Ақпарат мөлшерінің өлшемі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Тұрар Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық
университеті

Қолданбалы информатика кафедрасы

Реферат
Тақырыбы: Қоғамды ақпараттаңдыру.

Тексерген: аға оқытушы

Сулейменова.У

Орындаған: 3 курс 302-топ

студенті Жакатаев.М

Алматы 2008
Қоғамды ақпараттаңдыру

Қоғамды ақпараттаңдыру деп басқарудың және ақпаратты өңдеудің
компьютерлік жүйелерінде (БАӨКЖ) қолданылатын классификациялау мен
техника-экономикалық ақпаратты кодтаудың, құжаттаудың унификацияланған
жүйелерінің және ақпараттар массивінің бірыңғай жүйесінің жиынтығын
айтамыз.
БАӨКЖ қоғамды ақпараттаңдырусы мәліметтердің, мәліметтерді
сипаттау тілдерінің, ақпараттық массивтерді өңдеудің программалық
құрылғыларының, сондай-ақ оларды ұйымдастыру, сақтау, жинақтау
әдістерінің жиынтығы болып табылады. Осы орайда, қолданушыға жүйенің
функционалды есептерін және анықтамалық ақпаратын шешу процессінде
барлық керекті ақпарат шығысы Қоғамды ақпараттаңдырусыз етіледі.
БАӨКЖ – де жүйенің толығымен тиімділігі мәліметтерді ұйымдастыру
мәселелерін тиімді шешуінен туындайды. Бірақ, жүйенің күрделілігіне,
жүйеде шешілетін есептер санының өсуіне, техникалық және
программалық құрылғылардың жетілуіне байланысты жүйеде мәліметтерді
ұйымдастыру мәселесі күрделіне түседі.
Мәліметтерді формалды сипаттау әдістері мен құрылғыларының
жиынтығы, программалық құрылғылар, мәліметтер массивтерін құрастыру мен
іске асырудың ұйымдастырылған принциптері Қоғамды ақпараттаңдыруны
(АҚ) құрайды. АҚ құрамына:
- БАӨКЖ функционалды көмекші жүйелерінде (подсистемы) есептер
жиынтығын шешуде қолданылатын ақпарат құрамы, яғни ақпараттық
бірліктер (хабарламалар) тізімі;
- ақпарат құрылымы және оны түрлендіру заңдылықтары, яғни
хабарламаны кіріс-жүйе-шығыс тізбегі түріне түрлендіру
ережелері;
- ақпарат қозғалысының сипаттамалары, яғни ақпараттық ағындар
көлемінің және интенсивтілігінің сапалық бағалары, құжаттар
маршруттары, құжаталмасу сұлбалары, хабарламаларды түрлендірудің
ықтималдық-уақыттық сипаттамалары;
- ақпаратты түрлендіру әдістері, оның құрамына іріктеуді, есептер
жиынтығын және функционалды АБЖ-нің ерекше есептерін ақпаратпен
Қоғамды ақпараттаңдырусыздандыратын сұлбалар жатады.
Толығымен қарастырғанда, БАӨКЖ АҚ функционалды, құрылымды,
трансформаторлы және методологиялық аспектілермен сипатталуы мүмкін.
Функционалды аспект. АҚ сипаттаудың функционалды аспектісі БАӨКЖ
әртүрлі есептерін шешуде ереулі орын алады. АҚ келесідей
функцияларын ажыратады: аңду (функция слежения), өңдеу жадысы және
ақпаратты үйлестіру (распределение). Аңду функциясы объектіні басқару
үшін іріктеу, ақпаратты қабылдау және жіберу қызметтерін атқарады.
Аңду тұрақты, периодты, оперативті, кешігулі, болжаулы болуы мүмкін.
Жады функциясы жүйеде ақпаратты сақтау, іріктеу, сорттау, орналастыру,
жаңарту, іздестіру және ақпаратты ұсыну қызметтерін атқарады. Өңдеу
функциясы ақпаратты логикалық түрлендіру қызметімен, ал үйлестіру
функциясы басқару иерархиясы деңгейлері бойынша ақпаратты жеткізу
қызметімен қамтылған.
Құрылымды аспект. АҚ сипаттаудың құрылымды аспектісі сақтау
құрылымының формасын зерттеу және ақпаратты АБЖ-не түрлендіру,
ақпарат классификациясына, қолданушылар жүйесіне, ақпараттық тілге,
құжаттамаға, ақпараттық массивтер құрылымына, ақпараттық жүйемен қарым-
қатынас жасау тілдеріне қосу қызметтерін қамтиды.
Трансформаторлы аспект. АҚ сипаттаудың трансформаторлы аспектісі
экономикалық басқару тілін түрлендіруді басқару деңгейлері және
кірістен шығысқа бағытталған ақпарат қозғалысы этаптары бойынша
қарастырады.
Методологиялық аспект. АҚ сипаттаудың методологиялық аспектісі БАӨКЖ
жобалау кезеңінде пайда болатын келесі принциптерді қамтиды:
- АҚ-ның методологиялық бірлігі, яғни бірыңғай әдістер негізінде
әртүрлі функционалды көмекші жүйелердің АҚ-н құрастыру;
- АҚ-ның ақпараттық сәйкестілігі, яғни құжаттарды,
классификаторларды, кодтар мен шифрларды жүйенің барлық
көмекші жүйелеріне құрудың бірыңғай жүйесі;
- АҚ блоктарының типизациясы, яғни бірыңғай типтік ережелер
негізінде, бір тілде, функционалды және мазмұнды қатынаста
бірдей болып табылатын АҚ бөліктерін құрастыру;
- ақпаратты өңдеу интеграциясы, яғни жүйенің көпретті қолдануы
кезінде ақпаратты бірретті енгізу;
- ақпарат алмасу унификациясы, яғни құжаттар формаларын және
машина жұмысын қысқарту.
Ақпаратты өңдеу мен басқарудың кез-келген жүйесінің АҚ-сы
құрамына:
- жүйенің ақпараттық базисін құрайтын нормативті және
анықтамалық мәліметтер;
- сыртқы орта мен басқару объектісінің ағымдағы жағдайы туралы
мәліметтерді қамтитын оперативті ақпарат;
- жүйенің дамуы мен жұмысы үшін есептік және архивтік
мәліметтер жатады.
Кез-келген ақпарат жинақтаушы құрылғыларда (носители) орналасуы
керек, яғни АҚ құрастыруда тек ақпараттық ағындар құрамын анықтап
қана қоймай, сонымен қатар ақпаратты сақтау жүйелерін жинақтаушы
құрылғыларда құруды қарастырамыз. АҚ жобалау кезеңінде нақты жүйені
шешу үшін ақпараттың қажетті және жеткілікті мөлшері, кіріс және
шығыс нәтижелердің құрамы анықталады, ЭЕМ жадысында мәліметтерді
ұйымдастыру және орналастыру орындалады. Ағымдағы уақыт (АУ)
режиміндегі шешілетін есептердің маңызды факторы - ақпараттың түрлену
уақыты болып саналады. Жүйенің сапасын ақпараттың уақытылы жеткізілу
көрсеткіші арқылы есептейді, себебі басқару тұрғысынан қарағанда
ескірген ақпарат өз құндылығын жоғалтады.
Кіріс құжаттардың реттелген тізімділігі және унификациясы, оның
машиналық түрде өңдеуінің қамтылуы, машиналық жинақтауыш құрылғыларды
таңдау, өзгерістер енгізу жүйелері және ақпаратты қайта өңдеу
рационалды техникалық сұлбалары АҚ құрастыру кезінде алдын ала
қарастырылады. АҚ жобалау кезеңінде методологиялық аспектімен қатар,
технологиялық аспектіні қарастырамыз. Методология құрамына мәселелерді
зерттеу (АҚ жобалау кезінде кездеседі) және оларды шешу әдістерінің
жиынтығы жатады. Технология - ақпаратты қайта өңдеу әдістерінің
жиынтығын құрап, өзінің құрамына жұмыс қатарындағы әдістемелерді
кіргізеді.
Жүйедегі ақпаратты өңдеудің барлық этаптарының айналымына қатысты
бір-бірімен байлынысты операциялар жиынтығы ақпараттық процесс деп
аталады.
Ақпарат мөлшерінің өлшемі

Ақпараттың статистикалық теориясының (К. Шеннон, Н. Винер) негізі
ретінде ықтималдық пен анықтамалғандық түсінігін қарастыра отырып,
ақпараттың мөлшерінің өлшемін анықтауымызға болады.
Келесідей белгілеулерді енгізейік:
М – күйлер жиынында жататын кейбір жүйе; α – шығыс жиыны бар
кейбір оқиға.
Энтропия түсінігін енгізейік. Энтропия – анықталмағандық дәрежесі.
Мүмкін болатын оқиға немесе кіріс мөлшері артқан сайын,
анықталмағандық артады. Анықталмағандық бағасының мүмкіндігі
дәлелденген. Ереже бойынша,

мұндағы Н- этропия, S – күйлер саны, К – кірістер саны.
Дәлірек, энтропияны келесі формула бойынша анықтауға болады:

мұндағы Ai – α-ның мүмкін болар кірістерінің кез-келгені, Р(Ai) –
мүмкін болатын кірістің ықтималдығы.
Ақпарат мөлшерінің өлшемі – кейбір оқиға орындалған кездегі
анықталмғандықты азайту немесе қабылдамау өлшемі. Анықтама бойынша
ақпарат мөлшерінің өлшемі кейбір кірістің оқиға орындалғанға дейінгі
және орындалғаннан кейінгі анықталмағандығының айырмасы болып
табылады.
α оқиғасының Ai- кейбір кірісінің анықталмағандығы өрнегі
арқылы, ал α оқиғасы орындалғаннан кейінгі анықталмағандық
өрнегі арқылы анықталсын.
Сонда α ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.