Коммерциялық банктердің экономикадағы қызметі және операциялары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

I -Бөлім. Банк жүйесі туралы ұғым
1.1 ҚР банк жүйесінің құрылымы
1.2 Қазақстандық банктік жүйенің даму тарихы
ІІ-Бөлім. Коммерциялық банктердің экономикадағы қызметі және операциялары
2.1 ҚР банк жүйесін дамыту жолдары (реформалар)

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасының банк жүйесінің даму мәселелерін қарастыру
себебі, бұл халқымыздың өсіп өркендеуіне, экономикасының дамуына тигізетін
пайдасы зор. Біз осы саланың келешек мамандары ретінде банк жүйесінің
қазіргі кездегі даму проблемалары мен тенденциялары арқылы оның тиімділігін
көрсетуді мақсат еттік.
Жұмыстың негізгі мақсаты банк жүйесінің қалыптасу және даму мәсәлесін
ғылымитеориялық негіздеу және банктердің халықаралық стандарттарға сай
болуын тұжырымдау. Отандық экономиканы реформалаудың қазіргі уақытындағы
сатысында тиімді, нәтижелі және перспективалы бағыттардың бірі банк
жүйесінің дамуы болып табылады.
Бұл саланың маңыздылығы әлемдік және отандық экономиканың тәжірибесі
көрсетіп отырғандай, нарықтық экономикаға өту жағдайында банк жүйесіне
көмек көрсету тұрақтандырылған экономикалық өсуге жетуге елеулі нәтижелер
береді. Банк жүйесінің дамуы елдегі қаржы нарығының өркендеуіне және Ұлттық
бнактің өз саясатын тұрақты қалыпта жүзеге асыруына мүмкіндік береді.
Соңғы бірнеше жылда, әсіресе 2000 жылдан бастап банк жүйесінің
динамикалық дамуы жүруде. Қазақстан банк секторының жанадануы және
конденсациялық процестер жалғасуда.
Дегенмен, банк жүйесін мемлекеттік қолдау әлі де жеткіліксіз дәрежеде
болып отыр. Бұл саланың өзіндік проблемалары шешілмей қалуда. Мұндай
кемшіліктерді жою үшін банк жүйесінде жаңа бағдарламалар, реформалар жүзеге
асуы тиіс.

І Бөлім. Банк жүйесі туралы ұғым
Банк – өзінің жарғысы бар, толық шаруашылық есеп және өзін-өзі
қаржыландыру негізінде қызмет жасайтын заңды тұлға. Ол ақша қаражатын
тарту, орналастыру және басқа банктік операциялар жүргізетін мекеме. 1,3б

1.1 ҚР банк жүйесінің құрылымы
ҚР банк жүйесінің құрылымын ҚР банктер және банк қызметі туралы
республика Президентінің 1995 жылғы 31 тамыздағы Заң күші бар Жарлығында
Қазақстанда екі деңгейлі банк жүйесі бар. Ұлттық банк – мемлекеттің
Орталық банкі, ол банк жүйесінің жоғары (бірінші) деңгейіндегі банк. Басқа
банктердің барлығы банк жүйесінің төменгі (екінші) деңгейіндегі банктер
делінген жолдардан көруге болады.
Біріншіден, Ұлттық банктің құрылымын қарастырсақ, оны ҚР Ұлттық
банкі туралы Заңы және ҚР Ұлттық банкі туралы ережесі негізінде көруге
болады.

1.2 Қазақстандық банктік жүйенің даму тарихы
Кеңес үкіметі кезінде Қазақстанның өзінің банктік жүйесі болған жоқ,
себебі республика аумағында КСРО-ның орталықтандырылған несие жүйесінің
филиалдары мен бөлімдері қызмет етті. Осыған байланысты банктік жүйенің
тарихы Ресей тарихымен тығыз байланысты. Патшалық Ресейдің банк жүйесіне:
Мемлекеттік банк, акционерлік банктер, қалалық банктер, ипотекалық несие
банктері мен басқа да несиелік мекемелер кірді. 2,169 б.
Ресейдің мемлекеттік банкі (өз қызметін 1860 жылы бастады) барлық
несие жүйесінің орталық банкі болып табылады. Ол айналымға қағаз ақша
шығарудың монополиялық құқығына ие болды.
Акционерлік коммерциялық банктер (47 банк 743 филиалымен) қарыз
каипталы нарығында басымдық жағдайға ие болып, 1914 жылы шоғырланудың
жоғары дәрежесіне жетті.
Орта және ұсақ буржуазиялық қызмет көрсету үшін мынадай ұсақ несиелік
мекемелер қызмет атқарды: өзара несие беру қоғамы (11081), қалалық қоғамдық
банктер (343).
Ипотекалық несие жүйесі – мемлекеттік дворяндардың жер банкі мен
мемлекеттік жер банкі, 10 акционерлік жер банктері, 36 қалалық несиелік
банктер мен ипотекалық несиенің басқа да банктерінен құрылды.
Несиелік мекемелердің ішінен, әсіресе, деревнялардағы дәулетті
адамдарға қызмет көрсететін несиелік кооперация кеңінен танылды. Ол қарыз-
жинақ кассалары мен несиелік серіктестіктерден тұрды.
1917 жылғы қазан төңкерісінен кейін банк ісін ұйымдастыруды мемлекет
монополиялы түрде өз қолына алып, нәтижесінде жеке коммерциялық банктер мен
басқа несие мекемелері Мемлекеттік банкпен біріктірілді. 1922 жылы Тұтыну
кооперациясының банктері және Өнеркәсіп банкі құрылды.
1924 жылы акционерлік қоғам үлгісіндегі сыртқы сауда банкі құрылып,
оның акционерлері мемлекет, кооперативтік және қоғамдық ұйымдар
болды.сөйтіп, 1925 жылы КСРО-да Мемлекеттік банк, Өнеркәсіп банкі, Сауда
банкі және ауылшаруашылық банкі болды.сондай-ақ Орталық коммуналды банкі
(Ценкомбанк), Кооперативтік банк және акционерлік, салалық, аймақтық
банктер құрылды. Банктер қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді несие түрлері
бойынша да ажыратылды. 1928 жылы Өнеркәсіп банкі мен Электробанкі бірыңғай
өнеркәсіп пен электр шаруашылығын ұзақ мерзімді несиелеу Банкіне
біріктірілді. Жалпы 1927-1929 жылдары банктердің өзіне тән ерекшк қызметі
–банктік несие беру жойылып, несие мемлекеттік жоспарлы қаржыландырудың
түріне айналды. 3, 164 б.
КСРО-да 1930-1932 жылдары жүргізілген несиелік реформаның нәтижесінде
жаңа қағидаларда салалық банктер ұйымдастырылды. Капитал жұмсалымдарды
қаржыландыру және несиелендіруге байланысты 4 арнайы банктер құрылды:
1.Промбанк, 1959 ж КСРО Құрылыс банкі болып қайта ұйымдастырылды.
2. Ауылшаруашылық банкі, 1959 ж оның қызметтері КСРО Мембанкі мен
Құрылысбанк арасында үлестірілді.
3. Всекомбанк, 1939 ж Всекомбанк өз жұмысын тоқтатты, ал активтері мен
пассивтері 1959 ж таратылған КСРО Сауда банкіне берілді.
4. Ценкомбанк, 1959 ж таратылды да оның қызметтері КСРО Құрылыс банк
мен Мембанк арасында үлестірілді. 3, 165 б.
КСРО-да банктік реформа 1987-1988 жылдары жүргізілді. Нәтижесінде,
КСРО Мембанкі мен КСРО Құрылыс банкін құру негізінде: Өнеркәсіп құрылыс
банкі, Агроөнеркәсіп банкі және Тұрғын үй-әлеумеетік банкі; КСРО
Мембанкінің құрамына кіретін жинақ кассалары негізінде: Сыртқы экономбанк,
Жианқ банкі, құрылды. КСРО Мембанкі кәсіпорындар мен ұйымдарға кассалық
және несиелік- есеп айырысу қызмет көрсетуін тоқтатты. Ол елдің Орталық
банкі деп жарияланды.
Банк жүйесін бірсыпыра реттеген 1990 жылдың аяқ шенінде одақтық екі
заң – Мемлекеттік банк туралы Заң және Банктер және банк қызметі туралы
Заң бекітілді. Осы заңдарға сай бұрынғы маманданған банктер акцияландыру
кезінде коммерциялық банктерге айнала бастады. 8, 181 б.

1930 ж дейінгі 1930-1987 1988-1990 жылдар 1991 жылдан бастап
банк жүйесі жылдар
Ресей Мембанкі 1. КСРО 1. Банк жүйесін қайта 1. Егемен
және көптеген Мембанкі ұйымдастыру: КСРО Қазақстаанда
несие-банк (оның ішінде Мембанкі және өзінің банк
мекемелері КСРО маманданған банктер: жүйесінің құрылуы.
Мемлекеттік КСРО Өнеркәсіп құрылыс,Екі деңгейлі банк
еңбек жинақ КСРО Анроөнеркәсіп, жүйесі – Ұлттық
кассалар КСРО Тұрғын үй- банк және
жүйесі). әлеуметтік, КСРО Жинақ коммерциялық
2. КСРО және КСРО Сыртқы экономбанктер.
Мемлекеттік банктері 2.Жаңадан
Құрылыс банкікооперативтік
3.КСРО Сыртқыбанктердің құрыла
сауда банкі бастауы

Сурет 3 – Қазақстанда банк жүйесінің қалыптасу және даму кезеңдері
1990 жылғы Банктер және банк қызметі туралы Заңға сәйкес
республикада екі деңгейлі банк жүйесі құрылды. Осыдан бастап Қазақстан банк
жүйесйнің жаңа даму сатысына көшті.

ІІ Бөлім. Коммерциялық банктердің экономикадағы қызметі және
операциялары
Банк қызметін – банктің клиент мүддесі үшін белгілі бір іс-әрекеттерді
орындауын сипаттуғаболады. Қазіргі кезде негізгі дәстүрлі қызметтерге
бұрынғыша салымдар тарту мен қарыздар беру жатады. 6, 10 б.
Коммерциялық банктердің желісі ақша нарығының қалыптасуына ықпал
етеді, ал заңды және жеке тұлғалардың мемлекетке уақытша бос ақша
қаражаттарының болуы және экономика мен халықтың қысқы мерзімдік
қажеттіліктерін қанағаттандыруға пайдалану ақша нарығының экономикалық
негізі болып табылады.
Коммерциялық банктердің негізгі қызметтеріне мыналар жатады:
1) Қаржы делдалдары ретінде;
2) Уақытша бос ақша қаражаттарын жинақтау;
3) Экономиканы және халықты несиелендіру;
4) Қолма-қолсыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;
5) Инвестициялық қызметі;
6) Қаржылық қызметтері (лизинг, факторинг, траст, кеңес беру,
ақпараттық). 3, 276 б.
Банктер қаржылық нарықтарда қаржы делдалы ретінде басқа
кәсіпорындардың, мекемелердің және халықтың уақытша бос қаражаттар сомасын
депозит түрінде жинақтайды. Депозиттерді мемлекеттік сақтандыру жүйесі
болады, бұл салымдарды жаппай кері алу қауіптігін төмендетеді. Банктерге
тартылатын депозиттер басқа кәсіпорындардың материалдық объектілерінде
орналастырылған активтеріне қарағанда қондырғы ғимараты ыңғайлы, өтімді
және нарықта оңай өткізіледі.

2.1 ҚР банк жүйесін дамыту жолдары (реформалар)

Қазақстан Республикасының экономикасы нарықтық қатынастарға көшу
кезеңінде несиені басқарудың жүйесін және шаруашылық қызметіне банктік
қызмет көрсеті механизмін құру, банктердің кәсіпорындардың қызметіне
жетекшклік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.