М. Бейсебаев атындағы Талғар агробизнес және менеджмент колледжінің оқу – өндірістік сипаттамасы
Реферат
Шабдукароимова Ғ. Алматы облысы, М.Бейсебаев атындағы Талғар бизнес
және менеджмент колледжі жағдайында Ауыл шаруашылық машиналары
пәнінен Егістікті қатар аралық өңдеуге арналған машиналар тақырыбына
әдістеме жасау.-Дипломдық жұмыс, Алматы, Қаз ҰАУ, 2009,
-бет.
Жұмыстың бірінші тарауында Алматы облысы, М.Бейсебаев атындағы
Талғар бизнес және менеджмент колледжінің оқу өндірістік жағдайларына
қысқаша сипаттама берілген.
Методикалық тарауда кәсіптік мектептің оқу процесін
ұйымдастыруға арналған Ауыл шаруашылық машиналары пәніне арналып
төменгі оқу құжаттары жасалынды: күнтізбелік- сеткалық график
құрылымдық-логикалық сұлбасы, пәнаралық байланыс, перспективалық
-тақырыптық жоспар, звенолардың алмасу кестелері жасалды.
Дипломдық жұмыстың сонғы тарауында ауыл шаруашылық өндірісінде
техникаларды пайдаланғанда сақталатын еңбек қорғау шаралары мен
өртке қарсы ережелер берілген.
Пайдаланған әдебиеттер; Қорытындылар
-сурет; -кесте;
-әдебиет
Мазмұны:
Реферат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 М. Бейсебаев атындағы Талғар агробизнес және менеджмент колледжінің
оқу – өндірістік
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ...
1.2 Колледждің жетекшілері мен педпгогикалық
құрамы ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
1.3 Колледждің оқу – материалдық және әлеуметтік
базасы ... ... ... ... ... ... ... . .
1.4 Жаңа технологияны
енгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
2. Әдістемелік
тарау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ..
2.1. Ауылшаруашылық машиналары пәні бойынша күнтізбелік-сеткалық
кестені
құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ...
2.2. Құрылымдық логикалық
талқылау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3. Қатараралық өңдеу машиналары тақырыбы бойынша перспективалық
– тақырыптық жоспарын жасау ... ... ... ... ... ... .
2.4. Сабақ жоспарын жасау
әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... .. ... ... ... ... ... ...
2.5. Пәнаралық байланыс картасын
жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..
2.6. Лабораториялық , практикалық сабақты өткізу әдістемесі
оны
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ...
2.7.Кіріспелік нұсқауға қысқаша мазмұндама
жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ..
2.8.Жұмыс орындары бойынша оқушылар звеноларын орналастыру кестесін
жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... . ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... .
2.9. Жұмыс орындарының оқу материалдары мен құрал сайман,аспаптары,
жабдықталған жұмыс орындарының тізімі...
2.10. Лабораториялық – практикалық техникалық циклына арналған
технологиялық нұсқау картасын құрастыру
әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... .
2.11.Берілген кәсіп бойынша тақырыптың оқу процесінде алатын
орны мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ...
3 Конструкциялық
тарау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .
3.1. Арнайы табанды
культиватор ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
..
3.2. Культиватор тірегінің беріктік
есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4 Еңбек қорғау
тарауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..
4.1. Тракторды пайдаланған кездегі қауіпсіздік
шаралары ... ... ... ... ... .
4.2.Ауыл шаруашылық машиналарында жұмыс істеген кездегі
қауіпсіздік
шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ...
4.3. Өртке қарсы
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...
4.4.Техникаларды пайдаланғанда қоршаған ортаны қорғау
шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Қазақстан экономикасында ауыл шаруашылығы басты орын алады. Оның
өркендеу деңгейі қазақстандықтардың қоғамды-саяси және экономикалық
тұрақтылығының негізгі факторы болып саналған және санала бермек.
Н.Назарбаев: ... Білім беру саласының басты міндеті – 2010 жылға
дейінгі білім беруді дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны орындай
отырып, осы саланың сапалы қызмет көрсету аясын кеңейту. Қазақстан
халқына 2008 жылдың 6 ақпанындағы Жолдауынан
Ендігі міндет - әр азамат, әр ұжым, осы Жолдаудан туындайтын өзінің
жауапкершілігін сезіне білуінде. Қазақ Ұлттық Аграрлық Университетінің
ұжымы еліміздің агроөнеркәсіп кешенінің дамуы үшін заман талабына сай
білікті мамандар даярлай отырып, агроөнеркәсіп кешенінің барлық салаларына
инновациялық технологияларды енгізуді, оларды өндірісте кеңінен
пайдалануға жәрдем беруді өзінің басты мақсаты деп санайды.
Президенттің Жолдауында көрсетілгендей, еліміздің ауыл
шаруашылығында азық-түлік өнімінің жылдық өсу деңгейі жоғары қарқынмен
өсті. 2002-2007 жылдар аралығында ауыл шаруашылығының жалпы өнімі 557
млрд. теңгеден 1050 млрд. теңгеге дейін өсті.
2007 жылы дәнді дақыл өнімдерін жинау рекордтық деңгейге, яғни
20,1 млн.тоннаға жетті. Мұндай өнім еліміздің ішкі тұтыну мөлшерін жаңа
өнім алғанға дейін қамтамасыз етеді және өнімді сыртқа шығару мүмкіндігін
10,0 млн. тоннаға жеткізе алады.
Өнімдердің басқа да түрлерін, атап айтқанда, май өнімдерін – 459,4
мың тоннаға, көкөністі – 2196,4 мың тоннаға, картопты – 2414,8 мың
тоннаға, мақта өнімдерін 438,7 мың тоннаға көтеруге қол жеткізілді.
Ауылшаруашылығының материалдық-техникалық базасы нығайды. Соңғы 7
жылда 26,5 мың ауылшаруашылық техникаларының негізгі түрлері, оның ішінде,
алыс және жақын мемлекеттердің жоғары өнімді, қуатты техникалары сатып
алынды, осының нәтижесінде
2002 жылмен салыстырғанда ауылшаруашылығының қуаттылық көрсеткіші
19,5% артуға мүмкіндік туғызады.
Осыған қарамастан, ауылшаруашылығын жабдықтандыру төмен деңгейде,
ауылшаруашылық техникаларын пайдалану мөлшері – 13-14 жыл. Дүниежүзілік
банктің есебі бойынша кредиттік қорды тұтыну жылына шамамен 1 млрд. АҚШ
долларымен бағаланады.
2006 жылдан бастап ИСО мен ХАССП халықаралық менеджменті мен сапа
жүйесін қолданатын кәсіпорындары шығындарының 50% субсидиялауға арналған
бюджеттік бағдарлама жүзеге асырылуда. Аталған жүйені 100-ден аса
кәсіпорындары енгізді.
Көлік инфрақұрылымын өркентеуге арналған үлкен жұмыстар жүргізілуде.
Каспий теңізі арқылы астықты экспортқа шығарудың альтернативті бағыты
анықталды. Мұның өзі отандық астықтың Кавказдың арғы бетіндегі мемлекеттер
нарығына шығарып, тасымалдау тиімділігін арттыруға мүмкіндіктер береді.
Мемлекет басшысы ауылдың әлеуметтік саласына, оның өркендеуіне баса
назар аударған және аудара береді. 2007 жылы оның өркендеуіне 107,2 млрд.
Теңге жұмсалуы соның белгісі. Елді мекендердегі ауызсу тапшылығын шешу
мақсатында Ислам Даму Банкі және Азия Даму Банкімен несие алу жұмыстары
іске асырылуда.
Еліміздің азық-түлік тауарларының қауіпсіздігі бекем қолға алынған.
Бүгінгі таңда халықтың тұтынатын тағамдары мен азық-түлік өнімдері
толықтай отандық өнімдермен қамтамасыз етілуде.
Аграрлық ғылым мен білім берілген болатын. Бұл аралықта оң
өзгерістер болып жатты. Аграрлық ғылымды қаржыландыру көлемі 2001 жылдан
бері 4,2 есе ұлғайтылса, ал ғылымға бөлінген бюджеттік шығын 2,5 есеге
өсті.
Дегенмен, аграрлық ғылымда жедел шешуді қажет ететін мәселелер де
баршылық. Жүргізіліп жатқан зерттеулердің инновациялық деңгейінің
төменділігін, ғылыми-зерттеулердің өндіріс мұқтаждығына
сәйкестендірілмеуін, инновацияны коммерциялауға бағытталған механизмдердің
жоқтығын атап кеткен жөн. Әлемдік қауымдастықтың елімізді нарықтық
мемлекет деп мойындауына қарамастан, қазіргі күнге дейін ғылыми өнім
нарығы жоқ. Аграрлық ғылымның дамуына тәжірибелік базаның жұтаңдығы,
ғалымдардың өздерінің тәжірибелері мен сынақтарын өткізетін арнайы
зертханалар мен шағын технопарктер желісінің жоқтығы да кері әсер
тигізуде.
Жағдайды өзгерту мақсатында Президенттің Жолдауында көрсетілген
бағыттарды ескере отырып, экономиканың аграрлық саласында мемлекеттік
ғылыми-техникалық саясатты жүзеге асыру, аграрлық ғылыми мекемелер жұмысын
басқару және қаржыландыру істерін үйлестіру, ғалымдарды жалақысын көтеріп,
өзінің ғылыми идеяларын таратуға, зерттеулерінің тиімділігі мен
нәтижелілігін арттыруға ынталандыру мәселелері жан-жақты ойластырылуы
қажет. Білім, ғылым және өндірісті интеграциялау жұмыстары да жетілдіруді
қажет етеді.
Біздің еліміздің қоғамдық және әлеуметтік-экономикалық дамуын
жеделдету бүкіл қазақстандықтардың да, жеке тұлғалардың да материалдық
және рухани өміріне шешуші әсер етеді, білім инфрақұрылымын жасауды
тапсырды. Ерекше айтатын жәйт: Президенттің әр Жолдауында білім беру
саласына басты назар аударылады. Егер алдыңғы Жолдауларда күрделі
міндеттер жоғары білім беру жүйесінің алдына қойылса, соңғы Жолдауда
негізгі назарды Елбасы мектепке дейінгі тәрбиелеу ісіне көңіл аударды, дәл
осы мектепке дейінгі жаста тұлғаның негізгі адамгершілік қасиеттері
қалыптасатынын атап өтті. Үздіксіз білім беру ісінде Балабақша – мектеп –
жоғары оқу орны жүйесінің алғашқы және соңғы элементтері өте маңызды
болып табылатыны белгілі. Білім беру үздіксіздігі қамтамасыз етілу үшін
білім беру жүйесін құрғанда тұлғаның субъективті мұқтаждығы ескеріліп,
мәдени құндылықтарды саналы түрде меңгеруге жағдай жасалу керек.
Адам баласы бүкіл өмір бойына пайдаланылатын математикадан жағрапияға
дейінгі базалық білімнің негізі ең алдымен мектепте қалатыны баршаға аян.
Қазақстан халқы санының өсуі көптеген аймақтық қиындықтарды туындатуда,
солардың бірі – мектептердің жетіспеушілігі. Қазақстан азаматтарының
әлеуметтік жағдайының жақсаруы білім беру саласының сұранысына,
республикада мектеп құрылысының өріс алуына сөзсіз ықпал етеді. Биыл 68
мың орынды 88 мектеп салынады, ал 2009-2010 жылдары 69 мың орынды 102
мектеп салынатын болады.
Жолдауда әсіресе кәсіптік техникалық білім беру ісіне ерекше көңіл
бөліну керектігі баса айтылды. Өндірістегі инновациялық жобалар жоғары
технорлогиясыз және кәсіптік бағытта білім алмаған мамандарсыз жүзеге
аспайды.
Қазіргі күні 830 техникалық және кәсіптік білім беретін оқу
орындарында 558 700 адам оқып жатыр.Сондай-ақ 175 жоғары кәсіптік оқу
орындары ашылмақ. Қазақстанның 30 ауданында бірде-бір кәсіптік мектеп
жоқ. Қазақстан 50 елдің қатарына кіреміз десек, кәсіптік-техникалық
мектептер мен жоғары оқу орындары ашылу керек.
Кәсіптік техникалық мектептердің материалдық техникалық базаларына
техникалық машиналар – яғни автомобильдер мен тракторлар жатады.Қазіргі
нарықтық заманда ең тиімді көліктердің бірі – автомобиль көлігі. Бұл
қоғамда автомобильсіз жүру мүмкін емес.
1.1 М. Бейсебаев атындағы Талғар агробизнес және менеджмент
колледжінің оқу – өндірістік сипаттамасы
Жетісу жұмысшы және солдат депутаттарының 1918 жылғы 12 –
қыркүйектегі Қаулысымен Верный төменгі ауылшаруашылығы мектебінің
негізінде Жетісу ауылшаруашылығы училищесі құрылды.
1936 жылдан бері Талғар ауылшаруашылығы техникумы деп аталды.
Қазақстан Республикасының Білім Министрлігінің 1995 жылғы 11 –
желтоқсандағы бұйрығымен талғар ауылшаруашылығы техникумы Талғар
ауылшаруашылығы колледжі деп аталды. Қазақстан Республикасы Білім және
Мәдениет Министрлігінің 1997 жылғы 3 – маусымдағы №200 бұйрығымен Талғар
ауылшаруашылығы колледжі Талғар ауылшаруашылығын механикаландыру және
электрлендіру колледжімен біріктіріліп, Талғар агробизнес және менеджмент
колледжі деп аталды. Қазақстан Республикасының Үкіметінің 1997 жылғы 3 –
қарашадағы № 1485 Бұйрығымен Талғар агробизнес және менеджмент колледжіне
М. Бейсебаевтың есімі берілді. Алматы облыстық білім басқармасының 1999
жылғы 24 – наурыздағы бұйрығымен Талғар агробизнес және менеджмент
колледжі Мемлекеттік қазыналық білім кәсіпорны болып қайта құрылды.
Уақытша Мемлекеттік лицензияны Білім министрлігінің БМ №0000432
сериясымен 1998 жылдың 22 – мамырында Қазақстан Республикасы білім,
мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі берген. Лицензияның күші 2001
жылдың 1 – қыркүйегіне дейін жарамды.
Құрылғанына 83 жылдан бергі уақытта колледж Қазақстан
Республикасының 18047 мыңда й ауылшаруашылығы орта мамандарын даярлады.
Қазіргі уақытта колледж төмендегідей мамандар даярлайды:
1. 4406002 – Агроном мамандықтары (күндізгі, сырттай)
2. 4409002 – Өсімдіктерді қорғау жән агроэкология (күндізгі, сырттай)
3. 4412002 – Шаруа қожалығын (фермерлік) ұйымдастыру және енгізу
(күндізгі)
4. 4405002 – Жерге орналастыру (күндізгі)
5. 4402002 – Ауылшаруашылығын механизациялау мамандықтары (күндізгі
және сырттай)
6. 4432002 – Ауылшаруашылығын электрлендіру мен автоматтандыру
(күндізгі және сырттай оқу)
7. 3706002 – Есептеу техникасы мен автоматтандыру жүйесін
программалаумен қамтамасыз ету (күндізгі оқу)
8. 0705002 – Ауылшаруашылығындағы экономика мен бухгалтерлік есеп
(күндізгі және сырттай оқу)
9. 0703002 – Қаржыландыру мамандығы:
1) Салық және салық төлеу (күндізгі, сырттай және кешкі оқу)
10. 0719002 – Кеден істері (күндізгі, сырттай)
11. 0205002 – Құқық істері (күндізгі, сырттай)
12. 4238002 – Жемістер мен көкөністерді сақтау мен қайта өңдеу
(күндізгі, сырттай оқу)
13. 3002002 – Автомобиль көліктерін жөндеу және эксплуатациялау
14. 3005002 – Автомобиль көліктерінде тасымалдауды ұйымдастыру мен
басқару (күндізгі және сырттай оқу)
1998 жылы колледждің жанынан жоғарыдағы мамандықтарға
сәйкестендіріліп лицей ашылды. Колледжде бітіруші мамандарға негізінен
жұмыс щаруа (фермерлік) қожалықтары, ауылшаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу
цехтары, аудандық электр жүйесі, жеміс – көкөніс базалары, сауда базалары,
өсімдіктерді қорғау станциялары, облыстық немесе аудандық жер комиттетері,
пестицидтер мен тыңайтқыштарды қолданаты арнайы фирмалар, техникалық
қызмет көрсету станциялары, бухгалтерлік және аудиторлық қызмет саласы,
салық инсекциясы т.б. табылады. Сонымен бірге, өз істерімен шағын және
орта бизнеспен (автомобиль электр жүйесімен жөндейтін цехтар, тұрмыс
элетротехникасын жөндеу, ауылшаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу цехтарын
ашу және тағы басқалармен) айналысуына болады.
Колледжде оқушыларға білім беру үшін жалпы білімдік пәндер,
құқықтану және компьютерлік техника пәндерінен Талғар қаласының
мектептерінен мұғалімдер келіп дәріс береді.
1.2 Колледждің жетекшілері мен педпгогикалық құрамы
Колледждің жетекшілері (басшылары) 6 адам, олардың колледжде жұмыс
істеу тәжірибелері мол.
1. Директоры – Үмбетова Н.Б. колледжде директор болып 7 жыл жұмыс
істейді, педагогикалық стажы 22 жыл. РУМОК председателі. Нәйля
Бейсенбайқызы Әйел басқарған озық мекеме атты конкурста Семья
және әйелдер ісі жөніндегі Республика Президентінің Ұлттық
комиссиясының дипломымен наградталған.
2. Директордың оқу – ісі жөніндегі орынбасары – Бағисов Ш.А.
Колледжде 16 жыл жұмыс істейді, педагогикалық стажы 30 жыл.
3. Директордың тәрбие жөніндегі орынбасары – Паршина В.Г. колледжде
20 жыл жұмыс істейді, педагогикалық стажы 19 жыл.
4. Директордың тәрбие жөніндегі орынбасары – Төлегенова Г.Н колледжде
17 жыл жұмыс істейді, педагогикалық стажы 23 жыл.
5. Бөлім меңгерушісі – Хамраева А.А. коллежде 22 жыл жұмыс істейді,
педагогикалық стажы 18 жыл.
6. Колледждің сырттан оқыту бөлімінің меңгерушісі – Ноғаева Б.Т.
7. Алғашқы әскери даярлық жетекшісі – Сугурбеков Р.К. колледжде жұмыс
істейді, педагогикалық стажы 33 жыл.
8. Бас бухгалтер – Жуковская Н.И. колледжде 6 жыл жұмыс істейді,
педагогикалық стажы 21 жыл.
Барлық жетекшілер құрамы негізгі мамандықтары бойынша жоғары
білімді, орта жас мөлшері 47 жас.
Колледжде штат бойынша 60 мұғалім жұмыс істейді, яғна сабақ
берушілердің 86 пайызы.
Мұғалімдердің 76 пайызы бірінші және екінші категориялы ұстаздар.
Барлық мұғалімдер жоғарғы білімді, педагогикалық стажы 3 жылдан 39 жыл.
Мұғалімдердің негізгі бөлігі колледжде 15 жыл істеген.
Колледжде мұғалімдердің білім деңгейін көтеруге үлкен көңіл
бөлініп отырады. Соңғы 5 жылда мұғалімдердің 85 пайызы, ал 1998 – 1999 оқу
жылында 27 пайызы білімін көтерді. Мұғалімдер білімдерін Алматы қаласының,
жоғарғы оқу орындарында, өндірістерде, шет елдерде, сонымен қатар
колледжде көтеріп отырады.
Мәселен, КИМЭП-те экономикалық пәндер бойынша 6 адам (Королева
В.Д., Азатбекова О.Ж., Жүнісова С.С., Амаров Х.А., Лавренова Н.Д., Усунов
Ж.У.) Қазақстан АҚ-да аудит мамандығы бойынша Мусина М.У., Центр-аудит
АҚ-да Рудикова И.В. білімдерін жетілдірді. Қазақ Ұлттық университетінде
компьютер жүйесі бойынша Қарынбаев Қ. Білімін жетілдірді.
Қазақ Мемлекеттік Аграрлық Университетінде техникалық пәндер
бойынша Тукаев А.Т., Ералиев Қ.А., Төлегенова Г.Н., білімін көтерді.
Баранова О.Н. Талғар аудандық жер бөлімінде сынақтан өтті. Оқушы
Төлбаев Ә.Ә Қазақ Аграрлық университетінде сырттай аспирантурада оқиды.
Қазақ Мемлекеттік Аграрлық университетінде Фермерлік
шаруашылықты енгізу курсы бойынша Гуськова Л.М., Азатбекова О.Ж., Амаров
Х.А. оқыды.
2000 жылдың мамыр айында колледждің 30 мұғалімі және 2 колледж
бітіруші оқушысы Методологикалық мәдениет және кәсіби қызмет базасында
курстан өтті. Бұл курсты жүргізген Қарағанды кәсіпкерлік және менеджмент
мәдениеті институты қызметкерлері.
Колледждің 2 оқытушысы – (Хамраева А.А., Иванова О.А.) Қарағанды
Мемлекеттік техникалық унмверситетінің Кәсіпкерлік және басқару
факультетінде 2 апталық білім көтеру курсынан өтті.
Колледжде Жас педагог мектебі жұмыс істейді, мұнда жас
мұғалімдерге тәжірибелі ұстаздар сабақ оқыту әдістерін үйретеді.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау, білім және спорт
министрлігінің Бұйрығына сәйкес мемлекеттік Аттестация комиссиясы Алматы
су шаруашылығы колледжі, Алматы политехникалық колледждерінің қызметіне
талдау жасау кезінде колледждің тәжірибелі оқытушылары Гадомская Л.И.,
Паршина В.Г., Баранова О.Н. қатынасты.
Колледж шетелдік орталықтармен және ауылшаруашылығы ұйымдарымен
мұғалімдердің білімін көтеру мақсатында байланыстар жасап тұрады.
1989 жылы колледж Польша мемлекеті Легница қаласының
ауылшаруашылығы колледжімен ынтымақтастықпен тәжірибе алмасты.
1995 жылдың тамызында колледжде Германияның мамандары З.Пулман
мен А.Шольце Ауылшаруашылығы өндірістен жекешелендіруді күшейту және
мемлекеттен бөлуге байланысты курс өткізді.
Колледж Израильдің Қазақстандағы елшілігімен тығыз байланыс
жасайды. Оның айғағы, 1994 жылдан бері колледждің бірнеше оқытушысы
Израиль мемлекетінде болып, халықаралық курстарға қатынасты, сонымен қатар
колледжде Израиль мамандары ауылшаруашылығы дақылдарын өндірудің жаңа
технологиясы жайлы лекциялар оқыды.
1994 жылдан бері Израильдегі халақаралық курстарға колледж
директоры Үмбетова Н.Б., оқытушылар – Паршина В.Г., Баекешова Н.Ш.,
Қалибекова С.Қ., Лавренова Н.Д., Жоламанова С.К. қатынасты.
1997 жылы колледж негізінде ЮСАИД – пен ынтымақтастық байланыс
арқылы МАЩАВ – тың бастамасымен Консультациялық агробизнес орталығы
құрылды. Консультациялық орталықтың жұмысының мақсаты жеке қожалықтар
(фермерлер) мен ғылыми зерттеулердің орталық жүйесін құру, байланыстыру,
Израиль мемлекетінің Қазақстандағы жаңа технологиясының жеке
шаруашылықтарға қолдануын топтастыру болып табылады.
1998 жылдың наурыз айында колледжде Израилт мемлекетінің
мамандары Финхаз Корен мен Еммануел Либин Еркін нарықтық экономика
жағдайындағы шаруа (фермер) қожалықтарын ұйымдастыру деген тақырыпта 1 –
апталық семинар – курс өткізді. Бұл семинар - курста 23 оқытушы мен
фермер қатынасып, сертификат алды. Сонымен қатар, Сүт өндіру
технологиясы деген тықырыпта курс өтті. 1999 жылдың желтоқсанында Израиль
мамандары Қазіргі жапырақты бау – бақша өндіру әдістері мен жеміс –
көкөніс шаруашылығын басқару деген тақырыпта апталық курс өткізді. Онда
12 оқытушы мен 33 оқушы оқыды.
1995 жылдан бері колледж ауылшаруашылығын дамыту проблемаларымен
шұғылданатын Винрок Халықаралық институтымен (АҚШ) Фермер - фермерге
бағдарламасы бойынша ынтымақтастықта байланыс жасауда.1995 жылдың
желтоқсанында аталған институттың маманы, ауылшаруашылығы ғылымының
докторы, ауылшаруашылығы экономикасын дамытудың кеңесшісі Аллан Дж Уэб
пен ауылшаруашылығы маманы Брет Руттерфорд колледжде Ауылшаруашылығының
нарықтық бағыт - бағдары деген тақырыпта апталық курс өткізді, оған 14
оқытушы қатынасты. Соның нәтижесінде нарықтық экономика мен өндірісті
жоспарлау жайлы білімін көтерді.
1996 жылдың сәуір айында Мэрилэнд университетінің ауылшаруашылығы
ғылымының кандидаты, фермер шаруашылығын ұйымдастырудың маманы Дейл
Джонсон мен осы университеттің ауылшаруашылығы ғылымының кандидаты Майкл
Белл ауылшаруашылығындағы нарықтық қатынастардың бағыт – бағдары жайлы
апталық курс өткізді, оған 13 адам қатысып, бухгалтерлік есеп, компьютерде
жұмыс істеу мен бизнес – жоспар жасауға байланысты білімдерін көтерді.
1996 жылдың қыркүйегінде осы мамандар Ауылшаруашылығында компьютнрді
қолдану деген мәселеге байланысты курс өткізді, оған 15 оқытушы қатысып,
білімін көтерді. 1998 жылдың ақпан айында АҚШ – тың волонтерлері, ежелден
фермерлер Даян Риттер, Ховард Риттер ауылшаруашылығының нарық жағдайындағы
бағыт – бағдары жайлы курс өткізіп, фермерлер шаруашылығын ұйымдастыру,
жүргізуге байланысты тәжірибе алмасты.
1999 жылдың наурыз айында философия докторы, Батыс Иллинойс
университетінің жанындағы колледждің деканы Родни Дж Финг ауылшаруашылығы
факультеттерінде оқудың батыстық әдістері жайлы апталық семинар – курс
өткізді, бұл семинарға 5 облыстың аграрлық колледждерінің директорлары мен
Талғар агробизнес және менеджмент колледжінен 21 оқытушы қатынасты.
Колледж ауылшаруашылығын оқытудың Американдық орталығымен тығыз
байланыс жасайды.
2000 – 2001 оқу жылының наурыз айында ауылшаруашылықты дамыту
бойынша Халықаралық Винрок институтының (АҚШ) ауылшаруашылық дақылдары
және топырақтану бойынша мамандығы, лектор Уолтер Брэдди Баретт мырза
Агробизнесті басқару және лабораториялық зерттеу жүргізудің әдісі және
техникасы тақырыбында біліктілкті жоғарылату үшін апталық курс өткізді.
Оған қатысқан 36 оқытушының 10-на шаруа қожалығын ұйымдастыруға немесе
топырақты химиялық талдауы бойынша жеке лабораториясын ашуға мүмкіндік
беретін Халақаралық сертификат берілді.
3 қыркүйек 2001 жылы колледж 2001 – 2002 жылдар мерзімінде
экономикалық білімді дамыту және шағын бизнесті қолдау бойынша
Қазақстандағы АҚШ-тың Әлемдік Корпусымен келісімге отырды. Ол келісімге
сәйкес колледжде әлемдік корпустың волонтері Мистер Чен оқушыларға ағылшын
тілінде нарықтық экономика негіздерінен сабақ береді.
Колледж Түркия мемлекетімен байланыстар жасап отырады. Түркия
елшісі Аттиле Эрбильдің араласуымен колледжде түрік тілін оқытудың курсы
өткізілді. 1999 жылдығ шілде айында колледж директоры Үмбетова Н.Б.
Түркияда өткен Түркия мемлекетінің білім және мәдениет жүйесімен танысу
деп аталатын семинарға қатынасты.
Жастарды бастауыш және орта кәсіптік білім негізінде
кәсіпкерлікке оқыту, олардың еңбек нарығына енуі атты жоба шеңберінде
өткен Кәсіптік мектеп және колледж оқушыларының жұмыс іздеуі, орналасуы
және кәсіптік
бейімделуі семинарында колледж директоры Үмбетова Н.Б. өте жақсы
оқығандығы үшін сертификатқа ие болды. Ол сертификат арқылы басқа
мамндарды оқыту құқығына ие болды.
1.3 Колледждің оқу – материалдық және әлеуметтік базасы
Колледждің оқу корпусы Алматы облысының Талғар қаласында
Т.Рысқұлов көшесінде 68 үйде орналасқан. Колледждің оқу – тәжірибе
шаруашылығы қаладан тыс, оқу корпусына 2 шақырым жерде. Оқу корпусы 1951
жылы салынған. Ал, Жастар жатақханасы 1964 жылы, гимнастикалық спорт
залы 1951 жылы, ойын спорт залы 1971 жылы салынған.
Колледждің ғимараты мен құрылыстарының жалпы жер көлемі – 112603
кв м,
- Оқу лабораториялық ғимараты – 6101 кв м, құны 1357 мың тенге;
- Жатақхана ғимараты – 3907 кн.м.., құны 416 мың т.
Оқушылар сабақ оқуына барлық жағдайлар бар (100 пайыз).
Колледждің материалдық – техникалық базасы жақсы, 20 лаборатория,
11 кабинет бар. Барлық лабораториялар мен кабинеттер қажетті құралдармен
жабдықталған, сабақ өтуге барлық мүмкіндіктер бар.
Оқу белгіленген бағдарламалар мен жоспарлар арқылы өткізіледі.
Колледжде Pentium процессорларымен жабдықталған 44 орындық 4 компьютер
сыныбы бар. 360 орындық клубта үйірмелер, хор, ұлт – аспаптар оркестрі,
вокальды ансамбль жұмыс істейді. Спорт залда (көлемі 901 кв.м) барлық
спорт құрал – жабдықтары бар. Екі жазғы спорт алаңдары, футбол алаңы
оқушылардың бос уақытында және сабақ өтуге сәйкес жасалған. 300 кв.м.
гүлдер, көлемі 2840 га оқу – тәжірибе шаруашылығы, машина – шаруашылық
алаңдары бар. Колледждегі автокөліктер:
5 – жеңіл автомобиль;
8 – жүк машинасы;
2 – автобус бар.
Колледждің оқу – тәжірибе шаруашылығында техникаларды жөндеу,
сақтау үшін шеберханалар мен гараждар бар. Сол секілді колледжде шағын –
диірмен, шағын – наубайхана, теплица жұмыс істейді.
Республиканың барлық оқу орындарында болып жатқан нарықтық
қиындықтарына қарамастан, колледждегі оқу кабинеттері мен лабораториялар
(зертханалар) сақталып, қажетті деңгейде ұсталады және негізгі материалды
– техникалық өндірістік – оқу базасы болып саналады.
2000 – 2001 жылдар аралықтарында колледж кітапханасы барлық
мамандықтар үшін 225 дана (180 940 тг) әр – түрлі оқу кітаптары және
көрнекті оқу – құралдарына толтырылды. Жыл сайын Республикалық
басылымдарға 100 000 теңгеге жазылу жүргізіледі.
1.4 Жаңа технологияны енгізу
Колледждің педагогикалық ұжымы оқу процесіне жаңа оқу
технологиясын енгізу мәселелерімен айналысады. Бұл жаңа оқу технологиялары
оқудың интерактивті түрінде оқытушыға тән, оқу процесінің активті әдісін
қолданады. Оның сапалық түрлері негізінде төмендегі әдістер қолданылады.
- Іскерлік ойындар ідісі
- Шаруашылық жағдай әдісі
- Практикалық жұмыстарды орындау
- Бақылау тестері әдістері
Мәселен, экономикалық пәндер мұғалімдері: Фирма ашу, Нарық
экономикасының әлемі, Кәсіпкерліктің үш түрі және салық инспекторы
ойындарын жүргізеді. Менеджмент негіздері бойынша Еңбек қатынастарының
технологиялық негіздері тақырыбы бойынша жеке тұлғаның белсенділігін
анықтау үшін психологиялық ойын жүогізіледі.
Колледжде мұғалімдер оқушылардың білімін тексеру үшін күнделікті
және қорытынды тестер енгізді. Барлық жалпы кәсіби пәндер мен арнаулы
пәндер бойынша талдаулар, әдістеме, тестер бар.
Үстіміздегі оқу жылында мемлекеттік және курстан көшу емтихандары
бойынша оқушылардың білімін тексеру үшін компьютерлік бағдарламалар
жасалып енгізілді. Бухгалтерлік бөлімде оқу процесінде Бухгалтер 1С
компьютерлік бағдарлама енгізілді.
Республикалық оқу – әдістемелік бірлестігінің басшысы
Н.Б.Үмбетованың жетекшілігімен колледж мұғалімдер ұжымы 1997 жылы Орта
кәсіптік білім бойынша мемлекеттік жалпы міндетті стандарттарды жасады
және төмендігідей мамандықтар бойынша типтік оқу жоспарлары мен
бағдарламаларын жасады:
1. Шаруа қожалығын (фермерлік) ұйымдастыру
2. Жерге орналастыру
3. Ауыл шаруашылығын механикаландыру
4. Ауыл шаруашылығын электрлендіру мен автоматтандыру
5. Өсімдікті қорғау және агроэкология
6. Жемістер мен көкөністерді сақтау және қайта өңдеу
7. АӨК-нің менеджменті
8. Ихтиология және балық өндірушілік
9. Қаржыландыру мен салық және салық салу (кешкі оқу түрі), 1999 жылы
жоғарыда көрсетілген жалпы міндетті мемлекеттік стандартпен оқу
жоспарлары 9 – сыныптан бастап оқуға оқушылар қабылдайтын
болғандықтан қайта өзгертіліп жасалды. Сонымен қатар төмендегі
мамандықтар бойынша мемлекеттік стандарттар мен оқу жоспарлары қайта
жасалды:
1. Агрономия
2. Шарап жасау
3. Орман және орман шаруашылығы
4. Гидромилиоратор
5. Қоршаған ортаны қорғау және табиғат ресурстарын тиімді пайдалану
6. Мал дәрігерлік
7. Мал дәрігерлік санитария
Бұл оқу құжаттарымен Қазақстанның 31 аграрлық колледждері
қамтамасыз етілген.
2000 жылдың сәуір айында колледж орта кәсіптік білім берудің
жалпы міндетті мемлекеттік стандарттарын жасауға байланысты Республикалық
конкурсқа қатысты.
12 – 13 қазан 2001 жылы Алматы қаласында өткен Қазақстан білімін
информатизациялау: ХХІ ғасырға қадам атты Қазақстандық халықаралық
Форумында колледж оқытушысы Қарынбаев Қ.Б. Білімді информатизациялаудың
мемлекеттік стандартына сәйкес оқушылардың білімін бақылауды ұйымдастыру,
осы заманғы компьютерлік технологияны қолдану тақырыбына баяндама жасады.
2000 жылдың 15 және 19 – мамыр аралықтарында колледж базасында
Қарағандылық кәсіпкерлік және менеджмент мәдениеті институтымен
ұйымдастырылған Кәсіби қызметтің методологиялық мәдениеті курсы
өткізілді. Бұл курсты 25 арнаулы пән оқытушылары оқып шықты.
Кәсіпорындар, салық мекемелері, жұмыспен қамтамасыз етушілер және оқу
орныдарымен байланыс
Колледж өзімен сабақтас жоғарғы оқу орындарымен, ғылыми – зерттеу
мекемелерімен және өндірістік кәсіпорындарымен тығыз байланыста бола
отырып, дипломға рецензия жазу кезінде жоғарғы оқу орындарының тәжірибелі
оқытушылары, мықты мамндармен байланыс жасайды. Мәселен, өткен оқу жылында
осындай шараларға байланысты төмендегі адамдар шақырылды:
Қазақ Мемлекеттік Аграрлық Университетінің оқытушысы, педагогика
ғылымдарының докторы, Нәбиев К.А.
Ауылшаруашылығы ғылымдырының кандидаты – габрельян В.З.
Техника ғылымдарының кандидаты, доцент – Исахагов М.И.
Ауылшаруашылығы ғылымдарының кандидаты, доцент – Балгабаев А.
Техника ғылымдарының кандидаты, доцент – Бекенов А.И.
Техника ғылымдарының кандидаты, доцент – Байжұманов С.
Алматы облыстық, ауылшаруашылығы департаментінің бастығы Ұзақов Т.У.
Алматы облыстық, кадрлардың кәсіби шеберлігін дамыту институның
директоры Баймолдаев Т.М.
Алматы облыстық, қоршаған ортаны қорғау басқармасының бастығы Айтжанов
А.А.
Қазақ Мемлекеттік Басқару Академиясының кафедра меңгерушісі, экономика
ғылымының кандидаты – Мерьякупова С.Т.
Есік өндірістік басқармасының бастығы – Бақбергенов М.
ТЭЛМЗ бас инженері – Шакиров Б.М.
Алматы кх – кооперативі төрағасы – Смыков А.И.
Аудандық жер ресурстарын басқару комитетінің төрағасы – Иванов Ю.К.
Облыстық, жер ресурстарын басқару комитетінің төрағасының орынбасары –
Красмик В.К.
Қазақстан Республикасы Білім Министрлігінің 1996 жылдың 24
қазанындағы №324 бұйрығына сәйкес ауылшаруашылығы өнімдерін өндіру
технологиясы мамндығы Республикалық методикалық бірлестігі құрылды. Ол 15
мамандықты біріктіріп отыр.
Методикалық бірлестікке бір – бірімен тығыз байланыс жасап
отырған 31 колледж кіреді.
1997 – 2000 жылдары үнемі әрбір жыл сайын маркетинг, менеджмент,
бухгалтерлік есеппен компьютер мамндықтары бойынша аграрлық колледж
мұғалімдері білімдерін көтеріп отырады.
2 Әдістемелік тарау
2.1 Ауылшаруашылық машиналары пәні бойынша күнтізбелік-сеткалық кестені
құрастыру
Күнтізбелік-сеткалық кесте оқу жоспарларының және оқу
бағдарламаларының жүйелігінің тақырыптарды үйренудің кестелік түсіндірілуі
болып есептелінеді. Күнтізбелік-сеткалық кестені жасау алдыңғы қатардағы
педагогикалық тәжірибе. Күнтізбелік-сеткалық кесте күнтізбелік мерзімді,
лабароториялық-практикалық сабақтармен және басқа тақырыптармен байланысты
анықтауға мүмкіндік туғызады.
Күнтізбелік-сеткалық кесте сабақтардың тақырып бойынша күнтізбелік
мезгілді сабақтардың формуласын (саны және сабақтардың ұзақтығын, олардың
алмасуын) анықтауға, теориялық және лабораториялық – практикалық
сабақтардың аралығындағы байланысты анықтауға болады.
Оқушыларға оқу информациясын жеткізу үшін алдымен оқытушы сол
материалдардың мазмұнын анықтап терең білуі керек. Бұл дайындық жұмысы
алдын-ала, яғни, оқу материалын оқып үйренуге дейін жасалады. Оған мынадай
элементтер кіреді:
-бар материалдарды теріп,оқып, жүйелендіру;
-оқу және көрнекі құралдарды даярлау және пәнаралық байланысты анықтау.
Күнтізбелік-сеткалық кестені құрастырғанда оқу жоспарына сүйенеді.
Оқу жоспары дегеніміз-оқу орындарында оқылатын оқу пәнінің құрылымын, оның
оқу жылы бойынша өту тәртібі мен бірізділігін, әр оқу пәніне берілетін
уақыт мөлшерін және оқу жылының құрылымын белгілемейтін мемлекеттік құжат.
Күнтізбелік-сеткалық кесте кесте түрінде құрылады. Кестенің сол жақ
бөлігінде пәндердің реті көрсетіледі, жоғарғы бөлігінде курсқа, жарты
жылдыққа, аптаға бөлінген уақыт беріледі. Әр пәнге аптаға сәйкес, қарама-
қарсы жағында сағаттар саны көрсетіледі.
Күнтізбелік-сеткалық кестені құрастыру жүйесі:
-курстағы апталық оқу сабақтарының санын анықтайды;
-тақырыпты қай курста оқитындығын анықтайды;
-оқу жоспары бойынша аптадағы оқу сағаттарын анықтайды;
-пәннің тақырып жоспарына сәйкес тақырыптың графикалық бейнесін көрсетеді;
-техникалық және практикалық оқу байланысын көрсетеді.
Күнтізбелік-сеткалық кестенің мүмкіндіктері:
-тақырып бойынша күнтізбелік сабақ мерзімін анықтау,яғни қай тақырып, қай
уақытта, қай күні, мерзімі мен өткізілетіні нақты белгіленеді;
-теориялық және лабораториялық-практикалық сабақ арасындағы байланысты
анықтайды. Яғни, теориялық және лабораториялық-практикалық сабақтарды
бекіткен кезде оқытушы оқушыларға тақырып материалын тереңірек оқытады;
-сабақ формуласын анықтайды.
2.2 Құрылымдық логикалық талқылау
Құрылымдық логикалық талқылау дегеніміз-оқу элементтерін және олардың
дәрежелерін, байланыстарын, қарым-қатынастарын анықтау. Оқу
материалдарының логикалық құрамында байланыстар мен ұсыныстар өздігінен
болмайды, олар оқу элемент терінің арасындағы қатынастарды анықтайды.
Сондықтан құрылымдық логикалық талқылауды сол түсініктерді анықтаудан
бастаймыз. Ол үшін оқу элементтерінің алгоритімін білу, яғни тақырыптың
оқу материалының құрылымдық логикалық сұлбасын түсіруінің бірінші кезеңі.
Әрбір оқу пәні білімінің бір тобы немесе топтардың бірлігі болып
келеді.
Техникалық білімдердің тобына төмендегілер жатады:
1.Түсінік, объектінің қызметі.
2. Объектінің жұмыс істеу негізіне жататын құбылысы, заңдылық қасиеті,
жұмыс істеу принципі.
3. Объектінің құрылымы, құрылысының топтасуы.
4. Құрылым ерекшеллігі.
5. Объектінің жұмыс істеу көрсеткіштері, белгілері, техникалық
сипаттамасы.
6. Объектіні күту.
Әрбір блоктың мазмұны, саны және сапасы жағынан әр түрлі және оқыту
мазмұнына бағынышты болады, бірақ блоктарға кіретін сұрақтарды кез-келген
оқып үйренетін объектілерге ұсынылған жүйелілікпен ғана атау керек.
Оқу элементтерін таңдау оқу материалы мазмұнының құрылымдық логикалық
сұлбасын жасаудың екінші кезеңі болып табылады. Түсініктерді
қалыптастырудың деңгейін анықтау үшінші кезең болып саналады.Түсініктің
маңызы, демек оны игеру және қызықтау мақсатымен деңгейі осыған тиісті
төрт деңгейде, яғни танысу-еске түсіру-іскерлік-трансформация бойынша
атқарылуы мүмкін.
Тақырыптың оқу элементтерінің спецификациясы
Блок нөмірі Негізгі оқу элементтері жэне негізгімен бірге оқылатын басқа оқу элементтері
I Қатараралық өңдеу машиналары туралы түсінік пен анықтамалар
II Қатараралық өңдеу машиналардың жұмыс істеу құбылысы, заңдылық – қасиеті және жұмыс істеу
принципі
III Қатараралық өңдеу маиналарының құрылымы
4-культиваторлар;
а- КПШ-9; жалпақ тілгіш культиватор. КПШ-5; бақша культиваторы .5. КПГ-2,2; ; 6. а- ОПТ-3,5;
б-КПН-4,2; 7.КПС-4; 8. а-КЛ-2,6; б-КА-2,6; в-КСГ-5; 9.а-КШ-3,6А;б- КПЭ-3,8; в-КШ-3,6.
IV Қатараралық өңдеу машиналарының құрылым ерекшеліктері
V Қатараралық өңдеу машиналарының жұмыс істеу көрсеткіштері
VI Объектіні күту
" Ауыл шаруашылық машиналары " пәні бойынша күнтізбелік-сеткалық кесте
Сабақтардың оқу Оқу аптасының номері
тәртібі мен
түрлері
1-жартыжылдық 2-жартыжылдық
1 2
II
III
IV
V
VI
2.3 Қатараралық өңдеу машиналары тақырыбы бойынша перспективалық –
тақырыптық жоспарын жасау.
Теориялық оқытуды жоспарлайтын негізгі құжаттар,олар:перспективалық
тақырыптық жоспар және сабақ жоспары болып саналады.
Сабақты ғылыми - әдістемелік деңгейде өткізу үшін мұғалім өзінің
жұмысын жоспарлау тиіс.
Оқытушы оқу пәнінің тақырыбын оқу жоспары мен бағдарламасына сүйеніп,
перспективалық тақырыптық жоспар алдын ала құрастырылады, яғни тақырып
бойынша сабақ жүйесін анықтайды.
Перспективалық тақырыптық жоспарының негізі-тақырып бойынша сабақ
жүйесін құрастыру. Ал, сабақ жүйесіне тақырып бойынша оқу процесінің
мынадай негізгі элементтері: жаңа білімді хабарлау, білім мен білікті
бекіту, білімді жүйелендіру және қорытындылау, бақылау және тағы басқалары
кіреді.
Перспективалық тақырыптық жоспардың құрылымын үш компонентке бөлуге
болады:
1. Тақырыптың оқу материалын сабақтарға бөлу (1,2,3,4 графалар)
2. Әрбір сабақтың әдістемесі(5,6,7,8,9 графалар)
3. Оқу тәрбие процесін жабдықтармен қамтамасыз ету(10 графа)
Перспективалық тақырыптық жоспарының тақырып бойынша сабақ жүйесі
тақырыптың мазмұнын логикалық байланыстырады.
Перспективалық тақырыптық жоспарда оқу материалы сабаққа рационалды
бөліне отырып, келесі сұрақтарды қарастыру керек:
-оқыту жұмысын ұйымдастыру формасы;
-сабақ барысындағы оқушылардың өзіндік жұмысы;
-пәнаралық байланысты іске асыру;
-тәрбиелік жұмыспен байланыс;
-көрнекі оқу-құралдарын, дидактикалық материалды және техникалық оқу
құралдарын пайдалану жолдары;
-оқушыларға үй тапсырмасын беру;
-тақырып бойынша оқу және әдістемелік әдебиеттерді пайдалану.
Мұғалім перспективалық тақырыптық жоспардың компоненттерін өзі
жасайды. Жоспардың компоненттері оқу пәніне, тақырыптың мазмұнына,
кәсіптік мектептің оқу-материалдық базасына, оқушының білім деңгейіне
байланысты жасайды. Перспективалық тақырыптық жоспар әдістемелік
комиссияда қаралып, бекітіледі.
2.4. Сабақ жоспарын жасау әдістемесі
Сабақ жоспары перспективалық тақырыптық жоспарға сүйене отырып,
оқулықтар мен оқу құралдары негізінде жарты немесе толық оқу жылына
құрастырылады. Сабақ жоспары- бұл әр сабаққа жасалады, ол оқу жұмысын
жоспарлаудың негізгі формасы. Жасалған жоспар бойынша мұғалім: сабақ
тақырыбы бойынша оқулықты, оқу құралын және қосымша әдебиеттерді пайдалана
отырып, өз білімін тексереді және қосымша әдебиеттерді пайдалана отырып,
алдын-ала жаттығуларды дайындап, сабақ міндеттерді шешіп және тәжрибелерді
орындайды, жабдықтарды тексереді.
Сабақ жоспарында сабақтың оқу-тәрбие мақсаты мен тақырып көрсетіледі.
Негізгі оқу элементтері мен құрылымы, уақыты, сабақтың материалдық-
техникалық жабдықталуы, оқытушының жұмыс мазмұны, сабақтағы өзіндік
жұмыстың мазмұны, үй тапсырмалары және тағы басқа сұрақтар қарастырылады.
Сабақты жоспарлау негізінде өткен сабақтардың нәтижелерін есепке
алып, мұғалім әрбір сабаққа дайындалады. Сабаққа дайындалудың басты
компонентерінің бірі-оқу материалын таңдап алу.Бұл жерде сабақтың идеялық-
теориялық бағыты анықталады, сабақта негізгі идеялар, ұғымдар,
заңдылықтар, тарихи және политехникалық мәліметтер айтылады. Мұғалім
оқушылардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастыруды ойластырады, оқытуды
ұйымдастырудың формалары мен функцияларын пайдаланады.
Сабаққа дайындалу үшін өткен сабақты талдау қажет, ол үшін мына
мәселелерді еске алған жөн: тақырып мазмунын оқытушылар қалай игереді,
сабақта қолданылған оқыту әдістерінің тиімділігі, сабақтың дидактикалық
және тәрбиелік міндеттері қалай шешіледі, сабақтың жетістіктері мен
кемшіліктері, сабақ процесінде болған кемшіліктерді келесі сабақтарда
болдырмау жолдары.
Сабақты осындай тәсілдерді пайдаланып өткізу мұғалімнің ғылыми-
әдістемелік, педагогикалық шеберлігін сипаттайды. Ал педагогикалық
шеберлік дегеніміз-оқыту мен тәрбие жұмысын жүргізудің ерекше өнері.
АШМ пәні бойынша сабақ жоспары
Сабақтың тақырыбы: Қатараралық өңдеуге арналған машиналар құрылымы.
Культиваторлар.
Сабақтың мақсаты: Қатараралық өңдеуге арналған машиналардың құрылымы мен
түрлерін оқып-үйрену.
Сабақтың түрі: аралас.
Сабақтың көрнекілік жабдықталуы:плакат және диафильм культиваторлар
Сабақтың уақыты: 2 сағат.
Сабақ барысы:
1.Ұйымдастыру бөлімі
3-4 мин.
(оқушылармен амандасып,кабинеттің және топтық сабаққа дайындығын
тексере-
мін,кезекшінің ақпаратын тыңдап,журналға белгілеймін)
2.Өткен сабақ тақырыбы бойынша фронталді сұраймын. 5-6
мин.
Сұрақтар:
1.Қатараралық өңдеуге арналған машиналар туралы не білесіз?
2.Олардың жұмыс істеу ерекшеліктері деген не?
3.Қатараралық өңдеуге арналған машиналардың конструкциясы. 8-9 мин.
3.Жаңа тақырыпқа арналған сұрақ жазамын.
1.Қатараралық өңдеуге арналған машиналар түрлері.
6-7 мин.
2.Культиваторлардың жұмыс істеу процесі және оларды
плакатпен түсіндіру.
9-10мин.
3.Қатараралық өңдеу машиналарына қойылатын талаптар. 7-9
мин.
Сабақтың 2-ші сағаты
4.Оқушылардың өзіндік жұмысы
9-10мин
5.Сұрақ қою
8-9 мин
6.Диафильм,плакат
9-10 мин
7.Сабақты қорытындылау
5-7 мин
8.Үйге тапсырма беру
3-5 мин
9.Қызықтыру кезеңі
3-4 мин
2.5 Пәнаралық байланыс картасын жасау
Пәнаралық байланыс педагогика ғылымында философиялық ,
психологиялық , дидактикалық және әдістеме жағынан
қарастыратын күрделі кешенді сала. Пәнаралық байланыс
жалпы білім беру кәсіби техникалық цикл дәне өндірістік
оқыту пәндер арасында органикалық үйлесімді қалыптастыруға
мүмкіндік береді. Сонымен қатар оқу процесін ұйымдастыруға зор
әсер етеді.
Пәнаралық байланыс бүкіл жұмыстың мәнін оқушыларға кез-келген
теориялық және практикалық сабақта оқыған кезде бүкіл
жинақтаған білімдерді , дағдаларды қолдануды білу үшін мазмұнымен
құрылымы бойынша тиімді дидактикалық бірыңғай білім жүйесін
қалыптастырған.
Пәнаралық байланыс дегеніміз – жалпы ғылымдар жүйесінің
дидактикалық мақсаттардан туындайтын оқу бағдарламаларының өзара
шартты байланыстар. Педагогика ғылымында пәнаралық байланыстарды
белгілі педагогтар , Коменский , Песталлоций , Ушинский. Пәнаралық
байланыс оқытудың мазмұны мен әдістері жете ұйымдастыру арқылы
шектер қоймайды.
Пәнаралық байланыс тұтас бір сабақ немесе сол сабақтың
үзіндісі кино , диафильм , телекөріністер арқылы жүзеге асырылады.
Пәнаралық байланыс ең маңызды міндетті оқу процесінің білім
беру , тәрбиелеу , дамытушылық ақпараттар арасындағы байланыстарды
құру болып есептеледі. Сонымен пәнаралық байланыстың негізгілері
мыналар:
• Оқу пәндер арасындағы байланыстың болуы , ғылымдар
негізінің білім жүйесінің дамуының негізгі шарты
деп есептеу.
• Пәнаралық байланыс жан – жақты тәрбие , білім беру
• жүйелерінің барлық салаларына кешенді жүйе жасайды.
• Маман даярлауда білім мазмұнының барлық құрылым бөлшектерінің
байланысын табады.
• Пәнаралық байланыс педагогикалық еңбектің ғылыми негізінен танымды
ұйымдастыруына жатады.
• Педагогикалық ұжымның барлық іс - әрекетінің бір–бірімен
келісуі және демократиялық негізінде жүріп – отыруына әсер
етеді.
2.6 Лабораториялық , практикалық сабақты өткізу әдістемесі оны
ұйымдастыру
Сабақ жоспары – нақты бір сабақты өткізу үшін тақырып
бойынша жасалатын міндетті құжат. Сабақ жоспарының
міндетті формасы бекітімеген. Кәсіптік мектептерде лаборатория ,
практикалық сабақты өткізудің негізгі ерекшеліктері звено
бойынша ұйымдастырылады.
Лабораториялық – практикалық сабақтың негізгі мақтасы –
оқушылардың тоериялық сабақта алған білімдері мен біліктілігін
қайта жаңғыртып , бекітіп , жұмыс орындарымен таныстырып ,
машиналардың құрылысымен реттеулерін бөлшектеп , жинап жөндеу
әдістерін үйрету. Сонымен қатар лабораториялық –
практикалық сабақ барысында оқушыларға мамандыққа
деген сүйіспеншілігін , қызығушылығын тәрбиелеу қажет.
Лабораториялық – практикалық сабақтың жоспары мыналарды қамтиды:
• Сабақтың тақырыбын
• Мақсатын
• Сабақтың материалдық – техникалық жабдықталуын.
• Уақыты
Сабақ барысы – ұйымдастыру бөлімінен ( 5 минут ), кіріспе нұсқаудан
(25 – 30 минут ) оқушылардың жаттығуларымен ағымдык
нұсқау (5сағ) және қорытынды нұсқаулардан (10 – 15 минут)
тұрады.
Кәсіптік мектептерде лабораториялық – практикалық сабақтарда
арнайы құрал – жабдықтармен жабдықталған лаборатормяда
және шеберханада өтеді. Оқытушы лабораторияда әрбір жұмыс
онын қажетті жабдықтармен , құрал – саймандармен қамтамасыз
ете отырып , жұмыстың белсеңді әдістерін ұйымдастыруды
көздейді. Лабораториялық – практикалық сабақты өткізу үшін
оқытушы және оқу шебері төменгідей құжаттарды жасау қажет :
• Сабақ жоспарын;
• Технологиялық нұсқау карталарын;
• Басқада дидактикалық құрал – жабдықтарын;
• Сабақтын тақырыбын , мақсатын;
• Материалдық – техникалық жабдықтарын;
• Оқушылардың жұмыс орындарының алмасу кестесін.
Нақты цикл ЛПС бойынша оқу тәрбие процессін жоспарлау
Лабораториялық – практикалық сабақтың жоспарын жасау
Сабақ жоспары дегеніміз тақырып бойынша нақты бір сабақты жүргізу
үшін жоспарланатын негізгі қажет. Ол педагог пен өндірістік оқыту
шеберінің дайындық жұмысының нәтижесі болып табылады. Сабақ жоспарының
стандартты міндетті жоспары бекітілген. өйткені жоспар формасы оның
мазмұны, өткізу әдісі тақырып материалын ашу тереңдігі сияқты сабақ
мазмұнына оның оқу және тәрбиелік ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Шабдукароимова Ғ. Алматы облысы, М.Бейсебаев атындағы Талғар бизнес
және менеджмент колледжі жағдайында Ауыл шаруашылық машиналары
пәнінен Егістікті қатар аралық өңдеуге арналған машиналар тақырыбына
әдістеме жасау.-Дипломдық жұмыс, Алматы, Қаз ҰАУ, 2009,
-бет.
Жұмыстың бірінші тарауында Алматы облысы, М.Бейсебаев атындағы
Талғар бизнес және менеджмент колледжінің оқу өндірістік жағдайларына
қысқаша сипаттама берілген.
Методикалық тарауда кәсіптік мектептің оқу процесін
ұйымдастыруға арналған Ауыл шаруашылық машиналары пәніне арналып
төменгі оқу құжаттары жасалынды: күнтізбелік- сеткалық график
құрылымдық-логикалық сұлбасы, пәнаралық байланыс, перспективалық
-тақырыптық жоспар, звенолардың алмасу кестелері жасалды.
Дипломдық жұмыстың сонғы тарауында ауыл шаруашылық өндірісінде
техникаларды пайдаланғанда сақталатын еңбек қорғау шаралары мен
өртке қарсы ережелер берілген.
Пайдаланған әдебиеттер; Қорытындылар
-сурет; -кесте;
-әдебиет
Мазмұны:
Реферат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 М. Бейсебаев атындағы Талғар агробизнес және менеджмент колледжінің
оқу – өндірістік
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ...
1.2 Колледждің жетекшілері мен педпгогикалық
құрамы ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
1.3 Колледждің оқу – материалдық және әлеуметтік
базасы ... ... ... ... ... ... ... . .
1.4 Жаңа технологияны
енгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
2. Әдістемелік
тарау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ..
2.1. Ауылшаруашылық машиналары пәні бойынша күнтізбелік-сеткалық
кестені
құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ...
2.2. Құрылымдық логикалық
талқылау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3. Қатараралық өңдеу машиналары тақырыбы бойынша перспективалық
– тақырыптық жоспарын жасау ... ... ... ... ... ... .
2.4. Сабақ жоспарын жасау
әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... .. ... ... ... ... ... ...
2.5. Пәнаралық байланыс картасын
жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..
2.6. Лабораториялық , практикалық сабақты өткізу әдістемесі
оны
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ...
2.7.Кіріспелік нұсқауға қысқаша мазмұндама
жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ..
2.8.Жұмыс орындары бойынша оқушылар звеноларын орналастыру кестесін
жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... . ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... .
2.9. Жұмыс орындарының оқу материалдары мен құрал сайман,аспаптары,
жабдықталған жұмыс орындарының тізімі...
2.10. Лабораториялық – практикалық техникалық циклына арналған
технологиялық нұсқау картасын құрастыру
әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... .
2.11.Берілген кәсіп бойынша тақырыптың оқу процесінде алатын
орны мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ...
3 Конструкциялық
тарау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .
3.1. Арнайы табанды
культиватор ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
..
3.2. Культиватор тірегінің беріктік
есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4 Еңбек қорғау
тарауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..
4.1. Тракторды пайдаланған кездегі қауіпсіздік
шаралары ... ... ... ... ... .
4.2.Ауыл шаруашылық машиналарында жұмыс істеген кездегі
қауіпсіздік
шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ...
4.3. Өртке қарсы
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ...
4.4.Техникаларды пайдаланғанда қоршаған ортаны қорғау
шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Қазақстан экономикасында ауыл шаруашылығы басты орын алады. Оның
өркендеу деңгейі қазақстандықтардың қоғамды-саяси және экономикалық
тұрақтылығының негізгі факторы болып саналған және санала бермек.
Н.Назарбаев: ... Білім беру саласының басты міндеті – 2010 жылға
дейінгі білім беруді дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны орындай
отырып, осы саланың сапалы қызмет көрсету аясын кеңейту. Қазақстан
халқына 2008 жылдың 6 ақпанындағы Жолдауынан
Ендігі міндет - әр азамат, әр ұжым, осы Жолдаудан туындайтын өзінің
жауапкершілігін сезіне білуінде. Қазақ Ұлттық Аграрлық Университетінің
ұжымы еліміздің агроөнеркәсіп кешенінің дамуы үшін заман талабына сай
білікті мамандар даярлай отырып, агроөнеркәсіп кешенінің барлық салаларына
инновациялық технологияларды енгізуді, оларды өндірісте кеңінен
пайдалануға жәрдем беруді өзінің басты мақсаты деп санайды.
Президенттің Жолдауында көрсетілгендей, еліміздің ауыл
шаруашылығында азық-түлік өнімінің жылдық өсу деңгейі жоғары қарқынмен
өсті. 2002-2007 жылдар аралығында ауыл шаруашылығының жалпы өнімі 557
млрд. теңгеден 1050 млрд. теңгеге дейін өсті.
2007 жылы дәнді дақыл өнімдерін жинау рекордтық деңгейге, яғни
20,1 млн.тоннаға жетті. Мұндай өнім еліміздің ішкі тұтыну мөлшерін жаңа
өнім алғанға дейін қамтамасыз етеді және өнімді сыртқа шығару мүмкіндігін
10,0 млн. тоннаға жеткізе алады.
Өнімдердің басқа да түрлерін, атап айтқанда, май өнімдерін – 459,4
мың тоннаға, көкөністі – 2196,4 мың тоннаға, картопты – 2414,8 мың
тоннаға, мақта өнімдерін 438,7 мың тоннаға көтеруге қол жеткізілді.
Ауылшаруашылығының материалдық-техникалық базасы нығайды. Соңғы 7
жылда 26,5 мың ауылшаруашылық техникаларының негізгі түрлері, оның ішінде,
алыс және жақын мемлекеттердің жоғары өнімді, қуатты техникалары сатып
алынды, осының нәтижесінде
2002 жылмен салыстырғанда ауылшаруашылығының қуаттылық көрсеткіші
19,5% артуға мүмкіндік туғызады.
Осыған қарамастан, ауылшаруашылығын жабдықтандыру төмен деңгейде,
ауылшаруашылық техникаларын пайдалану мөлшері – 13-14 жыл. Дүниежүзілік
банктің есебі бойынша кредиттік қорды тұтыну жылына шамамен 1 млрд. АҚШ
долларымен бағаланады.
2006 жылдан бастап ИСО мен ХАССП халықаралық менеджменті мен сапа
жүйесін қолданатын кәсіпорындары шығындарының 50% субсидиялауға арналған
бюджеттік бағдарлама жүзеге асырылуда. Аталған жүйені 100-ден аса
кәсіпорындары енгізді.
Көлік инфрақұрылымын өркентеуге арналған үлкен жұмыстар жүргізілуде.
Каспий теңізі арқылы астықты экспортқа шығарудың альтернативті бағыты
анықталды. Мұның өзі отандық астықтың Кавказдың арғы бетіндегі мемлекеттер
нарығына шығарып, тасымалдау тиімділігін арттыруға мүмкіндіктер береді.
Мемлекет басшысы ауылдың әлеуметтік саласына, оның өркендеуіне баса
назар аударған және аудара береді. 2007 жылы оның өркендеуіне 107,2 млрд.
Теңге жұмсалуы соның белгісі. Елді мекендердегі ауызсу тапшылығын шешу
мақсатында Ислам Даму Банкі және Азия Даму Банкімен несие алу жұмыстары
іске асырылуда.
Еліміздің азық-түлік тауарларының қауіпсіздігі бекем қолға алынған.
Бүгінгі таңда халықтың тұтынатын тағамдары мен азық-түлік өнімдері
толықтай отандық өнімдермен қамтамасыз етілуде.
Аграрлық ғылым мен білім берілген болатын. Бұл аралықта оң
өзгерістер болып жатты. Аграрлық ғылымды қаржыландыру көлемі 2001 жылдан
бері 4,2 есе ұлғайтылса, ал ғылымға бөлінген бюджеттік шығын 2,5 есеге
өсті.
Дегенмен, аграрлық ғылымда жедел шешуді қажет ететін мәселелер де
баршылық. Жүргізіліп жатқан зерттеулердің инновациялық деңгейінің
төменділігін, ғылыми-зерттеулердің өндіріс мұқтаждығына
сәйкестендірілмеуін, инновацияны коммерциялауға бағытталған механизмдердің
жоқтығын атап кеткен жөн. Әлемдік қауымдастықтың елімізді нарықтық
мемлекет деп мойындауына қарамастан, қазіргі күнге дейін ғылыми өнім
нарығы жоқ. Аграрлық ғылымның дамуына тәжірибелік базаның жұтаңдығы,
ғалымдардың өздерінің тәжірибелері мен сынақтарын өткізетін арнайы
зертханалар мен шағын технопарктер желісінің жоқтығы да кері әсер
тигізуде.
Жағдайды өзгерту мақсатында Президенттің Жолдауында көрсетілген
бағыттарды ескере отырып, экономиканың аграрлық саласында мемлекеттік
ғылыми-техникалық саясатты жүзеге асыру, аграрлық ғылыми мекемелер жұмысын
басқару және қаржыландыру істерін үйлестіру, ғалымдарды жалақысын көтеріп,
өзінің ғылыми идеяларын таратуға, зерттеулерінің тиімділігі мен
нәтижелілігін арттыруға ынталандыру мәселелері жан-жақты ойластырылуы
қажет. Білім, ғылым және өндірісті интеграциялау жұмыстары да жетілдіруді
қажет етеді.
Біздің еліміздің қоғамдық және әлеуметтік-экономикалық дамуын
жеделдету бүкіл қазақстандықтардың да, жеке тұлғалардың да материалдық
және рухани өміріне шешуші әсер етеді, білім инфрақұрылымын жасауды
тапсырды. Ерекше айтатын жәйт: Президенттің әр Жолдауында білім беру
саласына басты назар аударылады. Егер алдыңғы Жолдауларда күрделі
міндеттер жоғары білім беру жүйесінің алдына қойылса, соңғы Жолдауда
негізгі назарды Елбасы мектепке дейінгі тәрбиелеу ісіне көңіл аударды, дәл
осы мектепке дейінгі жаста тұлғаның негізгі адамгершілік қасиеттері
қалыптасатынын атап өтті. Үздіксіз білім беру ісінде Балабақша – мектеп –
жоғары оқу орны жүйесінің алғашқы және соңғы элементтері өте маңызды
болып табылатыны белгілі. Білім беру үздіксіздігі қамтамасыз етілу үшін
білім беру жүйесін құрғанда тұлғаның субъективті мұқтаждығы ескеріліп,
мәдени құндылықтарды саналы түрде меңгеруге жағдай жасалу керек.
Адам баласы бүкіл өмір бойына пайдаланылатын математикадан жағрапияға
дейінгі базалық білімнің негізі ең алдымен мектепте қалатыны баршаға аян.
Қазақстан халқы санының өсуі көптеген аймақтық қиындықтарды туындатуда,
солардың бірі – мектептердің жетіспеушілігі. Қазақстан азаматтарының
әлеуметтік жағдайының жақсаруы білім беру саласының сұранысына,
республикада мектеп құрылысының өріс алуына сөзсіз ықпал етеді. Биыл 68
мың орынды 88 мектеп салынады, ал 2009-2010 жылдары 69 мың орынды 102
мектеп салынатын болады.
Жолдауда әсіресе кәсіптік техникалық білім беру ісіне ерекше көңіл
бөліну керектігі баса айтылды. Өндірістегі инновациялық жобалар жоғары
технорлогиясыз және кәсіптік бағытта білім алмаған мамандарсыз жүзеге
аспайды.
Қазіргі күні 830 техникалық және кәсіптік білім беретін оқу
орындарында 558 700 адам оқып жатыр.Сондай-ақ 175 жоғары кәсіптік оқу
орындары ашылмақ. Қазақстанның 30 ауданында бірде-бір кәсіптік мектеп
жоқ. Қазақстан 50 елдің қатарына кіреміз десек, кәсіптік-техникалық
мектептер мен жоғары оқу орындары ашылу керек.
Кәсіптік техникалық мектептердің материалдық техникалық базаларына
техникалық машиналар – яғни автомобильдер мен тракторлар жатады.Қазіргі
нарықтық заманда ең тиімді көліктердің бірі – автомобиль көлігі. Бұл
қоғамда автомобильсіз жүру мүмкін емес.
1.1 М. Бейсебаев атындағы Талғар агробизнес және менеджмент
колледжінің оқу – өндірістік сипаттамасы
Жетісу жұмысшы және солдат депутаттарының 1918 жылғы 12 –
қыркүйектегі Қаулысымен Верный төменгі ауылшаруашылығы мектебінің
негізінде Жетісу ауылшаруашылығы училищесі құрылды.
1936 жылдан бері Талғар ауылшаруашылығы техникумы деп аталды.
Қазақстан Республикасының Білім Министрлігінің 1995 жылғы 11 –
желтоқсандағы бұйрығымен талғар ауылшаруашылығы техникумы Талғар
ауылшаруашылығы колледжі деп аталды. Қазақстан Республикасы Білім және
Мәдениет Министрлігінің 1997 жылғы 3 – маусымдағы №200 бұйрығымен Талғар
ауылшаруашылығы колледжі Талғар ауылшаруашылығын механикаландыру және
электрлендіру колледжімен біріктіріліп, Талғар агробизнес және менеджмент
колледжі деп аталды. Қазақстан Республикасының Үкіметінің 1997 жылғы 3 –
қарашадағы № 1485 Бұйрығымен Талғар агробизнес және менеджмент колледжіне
М. Бейсебаевтың есімі берілді. Алматы облыстық білім басқармасының 1999
жылғы 24 – наурыздағы бұйрығымен Талғар агробизнес және менеджмент
колледжі Мемлекеттік қазыналық білім кәсіпорны болып қайта құрылды.
Уақытша Мемлекеттік лицензияны Білім министрлігінің БМ №0000432
сериясымен 1998 жылдың 22 – мамырында Қазақстан Республикасы білім,
мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі берген. Лицензияның күші 2001
жылдың 1 – қыркүйегіне дейін жарамды.
Құрылғанына 83 жылдан бергі уақытта колледж Қазақстан
Республикасының 18047 мыңда й ауылшаруашылығы орта мамандарын даярлады.
Қазіргі уақытта колледж төмендегідей мамандар даярлайды:
1. 4406002 – Агроном мамандықтары (күндізгі, сырттай)
2. 4409002 – Өсімдіктерді қорғау жән агроэкология (күндізгі, сырттай)
3. 4412002 – Шаруа қожалығын (фермерлік) ұйымдастыру және енгізу
(күндізгі)
4. 4405002 – Жерге орналастыру (күндізгі)
5. 4402002 – Ауылшаруашылығын механизациялау мамандықтары (күндізгі
және сырттай)
6. 4432002 – Ауылшаруашылығын электрлендіру мен автоматтандыру
(күндізгі және сырттай оқу)
7. 3706002 – Есептеу техникасы мен автоматтандыру жүйесін
программалаумен қамтамасыз ету (күндізгі оқу)
8. 0705002 – Ауылшаруашылығындағы экономика мен бухгалтерлік есеп
(күндізгі және сырттай оқу)
9. 0703002 – Қаржыландыру мамандығы:
1) Салық және салық төлеу (күндізгі, сырттай және кешкі оқу)
10. 0719002 – Кеден істері (күндізгі, сырттай)
11. 0205002 – Құқық істері (күндізгі, сырттай)
12. 4238002 – Жемістер мен көкөністерді сақтау мен қайта өңдеу
(күндізгі, сырттай оқу)
13. 3002002 – Автомобиль көліктерін жөндеу және эксплуатациялау
14. 3005002 – Автомобиль көліктерінде тасымалдауды ұйымдастыру мен
басқару (күндізгі және сырттай оқу)
1998 жылы колледждің жанынан жоғарыдағы мамандықтарға
сәйкестендіріліп лицей ашылды. Колледжде бітіруші мамандарға негізінен
жұмыс щаруа (фермерлік) қожалықтары, ауылшаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу
цехтары, аудандық электр жүйесі, жеміс – көкөніс базалары, сауда базалары,
өсімдіктерді қорғау станциялары, облыстық немесе аудандық жер комиттетері,
пестицидтер мен тыңайтқыштарды қолданаты арнайы фирмалар, техникалық
қызмет көрсету станциялары, бухгалтерлік және аудиторлық қызмет саласы,
салық инсекциясы т.б. табылады. Сонымен бірге, өз істерімен шағын және
орта бизнеспен (автомобиль электр жүйесімен жөндейтін цехтар, тұрмыс
элетротехникасын жөндеу, ауылшаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу цехтарын
ашу және тағы басқалармен) айналысуына болады.
Колледжде оқушыларға білім беру үшін жалпы білімдік пәндер,
құқықтану және компьютерлік техника пәндерінен Талғар қаласының
мектептерінен мұғалімдер келіп дәріс береді.
1.2 Колледждің жетекшілері мен педпгогикалық құрамы
Колледждің жетекшілері (басшылары) 6 адам, олардың колледжде жұмыс
істеу тәжірибелері мол.
1. Директоры – Үмбетова Н.Б. колледжде директор болып 7 жыл жұмыс
істейді, педагогикалық стажы 22 жыл. РУМОК председателі. Нәйля
Бейсенбайқызы Әйел басқарған озық мекеме атты конкурста Семья
және әйелдер ісі жөніндегі Республика Президентінің Ұлттық
комиссиясының дипломымен наградталған.
2. Директордың оқу – ісі жөніндегі орынбасары – Бағисов Ш.А.
Колледжде 16 жыл жұмыс істейді, педагогикалық стажы 30 жыл.
3. Директордың тәрбие жөніндегі орынбасары – Паршина В.Г. колледжде
20 жыл жұмыс істейді, педагогикалық стажы 19 жыл.
4. Директордың тәрбие жөніндегі орынбасары – Төлегенова Г.Н колледжде
17 жыл жұмыс істейді, педагогикалық стажы 23 жыл.
5. Бөлім меңгерушісі – Хамраева А.А. коллежде 22 жыл жұмыс істейді,
педагогикалық стажы 18 жыл.
6. Колледждің сырттан оқыту бөлімінің меңгерушісі – Ноғаева Б.Т.
7. Алғашқы әскери даярлық жетекшісі – Сугурбеков Р.К. колледжде жұмыс
істейді, педагогикалық стажы 33 жыл.
8. Бас бухгалтер – Жуковская Н.И. колледжде 6 жыл жұмыс істейді,
педагогикалық стажы 21 жыл.
Барлық жетекшілер құрамы негізгі мамандықтары бойынша жоғары
білімді, орта жас мөлшері 47 жас.
Колледжде штат бойынша 60 мұғалім жұмыс істейді, яғна сабақ
берушілердің 86 пайызы.
Мұғалімдердің 76 пайызы бірінші және екінші категориялы ұстаздар.
Барлық мұғалімдер жоғарғы білімді, педагогикалық стажы 3 жылдан 39 жыл.
Мұғалімдердің негізгі бөлігі колледжде 15 жыл істеген.
Колледжде мұғалімдердің білім деңгейін көтеруге үлкен көңіл
бөлініп отырады. Соңғы 5 жылда мұғалімдердің 85 пайызы, ал 1998 – 1999 оқу
жылында 27 пайызы білімін көтерді. Мұғалімдер білімдерін Алматы қаласының,
жоғарғы оқу орындарында, өндірістерде, шет елдерде, сонымен қатар
колледжде көтеріп отырады.
Мәселен, КИМЭП-те экономикалық пәндер бойынша 6 адам (Королева
В.Д., Азатбекова О.Ж., Жүнісова С.С., Амаров Х.А., Лавренова Н.Д., Усунов
Ж.У.) Қазақстан АҚ-да аудит мамандығы бойынша Мусина М.У., Центр-аудит
АҚ-да Рудикова И.В. білімдерін жетілдірді. Қазақ Ұлттық университетінде
компьютер жүйесі бойынша Қарынбаев Қ. Білімін жетілдірді.
Қазақ Мемлекеттік Аграрлық Университетінде техникалық пәндер
бойынша Тукаев А.Т., Ералиев Қ.А., Төлегенова Г.Н., білімін көтерді.
Баранова О.Н. Талғар аудандық жер бөлімінде сынақтан өтті. Оқушы
Төлбаев Ә.Ә Қазақ Аграрлық университетінде сырттай аспирантурада оқиды.
Қазақ Мемлекеттік Аграрлық университетінде Фермерлік
шаруашылықты енгізу курсы бойынша Гуськова Л.М., Азатбекова О.Ж., Амаров
Х.А. оқыды.
2000 жылдың мамыр айында колледждің 30 мұғалімі және 2 колледж
бітіруші оқушысы Методологикалық мәдениет және кәсіби қызмет базасында
курстан өтті. Бұл курсты жүргізген Қарағанды кәсіпкерлік және менеджмент
мәдениеті институты қызметкерлері.
Колледждің 2 оқытушысы – (Хамраева А.А., Иванова О.А.) Қарағанды
Мемлекеттік техникалық унмверситетінің Кәсіпкерлік және басқару
факультетінде 2 апталық білім көтеру курсынан өтті.
Колледжде Жас педагог мектебі жұмыс істейді, мұнда жас
мұғалімдерге тәжірибелі ұстаздар сабақ оқыту әдістерін үйретеді.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау, білім және спорт
министрлігінің Бұйрығына сәйкес мемлекеттік Аттестация комиссиясы Алматы
су шаруашылығы колледжі, Алматы политехникалық колледждерінің қызметіне
талдау жасау кезінде колледждің тәжірибелі оқытушылары Гадомская Л.И.,
Паршина В.Г., Баранова О.Н. қатынасты.
Колледж шетелдік орталықтармен және ауылшаруашылығы ұйымдарымен
мұғалімдердің білімін көтеру мақсатында байланыстар жасап тұрады.
1989 жылы колледж Польша мемлекеті Легница қаласының
ауылшаруашылығы колледжімен ынтымақтастықпен тәжірибе алмасты.
1995 жылдың тамызында колледжде Германияның мамандары З.Пулман
мен А.Шольце Ауылшаруашылығы өндірістен жекешелендіруді күшейту және
мемлекеттен бөлуге байланысты курс өткізді.
Колледж Израильдің Қазақстандағы елшілігімен тығыз байланыс
жасайды. Оның айғағы, 1994 жылдан бері колледждің бірнеше оқытушысы
Израиль мемлекетінде болып, халықаралық курстарға қатынасты, сонымен қатар
колледжде Израиль мамандары ауылшаруашылығы дақылдарын өндірудің жаңа
технологиясы жайлы лекциялар оқыды.
1994 жылдан бері Израильдегі халақаралық курстарға колледж
директоры Үмбетова Н.Б., оқытушылар – Паршина В.Г., Баекешова Н.Ш.,
Қалибекова С.Қ., Лавренова Н.Д., Жоламанова С.К. қатынасты.
1997 жылы колледж негізінде ЮСАИД – пен ынтымақтастық байланыс
арқылы МАЩАВ – тың бастамасымен Консультациялық агробизнес орталығы
құрылды. Консультациялық орталықтың жұмысының мақсаты жеке қожалықтар
(фермерлер) мен ғылыми зерттеулердің орталық жүйесін құру, байланыстыру,
Израиль мемлекетінің Қазақстандағы жаңа технологиясының жеке
шаруашылықтарға қолдануын топтастыру болып табылады.
1998 жылдың наурыз айында колледжде Израилт мемлекетінің
мамандары Финхаз Корен мен Еммануел Либин Еркін нарықтық экономика
жағдайындағы шаруа (фермер) қожалықтарын ұйымдастыру деген тақырыпта 1 –
апталық семинар – курс өткізді. Бұл семинар - курста 23 оқытушы мен
фермер қатынасып, сертификат алды. Сонымен қатар, Сүт өндіру
технологиясы деген тықырыпта курс өтті. 1999 жылдың желтоқсанында Израиль
мамандары Қазіргі жапырақты бау – бақша өндіру әдістері мен жеміс –
көкөніс шаруашылығын басқару деген тақырыпта апталық курс өткізді. Онда
12 оқытушы мен 33 оқушы оқыды.
1995 жылдан бері колледж ауылшаруашылығын дамыту проблемаларымен
шұғылданатын Винрок Халықаралық институтымен (АҚШ) Фермер - фермерге
бағдарламасы бойынша ынтымақтастықта байланыс жасауда.1995 жылдың
желтоқсанында аталған институттың маманы, ауылшаруашылығы ғылымының
докторы, ауылшаруашылығы экономикасын дамытудың кеңесшісі Аллан Дж Уэб
пен ауылшаруашылығы маманы Брет Руттерфорд колледжде Ауылшаруашылығының
нарықтық бағыт - бағдары деген тақырыпта апталық курс өткізді, оған 14
оқытушы қатынасты. Соның нәтижесінде нарықтық экономика мен өндірісті
жоспарлау жайлы білімін көтерді.
1996 жылдың сәуір айында Мэрилэнд университетінің ауылшаруашылығы
ғылымының кандидаты, фермер шаруашылығын ұйымдастырудың маманы Дейл
Джонсон мен осы университеттің ауылшаруашылығы ғылымының кандидаты Майкл
Белл ауылшаруашылығындағы нарықтық қатынастардың бағыт – бағдары жайлы
апталық курс өткізді, оған 13 адам қатысып, бухгалтерлік есеп, компьютерде
жұмыс істеу мен бизнес – жоспар жасауға байланысты білімдерін көтерді.
1996 жылдың қыркүйегінде осы мамандар Ауылшаруашылығында компьютнрді
қолдану деген мәселеге байланысты курс өткізді, оған 15 оқытушы қатысып,
білімін көтерді. 1998 жылдың ақпан айында АҚШ – тың волонтерлері, ежелден
фермерлер Даян Риттер, Ховард Риттер ауылшаруашылығының нарық жағдайындағы
бағыт – бағдары жайлы курс өткізіп, фермерлер шаруашылығын ұйымдастыру,
жүргізуге байланысты тәжірибе алмасты.
1999 жылдың наурыз айында философия докторы, Батыс Иллинойс
университетінің жанындағы колледждің деканы Родни Дж Финг ауылшаруашылығы
факультеттерінде оқудың батыстық әдістері жайлы апталық семинар – курс
өткізді, бұл семинарға 5 облыстың аграрлық колледждерінің директорлары мен
Талғар агробизнес және менеджмент колледжінен 21 оқытушы қатынасты.
Колледж ауылшаруашылығын оқытудың Американдық орталығымен тығыз
байланыс жасайды.
2000 – 2001 оқу жылының наурыз айында ауылшаруашылықты дамыту
бойынша Халықаралық Винрок институтының (АҚШ) ауылшаруашылық дақылдары
және топырақтану бойынша мамандығы, лектор Уолтер Брэдди Баретт мырза
Агробизнесті басқару және лабораториялық зерттеу жүргізудің әдісі және
техникасы тақырыбында біліктілкті жоғарылату үшін апталық курс өткізді.
Оған қатысқан 36 оқытушының 10-на шаруа қожалығын ұйымдастыруға немесе
топырақты химиялық талдауы бойынша жеке лабораториясын ашуға мүмкіндік
беретін Халақаралық сертификат берілді.
3 қыркүйек 2001 жылы колледж 2001 – 2002 жылдар мерзімінде
экономикалық білімді дамыту және шағын бизнесті қолдау бойынша
Қазақстандағы АҚШ-тың Әлемдік Корпусымен келісімге отырды. Ол келісімге
сәйкес колледжде әлемдік корпустың волонтері Мистер Чен оқушыларға ағылшын
тілінде нарықтық экономика негіздерінен сабақ береді.
Колледж Түркия мемлекетімен байланыстар жасап отырады. Түркия
елшісі Аттиле Эрбильдің араласуымен колледжде түрік тілін оқытудың курсы
өткізілді. 1999 жылдығ шілде айында колледж директоры Үмбетова Н.Б.
Түркияда өткен Түркия мемлекетінің білім және мәдениет жүйесімен танысу
деп аталатын семинарға қатынасты.
Жастарды бастауыш және орта кәсіптік білім негізінде
кәсіпкерлікке оқыту, олардың еңбек нарығына енуі атты жоба шеңберінде
өткен Кәсіптік мектеп және колледж оқушыларының жұмыс іздеуі, орналасуы
және кәсіптік
бейімделуі семинарында колледж директоры Үмбетова Н.Б. өте жақсы
оқығандығы үшін сертификатқа ие болды. Ол сертификат арқылы басқа
мамндарды оқыту құқығына ие болды.
1.3 Колледждің оқу – материалдық және әлеуметтік базасы
Колледждің оқу корпусы Алматы облысының Талғар қаласында
Т.Рысқұлов көшесінде 68 үйде орналасқан. Колледждің оқу – тәжірибе
шаруашылығы қаладан тыс, оқу корпусына 2 шақырым жерде. Оқу корпусы 1951
жылы салынған. Ал, Жастар жатақханасы 1964 жылы, гимнастикалық спорт
залы 1951 жылы, ойын спорт залы 1971 жылы салынған.
Колледждің ғимараты мен құрылыстарының жалпы жер көлемі – 112603
кв м,
- Оқу лабораториялық ғимараты – 6101 кв м, құны 1357 мың тенге;
- Жатақхана ғимараты – 3907 кн.м.., құны 416 мың т.
Оқушылар сабақ оқуына барлық жағдайлар бар (100 пайыз).
Колледждің материалдық – техникалық базасы жақсы, 20 лаборатория,
11 кабинет бар. Барлық лабораториялар мен кабинеттер қажетті құралдармен
жабдықталған, сабақ өтуге барлық мүмкіндіктер бар.
Оқу белгіленген бағдарламалар мен жоспарлар арқылы өткізіледі.
Колледжде Pentium процессорларымен жабдықталған 44 орындық 4 компьютер
сыныбы бар. 360 орындық клубта үйірмелер, хор, ұлт – аспаптар оркестрі,
вокальды ансамбль жұмыс істейді. Спорт залда (көлемі 901 кв.м) барлық
спорт құрал – жабдықтары бар. Екі жазғы спорт алаңдары, футбол алаңы
оқушылардың бос уақытында және сабақ өтуге сәйкес жасалған. 300 кв.м.
гүлдер, көлемі 2840 га оқу – тәжірибе шаруашылығы, машина – шаруашылық
алаңдары бар. Колледждегі автокөліктер:
5 – жеңіл автомобиль;
8 – жүк машинасы;
2 – автобус бар.
Колледждің оқу – тәжірибе шаруашылығында техникаларды жөндеу,
сақтау үшін шеберханалар мен гараждар бар. Сол секілді колледжде шағын –
диірмен, шағын – наубайхана, теплица жұмыс істейді.
Республиканың барлық оқу орындарында болып жатқан нарықтық
қиындықтарына қарамастан, колледждегі оқу кабинеттері мен лабораториялар
(зертханалар) сақталып, қажетті деңгейде ұсталады және негізгі материалды
– техникалық өндірістік – оқу базасы болып саналады.
2000 – 2001 жылдар аралықтарында колледж кітапханасы барлық
мамандықтар үшін 225 дана (180 940 тг) әр – түрлі оқу кітаптары және
көрнекті оқу – құралдарына толтырылды. Жыл сайын Республикалық
басылымдарға 100 000 теңгеге жазылу жүргізіледі.
1.4 Жаңа технологияны енгізу
Колледждің педагогикалық ұжымы оқу процесіне жаңа оқу
технологиясын енгізу мәселелерімен айналысады. Бұл жаңа оқу технологиялары
оқудың интерактивті түрінде оқытушыға тән, оқу процесінің активті әдісін
қолданады. Оның сапалық түрлері негізінде төмендегі әдістер қолданылады.
- Іскерлік ойындар ідісі
- Шаруашылық жағдай әдісі
- Практикалық жұмыстарды орындау
- Бақылау тестері әдістері
Мәселен, экономикалық пәндер мұғалімдері: Фирма ашу, Нарық
экономикасының әлемі, Кәсіпкерліктің үш түрі және салық инспекторы
ойындарын жүргізеді. Менеджмент негіздері бойынша Еңбек қатынастарының
технологиялық негіздері тақырыбы бойынша жеке тұлғаның белсенділігін
анықтау үшін психологиялық ойын жүогізіледі.
Колледжде мұғалімдер оқушылардың білімін тексеру үшін күнделікті
және қорытынды тестер енгізді. Барлық жалпы кәсіби пәндер мен арнаулы
пәндер бойынша талдаулар, әдістеме, тестер бар.
Үстіміздегі оқу жылында мемлекеттік және курстан көшу емтихандары
бойынша оқушылардың білімін тексеру үшін компьютерлік бағдарламалар
жасалып енгізілді. Бухгалтерлік бөлімде оқу процесінде Бухгалтер 1С
компьютерлік бағдарлама енгізілді.
Республикалық оқу – әдістемелік бірлестігінің басшысы
Н.Б.Үмбетованың жетекшілігімен колледж мұғалімдер ұжымы 1997 жылы Орта
кәсіптік білім бойынша мемлекеттік жалпы міндетті стандарттарды жасады
және төмендігідей мамандықтар бойынша типтік оқу жоспарлары мен
бағдарламаларын жасады:
1. Шаруа қожалығын (фермерлік) ұйымдастыру
2. Жерге орналастыру
3. Ауыл шаруашылығын механикаландыру
4. Ауыл шаруашылығын электрлендіру мен автоматтандыру
5. Өсімдікті қорғау және агроэкология
6. Жемістер мен көкөністерді сақтау және қайта өңдеу
7. АӨК-нің менеджменті
8. Ихтиология және балық өндірушілік
9. Қаржыландыру мен салық және салық салу (кешкі оқу түрі), 1999 жылы
жоғарыда көрсетілген жалпы міндетті мемлекеттік стандартпен оқу
жоспарлары 9 – сыныптан бастап оқуға оқушылар қабылдайтын
болғандықтан қайта өзгертіліп жасалды. Сонымен қатар төмендегі
мамандықтар бойынша мемлекеттік стандарттар мен оқу жоспарлары қайта
жасалды:
1. Агрономия
2. Шарап жасау
3. Орман және орман шаруашылығы
4. Гидромилиоратор
5. Қоршаған ортаны қорғау және табиғат ресурстарын тиімді пайдалану
6. Мал дәрігерлік
7. Мал дәрігерлік санитария
Бұл оқу құжаттарымен Қазақстанның 31 аграрлық колледждері
қамтамасыз етілген.
2000 жылдың сәуір айында колледж орта кәсіптік білім берудің
жалпы міндетті мемлекеттік стандарттарын жасауға байланысты Республикалық
конкурсқа қатысты.
12 – 13 қазан 2001 жылы Алматы қаласында өткен Қазақстан білімін
информатизациялау: ХХІ ғасырға қадам атты Қазақстандық халықаралық
Форумында колледж оқытушысы Қарынбаев Қ.Б. Білімді информатизациялаудың
мемлекеттік стандартына сәйкес оқушылардың білімін бақылауды ұйымдастыру,
осы заманғы компьютерлік технологияны қолдану тақырыбына баяндама жасады.
2000 жылдың 15 және 19 – мамыр аралықтарында колледж базасында
Қарағандылық кәсіпкерлік және менеджмент мәдениеті институтымен
ұйымдастырылған Кәсіби қызметтің методологиялық мәдениеті курсы
өткізілді. Бұл курсты 25 арнаулы пән оқытушылары оқып шықты.
Кәсіпорындар, салық мекемелері, жұмыспен қамтамасыз етушілер және оқу
орныдарымен байланыс
Колледж өзімен сабақтас жоғарғы оқу орындарымен, ғылыми – зерттеу
мекемелерімен және өндірістік кәсіпорындарымен тығыз байланыста бола
отырып, дипломға рецензия жазу кезінде жоғарғы оқу орындарының тәжірибелі
оқытушылары, мықты мамндармен байланыс жасайды. Мәселен, өткен оқу жылында
осындай шараларға байланысты төмендегі адамдар шақырылды:
Қазақ Мемлекеттік Аграрлық Университетінің оқытушысы, педагогика
ғылымдарының докторы, Нәбиев К.А.
Ауылшаруашылығы ғылымдырының кандидаты – габрельян В.З.
Техника ғылымдарының кандидаты, доцент – Исахагов М.И.
Ауылшаруашылығы ғылымдарының кандидаты, доцент – Балгабаев А.
Техника ғылымдарының кандидаты, доцент – Бекенов А.И.
Техника ғылымдарының кандидаты, доцент – Байжұманов С.
Алматы облыстық, ауылшаруашылығы департаментінің бастығы Ұзақов Т.У.
Алматы облыстық, кадрлардың кәсіби шеберлігін дамыту институның
директоры Баймолдаев Т.М.
Алматы облыстық, қоршаған ортаны қорғау басқармасының бастығы Айтжанов
А.А.
Қазақ Мемлекеттік Басқару Академиясының кафедра меңгерушісі, экономика
ғылымының кандидаты – Мерьякупова С.Т.
Есік өндірістік басқармасының бастығы – Бақбергенов М.
ТЭЛМЗ бас инженері – Шакиров Б.М.
Алматы кх – кооперативі төрағасы – Смыков А.И.
Аудандық жер ресурстарын басқару комитетінің төрағасы – Иванов Ю.К.
Облыстық, жер ресурстарын басқару комитетінің төрағасының орынбасары –
Красмик В.К.
Қазақстан Республикасы Білім Министрлігінің 1996 жылдың 24
қазанындағы №324 бұйрығына сәйкес ауылшаруашылығы өнімдерін өндіру
технологиясы мамндығы Республикалық методикалық бірлестігі құрылды. Ол 15
мамандықты біріктіріп отыр.
Методикалық бірлестікке бір – бірімен тығыз байланыс жасап
отырған 31 колледж кіреді.
1997 – 2000 жылдары үнемі әрбір жыл сайын маркетинг, менеджмент,
бухгалтерлік есеппен компьютер мамндықтары бойынша аграрлық колледж
мұғалімдері білімдерін көтеріп отырады.
2 Әдістемелік тарау
2.1 Ауылшаруашылық машиналары пәні бойынша күнтізбелік-сеткалық кестені
құрастыру
Күнтізбелік-сеткалық кесте оқу жоспарларының және оқу
бағдарламаларының жүйелігінің тақырыптарды үйренудің кестелік түсіндірілуі
болып есептелінеді. Күнтізбелік-сеткалық кестені жасау алдыңғы қатардағы
педагогикалық тәжірибе. Күнтізбелік-сеткалық кесте күнтізбелік мерзімді,
лабароториялық-практикалық сабақтармен және басқа тақырыптармен байланысты
анықтауға мүмкіндік туғызады.
Күнтізбелік-сеткалық кесте сабақтардың тақырып бойынша күнтізбелік
мезгілді сабақтардың формуласын (саны және сабақтардың ұзақтығын, олардың
алмасуын) анықтауға, теориялық және лабораториялық – практикалық
сабақтардың аралығындағы байланысты анықтауға болады.
Оқушыларға оқу информациясын жеткізу үшін алдымен оқытушы сол
материалдардың мазмұнын анықтап терең білуі керек. Бұл дайындық жұмысы
алдын-ала, яғни, оқу материалын оқып үйренуге дейін жасалады. Оған мынадай
элементтер кіреді:
-бар материалдарды теріп,оқып, жүйелендіру;
-оқу және көрнекі құралдарды даярлау және пәнаралық байланысты анықтау.
Күнтізбелік-сеткалық кестені құрастырғанда оқу жоспарына сүйенеді.
Оқу жоспары дегеніміз-оқу орындарында оқылатын оқу пәнінің құрылымын, оның
оқу жылы бойынша өту тәртібі мен бірізділігін, әр оқу пәніне берілетін
уақыт мөлшерін және оқу жылының құрылымын белгілемейтін мемлекеттік құжат.
Күнтізбелік-сеткалық кесте кесте түрінде құрылады. Кестенің сол жақ
бөлігінде пәндердің реті көрсетіледі, жоғарғы бөлігінде курсқа, жарты
жылдыққа, аптаға бөлінген уақыт беріледі. Әр пәнге аптаға сәйкес, қарама-
қарсы жағында сағаттар саны көрсетіледі.
Күнтізбелік-сеткалық кестені құрастыру жүйесі:
-курстағы апталық оқу сабақтарының санын анықтайды;
-тақырыпты қай курста оқитындығын анықтайды;
-оқу жоспары бойынша аптадағы оқу сағаттарын анықтайды;
-пәннің тақырып жоспарына сәйкес тақырыптың графикалық бейнесін көрсетеді;
-техникалық және практикалық оқу байланысын көрсетеді.
Күнтізбелік-сеткалық кестенің мүмкіндіктері:
-тақырып бойынша күнтізбелік сабақ мерзімін анықтау,яғни қай тақырып, қай
уақытта, қай күні, мерзімі мен өткізілетіні нақты белгіленеді;
-теориялық және лабораториялық-практикалық сабақ арасындағы байланысты
анықтайды. Яғни, теориялық және лабораториялық-практикалық сабақтарды
бекіткен кезде оқытушы оқушыларға тақырып материалын тереңірек оқытады;
-сабақ формуласын анықтайды.
2.2 Құрылымдық логикалық талқылау
Құрылымдық логикалық талқылау дегеніміз-оқу элементтерін және олардың
дәрежелерін, байланыстарын, қарым-қатынастарын анықтау. Оқу
материалдарының логикалық құрамында байланыстар мен ұсыныстар өздігінен
болмайды, олар оқу элемент терінің арасындағы қатынастарды анықтайды.
Сондықтан құрылымдық логикалық талқылауды сол түсініктерді анықтаудан
бастаймыз. Ол үшін оқу элементтерінің алгоритімін білу, яғни тақырыптың
оқу материалының құрылымдық логикалық сұлбасын түсіруінің бірінші кезеңі.
Әрбір оқу пәні білімінің бір тобы немесе топтардың бірлігі болып
келеді.
Техникалық білімдердің тобына төмендегілер жатады:
1.Түсінік, объектінің қызметі.
2. Объектінің жұмыс істеу негізіне жататын құбылысы, заңдылық қасиеті,
жұмыс істеу принципі.
3. Объектінің құрылымы, құрылысының топтасуы.
4. Құрылым ерекшеллігі.
5. Объектінің жұмыс істеу көрсеткіштері, белгілері, техникалық
сипаттамасы.
6. Объектіні күту.
Әрбір блоктың мазмұны, саны және сапасы жағынан әр түрлі және оқыту
мазмұнына бағынышты болады, бірақ блоктарға кіретін сұрақтарды кез-келген
оқып үйренетін объектілерге ұсынылған жүйелілікпен ғана атау керек.
Оқу элементтерін таңдау оқу материалы мазмұнының құрылымдық логикалық
сұлбасын жасаудың екінші кезеңі болып табылады. Түсініктерді
қалыптастырудың деңгейін анықтау үшінші кезең болып саналады.Түсініктің
маңызы, демек оны игеру және қызықтау мақсатымен деңгейі осыған тиісті
төрт деңгейде, яғни танысу-еске түсіру-іскерлік-трансформация бойынша
атқарылуы мүмкін.
Тақырыптың оқу элементтерінің спецификациясы
Блок нөмірі Негізгі оқу элементтері жэне негізгімен бірге оқылатын басқа оқу элементтері
I Қатараралық өңдеу машиналары туралы түсінік пен анықтамалар
II Қатараралық өңдеу машиналардың жұмыс істеу құбылысы, заңдылық – қасиеті және жұмыс істеу
принципі
III Қатараралық өңдеу маиналарының құрылымы
4-культиваторлар;
а- КПШ-9; жалпақ тілгіш культиватор. КПШ-5; бақша культиваторы .5. КПГ-2,2; ; 6. а- ОПТ-3,5;
б-КПН-4,2; 7.КПС-4; 8. а-КЛ-2,6; б-КА-2,6; в-КСГ-5; 9.а-КШ-3,6А;б- КПЭ-3,8; в-КШ-3,6.
IV Қатараралық өңдеу машиналарының құрылым ерекшеліктері
V Қатараралық өңдеу машиналарының жұмыс істеу көрсеткіштері
VI Объектіні күту
" Ауыл шаруашылық машиналары " пәні бойынша күнтізбелік-сеткалық кесте
Сабақтардың оқу Оқу аптасының номері
тәртібі мен
түрлері
1-жартыжылдық 2-жартыжылдық
1 2
II
III
IV
V
VI
2.3 Қатараралық өңдеу машиналары тақырыбы бойынша перспективалық –
тақырыптық жоспарын жасау.
Теориялық оқытуды жоспарлайтын негізгі құжаттар,олар:перспективалық
тақырыптық жоспар және сабақ жоспары болып саналады.
Сабақты ғылыми - әдістемелік деңгейде өткізу үшін мұғалім өзінің
жұмысын жоспарлау тиіс.
Оқытушы оқу пәнінің тақырыбын оқу жоспары мен бағдарламасына сүйеніп,
перспективалық тақырыптық жоспар алдын ала құрастырылады, яғни тақырып
бойынша сабақ жүйесін анықтайды.
Перспективалық тақырыптық жоспарының негізі-тақырып бойынша сабақ
жүйесін құрастыру. Ал, сабақ жүйесіне тақырып бойынша оқу процесінің
мынадай негізгі элементтері: жаңа білімді хабарлау, білім мен білікті
бекіту, білімді жүйелендіру және қорытындылау, бақылау және тағы басқалары
кіреді.
Перспективалық тақырыптық жоспардың құрылымын үш компонентке бөлуге
болады:
1. Тақырыптың оқу материалын сабақтарға бөлу (1,2,3,4 графалар)
2. Әрбір сабақтың әдістемесі(5,6,7,8,9 графалар)
3. Оқу тәрбие процесін жабдықтармен қамтамасыз ету(10 графа)
Перспективалық тақырыптық жоспарының тақырып бойынша сабақ жүйесі
тақырыптың мазмұнын логикалық байланыстырады.
Перспективалық тақырыптық жоспарда оқу материалы сабаққа рационалды
бөліне отырып, келесі сұрақтарды қарастыру керек:
-оқыту жұмысын ұйымдастыру формасы;
-сабақ барысындағы оқушылардың өзіндік жұмысы;
-пәнаралық байланысты іске асыру;
-тәрбиелік жұмыспен байланыс;
-көрнекі оқу-құралдарын, дидактикалық материалды және техникалық оқу
құралдарын пайдалану жолдары;
-оқушыларға үй тапсырмасын беру;
-тақырып бойынша оқу және әдістемелік әдебиеттерді пайдалану.
Мұғалім перспективалық тақырыптық жоспардың компоненттерін өзі
жасайды. Жоспардың компоненттері оқу пәніне, тақырыптың мазмұнына,
кәсіптік мектептің оқу-материалдық базасына, оқушының білім деңгейіне
байланысты жасайды. Перспективалық тақырыптық жоспар әдістемелік
комиссияда қаралып, бекітіледі.
2.4. Сабақ жоспарын жасау әдістемесі
Сабақ жоспары перспективалық тақырыптық жоспарға сүйене отырып,
оқулықтар мен оқу құралдары негізінде жарты немесе толық оқу жылына
құрастырылады. Сабақ жоспары- бұл әр сабаққа жасалады, ол оқу жұмысын
жоспарлаудың негізгі формасы. Жасалған жоспар бойынша мұғалім: сабақ
тақырыбы бойынша оқулықты, оқу құралын және қосымша әдебиеттерді пайдалана
отырып, өз білімін тексереді және қосымша әдебиеттерді пайдалана отырып,
алдын-ала жаттығуларды дайындап, сабақ міндеттерді шешіп және тәжрибелерді
орындайды, жабдықтарды тексереді.
Сабақ жоспарында сабақтың оқу-тәрбие мақсаты мен тақырып көрсетіледі.
Негізгі оқу элементтері мен құрылымы, уақыты, сабақтың материалдық-
техникалық жабдықталуы, оқытушының жұмыс мазмұны, сабақтағы өзіндік
жұмыстың мазмұны, үй тапсырмалары және тағы басқа сұрақтар қарастырылады.
Сабақты жоспарлау негізінде өткен сабақтардың нәтижелерін есепке
алып, мұғалім әрбір сабаққа дайындалады. Сабаққа дайындалудың басты
компонентерінің бірі-оқу материалын таңдап алу.Бұл жерде сабақтың идеялық-
теориялық бағыты анықталады, сабақта негізгі идеялар, ұғымдар,
заңдылықтар, тарихи және политехникалық мәліметтер айтылады. Мұғалім
оқушылардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастыруды ойластырады, оқытуды
ұйымдастырудың формалары мен функцияларын пайдаланады.
Сабаққа дайындалу үшін өткен сабақты талдау қажет, ол үшін мына
мәселелерді еске алған жөн: тақырып мазмунын оқытушылар қалай игереді,
сабақта қолданылған оқыту әдістерінің тиімділігі, сабақтың дидактикалық
және тәрбиелік міндеттері қалай шешіледі, сабақтың жетістіктері мен
кемшіліктері, сабақ процесінде болған кемшіліктерді келесі сабақтарда
болдырмау жолдары.
Сабақты осындай тәсілдерді пайдаланып өткізу мұғалімнің ғылыми-
әдістемелік, педагогикалық шеберлігін сипаттайды. Ал педагогикалық
шеберлік дегеніміз-оқыту мен тәрбие жұмысын жүргізудің ерекше өнері.
АШМ пәні бойынша сабақ жоспары
Сабақтың тақырыбы: Қатараралық өңдеуге арналған машиналар құрылымы.
Культиваторлар.
Сабақтың мақсаты: Қатараралық өңдеуге арналған машиналардың құрылымы мен
түрлерін оқып-үйрену.
Сабақтың түрі: аралас.
Сабақтың көрнекілік жабдықталуы:плакат және диафильм культиваторлар
Сабақтың уақыты: 2 сағат.
Сабақ барысы:
1.Ұйымдастыру бөлімі
3-4 мин.
(оқушылармен амандасып,кабинеттің және топтық сабаққа дайындығын
тексере-
мін,кезекшінің ақпаратын тыңдап,журналға белгілеймін)
2.Өткен сабақ тақырыбы бойынша фронталді сұраймын. 5-6
мин.
Сұрақтар:
1.Қатараралық өңдеуге арналған машиналар туралы не білесіз?
2.Олардың жұмыс істеу ерекшеліктері деген не?
3.Қатараралық өңдеуге арналған машиналардың конструкциясы. 8-9 мин.
3.Жаңа тақырыпқа арналған сұрақ жазамын.
1.Қатараралық өңдеуге арналған машиналар түрлері.
6-7 мин.
2.Культиваторлардың жұмыс істеу процесі және оларды
плакатпен түсіндіру.
9-10мин.
3.Қатараралық өңдеу машиналарына қойылатын талаптар. 7-9
мин.
Сабақтың 2-ші сағаты
4.Оқушылардың өзіндік жұмысы
9-10мин
5.Сұрақ қою
8-9 мин
6.Диафильм,плакат
9-10 мин
7.Сабақты қорытындылау
5-7 мин
8.Үйге тапсырма беру
3-5 мин
9.Қызықтыру кезеңі
3-4 мин
2.5 Пәнаралық байланыс картасын жасау
Пәнаралық байланыс педагогика ғылымында философиялық ,
психологиялық , дидактикалық және әдістеме жағынан
қарастыратын күрделі кешенді сала. Пәнаралық байланыс
жалпы білім беру кәсіби техникалық цикл дәне өндірістік
оқыту пәндер арасында органикалық үйлесімді қалыптастыруға
мүмкіндік береді. Сонымен қатар оқу процесін ұйымдастыруға зор
әсер етеді.
Пәнаралық байланыс бүкіл жұмыстың мәнін оқушыларға кез-келген
теориялық және практикалық сабақта оқыған кезде бүкіл
жинақтаған білімдерді , дағдаларды қолдануды білу үшін мазмұнымен
құрылымы бойынша тиімді дидактикалық бірыңғай білім жүйесін
қалыптастырған.
Пәнаралық байланыс дегеніміз – жалпы ғылымдар жүйесінің
дидактикалық мақсаттардан туындайтын оқу бағдарламаларының өзара
шартты байланыстар. Педагогика ғылымында пәнаралық байланыстарды
белгілі педагогтар , Коменский , Песталлоций , Ушинский. Пәнаралық
байланыс оқытудың мазмұны мен әдістері жете ұйымдастыру арқылы
шектер қоймайды.
Пәнаралық байланыс тұтас бір сабақ немесе сол сабақтың
үзіндісі кино , диафильм , телекөріністер арқылы жүзеге асырылады.
Пәнаралық байланыс ең маңызды міндетті оқу процесінің білім
беру , тәрбиелеу , дамытушылық ақпараттар арасындағы байланыстарды
құру болып есептеледі. Сонымен пәнаралық байланыстың негізгілері
мыналар:
• Оқу пәндер арасындағы байланыстың болуы , ғылымдар
негізінің білім жүйесінің дамуының негізгі шарты
деп есептеу.
• Пәнаралық байланыс жан – жақты тәрбие , білім беру
• жүйелерінің барлық салаларына кешенді жүйе жасайды.
• Маман даярлауда білім мазмұнының барлық құрылым бөлшектерінің
байланысын табады.
• Пәнаралық байланыс педагогикалық еңбектің ғылыми негізінен танымды
ұйымдастыруына жатады.
• Педагогикалық ұжымның барлық іс - әрекетінің бір–бірімен
келісуі және демократиялық негізінде жүріп – отыруына әсер
етеді.
2.6 Лабораториялық , практикалық сабақты өткізу әдістемесі оны
ұйымдастыру
Сабақ жоспары – нақты бір сабақты өткізу үшін тақырып
бойынша жасалатын міндетті құжат. Сабақ жоспарының
міндетті формасы бекітімеген. Кәсіптік мектептерде лаборатория ,
практикалық сабақты өткізудің негізгі ерекшеліктері звено
бойынша ұйымдастырылады.
Лабораториялық – практикалық сабақтың негізгі мақтасы –
оқушылардың тоериялық сабақта алған білімдері мен біліктілігін
қайта жаңғыртып , бекітіп , жұмыс орындарымен таныстырып ,
машиналардың құрылысымен реттеулерін бөлшектеп , жинап жөндеу
әдістерін үйрету. Сонымен қатар лабораториялық –
практикалық сабақ барысында оқушыларға мамандыққа
деген сүйіспеншілігін , қызығушылығын тәрбиелеу қажет.
Лабораториялық – практикалық сабақтың жоспары мыналарды қамтиды:
• Сабақтың тақырыбын
• Мақсатын
• Сабақтың материалдық – техникалық жабдықталуын.
• Уақыты
Сабақ барысы – ұйымдастыру бөлімінен ( 5 минут ), кіріспе нұсқаудан
(25 – 30 минут ) оқушылардың жаттығуларымен ағымдык
нұсқау (5сағ) және қорытынды нұсқаулардан (10 – 15 минут)
тұрады.
Кәсіптік мектептерде лабораториялық – практикалық сабақтарда
арнайы құрал – жабдықтармен жабдықталған лаборатормяда
және шеберханада өтеді. Оқытушы лабораторияда әрбір жұмыс
онын қажетті жабдықтармен , құрал – саймандармен қамтамасыз
ете отырып , жұмыстың белсеңді әдістерін ұйымдастыруды
көздейді. Лабораториялық – практикалық сабақты өткізу үшін
оқытушы және оқу шебері төменгідей құжаттарды жасау қажет :
• Сабақ жоспарын;
• Технологиялық нұсқау карталарын;
• Басқада дидактикалық құрал – жабдықтарын;
• Сабақтын тақырыбын , мақсатын;
• Материалдық – техникалық жабдықтарын;
• Оқушылардың жұмыс орындарының алмасу кестесін.
Нақты цикл ЛПС бойынша оқу тәрбие процессін жоспарлау
Лабораториялық – практикалық сабақтың жоспарын жасау
Сабақ жоспары дегеніміз тақырып бойынша нақты бір сабақты жүргізу
үшін жоспарланатын негізгі қажет. Ол педагог пен өндірістік оқыту
шеберінің дайындық жұмысының нәтижесі болып табылады. Сабақ жоспарының
стандартты міндетті жоспары бекітілген. өйткені жоспар формасы оның
мазмұны, өткізу әдісі тақырып материалын ашу тереңдігі сияқты сабақ
мазмұнына оның оқу және тәрбиелік ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz