АҚ АЖК Өтеген Батыр ТЭЖ электр торабын дамыту, есептеу, сараптау және нормалау

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 76 бет
Таңдаулыға:

7

8

9

10

Аннотация

В выпускной работе рассмотрены вопросы расчета, анализа и

нормирование потерь в электрических сетях Развития электрической сети АО

АЖК РЭС “Утеген Батыр”. Выполнены расчеты по определению технических

потерь в электрических сетях. Расчеты по оптимизации режима проведены

с использованием программы РАСТР. В разделе экономики разработана

инвестиционная программа по снижению потерь, в которой в качестве

наиболее эффективного мероприятия было принято установка (БСК) .

Экономический эффект определен на основе расчета суммарного дохода

компании от экономии электроэнергии при снижении потерь. В разделе

безопасности жизнедеятельности

был расмотрен травматизм в

электрических сетях «Развитие электрических сетей Отеген Батыр АО

АЖК» и проведены расчеты по определению пожарной безопасности и

необходимого объема освещения на ПС.

Abstract

In final work questions of calculation, the analysis and rationing of losses

in electric networks "Development of electric networks Otegen Batyr of JSC

AZHK" are considered. Calculations for definition of technical losses in electric

networks are executed. Calculations for optimization of the mode are carried out

with use of the RASTER program. In the section of economy the investment

program for decrease in losses in which as the most effective action it was

accepted installation (BSK) is developed. Economic effect is defined on the basis

of calculation of the total income of the company from economy of the electric

power at decrease in losses. In the section of health and safety traumatism in

electric networks "Development of electric networks Otegen Batyr of JSC

AZHK" was considered and calculations for determination of fire safety and

necessary volume of lighting on PS are carried out. "Talgar ES" and the

calculations to determine the fire safety and the required amount of lighting at the

substations.

Аңдатпа

Бұл диплом жұмысымда «АҚ АЖК Өтеген Батыр ТЭЖ» электр

торабын дамыту, есептеу, сараптау және нормалау қарастырылды. Электр

тораптарындағы техникалық шығынды анықтау үшін есептеулер жүргізілді.

Режимді оңтайландыру есептеулері РАСТР программсын қолдану арқылы

жүргізілді. Экономика бөлімінде шығынды азайту бойынша инвестициялық

программа жобаланды. Мұнда ең тиімді шара СКБ-ны (БСК) орнату болды.

Шығынды азайту кезіндегі үнемделген электр энергиядан түсетін табыстың

есебі негізінде экономикалық әсері анықталды. Өмір тіршілік қауіпсіздігі

бөлімінде электр қауіпсіздігін негізге ала отырып «АҚ АЖК Өтеген Батыр

11

ТЭЖ» электр тораптарын пайдалануда зиянды және қауіпті факторлар,

қорғаныстық жерге қосу құрылғысын таңдау шарттары және қосалқы

станциядағы диспетчер бөлмесінде табиғи жарықтануға есеп жүргізу

жолдары қарастырылды.

12

Мазмұны

Кіріспе

…

1 Жобалау

объектісі. .

1. 2 Қосалқы станцияны жаңадан жобалауды қарастыру

. …

2 Трансформаторлар санын және күшін анықтау

.

2. 1 Ауданның есептік жүктемесін есептеу

2. 2. Трансформаторларды технико-экономикалық түрде салыстыру

…….

3 Басты сұлбаны таңдау

. . .

4 ҚС өзіндік мұқтаждық трансформаторларын таңдау және ӨМ

электірлік жүктемені есептеу .

4. 1 Күштік жүктемелерді анықтау

. .

4. 2 Жарықтандыру жүктемелерін анықтау

.

4. 3 ӨМ трансформатор саны мен қуатын анықтау

4. 4. Электрмен қамтамасыз ету сұлбасын орындау. .

4. 5. Электрмен қамтамасыз ету сұлбасының элементтерін таңдау

……….

4. 5. 1 0, 4 кВ кабельдердің қимасын таңдау

5. Қысқы тұйықталу токтарын есептеу

. . .

5. 1 Жалпы мағлұмат

.

5. 2 Қысқы тұйықталу токтарын есептеуге арналған алмастыру

сұлбаларын құру . .

