Алматы қаласындағы АлЭС 1-ЖЭО-ғы су дайындау қондырғыларының жұмысын қайта өзгерту және тиімді ету
Аңдатпа
Ұсынылып отырған дипломдық жобада Алматы қаласындағы АлЭС
1-ЖЭО-ғы су дайындау қондырғыларының жұмысын қайта өзгерту және
тиімді ету қарастырылған.
Жобада су сапасын жоғарылату (жұмсарту) мақсатында жүргізілген
есептік салыстырулар негізінде катионитті және анионитті сүзгілердің,
механикалық сүзгінің және кері осмостық қондырғылардың сызбасы
ұсынылады. Сонымен қатар, ионитті сүзгіні қазіргі үлгідегі кері осмостық
қондырғыға ауыстыру мүмкіндігі қарастырылған және сәйкес есептеулері
жүргізілген.
Жаңа қондырғыны орнату үшін қажетті қаражаттың есептелуі
экономикалық бөлімде қарастырылған.
Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде химиялық цехке қажетті жасанады
жарықтандырудың есептелуі жүргізілген. Өрт қауіпсіздігі мен тоқпен
зақымданудан қорғану шаралары қарастырылған.
Аннотация
В рекомендуемом дипломном проекте разработана оптимизация
режима работы водоподготовительной установки на АлЭС ТЭЦ-1
расположенного в г. Алматы.
В проекте с целью повышения качества воды (умягчения), с помощью
сравнительных расчетных показателей рекомендуется схема катионитных и
анионитных фильтров, механического фильтра и оборудования обратного
осмоса, приведены соответствующие расчеты. Таким образом, расмотренно
возможность замены ионитных фильтров на новую установку обратного
осмоса и приведены соответствующие расчеты.
В экономической части для установки нового оборудования расмотрен
расчет денежных средств.
В разделе безопасности жизнедеятельности проведен расчет
искусственного освещения химического цеха, рассмотрены
пожаробезопасность и техника безопасности от вреда тока.
Abstract
In a recommendable diploma project optimization of the mode of operations
of the water-treatment setting is worked out on CHPP-1 located in Аlmaty.
In a project with the purpose of upgrading of water, by means of comparative
calculation indexes the chart of kation and anion exchangers, mechanical filter and
equipment of reverse osmose is recommended, corresponding calculations over are
brought. Thus, to consider possibility of replacement of the Na-cation filters on the
new setting of reverse osmose and corresponding calculations over are brought.
In economic part for setting of new equipment consider calculation of
monetary resources.
The calculation of lamplight of chemical workshop is conducted in the
division of safety of vital functions, safety from a fire and accident prevention is
considered from harm of current.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 АЛМАТЫ 1-ЖЭО-НІҢ ЖЫЛУЛЫҚ СҮЛБЕСІНІҢ СИПАТТАМАСЫ ... ... ...
1.1 АӨК 1-ЖЭО-ның сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 ЖЭО-ның цехтары мен негізгі қондырғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.1 Отын-транспорттық цех ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.2 ЖЭО-ның жылумен қамдау жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...
1.2.3 Отын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.4 Мазут шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.5 Газ түріндегі отын шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.6 Қазанды цех ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.7 Шығырлы цех ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.8 Электрлік цех ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.9 Химиялық су тазалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.10 АӨК 1-ЖЭО-ның күл мен қожды гидравликалық жою жүйесі ... ... ... ... ..
1.3 Басты корпустың орналасуы мен бас жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Алматы 1-ЖЭО-ның қағидалы жылулық сұлбасы ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.5
Станцияның жылулық режимі және жылулық сұлбасының
қондырғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.6 Станцияның электрлік бөлігі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.7 ЖЭО-ның қаланың экологиялық күйіне әсер етуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. ИОН АЛМАСУ ӘДІСІ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1 Қондырғыны тағайындау және су сапасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Суды ион алмасу әдісімен өңдеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Ион алмасу қондырғысын іске қосу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.4 Тұзсыздандыру қондырғысының жабдықтары және сипаттамасы ... ... ... ...
2.5 Бастапқы су көзінің сапасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6 Ион алмасу қондырғысын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.6.1 А2-анионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.6.2 Н1-катионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6.3 Н2-катионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.7 Декарбонизатор сипаттамасы және есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..
3 КЕРІ ОСМОС ҚОНДЫРҒЫСЫ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.1 Су дайындау қондырғыларының дамуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 Мембрананың жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3 Кері осмостық жұмыс істеу принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.4 Кері осмостың артықшылықтары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.5 Жаңа орнатылған қондырғының есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ..
3.5.1 А2-анионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.5.2 Н1-катионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.5.3 Кері осмос қондырғысының есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.5.4 Механикалық сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.1 Жобаның бейнеленуі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 Өндірістік жоспар ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2.1 Өнім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2.2 Жасаушыладың жұмыс ақысы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2.3 Қондырғыны жаңғыртуға қажет құралдары мен аспаптарын алуға кететін
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2.4 Жабдықтардың монтажына кеткен шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5 ӨМІР ТІРШІЛІГІНІҢ ҚАУІПСІЗДІГІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.1 Жасанды жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.2 Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.3 Токпен зақымданудан қоргану шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Кіріспе
Жұмысқа ХХ ғасырдың 60-80 жылдары енгізілген әр түрлі Жылу Электр
Орталықтарындағы қондырғылардың және оның су дайындау
қондырғыларының көбісі моральды ескірген, физикалық тозған және техника-
экономикалық көрсеткіштердің төменгі мәндерімен сипатталады. Бұндай
ЖЭО-ның су дайындау қондырғылары әлемдік машықтануда экология, қор
қамдау, автоматтандыру және т.б. сұрақтарында артта қалып қояды. Суды
өңдеу сұлбасы қоректік су сапасына қойылатын талаптарға байланысты
таңдалады.
Тұзсыздандырылған және жұмсартылған суды дайындау технологиясын
жаңартудың негізгі стратегиялық бағыттары кең таныс және әлемде
қолданысқа енген екі әдіс болып келеді:
- Ион алмасу технологиясы;
- Суды тазартудың мембраналық әдісі.
Дипломдық жұмыста Алматы 1-ЖЭО-ның су дайындау қондырғылары
қайта құру қарастырылған. Қазіргі кезде қазанды қоректік сумен қоректендіру
үшін химялық су тазалау цехінде катионитті және анионитті сүзгілер
орнатылған.
Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты
-
су дайындау
қондырғыларының сенімділігін және электр энергия, реагент пен өз
мұқтажына қажет су шығынын экономикалық тұрғыдан тиімді болуын
қамтамасыздандыру; табиғи суға тастадалын ағынды су мөлшерін төмендету;
құбыр мен қондырғылар бетінде тұз шөгіндісі мен коррозияны болдырмау
болып келеді. Осыған байланысты дипломдық жұмыста цехте орнатылған
ионитті сүзгілер сұлбасының кейбір бөлігін мембраналы қондырға ауыстыру
шаралары қарастырылды және екі сатылы кері осмос қондырғысы орнатылды.
Кері осмос қондырғысы қолданыста қарапайым және орналасуы аз орын
алады. Оның мембраналары ең жіңішке тесіктерге ие, сол себепті ол барлық
вирустар мен бактерияларды, еріген тұздар мен органикалық заттарды ұстап
қалып, тек су молекулаларын өткізеді. Сондықтан, ол бу қазандарына
тұзсыздандырылған суды дайындау талаптарынын қамтамасыздандырады.
1. АЛМАТЫ 1-ЖЭО-НІҢ
СИПАТТАМАСЫ
ЖЫЛУЛЫҚ
СҰЛБАСЫНЫҢ
1.1 АӨК 1-ЖЭО-ның сипаттамасы
Агроөнеркәсіптік кешен
1-ЖЭО Алматы қаласының ең үлкен
аумағындағы орталықтандырылған жылумен қамдауға кіреді және қаланың
орталығындағы тұтынушыларды жылумен қамтамасыз етеді.
01.01.2008 жылғы күйіне байланысты 1-ЖЭО-ның қуаты 1.1 кестеде
көрсетілген:
1.1 кесте - ЖЭО-ның қуаты
ЖЭО-ның ыстық судағы жылулық жүктемесі 887 Гкалсағ, сонымен
қоса ыстық сумен қамдау - 136 Гкалсағ; 102176 тсағ - сыртқы
тұтынушыларға 1,6 МПа бу шығыны.
АӨК 1-ЖЭО-ның негізгі қондырғыларның құрамы және оның
сипаттамасы төменде көрсетілген:
- Р-2590-18 типті ст. №8 шығырлы агрегат 1960 жылы орналастырылған.
1996 жылы шығырдың қақпақшасы, цилиндрі мен айналғысы, бу
айналдыра өткізетін құбыр ауыстырылды.
- Су қыздырғыш қазандар мазут пен газда жұмыс істейді. Қазандардың
жұмыстық жылу өндірулігі: мазутпен жұмыс істегенде - 75 Гкалсағ,
газбен жұмыс істегенде - 100 Гкалсағ.
ЖЭО-ның жұмыс режимі - бір жылдағы жылулық график бойынша.
Жылулық желінің температуралық графигі 15070°С. Ыстық сумен
қамдау жүйесі - ашық.
АӨК 1-ЖЭО-ғы 1935 жылы істей бастады. Станцияның дамуы бірнеше
қатарда жүзеге асты. Басты корпуста орташа қысымды негізгі қондырғы
орналастырылды, кеңейгеннен кейін жоғары қысымдыға ауысты. Қазіргі кезде
бастапқы екі қатардың қондырғылары, яғни №1-6 қазандар, №1-7 шығырлар,
өндірілген қор бөлшектелген. №1-6 қазандары орналасқан қазанды цехтың
ғимараты бұзылған. Машиналық зал ғимараты жөндеу мақсатында және қор
сақтайтын жер ретінде қолданылады. Сөйтіп, орташа қысымды бір ст. №7
қазан, жоғары қысымда алты ст. №8-13 қазан және ст. №8-10 шығырлар
пайдалануда. Атауы
Электрлік, МВт
Жылулық,
Гкалсағ
Қазан өндірулігі,
тсағ
Орнатылған
145
1256
1035
Қазіргі кездегі
(қыстажазда)
11048
913,2
941
Бөлшектелген №7 шығыр шықтағышы №8-10 шығыр
майсуытушысының
суытқыш
суы үшін жылуалмастырғыш ретінде
қолданылады.
№1-7 су қыздырғыш қазандар бөлек су қыздырғыш қазандық
ғимаратында орналасады.
ЖЭО-ның жылулық және электрлік қуатының шектеу мынаған
байланысты:
- Атмосфераға зиянды заттар шығарылуын төмендету талабына
байланысты бу және су қыздырғыш қазандар өндірулігінің еріксіз
шектелуі;
- Су қыздырғыш қазандарда мазутты жаққанда өндірулігінің шектелуі;
- Шығырды будың номиналды шығынымен қамдауға бу қазандар
өндірулігінің жетіспеуі.
1932 жылы ЖЭО-ын салатын алаң қала шетінде орналасқан. Қазіргі
кезде станция қаланың ортасында қалып қойды және оны пайдалануы
қаланың экологиялық жағдайына күрделі әсерін тигізеді. Ең негізі
қиындықтарды амтосфералық ауаны ластау, күл-қож қалдықтарды тастау,
өндірістік құйылыстарды төгу тудырады.
АӨК 1-ЖЭО-да үш түрлі отын қолданылады: табиғи газ, мазут және
Қарағанды көмірінің энергетикалық концентраты. Энергетикалық қазандарда
көмір, ал су қыздырғыш қазандарда мазут жағылады. Күзгі-көктемгі
маусымда су қыздырғыш қазандарда және жағы маусымда энергетикалық
қазандарда газдың маусымды қалдығы жағылады.
Станцияға көмір темір жол арқылы әкелінеді және оны вагонтөңкергіш
арқылы түсіреді. Қыс маусымында қатып қалған отын келгенде, көмірі бар
вагондар ерітуші қордырғы арқылы өтеді.
Ашық көмір сақтайтын жер 250 000 тонна көмірді сақтау үшін
есептелінген. Көмірді түсіру кейбір жылдары жобалы мөлшерден асып кетіп,
400 000 тоннаға дейін жетті.
Штабелде көмірді ауыстыру көмірді сақтау қалпының талаптарына
байланысты жылына бір реттен аспайды.
Қазақстанның мұнай өңдейтін зауыттарынан мазут цистерналармен
әкелінеді.
Мазутты сақтайтын жер екі 1000 мЗ сақтау ыдысынан және екі 2000 мЗ
шығынды ыдыстан тұрады.
Газды отын газқұбырымен газреттеуші пунктқа келеді, содан кейін
энергетикалық және су қыздырғыш қазандарға жіберіледі.
Бу, қоректік су, шық бойынша 1-ЖЭО-ның жылулық сұлбасы -
көлденең байланыстармен.
Циклдағы шығынды химиялық тұзсыздандырылған су арқылы
толықтырады.
Қазандар мен жылулық желілерді қоректендіру үшін бастапқы су
ретінде Талғар су ағарының суы алынады. Ауыз сулық сапалы өңделмеген су
екі диаметрі 1000 мм су ағары арқылы келеді және сорғылар арқылы №7,9,10
шығыр шықтағыштарын суытуға жіберіледі. Қыздырылған өңделмеген су
химиялық су тазартуға жіберіледі.
Химиялық су тазартудан кейін қазандардың қоректік суы атмосфералық
деаэраторға барады және суды айдайтын сорғылармен №9,10 шығырлардың
регенерация жүйесіне жіберіледі. Қоректік суды жоғары қысымдағы
шығырдың қыздырғыштарында қыздырылады.
Жылулық желінің қоректік су деаэрациясы вакуумды деаэраторда іске
асады.
Жылулық желінің қоректік су қоры 2х5000 мЗ аккумуляторлық күбіде
сақталады.
Желілік суды сәйкесінше негізгі және шындық қыздырғыштарда және
су қыздырғыш қазандарда қыздырылады.
Желілік суды беру сұлбасы екі сатылы. Екінші көтерілістегі желілік
сорғылар су қыздырғыш қазандардың алдында орнатылған.
ЖЭО-нан ыстық су түрінде жылуды беру алты екіқұбырлы магистрал
арқылы іске асады.
Технологиялық мұқтажына қажетті 1,3 МПа буды өнеркәсіптер ст.
№9,10 шығырдың өнеркәсіптік алымынан төрт буқұбыры, ст. №8 шығырының
қарсы қысымы және ст. №7 бу қазанынан қысым және ыстықтықты шегіргіш
қондырғы арқылы (РОУ)алады.
Күл-қож шығару жүйесі - гидравликалық.
Энергетикалық қазандардан шығатын түтін газдары биіктігі 80 м және
ернеу диаметрі 4,3 м екі түтін құбыры арқылы және биіктігі 45 м бір металдық
құбыр арқылы шығарылады.
Амосфераға түтін газдарын шығару алдында, олар ылғалды
күлұстағышта күлден тазартылады. Су қыздырғыш қазандардан шыққан түтін
газдары биіктігі 80 м және ернеу диаметрі 4,3 м екі түтін құбыры арқылы
шығарылады.
Қазіргі басты корпус 50 жылдардын соңында, 60 және 70 жылдардың
басында станцияны кеңейткенде салынды.
Ғимарат каркасы металдан, ал қабырғалы қоршау құрама темірбетонды
тақтадан жасалған.
Басты корпустың өткіндері келесі:
- Шығырлық бөлім
- Деаэраторлық бөлі
- Қазандық бөлім
- Бункерлік бөлім
- Бағана қадамы
- Каркас
- Қызмет ету белгісі
27 м;
8,5 м;
25 м;
8,5 м;
6 м;
металдық;
8 м.
Машиналық бөлімде 10020 тонна жүк көтеретін мосты кран, ал қазанды
бөлімде - 5 тонна жүк көтеретін электрлік арқалық кран орналасқан.
Жылыту режимінде ЖЭО-ның электрлік қуаты 140 МВт, ал жазда 71
МВт болады.
АӨК жүйесіндегі электр станцияның үлкен экономикалық
көрсеткіштерін ескерсек,
су қыздырғыш қазандарды жүктемелеуге
байланысты 1-ЖЭО-ның электрлік қуатын реттеу мақсаттылықты емес.
1.2 ЖЭО-ның цехтары мен негізгі қондырғылары
Алматы 1-ЖЭО-да 4 негізгі цех жұмыс істейді: отын-транспорттық цех,
қазанды цех, шығырлы цех және электрлік цех. Олардан басқа тағы екі
көмекші цех жұмыс істейді: химиялық су тазарту(ХВО) цехы және жылулық
автоматика және өлшеу (ТАИ) цехы.
1.2.1 Отын-транспорттық цех
1-ЖЭО-на қатты және сұйық отын Алматы темір жолы арқылы
жеткізіледі.
ОТЦ-тың территориясында қатты және сұйық отынның қоймалары
орналасқан. Сұйық отын үшін 4 сыйымдылық бөлінген: екеуі 10000 тоннадан,
қалған екеуі 2000 тоннадан - бұл шығынды сыйымдылық. Отын-
транспорттық цехте отынды өңделеді және жағуға дайындалады. Қатты отын
диірменде тозаң тәрізді қалпына дейін ұсақталады және конвейер арқылы
бункерге жіберіледі.
Энергетикалық және су қыздырғыш қазандарда басты отын ретінде
табиғи газды жағуға ауыстырғанда, қордағы отын ретінде көмірді -
энергетикалық қазандар үшін, ал мазутты - су қыздырғыш қазандар үшін
сақтау қарастырылады.
Қазіргі кезде, Орталық Азиядан Ду 500 магистралды газ құбырымен
Алматы қаласына келетін артық табиғи газды, әсіресе, жаз кезінде 1-ЖЭО-да
жағады. Қазіргі сыртқы газ құбырлар жүйесі жаз режимінде, үш
энергетикалық қазанның жұмыс істеу кезінде, газдың қажетті мөлшерін
беруді қамтамасыз етеді. Өнеркәсіптің өндірістік қажеттілігіне және Алматы
қаласының орталығын ыстық сумен қамдауға жылу жіберіледі.
Табиғи газды негізгі отын ретінде қолдану үшін қажет болады:
- Ду 1000 магистралды газ құбырының екінші тізбегінің құрылысын
бітіру және пайдалану арқасында, магистралды газ құбыры арқылы
қалаға газды жіберуді көбейту;
- Электр станцияның сыртқы газбен қамдау жүйесін жаңа газ құбырларын
енгізу арқылы қайта құру.
Магистралды газ құбырларын пайдаланумен, сонымен қоса екінші
тізбегінің бітпеген құрылысымен Интергаз Центральная Азия (ИЦА)
компаниясы айналасады.
1.2.2 ЖЭО-ның жылумен қамдау жүйесі
Қазіргі кезде 1-ЖЭО-да Қарағанды
концентраты келесідей сипаттамамен жағылады:
Калория - 5446ккалкг
көмірінің
энергетикалық
Күлділік - 22,43%
Ылғалдық - 9,14%
Ұшпалықтың шығысы - 14,8%
Қатты отынды жағу 6хБКЗ-160-100Ф, 1хЦКТИ-75-39Ф (бөлшектелген)
қазандарында жағылады. Энергетикалық концентратпен бірге станцияға ҚР-
ның басқа бассейндерінен көмір, яғни өндірілген аралық өнім түседі.
1хБКЗ-160-100Ф үшін отынның сағаттық шығыны 20,3 тсағ, ал барлық
энергетикалық қазандар үшін 131,9 тсағ.
Жаз маусымында энергетикалық қазандарда артық табиғи газды жағады,
ал жылыту кезеңінде ЖЭО-на газ бөлінбеді.
Энергетиалық қазандарда мазутты алғашқы жағу отын ретінде
қолданады. 7 х ПТВМ-100 су қыздырғыш қазандарда негізгі отын ретінде
мазутты, сонымен қоса артық табиғи газ жағылады (1.1 сурет).
1.1 сурет - ПТВМ -100 су қыздырғыш қазандығы
Су қыздырғыш қазандардағы мазуттың сағаттық шығыны 77,4 тсағ.
Барлық энергетикалық және су қыздырғыш қазандар газда жұмыс
істеген кезде, отынға деген ЖЭО-ның есептік мұқтаждығықыста - 184300
нм3сағ, ал жазда 30000 - 40000 нм3сағ болады.
1.2.3 Отын
Энергетикалық және су қыздырғыш қазандарда негізгі отын ретінде
табиғи газды жағуға ауыстырғанда, қордағы отын ретінде энергетикалық
қазандар үшін - көмірді, су қыздырғыш қазандар үшін - мазутты
қарастырады.
ИЦА компаниясының мәліметтерінен, Ду 500 магистралды газ құбырын
жаңартқаннан кейін, қысымның жоғарлауының себебінен оның өткізу қабілеті
6,5-7 млн. мЗтәу (290 мың мЗсағ) дейін өсуі мүмкін. Бұл табиғи газды 180
мың мЗсағ жуық қаланыңкомуналды-тұрмыстық мұқтаждарынақолданған
кезде, ЖЭО-на 110 мың мЗсағ жуық жіберіп, барлық энергетикалық және екі
су қыздырғыш қазандардың жұмысынқамтамасыздандырып,мазут
шығынының 66 мың тсағ дейін қысқартады.
Барлық энергетикалық және су қыздырғыш қазандардар номиналды
жүктемеде жұмыс істеген кезде және ЖЭО-ның 1187 Гкалсағ бар жылу
қуатын қамтамасыздандыру үшін табиғи газды негізгі отын ретінде
қолданғанда, газдың сағаттық шығыны 183,54 мың мЗсағ, ал жылдық
шығыны 553 млн. мЗсағ болады.
1.2.4 Мазут шаруашылығы
Алматы 1-ЖЭО-ның мазут шаруашылығы: алпыс кубтық 18 цистернаны
босатуға арналған үш ағызу темір жол эстакадасынан; жерасты темірбетонды
қабылдау сыйымдылығынан: айдау насосы бар сыйымдылығы 10000 м3 екі
металдық резервуардан тұратын мазут қоймасы; сыйымдылығы 2000 м3 екі
шығынды мазут резервуарынан тұрады. Мазут шаруашылығы 1968 - 1972
жылдары құрылды және ҚР СНиП 11-106-79 Мұнай және мұнай өнімдерінің
қоймасының талаптарына сәйкес келмейді.
1.2.5 Газ түріндегі отын шаруашылығы
ЖЭО-ның газбен қамдауы ГРС-1-ден қысымы 0,3 - 0,4 МПа, диаметрі
400 мм құбыры арқылы және ГРС-2 қысымы 0,3 МПа, диаметрі 700 мм
құбыры арқылы қамтамасыздандырылады. ЖЭО-ның газбен қамдау сұлбасы
тұйықталған. ЖЭО-ның ауданындағы газ шаруашылығының барлық
элементтері барлық жұмыс істейтін қазандардағы газдың максималды
шығынына есептелген.
ЖЭО-ғы газбен қамдау жүйесі келесідей түйіндерден тұрады:
- ГРС-1 және ГРС-2-ден келетін құбырлар;
- Газ реттеуші пункт;
- Аудан ішіндегі құбырлар;
- Энергетикалық және су қыздырғыш қазандар құбыры.
1.2.6 Қазанды цех
Отын-транспортты цехтан кейін отын қазанды цехке түсіп, сонда
жағылады. 1-ЖЭО-ның қазанды цехтеБКЗ-160-100 бу қазаны орналасқан.
Олар тек электр энергиясын өндіру кезінде ғана жұмыс істейді. Аталған
қазандардан басқа қазанды цехте №1-7 ПТВМ-100 су қыздырғыш қазандар
орнатылған. Олар1500С температурада жұмыс істейді және 80 Гкал жүктемесі
бар.
1.2.6.1 Су қыздырғыш қазандар
№1-№7 ПТВМ-100 қазандары ЖЭО-да қызу бетінің жұмыс сенімділікті
жоғарлату және өндірулік жылуын номиналдыға дейін көтеру үшін
орналастырылған. СКБ ВТИ жасаған проект бойынша қайта құрудан өткен.
Осыған байланысты алдынғы және артқы экрандар, оттықтардың орналасуы,
ағындық бөлігі зауыттық құрылмасынан айырмашылықтары болады.
1. Жылуөндірулік (Гкалсағ)
3
2
4. Қазан өлшемдері (мм):
Ені
Тереңдігі
Биіктігі
5. Экранды құбырдиаметрі (мм)
6. Құбырлардың арақашықтығы (мм)
7. Ағындық бөлік құбырының диаметрі (мм)
8. Адым:
көлденең (мм)
бойлық (мм)
3
10. Судың номиналды шығыны:
Екі қадамдық сұлбада (м3сағ)
3
0
- 100
- 275,3
- 2743
- 6900
- 6900
- 14450
- 60х3
- 64
- 38х3
- 110
- 60
- 30
- 2400
- 1500
- 80 Гкал
1.2.6.2 Бу қазандары
№8-№13 БКЗ-160-100 - Бийск қазандық зауытта жасалған. Қазанның
қуаты - 160тсағ, жұмыстық қысымы - 100 атм, жұмыстық температурасы -
5400С. Бұл қазандар электр энергиясын өндірген кезде жұмыс істейді.
1.2.7 Шығырлы цех
Қазанды цехте өндірілген бу шығырлы цехтегі шығырға жіберіледі.
Цехта №8 Р-25 және №9-№10- Пт-60 - 90 13 шығырлары орналасқан. Бұл
қуаты 60 МВт шығыр 90 атм қысымда және өндірістік алуда 13 атм-да жұмыс
істейді. Шығырлар шығыр цехінде орналасқан өндіргіштермен жалғанады.
Цехте №8-ТВФ-30 және №9-10-ТВФ-60 өндіргіштері жұмыс істейді.
Шығырлар:2. Ошақ құтысының көлемі (м )
3. Ағындық бөліктің беті (м )
9. Су көлемі (м )
11. Судыңминималдышығыны (м сағ)
12.t=150 С температурадағы қалыпты жүктеме
№8 - Р-25, №9,№10 - ПТ-60-9013.шықтануы және екі реттеуші алымы
бар ПТ-60-9013 бу шығыры екі цилиндрлі бір білікті агрегат болып келеді.
1. номиналды қуаты
2. бір минуттағы айналым саны
3.жаңа бу температурасы
4. шықтағыштағы қысым
5. салқындатқыш су температурасы
6. шығырдағы будың max шығыны
7.шықтағышқа будың max өтуі
8. реттелетін өндірістік алымның бу қысымы
9. жылулық алымның бу қысымы
-60000 кВт
-3000
-5350С
-0,035 атм
-200С
-402 тсағ
-170 тсағ
-18 атм
-2,5 атм
1.2.8 Электрлік цех
Шығырлы цехте өндірілген энергия электрлік цехке барады. Сол жерде
энергия жиналады және қайта өңделеді, тек содан кейін тұтынушыға
жіберіледі.
1.2.8.1 Өндіргіштер
№8 - ТВФ-30; №9,№10 - ТВФ-60
№9
№10
Қуат, КВт
Қуат, КВт
60000
75000
70000
82400
1.2.8.2 Өз мұқтажына
қажетті
электрлік
жалғаулардың
қазіргі
сұлбасының сипаттамасы
ЖЭО-даэлектрқабылдағышты қоректендіру үшін келесідей кернеу және
тоқ түрі қарастырылған:
- Қуаты 200 кВт және жоғары болатын электрқозғалтқыш үшін - 6 кВ;
- Қуаты төмен электрқозғалтқыш үшін - 0,4 кВ;
- Тозаң қоректендіретін электрқозғалтқыш, шығырдың апаттық
майсорғылары, апаттық жарықтандыру үшін - 220 В тұрақты тоқ.
ЖЭО-да кернеуі 6,3 кВ өз мұқтажына қажетті таратқыш қондырғы 20
секциядан тұрады.
Басты корпустың токқабылдағыштары КРУСН - 6 кВ №1, №2, №5, №6
секцияларымен қоректенген.
КРУСН - 6 кВ №3, №4, №9 секцияларымен су қыздырғыш қазандықтың
токқабылдағыштарын қоректендіру іске асады.
Мазутсорғысының, ХСТ-дың, жылулық желіні қоректендіретін
сорғының токқабылдағыштарын қоректендіру үшін КРУСН - 6 кВ №7, №8,
№9, №10 секциялары қарастырылған.
1.2.9 Химиялық су тазалау
Жылулық желі мен қазандарды қоректендіретін химиялық су
тазалаудың және барлық ЖЭО-ын сумен қамдау көзі Талғар ағырының суы
болып келеді.
Бастапқы судың сапасы, соңғы жылдағы талдау нәтижесінде, тұрақты
екенін көрсетеді.
Ыстық сумен қамдаудың ашық сұлбасы үшін өндірулігі 4500 м3сағ
болатынжылулық желіні қоректендіретін қазіргі химиялық су тазалау
келесідей сұлбамен жобаланған:
- Су қыздырғыш қазандар жұмыс істегенде - күкірт қышқылымен
қышқылдату, декарбонизация, 100% натрий - катиониттеу;
- Су қыздырғыш қазандар қосылмаған кезде - күкірт қышқылымен
қышқылдату, декарбонизация, буферлі сүзгілер. Буферлі сүзгі ретінде
натрий-катионитті сүзгісі қолданылады.
1992 жылдан бері жылулық желілердің қоректік суын өңдеу
жобаланбаған сұлба бойынша комплексондармен тұрақтандыру (ИОМС)
арқылы жүзеге асады. ИОМС-ты мөлшерлеу үшін қышқылдататын түйін
қолданады. Натрий-катионитті қондырғы қорда қалады.
Бу қазандарын қоректендіретін химиялық су тазалау келесідей сұлбамен
жұмыс істейді: екі сатылы катиониттеу, декарбонизация, күшті негізді
аниониттегі бір сатылы аниониттеу. Қондырғының жобалық өндірулігі 330
тсағ.
Қазіргі кезде қондырғының орташа жылдық өндірулігі жылулық желіні
қоректендіру үшін 2390 м3сағ аспайды, ал қазандарды қоректендіру үшін
119,1 тсағ шамасында.
Жалпы станциялық шықты, өндірістегі және мазут шаруашылығындағы
шықты тазалау үшін САО ВЭП жоспарлаған шықтазартқыш толық емес
көлемде жасалған.
Қазіргі кезде, шығыр цехінен кезеңді түсетін шықтар натрий-катионитті
сүзгіде өңделеді, содан кейін декарбонизатор суының күбісіне барып, ары
қарай жартылай тұзсыздалған су қоспасымен бірге аниониттелінеді. Натрий-
катионитті сүзгілердің өндірулігі 160 тсағ.
1.2.10 АӨК 1-ЖЭО-ның күл мен қожды гидравликалық жою жүйесі
АӨК 1-ЖЭО-ның мөлдірленген суы қайтатындай және оны қайта
қолдануға болатындай тұйық сұлба ретінде жасалған. Шектеулі судың
көлемін көп рет қолдану нәтижесінде суды минерализациялау өседі. Бұл, өз
кезегінде, күл мен қожды гидравликалық жою жүйесінің қондырғысын аз
еритін тұздар мен коррозия шөгінділерімен ластайды. Құбырдың ішкі
бетіқдегі тұз шөгіндісі су қорының көп шығындалуына әкеледі және
қондырғының жұмыс істеу тиімділігін тез төмендетеді.
КГЖ (ГЗУ) жүйесінің қондырғысының бетіндегі тазалықты сақтау екі
жолмен мүмкін: қондырғыны шөгідіні еріту немесе химиялық реагентпен
суды тұрақты өңдеу арқылы кезеңмен химиялық тазалау. Бұл екі әдіс
комплексонды қолдану арқылы табысты жүзеге асуда.
Шөгінділерді еріту мақсатында комплексондарды қолдану олардың рН-
тың кең диапазонында металл иондарымен қарым-қатынасқа түсу қабілетінде
негізделген жәнесуда берік ерігіш комплекс түзеді. Бірақ еңбексіңірілуді
кезеңді тазалау қосымша шығындарды қажет етеді және тазалау арасындағы
кезеңдерде экономикалық және сенімді пайдалануды қамтамасыз етпейді.
Күл мен қождың сипаттамасы:
Пульпа мен мөлдірленген су құбырының ұзындығы - 15 км.
Құбыр диаметрі -620 мм.
Күлтөгуші бассейннің сыйымдылығы - 700 000 м3.
Толық айналымды күл-қожды пульпадан судың өту уақыты - 42 тәулік.
Күл-қожды пульпа жууға кететін су шығыны - 700 м3сағ.
Күл мен қождың химиялық сипаттамасы және фаза-минералогиялық
құрамы отынның минералды құрамымен және олардың ЖЭС-ның
қазандарында үлкен температуралық өңдеу кезінде өзгерулерімен
анықталады.
Отын жанған кезде минералды заттардың қиын химиялық және фазалық
түрленуі болады. Мұның нәтижесінде, жаңа сипаттамалары бар заттар - күл
мен қож пайда болады. Қазандардың ошақ режимінің шарттарында отынның
минералды затының үлкен бөлігі күлге, ал кіші бөлігі қожға өтеді.
Отындардың көп түрінің күлдері 98-99%-ға бос және химиялық
қосылыстағы кремний, алюминий, темір, кальций, калий, натрий, титан,
күкірт оксидтерінентұрады.
Қазіргі кезде АӨК 1-ЖЭО-да Қарағанды көмірін жағады.
Қарағанды көмірінің күлдігі ортв шамасында 30% алады. Күлдің
химиялық құрамында кремний және алюминий оксиді көп болады.
Мо = (СаО + MgO)(SiO2 + Аl2О3) модулі бойынша Қарағанды көмірі
қышқыл күлге жатады. Қышқыл күлде қышқыл оксидтер 70-80%-дан көп
болған жағдайда, кальций оксиді 10%-дан аз болады.
Күл төңкергіштегі судың тұз құрамы жағылатын көмірдегі күлдің
химиялық құрамымен және табиғи судың құрамымен анықталады.
1.3 Басты корпустың орналасуы мен бас жоспары
Алматы 1-ЖЭО-ның алаңы Алматы қаласының орталығында Жетісу
ауданында 33 гектар жерді алып жатыр. Жоспарда орналасу алаңы
солтүстікке созылған көпбұрыш түрінде болып келеді.
Оңтүстіктен солтүстікке созылу ұзындығы 1200 м, ал батысбан
шығысқа дейін 200-ден 450 метрге дейін тербеледі.
Алаңдағы координат жүйесі қалалық болып қабылданған. Биіктік жүйесі
қалалық. Алаң белгілері 730,00 - 746,00 метр аралығында тербеледі. Алаң
шекаралары ретінде батыста - еткомбинаты, оңтүстікте - өндірңстік алаңға
және еткомбинатына баратын тас жол, шығыста - тұрғын ғимарат және кіші
өндірістер, солтүстікте - тұрғын ғимарат қызмет етеді.
ЖЭО-ның өндіріс алаңына оңтүстік пен батыстан ЖЭО-ғын қаламен
және басқа өндістік кәсіпорындармен байланыстыратын кіріс авто жолдар
келеді.
Кіріс темір жол оңтүстік-шығыс жақтан келеді және Алматы II темір
жол станциясымен байланысады. Жол ара қашықтығы 1,5 км.
Электрлік шығыстар 1-ЖЭО-ның алаңынан батыс бағытына созылған.
Жылулық шығыстар және өндірістік кәсіпорындар мен тұрғын
ғимараттарға созылған бу құбырлары екі бағытта шығады - оңтүстік және
батыс.
Күл төгіндісі 1-ЖЭО-ның алаңынан солтүстік пен батыс бағытта 10 км
жерде орналасқан.
Магистралды газ құбыры 1-ЖЭО-ның алаңына батыс жағынан келеді.
ЖЭО-ның алаңы қазіргі және құрылып жатқан ғимараттар мен
құрылыстарға толы. 1-ЖЭО бірінші ретінің құрылысы 1932 жылы басталды.
Сол кезде алаң қаланың шетінде орналасқан еді. Қаланың барлық бағытта
дамуына байланысты ЖЭО-ғы тұрғын және өндірістік аумақта орналасуға
мәжбүр болды. 1-ЖЭО-ның территориясы 2 метрлік тұтас темірбетонды
қоршаумен қоршалған. Алаңға екі автомобильді және бір темір жолды кіріс
қарастырылған.
1-ЖЭО-ғы орналасқан өндірістік алаң мұндай қуатты қатты отын
станциясының талаптартарына толық сай келмейді. Алаңның
жеткіліксіздігінен, отын склады шектеулі өлшем алады. Онда отынның
қажетті (норма бойынша) айлық шығыны толық сыймайды. Бұл жұмыста,
әсіресе, қыс уақытында көмірді қабылдауда белгілі қиындықтар тудырады.
Жаңа қазандық қондырғыларды орналастыру қазандарпайдаланудан
шыққанда ауыстыру үшін қарастырылған және станцияның отын режиміне
әсері етпейді. Мүмкін болатын, газ отынының орнына қатты отын
шығынының жоғарлауы тек жаз уақытында ғана болуы мүмкін және бұл
ешқандай қосымша қиындықтар тудырмайды.
Экологиялық таза қондырғыны орналастыру орыны басты корпустың
жаңында, бірінші реттегі қазандық ғимараттын бұзғаннан кейін қалған бос
жер таңдалған.
Алаңды таңдау онда ЦКС ошағы бар қазандарды орналастыруға
мүмкіндік береді. Пайдаланудан шығатын, буөндірулігі 75 тсағ ст. №7
қазанды, ол 24-27 осьте орнатылған ғимаратты, қазанның мұржасын алдын-
ала бөлшектеу қажет.
Жаңа қазандар үшін қайта құрылатын ғимарат қазіргі ғимараттың
қасында, шет жақтан 28 осьтен 3метр жерде құрылып жатыр. Қазандық бөлме
қазан каркасын қолдану арқылы жасалынады. Оған жеңіл қабырғалы жабын
және эффективті күшейткіші бар металдық тақтадан жасалған қоршау ілінеді.
Тозаңсорғыш қондырғысы ашық. Бункерлі қондыр және қазанның өзі
Қондырғыға
сейсметикалық әрекет етуді төмендету мақсатында
кинематикалық фундаметті қолдану мүмкін. Бункері этажерканыңкаркасы
қатты, жақтаулы, металды. Жақтаудың көлденең адымы - 6 метр. Бункерлі
этажерканың бойлық орнықтылығы сәйкес келетін құрылмалармен
жабдықталады. Құрылмалар мен қондырғылар 9 балды жер сілкінісіне
төзімді.
Қайта салынған ғимараттардың барлыққұрылыс құрылмаларын жобалау
ҚР территориясында әрекет ететін құрылыс нормалары мен ережелері арқылы
жасалады.
1.4 Алматы 1-ЖЭО-ның қағидалы жылулық сұлбасы
Өңделмеген су ПТ-60-9013 (жыл бойы жұмыс істейді, шығырлар тек
жылулық режимде жұмыс істейді) шықтағыштардың ішене шоқтарында
қыздырылады. Содан кейін өңделмеген су қыздырғышта (300С-қа дейін)
қыздырылады және химиялық су тазалауға сәйкесінше өңдеуге жіберіледі.
Химиялық су тазалаудан кейін қоректік су қыздыру ортасы тік желілік
су болатын вакуумды деаэраторға барады. Вакуумды деаэратордан кейін
қоректік су аккумулятор күбілеріне жіберіледі немесе қоректік сорғылармен
кері желілік су сызығына жіберіледі.
Кері желілік су желілік сорғылармен сәйкесінше бу шығырларының
негізгі қыздырғыштарына жіберіледі. Бу шығырының шыңдық қыздырғыштар
және жалпы станциялы шың бойлерлері. Содан кейін,желілік судың
сорғылармен желілік су шың су қыздырғышқа барып, магистал арқылы қалаға
жіберіледі.
Негізгі бойлерлердің қыздырушы бу ретінде ПТ-60-9013 шығырының
жылулық алымы болып келеді. Шық бойлерлердің қыздырушы бу ретінде ПТ-
60-9013 шығырының өндірістік алымы, қарсы қысымды Р-25-9018 және
будың жалпы станциялық коллекторы 1,5 мПа болып келеді.
Өндіріске, станцияның өз мұқтажына және мазут шаруашылығына бу
1,5 мПа жалпы станциялық коллектордан жіберіледі.
Қазандардың қоректік су екі сатылы деаэрациядан өтеді. Бірінші0,12
мПа ортаны қыздыратын атмосфералық деаэратордан және қыздыру ортасы
0,6 мПа жалпы станциялық коллектордағы бу болатын жоғары қысымды
деаэратордан өтеді.
Өндірістік
шық, мазутты шаруашылықтан қайта келген шық
атмосфералық деаэраторға жіберіледі.
1,3 мПа және 0,12 мПа бу мұқтажын қамтамасыздандыру үшін
станцияда РОУ-10013 және РОУ-131,2 орнатылған.
Максималды жұмыс істеу үшін екі ЦКС буөндіргішін қондыру мүмкін.
1.5 Станцияның жылулық режимі және жылулық сұлбасының
қондырғылары
1.2 кесте - ЖЭО-ның жұмыстық режимі және жылулық жүктемелер №
Көрсеткіштердің атауы
Өлшем
бірлігі
Көрсеткіш
мәндері
1.
ЖЭО-ның негізгі жұмыс режимі
сағжыл
6000
2.
Жылулық желінің химиялық су
тазалаудың өндірулігі
- максималды
- қысқы маусымда орташа
3
м сағ
3
м сағ
3200
2500
1.3 кесте - 1-ЖЭО-ның жылулық сұлбасының қондырғылары
- жазғы маусымда орташа
3
м сағ
1750
3.
Өңделмеген су шығыны
- максималды
- қысқы маусымда орташа
- жазғы маусымда орташа
кгc
кгc
кгc
1500
998
961
4.
Жазғы маусымдағы су температурасы
- өңделмеген бастапқы су
- жылулық шоқта ысытылған кейінгі
өңделмеген
- химиялық өңдеуге дейінгі өңделмеген
су
- химиялық өңделген су
0
С
0
С
0
С
0
С
15
20-30
20-30
20-30
5.
Қысқы маусымдағы су температурасы
- өңделмеген бастапқы су
- жылулық шоқта ысытылған кейінгі
өңделмеген су
- химиялық өңдеуге дейінгі өңделмеген
су
- химиялық өңделген су
0
С
0
С
0
С
0
С
5
11
20
20
6.
Қысқы маусымда потенциалды жылулық
жүктеме
жылулық шоқтан кейінгі өңделмеген суды
қыздыру
0
химиялық тазартылған суды (50-53 С-ге
дейін) қыздыру
ГДжсағ
ГДжсағ
ГДжсағ
189
566-530
755-820
7.
жазғы маусымда потенциалды жылулық
жүктеме
- химиялық тазартылған суды қыздыру
ГДжсағ
373-410
8.
Толық көлемді қолданғандағы шығар
газдардың жылулық потенциалы
- көлемнің 60% қолданғанда
ГДжсағ
ГДжсағ
566-629
294-378
№
Қондырғының атауы
Маркасы
Саны
Жылулық
өндірулігі,
Гкалсағ
Ескерту
1.
Бу қазан №8-13
БКЗ-160-100Ф
6
98,0
2.
Бу шығыры №8
Р-25-9013
1
155
Nэ = 25 мВт
3.
Бу шығыры №9,10
ПТ-60-9013
2
164
Nэ = 60 мВт
4.1
Қысым және ыстықтық шегіргіш
қондырғы
РОУ-4022
1
G = 75 тсағ
4.2
Қысым және ыстықтық шегіргіш
қондырғы
РОУ-226
1
G = 60 тсағ
5.
Қысым және ыстықтықты тез
БРОУ-10013
3
G = 150 тсағ
1.6 Станцияның электрлік бөлігі
Алматылық 1-ЖЭО-да үш турбиналық агрегат жұмыс істеп тұр: қуаты
25 МВт бір Р-25-9018 және қуаты 60МВт екі ПТ-60-9013 турбинасы.
Турбиналы өндіргіш №1 ШӨ кернеуі 6кВ (ГРУ-6), тектегішсіз және
трансферлі шина жүйесімен секциялық қосқышпен байланысқан, шиналардың
жұмыстық жүйенің екі секциясынан тұратын бас таратқыш қондырғысына
қосылған.
шегіргіш қондырғы
6.
Жоғары қысымды араластырғыш
деаэраторлар
ДСП-225
5
3
V=72 м , G = 225 тсағ
7.
Атмосфералық қысымды
араластырғыш деаэраторлар
ДСА-300
ДСА-200
2
1
3
V=27 м , G = 300 тсағ
3
V=53 м , G = 200 тсағ
8.
Шықтағыш №8,9
КСЦ-50-4
2
G = 800 тсағ
Сұлба тізбектей
қосылады
9.
Сорғы (Талгарлық)
24 НДН
2
Н = 56 м
вст G = 5000 тсағ
10.
Сорғы (өңделмеген судың)
300Д 90
6
Н = 74 м
G = 900 тсағ
11.
Вакуумды араластырғыш
деаэраторлар
ВД-1200
ВД-800
ВД-400
1
3
3
G = 1200 тсағ
G = 800 тсағ
G = 400 тсағ
12.
Деаэраторлық судың қор күбілері
2
V = 5000 тсағ
13.
Сорғы (желілі)
СЭ1250 - 140
СЭ1250 - 125
6
6
Н=140 м.с.б
G = 1250 тсағ
Н=125 м.с.б
G = 1250 тсағ
14.
Сорғы (қоректік)
300Д 90
8
Н=64 м.с.б.
G=900 тсағ
15.
Негізгі желілік су қыздырғышы
ПВС315-3-23
ПВС500-3-23
2
3
2
G=725 тсағ, F=315 м
2
G=1150 тсағ, F=500 м
16.
Шыңдық желілік су қыздырғышы
ПВС500-14-23
ПВС315-14-23
1
2
2
G=1800 тсағ, F=500 м
2
G=1130 тсағ, F=315 м
17.
Әрі қарай айдайтын сорғы
СЭ1250-70
СЭ-1250-140
СЭ-5000-70
1
2
1
G = 1250 тсағ
Н = 70 м.с.б.
G = 1250 тсағ
Н = 140 м.с.б.
G = 5000 тсағ
Н = 70 м.с.б
18.
Сорғы (арттырғыш)
СЭ-5000-160
5
G = 5000 тсағ
Н = 160 м.с.б.
19.
Шыңдық су қыздырғыш қазандар
ПТВМ-100
7
100
80 МВА қуаты бар екі орамды өзгерткіштері бар блоктағы турбиналы
өндіргіш №2 ШӨ және №3 ШӨ екі секцияланбаған шиналардың жұмысшы
жүйелері және орағытпа жүйеден тұратын (ОРУ-110кВ) кернеуі 110кВ ашық
таратқыш қондырғыларына қосылған.
ОРУ - 110кВ 5ВЛ-110кВ қосылады. Энергия жүйесімен байланысу
үшін үш жоғары вольттік сызықтары қолданылады: ВЛ 149А, ВЛ 103А
және ВЛ 116А, сызықтын ұзындығы 134км, 227км, 296км-ге сәйкес, тұйық
тұтынушылармен байланысу үшін ВЛ 115А және ВЛ 114А екі сызық
қолданылады.
1-АЖЭО-да ОРУ-35 кВ бар, оларға жақын орналасқан кәсіпорындар
тұтынушылары қосылған.
ОРУ-110 кВ қуаты 32 және 40МВА - мен байланысты екі үшорамды
өзгеркіштер ОРУ-35 кВ және ГРУ-6 кВ-пен байланысты. 1-АЖЭО өзі
мұқтажының электрлік жүктемесін қоректендіру үшін 6кВ, сонымен қатар
380220 В кернеуі қолданылады [9].
1-АЖЭО шындық тәртіпке ауыстырған кезде өзіндік мұтажының 6кВ
кернеуінің қоректенуі 200кВ қуатты қозғалтқыштар үшін және 60,4кВ
өзгерткіштер үшін қолданылады. Қуаты 160 кВт және одан аз қозғалтқыштар
үшін 380220 В кернеу қабылданады.
1-АЖЭО-ны шындық тәртіпке ауыстырған кезде негізгі
тұтынушылардың өзіндік мұқтажы қоректіксорғылық және 6кВ кернеулі 315-
630 кВт қуаты бар сегіз сорғылар болып табылады. Сорғылық 1-ші санатты
тұтынушы болып табылады.380220 В кернеулі тұтынушыларды электрмен
қамтамасыздандыру қуаты 250кВА, ТСЗ-25010типті екі құрғақ үшфазалы
өзгерткіштер көмегімен орындалады. Қосылулар ГРУ-6 кВ тартпаларындағы
бөлек қосқыштар арқылы қоылады. Өзгерткіштер қуаты 250МВА бойынша
болашақта 1-АЖЭО қазіргі кішкентай ауданында 0,4 кВ - ке тең кернеулі
қозғалмайтың жүктемелердің пайда болуы мүмкіндігінен шыққан.
Станцияда ТВС 30 ШӨ1 және
ТВФ-60-2 ШӨ2 және ШӨ3
орналастырылған.
Электрлік жүйеге жіберілетін активті, реактивті және толық қуаттардың
сызбағын құрылған.
1.4 кесте - Станция тұтынушыларымен бастапқы мәліметтер Тұтынушы
Кс, орташа
мәні
Рп
Р= Рп*Кс
1
2
3
4
Темір жол
0,2
14,5
3,19
Станцияның орнатылған қуаты:
Рқон =145 МВт;
Рmax=95,7 МВт.
Қыстық кезеңде бойлерден кейін су жоғарлатқыш сорғылар арқылы су
жылытқыш қазандарға келіп түседі, онда берілген температураға дейін
қыздырылады және қалаға жіберіледі.
Станцияның жылулық сүлбесі келесі тәрәзді жасалған. БКЗ-160-100
(өнімділігі 160 тсағ, бу қысымы 100 кгссм, аса қызған бу температурасы
540 0С) типті №8-13 ст. қазандарынан бу 90ата жинаушыға келіп түседі,
одан №8-10ст. турбиналырына бағытталады.
Р-25-9018 типті №8ст. турбиналық агрегат қарсы қысым тәртібінде
жұмыс істейді. №8 ст. турбинаында пайдаланған бу 18 ата жинағышқа келіп
түседі. ПТ-60-9013 типті №9,10 ст. турбиналық агрегат химиялық суды
тазарту үшін қалалық су құбырларынан келген қалалық суды жылыту үшін
шықтағышты пайдалануымен жұмыс істейді, өндірістік алу буы 18 ата
жинағышқа бағытталады, жылытулық алу өзіндік мұқтажға желілік суды
жылыту үшін қолданылады.18 ата жинағышынан бу өндіріске, станцияның
өзіндік мұқтажына және шындық бойлерлерге шығындалады.
Алматылық 1-ЖЭО-ның ақаба суларын қабылдашы шаруашылықты-
тұрмыстық және өндірістөгіндік арнамалар болып табылады.
Шаруашылық - тұрмыстық ақабалар фекалды арнама торабымен
жиналады және қалалық жинағышқа тасталады. Химиялық суды тазалаудағы
тұздалған ақабалар өз жүрістерімен шаруашылық - тұрмыстық арнама
жинағышына жиналады. 1-ші химиялық суды тазартудың ақабасының бір
бөлігі нейтралдау түйініне келіп түседі, содан кейін нормаға сәйкес тазаланған
ақабалар Қара-Су өзенімен жалпы болатын, өндірітіктөгінділер жинағышына
тасталады. Қара-Су өзеніне суды әкету 1999ж 636 мың м3 құрады.
Мұнайы бар ақабалар тазалағыш құрылыстарға барады. Қондырғыла
тазаланған су СҚШ (ГЗУ) қайтымды сумен қамтамасыздандыру жүйесіне
келіп түседі [10].
