Ежелгі Египетте мемлекет пен құқықтың пайда болуы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

1 - Бөлім. Ежелгі Египетте мемлекет пен құқықтың пайда болуы
1.1Ежелгі Шығыста өркениет пен құқықтың пайда болуының тарихи жағдайлары
1.2 Египеттегі мемлекеттің құрылуы

2 – Бөлім. Ежелгі Египетте құқықтың дамуы және оның Шығыстағы құқықтың қалуыптасуына әсері.
2.1 Ежелгі Шығыс елдеріндегі құқық жүйесі мен құқық көздерінің ерекшеліктері.
2.2 Ежелгі Шығыс елдеріндегі құқықтың негізгі ерекшеліктері.
2.3 Ежелгі Египетте құқықтың дамуы және оның Шығыстағы құқықтың қалыптасуына ықпалы.

Қорытынды

Пайдалынған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе

Тарих өз басталуын есептің, жазудың, мемлекеттің пайда болуынан алады. Осы кезден бастап оқиғалар, құбылыстар белгіленеді және қоғам, адамдар өмірінің айғақтары пайда болады. Оларда әдет-ғұрып, әлеуметтік нормалар, саясат және заңды болмыстар туралы алғашқы мағлұматтар көрініс алады. Саяси, мемлекеттік-құқықтық тарихты білу бізге адамзаттың өткені, алыс және жақында туралы түсінігімізді кеңейтеді.
Тарихи білімнің ролі, өткен тәжірибеде әр турлі бағаланады. Ертеде тарихты тәжирибе, халык ақылы деп есептелді, оның маңыздылығы, бағалығы мойындалды. Кейінен тарих тәжірибесі күмән тудырды. Тарих – тек қана оқылық емес, ол адам мәдениетінің қайнар көзі, оның бастапқы рухани құндылығы. Оларды әр турлі бағалауға болады. Сөзсіз, көне өркениеттің, дәстур мен заннын калыптасуына негіз салды, көптеген халыктың рухани, заңды болмысына, коғамдық сапта өз ізін қалдырды.
Өткенде – болашақтың негізі. Заннаманын негігі салынған көнелік. 21 ғасырдың басында өмір сурыі отырған бізді улкен уакыт аралығы болып тур.
Адамзаттың саяси, мемлекеттік-құқықтық тарихтың, өзінің ішінде мемлекеттік құқықтың дамуынын киыншылықтары, өткен заманнан келеді: әлеуметтік әділетсіздік, кушті және жеңілмейтін бюрократия, құқықтық нигилизм, азаматтардың әлеуметтік белсенділігінін артуы және кулдырауы, авангардистер мен волюнтаристердің ойланбай жасаған реформадан көңіл кайтады немесе алдын-ала куаныш.
Тарих істе, жуйелі турде кубылыстын барлык жиынтығын карастыра отырып, компликсте коғамдық-саяси өмірдегі процестерді шектей келе, өзінің коғамдык ролін орындауы мумкін. Тарихты білмей, біз халык акылын және даналығын жоғалтпаймыз.
Осы жумыстың максаты – Ежелгі Египетте мемлекет пен құқтың қалыптасуынын ерекшеліктерін көрсету болып табылады. Жумыс кіріспеден, ,екі бөлімнен, қортынды мен пайдалынған әдебиеттер тізімінен турады.
1-
2- Бөлім. Ежелгі Египетте мемлекет пен құқықтың пайда болуы
1.1 Ежелгі Шығыста өркениен пен құқықтың пайда болуының алғы шарттары

Құқық заңды нормалардың ерекше жүйесі және олармен байланысты құқықтык катынастар – мемлекеттің пайда болуы кезеңіндегі жағдайлар мен себептер сияқты күшіне енеді. Әрине, ар елде және әр дәуірде құқықтың пайда болуы әрбір елдің жеке немесе ұлттық ерекшеліктерімен байланысты, біракта тарихта әлемнің әрбір көптеген елдерінде жалпы зандылыкта елеулі мөлшерде үйлеседі.
Кез келген коғамнын әлеуметтік немесе экономикалык өмірі еңбек және жануялык қатынасқа, материалдық игіліктерді тутыну немесе айырбастау, өндіріске катысушы адамдардын әрекетінің белгілі уйымдык тәртібіне мұқтаж. Бундай барлық адамдардың билік катынасын жалпы тәртіпке бағындыратын реттеушілік, жүріс-тұрыс тәртібі немесе әлеуметтік нормалардың көмегімен жүзеге асырылады.
Құқықтың қалыптасу процесі, мемлекеттің қалыптасуы сияқты, бір дәуірді толығымен алды, әр түрлі сыртқы ықпалдарды, құлдыраулар мен көтерулерді басынан өткізді.
Ежелгі құқықтың жүйелер әдет-ғұрыптар мен діни рулык нормалармен тығыз байланысты. Құқықтың алғашкы тарихи формасы- мемлекеттікі сиякты, қолдаушы абыздық құқықтык дәстур болды.
Құқықтың қалыптасуы, мемлекеттің калыптасуындағы сиякты зандылыктар әрекетіне бағынышты. Ол да сол сиякты жағдайлардан туындаған, яғни енбекті коғамдык болу, енбек өнімдерінін артығынын болуы, жеке меншік, колдану, мүліктік тенсіздік, кулдар класынын және кулиеленушілердің пайда болуы және тағы баскалары.
Буған біракта дәлелдеме керек. Еш жерде және ешкашан кулиелену ерте жериеленушілік коғамда негізгі шаруашылык болып табылған жок. Ежелгі Шумерде, Египетте және баска да коптеген коғамда негізгі ерте жериеленуші шаруашылык ретінде еркін катарлы кауымдастыктардын енбегі болды, муліктік және әлеуметтік дифференциация жериелену жумыстарын баскарумен және есепті аппаратты құру түрінде өнімді бөлу және бөлуші функциямен катар журді.
Бундай дифференциацияда әскери колемдерді, катардағы әскерлерді бөлуге әкелген әскери кызмет манызды орын алады. Бул коғамға мәдени және рухани ыкпал ететін абыздар тобынын калыптасуымен катар журді. Сонында сауда мен қолөнердің дамуынын аркасында топ құрылды.
Ерте жериеленушілік коғам – сауда мен колонер ғана емес, сонымен катар баскару, әскери және рухани жағдайлардың кала орталығына шоғырлануына, мемлекет-калалардың пайда болуымен байланысты. Сондыктан, коғамнын әлеуметтік дифференициациянің неғурлым ежелгі түрі құлдар мен құлиеленушілерді бөлу емес, ал қоғамдағы топтар мен кластарға теңсіз әлеуметтік-функционалдык стратификацияға бөлінуы болып табылады.
Бундай стартификациянын жабык кастаға (варна, сословие және тағы баскалары) бөлу түрі ертеде әдеттермен жузеге асты және мемлекетте ғана болған жок, сонымен катар Ежелгі Шығыстын ерте жериеленушілік коғамнын қауымдық қатарында да болды.
Бундай коғамдағы құлдық бастапкы ордалык немесе жануялык сипат алды және тек сонғы жылдары ондірісте (мыс: калалар мен храмдар салуда) колданылды. (5, 47 бет)
Тарихи мораль – жеке тулғалардың әрекетіне сәйкес бағытталған, әлеуметтік регуляциянын алғашкы тәсілі. Құқық жаңа әлеуметтік нормалардың жиынтығы ретінде пайда болады, ал міндетті жүріс-тұрыс ережелері ретінде мемлекетпен катар, олармен калыптаскан, колданылған және бұзушылықтан сақтау негізінде пайда болған. Бастапкыда ол бар сословиеге пайдалы, калыптаскан, әдет түрінде әрекет етеді, сонғы кезде оны зандар, құқықтык нормалар алмастырады және толыктырады. Құқықтык жарлыктар баска әлуеметтік нормалар, әдет, дәстуры, адамгершілік нормалар, діни канондар арасында маңызды орын алады. (4, 35 бет)
Сонымен катар құқықты Ежелгі Шығыс мемлекетінде пайда болған сол өркениет ретінде карастыруға болады.
Алғашкы жазнамаларда құқық – адамдардың жүріс турысынын максатка сәйкес ережелерінің туракты, бірдей белгілеуіне максатты бағытталғандығын және әр турлі тулғалардың мудделерін ескере отырып, келіспейшіліктіні дурыс шешуін корсетеді, сондыктан олардын құқықтарынын сакталуына және корғалғандығына кепілдік береді.
Заңды құжаттарды, алдымен жаднашалардағы құқықты ұқыпты талдау, өмірді қалыптыстыруға талаптанатындығын көрсетеді:
әділеттілік (шындықты және ақиқатты қамтитын; құқықтың көптеген жаднамаларының – шындық деп аталуы кездейсоқтық емес).
даналық (құқықтың көптеген қызметкерлері, әділ соттың даналық деп аталуы сондықтан).
реализм және өмірлік (сондықтан заңда реттеу өмірдің барлық қиыншылығына енеді, барлық мүмкін өмір мүдделерін ескеруге тырысады).
Құқық сонымен қатар, мәдениет болмысы, бұл ең алдымен өмірдің барлық қиын жақтарын спецификалық түрде болып табылады. Заңдарда көрсетілген құқық барлық қиын жақтарын көрсету болып табылады.
Заңдарда көрсетілген құқық барлық әлемді өзінің формаланған жағдайын таңдайды. Өте күрделі адамзаттық қатынас әлемі кең диапазонда - өмірдің терең және басты қабатынан (қоғажды экономикалық ұйымдастыру, саяси биліктің құрылымы және тағы басқалары) жұмыстық, жанұялық, күнделікті қарапайымға дейін.
Осындай кезде заңды нормалар қоғамнын сапалы жағдайынын негізіне бейімделеді, және адамдардын қылықтары қандай болуы туралы айтады. Олар алдын-ала адамдардың жүріс турысын белгілеуге, аныктауға, не істеуге болады, не болмайтындығын барлык мумкін конфликтер шешылетіндей икемделуі керек. Міне заңды жағдайлардың тән каларлык өзгешелігі осында.
Бұрыңғы дәуірдің заңдары – Хаммурапи, Ману заңдары сол кездегі қатынасты, әдет-ғұрыпты, дауларды көруге бір сөзбен айтқанда өткенді көрнекті көруге мүмкіндік беретін өз кезегінде өткен уақытқа терезе болып табылады.
Сондықтан осы нақты тарихи жағдайлар, Ежелгі Шығыс елдерінің құқығының ерекшеліктерін анықтайды.
Екіөзен территориясында алғашқы мемлекет б.з.б. ІІІ ғасырдың басында пайда болды, бұл мемлекеттык және қоғамдық қатарда, ұзақ уақыт тайпалық ру сақталып қалған кішігірім қалалар болды. Екіөзен өркениетінің негізін салаған, елдің ежедгі тұрғындары шумерлер болды. (2, 10 бап)
Египетте алғашқы мемлекеттің пайда болуы жеткілікті анық емес, б.з.д. ІІІ ғасырда египетте мемлекет болған.
Египетте қауымдық тәртіптің ыдырауы өте ақырын жүрді және соның салдарынан жеке мемлекеттік қатынас және құл иелену қатарының дамуы тежелді. Біріккен мемлекет құрудың алдында, Египет бірнеше оңдаған жеке облыстарға бөлінген болатын, олар Египет бірікеннен кейін де бірнеше рет жекеленуге әрекет еткен.
Ежелгі гректік мемлекеттің тарихы бірнеше периодтарға: Ерте, Ежелгі, Орта, Жаңа және Соңғы патшалық болып бөлінеді.
Ерте патшалық. Бұл периодтағы Египеттік мемлекет әлі ежелгі және жабайы топтық одақты көрсетеді.
Ежелг патша дәуірінде мемлекеттік билік шығыс диспотиясы түріеде ьекітіледі. Оның ерекше сипаттары орталық басқару, ақсүйектік шонжарлықты пайдалану және патшаға және оның ісіне табыну, діни идеологиясының көмегімен перғауынның беделін нығайту болып табылады. Мемлекеттегі барлық маңызды істер: жер суландыру шаралары, сот, әскери жағдайлар, мемлекеттік құрылым және тау қайнауы өңдеу – осының ьарлығы патшаның бұйрығы бойынша жүзеге асырылды.
Мемлекеттегі маңызды лауазымдар ішіне жоғары төрелер, әскери басшылар, қазынаны сақтаушылар, жұмыс басшылары, жоғары абыздар, патша үйінің мүшелері болып табылады.
Ежелгі патшалыктың екінші жартысында ие болушы рулар пайда болып, дами бастады. Ежелгі патшалық аяғында жергілікті ақсүйектердің маңызы күшейді. оны халықтың көп бөлігі қолдады. нәтижесінде елдер жартылай тәуелсіз облыстта құлдырайды. Жалпы Египеттік перғауындық билігінің құлдырауы Орта патшалық кезеңіне келеді.
Жаңа патшалық мемлекеттік биліктің құдіретін күшеюімен сипатталады. Соғыстардың нәтижесінде Египеттің территориясы кеңейді, және ол ірі державаға айналды. Соғыстардың көп болуы құлдықтың дамуына әкелді.Египеттегі құлиеленушілік қатынас жаңа құлдық кезеңінде өзінің даму шегіне жетті және қоғамға тереңінен еңді. Жаңа хандыктыңн қоғамдык катынасын ерекшелыгі абыздык жоғарлату болып табылады. Жоғары абыздык байлығынын өсуі, онын орталык билік катынасы бойынша тәуелділігінен босатылумен бірге жүрді. Абыздық жабық мурагерлік кастаға айналды.
Соңғы патшалык дәуірінде, басы бостар мен құлдаргғ бөлу бұрыңғыға карағанда айқын болды. Құлдық та өзін-өзі сату келісім шарттары кеңінен тарады. Бсы бос таптардың кедейленуі өсті. Халыктың көп бөлігі бұрыңғысынша храм, казынаға тәуелді болды.
Колөнершілердің жағдайлары нашарлады. Абыздык сословиемен бірге абыздык сословие де біркатар артықшылықтарға ие болды. Жергілікті ақсуйектерді бурынғысынша монархтар мен жергілікті баскарушылар құрады. Баска да аксуйек өкілдері, өздерінің ізбасарларынан аз ғана ерекшелінді: олар жоғары төрлер, казына басшысы, жумыс басшылары, сот және т.б. манызды орынды Египетте әскери басшылар алды.
1.2 Египеттегі мемлекеттің құрылуы.

Елі және халкы
Египеттегі кулиеленушілік қоғам, баска елдерге карагғнда, бұрын пайда болды. Бунда әлемдегі алгашкы мемлекет пайда болды.
Айта кететін жайт, қазіргі кездегі арабша сөйлейтін египеттіктер, өз елдерін Мысыр деп атайды. Египет деген атау, Айғуптас деген грек сөзінен шыккан. Өз кезегінде, бұл соз, ежелгі египет каласы- Мемфиса атынан шыккан болуы керек. Ғылымда белгілеуіне сәйкес, буны ежелгі египет тілімен онын аталуы, былай айталады – Хек-ка-Птах, бірак Вавилондык мәлиметтер бойынша, бул атау шындығында – Хэ-ку-птах деп окылады.
Ал, ежелгі египеттіктерге келетін болсак, олар өз елдерін Кеме – Кара деп атаған.
Египет Африканын солтустік-шыгыс бөлігінде орналаскан. Ертеде оған Ніл өзенінін жағасы ғана жататын. Кәзір оған онтустік пен солтустікке созылып жаткан жер ғана емес, сонымен катар Ніл мен Қызыл теңіз арасында орналаскан Аравиялык таулы өлке деп аталатын немесе Шығыс ойлы-қырлы шөл дала жатады, ал батысында сирек оазистері бар құмды даласы бар. Ливиялык таулы кыраттар бар Солтустік жағынан енді Жерорта теңізі шайып жатыр. Шығыс таулы өлкесі Жерорта теңізінен тармойнағы ғана болып туратын Қызыл теңізге суйенеді. Египеттің батыс шекарасымен аз коныстанған жерлер өтеді. Ертеде елдің онтустік шекарасы – Нілдің табалдырығы деп есептелді.
Ғалымдардың ойы бойынша, Египетте 10-12 мын жыл бұрын ауа-райы жұмсақ, салқындау, ал атмосфералық жауын-шашын көп болатын.
Сосын, соңғы дәуірде бұны климат құрғақ, ыстық, далалар шөлге айналды, өсімдік және жануарлар әлемі кедейленіп барады.
Египетте он жыл ішінде, тіпті Жерорта теңізінің жағалауында, жауын-шашын аз, ал жағалаудан ары орналасқан жерлерде бірнеше жыл бойы жауын-шашын жоқ.
Ніл - әлемдегі ең ірі өзеңдердің бірі, ал оның ұзындығы 6500 км, бассейының кеңдігі 2,8 шаршы километр.
Таудан басталатын Киву және Танганьика өзендерінің шығысындағы Виктория өзеңіне құятын когер өзені Нілдің шығатын көзі ретінде есептелінеді. Теңізден өзен Виктория-Ніл деген атпен ағады. Бахр-эль-Газаль өзеңімен қосылып, ол Ақ Ніл, ал Көк-Нілмен қосылғаннан кейін ол – Нілдің өзі деген ат алады. Жерорта теңізіне құяды.Нілдің өзіне құятын жалғыз Атбар өзені ғана.
Нілдің барлық аңғары оазистерге толы. Егер Ніл болмаса, Египеттің барлығы шөл дала болушы еді.
Нілдің сулық режимі, оның шаруашылық ескертілуін анықтайтын ерекшелігі, кезеңдік тасқын болып табылады. Тропикалық Африкадағы жауын-шашынның түсуі, сонымен қатар таудың шыңындағы қордың еруінің арқасында, шілденің ортасына таман Нілдің суы көбейе бастайды.
Нілдің суының жоғары деңгейі, өзен жағалауындағы бос жерлерді басқанда, яғни күзде болады. Су жайылған жерде, өзен бастауынан әкелетін лай басады. Нілдің аңғарының барлық құнарлы топырағы өзен лайының шөгінділерінен тұрады. Бұл топырақ өңдеуге жақсы және маңызды құнарлығымен ерекшелінеді.
Су тасқындарын реттек және Нілдің суын пайдалану үшін бірнеше су қоймалары мен бөгеттер салынған.
Енипет халқы Солтүстік Шығыс африканың әр түрлі тайпаларының араласуы процесінде пайда болуы және сонымен қатар Азияда өмір сүрген бірнеше тайпаларының негізінен болуы мүмкін.
Егер біздің заманымызға жеткенмәліметтер және сүйек қалдықтары бойынша жорамалдайтын болсақ, онда ежелгі египеттіктер ірі денелі адамдар болған. Олардың терілерінің бояуы қоңырқай тартқан, ал шаштары қара және жатық болып келеді.
Ежелгі египеттік тіл семит-хамит тілдер әулеті шегінегі ерекше топтан құралады. Ежелгі египет тілінің өзарақатынасының көп бөлігі семиттік тілмен, ал аз бөлігі – онымен жақын басқа да тілдер тобымен, әсіресе берберлік және күшіттік тілдер реттелді.
Египетте мемлекеттің пайда болуы
Нілдің аңғары әлемдегі құнарлы елдердің бірі болуы үшін, біршама күш жұмсау керек болды. Ертедегі Египетте тас құралдары кемеліне жетті. Бұған жергілікті жерде жатып қалған тастар біраз мүмкіндік тұғызды.
Египетте, сонымен қатар өте ертеде мыстан жасалған куралдар пайда болды. Египеттің өзінде мыс кең орнынын жок болғандығына карамастан, Ніл анғарынан алыс емес жерде орналаскан Синайлык аралда – мыстын бай кен орны болды. Оларды өңдеуді ерте заманнан бастаған.
Енбек құрал жабдықтарының жетілуымен бірге қоғам да дамыды. Ақыр аяғында даму табиғи куштерді – өзенді шаруашылыкка пайдалану мумкін болған деңгейге дейін жетті. Сусыз және батпактанған топырак жойылып, жер бетіндегі ылғал адамдармен уакытында және тен бөлінді.
Енбектің нәтижесінде елдің көптеген нәсілдері жер учаскілірінің жекелеу кезінде, табыну тармағымен жабылған болатын. Нілден осы учаскелерге жоғары үйінді жағалауларда тармактар казылган. Таскын су болганда учаскілерді су басатын еді. Су топыракка аіңгенде, балшық қалады, оны қайтадан өзенге түсіреді.
Жер иеленуге ауысқан алғашқы ру-тайралық қауымда қатысты жүйені құру, жұмысшылардың өзін тамақтандыруға қажетті өнімді (азық-түлікті) жинау және неғұрлым өндіруші жер иелену еңбегі негізінде мүмкін болады. бұл өз кезегінде, бірқатар адамдарға, өндірілген өнімнің бір бөлігін иеленуге, бай және күшті болуға мүмкындык берды. Булардын кобы, уакытында ондырыс курал жабдыктарын иеленіп калган тайпа крсемдеры мен оган жакын адамдар болды.
Баска да халыктын өміры туралы, белгылы малеметтер негызынде, Ніл ангарындагы осы кубылыстарбарысы иуралы быз тек кана жорамалдап кана айта аламыз.
Египетте осындай процестын ерте пайда болгандыгы туралыфакт ешкандай куман келтырмейды, себебы му кубырлары және балшык топыракты ондеу және одан жогары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.