5. 3 Алмастыру сұлбасының параметрлерін

анықтау

5. 4 Қысқа тұйықталу тоқтарын есептеу.

6. Жерге тұйықталу тогын есептеу

.

7 Коммутанционды - қорғау жабдықтарын және токөткізгі бөліктерді

13

таңдау

. .

7. 1 Ажыратқыштар мен айырғыштарды

таңдау.

7. 2. Тоқ пен кернеу трансформаторларын

таңдау. .

7. 3.

Асқын кернеуді шектегіштерді

таңдау

7. 4

Шиналарды

таңдау. .

7. 5 10 кВ желісінің қимасын таңдау

8 .

Автоматика мен релерік қорғанысты

есептеу

8. 1 Қорғанысты таңдауды

дәлелдеу.

8. 2 Т1 және Т2 күштік трансформаторларының

қорғанысы.

9 Асқын өткізгішті

трансформаторлар

9. 1 ЖТАӨ трансформаторлаының

артықшылықтары . . .

9. 2 Жобалар мен экперементалды нұсқалар. .

9. 3 ЖТАӨ трансформаторлардың болашағы

10 Технико - экономикалық бөлім

10. 1.

Капиталдық салымдарды

анықтау.

10. 2 Жылдық шығынды

анықтау.

10. 3 Энергияның толық құны және беріліс құнын

есептеу. .

11 Технико

экономикалық бөлім

.

11. 1.

Капиталдық салымдарды

анықтау.

11. 2 Жылдық шығынды анықтау

11. 3 Энергияның толық құны және беріліс құнын есептеу.

Қорытынды

…

14

Қолданылған

тізімі.

15

әдебиеттер

Кіріспе

Электр энергиясының ең басты ерекшелілігі, қолданып отырған басты

продукты - электр энергиясына қор жасау мүмкіндігінің жоқтығы. Бүкіл

табылған электр энергиясы сол мезетте тұтынылады.

Энергетика мен электрификацияның дамуы көп жағдайда мемлекеттің

дамуын көрсетеді.

Электр энергиясы халықтық шаруашылықтың бүкіл салаларында ең

басты техникалық және ғылыми тұтқышы болып келеді.

Осындай орынды электр энергиясы келесідей характерлік

ерекшеліктері үшін алды: жоғары тұтынушылық қасиеттері, басқа энергия

түріне оңай түрлену, үлкен ара-қашықтыққа таратылуы. Осының барлығы

электр энергиясын шаруашылықта, өнеркәсіпте, транспортта, күнделікті

өмірде, байланысу жабдықтарында және тағы да басқа салалаларда қолдану

ыңғайлылығын жасадаы. Электр энергиясы жерде шарында өмірді

қамтамасыз етудегі ең басты формасы болды.

Өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында және транспортта өндіру

процесстерінің электрофикациясы тек автоматизация, механизация және

энергияның басқа түріне айналдыра қоймай, адам өміріне комфортты

шарттар жасап отыр. Өнеркәсіпте электр энергиясы ең таза энергия

түрлеріне жатқызылады.

Ол көлік жетегін ауыстырудан, механикалық компексті жүйені

жасауға дейінгі процессті жақсартады.

Электр энергетикасындағы ең мағыңызды мақсат электр станциялар

мен қосалқы станциялардағы ескірген жабдықтарды демонтаж бен заманауи

жабдықтармен жаңарту.

Жұмыс істеп тұрған қосалқы станцияларды жаңадан жобалау мақ-

сататтары: тарату құрылғыларында қосылу санын көбейту, қосалқы

станцияның және бөлек элементтерінің өткізгіштік қабілеттілігін арттыру,

кернеу сапасын арттыру, қосалқы станцияның фунциалдау сапасын және

эксплуатациялық қолайлығын арттыру, жұмыс жасаушы персоналдық еңбек

шарттарын жақсарту және қосалқы станция мен соның жанындағы

экологиялық жағдайды жақсарту.

