ом
Хт,
Ом
Тип
Напряжение
обмоток, кВ
∆Рх.х.
∆Рк.з.
Uк.з., %
Іх.х., %
Rт, Ом
Хт,
Ом
ТМ-160010
10
2,8-3,3
18
5,5
1,3-2,6
0,70
3,27
ТМ-100010
10
2,1-2,4
12,2-11,6
5,5
1,4-2,8
1,22
5,35
ТМ-63010
10
1,42-1,68
7,6-8,5
5,5
2,0-3,0
2,12
8,5
ТМ-40010
10
0,92-1,08
5,5-5,9
4,5
2,1-3,0
3,7
10,6
ТМ-25010
10
1,05
3,7-4,2
4,5
2,3-3,7
6,7
15,6
ТМ-16010
10
0,46-0,54
2,65-3,1
4,5
2,4
4,35
10,2
ТМ-10010
10
0,31-0,36
1,97-2,27
4,5
2,6
22,7
40,8
ТМ-6310
10
0,22
1,28-1,47
4,5
2,8
37
70,5
№
Узлы
Uн, кв
Қысқы жүктеме
Жазғы жүктеме
cosφ
№
Узлы
Uн, кв
P, кВт
Q, кВар
P, кВт
Q, кВар
cosφ
1
2
3
4
5
6
7
8
190 - тарату пункті 3секция
1
5912аб
10
48
32
33,6
22,4
0,9
2
5974аб
10
48
32
33,6
22,4
0,9
3.5 кестенің жалғасы
31 1
2
3
4
5
6
7
8
3
8562
10
150
100
105
70
0,9
4
8570
10
150
100
105
70
0,9
5
5909
10
150
100
105
70
0,9
6
5208
10
120
80
84
56
0,9
7
8584
10
30
20
21
14
0,9
8
5210
10
120
80
84
56
0,9
9
5228
10
120
80
84
56
0,9
10
5819
10
189
126
132
88
0,9
11
5229
10
75
50
52,5
35
0,9
12
5232
10
75
50
52,5
35
0,9
13
225аб
10
75
50
52,5
35
0,9
14
5620
10
120
80
84
56
0,9
15
9684
10
120
80
84
56
0,9
16
5843
10
75
50
52,5
35
0,9
17
8685
10
120
80
84
56
0,9
18
8646
10
48
32
33,6
22,4
0,9
19
8693
10
190 - ... жалғасы
7
Аңдатпа
Айтылған дипломдық жұмыста 6-10 кВ электр тораптарында шығындар
есептеледi және оның кемуінің әдістері көрсетіледі. Есептер 5-ТӘЖ
берілгендері бойынша жазғы және қысқы жүктері есептелді. Есеп үшін РП-
190 с2 мен рп-190 с3 тарату пункттері алынды. Электроэнергия шығынының
кемуі үшін конденсаторлық батареялар қолдандық.
Тіршілік қауіпсіздігі бойынша тарауда жұмысшылардың жұмыс
кезіндегі еңбек шарттарын жақсарту әдістері келтірілген, сонымен қатар
автоматты түрде өрт сөндіру жүйесінен есептеулер келтірілген.
Экономикалық бөлімінде конденсаторлық қондырғының негізіне
техника-экономикалық негіздер өткіздік, өзіндік құн мен өтімділік мерзімі
тағайындалды.
Аннотация
В данной дипломной работе производится расчеты потери в
электрических сетях 6-10 кВ и способы их уменьшения. Расчеты произведены
по данным зимних и летних нагрузок РЭС-5. Для расчета использовались РП-
190 секция-2 и РП-190 секция-3. Для уменьшения потерь электроэнергии
были использовались конденсаторные батареи.
В экономической части приведено технико
-
экономическое
обоснование установки конденсаторных установок, определены
себестоимость и срок окупаемости.
В разделе Безопасность жизнедеятельности исследованы условия
труда рабочего персонала приведены методы по улучшению условий труда, а
также произведен расчет системы автоматического пожаротушения.
Annotation
In this thesis work is performed calculation of losses in electric networks of
6-10 kV and ways to reduce them. Calculations are made according to the winter
and summer loads RES-5. The calculations used the RP-190 section 2 and 190
section of the RP-3. To reduce electricity losses were used capacitor banks.
In the economic part of the given technical - economic justification
installation capacitor units, determine the cost and payback.
In the section "Safety" investigated the working conditions of staff are the
methods to improve working conditions, and calculated the automatic fire
extinguishing system.
8
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Электр энергиясын дамытудың келешегі және жағдайы ... ... ... ... ... ... ... .
1.1 Қазақстанның электр энергияны дамытудағы болашағы ... ... ... ... ... ... ..
1.2 АЖК АҚ даму келешегі мен жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2 Тарату тораптарында электр энергияның шығындарын төмендету
шараларының тиімділігін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Реактивті қуат түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Электр тарату тораптарындағы энергия шығынының құрылымы ... ... ...
2.3 Шығынды төмендету жөнінде ұйымдастырушылық шаралар ... ... ... ... ..
2.4 Шығынды төмендету жөнінде техникалық шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.5 Қалалық электр желілерінде реактивті қуатты қарымталау тәсілдері ... .
3 Алматыдағы ТЭЖ-5 тарату желілерін талдау және оның жағдайы ... ... ...
3.1 ТЭЖ-5 схемасы және оның сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 энергетикалық шығындарды бағалау үшін фидерді таңдау ... ... ... ... ... ..
3.3 Торап параметрін есептеу және алмастыру сұлбастыру құрастыру ... ... .
4 ТП - 190 жұмыс режимін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 RASTR бағдарламасы жұмысының қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... .
4.2 Берілген торап сұлбасының жұмыс режимдерін есептеу ... ... ... ... ... ... ..
5 Өтемдік (компенсациялық) құрылғының санын, түрін, қуатын таңдау ... ..
5.1 Өтемдік құрылғыларды таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.2 Тораптың өтемдеу режим есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.3 Трансформациялау коэффициенті бойынша режимді оңтайландыру ... ..
6 Тіршілік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.1 Подстанциядағы еңбек шарттарының анализi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.2 Микроклимат параметрлерінің жасалу жұмыстары ... ... ... ... ... ... .. ... ... .
6.3 Автоматты өртті сөндіру жүйесі АТҚ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7 Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.1 Орнатылған конденсаторлық құрылғылардың өсімді тиімділігін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.2 Тәуліктік жүктемелер көрсеткіші бойынша жылдық шығынды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.3 Жүктемелердің орта тәуліктік көрсеткіштері бойынша жылдық шығын
есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
9
...7
...8
...9
.10
.12
.12
.14
.15
.16
.18
.20
.20
.21
.22
.28
.28
.29
.35
.35
.37
.42
.45
.45
.46
.50
.57
.57
.58
.62
.66
.67
10
Кіріспе
Электроэнергетика Қазақстанның негізгі өнеркәсібі болып табылады.
Өнеркәсіптің тиімді жұмыс істеуі, тұтынушыларды тұрақты электрлік және
жылулық энергиямен қамтамасыз ету мемлекеттің басты сонымен қатар
өркениетті өмір сүру жағдайларын қамтамасыз ету үшін маңызды фактор
болып табылады.
Энергетиканың дамуы күштік жабдықтардың технико - экономикалық
параметрлерінің жетілдіру, сенімділігін арттыру, автоматтандыру деңгейін
арттыру, шығындарды азайту және электр сапасын тұрақты жақсарту
барысында электр желісінің өткізу қабілетін ұлғайтумен негізделеді. Қуатты
тұтыну барысында қазіргі уақытта маңызды мәселенің бірі шығынды
төмендету мен өткізу қабілетін жоғарылату болып келеді, олардың тиісті
технико-экономикалық негіздемесі бар желісін оңтайландыру бойынша іс-
шаралар әзірлеуді талап етеді.
Қалалық тарату желілерін оңтайландыру жұмыстары мәселесі көп
уақыт бойы қарастырылуда.
Жұмыс режимдері мен параметрлерді оңтайландыру есептері электрлік
желілерді қайта жаңарту немесе жобаны дамыту кезеңдерінде шешіледі.
Қазіргі таңда қалалық электрлік желілері энергожүйеде тұтынушыларды
қажетті электроэнергиямен қамтамасыз ету үшін тұйық байланысты болып
келеді.
Қазіргі даму сатысында әлемдік, атап айтқанда отандық, энергетикаға
қоғамдық өндірістің энергия үнемдеуші технологияларына және
электроэнергия мен электрлік қуаттың шығындарын әр түрлі жолдармен
төмендету, қазба отын мен жаңа электрлік станцияларға мұқтаждықты
қысқарту үшін қажет. Электрлік желінің технико-экономикалық
көрсеткіштері ең арзан сонымен қатар ең тиімді әдісі барлық шығын түрлерін
азайтып және инвестициялық электр станциялары мен желілік обьектілерде,
олардың барлық құрылыс мерзімін жылжыту реактивті қуатты өтемдеу болып
табылады. Бұл одан әрі электр энергиясының сапасын жақсарту үшін база
жасайды.
Қазіргі таңда электр энергия шығынының артуы қалаларда электрлік
жүктемелердің тығыз орналасуы мен электрэнергияны шағын аумақта белгілі
бір мөлшермен көптеп тұтынумен мінезделеді. Желіден активті қуат пен
елеулі үлесте реактивті қуат тұтынатын жаңа буын электр қабылдағыштары
кең таралып, 6-10 кВ электр желілерінде елеулі электроэнергия шығындарына
алып келеді.
11
1 Электр энергиясын дамытудың келешегі және жағдайы
1.1 Қазақстанның электр энергияны дамытудағы болашағы
Қазақстанда басқа елдердегідей энерготиімділік пен үздіксіз дамыту
сұрақтарына үлкен мағына беріледі. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев өз
кітабында ХХІ ғасырдағы ғаламдық энергоэкологиялық тұрақты даму осы
күнгі жағдайдағы анализдер мен үрдістер негізінде ғаламдық экономиканы
қалыптастыру үшін негізгі қажетті параметрлерді бағалады. Елбасы
Қазақстанда көп табиғи ресурстар бар, ол әлемдік энергетикалық қауіпсіздікті
қамтамасыз ету үшін өз жауапкершілігін түсінетінін айтты.
Қазіргі уақытта, Қазақстан - аймақтағы ең серпінді дамып келе жатқан
елдердің бірі. Елдің экономикасының барлық салаларында тұрақты өсуі
электр энергиясын тұтыну тиісті өсуіне әкеледі. Сарапшылардың пікірінше,
Қазақстандағы, 2015 жылы электр энергиясын тұтыну көлемі 100,9 млрд кВт
сағ құрайды, ал 2030 жылы - 144,7 млрд кВт сағ.
Еліміздің одан әрі экономикалық дамуын қамтамасыз ету үшін 2030
жылға дейін Қазақстан Республикасының электр энергетикасы саласын
дамыту үшін Бас жоспарға сәйкес бұл 150.2 млрд кВт сағ үшін 2030 жылға
қарай электр энергиясын өндіру көлемді түрде қажет. 2030 жылы экспорт
үшін әлеуетті ішкі қажеттіліктерін толық қамтамасыз ету, ал шамамен 6 млрд
кВт сағ болады.
Қазақстандағы
генерациялық қуаттарды
қалыптастыру
жөніндегі
жетекші рөлде Самұрық-Энерго АҚ акционері стратегиялық көрінісіне
сәйкес өнеркәсіп өндіруші сектордың ұлттық операторды қалыптастыру мен
электр және жылу энергиясын өндіру ағымдағы көпсалалы энергетикалық
холдингке беріледі.
Қазіргі уақытта АҚ Самұрық-Энерго Қазақстан БЭЖ-нің шамамен
40% ұштастыратын жалпы орнатылған қуаты 7.9 ГВт электр станцияларын
біріктіреді.. Самұрық-Энерго АҚ электр өндірілетін үлесінің көлемі
бойынша 30% астам құрайды..
2030 жылға қарай қазіргі Екібастұз электр орталығына жаңа қуат
енгізіледі, Солтүстік Қазақстан (Торғай ЖЭС) ірі көмір өндіретін зауыт
салынады, Республика оңтүстігінде Балқаш ЖЭС, Каспий өңіріндегі
энергияның жаңа ірі көзі бар жаңартылған болады және жаңа сыйымдылығы
(Қазақстан Республикасы мен Корея Республикасы Басшыларының
қатысуымен бірлесе отырып құрылыс бастауға қыркүйек 13 бастап беріледі
деп жоспарланып отыр.), энергия жүйесінің ұлттық орталықтарының негізгі
тұрақтылығын қалыптастыру және негізгі желілері арқылы қосылып
жаңғыртылады. Самұрық-Энерго басшысының айтуынша, мұндай электр
жүйесі сәулеті электр энергиясымен қамтамасыз ету мақсатында экспорттық
және транзиттік ықтимал әлеуетін жүзеге асыруға біздің дәстүрлі әріптестер
Ресей Федерациясы мен Орталық Азия елдеріне ғана емес, сонымен қатар
Қазақстан жаңа маршруттар бойынша батысқа (, Қазақстан - Әзірбайжан -
12
Грузия-Түркия), оңтүстік (- Қырғызстан - Өзбекстан - Тәжікстан - Ауғанстан -
Пәкістан) және Шығыс Қытайға жеткізуге мүмкіндік береді
Берілген заңнамалық мінездемедегі шаралар энергоүнемдеу және
энерготиімділікті арттыру, жіберілген энергоүнемдейтін технологияларды
енгізукелесі істерге мүмкіндік береді:
- ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығын азайту;
- отандық тауарлар мен қызметтерді бәсекеге қабілеттілігін арттыру;
- генераторлық қуаттарды босату;
- табиғи ресурстарды сақтау мәселесін шешу.
Энергоүнемдеу;
- Қазақстанның экономикасын жаңғырту жалпыұлттық проблема
процесіне экономикалық-қожайындық субъектілер ғана емес, сондай-ақ
тұтастай алғанда қоғамды қамтиды, ал энергия үнемдеу және энергия
тиімділігін арттыру мәселелеріне Мемлекет басшысының өзімен ерекше назар
аударылуда.
1.2 АЖК АҚ даму келешегі мен жағдайы
2007 жылдың 1 ақпанынан туралы ҚР Антионополия комитетінің
шешіміне (ТМРА) сәйкес АҚ APC жеке тәуелсіз компанияларға: Энергия
өндіруші, энергия таратушы және энергия жабдықтаушы болып бөлінді.
Алматы электр станциялары АҚ (АлЭС) Энергетикалық компаниясы
Алматы қаласы мен Алматы облысы үшін электр және жылу өндіреді. АҚ
АлЭС Алматы ЖЭО-1, ЖЭО-2, ЖЭО-3, Қапшағай СЭС және Алматы ГЭС
каскадынан тұрады.
АЖК (ақпан 2009 ж - АҚ Алатау Жарық Компаниясы АҚ - АЖК)
Алматы қаласы мен Алматы облысының қаласында электр энергиясын беру
және таратуды жүзеге асырады
Энергия жабдықтаушы компания АҚ АлматыЭнергоСбыт Алматы
қаласы мен Алматы облысының тұтынушыларына көтерме сауда нарығы
бойынша электрэнергисын сатып алып және электр энергиясын жекеленген
тұтынушыларға сатумен айналысады.
АЖК АҚ электрэнергияны Алматы және Алматы облысында көтерме
және жекеленген сауда клиенттері үшін беру және тарату желісі қуат AO
АЖК АлЭС АҚ Қазақстан мен ЕЭС балансында 0,4-6-10-35-110-220 кВта іске
асырады, сондай-ақ басқару режимі АЖК AҚ желілері, AO АлЭС электр
станциялары, техникалық қызмет көрсетуді орындайды,
көтерме және
бөлшек сауда клиенттері оларға Алматы қуатын қамтамасыз ету арқылы:
- Электрмен жабдықтау сенімділігі;
- Энергетикалық жүйесінің параллель жұмыс істеу тұрақтылығы;
- Электр кернеуі мен жиіліктің сапасы;
- Активті және реактивті қуаттың экономикалық ағын тарату;
- Төтенше басқару;
- Алдын алу, авариялардан оқшаулау және тарату.
13
1.1 сурет - Алматы энергия үрдісі бойынша соңғы жылдары электр
энергиясы және тұтыну қуаты динамикасы диаграммасы
АҚ АЖК желісінде Электр энергиясының шығындары компанияның
шығынына жатқызылады және электр энергиясын жеткізу нормативтік
бекітілген құндық тарифпен есептеледі.
1.2 сурет - АЖК АҚ 1990-2014 жж. Алматы энергия үрдісі бойынша
тұтыну қуаты динамикасы диаграммасы
Нормативті шығындар ТМРА ҚР Табиғи монополияларды реттеу
жөніндегі агенттігімен бекітіледі және оның құны ағымдағы әдіснамасы
негізінде жыл сайын есептеледі. 1.3-1.4 кестеде 2009 жылдан бастап
электрэнергияның нақты және нормативтік шығындары келтіріледі.
14
2013 жылдың соңында нормативтен тыс шығындары 2,19% құрады,
және ол 2017 жылға дейін энергия шығынын азайту жөнінде жоспарланған іс-
шараларын енгізу есебінен болмауы тиіс. Бұл қызмет: қамтиды:
- Айлық толық коммерциялық тіркеу көрсеткіштері жаза отырып
есептеу әдісіне көшу;
- 0,4-10-110 кВ АҚ АЖК желісіне реактивті қуатты өтемдеу
құрылғыларын енгізу
- 0.4-220 кВ желілерінің дамуы;
- 0.4-220 кВ бар желілерін қайта құру және жаңғырту;
- 6-10-35-110-220 кВ АҚ АЖК желісіне автоматтандырылған бақылау
және энергия ресурстарын есепке алу жүйесін енгізу.
1.3 сурет - АҚ АЖК 2009 жылы электр энергиясын нормативтік және нақты
шығындарды
1.4 сурет - АҚ АЖК 2009 жылы электр энергиясын нормативтік және нақты
шығындары
15
2 Тарату тораптарында электр энергияның шығындарын
төмендету шараларының тиімділігін бағалау
2.1 Pеактивті қуат түсінігі
Q Реактивті қуат электр қозғалтқыштарында, трансформаторларда,
желілерді электромагниттік өріс тудыру үшін қажет.
Электроэнергияны айнымалы токта беру және таратудың негізгі
ерекшелігі болып әр түрлі қуатта тағайындалатын трансформаторлардың
қажетті параметрлеріне дейін оның қайталанбалы түрлендіру мүмкіндігімен
көрсетіледі.
Трансформаторлардың қалыпты қызметі
мен
индуктивті кедергімен қолданылатын тұтынушылардың көбісі
энергияның мерзімді жинақталуына негізделген. Энергияның циклдық
жинақталу процесі айнымалы ток тізбегінің сыйымдылығына мінезделетін,
электроэнергия жіберу энергия көзінен тұтынушыларға дейінгі
ерекшеліктерін анықтайды.
Электржабдықтау жүйелерінің жұмысын сипаттайтын әрбір режимінде
және әрбір
жеке
түйінінде ең маңызды
параметрлері
электр қуаты және кернеу болып табылады. Қуат түсінігі электр энергиясын
айнымалы токпен беру кезінде түрлі бағытта болады. Синусоидалды
ток және кернеу кезінде:
U = U msin t ,
I = I msin t( t - ),
(2.1)
(2.2)
онда φ - кернеу мен ток лезде мәндері арасындағы ығысу бұрышы
тізбегіндегі қуат болып табылады.
Р = ui = UIcos(2 t - ),
(2.3)
Бұл
лездік
қуат
көзінен
берілетін
шығатыны
желілік элемент емес синусоидалды функциясы болып табылады:
Р = UI(1- cos2 t),
(2.4)
әрқашан нөлден 2UI дейін оң және 2ω екі мәрте бұрыштық жиілігі
өзгеріп отырады. Деп аталатын кезең үшін лездік қуатының орташа құны
белсенді қуатты і тең
Р = UI,
(2.5)
Кезде таза индуктивті және сыйымдылықты жүктерде ғана, φ = +- 90 °,
тиісінше, бізде:
Р L = -UIcos(2 t 90 ) UIsin2 t,
16
(2.6)
Р С = -UIcos(2 t 90 ) UIsin2 t,
(2.7)
Келтірілген өрнектерден лездік қуаты
қос жиілікті синусоидалды
өзгеріп отырады және оның орташа шамасы екі жағдайда да нөлге тең болады.
Басқа сөзбен айтқанда, индуктивтілік және сыйымдылық арқылы айнымалы
ток өткен кезде активті қуаты P=0, бірақ қуат көзі мен магнит өрісі
индуктивтілігі немесе электр өріс қуаты арасындағы энергия үздіксіз алмасу
болып жатады.
Айнымалы жүктеу
кезінде φ!=0
лезде қуат кезде
тұрақты
компонент және синусоидты түрлі қос
жиілікте өзгереді. Сондықтан, әрбір кезеңде уақыт аралықтары бар,
ток және кернеудің түрлі бағыттары бар кезде, сол кезде қуаты теріс болады,
яғни тізбекке бармай желіге қайтып оралады.
Айнымалы ток кезіндегі энергия көзінен шығарылатын энергия саны,
келесідей:
2
2
t
W p(t )dt UI cos dt UI cos(2 t )dt
0 0 0
2
UI cos ,
(2.8)
Алынған өрнек лездік қуаттың тұрақты құрамы ғана нәтижесінде өрнек
ғана тұрақты UI cosφ ғана активті қуат болады, өзінің энергия шығарылуын
энергия тасымалдаушының шығынын талап етеді және тиімді жұмыс
жасауына ықпал етеді.
Период бойынша қосынды энергия реактивті қуатпен бірге нөлге тең
болса, онда реактивті қуат пайдалы жұмыс жасауға қатыспа ақ торапты
қосымша токпен және оның жасалу мүмкіндігін энергия көзі мен тұтынушы
арасында қамтамасыз етеді.
Электр машиналары, аппараттар және толық S қуатпен орнатуды
түсіндіретін
тиімді
құндылықтар
өнімі
болып табылатын
ток және кернеу:
S UI UI j Se j UI cos jUI sin P jQ2 ,
(2.9)
Осы жерде Q = Uisinφ реактивті қуат толық қуаттың ауысқан
энергиямен байланысты бөлігін сипаттайды.
Қуаттарды активті және реактивті құрамдарға бөлу көп жағдайда өндіру
процесінің физикалық мағынасына және энергияны айнымалы токпен
таратуға әсер етпейді және жабдық таңдау мен режимдерді есептеудің басты
шарттарын жоғары деңгейдегі дәлдікпен есептеуге және оны оңай
шешугемүмкіндік береді. Алайда, тағы да айта кету керек, бұл тек қана
симметриялы синусоидалы тораптарға қолданылады және реактивті қуатты
одан да қиын жағдайларда қолдану соған сәйкес негіздемелермен талап
етіледі.
17
2.2 Электр
тарату
тораптарындағы
энергия
шығынының
құрылымы
Электроэнергия шығыны бұл электроэнергияны электр тораптары
бойынша беру технологиялық шығыны.
Электрмен жабдықтау жүйелерінің (электр жүйелері) негізгі міндеті - оң
нормаланған электр және жылу энергиясын тұтынушылардың энергиямен
жабдықтау
ең төменгі құны бойынша сапалы, беру және
энергия бөлу. Әдетте, оның салдарынан бұл проблема
көпкритериалы болғандықтан әдетте қатаң шектеулі шешімдер байланысты
емес және барлық басқа шектеулер ауыстыру арқылы бір критерий бойынша
шешіледі.
Өндірілген электр энергиясының бір бөлігі электр желілерінде электр
және магнит өрістерін жасау үшін тұтынылады және оны аудару үшін
технологиялық шығын ретінде қажет. Осыған байланысты тұтынушыларға
жіберілген пайдалы энергия Wп.о., желіге жіберілген энергиядан аз Wо.с., оны
жіберуге арналған энергияның технологиялық шығынын ысыраптар Wп
(техникалық шығындар).
Электрлік желілердегі техникалық шығындар
жүктік
Желілерде,
трансформаторларда,
реакторларда, тб
Бос жүріс
Трансформаторларда,
компенсациялық
құрылғылар,
Өзіндік
мұқтаждық
Қосалқы станция
құрылғыларында
КЛ оқшауламасы
2.1 сурет - Тарату электр желілерінің техникалық шығындардың
құрылымы
Ол сондай-ақ іске асырылмаған энергиясын өндіру қажеттіліктерін
қамтиды, Wс, - өндірістік қажеттіліктері үшін желіге тұтынылатын
энергияның бір бөлігі электр жүйелері (жөндеу шеберханалары, электр және
т.б.), байланысты емес тікелей энергиясын беру.
Баланс қуаты кВт желі ретінде ұсынылуы мүмкін, сағ
Wo.c. Wn.o Wm Wn.н Wкомм ,
(2.10)
онда Wкомм- коммерциялық шығындарды.
Оны шығындарға тек шартты түрде жатқызуға болады, ол тіркеу
шығыны және физикалық болса технологиялық шығыны болмайды.
18
Энергия шығынын жүктік ∆Wпо және бос жүріс шығыны ∆Wос деп
бөлінеді. Бос жүріс шығынына электр жабдықтың тұрақты бос жүріс шығыны,
электр беріліс желісінің тәжі т.б. жатады.
Жүктік шығындар - жүктеу элементіне байланысты шығынның бір
бөлігі. Төменде қарастырылатын есеп методтары көбінесе жүктік шығындарға
байланысты болады, ал жоспарлау методы мен шығынды болжамдау толық
шығынның берілген ақпараты ретінде жүреді.
Эксплуатация шарттарында есептік шығындар көрсеткіші кеңінен
қолданылады, (2.10) анықталатын, кВт∙сағ,
Немесе процентпен
Wo Wo.c Wn.o Wn.o ,
(2.11)
Wo W0
W0
W0.c.
100,
(2.12)
Айырбас ағындары жүйесін магистральдық және тарату желілерінде
энергетикалық шығынның үлкен әсері бар.
Қабылданған классификация бойынша оңтайлы режимге жақындауда
негізгі рольді азшығындалатын шаралар ойнайды. Мамандардың бағалауы
бойынша шығындардың деңгейі 15 -20% ке дейін түсуі мүмкін.
- Тарату желісінде техникалық шығындардың құрылымы мынадай
негізгі құрамдас бөліктері бар:
- желілерде, күштік трансформаторлардағы жүктеме шығындар;
- трансформаторлар мен автотрансформаторлардың бос жүріс кезіндегі
шығындары;
- станциялардың өз қажеттіліктері үшін электр энергиясын тұтынуы.
2.3 Шығынды төмендету жөнінде ұйымдастырушылық шаралар
Электр энергиясын ұрлау анықтау, жою және алдын алу бойынша
ұйымдастырушылық шаралар төмендегілерді қамтиды:
1) әкімшілік қылмыстық жауапкершілік.
Өкінішке орай, зардап шеккен тарап осы бағытта электр-кәсіпкер ғана
қорқатын әрекеттері болып табылады. Сонымен қатар, осы саладағы
қолданыстағы құқықтық және нормативтік заңнамасының негізінде
ведомстволық нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу үшін ешқандай нақты
шаралар қабылданған жоқ.
Шамасы, ол нақты осындай энергетикалық компаниялардың басшылар
мен инспекторларды жеткіліксіз оқыту ретінде себептерін, электр энергиясын
ұрлау жасырын әдістерін анықтау үшін олардың қабілетсіздігі, құжаттардың
саны айтарлықтай аударту және ұзаққа созылған сот iсiн жүргiзумен
айналысуға келмеуге құқығы бар.
19
Сондықтан, билік және электр-қарқынды тұтынушылар арасындағы
әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке электр энергиясын ауқымды
электр тонаушылық тарту міндеті әлі де қалады.
2) электрмен жабдықтаушы және энергия тұтынушы арасындағы
келісілген есеп айырысу
Электр энергиясын ұрлау зақым айтарлықтай мөлшерге жетеді,
сондықтан электр ұрланған сайын сәйкестендіру, алдын алу және жою
жөніндегі жұмысты ұйымдастыру құны сөзсіз уақыт қысқа кезеңде
салыстырмалы түрде төленуі тиіс.
Сендіру ретінде мысал электр энергиясын есепке алу энергиямен
жабдықтаушы ұйымдастыру және энергия сыйымды пайдаланушылар
арасындағы келісілген есеп айырысуды ұйымдастыру болып табылады.
Келісілген есептік шешімдерде АСКУЭ құрылғысы энергия
эабдықтаушы жақтан және тұтынушы жақтан да болады.
Госэнергонадзор және энергосбыт
тұрмыстық секторында, соның
ішінде электр энергиясын ұрлауда кез келген әрекеттік жолын кесу бірыңғай
мемлекеттік орган болып табылады, ол кезде мұндай жүйе бұрын болған. Егер
Энергосбыт контролллері абонентке кезекті төлем шығару кезінде
шығындардың аз болғаны жайында қондырылса, энергосбыт инспекциясына
фактически шығын мен берілген абоненттегі счетчиктің дұрыс жұмыс істеп
тұрғаны жайында тексеруге хабарлама келеді.
Деректерді жинау энергия тұтынған жағдайда түрлі жолдармен жасалуы
мүмкін, ең қарапайым, арзан және мүмкін таблеткаларын 16 диаметрі және
қалың 5 мм нысанын бар электронды тасымалдаушы пайдалану болып
табылады. Бұл үй өкілі (инспектор немесе жетекшісі) электр қолданумен
алынбалы электрондық БАҚ тұтыну туралы деректер жинап, электр сату
ұйымының айлық ауысымды қамтамасыз етеді.
2.4 Шығынды төмендету жөнінде техникалық шаралар
Техникалық шығынды төмендету жөніндегі шаралар қамтиды:
- асқын жүктеме кезінде сымдарды ауыстыру;
- Асқын жүктемелерді ауыстыру, қосымша күштік трансформаторларды
орнату және жұмысқа қосу;
- жүктелмеген күштік трансформаторларды ауыстыру;
- байланысты желілері мен қосалқы станциялардың құрылысына электр
жүктемесін оңтайландыру;
- Жоғары номиналды кернеуге электр желілері аудару;
- компенсациялық құрылғыларды орнату және іске қосу жұмыстары.
Тәжірибе көрсеткендей шығындарды қажетті қысқарту шамамен 10%
ұйымдастырушылық шаралар арқылы қол жеткізуге болады. Қалған зззззззз
жоғалту қысқарту яғни, техникалық meroppiyaty алуға болады қосымша
инвестициялар.
Реактивті қуатты өтемдеу (UKRM) пайдалану мүмкіндік береді:
20
- Электр энергиясын техникалық ысыраптардың деңгейін төмендету;
- Жабдықтау желісін, электр трансформаторлар мен коммутациялық
Түсіру;
- Желіде электр сапасын жақсарту;
- Электр заң мен энергияның жалпы құнын азайту үшін
- Күштік трансформатор әлеуетін арттыру жоқ, және жабдықтау кабель
қимасы ұлғайту жоқ, қосымша резистивный жүктемені қосыңыз.
-
Электр жабдықтарын мерзімін ұзартады.
РҚӨ пайдалану экономикалық тиімділік жөндеу және авариялар құнын,
сондай-ақ тұтынылған электр энергиясы үшін төменгі алымдар түрінде
тікелей пайда төмендету, кәсіпорындар айтарлықтай энергия үнемдеу білдірді.
Талдау жеңілдету үшін, электр желісіндегі энергиясынның шығыны
бөлінеді:
- Оңтайлы пайдалану шарттары электр оны беру кезінде технологиялық
қуат тұтынуды қажет
- Оңтайлы технологиялық шығындар
- Оңтайлы режимінен Қосымша технологиялық шығындар крошечный
ауытқу.
Энергетикалық шығын сандық талдау негізгі әсер ететін факторларға
байланысты, олардың өкілдік бойынша есептеледі:
- Биржа қуат ағынының;
- Реактивті қуат ағындарын өтеу дәрежесі;
- Оңтайлы режиміне жуықтау дәрежесі;
- Желілік режимде автоматтандыру деңгейі.
Осылайша барынша жаңа кабелі көрінісін азайту биік ғимараттардың
қазіргі заманғы тұрғын үй келуімен жоғары кернеу сыныбы, 20 кВт-нан
асатын пәтер нақты тұтыну аудару электр желілік (желі сегменттері), ол терең
азықтандыру ғимараттар электр жабдықтау схемасын мәселені қарастыру
қажет, 0,38 кВ кернеу сызықтары.
- Тұтастай желісін немесе оның жекелеген учаскелерінде кернеу
деңгейін реттеу;
- Күрделі трансформациясы коэффициенттерді, яғни реттеу арқылы
желіге гетерогенді әсер қысқарту E. жабық тізбектерінің гетерогенді желісінде
электр ағындарын реттейді;.
- Желілерін ашу;
Оның көздері арасындағы реактивтік қуатын оңтайлы бөлу болып
табылады,
желісін осы міндеттер
арқылы
оңтайландыру нәтижелері
қолжетімді шектеулерге сәйкес аралас және реттеуге болады. Компьютерлер
қазіргі заманғы дамыту және автоматтандырылған диспетчерлік басқару
жүйесінде, әдетте, жеке тапсырмаларды мұндай қысқарту және реттеу U
айтқанда, жоғарыда аталған проблемаларды кез келген қолдану зерттеу реттеу
және оның консистенциясы кейін жүргізіледі
Жұмыс кернеуіне арттыру төмендеуіне әкеледі
желісінде электр шығындар. Жүктеме қуатын жоғалту деп есептейік
21
салыстырмалы бірлік ΔRn=1 бастапқы режимде. U кернеуі өсуіне бағалануы
мүмкін:
P U
1
2
1
1 2 U U 2
,
(2.13)
Егер соңғы өрнек бөлімінде ΔU2 аз мәнде болса онда алымы мен бөлімін
1-2∙ ΔU2 көбейтсек, келесі өрнекті аламыз:
P U
1
(1 2 U )
1 2 U
1 (2 U ) 2
,
(2.14)
Егер бөлімін тағы да ((2ΔU))2 көбейтсек, онда жүктемелік шығындарды
келесідей жазуға болады:
P U 1 2 U ,
P U 1 (2 U ) 2 ,
PX U 1 2 U ,
(2.15)
(2.16)
(2.17)
2.5 Қалалық электр желілерінде реактивті қуатты қарымталау
тәсілдері
Реактивті қуат және кернеу электрлік тораптары мен жүйелерінің
жұмысын сипаттайтын басты параметрлері болып қалады.
Қазіргі уақытта, ең өміршең 6-10 04 кВ әр шиналар конденсатор
батареяларын орнату болып табылады. Бұл реттеу мүмкіндігі бар электр
конденсаторлары анықтау проблемасын шешу керек. Бұл экономикалық пайда
реактивті қуат ағындарын бастап энергия шығынын азайту арқылы, бірақ
белсенді қуатты генераторлар, электр станциялары мен басқа да дамуын
арттыру, жаңа трансформаторлық қосалқы құрылыс мерзімдерін алып тастау,
электр жеткізу желілері мен трансформаторлардың қуатын арттыру арқылы
ғана емес, анықталуы тиіс.Егер сіз тиіс бұл мәселені шешу үшін:
- Олардың сапалық өзгерістерді ескере қалалық TA жүктеме Графтар
талдау;
- Тораптарында реактивті қуатты ең төменгі мәндері әр ТП үшін
реттелмейтін конденсатор банктердің әлеуетін анықтау және жүктеу:
- Тораптарында реактивті қуат жүктемесінің максималды мәндерін
анықтау және реттелетін конденсатор банктерді орнату мүмкіндігін анықтау,
әрбір ТП олардың қуаты мен орнату балл:
- Конденсатор батарея кернеу мен билік ең қолайлы түрі анықтау.
Реактивті қуаты шығындарды азайту үшін тек мөлшерінде айқындалған
экономикалық пайданың жоғарыда аталған компоненттері қоспағанда Тіпті
22(1 U )
өрескел есептеулер, сіз соңғы Өскемен өндірілген деп санаймыз, әсіресе,
конденсаторлар орнату артық емес 2-4 астам жыл төлейді көрсеткендей
конденсатор зауыты.
Отандық электр тұтыну жабдығының жылы конденсатор
батареяларын орнату.
Ол осы проблеманы шешу үшін көзқарас әлемнің кез келген жерінде
пайдаланылмаса, бұл шешім Қазақстан үшін экономикалық тиімді емес.
Тиісінше, бұл мәселе, мысалы, қуат тұтыну жабдығының орнату үшін
конденсатор банктердің өндіру бойынша жаңа зауыт салу ретінде мәселелерді
шешу болады, немесе өндіріс сатысында конденсатор банктердің
өндірушілердің электрқабылдағыштарды орнатуды міндеттеу үкіметаралық
деңгейде көтеру керек, сондықтан деректер міндет шешу мүмкін емес дерлік
екенін көрсетеді.
Конденсаторлық батареяларды 0,4 кВ ТП шиналарында орнату.
Энергия жабдықтаушы ұйым техникалық шығынды азайтуға қызығып
отыр сол үшін батарея конденсатор таңдап оны ары қарай іске қосып, жөндеу
жұмыстарын жүргізу қиын емес.
Конденсаторлық батареялар
Өндірістік орындарда көптеп тараған ірі конденсаторлы арнайы
жабдығы бар, реактивті сыйымдылықты қуат алу үшін арналған.
Конденсаторларды 220, 380, 660,6300, 10500 В бірфазалы және үш фазалы
ішкі және сыртқа орнатуға арналып жасалған. Олар майлы (КМ) және
соволды (КС) болып келеді. Соволдың диэлектрлік өтімділігі майдікіне
қарағанда екі есе үлкен болады. Алайда оның температурасы 10º С, ал
майдың жұмыс істеу температурасы 40º С.
Конденсаторлар батареяға жиналып (КБ) электротехникалық
өндірістерде
комплектті компенсаторлық құрылғылар (ККУ) ретінде
шығарылады.
Өтемделгеннен кейінгі қуат шығыны:
P
P
2
2
(Q QK ) 2 R
PКУ ,
(2.18 )
онда ∆РКУ - электр өтемдік құрылғыдағы шығын, кВт.
Өтемделгеннен кейінгі кернеу шығыны, B,
U
PR (Q QК ) Х
U НОМ
,
(2.19)
ӨҚ түрлері сыйымдылығына байланысты әр түрлі дәрежеде болады.
23U НОМ
3 Алматыдағы ТЭЖ-5 тарату желілерін талдау және оның жағдайы
3.1 ТЭЖ-5 схемасы және оның сипаттамасы
РЭС - 5, 2010 жылы ұйымдастырылды, қазіргі уақытта РЭС - 5 Таулы
қырат, Бостандық ауданы, атап айтқанда, 2700 корпоративтік клиенттерге
және 62 000 жеке абонентіне қызмет көрсетеді. ЖЭК-6 балансында болып
табылады:
- мөлшерінде трансформаторлық қосалқы станция 575 дана
- 0,4 кВ әуе желілері 248,88 км.
- 0,4 кВ Кабель желілері - 235,511 км
- 6-10 Кабель желілері - 372,218 км.
РЭС үшін басым бағыттары - 6 санақ және сенімді халықтың
қамтамасыз ету қызметтерін пайдаланады. Компания тәжірибесі пайдаланады
және жылда түрлі департаменттер мен басқармалардың жинақталған
бірлескен күш-жігерін дәлелденген, ең күрделі мәселелерді шешуге мүмкіндік
береді, ол RES - 6 әрқашан коммерциялық жобаларды азайту ұсынылған, онда
оның қызметі, қоғам мен қоршаған ортаға сай қамтамасыз ету үшін ұмтылады
және электр желілеріндегі техникалық ысыраптардың қоршаған ортаны
қорғау ережелерін қауіпсіздік шаралары сақтала отырып, негізгі қосалқы
станциялардың жабдықтары қажетті сәйкестігін техникалық көрсеткіштерін
жақсарту.
Қызмет ететін: физикалық және заңды тұлғалар жалпы саны - 80716
абонент бар. Бұл жабдықтар күнделікті техникалық қызмет көрсету кезінде
пайдаланылатын жоғары сапалы техникалық жабдықтарды үлкен жиынтығы
бар. Ол мұндай крандарды, шнек, автоматты көтергіштерді, сынау
жабдықтарын арналған жылжымалы шағын зертханаларды, бульдозерлер
мамандандырылған жабдықтардың үлкен деректер базасы бар.
Компания әрқашан, жоспарланған жұмыстың жақсы және сапалы
жеткізу үшін марапаттарға шығару арқылы өз қызметкерлерін көтермелеу
тырысады бекітеді және инноваторларды және ұялы адамдарды қолдайды.
Компания қоғамдық командасы оқиғаны жіберіп алмауға тырысады. компания
басқа желілік ұйымдардың арасындағы жалпы конкурсқа қатысады және
бірінші жүлдені алуға ұмтылады.
5 - ТӘЖ-дің бір қосалқы станциясын аламыз. Біздің жағдайда мен № 63
қосалқы станциясын тағдадым. Бұл қосалқы станциядядан екі фидер арқылы
элетр энергиясы тұтынушыларға беріліп тұр. Ол екі фидерда 27
трансформаторр орналасқан. Трансформаторлардың қуаты 1000, 630, 400, 250,
160, 100, 63 кВт болады.
5 - ТӘЖге келтірілген мәліметтер А, Б, Г және Д қосымшаларында
көрсетілген.
24
3.2 энергетикалық шығындарды бағалау үшін фидерді таңдау
Қосалқы
станциядан алдымен тарату пункті кетеді, сосын
трансформаторлы пункттер шығады. Фидер №1 ПС-63 шығады, РП-190с3 TP-
5912, TP-5974аб, TP-8562, TP-8570, TP-5208, TP-5210, TP-5228, TP-5819, TP-
5229 ТР-5232 ТР-225аб, ТР-8584 трансформаторларымен жалғанған, мұнда
жай үйлер, дүкендер, автозаправкалар, ойын сауық кешендері, сауда үйлері
қоректенеді. 3.1 суретте - 190 с3 тарату пункті мен 1-ші фидер сұлбасы
3.1 сурет - ТП-190 3- секциядағы сұлба
3.2 сурет - ТП-190 2-секциядағы сұлба
25
3.3 Торап параметрін есептеу мен алмастыру сұлбасын құрастыру
Олар анықтамалық және бастапқы деректер бойынша есептелген қажет
желісін есептеу және енгізу параметрлерін іске қосу үшін. Есептеу басталуы
тиіс баламалы тізбектің ұтысы, содан кейін желілерін қарсылық есептеу және
Содан кейін
трансформаторлар,
және
түйіндерде
жүктеме.
Белсенді кедергісі желісі (Ом) ретінде анықталады:
R r0 l
онда л - желісі ұзындығы, км;
r0 - меншікті кедергісі, Ом км.
Реактивті кедергісі желісі (Ом) ретінде анықталады:
X x0 l
(3.1)
(3.2)
онда x0 - нақты қарсылық, Ом км.
Нақты мәндер r0, x0 осылайша байланысты анықталады 3.1 кестеде
маркалы сымдар көрсетеді.
3.1 кесте - сымдар маркасы мен мәліметтері
26 Линия участогі
Провод маркасы
r 0, Омкм
x 0 ,Омкм
1
2
3
4
1-2
АПвПу 1х350
0,1
0,096
2-3
АСБ-240
0,132
0,08
3-4
АСБ-240
0,132
0,08
4-5
АСБ-240
0,132
0,08
2-6
АСБ-150
0,206
0,0596
6-7
АСБ-150
0,206
0,0596
2-8
АСБ-150
0,206
0,0596
8-9
АСБ-120
0,258
0,081
10-11
АСБ-120
0,258
0,081
10-12
АСБ-3*120, АСБ-3*95
0,297
0,082
12-13
АСБ-3*120, АСБ-3*95
0,297
0,082
13-14
АСБ-3*120, ААБ-3*120
0,249
0,081
14-15
АСБ-3*120, ААБ-3*120
0,249
0,081
15-16
АСБ-3*120, ААБ-3*120
0,249
0,081
16-17
АСБ-3*150, ААБ-3*120,
ААШВ-3*120
0,234
0,073
17-18
АСБ-3*120, ААШВ-3*120
0,258
0,081
3.1 кестенің жалғасы
1-2 фидер бойынша есеп шығарайық. Кабельдің параметрлері:
Кабельдің активті кедергісі:
r0 0,1 Омкм
Кабельдің реактивті кедергісі:
х0 0,096 Омкм
3.2 кесте - кабельдік желілердің есептік параметрлері
27 1
2
3
4
18-19
ААШВ-3*95, АСБ-50, АСБ -95
0,412
0,083
18-20
ААШВ-3*95, АСБ-120
0,323
0,082
20-21
ААШВ-3*95
0,32
0,083
10-22
АСБ-3*120, АСБ-3*95
0,297
0,082
22-23
АСБ-95
0,326
0,083
22-24
АСБ-120
0,258
0,081
24-25
АСБ-120
0,258
0,081
22-26
АСБ-120
0,258
0,081
26-27
АСБ-95
0,326
0,083
22-28
АСБ-3*120, ААШВ-3*120
0,258
0,081
28-29
АСБ-3*120
0,258
0,081
29-30
АСБ-3*120
0,258
0,081
30-31
АСБ-3*120
0,258
0,081
31-32
АСБ-3*120
0,258
0,081
32-33
АСБ-3*120
0,258
0,081
33-34
АСБ-3*120
0,258
0,081
34-35
АСБ-3*120, АСБ-185
0,212
0,077
43-36
АПвПу 1х350
0,1
0,096
36-37
АСБ-240
0,132
0,08
36-38
АСБ-150
0,206
0,0596
36-39
АСБ-150
0,206
0,0596
39-40
АСБ-150
0,206
0,0596
36-41
АСБ-150
0,206
0,0596
41-42
АСБ-150
0,206
0,0596
36-35
АСБ-120, АСБ-185
0,212
0,077
Линия участогі
Ұзындығы, м
R, Ом
X, Ом
1
2
3
4
Секция 3
1-2
1530
0,153
0,146
3.2 кестенің жалғасы
28 1
2
3
4
2-3
780
0,102
0,062
3-4
540
0,071
0,043
4-5
540
0,071
0,043
2-6
420
0,086
0,025
6-7
290
0,0597
0,0017
2-8
100
0,02
0,005
8-9
100
0,0258
0,0081
9-10
150
0,038
0,012
9-11
410
0,122
0,033
11-12
511
0,152
0,042
12-13
655
0,163
0,053
13-14
550
0,137
0,044
14-15
484
0,12
0,039
15-16
420
0,098
0,03
16-17
565
0,145
0,045
17-18
895
0,369
0,074
17-19
590
0,19
0,028
19-20
330
0,105
0,027
9-21
355
0,105
0,029
21-22
380
0,124
0,031
21-23
32
0,0083
0,0026
23-24
32
0,0083
0,0026
21-25
560
0,144
0,045
25-26
15
0,005
0,0012
Секция 2
1-2
1530
0,153
0,146
2-3
970
0,1998
0,058
3-4
35
0,007
0,002
4-5
25
0,005
0,001
2-6
420
0,086
0,025
6-7
290
0,059
0,017
2-8
780
0,103
0,062
2-9
1500
0,318
0,115
9-10
825
0,175
0,063
10-11
530
0,136
0,043
11-12
360
0,093
0,029
12-13
285
0,073
0,023
13-14
60
0,015
0,005
14-15
188
0,048
0,015
15-16
236
0,061
0,019
Трансформатор параметрлерін төмен кернеу орамасының және жоғары
UНН үшін номиналды кернеуі UВН кернеу, номиналды қуаты мен кернеуі
трансформатор SН UК қысқа тұйықталу анықтамалық мәліметтер бойынша
таңдаймыз. Сондай-ақ жүктеме ағымдағы Iхх бос жүріс тоғы және Pхх бос
жүріс шығыны, PК қысқа тұйықталу мәліметтеріне байланысты кедергілерді
таңдаймыз. Анықтамалық параметрлеріне байланысты трансформатордың
активті және реактивті кедергілері есептеледі.
Трансформатор кедергісі:
RТ
S 2
2
,
(3.3)
P онда KS - қысқа тұйықталу шығыны;
Uном - жоғары кернеу жағындағы кернеу
Трансформатордың реактивті кедергісі
Х Т
2
100 S
,
(3.4)
U онда KS - кернеу қысқа тұйықталу;
Uном - жоғары кернеу жақтағы кернеу
3.3 кестеде есептік сұлба трансформаторларының параметрі келтірілген
3.3 кесте - трансформатор параметрі
Анықтамалық
деректер негізінде
белсенді және реактивті
таба
импеданс трансформаторлар.
Трансформатор кедергісі
29 Тип
Напряжение
обмоток, кВ
Потери, кВт
Uк.з.,
%
Іх.х., %
Rт,
Ом
Хт,
Ом
Тип
Напряжение
обмоток, кВ
∆Рх.х.
∆Рк.з.
Uк.з.,
%
Іх.х., %
Rт,
Ом
Хт,
Ом
ТМ-160010
10
2,8-3,3
18
5,5
1,3-2,6
0,70
3,27
ТМ-100010
10
2,1-2,4
12,2-11,6
5,5
1,4-2,8
1,22
5,35
ТМ-63010
10
1,42-1,68
7,6-8,5
5,5
2,0-3,0
2,12
8,5
ТМ-40010
10
0,92-1,08
5,5-5,9
4,5
2,1-3,0
3,7
10,6
ТМ-25010
10
1,05
3,7-4,2
4,5
2,3-3,7
6,7
15,6
ТМ-16010
10
0,46-0,54
2,65-3,1
4,5
2,4
4,35
10,2
ТМ-10010
10
0,31-0,36
1,97-2,27
4,5
2,6
22,7
40,8
ТМ-6310
10
0,22
1,28-1,47
4,5
2,8
37
70,5
Pкз U ном
U кз U ном
RТ
12,2 10000 2
1000 2
1,22 Ом
Трансформатордың реактивті кедергісі:
Х Т
5.5 100002
100 1000
5,35 Ом
Сол сияқты активті және реактивті кедергілерді басқа да
трансформаторлық қосалқы станциялар үшін есептеп, 3.4 кестеге енгіземіз
3.4 кесте - Трансформаторлардың есептік берілгендері
Ары қарай 2014 жыл (қыс) мерзіміне жүктемені анықтаймыз
Рекативті қуат, өлшем бірлігі кВАр
Q S sin ,
Толық қуат, өлшем бірлігі кВА
S P 2 Q 2 ,
Алынған мәліметтерді 3.5 кестеге толтырамыз
3.5 кесте - Торап түйінінің жүктемелері (1 және 2 Фидер)
30
(3.5)
(3.6)Тип
Напряжение
обмоток, кВ
Потери, кВт
Uк.з., %
Іх.х., %
Rт, Ом
Хт,
Ом
Тип
Напряжение
обмоток, кВ
∆Рх.х.
∆Рк.з.
Uк.з., %
Іх.х., %
Rт, Ом
Хт,
Ом
ТМ-160010
10
2,8-3,3
18
5,5
1,3-2,6
0,70
3,27
ТМ-100010
10
2,1-2,4
12,2-11,6
5,5
1,4-2,8
1,22
5,35
ТМ-63010
10
1,42-1,68
7,6-8,5
5,5
2,0-3,0
2,12
8,5
ТМ-40010
10
0,92-1,08
5,5-5,9
4,5
2,1-3,0
3,7
10,6
ТМ-25010
10
1,05
3,7-4,2
4,5
2,3-3,7
6,7
15,6
ТМ-16010
10
0,46-0,54
2,65-3,1
4,5
2,4
4,35
10,2
ТМ-10010
10
0,31-0,36
1,97-2,27
4,5
2,6
22,7
40,8
ТМ-6310
10
0,22
1,28-1,47
4,5
2,8
37
70,5
№
Узлы
Uн, кв
Қысқы жүктеме
Жазғы жүктеме
cosφ
№
Узлы
Uн, кв
P, кВт
Q, кВар
P, кВт
Q, кВар
cosφ
1
2
3
4
5
6
7
8
190 - тарату пункті 3секция
1
5912аб
10
48
32
33,6
22,4
0,9
2
5974аб
10
48
32
33,6
22,4
0,9
3.5 кестенің жалғасы
31 1
2
3
4
5
6
7
8
3
8562
10
150
100
105
70
0,9
4
8570
10
150
100
105
70
0,9
5
5909
10
150
100
105
70
0,9
6
5208
10
120
80
84
56
0,9
7
8584
10
30
20
21
14
0,9
8
5210
10
120
80
84
56
0,9
9
5228
10
120
80
84
56
0,9
10
5819
10
189
126
132
88
0,9
11
5229
10
75
50
52,5
35
0,9
12
5232
10
75
50
52,5
35
0,9
13
225аб
10
75
50
52,5
35
0,9
14
5620
10
120
80
84
56
0,9
15
9684
10
120
80
84
56
0,9
16
5843
10
75
50
52,5
35
0,9
17
8685
10
120
80
84
56
0,9
18
8646
10
48
32
33,6
22,4
0,9
19
8693
10
190 - ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz