Ашық жүйелердің өзара қарым-қатынастың эталондық моделі

Кіріспе

Протоколдар – деректер мен программалардың ұйымдасуын жүзеге асыратын (протоколдарды қолдайтын программалар) тордағы компьютерлердің қатынасы кезіндегі ақпараттық құралдардың (ақпараттық протоколдар) арнайы стандарттары.
Протоколдарды қолдайтын программаларды жай «протокол» деп атайды, ал интерфейстер аппараттық протоколдардың функцияларын (разъемдар, кабельдер және т. б.) физикалық түрде орындайтын арнайы құрал болып табылады. 1983 жылы қабылданған басты халықаралық торлық қарым-қатынастар стандарты ашық жүйелер қатынасының жетісатылық эталонды моделі болып табылады. Ол TCP/IP (Transfer Communication Protocol, Internet Protocol) деп аталады. Модельдің әр сатысына әртүрлі торлық операциялар, жабдықтар және протоколдар сәйкес келеді.
Әр сатының функцияларын қарастырайық:
1-саты физикалық саты, обьектілер арасында деректердің алмасуы үшін физикалық біріктіруді сонымен қатар деректерді кодалау мен декодалайды.
2-саты деректер түйіні сатысы(каналды), канал бойынша берілетін деректерді басқарады.
3-саты жүйелік сатысы, жіберуші мен алушының жүйесінің арасындағы «жолды жасайды», хабардың маршрутын анықтайды.
4-саты транспорттық сатысы, белгілі бір жол арқылы информацияның алмасуын басқарады.
5-саты сеанс сатысы, қолданбалы процестердің қатынас сеанстарын басқаруды ұйымдастырады.
6-саты деректерді көрсету сатысы, қолданбалы процестерге қажетті информацияның көрсетілуін дайындайды. Мысалға, егер дисплей

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

1.Ашық жүйелердің өзара қарым-қатынастың эталондық моделі 1
2.Интернет құрылымы, Интернет торындағы информация ресурстар мне жұмыс
істеу әдістері. 3
3.Интранет және Экстранет 9

1. Ашық жүйелердің өзара қарым-қатынастың эталондық моделі

Протоколдар – деректер мен программалардың ұйымдасуын жүзеге асыратын
(протоколдарды қолдайтын программалар) тордағы компьютерлердің қатынасы
кезіндегі ақпараттық құралдардың (ақпараттық протоколдар) арнайы
стандарттары.
Протоколдарды қолдайтын программаларды жай протокол деп атайды, ал
интерфейстер аппараттық протоколдардың функцияларын (разъемдар, кабельдер
және т. б.) физикалық түрде орындайтын арнайы құрал болып табылады. 1983
жылы қабылданған басты халықаралық торлық қарым-қатынастар стандарты ашық
жүйелер қатынасының жетісатылық эталонды моделі болып табылады. Ол TCPIP
(Transfer Communication Protocol, Internet Protocol) деп аталады. Модельдің
әр сатысына әртүрлі торлық операциялар, жабдықтар және протоколдар сәйкес
келеді.
Әр сатының функцияларын қарастырайық:
1-саты физикалық саты, обьектілер арасында деректердің алмасуы үшін
физикалық біріктіруді сонымен қатар деректерді кодалау мен декодалайды.
2-саты деректер түйіні сатысы(каналды), канал бойынша берілетін
деректерді басқарады.
3-саты жүйелік сатысы, жіберуші мен алушының жүйесінің арасындағы
жолды жасайды, хабардың маршрутын анықтайды.
4-саты транспорттық сатысы, белгілі бір жол арқылы информацияның
алмасуын басқарады.
5-саты сеанс сатысы, қолданбалы процестердің қатынас сеанстарын
басқаруды ұйымдастырады.
6-саты деректерді көрсету сатысы, қолданбалы процестерге қажетті
информацияның көрсетілуін дайындайды. Мысалға, егер дисплей қолданыоса,
информация белгілі ұзындықтағы берілген жазбалар санымен бет ретінде
көрсетіледі.
7-саты қолданбалы сатысы, қолданбалы процестермен байланысқан
қолданушыға сәйкес сервиспен байланыстырады (http, ftp, smtp).
Желідегі деректердің алмасу әдістеріне тоқталайық. Деректер әдетте
үлкен көлемді файлдарда сақталады. Деректердің үлкен блоктарын алмасуын
тежетейтін 2 себебі бар. Біріншіден бір компьютерден жіберілетін мұндай
блок каналды толтырып, бүкіл тордың жұмысын тоқтады, өйткені тортың қалған
компоненттерінің қатынасын үзеді. Екіншіден ірі блоктарды алмастырғанда
пайда болатын қателер бүкіл блоктың қайта жіберілуіне әкеледі. Осындай
себептерден файлдарды кішігірім басқарылатын пакеттерге немесе кадрларға
бөледі.
Пакет- компьютерлік тордағы информацияның негізгі бірлігі. Файлдарды
пакеттерге бөлгенде оларды алмасу жылдамдығы тордағы әр компьютердің басқа
компьютерлермен қатар деректер алу немесе беру қабілетіне дейін көбееді.
Компьютерде пакеттер жиналып, бастапқы файлды қайта құруға қажетті
тізімінде орналасады. Файлдарды пакеттерге бөлгенде операциялық жүйе әр
пакетті басқаратын арнайы информацияны қосады.
Файлдарды пакеттерге бөлгенде операциялық жүйе әр пакетке арнайы
басқаратын информацияны қосады. Осы информация арқылы :
• Бастапқы деректерді кішігірім пакеттерге бөліп алмастырады;
• Алушы-компьютерге қажетті тізбекте деректерді жинастырады;
• Деректерді қате бар не жоқтығына тексереді.
Пакеттер әртүрлі мәліметтерді қамту мүмкін:
• Алмасатын информацияны;
• Компьютерді басқаратын деректер мен командаларды;
• Сеансты басқаратын кодтарды;
• Жіберуші мен алушының адрестерін;
• Пакеттің маршруты туралы нұсқауларды.
Пакеттің компоненттері үш бөлімге топтасады: тақырыбы, деректер және
трейлер. Тақырыбы бөлімі пакетті жіберу сигналын, жіберуші мен алушының
адресін және синхронды сигналды қамтиды. Екінші бөлімде жіберілетін
деректер орналасады. Трейлер қатеге тексеру информацияны қамтиды (пакеттің
соңғы сомасы).

2. Интернет құрылымы, Интернет торындағы информация ресурстар мен жұмыс
істеу әдістері.

Интернет- бүкіл дүнүелік компьютерлік тор, дүниедегі миллиондаған
компьютерді біріктіреді. Интернет глобальді, жергілікті, университетті және
кеңселі торлардың сонымен қатар коммерциялық провайдерлердің конгламераты
болып табылады. 1-ші кестеде компьютерлік тор Интернеттің пайда болу және
даму тарихи берілген.

Компьютерлік тор Internet-тің пайда болуы мен даму тарихы

Жылы Оқиға
1962 ж Джон Ликлайдердің (John Licklider) Галактикалық
желілер(Galactic Network) концепциясы;
1962 ж Торды жасау проектісі. Ол перспективті зерттеулерді
Басқармасындағы қорғаныс кеңселері мен АҚШ қорғаныс
министрлігі жобаларының компьютерлерін байланыстырған;
1969 ж ArpaNet торын жасау;
1972 ж Бірінші қосымша электронды пошта (E-Mail) пайда болды. Рэй
Томлинсон (Ray Tomlinson);
70-ші TCPIP торлық қатынастар үшін протоколдар стекі жасалды.
жылдар соңыArpaNet толықтай TCPIP протоколына көшті;
1983 ж NFSnet пайда болды, АҚШ ұлттық ғылыми қорының торы (NFS).
Тордың негізін бес СуперЭЕМ құрды;
80-ші NFSnet Backbone жасалды (тордың негізгі бөлігі мен
жылдар қаңқасы).
ортасы
1987 ж NFSnet-ке Канада, Дания, Финляндия, Франция, Норвегия және
Швеция қосылды;
1988 ж ArpaNet істен шығарылды;
1991 ж Европаның физикалық бөліктер лабораториясында
(Eyropean Laboratory for Participle Physics, CERN )
Тимоти Бернерс-Ли (Timothy Berners-Lee) Дүниежүзілік тор
(World Wide Web, WWW) қызметін жасады;
1994 ж Internet-ке Қазақстан қосылды.

1- кесте

Интернетті орталық басқару орны жоқ , сондықтан кез-келген бір
түйіннің істен шығуы басқа түйіннің жұмысына әсер етпейді. Бірақ
Интернеттің коммуникациялық жүйе құрылымы белгілі бір иерархиялық
түрде келеді. Бұл иерархиялық құрылым, оның негізгі торы деп аталатын,
жоғары өткізу мүмкіндігі бар қымбат магистральды каналдардың шектеулі
жиынынан тұрады. Ол орташа өткізу мүмкіндігі бар торларды өзара қосады, ал
бұл торларға бөлек организациялар қосады. Осылайша ұйымдасқан және мұндай
масштабты торға адрестеу мен маршруттау мәселесі өте маңызды.
Интернетте компьютерлер арасындағы байланыс TCPMP торлық протоколдар
комплексі арқылы жүзеге асады. Компьютерлерді идентификациялау (host-
түйіндер) және пакеттердің торлар арасында маршруттау үшін әрбір
компьютерге арнайы төртбайттық адресі (IP- адресі) беріледі. IP- адресі
нүктемен бөлінген 4 сегменттен тұрады. Әр сигмент 0 мен 255
диапазонындағы ондық сандардан тұрады және бұл бір байтқа тең. IP- адресіне
мысал ретінде 197.25.17.34 болады. 0,127 мен 255 сандары арнайы кажеттерге
алынған, олар жай IP- адресте қолданылмайды.
IP- адресінің сегменті 2-ге бөлінеді. Сол жағы IP- адресінің торлық
бөлігі, мұнда тор, оның астындағы торлар иерархиясының соңғы сатысында
адресті компьютер орналасады. Оң жағы IP- адрестің машиналық бөлігі, host-
компьютердің арнайы номері көрсетіледі. IP- адресінің торлық және машиналық
бөліктеріндегі сегменттер саны тордың қай класқа жататынына байланысты.
Тордың номері InterNIC (Network Information Center) әкімшілік
орталығы ғылыми орталықтарға, оқу орындарына,коммерциялық құрылымдарға және
т.б.ресми сұраныстары бойынша береді. Номерлер тұрақты немесе статистикалық
түрде болады. Ал белгілі бір қолданушылардың машиналарына номер беру сол
ұйымдардың өз ішінде беріледі.
Жеке клиенттерге Интернетке қосылуын қамтамасыз ететін компаниялар,
Интернет-провайдерлер (Internet service provider, ISP) алдын ала NIC-тегі
тордың тұрақты номер комплектін алып, олардан
IP- адрестердің жиынын (пул) жасайды және клиенттің әр қосылғаны сайын
солардың біреуін береді. Бұл жағдайда клиенттің IP- адресі уақытша немесе
динамикалық болып саналады. Мұндай көптеген тұрақты емес клиенттер
жағдайында Интернетте адрестерді қолдану механизмі тордағы статистикалық
адрестердің шектеулі кеңістігін үнемдеуге көмектеседі. Қазіргі кезде
статистикалық адрестер саны екі миллиондай.
TCPMP протоколдарының екінші деңгейіде пакеттердің торлар арасындағы
маршруттауын жүзеге асыратын host-түйіндердің сандық IP- адрестері
қолданушыға қолайсыз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.