Желілік судың апаттық төгілуі, майлықтар арқылы ағып кеткен су
сұйық жинаудан кейін қарсы сумен қамтамасыздандыру жүйесіне тасталады. Крючков зауыты
0,2
29
6,38
Киров зауыты
0,23
29
6,38
Металл құрылысының
зауыты
0,22
14,5
3,19
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұсынылып отырған дипломдық жобада Алматы қаласындағы АлЭС
1-ЖЭО-ғы су дайындау қондырғыларының жұмысын қайта өзгерту және
тиімді ету қарастырылған.
Жобада су сапасын жоғарылату (жұмсарту) мақсатында жүргізілген
есептік салыстырулар негізінде катионитті және анионитті сүзгілердің,
механикалық сүзгінің және кері осмостық қондырғылардың сызбасы
ұсынылады. Сонымен қатар, ионитті сүзгіні қазіргі үлгідегі кері осмостық
қондырғыға ауыстыру мүмкіндігі қарастырылған және сәйкес есептеулері
жүргізілген.
Жаңа қондырғыны орнату үшін қажетті қаражаттың есептелуі
экономикалық бөлімде қарастырылған.
Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде химиялық цехке қажетті жасанады
жарықтандырудың есептелуі жүргізілген. Өрт қауіпсіздігі мен тоқпен
зақымданудан қорғану шаралары қарастырылған.
Аннотация
В рекомендуемом дипломном проекте разработана оптимизация
режима работы водоподготовительной установки на АлЭС ТЭЦ-1
расположенного в г. Алматы.
В проекте с целью повышения качества воды (умягчения), с помощью
сравнительных расчетных показателей рекомендуется схема катионитных и
анионитных фильтров, механического фильтра и оборудования обратного
осмоса, приведены соответствующие расчеты. Таким образом, расмотренно
возможность замены ионитных фильтров на новую установку обратного
осмоса и приведены соответствующие расчеты.
В экономической части для установки нового оборудования расмотрен
расчет денежных средств.
В разделе безопасности жизнедеятельности проведен расчет
искусственного освещения химического цеха, рассмотрены
пожаробезопасность и техника безопасности от вреда тока.
Abstract
In a recommendable diploma project optimization of the mode of operations
of the water-treatment setting is worked out on CHPP-1 located in Аlmaty.
In a project with the purpose of upgrading of water, by means of comparative
calculation indexes the chart of kation and anion exchangers, mechanical filter and
equipment of reverse osmose is recommended, corresponding calculations over are
brought. Thus, to consider possibility of replacement of the Na-cation filters on the
new setting of reverse osmose and corresponding calculations over are brought.
In economic part for setting of new equipment consider calculation of
monetary resources.
The calculation of lamplight of chemical workshop is conducted in the
division of safety of vital functions, safety from a fire and accident prevention is
considered from harm of current.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 АЛМАТЫ 1-ЖЭО-НІҢ ЖЫЛУЛЫҚ СҮЛБЕСІНІҢ СИПАТТАМАСЫ ... ... ...
1.1 АӨК 1-ЖЭО-ның сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 ЖЭО-ның цехтары мен негізгі қондырғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.1 Отын-транспорттық цех ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.2 ЖЭО-ның жылумен қамдау жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...
1.2.3 Отын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.4 Мазут шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.5 Газ түріндегі отын шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.6 Қазанды цех ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.7 Шығырлы цех ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.8 Электрлік цех ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.9 Химиялық су тазалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.10 АӨК 1-ЖЭО-ның күл мен қожды гидравликалық жою жүйесі ... ... ... ... ..
1.3 Басты корпустың орналасуы мен бас жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Алматы 1-ЖЭО-ның қағидалы жылулық сұлбасы ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.5
Станцияның жылулық режимі және жылулық сұлбасының
қондырғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.6 Станцияның электрлік бөлігі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.7 ЖЭО-ның қаланың экологиялық күйіне әсер етуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. ИОН АЛМАСУ ӘДІСІ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1 Қондырғыны тағайындау және су сапасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Суды ион алмасу әдісімен өңдеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Ион алмасу қондырғысын іске қосу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.4 Тұзсыздандыру қондырғысының жабдықтары және сипаттамасы ... ... ... ...
2.5 Бастапқы су көзінің сапасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6 Ион алмасу қондырғысын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.6.1 А2-анионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.6.2 Н1-катионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6.3 Н2-катионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.7 Декарбонизатор сипаттамасы және есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..
3 КЕРІ ОСМОС ҚОНДЫРҒЫСЫ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.1 Су дайындау қондырғыларының дамуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 Мембрананың жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3 Кері осмостық жұмыс істеу принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.4 Кері осмостың артықшылықтары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.5 Жаңа орнатылған қондырғының есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ..
3.5.1 А2-анионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.5.2 Н1-катионитті сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.5.3 Кері осмос қондырғысының есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.5.4 Механикалық сүзгінің есептелуі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.1 Жобаның бейнеленуі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 Өндірістік жоспар ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2.1 Өнім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2.2 Жасаушыладың жұмыс ақысы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2.3 Қондырғыны жаңғыртуға қажет құралдары мен аспаптарын алуға кететін
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2.4 Жабдықтардың монтажына кеткен шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5 ӨМІР ТІРШІЛІГІНІҢ ҚАУІПСІЗДІГІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.1 Жасанды жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.2 Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.3 Токпен зақымданудан қоргану шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Кіріспе
Жұмысқа ХХ ғасырдың 60-80 жылдары енгізілген әр түрлі Жылу Электр
Орталықтарындағы қондырғылардың және оның су дайындау
қондырғыларының көбісі моральды ескірген, физикалық тозған және техника-
экономикалық көрсеткіштердің төменгі мәндерімен сипатталады. Бұндай
ЖЭО-ның су дайындау қондырғылары әлемдік машықтануда экология, қор
қамдау, автоматтандыру және т.б. сұрақтарында артта қалып қояды. Суды
өңдеу сұлбасы қоректік су сапасына қойылатын талаптарға байланысты
таңдалады.
Тұзсыздандырылған және жұмсартылған суды дайындау технологиясын
жаңартудың негізгі стратегиялық бағыттары кең таныс және әлемде
қолданысқа енген екі әдіс болып келеді:
- Ион алмасу технологиясы;
- Суды тазартудың мембраналық әдісі.
Дипломдық жұмыста Алматы 1-ЖЭО-ның су дайындау қондырғылары
қайта құру қарастырылған. Қазіргі кезде қазанды қоректік сумен қоректендіру
үшін химялық су тазалау цехінде катионитті және анионитті сүзгілер
орнатылған.
Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты
-
су дайындау
қондырғыларының сенімділігін және электр энергия, реагент пен өз
мұқтажына қажет су шығынын экономикалық тұрғыдан тиімді болуын
қамтамасыздандыру; табиғи суға тастадалын ағынды су мөлшерін төмендету;
құбыр мен қондырғылар бетінде тұз шөгіндісі мен коррозияны болдырмау
болып келеді. Осыған байланысты дипломдық жұмыста цехте орнатылған
ионитті сүзгілер сұлбасының кейбір бөлігін мембраналы қондырға ауыстыру
шаралары қарастырылды және екі сатылы кері осмос қондырғысы орнатылды.
Кері осмос қондырғысы қолданыста қарапайым және орналасуы аз орын
алады. Оның мембраналары ең жіңішке тесіктерге ие, сол себепті ол барлық
вирустар мен бактерияларды, еріген тұздар мен органикалық заттарды ұстап
қалып, тек су молекулаларын өткізеді. Сондықтан, ол бу қазандарына
тұзсыздандырылған суды дайындау талаптарынын қамтамасыздандырады.
1. АЛМАТЫ 1-ЖЭО-НІҢ
СИПАТТАМАСЫ
ЖЫЛУЛЫҚ
СҰЛБАСЫНЫҢ
1.1 АӨК 1-ЖЭО-ның сипаттамасы
Агроөнеркәсіптік кешен
1-ЖЭО Алматы қаласының ең үлкен
аумағындағы орталықтандырылған жылумен қамдауға кіреді және қаланың
орталығындағы тұтынушыларды жылумен қамтамасыз етеді.
01.01.2008 жылғы күйіне байланысты 1-ЖЭО-ның қуаты 1.1 кестеде
көрсетілген:
1.1 кесте - ЖЭО-ның қуаты
ЖЭО-ның ыстық судағы жылулық жүктемесі 887 Гкалсағ, сонымен
қоса ыстық сумен қамдау - 136 Гкалсағ; 102176 тсағ - сыртқы
тұтынушыларға 1,6 МПа бу шығыны.
АӨК 1-ЖЭО-ның негізгі қондырғыларның құрамы және оның
сипаттамасы төменде көрсетілген:
- Р-2590-18 типті ст. №8 шығырлы агрегат 1960 жылы орналастырылған.
1996 жылы шығырдың қақпақшасы, цилиндрі мен айналғысы, бу
айналдыра өткізетін құбыр ауыстырылды.
- Су қыздырғыш қазандар мазут пен газда жұмыс істейді. Қазандардың
жұмыстық жылу өндірулігі: мазутпен жұмыс істегенде - 75 Гкалсағ,
газбен жұмыс істегенде - 100 Гкалсағ.
ЖЭО-ның жұмыс режимі - бір жылдағы жылулық график бойынша.
Жылулық желінің температуралық графигі 15070°С. Ыстық сумен
қамдау жүйесі - ашық.
АӨК 1-ЖЭО-ғы 1935 жылы істей бастады. Станцияның дамуы бірнеше
қатарда жүзеге асты. Басты корпуста орташа қысымды негізгі қондырғы
орналастырылды, кеңейгеннен кейін жоғары қысымдыға ауысты. Қазіргі кезде
бастапқы екі қатардың қондырғылары, яғни №1-6 қазандар, №1-7 шығырлар,
өндірілген қор бөлшектелген. №1-6 қазандары орналасқан қазанды цехтың
ғимараты бұзылған. Машиналық зал ғимараты жөндеу мақсатында және қор
сақтайтын жер ретінде қолданылады. Сөйтіп, орташа қысымды бір ст. №7
қазан, жоғары қысымда алты ст. №8-13 қазан және ст. №8-10 шығырлар
пайдалануда. Атауы
Электрлік, МВт
Жылулық,
Гкалсағ
Қазан өндірулігі,
тсағ
Орнатылған
145
1256
1035
Қазіргі кездегі
(қыстажазда)
11048
913,2
941
Бөлшектелген №7 шығыр шықтағышы №8-10 шығыр
майсуытушысының
суытқыш
суы үшін жылуалмастырғыш ретінде
қолданылады.
№1-7 су қыздырғыш қазандар бөлек су қыздырғыш қазандық
ғимаратында орналасады.
ЖЭО-ның жылулық және электрлік қуатының шектеу мынаған
байланысты:
- Атмосфераға зиянды заттар шығарылуын төмендету талабына
байланысты бу және су қыздырғыш қазандар өндірулігінің еріксіз
шектелуі;
- Су қыздырғыш қазандарда мазутты жаққанда өндірулігінің шектелуі;
- Шығырды будың номиналды шығынымен қамдауға бу қазандар
өндірулігінің жетіспеуі.
1932 жылы ЖЭО-ын салатын алаң қала шетінде орналасқан. Қазіргі
кезде станция қаланың ортасында қалып қойды және оны пайдалануы
қаланың экологиялық жағдайына күрделі әсерін тигізеді. Ең негізі
қиындықтарды амтосфералық ауаны ластау, күл-қож қалдықтарды тастау,
өндірістік құйылыстарды төгу тудырады.
АӨК 1-ЖЭО-да үш түрлі отын қолданылады: табиғи газ, мазут және
Қарағанды көмірінің энергетикалық концентраты. Энергетикалық қазандарда
көмір, ал су қыздырғыш қазандарда мазут жағылады. Күзгі-көктемгі
маусымда су қыздырғыш қазандарда және жағы маусымда энергетикалық
қазандарда газдың маусымды қалдығы жағылады.
Станцияға көмір темір жол арқылы әкелінеді және оны вагонтөңкергіш
арқылы түсіреді. Қыс маусымында қатып қалған отын келгенде, көмірі бар
вагондар ерітуші қордырғы арқылы өтеді.
Ашық көмір сақтайтын жер 250 000 тонна көмірді сақтау үшін
есептелінген. Көмірді түсіру кейбір жылдары жобалы мөлшерден асып кетіп,
400 000 тоннаға дейін жетті.
Штабелде көмірді ауыстыру көмірді сақтау қалпының талаптарына
байланысты жылына бір реттен аспайды.
Қазақстанның мұнай өңдейтін зауыттарынан мазут цистерналармен
әкелінеді.
Мазутты сақтайтын жер екі 1000 мЗ сақтау ыдысынан және екі 2000 мЗ
шығынды ыдыстан тұрады.
Газды отын газқұбырымен газреттеуші пунктқа келеді, содан кейін
энергетикалық және су қыздырғыш қазандарға жіберіледі.
Бу, қоректік су, шық бойынша 1-ЖЭО-ның жылулық сұлбасы -
көлденең байланыстармен.
Циклдағы шығынды химиялық тұзсыздандырылған су арқылы
толықтырады.
Қазандар мен жылулық желілерді қоректендіру үшін бастапқы су
ретінде Талғар су ағарының суы алынады. Ауыз сулық сапалы өңделмеген су
екі диаметрі 1000 мм су ағары арқылы келеді және сорғылар арқылы №7,9,10
шығыр шықтағыштарын суытуға жіберіледі. Қыздырылған өңделмеген су
химиялық су тазартуға жіберіледі.
Химиялық су тазартудан кейін қазандардың қоректік суы атмосфералық
деаэраторға барады және суды айдайтын сорғылармен №9,10 шығырлардың
регенерация жүйесіне жіберіледі. Қоректік суды жоғары қысымдағы
шығырдың қыздырғыштарында қыздырылады.
Жылулық желінің қоректік су деаэрациясы вакуумды деаэраторда іске
асады.
Жылулық желінің қоректік су қоры 2х5000 мЗ аккумуляторлық күбіде
сақталады.
Желілік суды сәйкесінше негізгі және шындық қыздырғыштарда және
су қыздырғыш қазандарда қыздырылады.
Желілік суды беру сұлбасы екі сатылы. Екінші көтерілістегі желілік
сорғылар су қыздырғыш қазандардың алдында орнатылған.
ЖЭО-нан ыстық су түрінде жылуды беру алты екіқұбырлы магистрал
арқылы іске асады.
Технологиялық мұқтажына қажетті 1,3 МПа буды өнеркәсіптер ст.
№9,10 шығырдың өнеркәсіптік алымынан төрт буқұбыры, ст. №8 шығырының
қарсы қысымы және ст. №7 бу қазанынан қысым және ыстықтықты шегіргіш
қондырғы арқылы (РОУ)алады.
Күл-қож шығару жүйесі - гидравликалық.
Энергетикалық қазандардан шығатын түтін газдары биіктігі 80 м және
ернеу диаметрі 4,3 м екі түтін құбыры арқылы және биіктігі 45 м бір металдық
құбыр арқылы шығарылады.
Амосфераға түтін газдарын шығару алдында, олар ылғалды
күлұстағышта күлден тазартылады. Су қыздырғыш қазандардан шыққан түтін
газдары биіктігі 80 м және ернеу диаметрі 4,3 м екі түтін құбыры арқылы
шығарылады.
Қазіргі басты корпус 50 жылдардын соңында, 60 және 70 жылдардың
басында станцияны кеңейткенде салынды.
Ғимарат каркасы металдан, ал қабырғалы қоршау құрама темірбетонды
тақтадан жасалған.
Басты корпустың өткіндері келесі:
- Шығырлық бөлім
- Деаэраторлық бөлі
- Қазандық бөлім
- Бункерлік бөлім
- Бағана қадамы
- Каркас
- Қызмет ету белгісі
27 м;
8,5 м;
25 м;
8,5 м;
6 м;
металдық;
8 м.
Машиналық бөлімде 10020 тонна жүк көтеретін мосты кран, ал қазанды
бөлімде - 5 тонна жүк көтеретін электрлік арқалық кран орналасқан.
Жылыту режимінде ЖЭО-ның электрлік қуаты 140 МВт, ал жазда 71
МВт болады.
АӨК жүйесіндегі электр станцияның үлкен экономикалық
көрсеткіштерін ескерсек,
су қыздырғыш қазандарды жүктемелеуге
байланысты 1-ЖЭО-ның электрлік қуатын реттеу мақсаттылықты емес.
1.2 ЖЭО-ның цехтары мен негізгі қондырғылары
Алматы 1-ЖЭО-да 4 негізгі цех жұмыс істейді: отын-транспорттық цех,
қазанды цех, шығырлы цех және электрлік цех. Олардан басқа тағы екі
көмекші цех жұмыс істейді: химиялық су тазарту(ХВО) цехы және жылулық
автоматика және өлшеу (ТАИ) цехы.
1.2.1 Отын-транспорттық цех
1-ЖЭО-на қатты және сұйық отын Алматы темір жолы арқылы
жеткізіледі.
ОТЦ-тың территориясында қатты және сұйық отынның қоймалары
орналасқан. Сұйық отын үшін 4 сыйымдылық бөлінген: екеуі 10000 тоннадан,
қалған екеуі 2000 тоннадан - бұл шығынды сыйымдылық. Отын-
транспорттық цехте отынды өңделеді және жағуға дайындалады. Қатты отын
диірменде тозаң тәрізді қалпына дейін ұсақталады және конвейер арқылы
бункерге жіберіледі.
Энергетикалық және су қыздырғыш қазандарда басты отын ретінде
табиғи газды жағуға ауыстырғанда, қордағы отын ретінде көмірді -
энергетикалық қазандар үшін, ал мазутты - су қыздырғыш қазандар үшін
сақтау қарастырылады.
Қазіргі кезде, Орталық Азиядан Ду 500 магистралды газ құбырымен
Алматы қаласына келетін артық табиғи газды, әсіресе, жаз кезінде 1-ЖЭО-да
жағады. Қазіргі сыртқы газ құбырлар жүйесі жаз режимінде, үш
энергетикалық қазанның жұмыс істеу кезінде, газдың қажетті мөлшерін
беруді қамтамасыз етеді. Өнеркәсіптің өндірістік қажеттілігіне және Алматы
қаласының орталығын ыстық сумен қамдауға жылу жіберіледі.
Табиғи газды негізгі отын ретінде қолдану үшін қажет болады:
- Ду 1000 магистралды газ құбырының екінші тізбегінің құрылысын
бітіру және пайдалану арқасында, магистралды газ құбыры арқылы
қалаға газды жіберуді көбейту;
- Электр станцияның сыртқы газбен қамдау жүйесін жаңа газ құбырларын
енгізу арқылы қайта құру.
Магистралды газ құбырларын пайдаланумен, сонымен қоса екінші
тізбегінің бітпеген құрылысымен Интергаз Центральная Азия (ИЦА)
компаниясы айналасады.
1.2.2 ЖЭО-ның жылумен қамдау жүйесі
Қазіргі кезде 1-ЖЭО-да Қарағанды
концентраты келесідей сипаттамамен жағылады:
Калория - 5446ккалкг
көмірінің
энергетикалық
Күлділік - 22,43%
Ылғалдық - 9,14%
Ұшпалықтың шығысы - 14,8%
Қатты отынды жағу 6хБКЗ-160-100Ф, 1хЦКТИ-75-39Ф (бөлшектелген)
қазандарында жағылады. Энергетикалық концентратпен бірге станцияға ҚР-
ның басқа бассейндерінен көмір, яғни өндірілген аралық өнім түседі.
1хБКЗ-160-100Ф үшін отынның сағаттық шығыны 20,3 тсағ, ал барлық
энергетикалық қазандар үшін 131,9 тсағ.
Жаз маусымында энергетикалық қазандарда артық табиғи газды жағады,
ал жылыту кезеңінде ЖЭО-на газ бөлінбеді.
Энергетиалық қазандарда мазутты алғашқы жағу отын ретінде
қолданады. 7 х ПТВМ-100 су қыздырғыш қазандарда негізгі отын ретінде
мазутты, сонымен қоса артық табиғи газ жағылады (1.1 сурет).
1.1 сурет - ПТВМ -100 су қыздырғыш қазандығы
Су қыздырғыш қазандардағы мазуттың сағаттық шығыны 77,4 тсағ.
Барлық энергетикалық және су қыздырғыш қазандар газда жұмыс
істеген кезде, отынға деген ЖЭО-ның есептік мұқтаждығықыста - 184300
нм3сағ, ал жазда 30000 - 40000 нм3сағ болады.
1.2.3 Отын
Энергетикалық және су қыздырғыш қазандарда негізгі отын ретінде
табиғи газды жағуға ауыстырғанда, қордағы отын ретінде энергетикалық
қазандар үшін - көмірді, су қыздырғыш қазандар үшін - мазутты
қарастырады.
ИЦА компаниясының мәліметтерінен, Ду 500 магистралды газ құбырын
жаңартқаннан кейін, қысымның жоғарлауының себебінен оның өткізу қабілеті
6,5-7 млн. мЗтәу (290 мың мЗсағ) дейін өсуі мүмкін. Бұл табиғи газды 180
мың мЗсағ жуық қаланыңкомуналды-тұрмыстық мұқтаждарынақолданған
кезде, ЖЭО-на 110 мың мЗсағ жуық жіберіп, барлық энергетикалық және екі
су қыздырғыш қазандардың жұмысынқамтамасыздандырып,мазут
шығынының 66 мың тсағ дейін қысқартады.
Барлық энергетикалық және су қыздырғыш қазандардар номиналды
жүктемеде жұмыс істеген кезде және ЖЭО-ның 1187 Гкалсағ бар жылу
қуатын қамтамасыздандыру үшін табиғи газды негізгі отын ретінде
қолданғанда, газдың сағаттық шығыны 183,54 мың мЗсағ, ал жылдық
шығыны 553 млн. мЗсағ болады.
1.2.4 Мазут шаруашылығы
Алматы 1-ЖЭО-ның мазут шаруашылығы: алпыс кубтық 18 цистернаны
босатуға арналған үш ағызу темір жол эстакадасынан; жерасты темірбетонды
қабылдау сыйымдылығынан: айдау насосы бар сыйымдылығы 10000 м3 екі
металдық резервуардан тұратын мазут қоймасы; сыйымдылығы 2000 м3 екі
шығынды мазут резервуарынан тұрады. Мазут шаруашылығы 1968 - 1972
жылдары құрылды және ҚР СНиП 11-106-79 Мұнай және мұнай өнімдерінің
қоймасының талаптарына сәйкес келмейді.
1.2.5 Газ түріндегі отын шаруашылығы
ЖЭО-ның газбен қамдауы ГРС-1-ден қысымы 0,3 - 0,4 МПа, диаметрі
400 мм құбыры арқылы және ГРС-2 қысымы 0,3 МПа, диаметрі 700 мм
құбыры арқылы қамтамасыздандырылады. ЖЭО-ның газбен қамдау сұлбасы
тұйықталған. ЖЭО-ның ауданындағы газ шаруашылығының барлық
элементтері барлық жұмыс істейтін қазандардағы газдың максималды
шығынына есептелген.
ЖЭО-ғы газбен қамдау жүйесі келесідей түйіндерден тұрады:
- ГРС-1 және ГРС-2-ден келетін құбырлар;
- Газ реттеуші пункт;
- Аудан ішіндегі құбырлар;
- Энергетикалық және су қыздырғыш қазандар құбыры.
1.2.6 Қазанды цех
Отын-транспортты цехтан кейін отын қазанды цехке түсіп, сонда
жағылады. 1-ЖЭО-ның қазанды цехтеБКЗ-160-100 бу қазаны орналасқан.
Олар тек электр энергиясын өндіру кезінде ғана жұмыс істейді. Аталған
қазандардан басқа қазанды цехте №1-7 ПТВМ-100 су қыздырғыш қазандар
орнатылған. Олар1500С температурада жұмыс істейді және 80 Гкал жүктемесі
бар.
1.2.6.1 Су қыздырғыш қазандар
№1-№7 ПТВМ-100 қазандары ЖЭО-да қызу бетінің жұмыс сенімділікті
жоғарлату және өндірулік жылуын номиналдыға дейін көтеру үшін
орналастырылған. СКБ ВТИ жасаған проект бойынша қайта құрудан өткен.
Осыған байланысты алдынғы және артқы экрандар, оттықтардың орналасуы,
ағындық бөлігі зауыттық құрылмасынан айырмашылықтары болады.
1. Жылуөндірулік (Гкалсағ)
3
2
4. Қазан өлшемдері (мм):
Ені
Тереңдігі
Биіктігі
5. Экранды құбырдиаметрі (мм)
6. Құбырлардың арақашықтығы (мм)
7. Ағындық бөлік құбырының диаметрі (мм)
8. Адым:
көлденең (мм)
бойлық (мм)
3
10. Судың номиналды шығыны:
Екі қадамдық сұлбада (м3сағ)
3
0
- 100
- 275,3
- 2743
- 6900
- 6900
- 14450
- 60х3
- 64
- 38х3
- 110
- 60
- 30
- 2400
- 1500
- 80 Гкал
1.2.6.2 Бу қазандары
№8-№13 БКЗ-160-100 - Бийск қазандық зауытта жасалған. Қазанның
қуаты - 160тсағ, жұмыстық қысымы - 100 атм, жұмыстық температурасы -
5400С. Бұл қазандар электр энергиясын өндірген кезде жұмыс істейді.
1.2.7 Шығырлы цех
Қазанды цехте өндірілген бу шығырлы цехтегі шығырға жіберіледі.
Цехта №8 Р-25 және №9-№10- Пт-60 - 90 13 шығырлары орналасқан. Бұл
қуаты 60 МВт шығыр 90 атм қысымда және өндірістік алуда 13 атм-да жұмыс
істейді. Шығырлар шығыр цехінде орналасқан өндіргіштермен жалғанады.
Цехте №8-ТВФ-30 және №9-10-ТВФ-60 өндіргіштері жұмыс істейді.
Шығырлар:2. Ошақ құтысының көлемі (м )
3. Ағындық бөліктің беті (м )
9. Су көлемі (м )
11. Судыңминималдышығыны (м сағ)
12.t=150 С температурадағы қалыпты жүктеме
№8 - Р-25, №9,№10 - ПТ-60-9013.шықтануы және екі реттеуші алымы
бар ПТ-60-9013 бу шығыры екі цилиндрлі бір білікті агрегат болып келеді.
1. номиналды қуаты
2. бір минуттағы айналым саны
3.жаңа бу температурасы
4. шықтағыштағы қысым
5. салқындатқыш су температурасы
6. шығырдағы будың max шығыны
7.шықтағышқа будың max өтуі
8. реттелетін өндірістік алымның бу қысымы
9. жылулық алымның бу қысымы
-60000 кВт
-3000
-5350С
-0,035 атм
-200С
-402 тсағ
-170 тсағ
-18 атм
-2,5 атм
1.2.8 Электрлік цех
Шығырлы цехте өндірілген энергия электрлік цехке барады. Сол жерде
энергия жиналады және қайта өңделеді, тек содан кейін тұтынушыға
жіберіледі.
1.2.8.1 Өндіргіштер
№8 - ТВФ-30; №9,№10 - ТВФ-60
№9
№10
Қуат, КВт
Қуат, КВт
60000
75000
70000
82400
1.2.8.2 Өз мұқтажына
қажетті
электрлік
жалғаулардың
қазіргі
сұлбасының сипаттамасы
ЖЭО-даэлектрқабылдағышты қоректендіру үшін келесідей кернеу және
тоқ түрі қарастырылған:
- Қуаты 200 кВт және жоғары болатын электрқозғалтқыш үшін - 6 кВ;
- Қуаты төмен электрқозғалтқыш үшін - 0,4 кВ;
- Тозаң қоректендіретін электрқозғалтқыш, шығырдың апаттық
майсорғылары, апаттық жарықтандыру үшін - 220 В тұрақты тоқ.
ЖЭО-да кернеуі 6,3 кВ өз мұқтажына қажетті таратқыш қондырғы 20
секциядан тұрады.
Басты корпустың токқабылдағыштары КРУСН - 6 кВ №1, №2, №5, №6
секцияларымен қоректенген.
КРУСН - 6 кВ №3, №4, №9 секцияларымен су қыздырғыш қазандықтың
токқабылдағыштарын қоректендіру іске асады.
Мазутсорғысының, ХСТ-дың, жылулық желіні қоректендіретін
сорғының токқабылдағыштарын қоректендіру үшін КРУСН - 6 кВ №7, №8,
№9, №10 секциялары қарастырылған.
1.2.9 Химиялық су тазалау
Жылулық желі мен қазандарды қоректендіретін химиялық су
тазалаудың және барлық ЖЭО-ын сумен қамдау көзі Талғар ағырының суы
болып келеді.
Бастапқы судың сапасы, соңғы жылдағы талдау нәтижесінде, тұрақты
екенін көрсетеді.
Ыстық сумен қамдаудың ашық сұлбасы үшін өндірулігі 4500 м3сағ
болатынжылулық желіні қоректендіретін қазіргі химиялық су тазалау
келесідей сұлбамен жобаланған:
- Су қыздырғыш қазандар жұмыс істегенде - күкірт қышқылымен
қышқылдату, декарбонизация, 100% натрий - катиониттеу;
- Су қыздырғыш қазандар қосылмаған кезде - күкірт қышқылымен
қышқылдату, декарбонизация, буферлі сүзгілер. Буферлі сүзгі ретінде
натрий-катионитті сүзгісі қолданылады.
1992 жылдан бері жылулық желілердің қоректік суын өңдеу
жобаланбаған сұлба бойынша комплексондармен тұрақтандыру (ИОМС)
арқылы жүзеге асады. ИОМС-ты мөлшерлеу үшін қышқылдататын түйін
қолданады. Натрий-катионитті қондырғы қорда қалады.
Бу қазандарын қоректендіретін химиялық су тазалау келесідей сұлбамен
жұмыс істейді: екі сатылы катиониттеу, декарбонизация, күшті негізді
аниониттегі бір сатылы аниониттеу. Қондырғының жобалық өндірулігі 330
тсағ.
Қазіргі кезде қондырғының орташа жылдық өндірулігі жылулық желіні
қоректендіру үшін 2390 м3сағ аспайды, ал қазандарды қоректендіру үшін
119,1 тсағ шамасында.
Жалпы станциялық шықты, өндірістегі және мазут шаруашылығындағы
шықты тазалау үшін САО ВЭП жоспарлаған шықтазартқыш толық емес
көлемде жасалған.
Қазіргі кезде, шығыр цехінен кезеңді түсетін шықтар натрий-катионитті
сүзгіде өңделеді, содан кейін декарбонизатор суының күбісіне барып, ары
қарай жартылай тұзсыздалған су қоспасымен бірге аниониттелінеді. Натрий-
катионитті сүзгілердің өндірулігі 160 тсағ.
1.2.10 АӨК 1-ЖЭО-ның күл мен қожды гидравликалық жою жүйесі
АӨК 1-ЖЭО-ның мөлдірленген суы қайтатындай және оны қайта
қолдануға болатындай тұйық сұлба ретінде жасалған. Шектеулі судың
көлемін көп рет қолдану нәтижесінде суды минерализациялау өседі. Бұл, өз
кезегінде, күл мен қожды гидравликалық жою жүйесінің қондырғысын аз
еритін тұздар мен коррозия шөгінділерімен ластайды. Құбырдың ішкі
бетіқдегі тұз шөгіндісі су қорының көп шығындалуына әкеледі және
қондырғының жұмыс істеу тиімділігін тез төмендетеді.
КГЖ (ГЗУ) жүйесінің қондырғысының бетіндегі тазалықты сақтау екі
жолмен мүмкін: қондырғыны шөгідіні еріту немесе химиялық реагентпен
суды тұрақты өңдеу арқылы кезеңмен химиялық тазалау. Бұл екі әдіс
комплексонды қолдану арқылы табысты жүзеге асуда.
Шөгінділерді еріту мақсатында комплексондарды қолдану олардың рН-
тың кең диапазонында металл иондарымен қарым-қатынасқа түсу қабілетінде
негізделген жәнесуда берік ерігіш комплекс түзеді. Бірақ еңбексіңірілуді
кезеңді тазалау қосымша шығындарды қажет етеді және тазалау арасындағы
кезеңдерде экономикалық және сенімді пайдалануды қамтамасыз етпейді.
Күл мен қождың сипаттамасы:
Пульпа мен мөлдірленген су құбырының ұзындығы - 15 км.
Құбыр диаметрі -620 мм.
Күлтөгуші бассейннің сыйымдылығы - 700 000 м3.
Толық айналымды күл-қожды пульпадан судың өту уақыты - 42 тәулік.
Күл-қожды пульпа жууға кететін су шығыны - 700 м3сағ.
Күл мен қождың химиялық сипаттамасы және фаза-минералогиялық
құрамы отынның минералды құрамымен және олардың ЖЭС-ның
қазандарында үлкен температуралық өңдеу кезінде өзгерулерімен
анықталады.
Отын жанған кезде минералды заттардың қиын химиялық және фазалық
түрленуі болады. Мұның нәтижесінде, жаңа сипаттамалары бар заттар - күл
мен қож пайда болады. Қазандардың ошақ режимінің шарттарында отынның
минералды затының үлкен бөлігі күлге, ал кіші бөлігі қожға өтеді.
Отындардың көп түрінің күлдері 98-99%-ға бос және химиялық
қосылыстағы кремний, алюминий, темір, кальций, калий, натрий, титан,
күкірт оксидтерінентұрады.
Қазіргі кезде АӨК 1-ЖЭО-да Қарағанды көмірін жағады.
Қарағанды көмірінің күлдігі ортв шамасында 30% алады. Күлдің
химиялық құрамында кремний және алюминий оксиді көп болады.
Мо = (СаО + MgO)(SiO2 + Аl2О3) модулі бойынша Қарағанды көмірі
қышқыл күлге жатады. Қышқыл күлде қышқыл оксидтер 70-80%-дан көп
болған жағдайда, кальций оксиді 10%-дан аз болады.
Күл төңкергіштегі судың тұз құрамы жағылатын көмірдегі күлдің
химиялық құрамымен және табиғи судың құрамымен анықталады.
1.3 Басты корпустың орналасуы мен бас жоспары
Алматы 1-ЖЭО-ның алаңы Алматы қаласының орталығында Жетісу
ауданында 33 гектар жерді алып жатыр. Жоспарда орналасу алаңы
солтүстікке созылған көпбұрыш түрінде болып келеді.
Оңтүстіктен солтүстікке созылу ұзындығы 1200 м, ал батысбан
шығысқа дейін 200-ден 450 метрге дейін тербеледі.
Алаңдағы координат жүйесі қалалық болып қабылданған. Биіктік жүйесі
қалалық. Алаң белгілері 730,00 - 746,00 метр аралығында тербеледі. Алаң
шекаралары ретінде батыста - еткомбинаты, оңтүстікте - өндірңстік алаңға
және еткомбинатына баратын тас жол, шығыста - тұрғын ғимарат және кіші
өндірістер, солтүстікте - тұрғын ғимарат қызмет етеді.
ЖЭО-ның өндіріс алаңына оңтүстік пен батыстан ЖЭО-ғын қаламен
және басқа өндістік кәсіпорындармен байланыстыратын кіріс авто жолдар
келеді.
Кіріс темір жол оңтүстік-шығыс жақтан келеді және Алматы II темір
жол станциясымен байланысады. Жол ара қашықтығы 1,5 км.
Электрлік шығыстар 1-ЖЭО-ның алаңынан батыс бағытына созылған.
Жылулық шығыстар және өндірістік кәсіпорындар мен тұрғын
ғимараттарға созылған бу құбырлары екі бағытта шығады - оңтүстік және
батыс.
Күл төгіндісі 1-ЖЭО-ның алаңынан солтүстік пен батыс бағытта 10 км
жерде орналасқан.
Магистралды газ құбыры 1-ЖЭО-ның алаңына батыс жағынан келеді.
ЖЭО-ның алаңы қазіргі және құрылып жатқан ғимараттар мен
құрылыстарға толы. 1-ЖЭО бірінші ретінің құрылысы 1932 жылы басталды.
Сол кезде алаң қаланың шетінде орналасқан еді. Қаланың барлық бағытта
дамуына байланысты ЖЭО-ғы тұрғын және өндірістік аумақта орналасуға
мәжбүр болды. 1-ЖЭО-ның территориясы 2 метрлік тұтас темірбетонды
қоршаумен қоршалған. Алаңға екі автомобильді және бір темір жолды кіріс
қарастырылған.
1-ЖЭО-ғы орналасқан өндірістік алаң мұндай қуатты қатты отын
станциясының талаптартарына толық сай келмейді. Алаңның
жеткіліксіздігінен, отын склады шектеулі өлшем алады. Онда отынның
қажетті (норма бойынша) айлық шығыны толық сыймайды. Бұл жұмыста,
әсіресе, қыс уақытында көмірді қабылдауда белгілі қиындықтар тудырады.
Жаңа қазандық қондырғыларды орналастыру қазандарпайдаланудан
шыққанда ауыстыру үшін қарастырылған және станцияның отын режиміне
әсері етпейді. Мүмкін болатын, газ отынының орнына қатты отын
шығынының жоғарлауы тек жаз уақытында ғана болуы мүмкін және бұл
ешқандай қосымша қиындықтар тудырмайды.
Экологиялық таза қондырғыны орналастыру орыны басты корпустың
жаңында, бірінші реттегі қазандық ғимараттын бұзғаннан кейін қалған бос
жер таңдалған.
Алаңды таңдау онда ЦКС ошағы бар қазандарды орналастыруға
мүмкіндік береді. Пайдаланудан шығатын, буөндірулігі 75 тсағ ст. №7
қазанды, ол 24-27 осьте орнатылған ғимаратты, қазанның мұржасын алдын-
ала бөлшектеу қажет.
Жаңа қазандар үшін қайта құрылатын ғимарат қазіргі ғимараттың
қасында, шет жақтан 28 осьтен 3метр жерде құрылып жатыр. Қазандық бөлме
қазан каркасын қолдану арқылы жасалынады. Оған жеңіл қабырғалы жабын
және эффективті күшейткіші бар металдық тақтадан жасалған қоршау ілінеді.
Тозаңсорғыш қондырғысы ашық. Бункерлі қондыр және қазанның өзі
Қондырғыға
сейсметикалық әрекет етуді төмендету мақсатында
кинематикалық фундаметті қолдану мүмкін. Бункері этажерканыңкаркасы
қатты, жақтаулы, металды. Жақтаудың көлденең адымы - 6 метр. Бункерлі
этажерканың бойлық орнықтылығы сәйкес келетін құрылмалармен
жабдықталады. Құрылмалар мен қондырғылар 9 балды жер сілкінісіне
төзімді.
Қайта салынған ғимараттардың барлыққұрылыс құрылмаларын жобалау
ҚР территориясында әрекет ететін құрылыс нормалары мен ережелері арқылы
жасалады.
1.4 Алматы 1-ЖЭО-ның қағидалы жылулық сұлбасы
Өңделмеген су ПТ-60-9013 (жыл бойы жұмыс істейді, шығырлар тек
жылулық режимде жұмыс істейді) шықтағыштардың ішене шоқтарында
қыздырылады. Содан кейін өңделмеген су қыздырғышта (300С-қа дейін)
қыздырылады және химиялық су тазалауға сәйкесінше өңдеуге жіберіледі.
Химиялық су тазалаудан кейін қоректік су қыздыру ортасы тік желілік
су болатын вакуумды деаэраторға барады. Вакуумды деаэратордан кейін
қоректік су аккумулятор күбілеріне жіберіледі немесе қоректік сорғылармен
кері желілік су сызығына жіберіледі.
Кері желілік су желілік сорғылармен сәйкесінше бу шығырларының
негізгі қыздырғыштарына жіберіледі. Бу шығырының шыңдық қыздырғыштар
және жалпы станциялы шың бойлерлері. Содан кейін,желілік судың
сорғылармен желілік су шың су қыздырғышқа барып, магистал арқылы қалаға
жіберіледі.
Негізгі бойлерлердің қыздырушы бу ретінде ПТ-60-9013 шығырының
жылулық алымы болып келеді. Шық бойлерлердің қыздырушы бу ретінде ПТ-
60-9013 шығырының өндірістік алымы, қарсы қысымды Р-25-9018 және
будың жалпы станциялық коллекторы 1,5 мПа болып келеді.
Өндіріске, станцияның өз мұқтажына және мазут шаруашылығына бу
1,5 мПа жалпы станциялық коллектордан жіберіледі.
Қазандардың қоректік су екі сатылы деаэрациядан өтеді. Бірінші0,12
мПа ортаны қыздыратын атмосфералық деаэратордан және қыздыру ортасы
0,6 мПа жалпы станциялық коллектордағы бу болатын жоғары қысымды
деаэратордан өтеді.
Өндірістік
шық, мазутты шаруашылықтан қайта келген шық
атмосфералық деаэраторға жіберіледі.
1,3 мПа және 0,12 мПа бу мұқтажын қамтамасыздандыру үшін
станцияда РОУ-10013 және РОУ-131,2 орнатылған.
Максималды жұмыс істеу үшін екі ЦКС буөндіргішін қондыру мүмкін.
1.5 Станцияның жылулық режимі және жылулық сұлбасының
қондырғылары
1.2 кесте - ЖЭО-ның жұмыстық режимі және жылулық жүктемелер №
Көрсеткіштердің атауы
Өлшем
бірлігі
Көрсеткіш
мәндері
1.
ЖЭО-ның негізгі жұмыс режимі
сағжыл
6000
2.
Жылулық желінің химиялық су
тазалаудың өндірулігі
- максималды
- қысқы маусымда орташа
3
м сағ
3
м сағ
3200
2500
1.3 кесте - 1-ЖЭО-ның жылулық сұлбасының қондырғылары
- жазғы маусымда орташа
3
м сағ
1750
3.
Өңделмеген су шығыны
- максималды
- қысқы маусымда орташа
- жазғы маусымда орташа
кгc
кгc
кгc
1500
998
961
4.
Жазғы маусымдағы су температурасы
- өңделмеген бастапқы су
- жылулық шоқта ысытылған кейінгі
өңделмеген
- химиялық өңдеуге дейінгі өңделмеген
су
- химиялық өңделген су
0
С
0
С
0
С
0
С
15
20-30
20-30
20-30
5.
Қысқы маусымдағы су температурасы
- өңделмеген бастапқы су
- жылулық шоқта ысытылған кейінгі
өңделмеген су
- химиялық өңдеуге дейінгі өңделмеген
су
- химиялық өңделген су
0
С
0
С
0
С
0
С
5
11
20
20
6.
Қысқы маусымда потенциалды жылулық
жүктеме
жылулық шоқтан кейінгі өңделмеген суды
қыздыру
0
химиялық тазартылған суды (50-53 С-ге
дейін) қыздыру
ГДжсағ
ГДжсағ
ГДжсағ
189
566-530
755-820
7.
жазғы маусымда потенциалды жылулық
жүктеме
- химиялық тазартылған суды қыздыру
ГДжсағ
373-410
8.
Толық көлемді қолданғандағы шығар
газдардың жылулық потенциалы
- көлемнің 60% қолданғанда
ГДжсағ
ГДжсағ
566-629
294-378
№
Қондырғының атауы
Маркасы
Саны
Жылулық
өндірулігі,
Гкалсағ
Ескерту
1.
Бу қазан №8-13
БКЗ-160-100Ф
6
98,0
2.
Бу шығыры №8
Р-25-9013
1
155
Nэ = 25 мВт
3.
Бу шығыры №9,10
ПТ-60-9013
2
164
Nэ = 60 мВт
4.1
Қысым және ыстықтық шегіргіш
қондырғы
РОУ-4022
1
G = 75 тсағ
4.2
Қысым және ыстықтық шегіргіш
қондырғы
РОУ-226
1
G = 60 тсағ
5.
Қысым және ыстықтықты тез
БРОУ-10013
3
G = 150 тсағ
1.6 Станцияның электрлік бөлігі
Алматылық 1-ЖЭО-да үш турбиналық агрегат жұмыс істеп тұр: қуаты
25 МВт бір Р-25-9018 және қуаты 60МВт екі ПТ-60-9013 турбинасы.
Турбиналы өндіргіш №1 ШӨ кернеуі 6кВ (ГРУ-6), тектегішсіз және
трансферлі шина жүйесімен секциялық қосқышпен байланысқан, шиналардың
жұмыстық жүйенің екі секциясынан тұратын бас таратқыш қондырғысына
қосылған.
шегіргіш қондырғы
6.
Жоғары қысымды араластырғыш
деаэраторлар
ДСП-225
5
3
V=72 м , G = 225 тсағ
7.
Атмосфералық қысымды
араластырғыш деаэраторлар
ДСА-300
ДСА-200
2
1
3
V=27 м , G = 300 тсағ
3
V=53 м , G = 200 тсағ
8.
Шықтағыш №8,9
КСЦ-50-4
2
G = 800 тсағ
Сұлба тізбектей
қосылады
9.
Сорғы (Талгарлық)
24 НДН
2
Н = 56 м
вст G = 5000 тсағ
10.
Сорғы (өңделмеген судың)
300Д 90
6
Н = 74 м
G = 900 тсағ
11.
Вакуумды араластырғыш
деаэраторлар
ВД-1200
ВД-800
ВД-400
1
3
3
G = 1200 тсағ
G = 800 тсағ
G = 400 тсағ
12.
Деаэраторлық судың қор күбілері
2
V = 5000 тсағ
13.
Сорғы (желілі)
СЭ1250 - 140
СЭ1250 - 125
6
6
Н=140 м.с.б
G = 1250 тсағ
Н=125 м.с.б
G = 1250 тсағ
14.
Сорғы (қоректік)
300Д 90
8
Н=64 м.с.б.
G=900 тсағ
15.
Негізгі желілік су қыздырғышы
ПВС315-3-23
ПВС500-3-23
2
3
2
G=725 тсағ, F=315 м
2
G=1150 тсағ, F=500 м
16.
Шыңдық желілік су қыздырғышы
ПВС500-14-23
ПВС315-14-23
1
2
2
G=1800 тсағ, F=500 м
2
G=1130 тсағ, F=315 м
17.
Әрі қарай айдайтын сорғы
СЭ1250-70
СЭ-1250-140
СЭ-5000-70
1
2
1
G = 1250 тсағ
Н = 70 м.с.б.
G = 1250 тсағ
Н = 140 м.с.б.
G = 5000 тсағ
Н = 70 м.с.б
18.
Сорғы (арттырғыш)
СЭ-5000-160
5
G = 5000 тсағ
Н = 160 м.с.б.
19.
Шыңдық су қыздырғыш қазандар
ПТВМ-100
7
100
80 МВА қуаты бар екі орамды өзгерткіштері бар блоктағы турбиналы
өндіргіш №2 ШӨ және №3 ШӨ екі секцияланбаған шиналардың жұмысшы
жүйелері және орағытпа жүйеден тұратын (ОРУ-110кВ) кернеуі 110кВ ашық
таратқыш қондырғыларына қосылған.
ОРУ - 110кВ 5ВЛ-110кВ қосылады. Энергия жүйесімен байланысу
үшін үш жоғары вольттік сызықтары қолданылады: ВЛ 149А, ВЛ 103А
және ВЛ 116А, сызықтын ұзындығы 134км, 227км, 296км-ге сәйкес, тұйық
тұтынушылармен байланысу үшін ВЛ 115А және ВЛ 114А екі сызық
қолданылады.
1-АЖЭО-да ОРУ-35 кВ бар, оларға жақын орналасқан кәсіпорындар
тұтынушылары қосылған.
ОРУ-110 кВ қуаты 32 және 40МВА - мен байланысты екі үшорамды
өзгеркіштер ОРУ-35 кВ және ГРУ-6 кВ-пен байланысты. 1-АЖЭО өзі
мұқтажының электрлік жүктемесін қоректендіру үшін 6кВ, сонымен қатар
380220 В кернеуі қолданылады [9].
1-АЖЭО шындық тәртіпке ауыстырған кезде өзіндік мұтажының 6кВ
кернеуінің қоректенуі 200кВ қуатты қозғалтқыштар үшін және 60,4кВ
өзгерткіштер үшін қолданылады. Қуаты 160 кВт және одан аз қозғалтқыштар
үшін 380220 В кернеу қабылданады.
1-АЖЭО-ны шындық тәртіпке ауыстырған кезде негізгі
тұтынушылардың өзіндік мұқтажы қоректіксорғылық және 6кВ кернеулі 315-
630 кВт қуаты бар сегіз сорғылар болып табылады. Сорғылық 1-ші санатты
тұтынушы болып табылады.380220 В кернеулі тұтынушыларды электрмен
қамтамасыздандыру қуаты 250кВА, ТСЗ-25010типті екі құрғақ үшфазалы
өзгерткіштер көмегімен орындалады. Қосылулар ГРУ-6 кВ тартпаларындағы
бөлек қосқыштар арқылы қоылады. Өзгерткіштер қуаты 250МВА бойынша
болашақта 1-АЖЭО қазіргі кішкентай ауданында 0,4 кВ - ке тең кернеулі
қозғалмайтың жүктемелердің пайда болуы мүмкіндігінен шыққан.
Станцияда ТВС 30 ШӨ1 және
ТВФ-60-2 ШӨ2 және ШӨ3
орналастырылған.
Электрлік жүйеге жіберілетін активті, реактивті және толық қуаттардың
сызбағын құрылған.
1.4 кесте - Станция тұтынушыларымен бастапқы мәліметтер Тұтынушы
Кс, орташа
мәні
Рп
Р= Рп*Кс
1
2
3
4
Темір жол
0,2
14,5
3,19
Станцияның орнатылған қуаты:
Рқон =145 МВт;
Рmax=95,7 МВт.
Қыстық кезеңде бойлерден кейін су жоғарлатқыш сорғылар арқылы су
жылытқыш қазандарға келіп түседі, онда берілген температураға дейін
қыздырылады және қалаға жіберіледі.
Станцияның жылулық сүлбесі келесі тәрәзді жасалған. БКЗ-160-100
(өнімділігі 160 тсағ, бу қысымы 100 кгссм, аса қызған бу температурасы
540 0С) типті №8-13 ст. қазандарынан бу 90ата жинаушыға келіп түседі,
одан №8-10ст. турбиналырына бағытталады.
Р-25-9018 типті №8ст. турбиналық агрегат қарсы қысым тәртібінде
жұмыс істейді. №8 ст. турбинаында пайдаланған бу 18 ата жинағышқа келіп
түседі. ПТ-60-9013 типті №9,10 ст. турбиналық агрегат химиялық суды
тазарту үшін қалалық су құбырларынан келген қалалық суды жылыту үшін
шықтағышты пайдалануымен жұмыс істейді, өндірістік алу буы 18 ата
жинағышқа бағытталады, жылытулық алу өзіндік мұқтажға желілік суды
жылыту үшін қолданылады.18 ата жинағышынан бу өндіріске, станцияның
өзіндік мұқтажына және шындық бойлерлерге шығындалады.
Алматылық 1-ЖЭО-ның ақаба суларын қабылдашы шаруашылықты-
тұрмыстық және өндірістөгіндік арнамалар болып табылады.
Шаруашылық - тұрмыстық ақабалар фекалды арнама торабымен
жиналады және қалалық жинағышқа тасталады. Химиялық суды тазалаудағы
тұздалған ақабалар өз жүрістерімен шаруашылық - тұрмыстық арнама
жинағышына жиналады. 1-ші химиялық суды тазартудың ақабасының бір
бөлігі нейтралдау түйініне келіп түседі, содан кейін нормаға сәйкес тазаланған
ақабалар Қара-Су өзенімен жалпы болатын, өндірітіктөгінділер жинағышына
тасталады. Қара-Су өзеніне суды әкету 1999ж 636 мың м3 құрады.
Мұнайы бар ақабалар тазалағыш құрылыстарға барады. Қондырғыла
тазаланған су СҚШ (ГЗУ) қайтымды сумен қамтамасыздандыру жүйесіне
келіп түседі [10].
Желілік судың апаттық төгілуі, майлықтар арқылы ағып кеткен су
сұйық жинаудан кейін қарсы сумен қамтамасыздандыру жүйесіне тасталады. Крючков зауыты
0,2
29
6,38
Киров зауыты
0,23
29
6,38
Металл құрылысының
зауыты
0,22
14,5
3,19
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz