Математиканы оқыту барасында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 43 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

Кіріспе

1 Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытудың негіздері

1. 1 Оқушылардың жеке бас ерекшеліктеріне қарай шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдары

1. 2 Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытудың әдіс-тәсілдері

2 Математиканы оқыту теориясы мен технологиясы

2. 1 Бастауыш мектепте математика пәнінің қажеттілігі

2. 2 Бастауыш мектепте математиканы оқыту

3 Математиканы оқыту барасында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту

Оқушылардың есеп шығару білігін қалыптастыруға даярлаудың жолдары

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Қосымшалар

КІРІСПЕ

Тақырыптың көкейкестілігі: Қазіргі заман талабы әрбiр адамның сапалы және терең бiлiмнiң, iскерлiктiң, белсендi шығармашылықпен жұмыс iстеуiн және кеңiнен ойлауға қабiлеттi болуын талап етедi.

Елбасымыз Н. Назарбаевтың «Бізге керегі шын дарындылар. Нарық қол-аяғымызды қалай қыспасын, мемлекет өзінің талантты ұлдары мен қыздарын тарланбоз жүйіріктерін қолдауға, қорғауға міндетті», деп ұрпақ болашағына ерекше мән берген [1] .

Қазақстан Республикасы Орта білімді дамыту Тұжырымдамасының жобасында: «Шығармашылық - бұл адамның өмір шыңында өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі. Өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіп, өздігінен сапалы, дәлді шешімдер қабылдай білуге үйренуі керек.

Адам бойындағы қабілеттерін дамытып, олардың өшуіне жол бермеу, адамның рухани күшін нығайтып, өзін-өзі тануға көмектеседі . . . » деген.

Баланың шығармашылық қабілетін ашу, оны алға қарай дамыту үшін ең бастысы жағдайлар жасау қажет.

Мектеп - еліміздің халыққа білім беру жүйесінің - күрделі тармағы. Сондықтан мектебіміздің мақсаты: жеке тұлғаны жан-жақты дамытудың алғы шарты ретінде оқушыларды сараптап оқыту арқылы шығармашылық қабілетін дамыту.

Мектептегi оқу процесiнiң негiзгi мақсаты - жүйелi түрде оқушылардың интеллектiн, шығармашылық ойлауын дамыту, ғылыми көзқарасы мен белсендiлiгiн қалыптастыру, әр адамның бойындағы туғаннан пайда болған интуициясын әрi қарай дамытуға ықпал ету, оқушының табиғи қасиеттерiн, бiлiм деңгейiн тереңдету үшiн оқытуды жоспарлы түрде ұйымдастыру, өз бетiнше бiлiм алу дағдыларының дамуына негiзiн салу болып табылады.

Кеңес психологтары Л. Р. Выготский, В. В. Давыдов, Л. М. Заньков, С. Л. Рубинштейн, А. Н. Леонтьев, Б. М. Тепловтың және өз реапубликамыздың ғалымдары Ж. Аймауытов, Ж. М. Әбділдин, Т. Тәжібаев Қ. Жарықбаев, М. Мұқанов, Т. С. Сабыров, В. К. Шабельников, Н. Палагина, Қ. Р. Рахымбаев, М. О. Резванцева, Қ. Бердібаева, Б. Тұрғынбаева еңбектерін атап өтуге болады.

Психолог Ж. Аймауытовтың пікірі бойынша: «Бала мейлі жақсы, мейлі жаман іс болсын, әйтеуір бірдеме істеуі керек. Ештеңемен айналыспаған адамның жан дүниесі жөнді жетілмейді» деп ой айтса, белгілі психолог

А. Н. Леонтьевтің адам психологиясы тек іс - әрекет үстінде дамып отырады дейтін тұжырым жасады.

Шығармашылық - негiзгi бiлiм болғандықтан, оқушының бiлiм деңгейіне сүйене отырып, оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға байланысты жұмыстарды жоспарлы түрде ұйымдастыру қажет.

Қазіргі уақытта білім берудің негізгі талаптардың бірі - оқушыны әлемнің бүтіндей бейнесін қабылдай алатын, шығармашылық таныммен тікелей қатынас жасайтын жаңаша, тәуелсіз ойлай алатын шығармашыл адамға айналдыру. Соңғы жылғы іс - тәжірибеде байқалған негізгі үрдіс - оқушы шығармашылығын дамыту - тек тұлғаның өзін - өзі дамыту қажеттілігіне негізделген.

Шығармашылық қабілет әр оқушының табиғатында болуы мүмкін. Сондықтан әр маман оқушының бойында жасырынып жатқан мүмкіндіктерін ашып көрсету, оны әрі қарай жетілдіріп отыру керек. Міне, осы міндетті жан-жақты ашып көрсету үшін курстық жұмысымыздың тақырыбын « Математиканы оқыту барасында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту » деп алуға негіз болды.

Зерттеудің мақсаты: математиканы оқыту барасында оқушы шығармашылығын дамытуда оқушыны жеке тұлға ретінде қалыптастырып, ізденімпаздылыққа баулу.

Зерттеу нысанасы: математиканы оқыту барасында оқушының шығармашылық қабілетін тану.

Зерттеу пәні: математиканы оқыту барасында оқушы шығармашылығын қалыптастыру үрдісі.

Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер математиканы оқыту барасында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытудың жолдары анықталса, оқушылардың шығармашылықтарын дамытуға байланысты жұмыстар жүйелі жүргізілсе, іс-тәжірибе оң нәтижесін берері сөзсіз.

Зерттеу міндеттері:

математиканы оқыту барасында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытудың психологиялық ерекшеліктерін айқындау;
математиканы оқыту барасында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытудың тиімді жолдарын анықтау;
математиканы оқыту барасында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуда зерттеу жұмыстарын жүргізу және нәтижесін талдау.

Зерттеу көздері: Зерттеу мәселесі бойынша педагогтардың, психологтардың, этнопедагогтардың, этнопсихологтардың еңбектері, Қазақстан республикасының ресми құжаттары, Білім және ғылым министрлігінің нормативті құжаттары, т. б.

Зерттеудің әдістері: Тәжірибе бойынша педагогикалық, психологиялық, ғылыми теориялық талдау жасау, озық іс-тәжірибелермен, ғылыми журнал беттерінде жарық көрген материалдармен танысу эксперимент жүргізу, нәтижелерін сапалық және сандық өңдеу.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен теориялқ мәнділігі: математиканы оқыту барасында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту ғылыми-психологиялық тұрғыдан негізделді, әдіс-тәсілдері анықталды.

Курстық жұмыстың құрылымы: зерттеу жұмысы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

1 Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытудың негіздері

1. 1 Оқушылардың жеке бас ерекшеліктеріне қарай шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдары

Қазақстан білім беру ісін өзгерту стратегиялық міндеттердің бірі-шығармашылық тұрғыдан ойлай білетін дара тұлғаға терең білім беру.

Әрбір оқушының жеке тұлға ретінде қалыптасып дамуына математикалық білімнің үлкен үлесі бар. Себебі математика басқа ғылымдар саласының дамуының тірегі, қоршаған ортаны білудің басты көзі.

Олай болса оқушыларға математикалық білім негізін қалыптастырып, меңгертуді бастауыш сыныптан бастаған жөн.

Бастауыш мектептегі оқытудың ең басты міндеттерінің бірі-балалардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту. Оқу-тәрбие жұмысын қазіргі заман талабына сай тиімді ұйымдастыруды оқушылардың дамуын қамтамасыз етуге бағытталған интенсивті (қарқынды) тәсілді қолдану арқылы жүзеге асыруға болады. Оқытуды интенсивті тәсілмен ұйымдастыру оқушының оқу бағдарламасында көрсетілген білімді игеруі мен оның ой өрісінің дамуы арасындағы байланысты күшейтуді және танымдық дәлелдерді құру мүмкіндіктерін пайдалануды көздейді. Бұл жағдайда оқытуда атқаратын маңызды міндет оқушылардың оқу әрекетін қалыптастыру.

Бұнда балалардың ой-өрісінің дамуы, байқау, заңдылықты табу, ойлау, көру, есте сақтау, логикалық есептерді дұрыс шешу сияқты, оқушылардың жас шамасына қарай түсіндіре отырып білімдерін тереңдету, іздемпаздық пен ойлауға баули отырып, ойлау қабілеттерін дамытуды көздедім.

Сонымен оқушылардың математика пәніне қызықтыра отырып, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту үшін 1-сыныптан бастап сыныптан тыс логикалық есептерді шешуге оқушыларды бейімдей бастадым.

Математикалық логикалық ойлау, есте сақтау, шығармашылық қабілеті мен танымын кеңейтіп, дамыту мақсатында еліміздің болашағы бүгінгі мектеп партасында отырған жас ұрпақтың ой-өрісін дамытып, білім мен ғылымға деген құштарлығын арттыруға дағдыландару.

Осы мақсаттар мен міндеттерді жүзеге асыру үшін «Бастауыш сыныптағы математика пәнінен логикалық есептердің маңызы» деп таңдап алдым. Курстық жұмыста деңгейлік дамыта оқыту технологияны пайдалануға негіздедім. Әр есептер қарапайымнан күрделі есептерді шығаруға құрылған. «Математикадан сыныптан тыс жұмыстар» деп қатысуға еріктілік принципіне негізделген, мектепте жүргізілетін оқу-тәрбие жұмысын тереңдететін, сондай-ақ оқушылардың математикалық оқу-тәрбие дәрежесін арттыратын сабақтан тыс уақытта жүргізілетін жұмыстар.

Сабақтан тыс уақытта жұмыстарды жүргізу кезінде мұғалім оқушының талап тілегін қызықтыратын мәселелерін жан-жақты қамтуға мүмкіндік табады.

Математикадан үлгірмеудің бір себебі - оқушылардың пәнге аз қызығатындығы. Әрине сабаққа деген қызығуды мұғалім оны жүргізу үстінде тудырса, ал жүйелі түрде жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстар бұны одан әрі дамытуға себепші болады.

Әр баланың бойында табиғат берер шығармашылық қабілеттері болады. «Бұлақ көрсең көзін аш» - дегендей, осындай баланың бойындағы шығармашылық қасиетін дамыту көбіне педагог-психологтың кәсіби біліктілігіне байланысты екендігі айдан анық. Жаңа «субъект-субъект» оқыту пародигмасымен жұмыс жасау, әр баланың бойындағы шығармашылық қасиеттерін анықтап дамыту басты міндеттердің бірі.

Шығармашылық қабілеттің балада қалыптасуы кең дипазонды: ақыл-ой қалыстығынан бастап, жоғарғы дәрежедегі таланттылық жалпы дарындылыққа дейінгіні қамтиды. Сондықтан барлық оқушыны бір нұсқалы бағдарламамен оқытар болсақ, оқушылардың қабілеттерінің дамуына нұқсан келтірген болар едік.

Соңғы жылдардың ғылыми зерттеулері С. Л. Рубинштейн, Я. А. Понамарев, Б. М. Кедров А. Н. Брушинский т. б. ғалымдардың еңбегінде шығармашылыққа бейім оқушылардан маман дайындау мәселесін әуелі бастан оқушының қабілеттілігіне, бейімділігіне қарай таңдап алып оқытуды ұсынды. Өкінішке орай, кейбір жағдайда шығармашыл оқушылардың шығармашылық қабілеттері анықталмай қалады. Бұған отбасы, мектепке дейінгі ұйым, мектеп, кәсіптік-техникалық мектеп, колледж, шығармашылықтың мектептен тыс мекемелері, жоғарғы оқу орындары, өндіріс орындары сияқты тізбектеле жүріп жатқан сияқты шығармашылық даму да осы тізбек сияқты жалғасын тауып отыруы керек. Осы айтқандарды ескере отырып, психология және педагогика, әлеуметтану ғылымдарының жетістіктері мен заңдылықтарына шығармашыл оқушылармен жұмысты жүйелі түрде жүргізу абзал.

Ол үшін оқушыларда қандай шығармашылық қабілеттің түрі басым екенін анықтап алып, қабілеттерін әр түрлі іс-әрекеттер арқылы жетілдіріп отыру керек.

Жалпы оқушылардың шығармашылық қабілет түрлері бірнеше бағытта дамып жетіледі.

Шығармашылық қабілеттің тұқымы кез келген адамда, кез келген сәбиде болады. Шығармашылық қабілетті барлық кезден бастап дамыту қажет.

Шығармашылық қабілетті жоғары деңгейін қалыптастыру үшін мынадай шараларды орындау қажет.

шығармашылықтың белгілі бір түріне деген қабілетті дер кезінде анықтап, оның қалыптасуы мен әрі қарай дамуына жағдай жасау;
әрбір шығармашыл тұлғаға ыңғайлы жағдай жасау ( жеке оқу бағдарламалары мен оқу жоспарлары, жеке құрал-жабдықтар т. б. )
оқушылар арасындағы қарым-қатынастардың және ұжымдағы жұмыстарының жаңа түрлерін ұйымдастыру «жас шамасы әр түрлі оқушылардың шығармашылық ұжымдары, оқушы жастардың ғылыми зерттеу орталықтары т. б. )

Сыртқы факторлардың бірі - оқыту және тәрбиелеу жүйесі. Шығармашылық әрекет оқушының ақыл-ойын, талантын, жалпы өзін дамытатын болса, онда «даму» терминінің мәнін түсіну қажеті туады.

«Даму» сөзінің психологиялық анықтамасы жаңару процесіжаңаның өмірге келіп, ескінің жоғалуы деген ұғымды береді.

Барлық табиғат құбылыстары сияқты бала психикасы да үнемі дамып, өзгеріп, бір деңгейден екінші деңгейге ауысып отырады. Даму процесін. е үш түрлі күш пен үш түрлі фактор - биологиялық, әлеуметтік, белсенділік факторлары әсер етеді.

Бала қабілетінің даму мәселесі ерте кезден бастау алады. Бүкіл халықтың ұстазы Абай Құнанбаев 43 қара сөзінде бала өмірге келгендегі қабілеттерін әрі қарай дамытуды, шыңдауды қажет ететінін сонда ғана олар пайдаға асатынын жазған. Ал, назардан тыс қалған қабілеттер бара -бара жойылып, жоқ болатынын айтқан.

Бар өмірін ағарту, тәлім-тәрбиеге арқау еткен ұстаз Ыбырай Алтынсарин арнайы психологиялық еңбектер жазып қалдырмағанымен, шығармаларында, хаттарында педагогикалық-психологиялық кейбір мәселеге орайлас айтылған әр түрлі қызықты деректер кездеседі. Мысалы, «Бақша ағаштары» әңгімесінде әкеніңбалаға айтқан ақылы адамның тағдыры туысынан белгіленбейтіндігі, адамдық қасиеттердің, қабілеттердің қалыптасатын жері - өмір талқысы, әрекет ету екенін ескертеді.

М. Жұмабаев педагогика оқулығында баланың даму мәселелерін көрсетті. Ол үшін оның танымын, ақылын, зейінін, еркін қалыптастыру керек екендігін жазады.

А. В. Петровский «Қабілет білім алуға қажетті адамның психологиялық ерекшеліктері» деген тұжырым жасады. Белгілі психолог Т, Тәжібаев: «Қабілет - іс-әрекеттің белгілі бір түрін ойдағыдай нәтижелі орындауға көрінетін адамның жеке қасиеті. [18, 232 б. ]

Баланың шығармашылық, ізденгіштік қабілеттерін өте ерте кезден бастап қолға алуды қажет етеді. Мысалы, тіл үйрету үшін біз баланың туған сәтінен бастап сөйлесе бастаймыз. Ал, музыканттар отбасында үнемі музыка тыңдап өскен баланың сол өнерге қабілеті өте ерте кезден ашылады.

Бала үнемі жүйелі, тұрақты түрде ұйымдастырылған шығармашылық әрекет жағдайында болуы керек. Ерекше ойды талап ететін әлеуметтік қарым-қатынастар шығармашылық қабілетті дамытуға тиімді әсер етеді.

Шығармашылық жұмыстар баланың ойлау мүмкіндігінен ең жоғары деңгейіне жету керек. Күн асқан сайын ол деңгей биіктей беретіндей болуы керек. Осындай тынымсыз ой қызметі ғана бала дамуына үлкен нәтиже береді.

Ең негізгі шарт - бала әрекетінің әр түрімен айналысуға, тыңдауына деген қызығушылығы қанша уақыт айналысам десе де, өз еркімен болуы шарт. Бірақ, еркіндік ойға не келсе, соны істеуге, ал, қамқорлық, көмек бала үшін жұмыс істеуге айналмауы керек.

Балаға елеусіз боса да, өз күшімен, өз ойымен қиындықты жеңе отырып, «жаңалық» ашуға жағдайжасау - бүгінгі мектеп алдындағы ең басты мәселе болуы шарт.

Мектеп - қоғамның әлеуметтік институты. Сондықтанқай заманда, қай қоғамда болсын мектептегі білім - тәрбие берудің мақсатын, ең алдымен осы қоғамның мүддесінен туындайтын әлеуметтік сұранысты анықтайды.

Баланың шығармашылық қабілеттерін дамытуды бастауыш сыныптан бастаған жөн. Себебі бұл кезең оқушы тұлғасы ұйтқысының қалыптасуы мен дамуы шынайы жүретін ерекше құнды, қайталанбайтын кезең. Осыған байланысты эмоциялық, іскерлік, коммуникативтік және интеллектуалдық жағынан оқушы айналадағы дүниемен (табиғатпен, басқа адамдармен, қоршаған ортамен) өзара белсенді әрекеттік қарым-қатынасқа дайындау бастауыш сатының негізгі қызметі болып табылады.

Оқушылардың жалпы және психикалық дамуынан бұл сияқты жеткілікті деңгейіне қол жеткізу ұшін бастауыш сатыдағы білім берудің мақсаты ең алдымен оқушы дамуы мен тәрбиесіне беріледі, білім, білік дағдысы осыған қызмет етеді.

Сондықтан білім берудің басты міндеттері:

оқушының өзін қоршаған өмір сүретін жаңа табиғи және әлеуметтік ортаға үйренуін, онда жаңа әлеуметтік мәртебе - оқушы мәртебесінің қалыптасуын;
оқу, ойын, еңбек, қарым-қатынас т. б. әрекет түрлерін қажетті деңгейде меңгеруін;
айналадағы дүниеге дара тұлғалық қатынасының қалыптасып, эстетикалық, этикалық, адамгершілік нормаларын меңгеруін;
білімін әрі қарай жалғастыруға дайындығын сипаттайтын белгілі бір деңгейдегі эрудицияның болуын қамтамасыз етуі тиіс.

Бастауыш сынып оқушыларынң шығармашылық қызығушылығын дамытудың негізгі факторлары олардың білімі мен дағдыларының дәрежесі ғана емес, сонымен бірге баланың маңызды психикалық қызметтерін, ақыл-ой жұмысы мүмкіндік беретін оқу үрдісін жолға қою болып табылады.

Оқушылардың шығармашылық қабілеті оның ойлау мен практикалық әрекеттері арқылы дамиды. Дамыта оқытуда баланың ізденушілік -зерттеушілік әрекетін ұйымдастыру басты назарда ұсталады. Ол үшін бала өзінің бұған дейінгі білетін амалдарының тәсілдерінің жаңа мәселені шешуге жеткіліксіз екенін сезетіндей жағдайға түсуі керек.

Сонда ғана баланың білім алуға деген ынта-ықыласы артады, білім алуға әрекеттенеді. Дамыта оқытудың Д. Б. Эльконин, В. В. Давыдов жасаған жүйесінің негізгі компоненттері. Оқушы алдына оқу мақсаттарын қоюда ешқандай дайын үлгі берілмейді. Мақсатты шешу іштей талқылау, сосын жинақтау арқылы жүзеге асады.

Бастауыш сынып оқушыларының қабілеті екі түрлі әрекетте дамиды.

Біріншіден - кез келген бала адамзат баласының осы кезге дейін жинақталған тәжірибесін меңгеруге бағытталған оқу әрекеті арқылы дамиды, білім, білік дағдыларын қабылдайды.

Екіншіден, кез келген оқушы шығармашылық әрекеттер орындау арқылы өзінің мүмкіндіктерін дамытады. Оқу әрекетінен, шығармашылық әрекеттің айырмашылығы ол баланың өзін-өзі қалыптасуына, өз идеясын жүзеге асыруғабағытталған жаңа әдіс-тәсілдер іздейді. Проблеманы жаңаша, өзгеше шешуге талпыныс жасайды.

Екі әрекетте оқушылар екі түрлі мүдделер көздеген әртүрлі мақсатты шешеді. Мысалы, оқу әрекетіне белгілі бір дағдыны қалыптастыратын, белгілі бір ережені меңгеретін жаттығулар орныдалса, шығармашылық әрекетте оқушының іздену жұмысы басты нысанда болады. Сондықтан оқу әрекеті баланың жалпы қабілетін дамытса, шығармашылық әрекет нақты жағдай шешу барысында нәтижеге жеткізетін қабілеттерін дамытады.

А. Н. Лук шығармашылық әрекетті мәселені шешудегі көргендікке, қырағылыққа, балайды; ақылдың алғырлығын, әрекетті сынай, бағалай білуқабілеті, идеяларды іске асыру, болжай білу қабілеті деп атайды.

Оқушыға белгілі бір көлемдегі білім, білік дағдыларды меңгертумен бірге, табиғатқоршағвн дүние туралы түсініктерін кеңейте отырып, оларды шығармашылық бағытта жан-жақты дамыту көзделеді. Оқу-тәрбие жұмыстарына жаңа технологияларды еңгізе отырып, оқу үрдісін демократияландыру, ізгілендіру, субъекті қатынасын қалыптастыру, сабақтағы оқушының шығармашылық рөлін арттырып, еркіндігін қамтамасыз ету, сол арқылы оқушылардың қабілеттерін, бейімділіктерін ашу және дамыту қажет.

Шығармашылық қабілетердің белгілері ретінде:

мәселені қарастыруда қырағылық, көрегендікті;
ақылдың икемді, ойдың орамдығы;
әрекетті бағалай білуді қарастырады.

Адам әрекеті шығармашылықтағы қарама-қайшылықтардың бодуы, әлеуметтік және жеке адамға деген мәнінің болуы, шығармашылыққа арналған шарттардың, жағдайлардың болуы, шығармашылық тұлғаның жекелік қасиеттерінің болуы, нәтиженің жаңадығы арқылы жүзеге асады.

Бұдан шығармашылық қайшылықтарды шешуге бағытталған, жеке қасиеттердің болуын талап ететін нәтижеде әлеуметтік не жеке адам үшін мәні бар соңы жаңалыққа әкелетін әрекет болып табылады. Интеллектуалдық, әртістік, көркемдік, техникалық қабілеттер белгілі бір салада жаңалық ашуға, жаңа тың нәрселер жасауға ұмтылу арқылы жетіле түседі. Алайда, бір нәрсені қайталауды, немесе көшіруді шығармашылық деп айтуға болмайды. Бірақ, бұрыннан белгілі, таныс нәрселердің өзінен қандай да бір ерекшелік табу, оны жаңаша түрде жасау, ерекше қасиеттерін табу шығармашылыққа тән құбылыс деуге болады. Шығармашылық әрекетке оқушының проблеманы көре білуі, өз іс-әрекетінің бағдарламасын жасай білуі және ойды іске асыру үшін жаңа идеялар алуы жатады.

Оқушы шығармашылығының негізгі сипаты оқушының танымдық белсенділігін оятып, шығармашылық қабілеттерінің дамуына бауырмалдық пен жолдастыққа, адамгершілік қасиеттеріне әсер етеді. Ұжымдық сабақтарда өзінің сыныптасының кемшілігін көруге, оған достық қолын созуғаөзгелердің ісінен үйренуге, саналылыққа, танымдық, әлеуметтік ұстанымның қалыптасуына, өз ортасының пікірінің маңызы ерекше.

Мұндай кезеңдерде оқушының ұжымдық ой-пікірлері қалыптасып, сыныптағылардың пікірі бойынша ортақ тұжырым жасауға үйренеді, ортақ іске өз үлесін қосады, жолдасының жауабына пікір айтып, бағалауға үйренеді. Сондай-ақ, оқушының өз жұмысы да талқыланып отырады, мысалы, шығарма, мазмұндама, реферат, бақылау, баяндама т. б. жұмыстары. Сайыстар ұйымдастырылып, оқушылардың жарысу серпінін туғызады. Ортақ мақсаттарының болу есебінен ұжымдық шешім шығаруды үйренеді, болжамдар жасайды, тәжірибелер жүргізеді.

Оқушылардың шығармашылық қабілеттері тәжірибелік әрекеттер ізденпаздығы арқылы дамиды. Оқушы қай пәнді қызықтап оқиды, сол пәнге деген бейімділігін жетілдіре түскен жөн.

Оқушылардың шығармашылықтарын дамыту интеллектуалдық аспекті ғана емес, оның психологиялық мінез-құлық ерекшеліктерін де көздейді. Оған жігерілік, жаңа жағдайларға бейімделуге деген икемділік, қажырлылық пен табандылық, тәуесіздік пен адамгершілік сезімі ынтымақтастық, қажырлы еңбекке қабілеттілік, белгісіз жағдайдағы өзіне сенімділік, ақиқатты іздеудегі және қарым-қатынас барысындағы адалдық жатады.

Қабілеттілік бірнеше жақта қарастырылады: музыкалық қабілеттілік, әртістік қабілеттілік, ғылыми қабілеттілік, техникалық қабілеттілік. ұйымдастырушылық қабілеттілік, спортқа деген қабілеттілік, интеллектуалдық қабілеттілік, әдебиетке қабілеттілік т. б.

Интеллектуалды қабілетті адам. Талдамалық ақыл-ойы бар, байымдауы тәуелсіз пікірі соны, өзіндік ерекшелігімен сипатталады, теориялық, эстетикалық құндылығы көбірек. Интеллектуалдық шығармашылық міндеттерді шешуге бейім, ғылыми тұрғыдағы мамандықты таңдайды. Интеллектуалдық құрылымы үйлесімді: ауызша емес қабілеті бірдей дамыған. Белсенді, ал қызметте қарым-қатынасқа жоқ, әңгімеде ақпарат тасмалдаушы деуге болады, қызметтің мына түрлерін ұнатады: математика, география, геология, шығармашылық тұлға.

Әдебиетке қабілеттілігі . Шығармашылық қабілетті адам баласының бойында қалыптастыруда сөз өнерінің берері мол. Баланы жастайынан шығармашылық өнерге баулып отыру керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.