Іскерлік мәжілісті ұйымдастыру және өткізу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Басқару еңбегінің мәдениеті мен этикасы

Жоспар:

1. Басқару еңбегінің мазмұны, сипаты және ерекшеліктері.

2. Басшы іс-әрекетінің психологиясы.

3. Басшы жұмысын жоспарлау.

4. Келушілерді қабылдау және әңгімелесу.

5. Іскерлік мәжілісті ұйымдастыру және өткізу.

Басқару еңбегінің мазмұны, сипаты және ерекшеліктері.

Басқару еңбегі өнндірістік еңбек болып саналады. Мұның өзі өндірісті,
соның ішінде басқару еңбегінің өнімділігін арттырудан туындайды. Басқару
еңбегінің өзіндік ерекшелігі болады, оны еңбек өнімділігін салыстыру арқылы
анықталады.
Еңбек заты дегеніміз адам еңбегіне арналғаны, адамның еңбекке күш
жұмсауы. Өндірістік еңбек заттарына материалдық және физикалық компоненттер
жатады, адамдар еңбек құралдарының көмегімен өндіріс өнімдерін өңдейді және
түрлендіреді.
Еңбек заты – бұл іс-әрекетке бағытталған нәрсе. Басқару кезіндегі
ықпал ететін объектілері – адамдар, ұжым мүшелері, өндіріс процесі және
басқару.
Басқару – ең алдымен адамдармен жұмыс істеу. Тек мәліметтерді өңдеу
басшының бағыныштылармен тікелей қарым, қатынас жасауын алмастыра алмайды.
Кейде басшының бағыныштарымен қарым-қатынасын мәлімет ісіндегі ерекше
түрі, мәліметтерді алудың және таратудың ерекше түрі ретінде
қарастырылады. Алайда, мәлімет ұғымын, басқарудың ерекше және оның
негізгі заты ретіндегі адам және оның іс-әрекеті ұғымымен біріктіруге
болиайды. Адамдарға және олардың іс-әрекеттеріне басқару еңбегінің негізгі
ықпалдары бағытталған. Ал, мәлімет адамдардың іс-әрекетін бейнелейтін
құралы болып саналады.
Қоғамдық еңбекті бөлісу жүйесінде басқару және өндірістік еңбектің
тікелей мақсатының ерекшеліктері болады. Нақты өндірістік еңбектің тікелей
мақсаты мен нәтижесі нақты өнімді әзірлеу немесе белгілі бір қызмет көрсету
болып саналады. Бас, қару еңбегі басқаша мақсатты көздейді, оның сипаты
мен мәні де өзгеше. Басқару еңбегінің тікелей мақсаты – ұжымның бірлескен
күш-жігерін ұйлестіру және оның мүшелерінің ақырғы жоспарланған нәтижеге
арналған бірлескен іс-әрекетін қамтамасыз ету.
Өндіріс процесінде адамдар, еңбек құралдары мен еңбек заттары
тікелей байланыста болады. Басқару процесінде басқару субъектісі ретінде
адамның өзі және оның іс-әрекеті, ал оның еңбек құрал ретінде - ұйымдық-
техникалық құралдар қатысып, бұлардың әрекеті басқару мүмкіндігін арттыра
түседі. Өндірістегі адам дене еңбегін қол мен машина арқылы, ал басқару
еңбегіндегі адам мәліметтер және оларды өңдеу құралдары көмегімен атқарады.

Басқару еңбегі – көбінесе ой еңбегі. Бұған әлеументтік, экономикалық,
ұйымдық, техникалық-технологиялық сипаттағы шешімдерді бағалау мен жобалау
жатады.
Басқару еңбегі – бұл ұжым адамдарына таралатын іс-әрекет, яғни жұмыс,
бұған еңбек процесіндегі жеке адамдар ғана емес, тұтастай ұжым қатысады.
Басқару еңбегінде товрчестволық сипат маңызды рөл атқарады.
Басқару қызметкерлерлерінің іс-әрекетіне творчестволық, логикалық және
техникалық жұмыстар мен операциялар жатуы мүмкін.
Творчестволық жұмыстар мен операциялар логикалық-ой әрекеті болып
саналады. Бұған жататындары: салыстыру, талдау, синтез, абстракциялау,
нақтылау, қортындылау, есептеу, болжалдау, шешім қабылдау.
Логикалық жұмыстар мен операциялар белгілі бір жүйе мен белгіленген
тәртіп бойынша орындалады. Техникалық орындаушылар жұмыс уақытының қалған
бөлігі техникалық операцияларға (мәліметтерді жинау, өңдеу, құжаттарды
өңдеу т.б.) жұмсалады.
Басшы іс-әрекетінің психологиясы.
Адамдармен жұмыс істеу өнері туа пайда болмайды, оның өзі өмір бойы,
өмір тәжірибесінің, өзімен өзі жұмыс істеудің, сан салалы білім алудың
нәтижесінде қалыптасады.
Басшының ұжыммен қарым, қатынасы көбінесе оның жеке басына жәнеде сол
ұжыммен ынтымақты, дұрыс жұмыс істей білуіне байланысты. Осыған орай
басшының ұжыммен қарым-қатынас орната білуінің ұйым үшін зор маңызы бар.
Басшының ұжыммен қарым-қатынасы бірқатар ерекшеліктерімен сипатталады.
Біріншіден ұжымдағы қарым-қатынас жағдайына басшыға тиісті право мен
өкілееттілік біршама ықпал етеді. Ұжым алдында тұрған міндеттерді шешу үшін
қажетті осындай праволарды жүзеге асыру, басшының ұжыммен ресми, іскерлік
қарым-қатынас орнатуының негізі болып саналады. Бұл қарым-қатыныс жеке
адамдармен үйлесуі де, ұйлеспеуі де мүмкін.
Екіншіден көпшілік ұжым үшін басшы – бұл тек лауазым бедел ғана емес,
белгілі бір білімді және ұжым мен ұйым ісін басқару саласында
қабілеттілікті қажет етеді.
Үшіншіден, басшының ұжыммен қарым-қатынас этикасы топтасқандықтың,
ұжымды ұйымдастырудың, олардың өз әлеуметтік функциясын орындаудың маңызды
факторы болып саналады.басшының осындай қарым-қатынасқа ықпал етуі, оның
өкілеттілігі, правосы ғана емес, сондай-ақ оның идеялық ықпалы, сенімі мен
жеке басының үлгісі.
Төртіншіден, ұжым құрамына қарай басшы өзін жақсы жағынан да, нашар
жағынан да көрсетуі мүмкін. Мұндайда адамдар басшының кейбір дағдысына
еліктейтіндігін өздері де аңғармай қалады.
Басшылық психологиясы мынаған байланысты:
• Сөйлеу мәдениетіне, өз ойын сауатты, айқын жеткізе білуіне. Дауыс
ырғағын құбылту арқылы айтқан 40% тей тиімді ете алады. Айта, тыңдай,
сөйлеу білуге жаттығу қажет. Басшы сөйлей білумен қоса, тыңдай да,
жұртшылықты қызу әңгімеге тарта білу де тиісті;
• Еңбек мәдинетіне , жұмыс уақытын ұтымды ұйымдасты, руына;
• Мінез-құлық мәдинетіне: этика, эсетика. Сыртқы мәдениеті ішкі
мәдинетіне үнемі сәйкес келе бермейді;
• Сезім мәдинетіне: эмоцияны, дауыс ырғағын, қол қимылын, бет қимылын
тежей білуінде. Мәселен, эмоция адамдармен жақындауға да, одан күдер
үзуге де ықпал етеді. Осының барлығы қызмет этикасына жатады.
Басшының өресі басқалардан әлде қайда жоғары болуы, тәрбиеші болуы,
өзінің үлгі-өнегесін көрсете білуі тиіс.
• Сынау өнері, сынды дұрыс қабылдай білу қажет;
• Сын жалпылама болмай, нақтылы адамға арналуы тиіс (жеке басын емес,
ісін сынау қажет);
• Сынау мақсатын айқындау және сыналатын адам туралы мағлұмат алу;
• Адамның дербес ерекшеліктерін ескере отырып сынау, алғашқы ескертуді
оңашада айту;
• Сынау орнын және тәсілін ойластыру;
• Сынай отырып, іскерлікпен жауап беруге жағдай жасау.
Американдық менеджерлерге қойылатын басты талаптың бірі – сынай білу
және сынды қабылдай білу. Сынау мен жазалаудан жалтаруға болады.
Сынаудан қорқаттын басшы – басшы емес. Әйтеуір қалайда сынау керек
деген пиғылдан аулақ болған жөн, мұндайда сынның беделі түсіп, жұртшылық
арасында бәрібір басшының бабын таба алмайсың, деген қаңқу сөз тарайды.
Сын әділ болуы, нақты кемшілікті дөп басуы тиіс.
Әзіл-оспақты түсіне білу. Адамды достық тұрғыда әзілдеу – бұл оның
әйгілілігінің, оны жақсы көрсетіндігінің, жасы қарым-қатынаста екендігінің
белгісі. Рузвельт өмір бойы өзі жайлы карикатураны жинаған екен.
Басшы өз ісіне сенуі, батылдығы, мақсаткерлігі, қайсарлығы арқылы
көрінуі, әрі осы қасиеттерін қарамағындағыларға көрсете білуі тиіс.
Егер адамда өз ісіне сенетін қасиеті болса, онда оған басқа адамдар да
еліктейді.
Басшы жұмысын жоспарлау.
Жоспарлау – адам қызметінің ажырамас белгісі.
Дербес жұмыс күннің тәртібі белгілі бір жүйемен жүзеге асырылады.
Әуелі жекеленген қызмет түрлері еңбек операцияларына бөлініп, жұмыс
уақытының құрылымы ойластырылады. Сараптап (эксперттік) бағалау арқылы
жекеленген жұмыс түрлерін орындауға жұмсалатын қажетті жұмыс уақыты
анықталады. Жұмыс күннің қолайлы, құрылымын және нақтылы қалыптасқан жұмыс
күні тәртібін ескере отырып дербес жұмыс графигі жасалады. Әрбір басшының
дербес жұмыс күні тәртібіне ең алдымен атқарылатын жалпы жұмыстар, содан
кейін кәсіпорын басшысына қатысты басқа жұмыстар енгізілуі тиіс.
Басшылар мен мамандардың дербес жұмыс күні тәртібіне, бірінші кезекте
кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша басқару жұмыстарын орындауға тиісті
уақыт белгіленеді. Сондықтанда басқару аппаратының жұмыс күні тәртібінің
негіз белгілі бір бөлімшелердегі технологиялық бірізділік сақталатын
жұмыс процесін орындау уақыты болуы тиіс.
Жұмыс күнінің регламенті ауыл шаруашылығы өндірісіндегі маусымдылық
ескеріле отырып жасалады. Қажет болған жағдайда жылдың қауырт науқанды
кезеңдеріне арнап жеке жұмыс күнінің тәртібі белгіленеді. әрбір басшы мен
маманның жұмыс күнінің тәртібі кәсіпорындағы жалпы жұмыс күнінің тәртібімен
үйлесуі тиіс.
Ең маңыздысы, басшы қызметкерлер дербес уақытын дұрыс жоспарлауы,
тынығатын күндерін және демалысын ұдайы пайдаланып тұруы тиіс.
Өзіндік менеджменттің функциясы: мақсат қою, уақытты жоспарлау, шешім
қабылдау, оны жүзеге асыру және ұйымдастыру, бақылау.
Келушілерді қабылдау және әңгімелесу.
Басшылар жұмыс уақытының көпшілік бөлігін өзінің қарамағындағы
адамдармен әңгімелесуге, жұмыстың орындалуын бақылауға, келушілерді
қабылдап, жаңа мәліметтер алуға арнайды. Мұның өзі кездесуді
ұйымдастырғанда, біріншіден, жұртшылықтың сеніміне ие болу үшін, екіншіден,
әңгімелесушімен қолайлы, әрі түсінікті формада оған қажетті мәліметтерді
беру, өз жұмыс тәжірибесін көрсету, пайдалы инициативаны қолдау үшін
іскерлік танытуды қажет етеді.
Мұқият тыңдаушының орындауға тиісті жағдайлары.
1-жағдай. Әңгіме өткізгенде ешқандай бөтен ой болмасын. Сөйлеу
жылдамдығына қарағанда ойлау жылдамдығы төрт есе көп болатындықтан, бос
уақытты сын көзімен талдап, қортыуға пайдаланамыз.
2-жағдай. Сіз таңдап отырғанда, келесі мәселені ойластыруға, әсіресе,
қарсы дәлел айтуға әзірленудің қажеті жоқ. Бұл өмірде жиі кездеседі.
3-жағдай. Зейінеіңізді негізгі мәселеге шоғырландырып, қосалқы
ойларды ысырып қойыныз. Әсіресе дайындықсыз келген шешендерді тыңдау өте
қиын.
Іскерлік мәжілісті ұйымдастыру және өткізу.
Іскерлік мәжіліс – белгілі бір міндеттерді ойластырудың және көпшілік
болып қабылдаудың кең тараған тәсілі. Қазіргі техникалық құралдар мен
басқарудың ғылыми тәсілдері кеңінен қолданылып отырғанына қарамастан, іс-
әрекеттің мұндай формасы қазір де рөлін жойған жоқ. Оның үстіне үнемі
күрделеніп отырған басқару жүйесі жағдайында іскерлік мәжіліс ерекше
маңызды бола түсуде.
Жеке дара ойластырудан нәтиже шықпаған жағдайда, басшы жұртшылықтың
пікіріне жүгініп, қажетті мамандар мен қызметкерлерді тыңдайды. Іскерлік
мәжіліс барысында қойылған міндеттер қаралады да, мұнда әртүрлі пікірлер
айтылып, оны шешудің ең қолайлы жолдары таңдап алынады.
өзіңіздің тікелей айтқан ұсынысыңызбен қоса, тиімді ұйымдастырған
әрбір мәжіліс маңызды оқу-тәрбиелік функция атқарады. Іскерлік мәжілісте
қызметшілер пайдалы ұсыныс айтуға, сауатты сөйлей білуге, өз ойын айқын
жеткізуге, өзінің дәлелі мен позициясын өткізуге дағдыланады. Бұл процесте
басшы ерекше орын алады. Ол мәжілісті өткізу тәртібін ойластыруы, мұның
оқу-тәрбиелік жағын қарастыруы тиіс.
Кез келген мәселені ұжымның қатысуымен көпшілік болып талқыоап,
шешудің толып формасы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.