Ақтөбе жылу электр орталығын қалпына
Аңдатпа
Осы диплом жұмысында Ақтөбе жылу электр орталығын қалпына
келтіру бойынша ұсыныс келтірілген, яғни Р-14-29 турбинасын ПТ-2935
турбинасына ауыстыру.
Қарастыруға ұсынып отырылған жоба
шығарылатын электр қуатын 15 МВт - қа үлкейтуге мүмкіндік береді.
Дипломдық
жобаның
түсініктеме парақтарында
қалпына
келтірілгеннен
кейінгі Ақтөбе жылу электр орталығының жылу
сұлбаларының есептелуі, ПТ-2935-3,0-1,0 турбина регенерациясының
есебі, сонымен қатар экономикалық және өміртіршілік қауіпсіздігі
бөлімдері бойынша мәселелер қарастырылған.
Аннотация
В настоящем дипломном проекте представлены рекомендации по
реконструкции Актобе ТЭЦ, то есть замена турбины Р-14-30 на ПТ-2935-
3,0-1,0. Предлагаемый к рассмотрению проект позволит увеличить
установленную электрическую мощность станции на 15 МВт.
В пояснительной записке дипломного проекта имеется расчет
тепловой схемы Актобе ТЭЦ после реконструкции, расчёт регенерации
турбины ПТ-2935, а также расмотрены вопросы экономической части и
безопасности жизнедеятельности.
Аnnotation
This capstone project provides recommendations for reconstruction Aktobe
CHP, ie replacement turbine R-14-30 PT-2935-3,0-1, 0. Proposed to consider the
project will increase the installed electrical capacity by 15 MW.
In the explanatory memorandum of the graduation project has thermal
calculation scheme Aktobe CHP after reconstruction, regeneration turbine PT-
2935 payment and examined questions of economic units and safety.
Мазмұны
Кіріспе
1. Негізгі бөлім
1.1. Теориялық бөлім
1.1.1. Қысқаша тарихи түсініктеме
1.1.2. Сызбалық жоспар
1.1.3. Технологиялық құбылыстың қысқаша сипаттамасы
1.1.4. Ақтөбе ЖЭО АҚ қысқаша сипаттамасы
1.1.5. Ыстық сумен қамдау сорғысы
1.1.6. Мазут шаруашылығы
1.1.7. Химиялық цех
1.2. Есептік бөлім
1.2.1. ЖЭО-ның жылулық сұлбасын есептеу мен құрастыру
1.2.2. ПТ-2935-3,0-1,0 шығыр қондырғысының жаңғырту жүйесін
есептеу
1.2.3. Жылулық сұлбаның есептелуі
1.2.4. Энергетикалық баланс
2. Өміртіршілік қауіпсіздігі
2.1. Шығыр цехындағы шу көздері
2.2. Шуды төмендету шаралары
2.3. Шығарындыларды есептеу
2.3.1. Ауадағы зиянды қалдықтардың таралуын есептеу
2.3.2. Санитарлы-қорғаныс аймағының класын таңдау
3. Экономикалық бөлім
3.1. Экономикалық көрсеткіштер
3.2. Жаңартуға дейінгі кәсіпорынның өзіндік құнын есептеу
3.2.1. Энергияның жылдық жіберуі
3.2.2. Отын шығысын есептеу
3.2.3. Жалақыны есептеу
3.2.4. Кәсіпорынның шығысы
3.3. Жаңартудан кейінгі кәсіпорынның өзіндік құнын есептеу
3.3.1. Энергияның жылдық жіберуі
3.3.2. Отын шығысын есептеу
3.3.3. Жалақыны есептеу
3.3.4. Кәсіпорынның шығысы
3.4. Инвестицияның өтелу мерзімін PP есептеу
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
А қосымшасы
Ә қосымшасы
Б қосымшасы
В қосымшасы
Қысқартулар тізімі
Кіріспе
7
8
8
8
9
10
15
18
18
19
20
20
24
26
29
36
36
38
39
39
43
46
46
46
46
46
48
49
50
50
50
50
52
52
54
55
56
57
58
59
60
Қазіргі уақытта энергетика саласы Қазақстанда қарқынды дамып
келеді. Өндіріс орындарының және қала тұрғындарының жыл санап
өсуіне байланысты энергия тапшылығы байқалуда. Осы мәселені шешу
мақсатында көптеген іс-шаралар ұйымдастырылу үстінде. Ол үшін
стансаларда жаңарту жұмыстарын жүргізу қолға алынды. Жаңарту
барысында жаңадан қондырғылар орнату көзделді.
Дипломдық жобада Ақтөбе қаласындағы ЖЭО-ның жаңарту
жұмысы жайлы сөз қозғамақшымын. Демек, жаңарту кезінде №3 Р-14-
29\10 типті шығыр қондырғыны ПТ-2935-3,01,0 типті шығыр
қондырғыға ауыстыру жүзеге асады. Осы жоба негізінде электр қуатын
10-15 МВт-қа көтеру көзделді.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - жаңартудан кейінгі ЖЭО-ның
экономикалық есептеулерін жаңартуға дейінгі көрсеткіштермен
салыстырып, тиімді нәтижеге қол жеткізу.
Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде шығыр цехындағы шу көздері
мен оның алдын-алу шараларын сөз етемін. Сонымен қатар отын жаққан
кездегі ауаға тасталатын зиянды заттардың мөлшерін есептейміз. Және де
санитарлы-қорғаныс аймағына таңдау жасаймын.
Экономикалық бөлімде ЖЭО жаңартуға қажет қаражат көлемін
анықтап, шығындарды есептейміз. Ол үшін оңтайлы әдістерді
қарастырамыз. Есептеу барысында инвестицияның өтелу мерзімі белгілі
болады.
1. Негізгі бөлім
1.1. Теориялық бөлім
1.1.1.
Қысқаша тарихи түсініктеме
Қазіргі кезде Қазақстан өндірісінің дамуының негізгі бағыттары
энергетика саласының өркендеуіне міндетті талап қояды. Батыс
аймағында электр тұтыну мен электрлік жүктемелерді 2030 жылға дейінгі
кезеңіне болжамы бойынша электр тұтыну 22,0 млрд.кВт∙сағ дейін өседі.
Ең жоғары электрлік жүктеме 3400 МВт құрайды. Ал 2006 жылы ең
жоғары жүктеме 1100 МВт құраған. Ақтөбе, Атырау, Батыс - Қазақстан
мен Маңғыстау облысы кіретін Батыс аймағының
энергошаруашылығында Ресеймен электрлік байланысы бар. Маңғыстау,
Атырау мен Батыс - Қазақстан облыстары жалпы электрлік байланысымен
біріккен, ал Ақтөбе облысының энергошаруашылығы оқшауланып
жұмыс істейді.
Ақтөбе облысында 2030 жылға дейін электр тұтыну 2 есе, яғни 6
млрд.кВт∙сағ-қа өседі. 2006 жылы ең жоғары жүктеме 430 МВт құраған.
Қазақстанда қазіргі салада көбінесе ЖЭС-тер салыну мәселесi
көтерiледi. Қазақстан жері табиғи отын жағынан бай:көмір,мұнай,газ.
Сондықтан отын көздерiне жақын жерде жылу электр станциялар
орнатуға болады. Газ шығатын көздерден газды құбыр арқылы керектi
жерге апаруға болады. Бұл бу-газ қондырғылы электр станция орнатуға
мүмкіндіктер туғызады. Бу-газ қондырғылары өте тиiмдi, айналадағы
ортаға зиянсыз болады және қуатын азайтып көбейтуге қолайлы. Көмiр
көздерi жанында қуаты мол қондырғылы электр станциялар орнатқан
дұрыс.
Ақтөбе ЖЭО-ның құрылысы 1941 жылдың басында басталды.
Кәсіпорын Бершоғыр көмірімен жұмыс жасап, Ақтөбе Ферроқорытпа
Зауытын электр және жылу энергиясымен қамтамасыз ету керек болған.
Қондырғылар негізінен Харьков трактор зауытынан, Киев қаласындағы
ГРЭС-2 және Ленинград электр станциясынан әкелінген.
1943 жылдың 18 қаңтарында станция алғашқы өндірістік тоқ берді,
ал 20 қаңтарда Ақтөбе Ферроқорытпа Зауытының қорытпасы алынды.
Жеңіс Күніне қарай ЖЭО-ның қуаты 50 МВт болған.
1960 жылдың желтоқсанында ЖЭО цех ретінде АФЗ балансынан
қайта құрылған Энергетикалық басқару балансына көшіріліп, оның
құрамында 1996 жылдың қыркүйегіне дейін жұмыс жасады. Станцияда
қуаты 100 МВт құрайтын 7 бу қазандары мен 4 шығыр қондырғысы бар.
1962 мен 1966 жылдар аралығында станцияда жұмыстық қысымы 90
ата мен электрлік қуаты 50 МВт 4 бу қазаны мен 2 шығыр қондырғысы
пайдалануға берілді.
ЖЭО-ның энергетикалық қондырғылары жаңғыртусыз 1987 жылға
дейін жұмыс жасады, сол кезде өз ресурсын бітірген №6 шығыр
қондырғыны жаңасына ауыстырды.
1991-1992 жылдары №1 және 2 шығыр қондырғылары жаңасына
ауыстырылды, ал 1994 жылы №5 және №4 шығыр қондырғылары
жаңғыртылды. Мұның бәрі ЖЭО-ның қуатының 73 МВт-қа дейін
төмендеуіне алып келді.
Өнеркәсіптер пен Ақтөбе қаласы тұрғындарын энергиямен
қамтамасыз ету сенімділігін көтеру үшін ЖЭО-ның жылулық және
электрлік энергиясын қосымша көтеру қажет болған.
Сондықтан қазіргі уақытта ЖЭО-дағы №3 Р-14-29\10 типті шығыр
қондырғыны ПТ-2935-3,01,0 типті шығыр қондырғыға ауыстыру
негізінде қосалқы қондырғылардың тиімділігін көтеру үшін арнайы
сұрақтар қарастырылуда.
1.1.2. Сызбалық жоспар
Жылу электр орталығы (ЖЭО) - тұтынушыларға бір мезгілде электр
энергиясы мен жылуды бу және ыстық су түрінде бірге өндіріп беретін бу
(газ) турбиналы электр стансасы. ЖЭО беретін жылу қызған бу немесе
ыстық су түрінде таратылады. Энергетикалық бу қазандарында (жану
камераларында) өндірілген тиісті параметрлі бу (газ) турбинаны және
онымен бір білікте орнатылған электр генераторын айналдырады.
Турбиналарда жұмыс істеп шыққан будың қалдық қызуының едәуір бөлігі
кәсіпорындардың технолологиялық процестерін бумен жабдықтауға және
ыстық сумен үйлерді жылыту жүйелеріне жұмсалады (қ. Жылумен
қамтамасыз ету). Қазандық және турбиналық жабдықтары құрамына
қарай ЖЭО- лар бу турбиналы (бу- күш қондырғылы) ЖЭО, газ турбиналы
(газ турбиналы қондырғылы) ЖЭО, бу - газ турбиналы (бу- газ турбиналы
қондырғылы) ЖЭО және атомдық ЖЭО болып ажыратылады. Соңғы
уақытқа дейін Қазақстанда бу - күш қондырғылары кең таралған. Бу
турбиналы ЖЭО - лар агрегаттарының бірлік және жалпы қуаты бойынша
төменгі қуатты (25 МВт - қа дейін), орташа қуатты (50 - 100 МВт), жоғары
қуатты (200 МВт - тан артық), ал турбинаға келіп түсетін будың бастапқы
параметрлеріне қарай төмен қысымды (4 МПа - ға дейін), орташа қысымды
(13 МПа - ға дейін) және аса жоғары қысымды (25,5 МПа -ға дейін) болып
бөлінеді. Қазіргі кезеңде бу - газ турбиналы қондырғылар тиімді болып
отыр. Бұларда газ турбинасында жұмыс істеп шыққан ыстық газ қайта
өңдеуші арнаулы қазанға беріледі де, ондағы су бу турбинасын жұмыс
істетуге жеткілікті параметрлі буға айналдырылады (қажет болса, қазанда
қосымша от жағылады), әрі қарай цикл бу - күш қондырғыларындағыдай
жүреді. ЖЭО- ларда электр және жылу энергиясын бірге өндіру
жағылатын отынды тиімді пайдалануға (отынды үнемдеу 30% - ке дейін
жетеді), электр станцияларының пайдалы әсер коэф - тін жоғарылатуға
және электр энергиясының өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндік береді.
Қазақстанның ірі өндіріс орындары мен елді мекендерінің көпшілігі ЖЭО
жылуымен қамтамасыз етіледі. Қазақстандағы ЖЭО -лар сағатына
шамамен 45000 т - дан көп бу өндіре алады, олардың жалпы қуаты 5694
МВт- қа жетіп отыр.
Ақтөбе ЖЭО ферроқорытпа зауытына үздіксіз жалғанған және
қаланың солтүстік-шығысындағы бір аралық аудандық аумақты алып
жатқан өндірістік аймақта орналасқан.
Өндірістік аймақтың ауданы - 41,5 га.
Жылулық тораптарды су қамдау көздерімен қоректендіруге АФЗ-на
қатысты Ақбұлақ ААҚ - на қатысты қалалық су құбырына, ал
қазандарды қоректендіруге Илек беттік су жинағышынан алады.
Жіңішке бекетінен ЖЭО аймағына тек қана бір темір жол шығуы
қарастырылған.
Қазіргі кезде ЖЭО-ның қуаты 102 МВт электрлік және 1239
Гкал\сағ жылулық энергияны құрайды.
ПТ - 2935-2,91,0 шығыр қондырғысының орнатылуы келесіні еске
асырады:
ЖЭО-ның электрлік қуатының 10-15 МВт-қа көтерілуі;
Жылыту маусымындағы жылу тұтынушыларға қажет электр
энергиясының өндірілуінің жоғарылауы, жаз мезгілінде шықтық
режимдегі электр энергиясын қосымша өндіруі;
Ақтөбе ЖЭО-ын жаңартудың басты мақсаты Ақтөбе қаласы мен
облысындағы электр энергиясының тапшылығын жою болып табылады.
Жаңа шығыр қондырғысын іске қосу қалыптасқан технологиялық
сұлба бойынша жүзеге асады. Бірақ қондырғыны тиімді пайдалану үшін
қосалқы жабдықтарға байланысты кейбір мәселелерді қарастыру керек.
Жоба негізінен инвестиция алынғаннан кейін 18 айдың ішінде іске
асуы тиіс. Жоба кезінде құрылыс жұмыстарына қосымша қаражат қажет
етпейді.
Жоспарды орындау кезінде орнатылған қуатты 131 МВт-қа дейін
көтерумен қатар оның техника-экономикалық көрсеткіштерін жақсартады
және де өнімнің өзіндік құнын азайтады.
ПТ-2935-2,91,0 бу шығыры бір цилиндрлі, екі қадағаланатын алымы бар
шықтық болып келеді.
1.1.3. Технологиялық құбылыстың қысқаша сипаттамасы
Қазақстан Республикасының мұнай-газ кешенінің газ секторы
мемлекет экономикасының ең негізгі бір құраушысы болып табылады.
Қазақстан үшін ең көп дамыған энерготасығыштар болып газ табылады.
Газдың бағалы қоры 3,3 трлн.м3 құрайды, ал потенциалды ресурстары 6-8
трлн.м3 дейін жетеді. Республикада газдың барланған қорының ерекшелігі
болып, әсіресе, өңделген ірі кен орындарында газ табысы мұнай мен шық
табысымен ілесіп жүретіндігі жатады. Сондықтан бұл кен орындарын
белсенді меңгеру мен мұнай табысы көлемінің кенет өсуі соңғы жылдары
табылатын ілеспе газының барлық өсетін көлемін пайдаға асырылуын
айтады. Газдың пайдаға асыру бойынша программаны іске асыру табыс
тепе-теңдігінің тұрақтылығы мен газ ресурстарын пайдалануды
қамтамасыз етеді. Бұл кезде Республика қосымша көп инвестицияны,
жұмыс орнын, табысталатын жабдықтар мен технологияларды,
көмірсутекті ресурстарды рационалды қолдану арқасында мұнайдың
өзіндік бағасы төмен түсуін, елді газбен қамтамасыз етудің қосымша
көздері мен өндірістік кәсіпорындарын, экологиялық жағдайлардың
жақсаруын және т.б. алады.
Соңғы жылдары жылына 6-8% газ табысының орта өсіммен 2007
жылдың қорытындысы бойынша табыс көлемінің өсуі 9,7% құрады, бұл
1991 жылдың газ табысының дәрежесінен үш есе асып түсті. Табиғи
газдың негізгі табысы Ақтөбе, Атырау, Батыс-Қазақстан, Қызылорда мен
Маңғыстау облыстарында жүргізіледі. Қазақстан Республикасының батыс
облыстарында ілеспе және табиғи газың негізгі қоры орналасуына
байланысты бұл аймақтарда Республиканың басқа облыстарына қарағанда
газ шығару бойынша белсенді жұмыстар жүргізіліп отыр. Сонымен қатар
аймақтарда газ шығару дәрежесі толық көлемде қамтамасыз етілмеген.
Маңғыстау облысында халықтың газ шығару дәрежесі 91%, Батыс-
Қазақстанда - 67%, Ақтөбеде - 58,3%, Атырау обласында - 56% құрайды.
Оңтүстікте тұрғындардың табиғи газды шығару дәрежесі құрайды:
Жамбыл облысында -24%, Оңтүстік-Қазақстанда -41,5% , Қызылорда
қаласында - 44,5%, Алматы облысында - 5,7%. Еліміздің Оңтүстік
Аймақтарына газдың тұрақты жеткізілуін қамтамасыз ету үшін Батыс -
Оңтүстік бағдары бойынша магистральді газқұбырларын салу қажет
етіліп отыр.
2002 жылдың 11 қаңтарында Қазақстан Республикасы Үкіметінің
№25 Қаулысы қабылдаған Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейін
газ саласының даму Концепция жағдайы мен негізгі бағыттарын іске
асыру әсерлігінің мақсатымен 2004 жылдың 18 шілдесінде Қазақстан
Республикасы Үкіметінің №669 Қаулысы бекіткен Қазақстан
Республикасының 2004-2010 ж.ж. газ саласының даму программасы
дамытылды.
Мұнай-газ кешенінен табылатын негізгі газ ілеспелі болып
табылады. Соған байланысты тұтынушылар мен өндірістерге жеткізумен
тауарлы газды өндіру үшін оны газды қайта өңдейтін зауыттарда
жетілдіру керек болады. Қазіргі уақытта республикамызда жылына 12,3
млрд.м3 газды өңдейтін қуаты бар үш газды қайта өңдеу зауыты (ГҚӨЗ)
жұмыс істейді:
- Қазақ газды қайта өңдеу зауыты (ҚазГҚӨЗ);
- Теңіз газды қайта өңдеу зауыты ( Теңіз ГҚӨЗ);
- Жаңажол газды қайта өңдеу зауыты (ЖГҚӨЗ).
Қазақстан Республикасының Үкіметі қолдаған мемлекеттің 2030
жылға дейін даму Стратегиясына сәйкес Қазақстан Республикасының газ
саласы 2015 жылға дейін даму Концепциясында мемлекетте бар газ
ресурстарын пайдаланудың сұрақтарына жүретін сапалы өзгерістер
қарастырылды. Ілеспелі газды пайдаға асыру жағдайын шешумен газды
өңдеу, іске қосу мен шығару сферасы мемлекет экономикасының негізгі
базалық даму салаларының біреуіне айналуы керек.
Сондықтан да Қазақстан Республикасындағы газ саласының даму
программасын жүзеге асыру мақсаты болып табыстың көтерілуі мен
газдың ішкі ресурстарын рационалды қолданудан, сондай-ақ ішкі
нарықтың тұтынуын толық қамтамасыз ету мәселесінде газ-тасымалдау
жүйесінің мүмкіндіктерінен болатын әлеуметтік-экономикалық әсердің
қысқаша көтерілуі табылады.
Газды жеткізу Газлинск және Тюмень кен орнынан Бұхара-Орал газ
құбыры бойынша және Жаңажол кен орнынан Жаңажол-Ақтөбе газ
құбыры арқылы жеткізіледі. Ошақ құтысындағы алау түріндегі
жағылатын газ ошақ құтысының қабырғаларын жабатын қалқандық
құбырларда өз жылуын суға береді. Ошақтық құтыдан шыққан отынның
газ тәрізді жану өнімі қазанның беттік қыздыру беттерін, бу
қыздырғышты, үнемдегішті, ауа қыздырғышты тізбектей жуып өтеді.
1.1-сурет. ЖЭО газ шаруашылығының сүлбесі
1-газ шапқыш; 2-газ өлшегіш; 3-газ тазалағыш; 4-газ қысымын
реттегіш; 5-апаттан қорғау қақпақшасы; 6-айналып өтетін құбыр; 7-
қазанға баратын газ құбырын жапқыш; 8-оттықтардың алдындағы газ
қысымын реттегіш; 9-газ қысымы өскен кездегі газды ауаға жібергіш
құбыр.
Жаңажол - Қазақстандағы Ақтөбе облысының Темір ауданындағы
газшықты кен орыны. 1978 жылы ашылған. Каспий маңының
мұнайтасымалдаушы әкімшілік-аумақтық бірлігіне қарайды.
Көмірсутектерінің кені 1,9-3,6 км тереңдікте жатыр. Мұнайдың
дебиті 2-ден 281 мың м3тәу дейін. Газдың дебиті 219 м3тәу.
Мұнайдың тығыздығы 809-827 кгм3, тұтқырлығы аз, күкірттілігі
(0,7-1,11%), балауыздығы (4,9-7,1%). Силикат-гелді шәйір 4,23-6,8%-ды,
асфальтендер 0,43-1,78%-ды құрайды.
Газ қалпағы ауыр болып келеді, құрамында этан бар, ондағы ауыр
көмірсутектердің үлесі 18,5%-ға жетеді, метан 73,24%-ды құрайды,
күкірттісутек 2,94%-ды құрайды, азот 1,93%-ға дейін жетеді.
Тұрақты шық 614 гм3 құрайды. Оның тығыздығы 770 кгм3,
құрамында 3,6%-ға дейін балауыз, 0,41% күкірт пен 0,55% силикат-гельді
шәйір бар. Құрамындағы көмірсутегінің мөлшері бойынша шықта
балауызды негіз бар. Балауыз-мұнайлы көмірсутектің жалпы құрамы 86%-
дан артады.
Суытылған түтін газдары түтін сорғыларымен түтін мұржасына
сорылады. Жану құбылысын ұстап тұру үшін ошақтық құтыға үрлегіштің
ауа қыздырғышы арқылы ауа беріледі.
Бу қазанында өндірілген бу құбыры бойынша жоғары қысымды
және жоғары ыстықтықты сулық бу шығырға әкеледі. Шығырда жұмыс
істеп тұрған бу электр өндіргішімен байланысқан шығырдың роторын
айналдырады. Шығырдағы пайдаланылған бу градирниядан айналмалы
сорғылар арқылы бу құбырлары бойынша берілетін шықтағышты сумен
салқындатылады. Шықталынған бу шық сорғылары арқылы
газсыздандырғышқа айдалады. Сонда шықтың шығынын толтырып
отыратын ХСТ беріледі.
Шығырдан шыққан пайдаланылған бу жылыту мақсатында ыстық
су мен жылу қайратын жіберу үшін тораптық су қыздырғыштарында және
жаңғыртулық қыздырғыштарда біртіндеп пайдаланылады.
Пайдаланылған будың бөлімі өндірістік мақсат үшін (жаңғыртулық бу
алу) қолданылады.
Өндіргіштің электр қайраты жоғары кернеулі электр жеткізгіштік
өзгерткіш сызықтары арқылы әкетіледі.
Әкетілетін қайрат көрсеткіштері:
- тораптық қыздырғыштар
- бойлерлардың шықтық сорғылары
- шегергіш қондырғылары
- айдайтын сорғылар
Қазанның номиналды буөндірулігі 1245 тсағ болатын 9 қазан
жұмыс атқарады.
БКЗ-160-100 қазанының негізгі сипаттамасы:
өндірулігі - 160 тсағ;
будың номиналды қысымы - 100 кгссм2;
қызған будың ыстықтығы - 540 0С.
Қазандық цехтың көмекші жабдықтарына келесілер жатады:
- түтінсорғыштар;
- үрлегіштер;
- және басқа да жабдықтар: фосфатты және багерлік сорғылар.
Қазандықтан келген аса қызған бу түріндегі жылулық энергия
шығыр цехындағы 6 шығыр қондырғысы арқылы электр энергиясына
айналады. Уақытылы жөндеулердің арқасында шығыр қондырғысы мен
көмекші жабдықтар қанағаттанарлық жағдайда.
Аймақтың ауа райы континенталды. Жылдың жаздық кезеңі үшін
ауа жоғары ыстықтықты, жаңбырлы болады, ал жаз кезінде - тұрақты
қарлы жабынды, мейлінше тез жылдамдықты желмен және жиі боран
болып тұрады.
ЖЭО-ның жұмысының қағидалық сызбағы: түскен отын қазанда
жанып өзінің жылуын қорек суды қызған буға айналдыруға жібереді. Бу
шығырдың роторын айналдырып электр қайратын өндіреді. Одан кейін ст.
№ 1-4 бөлімі шығырлы қондырғының шықтағышында шықталады, бір
бөлімі 8-13 ата өндірістік бу түрінде тұтынушыларға кетеді. Сонымен
бірге ст. № 1-4 шығырлы қондырғысынан өңделу мүмкіншілігі бойынша
бу өндіріске жіберілуі үшін және тораптық суды қыздыру үшін алынады
және бу ыстық сумен қамдауға және жылыту үшін жіберіледі.
Өндіргіштерден жылу қайраты ЖЭО тіке тұтынушыларына 10,5
кВт шиналық жүйесі арқылы (мыс; Казхром ТНК ААҚ АЗФ , АЗХС
ААҚ) немесе 35 және 110 кВт жоғары кернеулі электр өзгерткіш
сызықтары арқылы әкетіледі.
Қазандық қондырғы
-
ыстық су мен бу өндіру үшін
қолданылатын механизмдер мен қондырғылар жиынтығы. Қазандық
қондырғы қазан агрегатынан және қосымша жабдықтардан
( газ және ауа құбырларынан, оттықтан, үрлеу құрылғысынан, т.б.)
тұрады; тұрғын үй, қоғамдық және өнеркәсіптік ғимараттардың және
технология тұтынушылардың (өнеркәсіптік мекемелер, т.б.) жылыту,
желдету, ыстық сумен қамтамасыз ету жүйелерін жылумен жабдықтауда
қолданылады. Шағын қуатты Қазандық қондырғыда қосымша
құрылғылар болмайды, оның есесіне қоректендіргіш арматуралар және
қазанға құйылатын су әзірлейтін жабдықтар болады. Қазан
цехында , ЖЭО- нда әдетте бірнеше Қазандық қондырғылары орнатылады.
Бұл қазандар ортақмагистрал бойынша қоректендіріледі. Буды ауық - ауық
қыздырып тұратын қуатты Қазандық қондырғы қазан - турбина
блогіжүйесін түзеді.
Қуатты қазандық қондырғының орнатылатын
бөлмесінің аумағы бірнеше мың м3, сағатына 4000 т - ға дейін бу өндіре
алады. Қазақстанда 20 ғасырдыңдың ортасында жасалған ПТВМ және КВ -
ГМ (шамамен 117 дана) түріндегі орташа жылу өндіруі 116 МВт (100
Гкалсағ) дейінгі су ысытқыш қазандар қолданылыста болған. Қазіргі
кезде, тек қана Алматы қаласында
КСГн сериялы пайдалы әсер
коэффиценті 92%, табиғи газбен жұмыс істейтін 50 -ге жуық су ысытқыш
қазандар, КВ- Г-3,56 сериялы 4 қазан және КВ- Г -7,65 сериялы бір қазан
жұмыс істейді. Жылу техника көрсеткіштері бойынша жетілдірілген
жаңа КВ- Г -35 қазаны "АЖЖЭ" ААҚ- ның Оңтүстік қазандығында
өндіріске енгізілуде. Қазақ энергетика ғылыми - зерттеулер институтында
КСТ, КСГн және КВ- Г -35 сериялы Қазандық қондырғылар жасалды .
1.1-кесте. Қазандық цехтағы негізгі жабдықтар
1.1.4. Ақтөбе ЖЭО АҚ қысқаша сипаттамасы
Су қыздыру қазандығы қаланы орталықтан жылумен қамдау
қажеттілігіне тораптық суды қыздыруға арналған. Суды қыздыру табиғи
газды немесе мазутты жағу кезінде түзілетін жылу есебінен 5 су
қыздырғыш қазандарында іске асады. Қазандағы тораптық судың
айналымы су қыздыру қазандығының ғимаратында орналасқан ЦН-1000-
150 түріндегі (6 сорғы) тораптық сорғылардың топтарымен қамтылады.
Бастапқы ауаның берілуі және жану өнімдерінің жойылуы сору
үрлеу механизмдерімен жасалады. Атмосфераға жану өнімдерінің
тасталуы 150 метрлік түтін мұржалары арқылы іске асады.
Бу шығыры -- будың потенциалдық энергиясын кинетикалық
энергияға, одан кейін оны айналушы біліктің механикалық энергиясына
түрлендіретін шығыр. Бу турбинасы -- жылу электр стансасындағы
электр генераторларын қозғалысқа келтіретін негізгі қозғалтқыш. Бу
шығыры бу машинасына қарағанда анағұрлым ықшам, қолдануға
ыңғайлы әрі тиімді және параметрі жоғары буды пайдалануға, таза шық
алуға, сондай - ақ, электр энергиясын өндірумен қатар тұтынушыларға
параметрлері әр түрлі бу беруге мүмкіндік береді. Барлық дерлік бу
шығырлары көп сатылы болып келеді. Негізінен олар активті және
реактивті болып ажыратылады. Активті шығырда жылу энергиясының
едәуір мөлшерін бір сатының көлемінде механикалық энергияға
айналдыруға болады. Сондықтан мұнда турбина сатыларының саны аздау
болып келеді де, ауқымы кішірек, ал таза реактивті шығырда сатылар
саны көп болады да, нәтижесінде ол ауқымды болып келеді. Сондықтан
экономикалық тұрғыдан алғанда өндірісте құрама турбиналар жиі
қолданылады. Бұларда жоғары қысымда активті блок,
қысымда реактивті блок жұмыс істейді.
ал төмен №
С
Жабдық түрі
Номиналды
өндірулігі
Номиналды бу
қысымы
2
кгс\см
Аса қызған бу
температурасы
(гр.С)
Н3ЗЛ-80
85
35
420
РОЛЛЕЙ4 -
С5ТОКЕР -110
110
35
420
РОЛЛЕЙ4 -
С5ТОКЕР -110
110
35
420
ТП6 -150
150
35
420
ТП7 -150
150
35
420
БКЗ8 -160-100
160
100
540
БКЗ9 -160-100
160
100
540
БКЗ1 -160-100
160
100
540
БКЗ1 -160-100
160
100
540
1.2-сурет. Бу шығыры
Қазіргі уақытта консервацияның үш түрі қолданылуда:
1. Ылғал тәсілмен
2. Құрғақ тәсілмен
3. Газдық тәсілмен
Қазанды үш күннен үш айға дейін тоқтатқанда РН=10,5
қышқылының аммиак ерітіндісі қолданылады. Қазанды гидрозинді-
аммиактік концентрациялау, оны тоқтатқанда жылу жұмысы
аккумуляторланған түрде басқа шығындардың іске асуы болып табылады.
Қазанды сөндіруге үш сағат қалғанда фосфатты күбіде гидрозинді-
аммиак ерітіндісі дайындалады. Гидрозиннің консентрленген ерітіндісі
ГПЗ-1 жабылғаннан кейін лезде дағыраның сорғы
-
газсыздандырғышының таза бөлігіне беріледі, яғни магистрльдан қазан
ажырағаннан кейін. Металл енжарлығы жайлап суйды. Консервация
құбылысы үрлеумен кетке қайнамаған шламға айналатын бос түріндегі
қақтан қыздыру бетінің бөліктеп жуылуымен ілестіріледі. Шламның
жойылуы 110, 85, 45 және 10 кгсм кезінде үрлеу арқылы жүргізіледі.
Енжарлық кезеңінің аяқталуы қазанның дағырадағы қысымының
атмосфералыққа дейін, ал қазанның сууының ыстықтығы 1000С дейін
төмендейді . Қазан суығаннан кейін концентрацияланған гидрозинді-
аммиактік ерітіндісі ағызылады. Қорғағыш қабықшаны бұзбау үшін
консервацияланған ерітіндіні ағызғаннан кейін ішкі бетін жууға болмайды
және де қазанды тоқтатқанша сумен толтыруға болмайды. Барлық
жұмыстар консервацияланған ерітіндінің берілуін тоқтатқанда және
есептік консервацияның жетістіктерін айтып отыратын, консервацияға
химиялық бақылау жүргізетін химиялық цехтың қызметкерлерінің
келісімімен жүргізіледі.
Консервацияланатын жабдықтың құрамына өзінің сөндірілмейтін
қыздырғыштарымен және ТҚҚ, ЖҚҚ, тораптық қыздырғыштары және
шығырдың ішкі көлеміне жалғанған басқа да жылуалмастырғыштар
кіреді. Бұл кезде КОС-тың жетектік көтерілуінің мүмкіндігін есепке алу
керек, кері жағдайда КОС-пен қыздырғыштың арасындағы құбырға
ауаның немесе КОС-тың запорлық мүшесін бөлуді қарастыруға болады.
Қыздырғыштардың булық жағының консервациясы шығырлық
қондырғының басқа көлемдеріне, әсіресе құбырлық дестенің
құрғатылуының бар болуына қарағанда тұрақталу уақытының көп
болуын қажет етеді. Жалпы тотығудың жылдамдығын бақылау үшін
тотығудың индикаторларын орналастыру ТКЦ роторының осінің
деңгейінде шықтатқыштың бу жинағышында жүзеге асырылады.
Шығырлы қондырғыларын консервациядан шығару үшін ауа
қыздырғышты қондырғыдан ажырату керек, желдеткіш штуцердағы
арматураны жауып, енгізу штуцерындағы заглушканы құрып ( немесе
арматураны жабу), ауа өткізгіш жетектерін ажырату керек. Реттеу
жүйесіне сорғыны қосқаннан кейін стопорлық және реттегіш қақпақтарды
өлшеп тіректі жойып , қақпақтарды жабамыз, КОС тірегін жоямыз.
Алдағы шығырлы қондырғыны іске қосуды дайындау бойынша
инструкцияны пайдалану арқылы жүзеге асуда.
Консервацияның тиімді тәсілі болып әр түрлі жылуэнергетикалық
қондырғыларды ауамен консервациялау жобасын ұсынамын, яғни ауамен
тиімді консервациялауды өндіріс бойынша қызған ауамен және
өнеркәсіптік шарттар бойынша қамтамасыз ету қарастырылған.
Ауамен консервациялау технологиясын тиімді өндіру үшін арнайы
ұйымдарды тарту керек, яғни консервациялау қондырғыларын
өңдеушілерді және сонымен қатар басқа да энергетикалық өндірістердегі
осы сала бойынша арнайы мамандандырылған тәжірибесі бар
адамдармен жұмыс істеу керек.Әрбір нақты жағдайларда консервацияны
жүргізу бойынша консервацияны қамтамасыз ету үшін сәйкесінше
жабдықтар, құбылысты бақылау жолы және технологиялық сүлбе
жобалары жасалады.
1.1.5. Ыстық сумен қамдау сорғысы
Сорғылық ғимаратта ДВ - 800
түріндегі 4 - вакуумды
газсыздандырғышы орналасқан, әрқайсысының өндірулігі сағатына 800
тонна, олар жылумен қамдау жүйесінің құбырлары мен жөндеу
құбырлары арасындағы кеңеюі және қоректік судың түрпілік активтілігін
төмендеті мақсатында біртіндеп көмірқышқылын , судағы оттекті жоюға
арналған .
Қаланың жылумен қамдау жүйесіне қоректік судың берілуі Д - 350 -
60 түріндегі қорек судың 4 сорғысымен іске асады. Оның әрқайсысының
өндірулігі 1200 тсағ және 1600 тсағ Д-1600 түріндегі бір
сорғыменсорылады. ХТС қорын сақтау үшін әрқайсысының көлемі 10000
м3 екі метал ХТГС аккумуляторлық күбі қолданылады. Көлемі 5000 м3
бастапқы су қорының екі жартылай жер астылық күбілер қоры бар, оның
әрқайсысы кездейсоқ жағдайда керек болатын бастапқы судың апаттық
қорын сақтауға арналған.
1.1.6. Мазут шаруашылығы
Мазут шаруашылығы қазандық қондырғыға ошақтық мазутты
беруге, дайындауға, өңдеуге, сақтауға, қабылдауға арналған. Мазут
шаруашылығы келесілерден тұрады. Мазут сақтау үшін әрқайсысының
көлемі 10000 м3 болатын екі метал ыдыс және әрқайсысының көлемі 5000
м3 түріндегі екі темір жол ыдысы жөнделген. Мазутты беру үшін 4
мазуттық қыздырғыштар және механикалық қоспалардан тазалайтын 8
дана мөлшерінде сүзгілер жөнделген және ағыны 320 метрлік бағаналық
сұйықтық өндірулігі 149 м3сағ бойынша 6Н-7*2 түріндегі 2-шілік
көтергіші бар төрт сорғы, өндірулігі 150 м3сағ 12НА-22*6 түріндегі 1-ші
көтергіші 4 сорғы және 8НД-6*1 екі сорғы жөнделген. Мазутты беру
үшін бу құбырының ұзындығы D=219 мм ,қайтару құбыры D=89 мм,
ұзындығы D=150 мм екі ағындық мазут құбыры орнатылған
бумазутқұбырының ұзындығы D=650 мм метрлік эстакадалар жөнделген.
Мазут шаруашылығының апатқа қарсы тәртібін ұстап тұру үшін
көбіктүзетін екі күбі,екі өрт сорғысы және су үшін аккумуляторлық күбісі
жөнделген.
1.3-сурет. ЖЭО-ның мазут шаруашылығының сүлбесі
1-темiр жол цистернасы;
2-мазут құятын лоток;
3-мазут қабылдау қоймасы;
4-негiзгi қоймасы;
5-сорғының 1-ші сатысы;
6-сорғының 2-шi сатысы;
7-кері айналым сорғысы;
8-мазутжылытқышы;
9-батырмалы сорғы;
10-мазут тазалағыш сүзгі.
1.1.7. Химиялық цех
Химиялық су тазалау цехында №1 ХСТ, №2 ХСТ және КОҚ үш
химиялық суды өңдеу жүйесі жөнделген.
№1 ХСТ - бу қазандарын қоректендіру үшін арналған.
№1 ХСТ сызбағына Н-1-2 сатылы Na катиондық сүзгісі, ХСТ
сорғылары, декорбанизацияланған судың сорғылары, су қорының күбісі
кіреді.
№2 ХСТ Н-салқын тәртіптегі катиондану, декорбанизация сызбағы
бойынша жұмыс істейді.
№2 ХСТ сызбағына Н-катиондық сүзбесі, жұмсартылған су күбісі,
қышқылды түйін, сорғы шаруашылығы кіреді .
КОҚ - бу қазандарын қоректендіруге арналған цехтың көмекші
жабдықтары бар.
Қазіргі таңда суды тұщыландыру тәжірибесінде кеңінен
қолданылатын негізгі әдістерге: дистилляция, ион алмасу, электродиализ,
аяздату, гелиотұщыландыру және кері осмос (гиперсүзу).
Әдістердің алуантүрлілігі олардың ешқайсысының кез келген
жергілікті жағдайға сай келе беретін әмбебап әдіс бола алмайтындығымен
түсіндіріледі.
Төменде суды тұщыландыру әдістерінің ең кең тараған әдістері
сипатталады.
Дистилляция (термиялық әдіс) анағұрлым толық зерттелген, тұзды,
әсіресе теңіз суларын тұщыландырудың кең таралған әдісі. Бұл әдіс
көбіне арзан жылу көзі мен ірі су қоймасы бар болған жағдайда
қолданылады.
Дистилляциялық қондырғы мен минералды немесе ядролық отын
негізінде жұмыс істейтін жылу электр станциясының үйлесімді жұмысы,
яғни, басқаша айтқанда көп мақсатты энергетикалық қондырғы өндірістік
аумақты отынды неғұрлым тиімді түрде пайдаланған жағдайда, минимал
өзіндік құнына энергетикалық қызметтің барлық түрімен қамтамасыз
етеді.
Дистиллят пен минералданған (жер асты немесе теңіз) судың қарапайым
қосылысы қажетті сапаны бермейтіндіктен, Кеңес Одағында ауыз суды
дистиллят пен минералданған судан алудың арнайы технологиясы
жасақталып, енгізілді.
Дистилляция әдісімен тұщыландырудағы басты қиындық жылу
алмасу беттерінде қақтың пайда болуының алдын алу болып табылады.
1.2. Есептік бөлім
1.2.1. ЖЭО-ның жылулық сұлбасын есептеу мен құрастыру
Жылулық жүктемені анықтау ЖЭО-ның жобалау нормасы мен
жылдық есептің көрсеткіштері арқылы жүзеге асады.
Жобалау нормасы бойынша судың кемуі жылулық желі көлемінің
0,5 % құрайды. Жылулық желі көлемі тұтынушылардың қосылу есебінен
анықталады:
Vжж = (A1 + A2)·(Qмакотв + Qмакысқ) ; м3
(1)
мұнда А1 - сыртқы желінің меншікті көлемі, 8,6 м3МВт;
А2 - ғимараттың ішкі құбырлардың меншікті көлемі, 26 м3МВт.
1-формуланы есепке ала отырып жылулық желідегі судың кемуі келесідей анықталады:
Gкем = 0,005·Vжж , тсағ
Жылулық желіден су кемуінің жылу шығыны:
Qкем = Gжіб·Cсу·(tжжорт - tсс)3,6 , МВт
(2)
(3)
мұнда Cсу= 4,19 кДж(кг∙ºС) - судың жылусыйымдылығы; tжжорт= 115 оС - жылулық желідегі
судың орташа температурасы; tсс= 5 оС - суық судың температурасы.
(3) есепке алғандағы ЖЭО-ның максималды жылулық жүктемесі:
Qмак = Qмакотв + Qмакысқ + Qкем , МВт
(4)
Өнеркәсіптік-жылуландырулық ЖЭО үшін өндірістік бу кезінде
берілген жүктемені есепке алу керек Dөнд , тсағ.
ЖЭО-да негізгі жабдықты таңдауын тексеру үшін маусымдық
жүктеме мен жылуландыру коэффициентін есепке алу керек.
Жылуландыру коэффициенті жылуландыру жүктемесінің үлесін
көрсетеді.
Қазақстан үшін орташа жылуландыру коэффициенті αж = 0,5 - 0,55.
Негізгі желілік қыздырғыштардың жүктемесі:
Qнжқ = αт·Qмак , МВт
(5)
Шыңдық жылуландырулық жүктеме:
Qшжк = Qмак - Qнжқ , МВт
(6)
Шыңдық
жылуландырулық
жүктеме
арқылы
шыңдық
су
қыздырғыш қазан таңдалады.
Энергетикалық қазанды таңдау кезінде шығырдың сипаттамасы
бойынша шығырға келген максималды бу шығысы мен қосынды бу
шығысын анықтаймыз:
Dо = ∑Dж , тсағ
(7)
Қазанның қосынды буөндірулігі:
Dқаз = (1 + α + β)·Do , тсағ
(8)
мұнда α = 0,02 - бу кемуін есепке алатын коэффициент; β = 0,03 - өзіндік мұқтаждыққа
кететін бу шығысын есепке алатын коэффициент.
Қазанның қосынды буөндірулігі және бу көрсеткіштері мен отын түрлеріне байланысты
энергетикалық бу қазандарының маркасы мен санын анықтаймыз.
Ақтөбе ЖЭО-ның кеңеюі Р-14-2910 типті шығыр қондырғыны ПТ-
2935-10 типке ауыстыру есебінен жүзеге асады. Бірақ қосымша қазан
орнату қажеті туындамайды, өйткені будың қысымы Р=3МПа болатын
қазанның буөндірулігі жеткілікті.
ПТ-2935-10 шығыр қондырғысы мен қарсықысымды Р-6-3510
шығыр қондырғының өндірістік алымдарынан алынған бу 1МПа бу
жолына беріледі, ал бас жолдан өндіріске жіберіледі. ПТ-2935-10 типті
шығырдың жылуландырулық алымдарынан алынған бу қыздырғыштарға
жіберіледі.
ЖЭО-ның жылулық сұлбасының есебі 4сипаттық тәртіп бойынша
жүргізіледі:
I - максималды-қыстық. Жылуландырулық жүктеме үшін қажет
сыртқы ауаның есептік температурасына сәйкес келеді.
II - салқын ай немесе апаттық. Салқын айдағы сыртқы ауаның
орташа температурасына сәйкес.
III - орташа-жылуландырулық. Жылыту кезіндегі сыртқы ауаның
орташа температурасы.
IV - жаздық. Жылуландырулық және желдетулік жүктемеге сәйкес.
Сипаттық тәртіп бойынша ЖЭО-ның жылулық жүктемелердің есебі
I-режим
QIотв = Qмакотв + Qкем - Qтол,
QIысқ = Qмакысқ ,
QI = QIотв + QIысқ
мұнда Qтол химиялық тазартумен толықтырылған судан келген жылу:
Qтол = Gкем·Cсу·(tхтс - tсс)3,6 , МВт
tхтс = 40 оС - ХСТ кейінгі судың орташа температурасы; tсс = 5 оС - салқын судың
температурасы.
II-режим
QIIотв = QIотв∙[( tвн - tхмн)(tвн - tрн)]
QIIысқ = Qмакысқ ,
QII = QIIотв + QIIысқ
III-режим
QIIIотв = QIотв∙[( tвн - tсрн)(tвн - tрн)]
QIIIысқ = Qмакысқ
QIII = QIIIотв + QIIIысқ
IV-режим
QIV = Qмакысқ∙[( tыс - tжазсс)(tыс - tқыссс)]
мұнда tгв = 60 оС;
салқын су температурасы: жазда tжазсс = 15 оС; қыста tқыссс = 5 оС.
Өзіндік мұқтаждыққа кететін бу мен жылу шығысының есептелуі
Энергетикалық қазанды жағуға кететін мазут шығыны
Вэқ = Dжағу∙(hбу - hсу)Qм∙ηқаз , тсағ
Dжағу = 0,3∙2∙Dқаз , тсағ;
Qм = 39930 кДжкг;
Шыңдық су қыздырғыш қазандағы мазут шығыны
Вшсқ = 3600∙QшсқQм∙ηшсқ , тсағ
Мазуттың сағаттық шығыны
Вм = Вэқ + Вшсқ, тсағ
Мазуттың тәуліктік шығыны
Втәу = 20∙Вэқ + 24∙Вшсқ , ттәу
ЖЭО-ның мазут шаруашылығына қажет бу шығыны
Көрсеткіштері Р = 1 МПа, t = 200 оС болатын будың көмегімен 60 оС
температураға дейін қыздырылғаннан соң цистернадан ағызылады.
Бір уақытта ағызылған цистерналардың саны nтжц мазуттың
шығынына байланысты nждц = 15 20 ретінде алынады.
Цистернаға ағызу үшін қажет бу шығысы
Dағ = nтжц∙[0,636 - 0,0106∙(tнi )] , тсағ
Есептеулер төрт режим бойынша жүзеге асады
DIағ = nтжц∙[0,636 - 0,0106∙( tрн)]
DIIағ = nтжц∙[0,636 - 0,0106∙( tхмн)]
DIIIағ = nтжц∙[0,636 - 0,0106∙( tортн)]
DIVағ = nтжц ∙[0,636 - 0,0106∙( tжазн)]
Резервуарда мазутты қыздыруға қажет бу шығыны
Dағ = nрез[2,3 - 0,0288(tнi )] , тсағ
Қазандыққа келетін мазутты қыздыру үшін кететін бу шығысы
DIқыз = 0,062∙Вм , тсағ,
DIIқыз = DIқыз , тсағ,
DIIIқыз = DIқыз , тсағ,
DIVқыз = 0,8∙ DIқыз , тсағ.
ЖЭО-дағы мазут шаруашылығына қажет қосынды бу шығыны
Dмш = Dағ + Dтол + Dқыз , тсағ
Мазут шаруашылығына кететін бу шығының шығыны
Gмшш = 0,2∙Dмш , тсағ
1.2.2. ПТ-2935-3,0-1,0 шығыр қондырғысының жаңғырту жүйесін
есептеу
1.2-кесте. ПТ-2935-3,0-1,0 шығыр қондырғысы сипаттамасы
- будың қысымы мен температурасы, Ро=30 кгсм², to=400 Сº;
Алымындағы
және
шықтағыштағы
2
Р, кгсм
Бу
турбинасы
типі
1
Р
2
Р
3
Р
к
Р
ПТ-2935
Жылуландырул
ық бу шығысы Dж,
тсағ
Жылуландырул
ық бу қысымы Рж,
кгсм2
Өндірістік бу
шығысы Dө, тсағ
Өндірістік бу
қысымы Рө, кгсм2
Шығырдың
ішкі ПӘК
1,224
4,998
4,998
0,073
0,89
10,2
0,8
70
80
- шықтағыштағы қысымы, Pк=0,073 кгсм²;
- алымдарындағы бу қысымы, Рi ,кгсм²;
- шығырдың ішкі ПӘК-і, oi =0,8.
Шығырдың реттегіш қақпақшаларындағы будың дросселденуі 8 %,
ал өндірістік және жылуландырулық алымдар 5% болады.
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Осы диплом жұмысында Ақтөбе жылу электр орталығын қалпына
келтіру бойынша ұсыныс келтірілген, яғни Р-14-29 турбинасын ПТ-2935
турбинасына ауыстыру.
Қарастыруға ұсынып отырылған жоба
шығарылатын электр қуатын 15 МВт - қа үлкейтуге мүмкіндік береді.
Дипломдық
жобаның
түсініктеме парақтарында
қалпына
келтірілгеннен
кейінгі Ақтөбе жылу электр орталығының жылу
сұлбаларының есептелуі, ПТ-2935-3,0-1,0 турбина регенерациясының
есебі, сонымен қатар экономикалық және өміртіршілік қауіпсіздігі
бөлімдері бойынша мәселелер қарастырылған.
Аннотация
В настоящем дипломном проекте представлены рекомендации по
реконструкции Актобе ТЭЦ, то есть замена турбины Р-14-30 на ПТ-2935-
3,0-1,0. Предлагаемый к рассмотрению проект позволит увеличить
установленную электрическую мощность станции на 15 МВт.
В пояснительной записке дипломного проекта имеется расчет
тепловой схемы Актобе ТЭЦ после реконструкции, расчёт регенерации
турбины ПТ-2935, а также расмотрены вопросы экономической части и
безопасности жизнедеятельности.
Аnnotation
This capstone project provides recommendations for reconstruction Aktobe
CHP, ie replacement turbine R-14-30 PT-2935-3,0-1, 0. Proposed to consider the
project will increase the installed electrical capacity by 15 MW.
In the explanatory memorandum of the graduation project has thermal
calculation scheme Aktobe CHP after reconstruction, regeneration turbine PT-
2935 payment and examined questions of economic units and safety.
Мазмұны
Кіріспе
1. Негізгі бөлім
1.1. Теориялық бөлім
1.1.1. Қысқаша тарихи түсініктеме
1.1.2. Сызбалық жоспар
1.1.3. Технологиялық құбылыстың қысқаша сипаттамасы
1.1.4. Ақтөбе ЖЭО АҚ қысқаша сипаттамасы
1.1.5. Ыстық сумен қамдау сорғысы
1.1.6. Мазут шаруашылығы
1.1.7. Химиялық цех
1.2. Есептік бөлім
1.2.1. ЖЭО-ның жылулық сұлбасын есептеу мен құрастыру
1.2.2. ПТ-2935-3,0-1,0 шығыр қондырғысының жаңғырту жүйесін
есептеу
1.2.3. Жылулық сұлбаның есептелуі
1.2.4. Энергетикалық баланс
2. Өміртіршілік қауіпсіздігі
2.1. Шығыр цехындағы шу көздері
2.2. Шуды төмендету шаралары
2.3. Шығарындыларды есептеу
2.3.1. Ауадағы зиянды қалдықтардың таралуын есептеу
2.3.2. Санитарлы-қорғаныс аймағының класын таңдау
3. Экономикалық бөлім
3.1. Экономикалық көрсеткіштер
3.2. Жаңартуға дейінгі кәсіпорынның өзіндік құнын есептеу
3.2.1. Энергияның жылдық жіберуі
3.2.2. Отын шығысын есептеу
3.2.3. Жалақыны есептеу
3.2.4. Кәсіпорынның шығысы
3.3. Жаңартудан кейінгі кәсіпорынның өзіндік құнын есептеу
3.3.1. Энергияның жылдық жіберуі
3.3.2. Отын шығысын есептеу
3.3.3. Жалақыны есептеу
3.3.4. Кәсіпорынның шығысы
3.4. Инвестицияның өтелу мерзімін PP есептеу
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
А қосымшасы
Ә қосымшасы
Б қосымшасы
В қосымшасы
Қысқартулар тізімі
Кіріспе
7
8
8
8
9
10
15
18
18
19
20
20
24
26
29
36
36
38
39
39
43
46
46
46
46
46
48
49
50
50
50
50
52
52
54
55
56
57
58
59
60
Қазіргі уақытта энергетика саласы Қазақстанда қарқынды дамып
келеді. Өндіріс орындарының және қала тұрғындарының жыл санап
өсуіне байланысты энергия тапшылығы байқалуда. Осы мәселені шешу
мақсатында көптеген іс-шаралар ұйымдастырылу үстінде. Ол үшін
стансаларда жаңарту жұмыстарын жүргізу қолға алынды. Жаңарту
барысында жаңадан қондырғылар орнату көзделді.
Дипломдық жобада Ақтөбе қаласындағы ЖЭО-ның жаңарту
жұмысы жайлы сөз қозғамақшымын. Демек, жаңарту кезінде №3 Р-14-
29\10 типті шығыр қондырғыны ПТ-2935-3,01,0 типті шығыр
қондырғыға ауыстыру жүзеге асады. Осы жоба негізінде электр қуатын
10-15 МВт-қа көтеру көзделді.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - жаңартудан кейінгі ЖЭО-ның
экономикалық есептеулерін жаңартуға дейінгі көрсеткіштермен
салыстырып, тиімді нәтижеге қол жеткізу.
Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде шығыр цехындағы шу көздері
мен оның алдын-алу шараларын сөз етемін. Сонымен қатар отын жаққан
кездегі ауаға тасталатын зиянды заттардың мөлшерін есептейміз. Және де
санитарлы-қорғаныс аймағына таңдау жасаймын.
Экономикалық бөлімде ЖЭО жаңартуға қажет қаражат көлемін
анықтап, шығындарды есептейміз. Ол үшін оңтайлы әдістерді
қарастырамыз. Есептеу барысында инвестицияның өтелу мерзімі белгілі
болады.
1. Негізгі бөлім
1.1. Теориялық бөлім
1.1.1.
Қысқаша тарихи түсініктеме
Қазіргі кезде Қазақстан өндірісінің дамуының негізгі бағыттары
энергетика саласының өркендеуіне міндетті талап қояды. Батыс
аймағында электр тұтыну мен электрлік жүктемелерді 2030 жылға дейінгі
кезеңіне болжамы бойынша электр тұтыну 22,0 млрд.кВт∙сағ дейін өседі.
Ең жоғары электрлік жүктеме 3400 МВт құрайды. Ал 2006 жылы ең
жоғары жүктеме 1100 МВт құраған. Ақтөбе, Атырау, Батыс - Қазақстан
мен Маңғыстау облысы кіретін Батыс аймағының
энергошаруашылығында Ресеймен электрлік байланысы бар. Маңғыстау,
Атырау мен Батыс - Қазақстан облыстары жалпы электрлік байланысымен
біріккен, ал Ақтөбе облысының энергошаруашылығы оқшауланып
жұмыс істейді.
Ақтөбе облысында 2030 жылға дейін электр тұтыну 2 есе, яғни 6
млрд.кВт∙сағ-қа өседі. 2006 жылы ең жоғары жүктеме 430 МВт құраған.
Қазақстанда қазіргі салада көбінесе ЖЭС-тер салыну мәселесi
көтерiледi. Қазақстан жері табиғи отын жағынан бай:көмір,мұнай,газ.
Сондықтан отын көздерiне жақын жерде жылу электр станциялар
орнатуға болады. Газ шығатын көздерден газды құбыр арқылы керектi
жерге апаруға болады. Бұл бу-газ қондырғылы электр станция орнатуға
мүмкіндіктер туғызады. Бу-газ қондырғылары өте тиiмдi, айналадағы
ортаға зиянсыз болады және қуатын азайтып көбейтуге қолайлы. Көмiр
көздерi жанында қуаты мол қондырғылы электр станциялар орнатқан
дұрыс.
Ақтөбе ЖЭО-ның құрылысы 1941 жылдың басында басталды.
Кәсіпорын Бершоғыр көмірімен жұмыс жасап, Ақтөбе Ферроқорытпа
Зауытын электр және жылу энергиясымен қамтамасыз ету керек болған.
Қондырғылар негізінен Харьков трактор зауытынан, Киев қаласындағы
ГРЭС-2 және Ленинград электр станциясынан әкелінген.
1943 жылдың 18 қаңтарында станция алғашқы өндірістік тоқ берді,
ал 20 қаңтарда Ақтөбе Ферроқорытпа Зауытының қорытпасы алынды.
Жеңіс Күніне қарай ЖЭО-ның қуаты 50 МВт болған.
1960 жылдың желтоқсанында ЖЭО цех ретінде АФЗ балансынан
қайта құрылған Энергетикалық басқару балансына көшіріліп, оның
құрамында 1996 жылдың қыркүйегіне дейін жұмыс жасады. Станцияда
қуаты 100 МВт құрайтын 7 бу қазандары мен 4 шығыр қондырғысы бар.
1962 мен 1966 жылдар аралығында станцияда жұмыстық қысымы 90
ата мен электрлік қуаты 50 МВт 4 бу қазаны мен 2 шығыр қондырғысы
пайдалануға берілді.
ЖЭО-ның энергетикалық қондырғылары жаңғыртусыз 1987 жылға
дейін жұмыс жасады, сол кезде өз ресурсын бітірген №6 шығыр
қондырғыны жаңасына ауыстырды.
1991-1992 жылдары №1 және 2 шығыр қондырғылары жаңасына
ауыстырылды, ал 1994 жылы №5 және №4 шығыр қондырғылары
жаңғыртылды. Мұның бәрі ЖЭО-ның қуатының 73 МВт-қа дейін
төмендеуіне алып келді.
Өнеркәсіптер пен Ақтөбе қаласы тұрғындарын энергиямен
қамтамасыз ету сенімділігін көтеру үшін ЖЭО-ның жылулық және
электрлік энергиясын қосымша көтеру қажет болған.
Сондықтан қазіргі уақытта ЖЭО-дағы №3 Р-14-29\10 типті шығыр
қондырғыны ПТ-2935-3,01,0 типті шығыр қондырғыға ауыстыру
негізінде қосалқы қондырғылардың тиімділігін көтеру үшін арнайы
сұрақтар қарастырылуда.
1.1.2. Сызбалық жоспар
Жылу электр орталығы (ЖЭО) - тұтынушыларға бір мезгілде электр
энергиясы мен жылуды бу және ыстық су түрінде бірге өндіріп беретін бу
(газ) турбиналы электр стансасы. ЖЭО беретін жылу қызған бу немесе
ыстық су түрінде таратылады. Энергетикалық бу қазандарында (жану
камераларында) өндірілген тиісті параметрлі бу (газ) турбинаны және
онымен бір білікте орнатылған электр генераторын айналдырады.
Турбиналарда жұмыс істеп шыққан будың қалдық қызуының едәуір бөлігі
кәсіпорындардың технолологиялық процестерін бумен жабдықтауға және
ыстық сумен үйлерді жылыту жүйелеріне жұмсалады (қ. Жылумен
қамтамасыз ету). Қазандық және турбиналық жабдықтары құрамына
қарай ЖЭО- лар бу турбиналы (бу- күш қондырғылы) ЖЭО, газ турбиналы
(газ турбиналы қондырғылы) ЖЭО, бу - газ турбиналы (бу- газ турбиналы
қондырғылы) ЖЭО және атомдық ЖЭО болып ажыратылады. Соңғы
уақытқа дейін Қазақстанда бу - күш қондырғылары кең таралған. Бу
турбиналы ЖЭО - лар агрегаттарының бірлік және жалпы қуаты бойынша
төменгі қуатты (25 МВт - қа дейін), орташа қуатты (50 - 100 МВт), жоғары
қуатты (200 МВт - тан артық), ал турбинаға келіп түсетін будың бастапқы
параметрлеріне қарай төмен қысымды (4 МПа - ға дейін), орташа қысымды
(13 МПа - ға дейін) және аса жоғары қысымды (25,5 МПа -ға дейін) болып
бөлінеді. Қазіргі кезеңде бу - газ турбиналы қондырғылар тиімді болып
отыр. Бұларда газ турбинасында жұмыс істеп шыққан ыстық газ қайта
өңдеуші арнаулы қазанға беріледі де, ондағы су бу турбинасын жұмыс
істетуге жеткілікті параметрлі буға айналдырылады (қажет болса, қазанда
қосымша от жағылады), әрі қарай цикл бу - күш қондырғыларындағыдай
жүреді. ЖЭО- ларда электр және жылу энергиясын бірге өндіру
жағылатын отынды тиімді пайдалануға (отынды үнемдеу 30% - ке дейін
жетеді), электр станцияларының пайдалы әсер коэф - тін жоғарылатуға
және электр энергиясының өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндік береді.
Қазақстанның ірі өндіріс орындары мен елді мекендерінің көпшілігі ЖЭО
жылуымен қамтамасыз етіледі. Қазақстандағы ЖЭО -лар сағатына
шамамен 45000 т - дан көп бу өндіре алады, олардың жалпы қуаты 5694
МВт- қа жетіп отыр.
Ақтөбе ЖЭО ферроқорытпа зауытына үздіксіз жалғанған және
қаланың солтүстік-шығысындағы бір аралық аудандық аумақты алып
жатқан өндірістік аймақта орналасқан.
Өндірістік аймақтың ауданы - 41,5 га.
Жылулық тораптарды су қамдау көздерімен қоректендіруге АФЗ-на
қатысты Ақбұлақ ААҚ - на қатысты қалалық су құбырына, ал
қазандарды қоректендіруге Илек беттік су жинағышынан алады.
Жіңішке бекетінен ЖЭО аймағына тек қана бір темір жол шығуы
қарастырылған.
Қазіргі кезде ЖЭО-ның қуаты 102 МВт электрлік және 1239
Гкал\сағ жылулық энергияны құрайды.
ПТ - 2935-2,91,0 шығыр қондырғысының орнатылуы келесіні еске
асырады:
ЖЭО-ның электрлік қуатының 10-15 МВт-қа көтерілуі;
Жылыту маусымындағы жылу тұтынушыларға қажет электр
энергиясының өндірілуінің жоғарылауы, жаз мезгілінде шықтық
режимдегі электр энергиясын қосымша өндіруі;
Ақтөбе ЖЭО-ын жаңартудың басты мақсаты Ақтөбе қаласы мен
облысындағы электр энергиясының тапшылығын жою болып табылады.
Жаңа шығыр қондырғысын іске қосу қалыптасқан технологиялық
сұлба бойынша жүзеге асады. Бірақ қондырғыны тиімді пайдалану үшін
қосалқы жабдықтарға байланысты кейбір мәселелерді қарастыру керек.
Жоба негізінен инвестиция алынғаннан кейін 18 айдың ішінде іске
асуы тиіс. Жоба кезінде құрылыс жұмыстарына қосымша қаражат қажет
етпейді.
Жоспарды орындау кезінде орнатылған қуатты 131 МВт-қа дейін
көтерумен қатар оның техника-экономикалық көрсеткіштерін жақсартады
және де өнімнің өзіндік құнын азайтады.
ПТ-2935-2,91,0 бу шығыры бір цилиндрлі, екі қадағаланатын алымы бар
шықтық болып келеді.
1.1.3. Технологиялық құбылыстың қысқаша сипаттамасы
Қазақстан Республикасының мұнай-газ кешенінің газ секторы
мемлекет экономикасының ең негізгі бір құраушысы болып табылады.
Қазақстан үшін ең көп дамыған энерготасығыштар болып газ табылады.
Газдың бағалы қоры 3,3 трлн.м3 құрайды, ал потенциалды ресурстары 6-8
трлн.м3 дейін жетеді. Республикада газдың барланған қорының ерекшелігі
болып, әсіресе, өңделген ірі кен орындарында газ табысы мұнай мен шық
табысымен ілесіп жүретіндігі жатады. Сондықтан бұл кен орындарын
белсенді меңгеру мен мұнай табысы көлемінің кенет өсуі соңғы жылдары
табылатын ілеспе газының барлық өсетін көлемін пайдаға асырылуын
айтады. Газдың пайдаға асыру бойынша программаны іске асыру табыс
тепе-теңдігінің тұрақтылығы мен газ ресурстарын пайдалануды
қамтамасыз етеді. Бұл кезде Республика қосымша көп инвестицияны,
жұмыс орнын, табысталатын жабдықтар мен технологияларды,
көмірсутекті ресурстарды рационалды қолдану арқасында мұнайдың
өзіндік бағасы төмен түсуін, елді газбен қамтамасыз етудің қосымша
көздері мен өндірістік кәсіпорындарын, экологиялық жағдайлардың
жақсаруын және т.б. алады.
Соңғы жылдары жылына 6-8% газ табысының орта өсіммен 2007
жылдың қорытындысы бойынша табыс көлемінің өсуі 9,7% құрады, бұл
1991 жылдың газ табысының дәрежесінен үш есе асып түсті. Табиғи
газдың негізгі табысы Ақтөбе, Атырау, Батыс-Қазақстан, Қызылорда мен
Маңғыстау облыстарында жүргізіледі. Қазақстан Республикасының батыс
облыстарында ілеспе және табиғи газың негізгі қоры орналасуына
байланысты бұл аймақтарда Республиканың басқа облыстарына қарағанда
газ шығару бойынша белсенді жұмыстар жүргізіліп отыр. Сонымен қатар
аймақтарда газ шығару дәрежесі толық көлемде қамтамасыз етілмеген.
Маңғыстау облысында халықтың газ шығару дәрежесі 91%, Батыс-
Қазақстанда - 67%, Ақтөбеде - 58,3%, Атырау обласында - 56% құрайды.
Оңтүстікте тұрғындардың табиғи газды шығару дәрежесі құрайды:
Жамбыл облысында -24%, Оңтүстік-Қазақстанда -41,5% , Қызылорда
қаласында - 44,5%, Алматы облысында - 5,7%. Еліміздің Оңтүстік
Аймақтарына газдың тұрақты жеткізілуін қамтамасыз ету үшін Батыс -
Оңтүстік бағдары бойынша магистральді газқұбырларын салу қажет
етіліп отыр.
2002 жылдың 11 қаңтарында Қазақстан Республикасы Үкіметінің
№25 Қаулысы қабылдаған Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейін
газ саласының даму Концепция жағдайы мен негізгі бағыттарын іске
асыру әсерлігінің мақсатымен 2004 жылдың 18 шілдесінде Қазақстан
Республикасы Үкіметінің №669 Қаулысы бекіткен Қазақстан
Республикасының 2004-2010 ж.ж. газ саласының даму программасы
дамытылды.
Мұнай-газ кешенінен табылатын негізгі газ ілеспелі болып
табылады. Соған байланысты тұтынушылар мен өндірістерге жеткізумен
тауарлы газды өндіру үшін оны газды қайта өңдейтін зауыттарда
жетілдіру керек болады. Қазіргі уақытта республикамызда жылына 12,3
млрд.м3 газды өңдейтін қуаты бар үш газды қайта өңдеу зауыты (ГҚӨЗ)
жұмыс істейді:
- Қазақ газды қайта өңдеу зауыты (ҚазГҚӨЗ);
- Теңіз газды қайта өңдеу зауыты ( Теңіз ГҚӨЗ);
- Жаңажол газды қайта өңдеу зауыты (ЖГҚӨЗ).
Қазақстан Республикасының Үкіметі қолдаған мемлекеттің 2030
жылға дейін даму Стратегиясына сәйкес Қазақстан Республикасының газ
саласы 2015 жылға дейін даму Концепциясында мемлекетте бар газ
ресурстарын пайдаланудың сұрақтарына жүретін сапалы өзгерістер
қарастырылды. Ілеспелі газды пайдаға асыру жағдайын шешумен газды
өңдеу, іске қосу мен шығару сферасы мемлекет экономикасының негізгі
базалық даму салаларының біреуіне айналуы керек.
Сондықтан да Қазақстан Республикасындағы газ саласының даму
программасын жүзеге асыру мақсаты болып табыстың көтерілуі мен
газдың ішкі ресурстарын рационалды қолданудан, сондай-ақ ішкі
нарықтың тұтынуын толық қамтамасыз ету мәселесінде газ-тасымалдау
жүйесінің мүмкіндіктерінен болатын әлеуметтік-экономикалық әсердің
қысқаша көтерілуі табылады.
Газды жеткізу Газлинск және Тюмень кен орнынан Бұхара-Орал газ
құбыры бойынша және Жаңажол кен орнынан Жаңажол-Ақтөбе газ
құбыры арқылы жеткізіледі. Ошақ құтысындағы алау түріндегі
жағылатын газ ошақ құтысының қабырғаларын жабатын қалқандық
құбырларда өз жылуын суға береді. Ошақтық құтыдан шыққан отынның
газ тәрізді жану өнімі қазанның беттік қыздыру беттерін, бу
қыздырғышты, үнемдегішті, ауа қыздырғышты тізбектей жуып өтеді.
1.1-сурет. ЖЭО газ шаруашылығының сүлбесі
1-газ шапқыш; 2-газ өлшегіш; 3-газ тазалағыш; 4-газ қысымын
реттегіш; 5-апаттан қорғау қақпақшасы; 6-айналып өтетін құбыр; 7-
қазанға баратын газ құбырын жапқыш; 8-оттықтардың алдындағы газ
қысымын реттегіш; 9-газ қысымы өскен кездегі газды ауаға жібергіш
құбыр.
Жаңажол - Қазақстандағы Ақтөбе облысының Темір ауданындағы
газшықты кен орыны. 1978 жылы ашылған. Каспий маңының
мұнайтасымалдаушы әкімшілік-аумақтық бірлігіне қарайды.
Көмірсутектерінің кені 1,9-3,6 км тереңдікте жатыр. Мұнайдың
дебиті 2-ден 281 мың м3тәу дейін. Газдың дебиті 219 м3тәу.
Мұнайдың тығыздығы 809-827 кгм3, тұтқырлығы аз, күкірттілігі
(0,7-1,11%), балауыздығы (4,9-7,1%). Силикат-гелді шәйір 4,23-6,8%-ды,
асфальтендер 0,43-1,78%-ды құрайды.
Газ қалпағы ауыр болып келеді, құрамында этан бар, ондағы ауыр
көмірсутектердің үлесі 18,5%-ға жетеді, метан 73,24%-ды құрайды,
күкірттісутек 2,94%-ды құрайды, азот 1,93%-ға дейін жетеді.
Тұрақты шық 614 гм3 құрайды. Оның тығыздығы 770 кгм3,
құрамында 3,6%-ға дейін балауыз, 0,41% күкірт пен 0,55% силикат-гельді
шәйір бар. Құрамындағы көмірсутегінің мөлшері бойынша шықта
балауызды негіз бар. Балауыз-мұнайлы көмірсутектің жалпы құрамы 86%-
дан артады.
Суытылған түтін газдары түтін сорғыларымен түтін мұржасына
сорылады. Жану құбылысын ұстап тұру үшін ошақтық құтыға үрлегіштің
ауа қыздырғышы арқылы ауа беріледі.
Бу қазанында өндірілген бу құбыры бойынша жоғары қысымды
және жоғары ыстықтықты сулық бу шығырға әкеледі. Шығырда жұмыс
істеп тұрған бу электр өндіргішімен байланысқан шығырдың роторын
айналдырады. Шығырдағы пайдаланылған бу градирниядан айналмалы
сорғылар арқылы бу құбырлары бойынша берілетін шықтағышты сумен
салқындатылады. Шықталынған бу шық сорғылары арқылы
газсыздандырғышқа айдалады. Сонда шықтың шығынын толтырып
отыратын ХСТ беріледі.
Шығырдан шыққан пайдаланылған бу жылыту мақсатында ыстық
су мен жылу қайратын жіберу үшін тораптық су қыздырғыштарында және
жаңғыртулық қыздырғыштарда біртіндеп пайдаланылады.
Пайдаланылған будың бөлімі өндірістік мақсат үшін (жаңғыртулық бу
алу) қолданылады.
Өндіргіштің электр қайраты жоғары кернеулі электр жеткізгіштік
өзгерткіш сызықтары арқылы әкетіледі.
Әкетілетін қайрат көрсеткіштері:
- тораптық қыздырғыштар
- бойлерлардың шықтық сорғылары
- шегергіш қондырғылары
- айдайтын сорғылар
Қазанның номиналды буөндірулігі 1245 тсағ болатын 9 қазан
жұмыс атқарады.
БКЗ-160-100 қазанының негізгі сипаттамасы:
өндірулігі - 160 тсағ;
будың номиналды қысымы - 100 кгссм2;
қызған будың ыстықтығы - 540 0С.
Қазандық цехтың көмекші жабдықтарына келесілер жатады:
- түтінсорғыштар;
- үрлегіштер;
- және басқа да жабдықтар: фосфатты және багерлік сорғылар.
Қазандықтан келген аса қызған бу түріндегі жылулық энергия
шығыр цехындағы 6 шығыр қондырғысы арқылы электр энергиясына
айналады. Уақытылы жөндеулердің арқасында шығыр қондырғысы мен
көмекші жабдықтар қанағаттанарлық жағдайда.
Аймақтың ауа райы континенталды. Жылдың жаздық кезеңі үшін
ауа жоғары ыстықтықты, жаңбырлы болады, ал жаз кезінде - тұрақты
қарлы жабынды, мейлінше тез жылдамдықты желмен және жиі боран
болып тұрады.
ЖЭО-ның жұмысының қағидалық сызбағы: түскен отын қазанда
жанып өзінің жылуын қорек суды қызған буға айналдыруға жібереді. Бу
шығырдың роторын айналдырып электр қайратын өндіреді. Одан кейін ст.
№ 1-4 бөлімі шығырлы қондырғының шықтағышында шықталады, бір
бөлімі 8-13 ата өндірістік бу түрінде тұтынушыларға кетеді. Сонымен
бірге ст. № 1-4 шығырлы қондырғысынан өңделу мүмкіншілігі бойынша
бу өндіріске жіберілуі үшін және тораптық суды қыздыру үшін алынады
және бу ыстық сумен қамдауға және жылыту үшін жіберіледі.
Өндіргіштерден жылу қайраты ЖЭО тіке тұтынушыларына 10,5
кВт шиналық жүйесі арқылы (мыс; Казхром ТНК ААҚ АЗФ , АЗХС
ААҚ) немесе 35 және 110 кВт жоғары кернеулі электр өзгерткіш
сызықтары арқылы әкетіледі.
Қазандық қондырғы
-
ыстық су мен бу өндіру үшін
қолданылатын механизмдер мен қондырғылар жиынтығы. Қазандық
қондырғы қазан агрегатынан және қосымша жабдықтардан
( газ және ауа құбырларынан, оттықтан, үрлеу құрылғысынан, т.б.)
тұрады; тұрғын үй, қоғамдық және өнеркәсіптік ғимараттардың және
технология тұтынушылардың (өнеркәсіптік мекемелер, т.б.) жылыту,
желдету, ыстық сумен қамтамасыз ету жүйелерін жылумен жабдықтауда
қолданылады. Шағын қуатты Қазандық қондырғыда қосымша
құрылғылар болмайды, оның есесіне қоректендіргіш арматуралар және
қазанға құйылатын су әзірлейтін жабдықтар болады. Қазан
цехында , ЖЭО- нда әдетте бірнеше Қазандық қондырғылары орнатылады.
Бұл қазандар ортақмагистрал бойынша қоректендіріледі. Буды ауық - ауық
қыздырып тұратын қуатты Қазандық қондырғы қазан - турбина
блогіжүйесін түзеді.
Қуатты қазандық қондырғының орнатылатын
бөлмесінің аумағы бірнеше мың м3, сағатына 4000 т - ға дейін бу өндіре
алады. Қазақстанда 20 ғасырдыңдың ортасында жасалған ПТВМ және КВ -
ГМ (шамамен 117 дана) түріндегі орташа жылу өндіруі 116 МВт (100
Гкалсағ) дейінгі су ысытқыш қазандар қолданылыста болған. Қазіргі
кезде, тек қана Алматы қаласында
КСГн сериялы пайдалы әсер
коэффиценті 92%, табиғи газбен жұмыс істейтін 50 -ге жуық су ысытқыш
қазандар, КВ- Г-3,56 сериялы 4 қазан және КВ- Г -7,65 сериялы бір қазан
жұмыс істейді. Жылу техника көрсеткіштері бойынша жетілдірілген
жаңа КВ- Г -35 қазаны "АЖЖЭ" ААҚ- ның Оңтүстік қазандығында
өндіріске енгізілуде. Қазақ энергетика ғылыми - зерттеулер институтында
КСТ, КСГн және КВ- Г -35 сериялы Қазандық қондырғылар жасалды .
1.1-кесте. Қазандық цехтағы негізгі жабдықтар
1.1.4. Ақтөбе ЖЭО АҚ қысқаша сипаттамасы
Су қыздыру қазандығы қаланы орталықтан жылумен қамдау
қажеттілігіне тораптық суды қыздыруға арналған. Суды қыздыру табиғи
газды немесе мазутты жағу кезінде түзілетін жылу есебінен 5 су
қыздырғыш қазандарында іске асады. Қазандағы тораптық судың
айналымы су қыздыру қазандығының ғимаратында орналасқан ЦН-1000-
150 түріндегі (6 сорғы) тораптық сорғылардың топтарымен қамтылады.
Бастапқы ауаның берілуі және жану өнімдерінің жойылуы сору
үрлеу механизмдерімен жасалады. Атмосфераға жану өнімдерінің
тасталуы 150 метрлік түтін мұржалары арқылы іске асады.
Бу шығыры -- будың потенциалдық энергиясын кинетикалық
энергияға, одан кейін оны айналушы біліктің механикалық энергиясына
түрлендіретін шығыр. Бу турбинасы -- жылу электр стансасындағы
электр генераторларын қозғалысқа келтіретін негізгі қозғалтқыш. Бу
шығыры бу машинасына қарағанда анағұрлым ықшам, қолдануға
ыңғайлы әрі тиімді және параметрі жоғары буды пайдалануға, таза шық
алуға, сондай - ақ, электр энергиясын өндірумен қатар тұтынушыларға
параметрлері әр түрлі бу беруге мүмкіндік береді. Барлық дерлік бу
шығырлары көп сатылы болып келеді. Негізінен олар активті және
реактивті болып ажыратылады. Активті шығырда жылу энергиясының
едәуір мөлшерін бір сатының көлемінде механикалық энергияға
айналдыруға болады. Сондықтан мұнда турбина сатыларының саны аздау
болып келеді де, ауқымы кішірек, ал таза реактивті шығырда сатылар
саны көп болады да, нәтижесінде ол ауқымды болып келеді. Сондықтан
экономикалық тұрғыдан алғанда өндірісте құрама турбиналар жиі
қолданылады. Бұларда жоғары қысымда активті блок,
қысымда реактивті блок жұмыс істейді.
ал төмен №
С
Жабдық түрі
Номиналды
өндірулігі
Номиналды бу
қысымы
2
кгс\см
Аса қызған бу
температурасы
(гр.С)
Н3ЗЛ-80
85
35
420
РОЛЛЕЙ4 -
С5ТОКЕР -110
110
35
420
РОЛЛЕЙ4 -
С5ТОКЕР -110
110
35
420
ТП6 -150
150
35
420
ТП7 -150
150
35
420
БКЗ8 -160-100
160
100
540
БКЗ9 -160-100
160
100
540
БКЗ1 -160-100
160
100
540
БКЗ1 -160-100
160
100
540
1.2-сурет. Бу шығыры
Қазіргі уақытта консервацияның үш түрі қолданылуда:
1. Ылғал тәсілмен
2. Құрғақ тәсілмен
3. Газдық тәсілмен
Қазанды үш күннен үш айға дейін тоқтатқанда РН=10,5
қышқылының аммиак ерітіндісі қолданылады. Қазанды гидрозинді-
аммиактік концентрациялау, оны тоқтатқанда жылу жұмысы
аккумуляторланған түрде басқа шығындардың іске асуы болып табылады.
Қазанды сөндіруге үш сағат қалғанда фосфатты күбіде гидрозинді-
аммиак ерітіндісі дайындалады. Гидрозиннің консентрленген ерітіндісі
ГПЗ-1 жабылғаннан кейін лезде дағыраның сорғы
-
газсыздандырғышының таза бөлігіне беріледі, яғни магистрльдан қазан
ажырағаннан кейін. Металл енжарлығы жайлап суйды. Консервация
құбылысы үрлеумен кетке қайнамаған шламға айналатын бос түріндегі
қақтан қыздыру бетінің бөліктеп жуылуымен ілестіріледі. Шламның
жойылуы 110, 85, 45 және 10 кгсм кезінде үрлеу арқылы жүргізіледі.
Енжарлық кезеңінің аяқталуы қазанның дағырадағы қысымының
атмосфералыққа дейін, ал қазанның сууының ыстықтығы 1000С дейін
төмендейді . Қазан суығаннан кейін концентрацияланған гидрозинді-
аммиактік ерітіндісі ағызылады. Қорғағыш қабықшаны бұзбау үшін
консервацияланған ерітіндіні ағызғаннан кейін ішкі бетін жууға болмайды
және де қазанды тоқтатқанша сумен толтыруға болмайды. Барлық
жұмыстар консервацияланған ерітіндінің берілуін тоқтатқанда және
есептік консервацияның жетістіктерін айтып отыратын, консервацияға
химиялық бақылау жүргізетін химиялық цехтың қызметкерлерінің
келісімімен жүргізіледі.
Консервацияланатын жабдықтың құрамына өзінің сөндірілмейтін
қыздырғыштарымен және ТҚҚ, ЖҚҚ, тораптық қыздырғыштары және
шығырдың ішкі көлеміне жалғанған басқа да жылуалмастырғыштар
кіреді. Бұл кезде КОС-тың жетектік көтерілуінің мүмкіндігін есепке алу
керек, кері жағдайда КОС-пен қыздырғыштың арасындағы құбырға
ауаның немесе КОС-тың запорлық мүшесін бөлуді қарастыруға болады.
Қыздырғыштардың булық жағының консервациясы шығырлық
қондырғының басқа көлемдеріне, әсіресе құбырлық дестенің
құрғатылуының бар болуына қарағанда тұрақталу уақытының көп
болуын қажет етеді. Жалпы тотығудың жылдамдығын бақылау үшін
тотығудың индикаторларын орналастыру ТКЦ роторының осінің
деңгейінде шықтатқыштың бу жинағышында жүзеге асырылады.
Шығырлы қондырғыларын консервациядан шығару үшін ауа
қыздырғышты қондырғыдан ажырату керек, желдеткіш штуцердағы
арматураны жауып, енгізу штуцерындағы заглушканы құрып ( немесе
арматураны жабу), ауа өткізгіш жетектерін ажырату керек. Реттеу
жүйесіне сорғыны қосқаннан кейін стопорлық және реттегіш қақпақтарды
өлшеп тіректі жойып , қақпақтарды жабамыз, КОС тірегін жоямыз.
Алдағы шығырлы қондырғыны іске қосуды дайындау бойынша
инструкцияны пайдалану арқылы жүзеге асуда.
Консервацияның тиімді тәсілі болып әр түрлі жылуэнергетикалық
қондырғыларды ауамен консервациялау жобасын ұсынамын, яғни ауамен
тиімді консервациялауды өндіріс бойынша қызған ауамен және
өнеркәсіптік шарттар бойынша қамтамасыз ету қарастырылған.
Ауамен консервациялау технологиясын тиімді өндіру үшін арнайы
ұйымдарды тарту керек, яғни консервациялау қондырғыларын
өңдеушілерді және сонымен қатар басқа да энергетикалық өндірістердегі
осы сала бойынша арнайы мамандандырылған тәжірибесі бар
адамдармен жұмыс істеу керек.Әрбір нақты жағдайларда консервацияны
жүргізу бойынша консервацияны қамтамасыз ету үшін сәйкесінше
жабдықтар, құбылысты бақылау жолы және технологиялық сүлбе
жобалары жасалады.
1.1.5. Ыстық сумен қамдау сорғысы
Сорғылық ғимаратта ДВ - 800
түріндегі 4 - вакуумды
газсыздандырғышы орналасқан, әрқайсысының өндірулігі сағатына 800
тонна, олар жылумен қамдау жүйесінің құбырлары мен жөндеу
құбырлары арасындағы кеңеюі және қоректік судың түрпілік активтілігін
төмендеті мақсатында біртіндеп көмірқышқылын , судағы оттекті жоюға
арналған .
Қаланың жылумен қамдау жүйесіне қоректік судың берілуі Д - 350 -
60 түріндегі қорек судың 4 сорғысымен іске асады. Оның әрқайсысының
өндірулігі 1200 тсағ және 1600 тсағ Д-1600 түріндегі бір
сорғыменсорылады. ХТС қорын сақтау үшін әрқайсысының көлемі 10000
м3 екі метал ХТГС аккумуляторлық күбі қолданылады. Көлемі 5000 м3
бастапқы су қорының екі жартылай жер астылық күбілер қоры бар, оның
әрқайсысы кездейсоқ жағдайда керек болатын бастапқы судың апаттық
қорын сақтауға арналған.
1.1.6. Мазут шаруашылығы
Мазут шаруашылығы қазандық қондырғыға ошақтық мазутты
беруге, дайындауға, өңдеуге, сақтауға, қабылдауға арналған. Мазут
шаруашылығы келесілерден тұрады. Мазут сақтау үшін әрқайсысының
көлемі 10000 м3 болатын екі метал ыдыс және әрқайсысының көлемі 5000
м3 түріндегі екі темір жол ыдысы жөнделген. Мазутты беру үшін 4
мазуттық қыздырғыштар және механикалық қоспалардан тазалайтын 8
дана мөлшерінде сүзгілер жөнделген және ағыны 320 метрлік бағаналық
сұйықтық өндірулігі 149 м3сағ бойынша 6Н-7*2 түріндегі 2-шілік
көтергіші бар төрт сорғы, өндірулігі 150 м3сағ 12НА-22*6 түріндегі 1-ші
көтергіші 4 сорғы және 8НД-6*1 екі сорғы жөнделген. Мазутты беру
үшін бу құбырының ұзындығы D=219 мм ,қайтару құбыры D=89 мм,
ұзындығы D=150 мм екі ағындық мазут құбыры орнатылған
бумазутқұбырының ұзындығы D=650 мм метрлік эстакадалар жөнделген.
Мазут шаруашылығының апатқа қарсы тәртібін ұстап тұру үшін
көбіктүзетін екі күбі,екі өрт сорғысы және су үшін аккумуляторлық күбісі
жөнделген.
1.3-сурет. ЖЭО-ның мазут шаруашылығының сүлбесі
1-темiр жол цистернасы;
2-мазут құятын лоток;
3-мазут қабылдау қоймасы;
4-негiзгi қоймасы;
5-сорғының 1-ші сатысы;
6-сорғының 2-шi сатысы;
7-кері айналым сорғысы;
8-мазутжылытқышы;
9-батырмалы сорғы;
10-мазут тазалағыш сүзгі.
1.1.7. Химиялық цех
Химиялық су тазалау цехында №1 ХСТ, №2 ХСТ және КОҚ үш
химиялық суды өңдеу жүйесі жөнделген.
№1 ХСТ - бу қазандарын қоректендіру үшін арналған.
№1 ХСТ сызбағына Н-1-2 сатылы Na катиондық сүзгісі, ХСТ
сорғылары, декорбанизацияланған судың сорғылары, су қорының күбісі
кіреді.
№2 ХСТ Н-салқын тәртіптегі катиондану, декорбанизация сызбағы
бойынша жұмыс істейді.
№2 ХСТ сызбағына Н-катиондық сүзбесі, жұмсартылған су күбісі,
қышқылды түйін, сорғы шаруашылығы кіреді .
КОҚ - бу қазандарын қоректендіруге арналған цехтың көмекші
жабдықтары бар.
Қазіргі таңда суды тұщыландыру тәжірибесінде кеңінен
қолданылатын негізгі әдістерге: дистилляция, ион алмасу, электродиализ,
аяздату, гелиотұщыландыру және кері осмос (гиперсүзу).
Әдістердің алуантүрлілігі олардың ешқайсысының кез келген
жергілікті жағдайға сай келе беретін әмбебап әдіс бола алмайтындығымен
түсіндіріледі.
Төменде суды тұщыландыру әдістерінің ең кең тараған әдістері
сипатталады.
Дистилляция (термиялық әдіс) анағұрлым толық зерттелген, тұзды,
әсіресе теңіз суларын тұщыландырудың кең таралған әдісі. Бұл әдіс
көбіне арзан жылу көзі мен ірі су қоймасы бар болған жағдайда
қолданылады.
Дистилляциялық қондырғы мен минералды немесе ядролық отын
негізінде жұмыс істейтін жылу электр станциясының үйлесімді жұмысы,
яғни, басқаша айтқанда көп мақсатты энергетикалық қондырғы өндірістік
аумақты отынды неғұрлым тиімді түрде пайдаланған жағдайда, минимал
өзіндік құнына энергетикалық қызметтің барлық түрімен қамтамасыз
етеді.
Дистиллят пен минералданған (жер асты немесе теңіз) судың қарапайым
қосылысы қажетті сапаны бермейтіндіктен, Кеңес Одағында ауыз суды
дистиллят пен минералданған судан алудың арнайы технологиясы
жасақталып, енгізілді.
Дистилляция әдісімен тұщыландырудағы басты қиындық жылу
алмасу беттерінде қақтың пайда болуының алдын алу болып табылады.
1.2. Есептік бөлім
1.2.1. ЖЭО-ның жылулық сұлбасын есептеу мен құрастыру
Жылулық жүктемені анықтау ЖЭО-ның жобалау нормасы мен
жылдық есептің көрсеткіштері арқылы жүзеге асады.
Жобалау нормасы бойынша судың кемуі жылулық желі көлемінің
0,5 % құрайды. Жылулық желі көлемі тұтынушылардың қосылу есебінен
анықталады:
Vжж = (A1 + A2)·(Qмакотв + Qмакысқ) ; м3
(1)
мұнда А1 - сыртқы желінің меншікті көлемі, 8,6 м3МВт;
А2 - ғимараттың ішкі құбырлардың меншікті көлемі, 26 м3МВт.
1-формуланы есепке ала отырып жылулық желідегі судың кемуі келесідей анықталады:
Gкем = 0,005·Vжж , тсағ
Жылулық желіден су кемуінің жылу шығыны:
Qкем = Gжіб·Cсу·(tжжорт - tсс)3,6 , МВт
(2)
(3)
мұнда Cсу= 4,19 кДж(кг∙ºС) - судың жылусыйымдылығы; tжжорт= 115 оС - жылулық желідегі
судың орташа температурасы; tсс= 5 оС - суық судың температурасы.
(3) есепке алғандағы ЖЭО-ның максималды жылулық жүктемесі:
Qмак = Qмакотв + Qмакысқ + Qкем , МВт
(4)
Өнеркәсіптік-жылуландырулық ЖЭО үшін өндірістік бу кезінде
берілген жүктемені есепке алу керек Dөнд , тсағ.
ЖЭО-да негізгі жабдықты таңдауын тексеру үшін маусымдық
жүктеме мен жылуландыру коэффициентін есепке алу керек.
Жылуландыру коэффициенті жылуландыру жүктемесінің үлесін
көрсетеді.
Қазақстан үшін орташа жылуландыру коэффициенті αж = 0,5 - 0,55.
Негізгі желілік қыздырғыштардың жүктемесі:
Qнжқ = αт·Qмак , МВт
(5)
Шыңдық жылуландырулық жүктеме:
Qшжк = Qмак - Qнжқ , МВт
(6)
Шыңдық
жылуландырулық
жүктеме
арқылы
шыңдық
су
қыздырғыш қазан таңдалады.
Энергетикалық қазанды таңдау кезінде шығырдың сипаттамасы
бойынша шығырға келген максималды бу шығысы мен қосынды бу
шығысын анықтаймыз:
Dо = ∑Dж , тсағ
(7)
Қазанның қосынды буөндірулігі:
Dқаз = (1 + α + β)·Do , тсағ
(8)
мұнда α = 0,02 - бу кемуін есепке алатын коэффициент; β = 0,03 - өзіндік мұқтаждыққа
кететін бу шығысын есепке алатын коэффициент.
Қазанның қосынды буөндірулігі және бу көрсеткіштері мен отын түрлеріне байланысты
энергетикалық бу қазандарының маркасы мен санын анықтаймыз.
Ақтөбе ЖЭО-ның кеңеюі Р-14-2910 типті шығыр қондырғыны ПТ-
2935-10 типке ауыстыру есебінен жүзеге асады. Бірақ қосымша қазан
орнату қажеті туындамайды, өйткені будың қысымы Р=3МПа болатын
қазанның буөндірулігі жеткілікті.
ПТ-2935-10 шығыр қондырғысы мен қарсықысымды Р-6-3510
шығыр қондырғының өндірістік алымдарынан алынған бу 1МПа бу
жолына беріледі, ал бас жолдан өндіріске жіберіледі. ПТ-2935-10 типті
шығырдың жылуландырулық алымдарынан алынған бу қыздырғыштарға
жіберіледі.
ЖЭО-ның жылулық сұлбасының есебі 4сипаттық тәртіп бойынша
жүргізіледі:
I - максималды-қыстық. Жылуландырулық жүктеме үшін қажет
сыртқы ауаның есептік температурасына сәйкес келеді.
II - салқын ай немесе апаттық. Салқын айдағы сыртқы ауаның
орташа температурасына сәйкес.
III - орташа-жылуландырулық. Жылыту кезіндегі сыртқы ауаның
орташа температурасы.
IV - жаздық. Жылуландырулық және желдетулік жүктемеге сәйкес.
Сипаттық тәртіп бойынша ЖЭО-ның жылулық жүктемелердің есебі
I-режим
QIотв = Qмакотв + Qкем - Qтол,
QIысқ = Qмакысқ ,
QI = QIотв + QIысқ
мұнда Qтол химиялық тазартумен толықтырылған судан келген жылу:
Qтол = Gкем·Cсу·(tхтс - tсс)3,6 , МВт
tхтс = 40 оС - ХСТ кейінгі судың орташа температурасы; tсс = 5 оС - салқын судың
температурасы.
II-режим
QIIотв = QIотв∙[( tвн - tхмн)(tвн - tрн)]
QIIысқ = Qмакысқ ,
QII = QIIотв + QIIысқ
III-режим
QIIIотв = QIотв∙[( tвн - tсрн)(tвн - tрн)]
QIIIысқ = Qмакысқ
QIII = QIIIотв + QIIIысқ
IV-режим
QIV = Qмакысқ∙[( tыс - tжазсс)(tыс - tқыссс)]
мұнда tгв = 60 оС;
салқын су температурасы: жазда tжазсс = 15 оС; қыста tқыссс = 5 оС.
Өзіндік мұқтаждыққа кететін бу мен жылу шығысының есептелуі
Энергетикалық қазанды жағуға кететін мазут шығыны
Вэқ = Dжағу∙(hбу - hсу)Qм∙ηқаз , тсағ
Dжағу = 0,3∙2∙Dқаз , тсағ;
Qм = 39930 кДжкг;
Шыңдық су қыздырғыш қазандағы мазут шығыны
Вшсқ = 3600∙QшсқQм∙ηшсқ , тсағ
Мазуттың сағаттық шығыны
Вм = Вэқ + Вшсқ, тсағ
Мазуттың тәуліктік шығыны
Втәу = 20∙Вэқ + 24∙Вшсқ , ттәу
ЖЭО-ның мазут шаруашылығына қажет бу шығыны
Көрсеткіштері Р = 1 МПа, t = 200 оС болатын будың көмегімен 60 оС
температураға дейін қыздырылғаннан соң цистернадан ағызылады.
Бір уақытта ағызылған цистерналардың саны nтжц мазуттың
шығынына байланысты nждц = 15 20 ретінде алынады.
Цистернаға ағызу үшін қажет бу шығысы
Dағ = nтжц∙[0,636 - 0,0106∙(tнi )] , тсағ
Есептеулер төрт режим бойынша жүзеге асады
DIағ = nтжц∙[0,636 - 0,0106∙( tрн)]
DIIағ = nтжц∙[0,636 - 0,0106∙( tхмн)]
DIIIағ = nтжц∙[0,636 - 0,0106∙( tортн)]
DIVағ = nтжц ∙[0,636 - 0,0106∙( tжазн)]
Резервуарда мазутты қыздыруға қажет бу шығыны
Dағ = nрез[2,3 - 0,0288(tнi )] , тсағ
Қазандыққа келетін мазутты қыздыру үшін кететін бу шығысы
DIқыз = 0,062∙Вм , тсағ,
DIIқыз = DIқыз , тсағ,
DIIIқыз = DIқыз , тсағ,
DIVқыз = 0,8∙ DIқыз , тсағ.
ЖЭО-дағы мазут шаруашылығына қажет қосынды бу шығыны
Dмш = Dағ + Dтол + Dқыз , тсағ
Мазут шаруашылығына кететін бу шығының шығыны
Gмшш = 0,2∙Dмш , тсағ
1.2.2. ПТ-2935-3,0-1,0 шығыр қондырғысының жаңғырту жүйесін
есептеу
1.2-кесте. ПТ-2935-3,0-1,0 шығыр қондырғысы сипаттамасы
- будың қысымы мен температурасы, Ро=30 кгсм², to=400 Сº;
Алымындағы
және
шықтағыштағы
2
Р, кгсм
Бу
турбинасы
типі
1
Р
2
Р
3
Р
к
Р
ПТ-2935
Жылуландырул
ық бу шығысы Dж,
тсағ
Жылуландырул
ық бу қысымы Рж,
кгсм2
Өндірістік бу
шығысы Dө, тсағ
Өндірістік бу
қысымы Рө, кгсм2
Шығырдың
ішкі ПӘК
1,224
4,998
4,998
0,073
0,89
10,2
0,8
70
80
- шықтағыштағы қысымы, Pк=0,073 кгсм²;
- алымдарындағы бу қысымы, Рi ,кгсм²;
- шығырдың ішкі ПӘК-і, oi =0,8.
Шығырдың реттегіш қақпақшаларындағы будың дросселденуі 8 %,
ал өндірістік және жылуландырулық алымдар 5% болады.
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz