Полимерлер туралы жалпы түсінік

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспары

І. Кіріспе
Полимерлер туралы жалпы түсінік

ІІ. Негізгі бөлім
1. Полимерлену реакциясы
а) Полиэтиленді алу
б) Полиситиролдың алынуы
в) Политетрафторэтилен
2. Полимерлердің қасиеті
3. Полимер түрлері

ІІІ. Қорытынды

Кіріспе

Жоғары молекулалы қосылыстарды қысқаша ЖМҚ деп стандартты атауға
немесе полимерлер деуге болады. Полимерлер (грек. поли-көп, мерос-
бөлшек) ондаған және жүздеген мың, кейде миллиондаған атомдардан тұратын
үлкен молекулалар:

(-СН2-СН2-)п (-С6Н10О5-)
Полиэтилен крахмал

Полимерлердің молекулалары көп рет қайталанып келіп отыратын бірдей
немесе әр түрлі қарапайым молекулалардың мономерлердің өзара әрекеттесіп
байланысуынан түзіледі.
Барлық үлкен молекулалы қосылыстар немесе полимерлер табиғи және
синтетикалық болып бөлінеді. Табиғи полимерлерге крахмал, целлюлоза,
белоктар жатады. Синтетикалық полимерлерге мономерлерден жасанды жолмен
алынатын пластмассалар, синтетикалық иониттер, химиялық талшықтар,
синтетикалық каучуктар т.б. жатады. Полимерллер негізгі тізбектің құрамы
жөнінен карботізбекті, гетеротізбекті және элемент – органикалық болып үш
топқа бөлінеді:

... - СН2 – СН2 – СН2 – СН2 – СН2 – СН2 - ...
Полиэтилен (карботізбекті)

...- СН2 – О - СН2 –О- СН2 – О – СН2 - ...
Полигликольдер (гетеротізбекті)

СН3 СН3 СН3 СН3
⁭ ⁭ ⁭ ⁭
... – О – Si – О – Si – О - Si – О - Si - ...
⁭ ⁭ ⁭ ⁭
СН3 СН3 СН3 СН3

Полисилан (элементорганикалық қосылыс)

Бірдей молекулалардың ірі молекула болып, бірігіп қосылу процесін
полимерлену реакциясы, оның өнімін полимер деп атайды.
Қазіргі кезде полимерлер өндіру қарқынды дамуда. Машина жасау, радио мен
электротехника, құрылыс, сонымен қатар кеме, авто, ұшақ, ракета жасау
өндірісін, жеңіл өнеркәсіпті, тұрмысты полимерсіз көзге елестету мүмкін
емес. Полимерлердің осындай көп түрлі болуы олардың химиялық құрамына,
макромалекулаларында жеке бөліктерінің бір-бірімен қалай байланысқанына
және олардың кеңістіктегі геометриялық орналасуына байланысты.

Полимерлену реакциясы
Полимерлену реакциясы еселі (қос, үш) байланыстардың есебінен немесе
тұйық тізбектердің ашылу салдарынан жүзеге асады. Монемерде инициатордың
әсерінен тізбекті процесс түрінде жүреді. Инициатор ретінде бос
радикалдарға жеңіл айырылатын заттар қолданылады. Радикалдар мономер
малекулаларын радикалдық түрге айналдырып, полимерленудің тізбекті
реакцияларының басталуына себепші болады. Мысалы, стирол бензоил
пероксидінің әсерінен полистиролға айналады.

Инициатордың (тізбек бастаушы) түзілуі:
(С6Н5СО)2О2 →2С6Н5- Ċ=О+О бұдан әрі С6Н5- Ċ=О тобын
Х∙ деп белгілейміз.

Тізбектің басталуы:
С6Н5- СН=СН2+ Х∙ →СН – СН2 - Х∙

С6Н5

Тізбектің дамуы:
СН-СН2- Х∙ С6Н5СН=СН2 СН-СН2 -СН-СН2- Х∙ →

С6Н5 С6Н5 С6Н5

С6Н5СН=СН2 СН-СН2 -СН-СН2- СН-СН2- Х∙

С6Н5 С6Н5 С6Н5

Тізбекті полимерлену қопарылыстың жылдамдығындай жоғары жылдамдықпен
өтеді. Оны төменгі температурада жүргізуге де болады. Полимерленудің аралық
өнімдері – тұрақсыз бөлшектер, сондықтан тізбектің өсуі мономер түгел
жұмсалып біткенше немесе тізбек үзілгенше жалғасады. Тізбек екі радикал
өзара кездескенше, сондай-ақ радикал басқа молекула әсерінен немесе ыдыс
қабырғасына соқтығысып жойылған кезде үзіледі.
Полимерлену реакциясы радикалдық механизммен басқа иондық механизммен де
жүреді. Бұл кезде белсенді бөлшектер қызыметін оң иондар (катионды
полимерлену) немесе теріс иондар (анионды полимерлену) атқарады.
Табиғи және әр түрлі синтездік каучуктардың макромолекулалары өте иілгіш,
әрі серпімді болады. Олар молекуласында екі қос байланысы бар мономерлерден
алынады. Оған мысал ретінде бутадиен -1,4 (дивинилді) полимерлеу арқылы
синтездік каучук алуды қарастырайық. Реакция нәтижесінде ұзын, иілгіш,
серпімді тізбектер алынады. Бутадиенді каучук полимері тізбегінің құрылысы
этиленнің қатты полимерінен өзгеше болады. Бутадиен каучук полимері
тізбегінің құрылысы этиленнің қатты полимерінен өзгеше болады. Бутадиен
полимерленгенде, көміртек атомдары арасында әлі де қолданылмаған қос
байланыстар, яғни әрбір құрылымдық буында бір-бірінен қос байланыс қалады:
пН2С= СН-СН= СН2→[ -Н2С= СН-СН= СН2-]п
Бұл қалдық қос байланыстар әрі қарай маңызды практикалық мәні бар
реакцияларды жүргізу үшін өте қажет. Егер осындай каучукты күкірт қатысында
өңдесе, онда каучуктағы қос байланыстар есебінен күкірт каучуктың
макромолекулалары арасында көпіршелер түзіп, көлденеңінен тігілген
полимер алынады. Бұл прцесс, яғни шикі каучуктан берік және серпімді
резеңке алу вулканизация (вулкандау) деп аталады:

S

...-Н2С= СН-СН= СН2-... ...-Н2С= СН-СН= СН2-...

+mS→ S

...-Н2С= СН-СН= СН2-... ...-Н2С= СН-СН= СН2-...

S
Полимерлену реакциясы радикалды немесе иондық механизммен тізбекті
процесс түрінде жүреді, ал поликонденсациялану реакциясы сатыланып жүреді
және кіші молекулалы қосылыс бөледі.

Полиэтиленді алу
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.