Кино рольдері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

1 Меруерт Өтекешова өмірбаяны
2 Қазақтың Төлегені мен Қыз Жібегі

Меруерт Қаратайқызы Өтекешова (25.2.1951 ж. т., Орал қаласы) -- кино және театр актері, Қазақстанның еңбек сіңірген артисі(1982).1968 ж. Алматыдағы 66- мектепті бітіріп, сол жылы Қыз Жібек кинофильмінің басты кейіпкері рөлін ойнауға шақырылған.
1969-1973 ж. Құрманғазы атындағы қазақ мемлекеттік мәдениет институтының театр факультетін бітірген. КСРО Халық артисі Х.Бөкееваның класында дәріс алған. 1973 жылдан М.Әуезов атындағы қазақ мемлекеттік академия драма театрында артистік Театрдағы алғашқы рөліШ.Айтматовтың Ана-Жер-Ана спектакліндегі Әлиман (1973), М.Әуезовтың Қаракөз спектаклінде Қаракөз рөлі үшін 1982 ж. МәскеудегіБүкілодақтық Жастар шығармасы байқауының лауреаты атанған.
Өтекешова сонымен қатар республика Жігер фестивалінің де лауреаты. Өтекешева Қыз Жібек(1970), Ағам менің (1972), Ұлымның оралуы (1977), Қосымша сұрақтар (1977), Тентек балалар(1980), Аждаһа жылы (1981), Орнамент (1982), Кінәңді ақта (1983), Жауын, Ақ бақсы, т.б. Қазақфильм, Қырғызфильм, Мосфильм студияларында түсірілген фильмдерде ойнаған.[1][2][3]
Қазақ киносының шыңына баланатын Қыз Жібек атты көркем фильм бар. Бар қазақтың баласы оны сүйсініп көріп өсті. Қыздарымыз кинодағы Қыз Жібектей болуды армандап бойжетті. Әркім жақсы біледі: сол кинода Қыз Жібектің рөлін сомдаған Меруерт Өтекешова апамыз. Ол кісінің көркем сипатынан көрермендер нағыз қазақ қызына тән болмыс-бітімді байқады.
1968ж. Алматыдағы №66-мектепті бітіріп, сол жылы Қыз Жібек кинофильмінің басты кейіпкерінің ролін ойнауға шақырылған.
1969-1973жж. Қазақ Мемлекеттік Құрманғазы атындағы Өнер институтының театр факультетін, КСРО халық артисі Х.Бөкееваның класы бойынша бітірді.
1973 ж. М.Әуезов театрының актерлік құрамында үзіліссіз еңбек етеді. Театрдағы алғашқы ролі Ш.Айтматовтың Құс жолы повесі бойынша Ә.Мәмбетов қойған Ана-Жер-ана спектакліндегі Әлиман (1973).

Сахнадағы негізгі рольдері:
ұлттық классика мен заманауи драматургияда- М.Әуезовтің Қарагөзінде Қарагөз, Еңлік-Кебегіндегі Еңлік, Т.Ахтановтың Жоғалған досында Ғайни (реж. Ә.Мәмбетов), Д.Исабековтің Әпкесіндегі Гауһар (реж.Б.Омаров), Мұрагерлерінде комиссия мүшесі (реж.О.Кенебаев), Ә.Әбішевтің Кәусарында Кәусар, Н.Әбутәлиевтің Өттің, дүниесінде Ханша, А.Сүлейменовтің Жетінші палатасында Медбике, Ғ.Мүсіреповтің Амангелдісінде Бану, С.Мұқановтың Мөлдір махабаттында Бәтестің анасы (реж. Ә.Рахимов), Р.Мұқанованың Мәңгілік бала-бейнесінде Күләш депутат (реж. Б.Атабаев), Т.Нұрмағанбетовтің Ескі үймен қоштасуында Ана (реж. Е.Обаев), т.б.
әлемдік классика мен заманауи драматургияда- Ш.Айтматовтың Ана-Жер-анасында Әлиман, Вампиловтың Тұңғышында Нина,А.Чеховтың Апалы-сіңлілі үшеуінде Анфиса (ауд.Ә.Бөпежанова, реж.Р.Андриасян, А.Кәкішева), т.б.

Кино рольдері:
Қыз Жібек(1970), Ғани Мұратбаев (1971), Ұлдың оралуы (1977), Қосымша сұрақтар (1978), Тентек балалар (1980), Аждаһа жылы (1981), Өрнек (1982), Өтелмеген парыз (1983), Жауын, Ақ бақсы (Мосфильм) (1982), Шоқан Уәлиханов (1983), Провинциялық хикая (1981), Ауылым Көктөбенің бөктерінде (1985), Қазақфильм, Қырғызфильм, Мосфильм студияларының өзге де фильмдеріне түскен. Кейінгі кезеңде Махамбет (2008), Арман қала (2009), Секіріс (2010) фильмдерінде, сондай-ақ Хабар агенттігінің Жаным (2010-2012) телесериалында рольдер ойнады.
Қарагөз спектакліндегі (М.Әуезов, реж.Ә.Мәмбетов) Қарагөз рөлі үшін 1982ж. Мәскеудегі Бүкілодақтық Жастар шығармашылығы байқауының лауреаты болды. Республикалық Жігер фестивалінің лауреаты.
Қазақстанның еңбек сіңірген артисі (1982) КСРО Кинематографистер одағының мүшесі (1991)

Пәк махаббат пен шынайы сезімнің нышаны Қыз Жібек жыры қазақ халқының сарқылмас қазынасы. Өшпес мұра Қыз Жібек жырының желісімен түсірілген Сұлтан Қожықовтың Қыз Жібек көркем фильмі қазақ киносының алтын қорына айналды.
1968-1970 жылдары түсірілген Қыз Жібек көркем фильмінің тұсауы 1970 жылы Алматы қаласындағы Целинный кинотеатрында кесілген болатын. Бүкілодақтық тұсау кесері 1971 жылы Мәскеу қаласында өтті.
Фильм сценарийін жазған Ғабит Мүсірепов Жібек пен Төлегеннің махабаттын ғана жазып қоймай, ел-жұртты бірлікке шақырып, қазақ халқының әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрді көрсетуге ұмтылған. Фильм музыкасын саз сайыпқыраны Нұрғиса Тілендиев ұлттық нақышқа келтірсе, ән өлеңдерін Қадыр Мырза Әлі жазған.

Жағабайлы елінен шыққан Төлеген (Құман Тастанбеков) жар іздеп, көп қыздың арасынан Сырлыбайдың (Кененбай Қожабеков) қызы Жібекті (Меруерт Өтекешова) ұнатады. Алайда, өзара руға бөлініп, екі жақ тартыстың салдарынан Төлеген әкесі Базарбайдың (Кәукен Кенжетаев) батасынан аттап кетіп, сүйіктісі Жібектің еліне кетеді. Жібектің елінен шыққан сарбаз Бекежан (Асанәлі Әшімов) қос ғашықтың махабатын көре алмай, үш ай Сырлыбай елінде болып, өз еліне сапарға шыққан Төлегенді өлтіреді. Сүйгенінің қазасын білген Жібек Жайық өзеніне батып өледі.

Фильм 1972 жылы Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығына ие болды.
Фильм режиссері Сұлтан Қожықов, сценарий авторы Ғабит Мүсірепов, басты рөлдерді сомдаған актерлер Меруерт Өтекешова, Құман Тастанбеков, Асанәлі Әшімов Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығын иеленді.

1972 жылы Тбилиси қаласында өткен Бүкілодақтық кинофестивальде Үздік көркемдік шешім номинациясы бойынша жеңімпаз аттанды.
Аталған фестивальде Гүлфайруз Ысмайылова, Кененбай Қожабеков, Сұлтан Қожықов дипломмен марапатталды.

2010 жылдың 27 желтоқсанында Құлагер ұлттық кинематографиялық байқауында Асанәлі Әшімов, Меруерт Өтекешова, Құман Тастанбеков құрмет грамотасы мен Экран шебері-2010 төс белгілері табыс етілді.
Бастысы - фильм қалың халықтың ыстық ықыласы мен үлкен марапатына ие болды.
Қызықты мәліметтер
* Фильмді түсіру жұмыстары Семей, Көкшетау, Ақтау өңірлері мен Алматы облысының сол кездегі Күрті ауданында, Жаркент маңында, Іле өзенінің жағалауында жүргізілген.
* Басты кейіпкер Жібек рөліне лайықты бойжеткенді табу мақсатында 1968 жылы 1 қаңтарда Лениншіл жас (қазіргі таңда Жас Алаш) газетіне хабарландыру жарияланады.
* Төлегеннің ақсауыты мен Жібектің бүрмелі көйлегі бұл күнде Қазақфильм мұрағатында сақтаулы.
* Бішкек қаласының хайуанаттар бағынан киноға түсіру үшін арнайы аққулар әкелінген.
* Түрлі себептермен киноның 500 метрлік лентасы қиылған. Түпнұсқада фильм ұзақтығы 3 сағаттан асады.
* Фильмге сегіз, он, он алты қанатты жалпы саны отыздан асатын киіз үйлер арнайы тігілген.
* Фильмнің бас суретшісі Гүлфайруз Ысмайылова киноны көркем безендіру үшін мың жарымнан астам эскиз жасаған екен.
* Қазақтың Төлегені мен Қыз Жібегі -- Құман Тастанбеков пен Меруерт Өтекешова Ақтөбеге келді. Биыл актриса Меруерт Өтекешова мерейлі жасқа толды. Шығармашылықпен айналысқанына да 40 жыл болыпты. Осыған орай әуелі Жібектің елі, Батыс Қазақстан облысына барып қайтқан олар Т.Ахтанов атындағы облыстық драма театрында ақтөбелік көрерменмен кездесу кешін өткізді. Орайын тауып, мерейтой иесімен сұхбаттасқан едік.
* -- Ақтөбе халқы бізді ерекше қарсы алды. Облыстық драма театрда өткен кездесу кеші соған куә. Жиналған қауым әуелі Қыз Жібек фильмінен үзінді көрді. Одан соң Құман екеуміз көрермендер сауалдарына жауап беріп, біраз әңгіме айттық. Зал көрерменге толы болды. Көз қуанды, көңіл тойды. Ықыластарын аямай, осындай кешті ұйымдастыруға қолдау көрсеткен облыс және қала әкімдіктеріне рахмет. Темір ауданына да барып, ауыл халқымен жүздесіп қайттық.
* Жақында Қызылорда облысының Арал ауданында Төлеген мен Қыз Жібекке арналған ескерткіш ашылмақ, бұйырса, ол шараға да қатысамыз. Бұрын Қыз Жібек фильміне арналған осындай ескерткіш Тараз қаласында ашылған, оның да ашылуында болғанбыз.
* -- Әңгімені өзіңізге қарай бұрсақ. 1970 жылы режиссер Сұлтан Қожықов түсірген Қыз Жібек фильміне 10-сыныпты бітірген бойда түскеніңізді білеміз. Таңдау неге кәсіби әртістерге емес, сізге түсті?
* -- Бас режиссер Сұлтан аға Жібекті неге Қазақстанның әр түкпірінен жиналған бес жүз қыздың арасынан таңдауды жөн көрді? Көркемдік кеңесте Сұлтан ағаның Қыз Жібек ролін жас қыз ойнауы керек деп айтқаны әлі есімде. Кейін естуімше, көркемдік кеңестің мүшелері фильмге жас қыздың түсетініне онша сене қоймапты. Әрине, сенбеулері де орынды, өйткені, қазақтың болмыс-бітімін дәл беруді көздеген бұл фильмнің жүгі ауыр болатын. Сол кезде мен киноға түсуге кастинг болғалы жатқанын газеттен оқып білдім. 10-сыныпта оқып жүргенмін. Болашақта актриса боламын деп армандап жүрген мен газеттегі хабарландыруды көріп, бағымды сынап көрейін деп шештім. Киностудияға бардым, суретке түстім. Қаңтар, ақпан, наурыз, сәуір -- төрт ай бойы жауап күттім. Тек 15 мамырда ғана өлең, мысал және ән дайындаңыз деген мазмұндағы хат келді. Ол кезде киностудия 8 наурыз көшесінде болатын. Мен барсам, алдында қыздар қаптап жүр. Бес жүзге жуық қыздың сынақ тапсыратын білгенде, ана жерді тастап қашқым келді. Мені сонда режиссердің көмекшісі Ғалия апай тоқтатты. Сынақтан өттім. Кейін мені киностудия қызметкерлері суретке көп түсірді, жаттауға монологтар берді, актерлармен таныстырды, атқа салт мінуді үйретті. Осылайша мені тәрбиелегендерін кейін түсіндім.
* 1973 жылы Құрманғазы атындағы өнер институтын бітірдім.
* -- Сіз қазір киноға түскенде қай режиссердің қолтаңбасынан тың дүние байқайсыз?
* -- Қалай айтуға болады?.. Әттең, Сұлтан ағаның басқа киноларына түсе алмадым. Әрине, одан басқа да біраз режиссерлар бар ғой. Бірақ, әу баста режиссерлар мені Жібектен басқа образда көруге қорыққан болулары керек, көп мазаламайтын. Одан кейін де көп киноға түстім. Қазір көбіне үлкен кісілердің ролінде ойнаймын, экран болғандықтан келбетіме қарайды, кейде бұл рольге тым әдемісіз деп алмай жатады. Кеңес дәуірінде Жайлаудағы үй, Шоқан Уәлиханов, Айдаһар жылы, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.