Қосалқы станцияны жаңадан жобалаған кезде келесі сұрақтар шешілу

керек:

Электірлік желеілер мен қосалқы подстанцияны жаңадан жобалауды

дә-лелдеу;

Қосалқы станцияның принципиалды электірлік сұлбасын таңдау;

Қосалқы станцияның жобалауын ескере, электірлік тораптың

режимдерін есептеу;

Басты және көмекші жабдықтарды таңдау;

Жұмыс принципіне немесе құрылымына және қосылған жабдықтарға

Электр энергиясымен қамтамасыз ету жүйелері автоматиканы қолдануды

16

ұйғарады. Ол сенімділікті және жүйенің қауіпсіз жұмыс жасауын және де

қызмет көрсетуды артыра түсуге мүмкіндік береді.

Заманауи электр энергиясымен қамтамасыз ететін жүйелерде көбіне

ЭЕМ-лар қолданылды. Олар әртүрлі режимдерде нақты анализ жүргізіп

және де сұлбаларды құрастырған кезде және оған элементтерді таңдаған

кезде экономикалық тұрғыда ең жақсы вариантты таңдап береді.

Энергожүйенің қалыпты жұмыс жасалуы оның электірлік

қуаттарының резевтірінің болуы. Қуат резерві пайда болған қосымша

керектікті қуатты жабу үшін және энергетикалық агрегаттардың тыс

жүктемесін болдырмау болады.

Энергожүйеде көп жағдайда резевтің екі түрін жасайды: мобильді-

тәулік бойында пайда болатын жүктеме тербелістерін және маусымдық

жүктемелердің өзгерін немесе жөнделуге жіберілген жабдықтардың орнын

жабу.

Электрмен қаматамасыз ету сұлбасының сенімділілігі мен

қауіпіздігене қойылатын талаптар деңгейі Электр жабыдықтарын және

қорғаныс элемен-терін таңдағанда ПУЭ, ГОСТ пен СНиП-тардың қатал

шарттарын сақтау арқылы жүзеге асырылады.

17

1 Жобалау объектісі

«АЖК» АҚ-ы құрамына кіретін Қазақстандық энергиялық жүйе,

Өзбекстан және Қырғызстан энергетикалық компанияларымен қоса біріккен

Орталық Азия Энергетикалық Жүйесін (ОА ЭЖ) құрайды, ол Ресеймен

параллельді тәртіпте жұмыс жасайды.

АҚ «АЖК» АҚ-ның Алматы облысы АЭЖ-лары 10 ауданды электр

энергиясымен қамтамасыз етеді. Менің дипломдық жұмысымда қарас-

тырылатын Өтеген батыр ауданындағы қосалқы станция Өтеген батыр

АЭЖ-на кіреді.

Өтеген батыр АЭЖ-ның бастығы - Алмешов Алмахат Алмешович.

АЭЖ-дың мекен жайы - Өтеген батыр ауылы, Титов к-сі, 33А. Өтеген батыр

АЭЖ 2011 жылы құрылып, "АЖК" АҚ - ның құрылымдық бөлімшесі болып

табылады. Өтеген батыр АЭЖ құрамына жеті шеберхана кіреді:

Междуреченское ауылы, Қараой ауылы, Ащыбұлақ ауылы, Байсерке ауылы,

Первомайский ауылы, Боралдай ауылы және Өтеген батыр ауылы. Орташа

радиус 80 км. Жеке тұлғалар саны - 35 584 бірлікті құрайды, заңды

тұлғалар- 1215 бірлік.

Өтеген батыр АЭЖ балансында бар жабдықтар: ВЛ-10кВ- 806, 56 км.

ВЛ- 6кВ -6, 91км, ВЛ -0, 4кВ - 530, 73 км, КЛ- 6/10 кВ -31 км, КЛ-0, 4кВ - 13, 77км,

ҚС- 110/35/10 кВ -1дана, ҚС-110/6 кВ - 3дана, ҚС- 35/10 кВ - 8дана, ҚС-35/6

кВ - 1дана, ЦРП- 6/10кВ -3дана, КТП-6-10/0, 4кВ - 403/107, 071 м/МВА.

Энергожүйенің үздіксіз жұмыс жасау үшін Өтеген батыр АЭЖ-на

баланста тұрған жабдықтар, желі және қосалқы станциялар жайлы және ең

бастысы “Илийкая” қосалқы станция жайлы мәліметтер болуы қажет.

35/10 кВ кернеудегі “Илийкая ” төмендетуші қосалқы станциясы Іле

ауданыда орналасқан

Қосалқы станция ауа температурасы орташа орташа жылдық

мәліметтермен 100С құрайды. Қыстық орташа температура -100С, жазда

270С құрайды. Тайғақтықтан екінші ауданды және желден үшінді ауданды

құрайды. Жер сілкіну тұрақтылығы бес баллға тең.

