Қазақстанның шекарасы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ ИНСТИТУТЫ
ГЕОГРАФИЯ КАФЕДРАСЫ
ТАҚЫРЫБЫ: Қазақстанның шекарасы
ОРЫНДАҒАН:
ЖУМАДИЛОВА ЭЛЬМИРА
ТОБЫ: ПМИ 06-9К2
ҚАБЫЛДАҒАН: АЛИАСҚАРОВА ИНДИРА
ШЫМКЕНТ-2008
Қазақстанның географиялық орны
Қазақстан Еуразия материгінің орталық бөлігінде орналасқан.
Батысы – Еділдің төменгі ағысы,Каспий маңы мен Тұран ойпаты.
Шығысы – Алтай таулары.
Солтүстігі – Батыс Сібір жазығы.
Оңтүстігі – Қызылқұм шөлі мен Тянь-Шань тау жүйесі.
Батыстан шығысқа дейін – 3000 км,солтүстіктен оңтүстікке дейін – 1600
км.
Қазақстан жерінің ауданы – 2724,9 мың км².Жер шарының халық мекендеген
құрлықтың бөлігінің 2%-ы және Еуразия ауданының 5%-ы біздің еліміздің
үлесіне тиеді.Аумағының өлшемі жөнінен ол әлем елдерінің алғашқы ондығына
кіреді және ішкі құрлықтық мемлекеттердің ең ірісі болып табылады.
Жер көлемі жөнінен дүние жүзінде 9-шы орын алады.Жалпы аумағы бүкіл
жер шары көлемінің 2%-ын,Азияның 6,1%-ын құрайды.
Еуразия материгінде Ресей,Үндістан,Қытайдан кейінгі төртінші орында,ал
ТМД елдерінің ішінде Ресейден кейінгі екінші орында тұрады.БҰҰ мүше 180
мемлекеттің ішінде – 9-орында.
Республика жерінің шеткі нүктелері 55˚26΄-40˚56΄ с.е. және 45˚27΄-
87˚18΄ ш.б. аралығында орналасқан.
Шекара туралы барлық мағлұматты кестеден қараңыз.
Шекарасы Ұзындығы
Жалпы ұзындығы 13 331 км шамасында (2005ж)
Құрлықпен 12 900 км шамасында
Каспий теңізі арқылы 600 км
Ресеймен (батыс солтүстігінде) 7591 км шамасы
Қытаймен (оңтүстік шығысында) 1460 км шамасында
Қырғызстанмен (оңтүстігінде) 980 км шамасында
Өзбекстанмен (оңтүстігінде) 2300 км шамасында
Түркменстанмен (оңтүстігінде) 380 км шамасында
Ресей,Қытай,Орта Азия елдерімен шекаралас жатуы,еуразиялық көлік
жолының аумағынан өтуі,егемендік алғаннан кейін 120-астам елдермен
экономикалық-географиялық жақсарта түсті,сол тұрғыдан Қазақстанның
төмендегідей артықшылықтары бар:
1.Тарихи – экономикалық дамыған елдермен шектесуі.
2.Транзиттік жол торабының үстінде орналасуы.
3.Жер бедерінің көп бөлігінің жазық болуы.
4.Минералды ресурстар қорының молдығы.
Шекара өзгерістері
Шекараны орнату негізінен екі сатыдан өтеді.Демилитация және
Демаркация.
Демилитация ұғымына мемлекеттік шекара өтетін жерді анықтау,оны
суреттеу және кейін бұл сызықты картаға түсіру жатады.
Демаркация болса, демилитациялау туралы шартқа сәйкес шекараны нақты
жергілікті жерде анықтап,оның бойында тиісті шекаралық белгілер,нақты баған
орнату болып табылады.
Қытаймен арадағы шекара
Қазақстан мемлекеттік шекараны демилитациялау келіссөздерін шығыстағы
көршісі Қытайдан бастады.1992 жылы басталған бұл келіссөздер Қазақстан мен
Қытай арасында 1994 жылы 26 сәуірде Қазақстан Қытай мемлекеттік шекарасы
туралы келісімге қол қойылды.Бұл келісім 1997 жылғы 24 қыркүйекте,1998
жылғы 4 шілдеде жасалған Қазақстан-Қытай мемлекеттік шекарасы туралы
қосымша келісімдермен толықтырылды.
Сонымен Қазақстан аумағына Сауыр тауынан Шаған-Оба асуының сол жағына
дейінгі аралық қалды.Ауданның жалпыф аумағы 442 км²,яғни бұл 70,3% қамтиды.
Қытай халық республикасына бекітілген Адырбай және Талдыайырық
өзенінің жоғарғы ағысы сонымен қоса Тарбағатай тауының оң жақ
бөлігі,Баймырза асуы бөлініп берілді.Жалпы ауданы 187 км²(29,7%).Жалпы
даулы 944 км² аумақтың Қазақстанға 537 км² (56,9%),ал Қытайға 407 км²
(43,1%) шешілді.
1999 жылғы қараша айында Қазақстан президенті Н.Ә.Назарбаевтышң
Қытайға ресми сапары барысында ҚР мен ҚХР арасындағы шекара мәселесін толық
реттеу туралы Бірлескен мазмұндама қабылданды.Демаркацияланған шекараның
жалпы ұзындығы 1660 км.Осынау үлкен шекара бойында бірден бір даулы жер
жоқ.1999 жылы 5 ... жалғасы
М.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ ИНСТИТУТЫ
ГЕОГРАФИЯ КАФЕДРАСЫ
ТАҚЫРЫБЫ: Қазақстанның шекарасы
ОРЫНДАҒАН:
ЖУМАДИЛОВА ЭЛЬМИРА
ТОБЫ: ПМИ 06-9К2
ҚАБЫЛДАҒАН: АЛИАСҚАРОВА ИНДИРА
ШЫМКЕНТ-2008
Қазақстанның географиялық орны
Қазақстан Еуразия материгінің орталық бөлігінде орналасқан.
Батысы – Еділдің төменгі ағысы,Каспий маңы мен Тұран ойпаты.
Шығысы – Алтай таулары.
Солтүстігі – Батыс Сібір жазығы.
Оңтүстігі – Қызылқұм шөлі мен Тянь-Шань тау жүйесі.
Батыстан шығысқа дейін – 3000 км,солтүстіктен оңтүстікке дейін – 1600
км.
Қазақстан жерінің ауданы – 2724,9 мың км².Жер шарының халық мекендеген
құрлықтың бөлігінің 2%-ы және Еуразия ауданының 5%-ы біздің еліміздің
үлесіне тиеді.Аумағының өлшемі жөнінен ол әлем елдерінің алғашқы ондығына
кіреді және ішкі құрлықтық мемлекеттердің ең ірісі болып табылады.
Жер көлемі жөнінен дүние жүзінде 9-шы орын алады.Жалпы аумағы бүкіл
жер шары көлемінің 2%-ын,Азияның 6,1%-ын құрайды.
Еуразия материгінде Ресей,Үндістан,Қытайдан кейінгі төртінші орында,ал
ТМД елдерінің ішінде Ресейден кейінгі екінші орында тұрады.БҰҰ мүше 180
мемлекеттің ішінде – 9-орында.
Республика жерінің шеткі нүктелері 55˚26΄-40˚56΄ с.е. және 45˚27΄-
87˚18΄ ш.б. аралығында орналасқан.
Шекара туралы барлық мағлұматты кестеден қараңыз.
Шекарасы Ұзындығы
Жалпы ұзындығы 13 331 км шамасында (2005ж)
Құрлықпен 12 900 км шамасында
Каспий теңізі арқылы 600 км
Ресеймен (батыс солтүстігінде) 7591 км шамасы
Қытаймен (оңтүстік шығысында) 1460 км шамасында
Қырғызстанмен (оңтүстігінде) 980 км шамасында
Өзбекстанмен (оңтүстігінде) 2300 км шамасында
Түркменстанмен (оңтүстігінде) 380 км шамасында
Ресей,Қытай,Орта Азия елдерімен шекаралас жатуы,еуразиялық көлік
жолының аумағынан өтуі,егемендік алғаннан кейін 120-астам елдермен
экономикалық-географиялық жақсарта түсті,сол тұрғыдан Қазақстанның
төмендегідей артықшылықтары бар:
1.Тарихи – экономикалық дамыған елдермен шектесуі.
2.Транзиттік жол торабының үстінде орналасуы.
3.Жер бедерінің көп бөлігінің жазық болуы.
4.Минералды ресурстар қорының молдығы.
Шекара өзгерістері
Шекараны орнату негізінен екі сатыдан өтеді.Демилитация және
Демаркация.
Демилитация ұғымына мемлекеттік шекара өтетін жерді анықтау,оны
суреттеу және кейін бұл сызықты картаға түсіру жатады.
Демаркация болса, демилитациялау туралы шартқа сәйкес шекараны нақты
жергілікті жерде анықтап,оның бойында тиісті шекаралық белгілер,нақты баған
орнату болып табылады.
Қытаймен арадағы шекара
Қазақстан мемлекеттік шекараны демилитациялау келіссөздерін шығыстағы
көршісі Қытайдан бастады.1992 жылы басталған бұл келіссөздер Қазақстан мен
Қытай арасында 1994 жылы 26 сәуірде Қазақстан Қытай мемлекеттік шекарасы
туралы келісімге қол қойылды.Бұл келісім 1997 жылғы 24 қыркүйекте,1998
жылғы 4 шілдеде жасалған Қазақстан-Қытай мемлекеттік шекарасы туралы
қосымша келісімдермен толықтырылды.
Сонымен Қазақстан аумағына Сауыр тауынан Шаған-Оба асуының сол жағына
дейінгі аралық қалды.Ауданның жалпыф аумағы 442 км²,яғни бұл 70,3% қамтиды.
Қытай халық республикасына бекітілген Адырбай және Талдыайырық
өзенінің жоғарғы ағысы сонымен қоса Тарбағатай тауының оң жақ
бөлігі,Баймырза асуы бөлініп берілді.Жалпы ауданы 187 км²(29,7%).Жалпы
даулы 944 км² аумақтың Қазақстанға 537 км² (56,9%),ал Қытайға 407 км²
(43,1%) шешілді.
1999 жылғы қараша айында Қазақстан президенті Н.Ә.Назарбаевтышң
Қытайға ресми сапары барысында ҚР мен ҚХР арасындағы шекара мәселесін толық
реттеу туралы Бірлескен мазмұндама қабылданды.Демаркацияланған шекараның
жалпы ұзындығы 1660 км.Осынау үлкен шекара бойында бірден бір даулы жер
жоқ.1999 жылы 5 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz