Бейнелеу өнерінің пейзаж жанрының жасалу барысы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

Аннотация

«Шуақты күн» тақырыбындағы дипломдық жұмыста оқушыларға көркем-эстетикалық тәрбие беруде бейнелеу өнері жанрларының бірі табиғат көрінісі жанрының алатын орны көрсетілген. Пейзаж жанрында практикалық жұмыс жасау жолдары мен оны орындау әдістемелері қарастырылған. Сондай-ақ табиғат жанрында сабақ оқыту барысында көркем эстетикалық тәрбиеге баулудың көркем образдық оқыту бағытына негізделген теориялық және практикалық әдістер қарастырылған. Жұмыс түсініктеме хаттан “60” беттен және практикалық жұмыс 100х80 К. М. Б. тұрады. Түсініктеме хат кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен тұрады.

Аннотация

В дипломной работе под названием «Солнечный свет» рассматривается роль пейзажного жанра в художественно-эстетическом воспитании учащихся. Показаны приемы практической работы и методы обучения пейзажного жанра. Разработаны теоретические и практические методы, основанные на художественно-образное обучение в процессе художественно-эстетического воспитания на уроках пейзажного жанра. Работа состоит из пояснительной записки “60”стр. и практической работы Х. М. 100х80. Пояснительная записка состоит из введения, трех глав заключения, списка литературы.

Abstract

In degree work under name "Sunshine" is considered role of the landscape genre in artistic-aesthetic education учащихся. They Are Shown receiving the practical work and methods of the learning the landscape genre. It Is Designed theoretical and practical methods, founded on artistic-figurative education in process artistic-aesthetic education on lesson of the landscape genre. Work consists of explanatory note "60"стр. и practical work H. M. 100х80. The Explanatory note consists of introduction, three chapters of the conclusion, list of the literature.

Мазмұны

Кіріспе 3

1. Сыршырай өнеріндегі пейзаж жанрының қалыптасуы 5

1. 1 Қазақстан суретшілерінің сыршырайлық пейзаж жанрындағы туындаларының көркемдік ерекшілігі 5

2. Бейнелеу өнерінің көркем мәнерлік тілі және тәлім тәрбиелік

мәні 11

2. 1 Мектептегі бейнелеу өнері пәнін оқыту жүйесіндегі пейзаж жанрының көркемдік және тәрбиелік мәні 11

3. Бейнелеу өнері пәні арқылы тәлім-тәрбие беру 14

3. 1 Мектеп оқушыларына эстетикалық тәрбие беру 14

3. 2 Оқушыларды бейнелеу өнеріне деген икемділігін шыңдау. 20

3. 3 Майлы бояумен кенепте орындаудың ерекшеліктері және бейнлеу өнерідегі пейзаж жанрының мектеп бағдарламасында қолданылуы 21

3. 4 Бейнелеу өнерінің және пейзаж жанрының мектеп бағдарамасында қолданылуы 26

3. 5 Табиғат жанры арқылы эстетикалық тәрбие беру және шығармашылық жұмыс орындау 53

Қорытынды 59

Қолданылған әдебиеттер тізімі 60

Кіріспе

Қазақстан Республикасының Білім заңына сәйкес Республикамызда бейнелеу өнерін оқыту жаңа мазмұнға ие болып, жаңа бағдарламалар жасалып, тұжырымдалып жатыр. Бейнелеу өнерін мектепте тереңдете оқитын 1 сыныптан 4 сыныпқа дейін, 4 сыныптан 7 сыныпқа дейін қайта қаралып, едәуір өзгерістер мен, қосымшалар енгізіліп жатыр. Бейнелеу өнері пәні өзіндік атқаратын тәлім-тәрбиелік қызметімен, мектептегі оқу-тәрбие жүйесінде маңызды орын алады. Бұл пәнді оқыту, бейнелеу өнерінің сан-алуан түрлері мен жанрларының, олардың туындылары жасалатын көркем-бейнелеу, мәнерлік құралдарын, бейнелеу заңдылықтарын игертудің түрлі әдістерін меңгерту арқылы жүзеге асырылады.

Бейнелеу өнерінің түрлері, жанрлары сан-алуан. Сонымен бірге, бұл өнердің түрлері, өзіндік көркем мәнерлілік құралдарыменде ерекшеленеді.

Мектепте бейнелеу өнерінен сабақ беретін болашақ мұғалімдерді дайындайтын арнайы оқу орындарында, білімгерлер, бейнелеу өнерінің қыры мен сырын сыршырай, сурет, мүсін, сәндік қолданбалы өнер саласындағы көркемдік білім алады. Бұл өнер түрлері оқу орнында жеке-жеке пән ретінде алғашқы курстан бастап оқуды аяқтағанға дейін өтіледі. Сөйтіп, әр білімгер, бейнелеу өнерінің «әліппесінен» бастап шығармашылық деңгейге дейінгі оқу тәрбие сатысынан өтеді.

Бейнелеу өнерінің сыршырай түрі-ең кең тараған және адамның рухани дамуына ықпал ететін басты өнер, қоршаған өнердің бай болмысының мәнін айшықтап көрсете білуге мүмкіндік береді. Сыршырай өнері өзінің сан-алуан жанрлары мен көркем мәнерлілік тілі арқылы береді.

Сышырайдың сол жанрларының ішінде, қоршаған табиғат сұлулығын, болмысын, көңіл-күйін бейнелеуге бағытталған жанр түрі-пейзаж.

Пейзаж жанрының жасалу әдіс-тәсілдерін біз жыл сайын өтетін «пленэр» практикасында игереміз. Сол практика кезінде жасалған нобайларымызды, этюдтерімізді пайдалана отырып, шығармашылық пейзаж жасаймыз.

Міне, осы мәселелерге орай біз өзіміздің шығармашылық мәндегі дипломдық жұмысымызды «Туған өлке табиғаты» деп белгіледік.

Жұмыстың көкейкестілігі: Бейнелеу өнерінің қоғамдағы тәлім тәрбиелік мәнін, бейнелеу өнерінің, пейзаж жанрының ұрпаққа беретін тәлім-тәрбиесін, қоршаған ортаны танып-білуін ескере отырып таңдап алдым.

Дипломдық жұмыстың мақсаты : Қоршаған табиғат сұлулығын зерттей, талдай отырып, пейзаждық туынды жазу.

Дипломдық жұмыстың зерттеу нысанасы : Бейнелеу өнерінің пейзаж жанрының жасалу барысы.

Дипломдық жұмыстың пәні: Пейзаж жанрындағы «Шуақты күн» атты шығармашылық жұмыс.

Зерттеудің ғылыми болжамы: Болашақ мектептегі бейнелеу өнері мұғалімдерін бейнелеу өнері пәнін оқытуға дайындаудың ғылыми-педагогикалық негіздері айқындалса, болашақ бейнелеу өнері мұғалімдерін бейнелеу өнері пәнін оқытуға дайындаудың моделі, бағдарламасы және әдістемесі жасалса, онда болашақ бейнелеу өнері мұғалімдерін бейнелеу өнері пәніндегі пейзаж жанрын оқытуға дайындаудың ұтымдылығы артады, себебі болашақ бейнелеу өнері мұғалімдерін бейнелеу өнері пәнін оқытуға дайындаудың нәтижелері жаңа сапалық көрсеткіштерге көтеріледі.

Зерттеудің міндеттері:

Пейзаж жанрының қыры мен сырын, жасалу жолдарын, тәлім-тәрбиелік мәнін айқындайтын әдебиеттерді оқу.
Тақырып бойынша бейнелеу материалдарын дайындау.
Шығармашылық жұмыстың композициялық шешімін анықтау.
Бояулық шешімін анықтау.
Өлшемін белгілеу.

6. Жұмысты жазу және аяқтау.

Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негіздеріне: Бейнелеу өнері пәнінде көркем-эстетикалық талғамды қалыптастыру, көркемдік білім мен дағдыларды игеруге жүйелі қатынасты және оның жүйеге келтірілген көркемдік-эстетикалық педагогикалық, психологиялық тұжырымдамалары алынады.

Дипломдық жұмыстың тақырыбы «Шуақты күн» пейзаж. Жұмыс бояумен кенеп матада орындалған. Дипломдық жұмыс бірнеше кезеңдік ізденіс, дайындық жұмыстары негізінде орындалды.

Зерттеудің базасы: Пейзаж жанры живописі мақсаттарын шешу үшін үлкен мүмкіндіктер береді. Бейнелеу өнері мұғалімі осы пейзаждық жанрды шеберлікпен меңгеруімен қатар оны оқыта, үйрете алатындай және сол арқылы оқушыларды көркем, тәрбиеге баули алатындай дәрежеде оның әдістемелік негіздерін жан-жақты меңгеруі тиіс.

Зерттеу әдістері : Тақырыпқа сәйкес эстетикалық, өнертанымдық, педагогикалық әдебиеттерді талдау:

педагогикалық практика нәтижесін талдау;
оқушылар жұмыстарын талдау.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен теориялық маңызы : Қазақ халқының бейнелеу өнері баланың эстетикалық тұрғыда дамуы ойдағыдай болуы үшін, яғни оқушылардың жасына сәйкес іс - әрекеттерінің түрлерін дұрыс пайдалану қажет.

Сонымен қатар, бейнелеу пәнінің жаңа білім мазмұнына сай оны оқытудың әдіс - тәсілдерімен психологиялық жетілдіру қажеттілігі туып отыр.

Зерттеудің практикалық мәні : Өнерге баулуда бейнелеу өнері пәнінің қосар үлесі орасан зор. Оқушыларды бейнелеу өнеріне баулу арқылы көркемдік шығармашылығын шыңдау бүгінгі күннің көкейкесті мәселесі. Сондықтан еңбектің қажеттілігі мен маңызын және еңбек нәтижесін құрметтеуді пейзаж жанрының талаптарына сай әсемдей білуге, үйренуге талпыну керек.

Дипломдық жұмыс құрылымы: Бұл жұмыстың табысты болуы көбіне көп оқушының дара ерекшеліктерінің қажетсінуі мен мүддесінің, жалпы даму деңгейінің қаншалықты мөлшерде ескерілетіндігімен анықталады. Қазақстан бейнелеу өнерінің даму кезеңдері. «Шуақты күн» тақырыбындағы шығармашылық жұмыс және оның бейнелеу өнері пәні сабақтарында алатын орны.

1 . Сыршырай өнеріндегі пейзаж жанрының қалыптасуы.

1. 1 Қазақстан суретшілерінің сыршырайлық пейзаж жанрындағы туындыларының көркемдік ерекшеліктері.

Сыршырай-бейнелеу өнерінің неғұрлым бай әрі толысқан түрі, онда бейнелеудің сан алуан мол құралдары қолданылады. Суретшілер өнердің ұшы қиырсыз осы саласынан көбіне өздері сүйген әуендер мен тақырыптарды таңдап алады. Біреулері портреттер жазғанды ұнатады, екіншілері пейзаждарды, үшіншілері тарихи, соғыс немесе тұрмыстық көріністерді бейнелеуге құштар. Бейнелеу өнерінің бұлай сапталуы жанрларға бөліну деп аталады. Жанр сөзі француздың Qenre-түр немесе тек сөзінен шыққан. Сыршырайда мынадай жанрлар бөлінеді: натюрморт, пейзаж, портрет және тақырыптық картина. Айта кету керек соңғы жанр көбінде жанр делінеді, ал картиналар жанрлық картиналар деп аталады.

Пейзаж (“PAYSADE” деген француз сөзінен шыққан) -бұл ландшафты, табиғатты бейнелеу. Пейзаж дербес жанр ретінде, Қытайда, Жапонияда және басқа Шығыс елдерінде (VII-X ғасырларда) Европадағыдан ертерек қалыптасты. Европалық сыршырайда ол XVII ғасырда, алдымен Италияда пайда болды, ол содан кейін Голландияда ерекше жоғары дамыды. Орыс өнерінде пейзаждың гүлденуі XIX ғасырдың соңында тұспа-тұс келеді. (И. Левитан, К. Коровин, Н. Рерих және басқа да көптеген суретшілер)

Пейзаж қайсыбір жерлердің жәй айнытпай бейнелей салу емес, онда суретшілердің сезімдерін мен ойларын берудің үлкен мүмкіндіктері жатыр. Адам өмірімен салыстырып қарағанда табиғат өмірі мәңгілік сияқты болып көрінеді. Бұлт торлаған аспан, теңіз толқындары, ормандар мен таулар жүздеген, мыңдаған жылдар бұрын қандай болса, сондай күйінде қалады. Бірақ осы бір өзгермейтін табиғатты алуан дәуір суретшілері түрліше көріп, түрліше бейнеледі.

XVII ғасырлардағы голланд суретшілерінің картиналарында теңіз үнемі дерлік романтикалық сарынсыз болып келеді, олар табиғат сұлулығын іңкәрлықпен қызықтауға бейім емес. Олар үшін теңіз-сауда мен жұмыс орны, тіршілік қарекетін іздестіретін кеңістік.

Біздің атақты маринисіміз Айвазовскийде таңіз-әрдайым дерлік үрейлі дүлей күш, мөлдірлеу құпия сырлы тұңғиық. Орасан зор толқындар қия жаратылыстарға лап қойды. Адамдар, тіпті кемелердің өзі де-осынау қаһарлы, өлшеусіз қуатты стихияда өте кішкентай, дәрменсіз де қорғансыз. Оның картиналары әсем стихияға деген тәнтілікке, романтикалық сүйіспеншілікке бөленген.

Бір табиғи мотивтің өзі суретшінің қылқаламынан мүлде басқа толысуға, басқаша түске не бола отырып, шебердің талғамын, көзқарастары, көңіл күйін береді.

Оның үстіне, мәңгілік табиғат тіршілігіне уақыт өтуімен бірге жаңа әуендер енеді, табиғат адамның әсерімен өзгеріп отырады.

Кез-келген пейзаждың басты элементтері жер, аспан, су, ағаштар болып табылады. Пейзажды жақсы сала білу үшін де ең алдымен осы элементтерді, әсіресе ағаштарды сала білуге үйрену керек . Әйтпесе пейзаждың суреті өңсіз декорациялық дақтардың жиынтығына айналады -барлық ағаштар бірдей болып шығады, жермен судың көлбеулігі сезілмейтін болады, таулар мен бұлт өзіне тән формаларын жоғалтады.

Пейзажда көз ұшына кетіп жатқан кеңістік сезілуге тиіс, ал әрбір зат, әрбір ағаш өзіне тән белгілермен көрінуге тиіс. Бейне бір ағаштың жеке-дара портретін-діңгегін, бұтақтарын, ағаштардың ұшар басының, жапырақтардың және жапырақ топтарының сипатын беру керек. Ағаштың суреті келесі күні сурет пен түпнұсқаның арасындағы дәлме-дәл сәйкестікті еш қиындықсыз табуға болатындай етіп салынуға тиіс.

Ағаш-бұтақтар мен жапырақтардың кездейсоқ үйінділері емес, осы элементтердің өте сымбатты жүйесі. Егер суретші мұны сезінбесе, онда суретті аяқтай отырып, ол бейнеленген ағаштың белгілі бір бөлігі үшін модель қызметін атқарған бұтақтардың және жапырақ топтарының қайда тұрғанынын білмейтін болады. Жақсы суретте басты бұтақтар мен жапырақ топтарының мөлшері мен өзара орналасуы дәл берілуге тиіс. Мұның үстіне, суретші силуэтті ғана емес, сонымен бірге ағаштың көлемін де беруге ұмтылады. Әрине, ағаштың суретін дәл салу туралы айтқанда, біз әрбір жапырақшаны бейнелеуді көздеп отырған жоқпыз. Бірақ жапырақтарды бейнелеудің біздің алдымызда қандай ағаш тұрғанын бірден түсінуге мүмкіндік беретіндей графикалық шешімін табу керек.

Жердің суретін салған кезде оны көрермен горизонталь және көрерменнен қиырға кетіп бара жатқан жазықтық ретінде қабылдауын қадағалау керек. Бұған жазықтықтың картина төріне қарай кетуін баса көрсететін горизонталь бөліктер жәрдемдеседі. Пейзажды игеруге «микропейзаждардың» яғни кіші табиғи формалардың - тастардың, жер қыртыстары бөліктерінің, бұтақтардың, шөптердің суретін салу көмектеседі. Бірінші пландағы мұндай детальдар пейзажға жан бітіреді.

Шалғайдағы тауларда өзіне тән сыртқы тұрпаты бар жай дақ емес. Суретші олардың құрылысын, формаларын, жарықпен білінетін пластикасын ажырата алуға тиіс.

Пейзажда судың үлкен маңызы бар. Желдің күшімен су бетіне бір дөңес және майысқан айналардың шоғырына айналғандай болады. Сондықтан тұтас шағылысқан бейнелер бұзылып, үзіледі де бар болғаны толқындардың өркештерінде және олардың арасындағы жылғаларда ғана сақталып қалады. Толқындардың бізге қараған құлама жалдары негізгі шағылыстарды үзік-үзік бере отырып, аспанның шағылысқан бейнесін көрсетеді. Толқындар жоғарыдан дерлік қабылданатын, бақылаушыға таяу жерде бұл үзіктер мейлінше аз болады; алысырақта олар басым болады, ал негізінде шағылысу мүлдем дерлік жоғалады.

Толқынның формасы қатаң заңдылықтарға бағынады, сондықтан оны, ағаштың формасы сықылды, зерттеу керек. Әсіресе жағаға ұмтылған толқындардың құрылымын мұқият ұғып алу керек, мұнда олар алдыңғы толқынның кейін тепкен суымен кездесе отырып, үшкір көбікті жотасы бар шыр көбелек дөңгеленген иірімге айналып, оның бір бөлігі желмен толқынның артқы бетінде жоғалады да оны өрнекті көбікпен әшекейлейді.

Бұлттардың формасы мен табиғатын да ұғыну керек. Бұлттар вертикаль жазықтықта жабысып тұрмайды, олар жердің дөңгелек бетіне параллель кеңістікте бейне бір ілініп тұрғандай болады. Сондықтан ең үлкен бұлттар - жоғарғы бұлттар(яғни бізге ең жақын бұлттар), ал ең кіші бұлттар-төменгі бұлттар (яғни кеңістікте бізден мейлінше алыс тұрған бұлттар)

Пейзаждың суретін салған кезде ең алдымен бейнеленетін көріністің шегін анықтап алукерек. Сурет салуды жаңа бастаған суретші алғашқы кезде көрсеткіш тетікті-ортасынан тік бұрышты тесік кесіп алынған картонды немесе қағазды пайдалана алады. Көрсеткіш тетіктің екі квадраттан бір квадратқа дейін тесік пропорциясын өзгертуге мүмкіндік беретін жылжымалы жапқышы бар.

Әдетте көкжиек төмен деңгейде болғанда суреттің төменгі шегін мүмкіндігінше жоғарырақ жылжытуға ұмтылады. Көкжиек жоғары болған кезде (суретші, мысалы, таудан қарап тұрғанда), төменгі шекті мүмкіндігінше төменірек алуға деген тілек пайда болады.

Пейзаждың суретін салу таңданарлық сияқты болғанымен айта кетелік, өзіне қарап тұрып пейзаждың суретін салу жаңа бастаған суретші үшін - натюрморттың, тіпті адамның суретін салуға қарағанда неғұрлым қиын міндет. Бірінші ерекшелік-күн мезгілімен ауа райына байланысты біз тіпті басқаша қабылдаймыз. Сондықтан суреттемелерде күн мезгілін және суретші назарының бағытын жазып қоюға әдеттенген жақсы болады. Мұндай жазбалар жарықтаң өзіне тән ерекшеліктерін тез игеруге жәрдемдеседі.

Қазақстан суретшілерінің сыршырайлық пейзаж жанрындағы туындыларының көркемдік ерекшеліктері.

П. Г. Хлудовтың бастауымен Қазақстанда тұңғыш реет суретшілер көрмесі ашылады. Ол көрме 1928 жылы Семей қаласында бастау алып Шығыс Қазақстаннан Қызылорда қаласына дейін көшіп жүрді. Бұл көрмеге ұлттық суретшілер қатысады. Көрме Семей қаласында халық көңілінен шыққаннан соң ауылдарды аралауға шығады. Темір жолдан алыс аймақтарға, көрме экспозицияларын түйеге артып ауылды аралатады.

Хлудов мектебінде 30 жылдары Қастеевте сабақ алады. Өнердің қыры мен сырын табиғаттан үйренген Қастеев өз талантын шыңдау үшін кейінрек Мәскеуге аттанады. Мәскеуден бір 1 жылдан аса үйренген Қастеев туған еліне қайта оралады. 1933 жылы Қазақстанның суретшілер одағының ұйымдастыру комитеті құрылады. 1934 жылы Қазақстанның суретшілерінің тұңғыш көрмесі Мәскеуде ашылады. Ол көрме Мәскеудің шығыс мәдениеті көрме залында өтеді. 1935 жылы Қазақстанның суретшілерінің көрмесі Алматы қаласында ашылады. Осы көрменің негізінде Қазақстанның тұңғыш сурет галереясы ашылады. Галереяға Т. Шевченконың аты беріледі. Сурет галереясының ашылуына тіл маманы профессор Аманжолов Ж. қазақ суретшісі Жанкин үлкен қызмет атқарады. 1938 жылы алматыда тұңғыш көркем сурет училищесі ашылады. 30 жылдың аяғында Қазақстан суретшілер одағы не бары 17 адамды ғана қамтиды. Олардың арасында бірде-бір жоғары білімді суретшілер жоқ еді. Соған қарамастан сол кездегі суретшілер одағы -ның міндеттерінің бірі, Қазақстанның 20 жылдығына арналған көрме ұйымдастыру және Қазақстанның суретшілерінің бірінші сьездін ашу еді. Бұл көрме Республика өмірінде үлкен маңызға ие болды. Көрменің дайындығымен ашылуына Хлудов, ағайынды Ходжиковтар, Болкеев, Қастеев, Исмаилов, Оленов, Михеев, сияқты Қазақстанның басты суретші өкілдері ат салысты. Қазақстан жерінің табиғатын, қазақ тұрмысын, сол кездегі өндірістік, экономикалық дамуы Қазақстанның беделді адамдарының бейнлері саналады. Бүгінгі таңда жоғарыда аты аталған Қазақстан суретшілерінің біреуі де тірі болмаса да олардың көптеген жұмыстары біздің еліміздің баға жетпес құндылықтары болып табылады.

Қазақстанның тұңғыш көркем сурет училищесінің ашылуы, өркендеуі, жалпы көркем мәдениетінің дамуына үлес қосқан, тұңғыш училище.

Қазақстанның сыршырай жанрындағы мек тебі еліуші - жетіпісінші жылдары дамыды. Сыршырай жанрының дамуына ерекше үлес қосқан К. Тельжанов болды. К. Тельжаноы шығармашылығы екі ағымда - тарихи және тұрмыстық жанрда дамыды. Оның шығармашылық жолы басқа Қазақстандағы белгілі суретшілері сияқты Аманкелді образын бейнелеуден, болашақтың, қазақ халқының өмірін, бейнелеуден бастады. Білімгер кезінен К. Тельжанов өзінің дипломдық жұмысы ретінде «Аманкелді Иманов» (1953) алып, осы тақырыпта суретші көп ізденеді. Қазақстандағы ревалюция кезіндегі тарихын, табиғатын Торғай облысы даласының пейзаждық нобайын жасай отырып, архив материалдапрымен танысты. К. Тельжанов тұрмыстық жанрда көптеген шығармашылық жұмыстар жазса да оның басты тақырыбы революция тарихы еді. Білімгер кезінде Тельжанов «Жайлауда», «Үкіметші шопандар арасында» картиналарын жаздық демалыста жүргенде жазды. Картинаның мазмұны болашақ суцретші өмірден алды. Оның суреттерінде тау шақтығы, жасыл жайлау меризмге толы пейзаж табиғаттағы адамдар бейнесі болды. Батылсыздау болса да ол өз шығармашылығын «Халық және төңкеріс» тақырыбын дамытып, жасап шығара бастады. 1954 жылы Тельжанов «Алғашқы рет картинасын жазып, оны Мәскеуде көрмеге қойды: Суретте музыка мектебінде оқитын қазақтың кішкене ұяң қызын ұлттық киімде бейнеледі. Бұл шығармашылық жұмыс өзінің жаңалығымен, жұмсақ сезімділігімен көрермендерге тартымды болды. К. Тельжанов 1955 жылы Қазақстанды аралай жүріп «Ауысым», «Жамал», «Әмина әже» атты картиналарын жазды. «Әмина әжеде» қолына қуыршақ ұстаған кішкене ұқыздың, әжесінің құшағына кіріп, әжесінің әлдиліне ұйықтап қалып кетеді. К. Тельжанов бұл жерде күнделікті өмірді бейнелеген. Суреттің көркемдік ерекешілігіне К. Тельжанов 1955 жылы жазған «Жамал» шығармашылығында қол жеткізеді. Суретте шопан қыздың далада от жағып кешке тамақ пісіріп отырғаны бейнеленген. Шексіз далаға кешкі бұлыңғыш көлеңке түсіп, күннің соңғы шапағына өте жарық болып жасыл дала бейнесі берілген және жайылып жүрген малдар бейнесі көрінеді, айналада бейбітшілік пен тыныштық сезіледі. Жамал тізесін құшақтай отырып, ойлана армандап, отқа қарап отыр. «Жамал» картинасына қарай отырып қазақ даласының ұйқыға бөленер ымырт кезін сезінуге болады және осыған қарай отырып ұмыт қалған өмірдегі әлдене еске түскендей болады. Тельжановтың «Жамал» кішігірім затқа қарап салған натюрморттай қапық жасыл түске қарап, көгілдір аспанға қарап осы сезім арта түскендей болады. 1955 жылы «Кеш құрымды» жалғастыра отырып «Домбыра дыбысы» картинасын жазды. К. Тельжанов «Таза» пейзаж жазбайды бірақ барлық шығармашылығының көркемдік шешімін пейзаж арқылы береді. Суретшінің персонажын, қазақтың табиғатынсыз беру мүмкін емес.

«Жамал», «Қарлығаш», «Кеш құрым», «Домбыра дыбысы» картиналарындағы пейзаждар бұл лирикалық өлең, бұнсыз картина өзінің ойын поэзиясын тереңдігін жоғалтады. Адамдар мен табиғат үндестігін таба білген Тельжанов өз шығармашылығына жетектей түседі. Эпика және лиризм Тельжанов шығармашылығында осы екі сапа керемет үндестік тапқан. Тельжанов осы ерекшеліктерімен Қазақстанның алғашқы живаписшісі Ә. Қастеев өнерімен туыстас болып келеді. Ә. Қастеевте көрермендерді жетектей түседі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.