ҚР мемлекеті және құқық тарихының қайнар көздері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ҚР мемлекеті және құқық тарихының қайнар көздері

Адам қоғамының тарихын, даму процесін, мазмұнын, болашағын зерттейтін
ғылымдарды қоғамдық ғылым дейді. Оның салалары: философия, саяси экономика,
тарих, социология, заң ғылымдары, филология, археология, этнография т.б.
Бұлардың ішінде мемелекет пен құқық теориясына кеңірек көңіл бөлетін
философия мен тарих, ал басқалары қысқаша тоқтап өтеді.
Заң ғылымы - қоғам ғылымдарының бір саласы. Заң ғылымы шын және толық
мәнінде заң дүниесін, заң құрамын жете танитын ғылым болып XIX ғасырдың
ортасында қалыптасты. Бұл ғылым мемлекет пен құқықтың өмірге келуін,
мазмұнын атқаратын жұмыстарын, диалектикалық даму процесін т.б. мәселелерін
зерттеумен шұғылданады.
Мемлекет және құқық пәні – қоғамдағы саяси экономикалық, әлеуметтік
құбылыстарды зерттеп, қоғамдық өмірдегі қарым-қатынастарды реттеу, басқару
әдіс-тәсілдерін, объективтік заңдылықтарын анықтап отыратын ғылым. Ол
мемлекет пен құқықтың мәнін терең түсінуге мүмкіндік береді. Мемлекет пен
құқықты бөліп қарауға болмайды, олар бір-бірімен тығыз байланысты. Құқық
мемлекеттік органдардың құрамын қалыптастырудың ретін, жұмыс тәртібін және
оның бағыт-бағдарын орнықтырады, ал мемлекет құқықтық нормаларды
қабылдайды, бекітеді және қорғайды.
Тұлғаның құқығы құқықтық қатынасқа қатысушы басқа тұлғаның құқығымен
байланысты болғандықтан, екі жақта да құқықтық міндеттер пайда болады.
Мысалы әр азаматтың оқып, білім алуға құқығы бар. Сол құқықты пайдаланып,
оқуға түскеннен кейін азамат оқу орнының ішкі тәртібіне бағынуға, оқу
бағдарламасын орындауға міндетті.
Құқықтың түрлі түсінігінің болуы - оның әлеуметтік мәнінің де түрлі
болуының негізі. Егер құқықты тұлғалармен байланыстырса, тұлғалардың
мемлекетте, қоғамда құқықтық мәртебесі қандай екенін анықтау, түсіну
қажеттігі туады. Азаматтарға сан қилы құқықтар мен бостандықтар беріліп,
оларды жүзеге асыру мүмкіндігі жасалса, онда қоғамда шынайы теңдік
орнатылған болып есептеледі. Ал, объективтік құқық туралы сөз болғанда,
мемлекетте қалыптасқан заңдар жүйесі әлеуметтік тұрғыдан сипатталады.
Қазақстан Республикасында қабылданған заңдарды талдайтын болсақ,
олардың қандай да болсын әлеуметтік топтарды кемсітетінін немесе белгілі
бір топқа артықшылық жасайтынын таба алмаймыз. Демек, Қазақстан заңдары
барлық әлеуметтік топтардың еркін білдіріп, одардың заңды мүдделерін
қанағаттандыруға бағытталған.
Құқықтың жалпы әлеуметтік мәнін мойындай отырып, оған мынадай анықтама
беруге болады.

Құқық (объективтік тұрғыдан қарағанда) - жалпыға бірдей міндетті,
мемлекет күшімен қамтамасыз етілетін, қоғамдық қатынастарды реттейтін,
заңда және басқа да ресми құжаттарда анықталған құқықтық норма, ережелердің
жиынтығы.
Құқықтық мемлекет - жеке адам мен қоғам мүддесін қорғайтыны, заң
үстемдігі мен құқық принциптеріне негізделіп құрылған мемлекет. Ол
принциптер: заңның үстемдік етуі; мемлекеттік биліктің заң шығарушы,
атқарушы және сот биліктеріне бөлінуі; адам мен азамат құқығы мен
бостандығына халықаралық өлшем деңгейінде кепілдік берілуі; тұлға мен
мемлекеттің өзара жауаптылығының болуы, т. б.
Қазақстанның біртұтастығы оның әкімшілік аумақтық бөлшектерден
құрылатындығын (облыс, аудан, қалалық аудан, ауылдар мен селолар),
автономияға бөлінбеуі. Әкімшілік аумақтық құрылым туралы ерекше заң бар. Ол
Қазақстанның тарихи және қазіргі замандағы ерекшеліктерін бейнелейді.

Азаматтық құқықтық мәмілелер ауызша, жазбаша нысанда жасалады. Жасалған
кезде атқарылатын (егер тараптар жазбаша жасаймыз деп өзара келіспесе),
жетон, билет немесе әдеттегідей қабылданған өзге де растайтын белгі арқылы
жасайтын мәмілелер ауызша жасалынады. Мұндай мәмілелер адамның мінез-
құлқынан, оның мәміле жасау еркі айқын көрініп тұрған ретте де жасалған деп
саналады. Үндемей қалу заңдарда немесе тараптардың келісімінде көзделген
реттерде мәміле жасауға ерік білдіру деп танылады.

ҚР мемлекет және құқық тарихының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.