Кіші мектеп жасындағы оқушылардың оқуға дайындығын анықтауға арналған әдістемелер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім

А) Кіші мектеп жасындағы психодиагностика.

Б) Кіші мектеп жасындағы оқушылардың оқуға дайындығын анықтауға арналған
әдістемелер.
В) Оқыту барысында балалардың танымдық белсенділігін қалыптастыру

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіші мектеп жасындағы психодиагностика.

Кіші мектеп жасындағы балаларды психодиагностикалау ерекшеліктері

Мектепке келген бастап , баланың психологиялық даму деңгейі жекелік
ерекшеліктерінің дамуы ұлғая бастайды. Бұл ерекшеліктер ең алдымен олардың
ақыл-ой, моральдық даму деңгейлерінің көріністерінен байқалады. Олар ортақ
нұсқаулар және психодиагностикалық жағдайларға түрліше әсерлене алады.
Кейбір балалардың көзқарастары өз деңгейінде қалыптасқан,
психодиагностика тапсырмаларын қиналмастан орындайды, ал кейбір 4-6
жастағы әлсіз дамып келе жатқан балалар мектепке дейінгі тапсырмаларды
ғана орындайды.
Сондықтан да кіші мектеп жасындағы балаларға қандай да бір
психодиагностикалық әдістемені пайдаланбас бұрын, психологиялық даму
деңгейін шынайы бағалау үшін, баланың ақыл-ой деңгейіне сәйкестігін,
тіпті жеңіл болып кетпеуін қадағалау қажет.
6-7 жастағы балалардың мектепте оқуға даярлығын қарастыратын болсақ,
орта есеппен алғанда олардың 50-80% қандай да бір ерекшелігі және кіші
мектеп бағдарламасы бойынша материалдарды толық игеруге, жалпы мектепте
оқуға әлі дайын болмайды. Көпшілігі дене бітімі бойынша оқуға дайын болса,
психологиялық даму деңгейі бойынша мектепке дейінгі баланың (5-6 жас)
деңгейіне сәйкес болып тұрады. Егер мұндай балаға жеткілікті күрделі, жас
ерекшелігіне сәйкес ырықты, ырықсыз зейін, есте сақтау және қиялға арналған
психологиялық тест ұсынсақ, бала оны орындай алмайды.
Мұндай қиындық ақыл-ой қабілетінің жетіспеуінен емес, тұлғалық-
психологиялық даму деңгейінің жетіспеушілігі себебінен туындайды. Егер,
керісінше, тура сол тест тапсырмаларын ойын түрінде ұсынатын болсақ,
тестілеу нәтижелері жоғары болуы ықтимал.
Бұл жағдайды мектепке келген, әсіресе бірінші және екінші сынып
балаларын диагностикалауда міндетті түрде ескеру қажет.
Үшінші және төртінші сынып оқушыларына қатысты айтатын болса, оларды
психодиагностикалау үшін ересек адамдарға арналған тесттерді қолдануға
болады, бірақ тест тапсырмалары оларға түсінікті болуы керек. Түсінікті
дегеніміз ол тапсырмалардың бала қабілеттеріне сәйкес болуы. Ескеретін
жайт, күшті мотивация, қызығушылық, тестілеуге белсенді ұмтылыс болса, оның
нәтижелері жоғары болады.
Кіші мектеп жасындағы оқушылардың оқуға дайындығын анықтауға арналған
әдістемелер.