18

1. 1 сурет - Өтегент Батыр ТЭЖ принциптік сұлбасы

Қазіргі таңда бұл қосалқы станцияда негізгі жабдықтардан:

1 Екі дана ТМ-2500/35 типті трансформатор.

2 РНДЗ. 2-35/1000У1 типті айырғыштар.

3 ВТ-35-630-12, 5У1 типті ажыратқыштар.

4 КРН-III-10 шкафы орналасқан.

Қарастырылып отырған қосалқы станция ауылдық тұтынушыларды

10 кВ желілерімен электр энергиясымен қамтамасыз етуге арналған. Және

қосалқы станция бірінші категориялы тұтынушыларды қамтамасыз етіп

отыр.

Қосалқы станцияны жаңадан жобалау тура сондай объектіні

салғаннан қиындау. Өйткені жабдықтарды ең басында демонтаждау керек.

19

1. 2 сурет - 35\10 кВ «Илийская» ҚС сұлбасы»

20

Демонтаждан бұрын қалған жабдықтарды апаттық режиммен есептеу

керек (1 қосымша ) . Бүкіл жабдықтарды демонтаждау жұмыстары жұмыс

істеп тұрған қосалқы станциясында болады. Ол жерде ылғи техниканы

қолдану мүмкіншілігі болмайды, қауіпсіздік техникасын сақтау қажет,

тоқөткізгіш бөліктерден ара - қашықтықта болу қажет. Осындай

қиыншылықтар жаңа жабдықтарды қояр кезде де пайда болады.

Трансформаторларды демонтаждау келесі жұмыстардан тұрады:

Желіден ажырату, ошиновкаларды трансформаторлардан ажырату,

майды ағызу;

Қосылған жерден трансформаторларды демонтаждау және транспор-

тировка.

Жаңа трансформаторды қою келесі жұмыстардан тұрады:

- май жинағыш пен дренажды орды жасау;

- май жинағыштың балластын себу;

- рельстік фундаментті орналастыру;

- трансформаторды қойылатын орнына транспортировка;

- дайындалған аумаққа орналастыру;

- трансформаторға ошиновканы қосу;

- бакты маймен толтыру;

- сынамалық қосу және жөндеу;

трансформаторларды қосу және де жұмысын тексеру.

Трансформаторды қосалқы станция максималды жүктемеде болған

кезде ауыстыру қажет. Ол кезде негізгі тұтынушыларды өшірмей, қалған

трансформаторға түсетін жүктемені анықтау қажет.

Токөтікізгіш бөліктер (шиналар, ошиновка) және электрік

жабдықтардың бүкіл түрі (ажыратқыштар, айырғыштар, есептік

трансформаторлар) максималды есептік мәндер (тоқ пен кернеу) бойынша

таңдалу керек. Олардың таңдалуына есептелген көлем мен электр

жабдығының рұқсат етілген көлімі салыстырылады. Есептік және рұқсат

етілген көлемдердің кестесі жасалады. Сенімділікті және апатсыз жұмысты

қамтамасыз ету үшін, есептік мәндер рұқсат етілген мәндерден аз болуы

қажет.

Электр жабдықтары мен тоқөткізгіш бөліктерін таңдауда басты

шарттар:

Узақ жұмыс жасау шарты:

а) кернеу бойынша таңдау;

б) қызу шарты бойынша;

Тесіп өтетін қысқа тұйықталу тоқтарына төзімділік шарты:

а) электродинамикалық төзімділікке тексеру;

б) термиялық төзіділікке тексету.

21

1. 2 Қосалқы станцияны жаңадан жобалауды қарастыру

35/10 кВ кернеулі “Илийкая” қосалқы станциясы Алматы облысы,

Өтеген Батыр ауданында орналасқан.

Қосалқы станция 1973 жылы салынған. Төрт шығыс желісі бар. Оған

ТМН 2500/35 типті екі трансформатор орналасқан. Жүктеме бірқалыпты

емес.

Ауылда жаңа шағын кәпіс көздері ашылып, үйлер салынып жатыр.

Сол себептен жүктемелер мәндері әртүрлы және екінші фидер басқаларына

қарағанда көбірек жүктелген.

Және де өндрістік орындардың өсуіне байланысты тағы екі 10 кВ

шығыс желісін қосу мұқтаждығы болып тұр (фидер Ф-5 и Ф-6) . Осыған

байланысты жүктеме өсті. Оның есептік мәні 3 746, 76 кВА болды.

Осыған байланысты орнатылып тұрған трансформаторлар қуатқа

байланысты шартты орындап тұрмағаны көрініп тұр. Және қосалқы

станцияның моральді және физикалық тұрғыда ескіргені де үлкен маңызда.

Есептелулер мен 1 және 2 категориялы тұтынушыларға электр энер-

гиясын таратудағы сенімділікті арттыру үшін жүктеме үстінде кернеуді

рейттейтін жабдығы бар қуаты 4 000 кВА болатын екі трансформаторды

қолдану көзделіп отыр.

Өзіндік мұқтаждық жүктемесі 3746, 76 кВА құрайды. Өзіндік

мұқтаждықты және оперативті тізбектерді қоректендіру үшін қуаты 4 000

кВА болатын екі трансформаторды қолдану көзделіп отыр. Қабылданған

сұлба бойынша оперативті тоқ қолдану қарастырылған.

Қосалқы станция аумағын жарықтандыру үшін АТҚ блоктарында

орналасатын әрқайсысында 7 м биіктікте орналасатын СЗЛ 300-1 типті

төрт дана светильниктар ОУ-2 типті жарықтандыру құрылғыларында

қосылады.

Қосалқы станция КТҚСБ (М) комплекті типімен жобаланды. 10 кВ

тарату құрылғысы К-59 сериялы 14 шкафы бар КТҚС пен комплектінеді.

Қослақы станцияның жабдықтары қысқа тұйықталу тоқтарына төзімді.

Өзіндік мұқтаждықты және оперативті тізбектерді электр

энергиясымен қамтамасыз ету үшін екі ТМ-160/10 типті трансформатор

қолданылды.

Релелік қорғаныс пен автоматика панельдері кірпішті ОҚСБП-нда ор-

наласқан.

ҚС та оперативті аудару кезінде қате әрекеттерді алып тастау үшін

электромагнитті блокировка ескерілген.

10 кВ кернеуге жерлеуші реакторларды орналату қажет емес.

Найзағайдың тура соғуларына қарсы жабдықтар мен ҚС жерлеуші

құрылғылары нормативтерге сай таңдалынды.

22

2 Трансформаторлар санын және күшін анықтау

ҚС-дан 1, 2, 3 категориядағы тұтынушылар қоректеніп тұр. Сол үшін

1-категориядағы тұтынушыларды дәйікті қоректендіру үшін (автоматты

қайта орнына келу кезінде ғана үзіліс жасауға болады) екі трансформаторды

қосуды аламыз.

2. 1 Ауданның есептік жүктемесін есептеу

35/10 кВ трансформаторлы подстанцияларда 10-35 кВ шиналардағы

есептік жүктемелер басты 10-35 кВ шығыс желілерді есептік жүктемелерді

қосумен анықтайды.

10-35 кВ желілеріндегі есептік жүктемелерді электроэнергияны алып

отырған КТП 6-20/0. 4 кВ есептік қуаттарын қосу арқылы аламыз, [20] .

Мысал ретінде, , Илийкая” қосалқы станциясынан 10 кВ, , Ауыл” шы-

ғыс желінің басты аумағына есептелу жүргіземіз.

Бастпақы мәндерден алынған КТП 10/0. 4 есептік қуаттарын 2. 1

кестесіне енгіземіз.

2. 1 кесте- «Ауыл» желісінің бастапқы мәндері

8

n 8

(2. 1)

8

QР  i =

к 0 ∙ Σ in=1 Q 8pi

(2. 2)

мұнда P РΣ i , Q РΣi - i-лі 10 кВ кернеулі желінің активті және реактивті

қуаты;

23

к 0 - жүктемелерді қосу үшін арналған бір уақыттық коэффициент.

Коэффициенттердің мәндері әдебиеттінде келтірілген, [20] ;

8

P Рi, Q Рi - Бөлек КТП 10/0. 4 кВ-ның есептік активті және реактивті

қуаты.

8

РΣi

10 кВ желісінің басты аумақтарының есептік жүктемесі 2. 2 кестесінде

келтірілген

2. 2 кесте - 10 кВ желісінің басты аумағының жүктемелері

Екі трансформаторлы қосалқы станцияларға бір қуатты трансфор-

маторларды қою ұсынылады және әрқайсысын 65-70% қосалқы стансаның

есептік жүктемесіне байланысты алынады, [1] .

Екі трансформаторлы қосалқы станциясында трансформатор қуатын

келесі формуламен анықтаймыз:

ТР

max

(2. 3)

мұнда К ж -трансформатордың жүктеу коэффициенті, К З =0. 65 ÷ 0. 7;

S max -қосалқы стансияның өзіндік

мұқтаждығын ескере

отырып алынған қосалқы станциядан қоректеніп тұрған

жүктемелердің макси-малды қуаты, кВА.

Өзіндік мұқтаждыққа кететін қуат есептік қуаттан 5% деп алынады.

max

рп / с

(2. 4)

max

ТР

Бұл ҚС-ға екі типті трансформаторларды қолдануға болады:

ТМН-4 000/35-85 У1;

ТМН-6 300/35.

Қалыпты режимде және апаттан кейінгі тұтынушылардың

максималды қуаты кезіндегі бір трансформатордың жүктеу коэффициенті:

З

Smax

2 ⋅ SТР

(2. 5)

(2. 6)

∩ ∉. ℵ∉

ТМН-4 000/35-85 У1 үшін:

S max

S ∠

К З =

3934, 09

2 ⋅ 4000

=0. 49;

ТМН-6300/35 үшін:

K З П. АП =

3934, 09

4000

=0, 98;

К З =

3934, 09

2 ⋅ 6300

=0, 31;

K ∩ ∉. ℵ∉ =

3934, 09

6300

=0. 62.

2. 2.

Трансформаторларды

технико-экономикалық

түрде

салыстыру

Трансформаторлар қуатын тұжырымды таңдау үшін ТМН-4000-35/10-

85У1 және ТМН-6300/35 трансформаторларын келтірілген шығынына

байланысты қарастырайық.

Келтірілген шығындар келесі формуламен анықталады:

З=Р Н К Т И,

25

(2. 7)

мұнда Р Í =0. 12 - күрделі қаржы салуда нәтижеліліктің нормативті

коэффициенті;

Т

'

(2. 8)

мұнда К Т - трансформатордың жаңа бағасы ( 20014 ж. ) ;

Д-ескі бағаның жаңа бағаға ауысуын ескеретін коэффициент;

n-трансформаторлар саны;

К Т ' - трансформаторлардың ескі құны ( 1981 жылға. ) . [7]

Жыл сайынғы ұсталымдар:

à

(2. 9)

мұнда: И à =Д n К Т α n - амортизацияға ұсталымдар ( α n =1) ;

И n = b ∆ Э Г - электр энергиясын жоғалтуға ұсталымдар ( b =0. 68) .

Трансформаторларда электр энергиясын жоғалту:

(2. 10)

мұнда: Т Г =8760 сағат. ;

Т max =4800 сағат. ;

(

)

(2. 11)

1-ші нұсқа: ТМН-4000-35/10-У1.

ТР



 Э Г =2 4. 1 8760+1/2 23. 5 (

3934, 09 2

2 ⋅ 4000

И n =0. 68 84374. 1=57374. 4(теңге. ) ;

И à =25 2 76440 0. 1=382200 (теңге. ) ;

И=57374. 4+382200=439574, 4 (теңге. ) ;

26

З 1 =0. 12 25 2 76440+439574, 4=898214. 4 (

тенге

жыл

) .

2-ші нұсқа: ТМН-6300/35.

S=6300 кВА, n=2, ∆ Р Х = 5. 6 кВт, ∆ Р К =33. 5 кВт, К’=89600 (теңге. ) ;

∆ Э Г =2 5. 6 8760+1/2 33. 5(

3934, 09 2

2 ⋅ 6300

И n =0. 68 105096. 03=71465. 3 (теңге. ) ;

И à =25 2∙17500 0. 1=448000 (теңге. ) ;

И=71465. 3+448000=519465. 3 (теңге. ) .

З 2 =0. 12 25 2 89600+519465. 3 =1057065. 3 (

тенге

жыл

) .

Есепте көрініп тұрғандай, ТМН-4000-35/10-85У1 ТМН-6300/35

қарағанда қолдану келтірілген шығындар бойынша 158 850. 9 ге арзанырақ.

Сол үшін тұжырымдай келе 35/10кВ кернеуде жүктеме кезінде кернеуді

реттеп отрыратын жабдығы бар ТМН 2

даймыз (2. 1 сурет) .

27

МВА трансформаторын таң-

2. 1 сурет - 35/10 кВ «Илийская» ҚС сұлбасы

19

3 Басты сұлбаны таңдау

3. 1 Жоғарғы кернеудегі таратушы жабдығының сұлбасын таңдау

ҚС жобасының сыртқы электр энергиясымен жабдықтау сұлбасына

қарай отыра, оны тұйықталған топқа жатқыза аламыз. Бұндай ҚС түрлеріне

жоғарғы кернеулі таратушы жабдықтарға жеңілдетілген сұлбалар қолдануға

ұсыныс жасалады:

- сұлбалар желі блоктраында - трансформатор, екі трансформаторлы

варианттарда айырғыштарда жөндеуіш жалғастырғыштармен;

- айырғыш қолданылған кішкене көпірлік сұлбалар.

ҚС сұлбасына келесі талаптар орындалу керек:

- аз баға;

- қолдану ыңғайлылығы;

- түбегейлі өзгертусізбен ҚС кеңейту.

Электр энергиясымен жабдықтау сенімділігін ескере отырып ТЖ

сұлбаларын қарастырайық:

- бірінші нұсқа, сұлба 35-4Н (ажыратқышпен екі бок және ай-

ырғыштардан автоматты емес жалғастырғыш) ;

- екінші нұсқа, сұлба 35-5Н (желі тізбектерінде ажыратқышпен

кішкене көпірше және трансформатор жақтағы жөндеу жалғастырғышы-

мен орындалған) .

3. 1сурет - ТҚ сұлбасы 35 кВ-35-4Н

20

3. 2 сурет. - ТҚ сұлбасы 35кВ-35-5АН

Бірінші нұсқа арзанырақ және оңайырақ. Екінші нұсқа қымбатырақ,

бірақ трансформаторларда апат болғанда немесе жөндеуге алынған кезде

қоректеп тұрған желіні өшірмеуге болады.

Желі тізбектерінде ажыратқышы бар кішкене көпірі бар және транс-

форматор жағында жөндеуіш жалғастырғышы бар сұлбаны таңдаймыз.

21

4 ҚС өзіндік мұқтаждық трансформаторларын таңдау және ӨМ

электірлік жүктемені есептеу

4. 1 Күштік жүктемелерді анықтау

Күштік жүктеменің мәндері электр қабылдағыштардың номиналды

қуаты, сан мен жұмыс істеу режимі болып табылады.

Есептік жүктемелерді анықтау үшін тізбектелген диаграммалар тәлі-

лін қолданамыз [7] . Осы әдіспен есептік жүктемені орташа максимум коэф-

фициентімен анықтаймыз.

Есептік жүктеме орташа активті жүкте-

месене PСМ ең жүктелген кезегінде анықталады:

PСМ = K И ⋅ PУСТ ,

(4. 1)

мұнда K И - электрқабылдағыштар тобының активті қуатты қолдану

коэффициенті;

PУСТ - орныққан қуаты, кВт;

Ең жүктелген кезектегі реактивті қуат:

Q СМ = P СМ ⋅ tg γ ,

(4. 2)

берілген tg γ - cos γ сәкес келеді;

тиімді саны [14] келесі формуламен

анықталады:

эф n

 ∑ ном , i 

2

ном , i

i = 1

(4. 3)

n эф, K И бойынша - есептік жүктеме коэффициенті анықталады K p . [14]

Есептік реактивтік жүктеме келесі формуламен анықталады:

n эф ≤ 10 болғанда Qp = 1, 1 ⋅ Q СМ,

n  ≥ 10 болғанда Qp = Q СМ,

Есептік жүктеме келесі формуламен анықталады:

Pp = K p ⋅ PСМ,

22