Қауіп - қатерлі факторлар
ЖОСПАР
Кіріспе
Негізгі бөлім:
• Эпидемиялық процестің көрінуін сипаттайтын терминдер;
• Эпидемиялық процестің көрінуін зерттеуде В.Д. Беляков ұсынған ұғымдар;
• Аурудың нозареалы (әлемдік, аумақтық);
• Эпидемиялық процестің көрінуін сипаттауда жұқпалы аурулардың көп
жылдық және бір жылдық серпінісін зерттеу;
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Эпидемиялық процестің ішкі реттелу заңдылықтары, яғни қоздырғыш пен ие
арасындағы әрекеттестік неше түрлі сыртқы көрінісімен сипатталады. Оған
тікелей ішкі реттелу механизмдерінің ықпалымен қатар әлеуметтік-табиғи
факторлардың әсері өте мол болады. Эпидемиялық процестің осы қырына Л.В.
Громашевский көп көңіл бөлген.
Эпидемиялық процестің көріністерін сипаттайтын әр түрлі терминдер мен
түсініктер бар. Олар осы процестің қалай білінуін, оның сандық жағынан
таралу ерекшеліктерін (аумақтық, маусымдық, циклділік, халық топтары,
жылдық, көп жылдық, т.б.) сипаттау арқылы оның сыртқы реттелу механизмдерін
түсінуге көмектеседі.
Осы келтірілген дәстүрлі терминдердің қысқаша анықтамасын былай айтуға
болады: эндемиялық сырқаттанушылық деп табиғи және әлеуметтік жағдайға
байланысты осы жерде тұрақты қалыптасқан ауруларды айтады. Экзотикалық
сыртқаттанушылық деп қоздырғышты басқа жерден әкелгенде, осы жерге тән емес
аурудың пайда болуын айтады. Осының салдарынан эндемиялық, ал малдарға тән
аурулар әкелінсе, энзоотиялық сырқаттанушылық қалыптасуы ықтимал. Мұндай
аурулардың мөлшері және ұзақ түрде болуы қоздырғыштарының жаңа жағдайға
(жерге) икемделуімен анықталады. Мысалы, Марбург және Эбола қызбаларының
қоздырғыштарын тасушы маса біздің аумақтарда кездеседі, сондықтан осы
вирусты аурулардың қыздырғыштары әйтеуір бір жағдайда бізге жеткізілсе, бұл
аса қатерлі аурулардың эпидемиясының болуы қауіпі сақталады.
Эпидемия спорадиялық, эпидемиялық, пандемиялық сырқаттанушылық
түрлерімен сипатталады. Эпидемиялық сырқаттанушылықты кең және тар мағынада
пайдалануға болады: кең мағынада осы науқастың жалпы болуын айтады, тар
мағынада оның сырқаттанушылықтың белгілі деңгейден артық болуын немесе оның
бұрын осы жерде болмай, жаңадан пайда болуын айтады.
Эпидемиялық процестің көрінуін сандық анықтау тәсілдері арқылы
сипаттауға болады. Бұл әдіс нақты сандық анықтау тәсілдері арқылы
сипаттауға болады. Бұл әдіс нақты аурудың түрлеріне мінездеме беруде
пайдаланылады. Оларға жататын көрсеткіштер: сырқаттанушылық, өлім-жітім,
мүгедектік, превалнеттілік, жұмыс қабілеттілігін жоғалту, экономикалық
зардап, т.б. Олардың сандық көрсеткіштері пайызбен, белгілі халық санына
шаққан санмен, күнмен, ақшаның мөлшерімен және т.б. көрсеткіштерімен
сипатталады.
Эпидемиляық процестің көрінуін зерттеу негізінде сырқаттанушылыққа әсер
ететін әр түрлі факторлар туралы ұғымдар қолданылады. В.Д. Беляков осы
үғымдарға төмендегілерді жатқызады: қауіп қатерлі аумақ, қауіп-қатерлі топ
пен ұжымдар, қауіп-қатерлі уақыт. Қауіп-қатерлі аумақ немесе уақыт деген
түсінікті жұғу кауіпі және ауру қауіпі деп ұғынуға болады.
Аталған қауіп-қатерлердің жиынтығын қауіп-қатерлі факторлар деп
атайды. Эпидемиялық процестің көрінуін және оның дамуын сипаттайтын
мәліметтер жиынтығы халықтың эпидемиялық жағдайын айқындайды. Бұл жағдай
сәтті, тұрақсыз, сәтсіз және төтенше болуы мүмкін.
Қауіп-қатерлі факторлар туралы ұғымдардың қысқаша анықтамасы
Түсінік Анықтама
Қауіп-қатерлі аумақ Қоздырғыштың вирулентті (эпидемиялық) түрінің
қалыптасуының және оның таралуын қамтамасыз
ететін факторлардың әсерінен болған
сырқаттанушылықтың жоғарғы көрсеткіші бар
аумақ.
Қауіп-қатерлі әлеуметтік Қоздырғыштың эпидемиялық түрі арқылы және оның
- әр түрлі жастағы топтартаралу факторларының әсерінен болған
сырқаттанушылықтың жоғарғы көрсеткіштері
бойынша сипатталатын тұрмыстық және өндірістік,
ересектер, оқушылар, ұйымдасқан және
ұйымадаспаған балалар топтары.
Қауіп-қатерлі ұжым Қоздырғыштың эпидемиялық түрі арқылы және оның
таралу факторларының әсерінен
сыртқаттанушылықтың жоғарғы көрсеткіштері бар
нақты ұжымдар (ясли, балалар бақшасы, мектеп,
жатақхана және т.б.)
Қауіп-қатерлі уақыт Эпидемиялық түрге байланысты қоздырғыштың
таралу факторларымен анықталатын
сырқаттанушылықтың өсе бастаған уақыты.
Қауіп-қатерлі факторлар Сырқаттанушылықтың жоғарғы көрсеткіштерін
қалыптастыруға жағдай жасайтын факторлар:
Қоздырғыштың эпидемиялық түрін қалыптастыратын
қауіп-қатер;
Қоздырғыштың эпидемиялық түрін тарататын
қауіп-қатерлік;
Жұғу қауіп-қатері;
Ауру қауіп-қатері;
Осы кестедегі қауіп-қатерлі топтардың кейбіреуіне мысалдар келтірейік.
Аэрозоль механизмі бойынша таралатын аурулар үшін (грипп, менингит және
т.б.) ұйымдасқан ұжымдардағы (бала-бақша, үлкен фабрика, зауыттар т.б.)
адамдардың сырқаттанушылық қаупі өте зор. Қауіп-қатерлі уақыт болып қысқы
және көктемгі уақыт кезеңі саналады. Немесе ... жалғасы
Кіріспе
Негізгі бөлім:
• Эпидемиялық процестің көрінуін сипаттайтын терминдер;
• Эпидемиялық процестің көрінуін зерттеуде В.Д. Беляков ұсынған ұғымдар;
• Аурудың нозареалы (әлемдік, аумақтық);
• Эпидемиялық процестің көрінуін сипаттауда жұқпалы аурулардың көп
жылдық және бір жылдық серпінісін зерттеу;
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Эпидемиялық процестің ішкі реттелу заңдылықтары, яғни қоздырғыш пен ие
арасындағы әрекеттестік неше түрлі сыртқы көрінісімен сипатталады. Оған
тікелей ішкі реттелу механизмдерінің ықпалымен қатар әлеуметтік-табиғи
факторлардың әсері өте мол болады. Эпидемиялық процестің осы қырына Л.В.
Громашевский көп көңіл бөлген.
Эпидемиялық процестің көріністерін сипаттайтын әр түрлі терминдер мен
түсініктер бар. Олар осы процестің қалай білінуін, оның сандық жағынан
таралу ерекшеліктерін (аумақтық, маусымдық, циклділік, халық топтары,
жылдық, көп жылдық, т.б.) сипаттау арқылы оның сыртқы реттелу механизмдерін
түсінуге көмектеседі.
Осы келтірілген дәстүрлі терминдердің қысқаша анықтамасын былай айтуға
болады: эндемиялық сырқаттанушылық деп табиғи және әлеуметтік жағдайға
байланысты осы жерде тұрақты қалыптасқан ауруларды айтады. Экзотикалық
сыртқаттанушылық деп қоздырғышты басқа жерден әкелгенде, осы жерге тән емес
аурудың пайда болуын айтады. Осының салдарынан эндемиялық, ал малдарға тән
аурулар әкелінсе, энзоотиялық сырқаттанушылық қалыптасуы ықтимал. Мұндай
аурулардың мөлшері және ұзақ түрде болуы қоздырғыштарының жаңа жағдайға
(жерге) икемделуімен анықталады. Мысалы, Марбург және Эбола қызбаларының
қоздырғыштарын тасушы маса біздің аумақтарда кездеседі, сондықтан осы
вирусты аурулардың қыздырғыштары әйтеуір бір жағдайда бізге жеткізілсе, бұл
аса қатерлі аурулардың эпидемиясының болуы қауіпі сақталады.
Эпидемия спорадиялық, эпидемиялық, пандемиялық сырқаттанушылық
түрлерімен сипатталады. Эпидемиялық сырқаттанушылықты кең және тар мағынада
пайдалануға болады: кең мағынада осы науқастың жалпы болуын айтады, тар
мағынада оның сырқаттанушылықтың белгілі деңгейден артық болуын немесе оның
бұрын осы жерде болмай, жаңадан пайда болуын айтады.
Эпидемиялық процестің көрінуін сандық анықтау тәсілдері арқылы
сипаттауға болады. Бұл әдіс нақты сандық анықтау тәсілдері арқылы
сипаттауға болады. Бұл әдіс нақты аурудың түрлеріне мінездеме беруде
пайдаланылады. Оларға жататын көрсеткіштер: сырқаттанушылық, өлім-жітім,
мүгедектік, превалнеттілік, жұмыс қабілеттілігін жоғалту, экономикалық
зардап, т.б. Олардың сандық көрсеткіштері пайызбен, белгілі халық санына
шаққан санмен, күнмен, ақшаның мөлшерімен және т.б. көрсеткіштерімен
сипатталады.
Эпидемиляық процестің көрінуін зерттеу негізінде сырқаттанушылыққа әсер
ететін әр түрлі факторлар туралы ұғымдар қолданылады. В.Д. Беляков осы
үғымдарға төмендегілерді жатқызады: қауіп қатерлі аумақ, қауіп-қатерлі топ
пен ұжымдар, қауіп-қатерлі уақыт. Қауіп-қатерлі аумақ немесе уақыт деген
түсінікті жұғу кауіпі және ауру қауіпі деп ұғынуға болады.
Аталған қауіп-қатерлердің жиынтығын қауіп-қатерлі факторлар деп
атайды. Эпидемиялық процестің көрінуін және оның дамуын сипаттайтын
мәліметтер жиынтығы халықтың эпидемиялық жағдайын айқындайды. Бұл жағдай
сәтті, тұрақсыз, сәтсіз және төтенше болуы мүмкін.
Қауіп-қатерлі факторлар туралы ұғымдардың қысқаша анықтамасы
Түсінік Анықтама
Қауіп-қатерлі аумақ Қоздырғыштың вирулентті (эпидемиялық) түрінің
қалыптасуының және оның таралуын қамтамасыз
ететін факторлардың әсерінен болған
сырқаттанушылықтың жоғарғы көрсеткіші бар
аумақ.
Қауіп-қатерлі әлеуметтік Қоздырғыштың эпидемиялық түрі арқылы және оның
- әр түрлі жастағы топтартаралу факторларының әсерінен болған
сырқаттанушылықтың жоғарғы көрсеткіштері
бойынша сипатталатын тұрмыстық және өндірістік,
ересектер, оқушылар, ұйымдасқан және
ұйымадаспаған балалар топтары.
Қауіп-қатерлі ұжым Қоздырғыштың эпидемиялық түрі арқылы және оның
таралу факторларының әсерінен
сыртқаттанушылықтың жоғарғы көрсеткіштері бар
нақты ұжымдар (ясли, балалар бақшасы, мектеп,
жатақхана және т.б.)
Қауіп-қатерлі уақыт Эпидемиялық түрге байланысты қоздырғыштың
таралу факторларымен анықталатын
сырқаттанушылықтың өсе бастаған уақыты.
Қауіп-қатерлі факторлар Сырқаттанушылықтың жоғарғы көрсеткіштерін
қалыптастыруға жағдай жасайтын факторлар:
Қоздырғыштың эпидемиялық түрін қалыптастыратын
қауіп-қатер;
Қоздырғыштың эпидемиялық түрін тарататын
қауіп-қатерлік;
Жұғу қауіп-қатері;
Ауру қауіп-қатері;
Осы кестедегі қауіп-қатерлі топтардың кейбіреуіне мысалдар келтірейік.
Аэрозоль механизмі бойынша таралатын аурулар үшін (грипп, менингит және
т.б.) ұйымдасқан ұжымдардағы (бала-бақша, үлкен фабрика, зауыттар т.б.)
адамдардың сырқаттанушылық қаупі өте зор. Қауіп-қатерлі уақыт болып қысқы
және көктемгі уақыт кезеңі саналады. Немесе ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz