Кластерлік технологиялардың қызмет етуі мен теориялық негізі

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 56 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

Кіріспе:

I Бөлім Кластерлік технологиялардың қызмет етуі мен теориялық негізі.

Кластерлік технология түсінігі, қалыптасу принциптері.
Қазақстанда қалыптасқан кластерлік жүйенің

негізгі бағыттары.

Қазақстандағы агроөнеркәсіп кластерінің қалыптасу ерекшелігі және оны мемлекеттік реттеу.

II Бөлім БҚО-ғы «Ақ қайнар» Акционерлік қоғамында кластерлік жүйенің қалыптасуының қазіргі жағдайы.

2. 1 «Ақ қайнар» Акционерлік қоғамының қызметінің ұйымдық-құқықтық қалыптасуы.

2. 2 «Ақ қайнар» Акционерлік қоғамының экономикалық ахуалы.

2. 3 «Ақ қайнар» Акционерлік қоғамындағы кластерлік жүйе негізінде

өнім өндіру

III Бөлім Экономиканы дамытуда кластерлік жүйені жетілдіру жолдары

3. 1 Агроөнеркәсіптерде кластерлік жүйені жетілдіру

3. 2 Кластерлік жүйені дамытудың ұйымдық механизмі және оны мемлекеттік қолдау

I Бөлім Кластерлік технологиялардың қызмет етуі мен теориялық негізі.

1. 1 Кластерлік технология түсінігі, қалыптасу принциптері.

Қазақстан бүгінде дүниежүзіндегі ең жақсы дамыған елдердің қатарына қосылуға батыл бағыт ұстап отырғандығы белгілі. Әрине ол үшін ел экономикасы әлемдік деңгейдегі бәсекеге сай болуы керек. Осындай жағдайлардан барып, бүгінде қоғамымызда «кластер» деген ұғым пайда болып, өмірімізге еніп отыр. «Кластер» деген сөздің төркіні ағылшынша «cluster», яғни шоғырлану деген мағынаны, былайша айтқанда бір үлгідегі нысандардың шоғырлануы сияқты ауқымды ұғымды білдіреді.

Жалпы кластер дегенді санамен салмақтаған адам, оның анық-қанығына көз жеткізбей қоймас. Бұл өмір талабы және бүгінгі қолданыстарды ерекше үлгіде дамыту жағдайынан туындап отырған мәселе. Ғылыми түсініктемеде кластер - қосымша құнды құру процесі негізінде өзара байланыста жұмыс істейтін өнім жеткізушілер мен өндірушілер, тұтынушылар мен өнеркәсіп инфрақұрылымдары, ғылыми зерттеу институттары мен маман даярлаушы оқу орындарының өзара қарым-қатынасы.

Белгілі американдық ғалым Майкл Портер өзінің «Халықаралық бәсекелестік» атты кітабында компьютер ғасырының белгісін білдіретін «кластер» (яғни пакет, шоғыр, бөлшек) деген түсінік енгізді. Электрондық есептеу машиналарында (ЭЕМ) ақпарат жүйесі құрылатын сияқты экономикада да ойдағыдай бәсекелесуші фирмалар тобы салалық, ұлттық, әлемдік рыноктарда бәсекелестік жағдайын дамыта отырып, ұқсас нұсқадағы құрамалар пайда болады. Бәсекелестік артықшылығы серпілісінің көрінісі ретінде кластер дүниеге келеді, қалыптасады, кеңейеді, тереңдейді, бірақ, олардың сондай-ақ, тарылуы да, жіңішкеруі де, байланыстырылуы да, ыдырауы да мүмкін.

М. Портер ұлттық деңгейде бәсекелестік түрлерін қоғамның экономикалық дамып жетілуіне қарап анықтайды. Егер бәсекелестік жағдайын табиғи ресурстар, тек құндық факторлар және сол сияқтылар айқындаса, онда іс басқа, ал инвестициялық мүдделер шешуші жағдайға айналса-ол бір басқа, ал енді қозғаушы күш ретінде жаңалыққа, жаңалық енгізуге деген ынталылық болса, онда іс тіпті бір басқа. Кластерлер бәсекелестік қабілеттілікті арттырудың құралы екенін ескере отырып, біздер өз еліміздегі бәсеке жағдайларын анықтаудың әдістемелік амалы ретінде пайдалану керек екенін ұмытпауға, осы тұрғыдан келіп, қайда және қандай кластерлер құруымыз, қалыптастыруымыз керек екенін анықтауға тиіспіз.

Тағы да бір біз басшылыққа алуға тиіс М. портердің әдістемелік ұстамы- ол экономикалық өркендеу көзін не фирма деңгейінде, не елді тұтас алғандағы деңгейден іздеу дұрыс емес деп санайды. Жіңішкерек амал, ұстаныс іздеу қажет. Нақтырақ айтқанда: неліктен дәл осы елде тиісті сала халықаралық бәсекелестікте табысқа қолы жетті? Басқаша айтқанда, неге осы елге негізделген фирмалар өз саласындағы ең жақсы шетелдік фирмаларға қарағанда бәсекелестік артықшылықтарды жасай алады және оны қолдан шығармайды?

Мәселен, неліктен Германия типографиялық жабдықтардың, әсем автомобильдердің және химиялық реактивтердің және толып жатқан жетекші өндірушілердің базасына айналғанын қалай түсіндіруге болады ? Немесе неліктен Швейцарияда фармацептикалық өнеркәсіптің, шоколад өндірудің әлемдік жетекшілері шоғырланған? Неге, ауыр жүк машиналарын және тау-кен өнеркәсібі үшін жабдықтар шығару жөніндегі жетекші фирмалар Швецияны база жасаған? Неге, итальяндықтар керамикалық плиткалар, шаңғы ботинкалары, орайтын жабдықтар мен автоматтандырылған өндірістік жүйелер бойынша өте күшті болып келеді? Неге, Жапония тұрмысқа қажет электроника, робот, фото, көшірмелік қондырғылар саласында бірінші орынды мықтап ұстауда?

Атап айтқанда, сол елдің фирмалары өз саласында бәсекелестік артықшылықты қалай жасай алатынының және ұстап тұра алатынының себептерін түсіне білу жеке фирманың саясатын жасау кезінде ғана емес, сонымен бірге, жалпы ұлттық экономикалық міндеттерге жету үшін қажетті дұрыс амал.

Бәсекеге қабілетті ұлттық салалар бүкіл экономика бойынша біркелкі таралмаған, бір-біріне бағынышты салалардан тұратын кластерлерге (шоғырларға) байланыстырылған. Мысалы, Италияда экспорттың 40 пайызға жуығы азық-түлікпен, сәнді киім жасаумен немесе тұрғын үйді көркейтумен байланысты салалар кластерінің үлесіне келеді. Швецияда барлық экспорттың 50 пайызынан астамын тасымалдаумен, металлургия және ағаш өңдеумен байланысты салалар кластерлері өнімдерінің экспорты құрайды.

Данияда үй үшін тауарлар өндіретін және денсаулық сақтаумен (фармацевтика, витаминдер, медициналық жабдықтар және т. б. ) байланысты бәсекеге қабілетті салалардың кластерлері бар. Швеция целлюлоза мен қағаз өндіруде ғана бәсекеге қабілетті болып қоймайды, сондай-ақ, ағаш өңдейтін жабдықтар, металл қорытатын қазандар, конвейерлік жүйелер, бақылаушы өлшеуіш құралдар, целлюлоза мен қағаз өндіру үшін қажет жабдықтар, қағаз кептіретін жабдықтар шығаруда да бәсекеге қабілетті.

Ірірек елдерде кластерлердің саны көбірек болып келеді, олардың бар екендері әрқашан айқын көрінеді. Германияда жоғарыда атап көрсетілген ірі кластерлерден басқа да кластерлер бар және ол кластерлер келесі салалардан көрінеді: химия өндірісінде, металлургияда, көлікте және баспада. Осы салалардың әрқайсысында да ақырғы негізгі өнімді даярлау үшін қажет жабдықтарды өндіруде ел табысқа жеткен.

Кластерлердің пайда болу себептері ұлттық артықшылықтардың себепшілерімен тікелей байланысты және олардың жүйелік сипатының көрінісі болып табылады. Бір бәсекеге қабілетті сала өзара нығайтушы қатынастар процесінде екінші салалық бәсекеге қабілеттілігін жасауға көмектеседі. Мұндай сала көбінесе өзі тауарлар мен қызметтің аса талапшыл сатып алушы болып келеді. Ондай саланың елде бар болуы жабдықтаушы саланың бәсекеге қабілеттілігінің өсуін анықтаушы маңызды факторлар болып табылады. Бәсекеге қабілетті жабдықтаушылар да елде бәсекеге қабілетті тұтынушы салалардың дамуына мүмкіндік туғызады. Олар екіншілерін технологиялармен қамтамасыз етеді, ортақ өндірістік факторлардың дамуын ынталандырады, жаңа өндірушілерді туындатады. Кластер қалыптасқан кезде оның құрамындағы барлық өндірістер бір-біріне өзара қолдау көрсете бастайды. Тиімділік, пайда байланысының барлық бағыттары бойынша тарайды. Бір саладағы белсенді бәсекелестік кластердің басқа салаларына тарайды, соның арқасында қосылған құн тізбесін өсіре түседі.

Салалардың толып жатқан кластерлерінің болуы- ішкі бәсекелестер тобы бар жерде факторларды тудыру процесін тездетеді. Өзара байланысты салалар кластерінің барлық фирмаларды маманданған, бірақ та біртектес технологияларға, ақпаратқа, инфрақұрылымға, адам ресурстарына инвестициялар жасайды, бұл өз кезегінде жаңа фирмалардың жаппай пайда болуына әкеп соғады. Кластер тұтас алғанда ірі капитал жұмсауға және мамандануға мүмкіндік тудырады.

Бәсекеге қабілетті салалар кластерді оның жеке бөліктерінің жай ғана қосындысынан үлкен болып шығады. Оның ұлғаю тенденциясы бар, өйткені, бір бәсекеге қабілетті сала басқасын туындатады. Мұндай өсудің бағыты кластерлердің құрамына бағынышты және олар әр елде әртүрлі.

Әртүрлі елдерде, ал елдердің ішінде- әртүрлі салаларда кластерлердің сипатында және қызметтің тиімділігінде қатты айырмашылықтар байқалады. Қай жерде ұлттық ерекшеліктер кластер ішінде өзара алмасуға мүмкіндік тудырса, елдің маңызды артықшылыққа қолы сол жерде жетеді.

Ақпараттың жеңілірек қозғалысына сондай-ақ көлденең және тік байланыстардың фирмалардың мүдделерін үйлестіруге мүмкіндік беретін жағдайлар кластерлер арасында өзара алмасуға мүмкіндік тудыратын тетіктер болып табылады.

Ақпарат қозғалысын жеңілдететін факторлар:

Бірге оқу немесе әскерде бірге қызмет атқару негізінде қалыптасқан жеке қарым-қатынас;
Ғылыми қоғамдастықтарда немесе кәсіби ассоцацияларда пайда болатын байланыстар;
Жағрапиялық жақындастықтан туған байланыс;
Салалық ассоцациялар, қызмет көрсетуші кластерлер;
Ұзақ мерзімді және баянды өзара қарым-қатынасқа сенім сияқты мінез-құлық ережесі;
Мақсаттардың сай келуін және кластер ішіндегі сиысушылықты анықтайтын факторлар;
Фирмалар арасындағы семьялық және семья төңірегіндегі байланыстар;
өнеркәсіп топ ішіндегі жалпы меншік;
акционерлік меншіктегі үлестік қатысу;
фирма директорлары арасындағы қарым-қатынастар;
ұлттық патриотизм;

Кластерлердің пайда болуының тәсілдеріндегі ұлттық айырмашылықтар фирмалардың сол елге тән үлгілерінің әртүрлілігіне байланысты. Италияда көптеген бәсекеге қабілетті салалар үшін қозғаушы күш тұтынушылар мен дайын ақырғы өнімге қойылатын талаптың жоғары деңгейі болып табылады.

Қазақстан Республикасында қалыптасқан кластерлік жүйенің

негізгі бағыттары.

Қазіргі кездегі Қазақстан өнеркәсібі шикізаттық сипатта болып отыр, экспорттық тауарлар құрамында бәсекеге қабілетті дайын тауарлар жоқ, экспорт арқылы негізінен материалдық өнімдер, өңделмеген немесе шала өңделген қара және түсті металдар ғана сатылады. Қазақстанда өндірілетін мұнай мен газдың, қара және түсті металдардың меншік иелері шетелдік компаниялар болып табылады, мемлекеттің шетелдік және отандық акционерлік компанияларда акция пакеті жоқ, тек қана мұнай өндірудегі аз-мұз қатысынан басқа қомақты түрде қолға ұстары тағы жоқ.

Негізгі капиталға деген инвестициялар, көбінесе, кен өндіру өнеркәсібіне келіп түседі, ақырғы дайын өнім шығару үшін өңдеуші өнеркәсіпке инвестиция салушылар әзірге байқалмайды.

Өңдеуші өнеркісіп салалары айтарлықтай дамымағандықтан, сондай-ақ, олардың қолданбалы ғылыммен байланысы жеткілікті түрде жолға қойылмағандықтан, Қазақстанда өнеркәсіпті дамытудың инновациялық факторының әзірге экономикаға тигізетін әсері азын-аулақ қана дәрежеде.

Осындай жағдайларда кластерлерді әзірлеуге қатысушылар -тік және көлденең бағыттарда, табиғи факторларды да, инвестициялық және инновациялық факторларды да естен шығармай кластерлерді құру және дамыту жөніндегі әлемдік тәжірибені жан-жақты, өте мұқият ескерулері қажет. Сонымен бірге, Қазақстан экономикасының басты ерекшелігімен санасуға тура келеді, өйткені, бүгінде Қазақстанда өндірілетін басты өнімдерінің бәрі де шетелдік компаниялардың меншігінде, ал олар болса барлық шикі мұнайды құбырлар арқылы сыртқа шығаруға, өндірілген барлық қара және түсті металдарды, атап айтқанда, темір кені, ферроқорытпа, қара металдың жалпақ илектері, тазартылған және тазартылмаған мыс, өңделмеген мырыш, қорғасын және басқа түрдегі өнім түрінде шетелдерге жөнелтуге ғана ынталы.

Осындай жағдайда құрылатын кластерлердің құрамында әртүрлі ұйымдар және мекемелермен қатар Қазақстанның Үкіметтік құрылымдары мен ғылыми күштер де болуға тиіс және олар кластерге қатысушыларға елеулі түрде өз ықпалын жүогізетіндей ықпалда болулары керек. Бұл жерде Даму Банкі, Инвестициялық және Инновациялық қорлар сияқты даму институттары деп аталатындардың қатысуымен ғана шектелуге болмайды. Мұның алғашқы кластерлерді құру барысында-ақ таяу арада өмірдің өзі көрсететін болады.

Қазақстан таяу болашақта кластерлер үшін құрылыс алаңына айналады деген үміт бар. Қазақстанда кластерлер экономиканың барлық салаларында - агроөнеркәсіптік, ағаш өңдеу, отын-энергетикалық, металлургиялық, химиялық, жалпы машина жасау, құрылыс, көлік, телекоммуникациялық кешендерде құрылуы және дамуы мүмкін.

Қазақстанның агроөнеркәсіп кешені ұлттық агроөнеркәсіп кешенінің ақырғы дайын өнімдеріне жататындар: азық-түлік өнімдері, киім, темекі бұйымдары.

Қазақстанның агроөнеркәсіп кешенінде келесідей кластерлер дамуы мүмкін: астық өңдеу жөніндегі, сүт өңдеу жөніндегі, ет өңдеу жөніндегі кластерлер. Агроөнеркәсіп кешенінің құрамдас бөлігі болып саналатын тоқыма өнеркәсібінде мақтаны өңдейтін және жүнді өңдейтін кластерлер өркендеуі мүмкін. Сондай-ақ, агроөнеркәсіп кешені шеңберінде тігін бұйымдарының кластері және тері мен аяқ киім өндіру жөніндегі кластер құрудың мүмкіндігін қарастыруға болады.

Қазіргі кездегі республикада дәнді дақылдарды өңдеу жөніндегі 1922 кәсіпорын (ұн тартатын комбинаттар) бар. Ұн өндіру жөніндегі қуаттарды пайдалану коэфициенті -38, 7 пайыз. Негізгі қорлардың тозу деңгейі 26, 1 пайыз. Бірінші суретте астықты тереңірек өңдеудің, жаңа өнімдерді (құрғақ және тоңазытылған ұлпа, кондитерлік өнеркәсіп және басқа салалар үшін жартылай фабрикаттар, диеталық тамақтардың өнімдері және т. б. ) игерудің қажеттігі көрсетілген. Жаңа өндірістер ауыл шаруашылық шикізатты толығырақ пайдалану, өндірістік қуаттарды пайдалану деңгейін көтеру мақсатында және сондай-ақ ұзақ мерзімге сақталатын астықтан жасалатын өнімдердің әртүрлі ассортиментімен халықты қамтамасыз ету үшін орналастыратын болуға тиіс.

Кластердің инновациялық құрылымын дамыту маңызды міндет болып табылады. (Сурет 1)

Бұл кластердің өңірлік мамандануын немесе қызмет істейтін аймағы республиканың тауарлы астық өндіретін облыстарына, атап айтқанда, Солтүстік Қазақстан облыстарына таралады. Астық кластерлері ірі қалаларға жақын орналасқан елді мекендерге де дамуы мүмкін, оларда астық өңделгенге табыстылығы төмен өнімдер (дән негізіндегі құрғақ тағамдар, ұннан жасалған және кондитерлік бұйымдар, диеталық тамақтануға арналған өнімдер және т. б. ) өндіру жөніндегі кәсіпорындар орналасуы саналы түрде шартты нәрсе.

Сүт өндіру жөніндегі кластер бойынша статистикалық деректер мен 2000-2002 жылдарғы салааралық балансқа сәйкес ілеспелі өндірістердің қазіргі жағдайы энергетика салаларымен өзара байланысының күшеюімен сипатталады.

Кластердегі өнімдер арасындағы байланыстар серпіні Шығыс Қазақстан облысында, Оңтүстік (Алматы облысы мен Алматы қаласы) және Солтүстік (Қостанай, Ақмола облыстары) облыстарда күшейе түсуде, оларда ірі қараның едәуір саны шоғырланған және олар сүт өндіру мен өңдеуге маманданған. (Сурет 2. )

Келтірілген суреттен сүтті өңдеуді тереңдете түсудің сүт өнімдерінің жаңа түрлерін игерудің (ауылшаруашылық шикізатын толығырақ пайдалану, өндірістік қуаттарды пайдаланудың деңгейіне көтеру, халыққа ұзақ мерзімге сақталатын сүт өнімдерімен қамтамасыз ету және т. б. мақсатында жаңа өндірістерді орналастырудың) күн талабына сай екендігін көруге болады. Кластерді қалыптастыруды оңтайландыру сүт өнімдерінің импортын азайтуға жағдай тудыратын болады. Инновациялық инфрақұрылымды құру маңызды міндет болып табылады.

Өңірлік мамандану немесе осы кластердің қызмет ететін аймағы Шығыс Қазақстан, Алматы облыстарына және Алматы қаласына, Қостанай, Ақмола облыстарына (сүт өндіру, ірімшік, сүт консервілерін өндіру және т. б. ) сондай-ақ ауыл шаруашылық шикізаты және сүт өнімін тұтынушыға тез жеткізетін мүмкіншілігі бар ірі қалаларға жақын орналасқан елді мекендерге қатысты болмақ.

Статистикалық деректер мен 2000-2002 жылғы салааралық балансқа сәйкес осы кластер бойынша ілеспелі өндірістердің қазіргі жағдайы ресурстар бойынша отын-энергетика кешенімен және материалдар бойынша металлургиямен өзара байланысының күшеюімен сипатталады.

Кластердегі өнімаралық серпіні Шығыс Қазақстан облысында, Оңтүстік (Алматы облысы және Алматы қаласы) және Солтүстік (Қостанай, Ақмола облыстары) Қазақстан облыстарында күшейеді, оларда мүйізді ірі қара мен құстың едәуір саны шоғырланған және олар ет өндіру мен өңдеуге маманданған. (Сурет3)

Үшінші суреттен республикада еттің тауарлық ресурсының жалпы көлемінде етті өнеркәсіптік өңдеудің үлесін көтерудің, етті өңдеуді тереңдетудің, ет өнімінің жаңа түрлерін игерудің (ауыл шаруашылық шикізатын толығырақ пайдалану мақсатында жаңа өндірістерді орналастыру, ұзақ мерзімге сақталатын ет өнімдерінің өндірістерін құрудың) көкейтестілігін көресіз. Қазіргі заманғы қоймаларды және инновациялық инфрақұрылымды құру маңызды міндет болып табылады.

Осы кластердің өңірлік мамандануы немесе қызмет істейтін аймағы Шығыс Қазақстан, Алматы облыстарына, Алматы қаласына, Қостанай, Ақмола облыстарына (жаңа, салқындатылған немесе мұздатылған тұтас күйіндегі етті өндіру және етті өлшеп орау), сондай-ақ, ауылшаруашылық шикізат пен ет өнімін тұтынушыға тез жеткізуге мүмкіншілігі бар ірі қалалар маңындағы елді мекендерге қатысты.

Қазақстанда белгілі жағдайларда жүзім, мақта, жүн, тері өңдеу жөніндегі кластерлерді құруға да және дамытуға да болады. Ол үшін елімізде шикізат мол, бұрынғы кезде осы өнімдерді өңдеп, олардан дайын өнім өндіретін кәсіпорындар болғаны да белгілі. Мәселен, жүзім шаруашылығын алып қарасақ, 1990 жылы Қазақстанда жүзім егісінің көлемі-24, 9 мың гектар еді, 2003 жылы одан 10, 4 мың гектар қалды. Бұл да аз емес және болашақта егістік көлемін кеңейтуге болады. 1990 жылы Қазақстанда 138, 7 мың тонна жүзім жиналды, 2003 жылы-28, 0 мың тонна, 1 гектардан алынған түсім, тиісінше 80, 5 және 29, 1 центнер. Бұдан қазіргі кезде жүзім шаруашылығының құлдырап тұрғаны айқын көрінеді. Алайда, жүзімнен түрлі-түрлі дайын өнімдер өндіруге болатынын және оларға сұраныс табылатынын ескерсек, бұл салада шикізат өндіру тез арада өсіп шыға келетіні анық. Мәселенің түйіні осы салада кластер құруға ынталы министрліктің, ғылыми-зерттеу мекемелерінің, салаға инвестиция жұмсаушы қаржы көздері, солардың ынтымақтастығы, бірлестігі болуына байланысты. Жүзімнен шырын, шарап, балалардың арнайы тағамы, медициналық препараттар, тағы басқа дайын өнімдер шығаруға болатыны белгілі. Елде шампан өндіретін ірі кәсіпорын бар.

Қазақстан экономикасында мақта шаруашылығы елеулі орын алатыны белгілі. Мәселен, 2003 жылы Қазақстан басқа елдерге 124, 1 мың тонна мақта талшығын 140, 3 млн долларға экспортқа шығарды. Экспорттың жалпы сомасының 1, 1 пайызын ғана құрағанына қарамастан мақта талшығы Қазақстан ауылшаруашылығы экспортқа шығаратын екі өнімнің бірі. 140, 3 млн доллар аз ақша емес. Әттеген- айы сол, мақтаны біз негізінен мақта талшығы күйінде экспортқа шығарамыз. 2003 жылы экспортқа 1, 9 мың тонна ғана мақта маталары-3, 7 млн долларға шығарылды. Ал дайын өнім шығару деген атымен жоқ. 2003 жылы 403 мың тонна шитті мақта өндіріп, 124, 1 мың тонна мақта талшығын экспортқа шығарды. Мақтадан дайын өнім шығарар болсақ, жаңа жұмыс орындары пайда болады, жұмыссыздық азаяды, жұмысшылар жалақы алып, табыс табады, дайын өнім өндіру ішкі жалпы өнімнің, экспорттың көлемін арттырады, басқа да жетістіктерге жеткізеді. (Сурет 4)

Суреттен көрініп тұрғандай, мақта өңдеу жөніндегі кластердің құрамына мақтаны өңдеу мен маталар өндіру, медициналық және техникалық мақта және басқа да тауарлар шығару үшін шикізат ретінде мақтаны кешенді өңдеу енеді. Кластерді құру үшін осы салаға қатысты ғылым саласын және қолданбалы ғылыми-зерттеу тәжірибелік-конструкторлық әзірлемелерді, нақты кәсіпорындарында осы сала бойынша жаңа технологияны енгізу жөніндегі экономикалық және маркетингтік зерттеулерді дамытудың арнайы бағдарламасын жүзеге асыру қажет.

Қазіргі кезде Оңтүстік Қазақстан облысындағы Мақтаарал ауданында 9 мақта зауыты бар. Сондай-ақ, салынып жатқан кәсіпорындар да баршылық, олар:

Шымкентте қуаты жылына 30 мың тонна мақта өңдейтін зауытты «Шампиев» АҚ және Атакент салып жатыр. Оның тауарлы өнімінің жылдық сомасы 10 млн доллар болмақ.
Шымкентте «Әсем» ЖШС пен Атакент медициналық мақта шығаратын цех салынуда. Ол біткен соң жылына 1000 тонна өнім (құны 3 млн доллар тұратын) шығармақ.
«НИМЭКС корпорация» ЖШС қуаты 80 мың тонна мақта өңдеуге жететін мақта зауытын салуда. Келешекте осы зауыт мақта майы мен мақтадан иірген жіп шығармақшы.
«Қазақстан мақтасы» корпорациясы Жетісай қаласында қуаты жылына 35 мың тонна мақта өңдеуге жететін мақта зауытын салуда.
«INADA NEXTILE» Қазақстан-Қытай кәсіпорны Қоңырат селосында жылдық қуаты 6 мың тонна зауыт салуда.

Бүгінде жұмыс істеп тұрған тоқыма өнеркәсібінің ірі кәсіпорындары Алматыдағы АММК тоқыма компаниясы мен Шымкенттегі «Эластик» галантереялық фабрикасы. Тігін кәсіпорындарын келешекте Алматы қаласында дамыту тиімді сияқты. Бұл облыс әкімдері мен Алматы қаласы әкімі бірігіп шешетін мәселе деп санаймыз.

Қазақстанның агроөнеркәсіп кешенінің кластер арқылы қарқынды дамитын келесі саласы жүн өңдеумен байланысты. Шығыс Қазақстан, Қостанай, Алматы облыстарында жүн жуатын және тоқыма өнеркәсібінің кәсіпорындары қайта дами бастады, Алматы, Өскемен, Семей қалаларында жүннен жасалатын тігін және тоқыма бұйымдарын өндіру көлемі ұлғайып келеді. Әскерилер мен Ішкі істер қызметкерлері үшін тауар өндірудің (ең алдымен шұғадан жасалатын) көлемі де өсуде. (Сурет 5)

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.