ҚҰҚЫҚҚА САЙ МІНЕЗ - ҚҰЛЫҚ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

ҚҰҚЫҚҚА САЙ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ

Қоғамдық қатынастар құқық нормаларымен реттелетін құқықтық қатынастарды
қалыптастырады. Құқықтық қатынастар арқылы құқық нормалары іс жүзіне асады,
қоғамдық қатынастарды реттеу және қорғау функциялары қалыптасады. Қоғамдық
қатынастардағы субъектілердің мінез-құлықтары сан-алуан, көп жағдайда
құқыққа сай келмейтін мінез-құлықтарды қалыптастырады, құқыққа қайшы
келетін іс-әрекеттер жасалады. Құқық бұзушылық қоғамға, мемлекетке жалпы
басқару ісіне өлшеусіз нуқсан келтіреді, орны толмас, ешқандай өлшеммен
өлшенбейтін зардаптар мен адам психологиясын мәңгі жаралайтын іздер
қалдырады. Сондықтан қоғамның, мемлекеттің стратегиялық мақсаты барлық
әлеует, мүмкіндіктерді пайдалана отырып, адамдардың құқыққа сай мінез-
құлықтарын қалыптастыру болып табылады. Бұл өте күрделі процесс. Себебі
субъект, жеке адам тек ғана әлеуметтік жан ғана емес, сонымен қатар
биологиялық қасиеттерге ие табиғаттың да ажырамас жаны бар организмі.
Сондықтан жеке адамның құқыққа сай мінез-құлқын қалыптастыру үшін аталмыш
жағдайларды бөліп зерттемей, бір мағанада, тұтастық ұғымында тану ғана
ақиқатты ғылыми нәтиже бермек.
Құқыққа сай мінез-құлық деп жеке адамның ішкі сезімінің психологиялық
бағыттарынан, сырттан қабылданған информациялық-тәрбие және әлеуметтік-
экономикалық, микро, макро орта әсерінің тиімді нәтижесінде қалыптасқан
мінез-құлықты айтады.
Е.К.Нүрпейісов өзінің зерттеулерінде құқыққа сай мінез-құлықты
әлеуметтік бағыттағы құқыққа сай мінез-құлық жеке бағыттағы құқыққа сай
мінез-құлық және эгоистік бағыттағы мінез-құлық — деп бөліп қарайды.
Құқыққа сай мінез-құлықтың формалды нышаны құқық формаларының талаптарын
сақтау, ап теориялық мәні күрделі тартыстар мен шиеленістерден қалыптасады.
Мемлекет және құқық теориясында құқыққа сай мінез-құлықтың мынандай
түрлері белгіленген:
1. Әлеуметтік — белсенді мінез-құлық – жеке адамның қоғамдық қатынастар
қалыптастырған барлық құндылықтар мен мүдделерді саналы түрде мойындап,
құқық нормалары бекіткен, міндеттеген ережелерді орындауды өмірінің
қажеттілігі деп тануы. Белсенді мінез-құлықты екі мағанада түсінуге болады.
Біріншіден, жеке адам өмірден алған тәжірибесіне, біліміне, өзінің белсенді
ұстанымына мүмкіндіктеріне сүйене отырып, әрекеттерімен құқық қорғау ісіне
белсене араласады, айналасындағы субъектілердің де әлеуметтік белсенділік
танытқанын жан-тәнімен қалайды. Екіншіден, пассивтік мінез-құлық таныта
отырып, құқық, нормалары бекіткен ережелерді бұлжытпай орындайды (салықты,
пәтер ақысын уақытында төлейді, жан-жал, ұрысқа араласпайды, біреуге қиянат
жасамайды). Пассивтік мінез-құлықтық қоғамда құқыққа сай мінез-құлық
қалыптастырғанмен субъектінің саяси белсенділігін тежейді. Мысалы, заң
шеңбері талабы бойынша пассивтік мінез-құлық танытатын жеке адам сайлау
болған сәтте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.