Дүние жүзілік мұхиттың құрлықпен салыстырғандағы ауданы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Жер шарының шамамен 34 бөлігін үздіксіз шетсіз-шексіз су қабаты -
әлемдік мұхит алып жатыр. Құрлықтар арасында орналасқан, көлемі үлкен,
өзіндік жеке су мен атмосфера айналымы бар, айтарлықтай гидрологиялық
режимімен ерекшеленетін әлемдік мұхиттың бөліктерін мұхит дейміз. Мұхиттар
теңіздерге, шығанақтарға және бұғаздарға бөлінеді.
Дүние жүзілік мұхиттың құрлықпен салыстырғандағы ауданы
Мұхит - 70,80%
Құрлық – 29,2 %

Дүниежүзілік мұхиттың ауданы
Тынық мұхит – 49,8%
Үнді мұхит – 20,8%
Атлант мұхит – 25,8%
Солтүстік мұзды мұхит – 3,6%

Дүние жүзілік мұхит сулары тереңдеген сайын, өзінің табиғаты мен
тіршілік дүниесінің құпияларымен адамзатты әлі де таңғалдыруда. Олардың
ғажайып сыры әлі күнге дейін толық ашылған жоқ. Мұхиттардың терең
тұңғиықтарын зерттеу барысында қазірдің өзінде ғылымға белгісіз тірі
жәндіктер табылуда. Мұхит суында қажетті қолайлы жағдайлар мен қоректік
заттар жеткілікті. Сондықтан мұхит суының барлық бөліктерінде де тіршілік
дамыған. Тіпті тіршілік дүниесі тереңдігі 11022 м болатын Мариан
шұңғымасында да, жаңа жер қыртысы түзіліп, ыстық магма шығып жататын
жарықтар да, температурасы мен қысымы өте жоғары аудандарда да кездеседі.
Мұхиттардағы тіршілік жағдайлары полюстен экваторға және су бетіне
тереңдікке қарай өзгеріп отырады. Мұхиттың өсімдіктер дүниесі көзге
көрінбейтін бактериялар, бір жасушалы өсімдіктер мен ұзындығы 200 м дейін
жететін теңіз балдырларынан тұрады. Жануарлардан көзге көрінбейтін ұсақ
жәндіктерден бастап, салмағы 160 тоннаға жететін алып киттер тіршілік
етеді.
Мұхиттағы тіршілік ұзақ геологиялық уақыт аралығында су массаларының
қасиеттерін өзгертіп отырады. Судағы жасыл өсімдіктер бөліп шығарған
оттегінің мөлшері артып, оның артық мөлшері ауаға шығу арқылы атмосфера
құрамын өзгертеді. Ауадағы оттегі мөлшерінің көбеюі теңіздегі тіршілік
дүниесінің бірітіндеп құрлыққа шығып, тіршілік етуіне мүмкіндік береді.
Сондықтан мұхитты Жер шарындағы тіршілік бесігі деп атайды.
Мұхиттағы тіршілік аймақтарына судың беткі қабаты мен оны құрайтын су
массасы және мұхит түбі жатады. Мұхит тіршіліктің таралу географиялық
ендікке байланысты. Температурасы төмен және поляр түні ұзаққа созылатын
полярлық өңір сулары тіршілік дүниесіне кедей болады. Жазда екі жарты
шардағы қоңыржай белдеудің суындағы тірі ағзалар жақсы өсіп, жетіледі. Бұл
ағыстар мен күшті желдер әсерінен әр түрлі су массаларының араласуынан
мұхит суларында қоректік заттар мен оттегі мөлшерінің артуы себеп болады.
Сондықтан қоңыржай ендіктер алабы (40º-60º) дүние жүзілік мұхиттың балыққа
ең бай аудандары болып табылады. Беткі су қабатының температурасы мен
тұздылығы жоғары болғандықтан, тропиктік ендіктерде тіршілік дүниесінің
мөлшері азайды. Ал экватор маңында олардың саны қайтадан артады. Тіршілік
бір ендіктің өзінде әртүрлі дамыған. Ашық мұхитқа қарағанда, жағаға жақын
бөліктердегі беткі су қабатының 50 м-ге дейінгі тереңдіктеріндегі мұхиттағы
өсімдіктер мен жануарлардың басым көпшілігі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.