Қабыну этиологиясы
ҚАБЫНУ –(грекше phlogosis, лат. Inflamatio өрт алу деген мағына)
–организмнің әр түрлі сыртқы немесе ішкі патогендік әсерлер нәтижесінде
дамыған ,қан айналымның ерекше бұзылыстарымен және жасушалар
пролиферациясымен сипатталатын ,стериотипті,қорғаушы ,бейімделуші
реакция.Ол қабыну ошағындағы зиянды әсерлерді жоюға және зақымданған
ағзалардағы ,тіндерлегі құрылымдық өзгерістерді қайта қалпына келтіруге
бағытталған әлтерация, экссудация, пролиферациямен қабаттасатын біртектес
дерттік үрдіс.
Қабыну этиологиясы:
Қабыну әр түрлі ішкі және сыртқы себептерден болады.
Қабынудың себептері – флогогендер:
Экзогенді (биологиялық, механикалық, физикалық, химиялық, әлеуметтік)
Эндогенді (қан құйылу, тін ыдырауы өнімдері, улы метаболиттер, тұздар
жиналуы, иммундық кешендер, белсенді радикалдар)
Қабыну ошағындағы өзгерістер негізінен үш фазадан тұрады:
1. Әлтерация тіндердің жасушулардың зақымдаруы
2. Экссудация және лейкоциттер эмиграциясы құбылыстарымен көрінетін
микроциркуляция арнасындағы қантамырлардағы қанайналым өзгерістері.Қан
тамырларынан қаның сұйық бөлігінің және қан элементтерінің сыртқа бөлініп
шығуы.
3. Пролиферация жасушалардың көбеюі нәтижесінде тіндердің қайта қалпына
келуі
Мұның барлығы гистион деп аталатын дәнекер тінінің құрылымдық қызметтік
өлшемінің территриясында өтеді.Гистион құрамында негізгі зат ,коллагенді
,эластинді,аргирофильді талшықтар, нерв талшықтары қоршаған микроциркуляция
арнасының бір бөлігі кіреді .
Әлтерация – зақымдану - жасушалардың , жасушааралық заттардың, нерв
аяқшаларының, қан тамырларының дистрофиялық, некробиоздық, немесе некроздық
бүлінулері
Алғашқы әлтерация–флогогеннің тікелей әсерінен дамиды.
Салдарлық әлтерация – алғашқы әлтерацияның зардабы, зат алмасу
өзгерістерімен, қабыну дәнекерлері әсерімен байланысты.
Қабыну ошағында зат алмасуы өзгерістері
Зат алмасудың сандық және сапалық өзгерістері:
Майлар, көмірсу, нәруыздар ыдырауының (лизосомалар мембранасы зақымдануы (
лизосомалық гидролазалардың шығуы және әсерленуі) жоғарылауы
Түзілу үрдістерінің төмендеуі
Заттар алмасуы соңғы өнімдерге дейін жүрмейді - СО2 және Н2О (митохондрий
мембранасы зақымдануы әсерінен) ( тыныстық коэффициенттің( ( ТК =
бөлінген СО2қабылданған О2).
Қабыну ошағындағы физикалық-химиялық өзгерістер
• Гипер H+иония → ацидоз (зат алмасуының тотықпаған соңғы өнімдерінің
артуынан)
• Гипер К+ иония зақымданған жасушалардан калийдің шығуынан
• Гиперосмия, тұздар диссоциациясы артуы (( Na+, Cl-) және зақымданған
жасушалардан жасушаішілік иондардың шығуы салдарынан
• Гиперонкия, полипептидтер мен аминқышқылдары санының артуынан, нәруыздық
молекулалардың дисперстігі артуынан және тамырлардан қабыну ошағына
нәруыздардың шығуынан
Қабыну дәнекерлері жасушалық және гуморальдық
Жасушалық дәнекерлер:
гистамин (мес жасушалары және гуморалдық болып жіктеледі.
• базофил, тромбоциттерден)
• серотонин ( тромбоциттерден)
• лизосомалық ферменттер ( нейтрофил, макрофагтардан)
• простагландиндер (лейкоциттерден, эндотелиалий жасушаларынан,
тромбоциттерден)
• лейкотриендер (лейкоциттерден)
• тромбоциттерді әсерлеуші факторлар (лейкоциттер, эндотелиоциттерден)
• оттегінің белсенді радикалдары ( лейкоциттерден)
• азот тотығы (макрофагтардан)
• цитокиндер ИЛ-1, ИЛ-6, ӨТЖФ
Гуморалды дәнекерлер:
• комплемент жүйесі бөлшектері
• С3а, С5а, С3в, С5в-С9 кешендері
• Кининдер (брадикинин, каллидин)
• Қанның ұйытушы және фибринолиздік жүйелері
Қабыну дәнекерлері салдарлық әлтерацияны тудырады, тамырлық серпілістер
түзеді, прлиферацияны реттейді, қабынудың жергілікті және жалпы
белгілерінің патогенезінде маңызды рөл атқарады.
Қабыну ошағында қанайналымы өзгерістері сатылары, олардың патогенезі.
1. Қысқа мерзімді қантамырлардың тарылуы – ишемия
2. Артериялық гиперемия
3. Веналық гиперемия.
4. Стаз.
Экссудация – қанның нәруызы бар сұйық бөлігінің және формалық
элементтерінің қабыну ошағына шығуы
Экссудациянвң патогенезі:
• Тамыр өткізгіштігінің жоғарылауы
• Қылтамырлар мен венулаларда гидростатикалық қысымның артуы
• Қабыну ошағында осмостық және онкотикалық қысымның артуы
Қабыну ошағына шыққан сұйықтық экссудат деп аталады.
Экссудаттың түрлері:
• Сары сулық :қабыну белоктарға бай эксудант бқләнәп шығуымен
сипатталады,оның құрамында аз мөлшерде полиморфтыядролылейкоциттер ,көшіп
түскен жасушалар да болады.Сарысулы қабыну әрдайым жедел ағымда өтіп ,
сірлі және шырышты қабықтарда ,буындарда кейбір ішкі ағзаларда байқалады.
• Фибринді:Фибриногенге бай эксуданттың жиналуымен сипатталады.Фибриноген
белогі тромбопластин факторларының әсерінен фибринге айналады.Фибрин
жіпшелері сірі қабықтың үстіне түк сияқты қабыршақтанып жиналып қалады.
• Геморрагиялық:Эксуданттың құрамындағы эритроциттердің көптігімен
сипатталады.Күйдіргі ,оба,грипп сияқты қан тамырларының эритроциттер үшін
өткізгіштігін арттырып жіберетін індеттерде байқалады.
• Іріңді ... жалғасы
–организмнің әр түрлі сыртқы немесе ішкі патогендік әсерлер нәтижесінде
дамыған ,қан айналымның ерекше бұзылыстарымен және жасушалар
пролиферациясымен сипатталатын ,стериотипті,қорғаушы ,бейімделуші
реакция.Ол қабыну ошағындағы зиянды әсерлерді жоюға және зақымданған
ағзалардағы ,тіндерлегі құрылымдық өзгерістерді қайта қалпына келтіруге
бағытталған әлтерация, экссудация, пролиферациямен қабаттасатын біртектес
дерттік үрдіс.
Қабыну этиологиясы:
Қабыну әр түрлі ішкі және сыртқы себептерден болады.
Қабынудың себептері – флогогендер:
Экзогенді (биологиялық, механикалық, физикалық, химиялық, әлеуметтік)
Эндогенді (қан құйылу, тін ыдырауы өнімдері, улы метаболиттер, тұздар
жиналуы, иммундық кешендер, белсенді радикалдар)
Қабыну ошағындағы өзгерістер негізінен үш фазадан тұрады:
1. Әлтерация тіндердің жасушулардың зақымдаруы
2. Экссудация және лейкоциттер эмиграциясы құбылыстарымен көрінетін
микроциркуляция арнасындағы қантамырлардағы қанайналым өзгерістері.Қан
тамырларынан қаның сұйық бөлігінің және қан элементтерінің сыртқа бөлініп
шығуы.
3. Пролиферация жасушалардың көбеюі нәтижесінде тіндердің қайта қалпына
келуі
Мұның барлығы гистион деп аталатын дәнекер тінінің құрылымдық қызметтік
өлшемінің территриясында өтеді.Гистион құрамында негізгі зат ,коллагенді
,эластинді,аргирофильді талшықтар, нерв талшықтары қоршаған микроциркуляция
арнасының бір бөлігі кіреді .
Әлтерация – зақымдану - жасушалардың , жасушааралық заттардың, нерв
аяқшаларының, қан тамырларының дистрофиялық, некробиоздық, немесе некроздық
бүлінулері
Алғашқы әлтерация–флогогеннің тікелей әсерінен дамиды.
Салдарлық әлтерация – алғашқы әлтерацияның зардабы, зат алмасу
өзгерістерімен, қабыну дәнекерлері әсерімен байланысты.
Қабыну ошағында зат алмасуы өзгерістері
Зат алмасудың сандық және сапалық өзгерістері:
Майлар, көмірсу, нәруыздар ыдырауының (лизосомалар мембранасы зақымдануы (
лизосомалық гидролазалардың шығуы және әсерленуі) жоғарылауы
Түзілу үрдістерінің төмендеуі
Заттар алмасуы соңғы өнімдерге дейін жүрмейді - СО2 және Н2О (митохондрий
мембранасы зақымдануы әсерінен) ( тыныстық коэффициенттің( ( ТК =
бөлінген СО2қабылданған О2).
Қабыну ошағындағы физикалық-химиялық өзгерістер
• Гипер H+иония → ацидоз (зат алмасуының тотықпаған соңғы өнімдерінің
артуынан)
• Гипер К+ иония зақымданған жасушалардан калийдің шығуынан
• Гиперосмия, тұздар диссоциациясы артуы (( Na+, Cl-) және зақымданған
жасушалардан жасушаішілік иондардың шығуы салдарынан
• Гиперонкия, полипептидтер мен аминқышқылдары санының артуынан, нәруыздық
молекулалардың дисперстігі артуынан және тамырлардан қабыну ошағына
нәруыздардың шығуынан
Қабыну дәнекерлері жасушалық және гуморальдық
Жасушалық дәнекерлер:
гистамин (мес жасушалары және гуморалдық болып жіктеледі.
• базофил, тромбоциттерден)
• серотонин ( тромбоциттерден)
• лизосомалық ферменттер ( нейтрофил, макрофагтардан)
• простагландиндер (лейкоциттерден, эндотелиалий жасушаларынан,
тромбоциттерден)
• лейкотриендер (лейкоциттерден)
• тромбоциттерді әсерлеуші факторлар (лейкоциттер, эндотелиоциттерден)
• оттегінің белсенді радикалдары ( лейкоциттерден)
• азот тотығы (макрофагтардан)
• цитокиндер ИЛ-1, ИЛ-6, ӨТЖФ
Гуморалды дәнекерлер:
• комплемент жүйесі бөлшектері
• С3а, С5а, С3в, С5в-С9 кешендері
• Кининдер (брадикинин, каллидин)
• Қанның ұйытушы және фибринолиздік жүйелері
Қабыну дәнекерлері салдарлық әлтерацияны тудырады, тамырлық серпілістер
түзеді, прлиферацияны реттейді, қабынудың жергілікті және жалпы
белгілерінің патогенезінде маңызды рөл атқарады.
Қабыну ошағында қанайналымы өзгерістері сатылары, олардың патогенезі.
1. Қысқа мерзімді қантамырлардың тарылуы – ишемия
2. Артериялық гиперемия
3. Веналық гиперемия.
4. Стаз.
Экссудация – қанның нәруызы бар сұйық бөлігінің және формалық
элементтерінің қабыну ошағына шығуы
Экссудациянвң патогенезі:
• Тамыр өткізгіштігінің жоғарылауы
• Қылтамырлар мен венулаларда гидростатикалық қысымның артуы
• Қабыну ошағында осмостық және онкотикалық қысымның артуы
Қабыну ошағына шыққан сұйықтық экссудат деп аталады.
Экссудаттың түрлері:
• Сары сулық :қабыну белоктарға бай эксудант бқләнәп шығуымен
сипатталады,оның құрамында аз мөлшерде полиморфтыядролылейкоциттер ,көшіп
түскен жасушалар да болады.Сарысулы қабыну әрдайым жедел ағымда өтіп ,
сірлі және шырышты қабықтарда ,буындарда кейбір ішкі ағзаларда байқалады.
• Фибринді:Фибриногенге бай эксуданттың жиналуымен сипатталады.Фибриноген
белогі тромбопластин факторларының әсерінен фибринге айналады.Фибрин
жіпшелері сірі қабықтың үстіне түк сияқты қабыршақтанып жиналып қалады.
• Геморрагиялық:Эксуданттың құрамындағы эритроциттердің көптігімен
сипатталады.Күйдіргі ,оба,грипп сияқты қан тамырларының эритроциттер үшін
өткізгіштігін арттырып жіберетін індеттерде байқалады.
• Іріңді ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz