Инфляцияның даму факторлары мен оның салдары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 5-7

І. Инфляцияның түсінігі мен мәні . . . 8-9

1. 1. Инфляцияның инфляцияның түрлері мен формалары . . . 9-11

1. 2. Инфляцияның даму факторлары мен оның салдары . . . 11-12

ІІ. ҚР-да антиинфляциның түсініг мен мәні . . . 13-24

2. 1. Инфляцияны реттелу іс-шаралары . . . 13-24

2. 2. ҚР-да антиинфляция іс-шараларының жүргізілуі . . . 25-30

Қорытынды . . . 31-32

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 33

Аннотация

Курстық жұмыста инфляция және банктік процент тақырыбында, 1. Инфляцияның мәні мен түсінігіне, 2. Инфляцияның түрлері мен саладрына, 3. Инфляцияның даму факторларына тоқталып кеттім. ҚР-дағы антиинфляцияны қарастырдым. Курстық жұмыс 33 бет компьютерлік тексте терілген, 3 схема, берілген 10 әдебиет пен мерзімдік болылымдарды қолданым.
Кіріспе

Қазақстан таяу болашақта әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 мемлекеттің қатарынан лайықты орын алуды мақсат етіп отырғаны белгілі. Ал оған қол жеткізу едәуір дәрежеде қаржы секторының тұрақтылығына байланысты. Осы орайда қаржы жүйесінің алдында тұрған негізп міндеттер туралы айтып өтсек.

Қаржы жүйесінің және Ұлттык банктің алдына:

- инфляция қарқының бәсеңдету және инфляцияның өсуінің теріс салдарларын азайту үшін нақты айырбас бағамының тиісті икемділігін колдауға және сонымен бірге экономикалық өсуді ынталандыруға;

- ең төменгі резервтік талаптарды есептеу әдістемесін жетілдіруге;

- компаниялардың жарғылық капиталындағы үлестері шамалы инвесторлардың, акционерлердің және құрылтайшылардың құқықтарын қорғауға бағытталған зан жобасын әзірлеуге;

- мемлекеттік және жалпы сыртқы борышты баскарудың тиімді жүйесін құруға бағытталған міндеттер койылды.

Кейінгі жылдары инфляция деңгейі тұракты өсу сипатында болып отыр. Бұған монетарлық және монетарлық емес факторлар қалай әсер етуде? Қайсысының ықпалы басымырақ және себептері неде?

Шынында да, инфляция 6-7% шегінде болған біршама тұрақты 2001-2004 жылдарға қарағанда, 2005 және 2006 жылдары инфляция қарқыны мейлінше жоғары болды. Өткен жылы инфляция 7, 5% деңгейінде қалыптасты, ал биылғы жылғы сәуір айынын қорытындысы бойынша жылдық инфляция, яғни 2005 жылғы сәуірмен салыстырғанда 8, 9%-ға дейін көтерілді.

Бұл үдеріске себепші болған көптеген факторлар бар. Алайда, олардың ең негізгісі жиынтық сұраныстың, яғни үй шаруашылықтарының кәсіпорындардың, мемлекеттің сұранысының едәуір өсуі болып отыр. Сонымен бірге, бұл өсу жиынтық ұсынысты, яғни ішкі өндірісті және импортты кеңейту қаркынынан асып отыр. Мұндай жағдай бірнеше жыл бойы байқалып жүр. Және де, атап айтқанда, жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныстың өсу қарқынында туындап отырған "айырма" бағалар деңгейінін өсуіне әкеліп соғады.

Экономикадағы жалақы еңбек өнімділігінен жылдамырақ өсуде. Тұтынушылық және инвестициялық сұранысты "қыздыратын" бюджет шығыстары өсуде.

Экономиканың барлық субъектілері кірістерінін өсуі нәтижесінде ақшаға деген сұраныстың ұлғаюы секілді инфляция факторын (монетарлық факторлар) атап өтпеске болмайды. Ақша ұсынысының тиісінше ұлгаюы банктердің экономиканы кредиттеуінің ұлғаюымен және шетелдік капиталдың келуімен камтамасыз етіледі, бұл нәтижесінде ақша агрегаттарының өсуіне әкеледі.

Қазақстанға шетел валютасының әкелінуіне және экономикада ақшаның өсуіне екінші деңгейдегі банктердің сыртқы нарықта қарыз алу көлемдерінің өсуі, сондай-ақ әлемдік бағалардын, әсіресе мұнай бағасының өсуі себепші болады.

Осы факторлардың инфляцияға қайсысының көбірек, ал ағымдағы сәтке қайсысының азырақ ықпал ететінің дәл анықтау іс жүзінде мүмкін емес. Бұлардың барлығы инфляцияға ғана ықпал етіп қоймайды, олар өзара да тығыз байланысты. Сондықтан инфляцияның жоғарылауы Казакстанның тез есіп келе жатқан экономикасындағы үдерістердің көрінісі болып табылады.

Мамырдан бастап табиғи монополистер қызметінің тарифтері өсті. Әлеуметтік төлемдер мөлшері артады және басқа да факторлар бар. Осының бөрі екінші жартыжылдықта инфляциялық қысымды күшейтіп жібермей ме?

Сөз жоқ, бюджеттің әлеуметтік шығыстарының көбеюі өмір сұру деңгейін, демек, халыктың тауарларға және көрсетілетін қызметтерге сұранысын да арттырады.

Бірақ бұл жағдайды әсірелеудің қажеті жоқ. 2003 және өткен жылғы тәжірибе көрсеткеніндей, тұтыну бағаларының өсуі бюджеттің әлеуметтік шығыстарының ұлғаюынан емес, оның төңірегіндегі даурығудан туындап отыр. Сатушылар кірістерін арттыру мақсатында бағаны "көтере" бастайды, ал сатып алушылар болашақта кірістерін арттыру үшін сатып алуын көбейте бастайды. "Инфляцияны" күту жағдайы туындайды. Бұл табиғи үдеріс. Бірақ биылғы жылы, біздің ойымызша, күтілетін жағдайлар қолайлы қалыптасып отыр, яғни бағаның күрт және негізсіз көтерілуі байқалмайды.

Кәсіпорындардың - табиги монополистердің қызмет көрсету құнының жоғарылауына келсек, онда басқа нарықтарда тауарлардың және қызмет көрсетулердің бағалары да түзетілуі мүмкін. Алайда, егер осындай жағдай бола калған күнде, ол бірақ рет немесе бір сөттік қана болады, яғни бағалар жаңа деңгейде белгіленеді.

Инфляцияны реттеу жөнінде қолданылатын шаралар Ұлттық банктің Ақша-кредит саясатының 2006-2008 жылдарға арналған негізгі бағыттарында айкындалған. Бұл шараларды шартты түрде қаржы нарығындағы ставкаларды көтеру жөніндегі шараларға және қаржы нарығынан артық өтімділікті шығару жөніндегі шараларға бөлуге болады.

Үстіміздегі жылғы 1 сәуірден бастап Ұлттық банктін мынадай операциялар бойынша ставкалары: ресми қайта қаржыландыру ставкасы - 8, 0%-дан 8, 5%, -ға дейін, тартылатын депозиттер бойынша ставка - 3, 5%-дан 3, 75%-ға дейін жоғарылады. Осы ставкалардың одан әрі жоғарылауы да мүмкін. Шығарылатын қысқа мерзімді ноталар бойынша тиімді кірістілік 2005 жылдың аяғындағы 2, 38%-дан 2006 жылғы сәуірдің аяғында 3, 05%-ға дейін ұлғайып отыр.

Банктердің артық өтімділігін реттеу көлемі, яғни экономикада ақшаны қыскарту көлемі ұлғайды. Айналыстағы ноталар көлемі 2005 жылдың аяғындағы 161, 0 млрд. теңгеден 2006 жылғы сәуірдің аяғындағы 230, 1 млрд. теңгеге дейін өсті және бұдан әрі өсе бермек. 15 мамырдан бастап Ұлттық банктің ноталар шығару бойынша әрбір аукциондағы ұсынысының ауқымы 60-тан 100 млрд. теңгеге дейін өсті. Банктерден депозиттер тарту едәуір артты, олар бойынша берешек жыл басындағы 86, 9 млрд. теңгеден сәуірдің аяғында 293, 9 млрд. теңгеге дейін жоғарылады.

Шілдеден бастап ең төменгі резервтік талаптардың нормативтерін орындау жөнінде банктерге койылатын талаптар қатандатылады, мұның өзі банктердің артық өтімділігін "байлауға" мүмкіндік береді.

Ішкі валюта нарығында Ұлттық банк өзінің қатысуын барынша қысқартпақ.

Аталған шараларды қолдану екінші деңгейдегі банктердің өтімділігінің қысқаруына, кредиттер бойынша ставкалардың көтерілуіне әкеп соқтырады, бұл түбінде экономикаға инфляциялық қысымның қыскаруына әкеледі.