1. Сенің аты-жөнің кім ?
2. Ата-анаңның есімдері кім ?
3 .Сенің ата-анаң кім болып жұмыс істейді ?
4. Сен қай жерде тұрасың ?
5. Сен ұлсың ба ,әлде қызсың ба? Өскенде әпке боласың ба, тәте боласың ба
?
6. Сенің ағаң немесе әпкең бар ма ? Олардың қайсысы үлкен ?
7. Сен нешедесің, бір жылдан кейін неше жаста боласың, екі жылдан соң
нешеге толасың ?
8. Қазір кеш мезгілі ме, әлде түс мезгілі ме ?
9. Сен таңғы асты таңертең ішесің бе, әлде кешке ішесің бе ?
10. Алдымен кешкі асты іше ме, әлде түскі асты іше ме ?
11.Қазір қай жыл мезгілі:қыс па әлде көктем бе ; жаз ба, күз бе?
Неге олай ойлайсың ?
12. Шанамен қай кезде сырғанайды, қыста ма, әлде жазда ма ?
13. Не үшін қар қыста жауады, неге жазда жаумайды ?
14. Почташы не істейді? Мұғалім ше, дәрігер ше ?
15. Мектепте қоңырау не үшін беріледі ? Парта, сумка не үшін
қажет ?
16. Сенің мектепке барғың келе ме ? Не үшін барғың келеді ?
17. Оқушы жауап бергісі келсе қай қолын көтереді ?
18. Сенің сурет салғың келе ме? Сенің қарындашыңның түсі қандай?
19. Оң көзің қайсы, сол құлағыңды көрсетші. Құлақ пен көз не үшін
керек ?
20. Қандай жануарларды , құстарды білесің ?
21. Сиыр үлкен бе, ешкі үлкен бе ; құс үлкен бе ,ара ма ? Иттің аяғы
көп пе, әтештің аяғы көп пе ?
22. Қай сан үлкен: 8 әлде 5; 5 әлде 3 ? 6-дан 9-ға дейін және 5-
тен 3-ке дейін сана.
23. Біреудің затын сындырып алсаң, не істер едің ?

Нәтижені өңдеу.
1.Барлық сұраққа дұрыс жауабы үшін - 1 ұпай беріледі
(бақылау жұмысынан бөлек).
2.Бала дұрыс ,бірақ толық емес жауабы үшін - 0,5 ұпай ала алады.
3.Дұрыс жауап деп, сұраққа мағыналас жауап беруді есептеуге болады.
Мысалы:”Менің әкем Қарағанды шахтасында істейді”, “Әтешке қарағанда
иттің аяғы көп: итте 4 аяқ, әтеште 2 аяқ ”.

Жауап мына жағдайда қате болады:
Мама Айша, “Әкем 1 жұмыста істейді” және жылдардың белгілерін
білмесе немесе ажырата алмаса; көп, аз ұғымдарын ажырата алмаса.

4.Зерттеуге келесі сұрақтар жатады: 4 , 7, 10, 14,22.
Олар былай бағаланады: 4- қаланың атын атап, толық мекенін айту- 2 ұпай;
7- егерде бала өзінің нешеде екенін білсе -1 ұпай, егер айын есептей алса-
3 ұпай;
10- жыл мезгілдерін белгілеріне сәйкес айта білсе (ең болмағанда 3
белгісін)- 2 ұпай; 3-ке дейін атаса -1 ұпай;
14- мектеп атрибуттарын дұрыс атаса- 1 ұпай;
22-дұрыс жауапқа –2 ұпай;

5. 15-ші сұрақ 14 және 16-шы сұрақтар бойынша бағаланады. Егер ұпай саны
14-сұраққа-3 ұпай және 15,16 сұрақтарына дұрыс жауап берсе--Мектепте
оқуға дайын деп саналады.
Есте сақтау үрдісінің динамикалық ерекшеліктері

Орындалуы: Балаға 10 сөзден тұратын сөздер қатары беріледі. Әрбір реттің
қайталануынан бала қателеспейтіндей қатардағы сөздің саны анықталады.
Балаға есте сақтау үшін сөздер қатарының ішінен біреуін таңдау
ұсынылады:
1. Үй, парта, ақ, жақсы, алмұрт, бор, күшті, кесе, шырақ, үстел;
2. Мысық, қаламсап, қызыл, машина, биік, бояу жаққыш, мама, кітап, тауық;
3. Ит, терезе, гүл, кілем, төмен, конверт, аспан, әріп, түс;
4. Сағат, жел, балық, жұлдыз, піл, кәмпит, қағаз, стөл, жіп;

Ескерту. Бастауыш сыныптағы және мектепке енді баратын балалардың есте
сақтау үрдісінің динамикалық ерекшеліктерін анықтауда , әртүрлі
сөздердің жинағын тиімді қолдануға болады.
Қайталаудың саны және оның қайта жаңғырту бұл әдісте 6 рет қана жасалады.
Есте сақтауды тексеру қорытындылары график түрінде беріледі. График
негізінде есте сақтаудың 2 түрлі динамикалық көрсеткіші анықталады.
1) есте сақтау динамикасы
2) есте сақтау жемістілігі

Сөз қатарының қайталану саны.
Есте сақтау процесінің динамикасы мінез бойынша қисық құрылады. Қайталаудан
қайталауға дейін қисық жоғары бағытталса, бұл жеткілікті динамикалық болып
табылады.
Егер қайталаудан қайталауға дейін нәтиже жақсармаса, орташа динамикалық
болып табылады. Егер керісінше жақсарса динамикалық емес процесс болып
табылады.

Нәтиже бағасы
Алынған мәліметтер бойынша келесі шкалалар бойынша 3 бағаның біреуіне ие
болады.

Есте сақтаудың жеткілікті динамикасы -өте жақсы.
Орташа динамикалық – қанағаттандырарлық.
Динамикалық емес – қанағатсыз.

Есте сақтау өнімділігі ұпай бойынша көрсетіледі.
10 ұпай – бала 10 сөзді де қатесіз есте сақтайды.
8-9 ұпай – бала 6 рет қайталанғанда 10 сөзді есте сақтайды.
6-7 ұпай - 6 рет қайталанғанда бала 7-9 сөзді дұрыс есте сақтайды.
4-5 ұпай - 6 рет қайталанғанда бала 4-6 сөзді дұрыс есте сақтайды
2-3 ұпай - бала тек 2-3 сөзді ғана есте сақтады.0-1 ұпай -6 рет
қайталанғанда бала тек 1 ғана сөзді есте сақтайды.

Тікелей емес есті анықтау
Қажетті құралдар: парақ, қағаз, қалам.
Нұсқау: Мен қазір саған әр түрлі сөздер мен сөйлемдерді айтамын, мұнан
кейін шағын үзіліс болады. Бұл уақытта сен параққа суретін саласың немесе
есіңде қалған сөздерді жазуың керек. Суреттерді немесе жазбаларды тез арада
орындау қажет, әйтпесе біз барлық тапсырмаларды орындап үлгермейміз. Сөздер
мен сөйлемдердің айтылуын міндетті түрде есте сақтау керек.
Үй. Таяқ. Ағаш. Жоғары секіру. Күн жарқырап тұр. Көңілді
адам. Балалар доп ойнап жүр. Сағат тоқтап тұр. Қайық
өзеннің бойында жүзіп жүр. Мысық балық жеп отыр.
Балаға әрбір сөзді немесе сөз тіркестерін оқығаннан соң зерттеуші 20
секунд үзіліс жасайды. Осы уақыттың ішінде бала параққа бір нәрсені
бейнелеп үлгеру керек, сол сурет арқылы ол қажетті сөздерді және айтылуын
еске түсіреді. Егер осы берілген уақытта бала тапсырманы орындай алмаса,
онда зерттеуші оны тоқтатып келесі сөздерді оқиды.
Зерттеуді аяқтаған соң психолог баладан суретті және жазуларды
қолдану арқылы оқыған сөздерді еске түсіруін сұрайды.
Бағалау нәтижесі
Әрбір дұрыс айтылған өзіндік сурет немесе жазылған сөздер және сөз
тіркестеріне бала 1 ұпай алады. Дұрыс айтылған сөздер мен сөз тіркестері
есептеліп қана қоймай, есте сақтаудың қалпына келуі тура мағыналы
сөздермен тексеріледі. Шамамен дұрыс айтылғандар 0,5 ұпаймен,ал қате
сөздер 0 ұпаймен бағаланады.
Әдістеме қорытындысы бойынша жоғары баға 10 ұпайға тең. Мұндай
бағаны бала тек қана сөздер мен сөздің айтылуын дұрыс еске түсіргенде
алады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.