Қаржы құралдар нарығы


Мазмұны
Кіріспе……3
1 Тарау. Қаржы құралдар нарығы …. . 5
1. 1 Қаржы құралдар оның мәні, жіктелуі және түрлері …. 5
1. . Қаржы құралдар шығару және олардың эмиттенттері …14
1. 3 . Қаржы құралдар нарығы - қаржы нарығынын құрамдас бөлігі …. 17
2 Тарау. Қаржы құралдар нарығының қызмет ету жағдайына талдау. . 19
2. 1 Қазақстан Республикасында . Қаржы құралдар нарығының пайда болуы…. . 19
2. 2 Қаржы құралдар нарығының қызмет етуі және оны реттетейтін жүйелері…. 21
2. 3 Қ Р қаржы құралдары нарығының құқықтық негіздері…. . 26
3 Тарау. ҚР қаржы құралдары нарғының жетілдіруі мен даму жолдары. . 31
3. 1 Қ Р қаржы құралдары нарығының жетілдіру жолдары… 31
3. 2 Қазақстандағы қаржы құралдары нарығының кәсіби мамандарын даярлау жүйесі…. . 34
Қорытынды……33
Пайдаланған әдебиеттер….
Кіріспе
Қаржы құралдары кез келген мемлекеттің төлем айналымында маңызды орын алады, себебі олар арқылы мемлекеттің инвестициялық қызметі жүзеге асырылады. Дәлірек айтқанда, бұл күрделі қаржы тікелей халық шаруашылығының ең тиімді саласына жіберілді, яғни оларды нарық жүйесіндегіең өміршең субъектілер ғана ала алады.
Өзінің ұйымдық және құрыламдық ерекшелігіне орай бағалы қағаздар қаржы институттары, қаржы нарықтары және оларды реттейтін құқықтық ережелермен қатар мемлекеттің қаржы жүйесінің тұтас бір бөлігін құрайды. Мұдай жүйе біздің мемлекетімізде нарық қатынастарын қалпына келтіру қажеттілігі туындаған кезде, яғни 90-жылдардың басында құрыла бастады.
90-жылдардың экономикалық тәжрибесі дәлелдегеніндей шаруашылықты жетілдірудің нарықтық әдістерін қалпына келтірудің және оны одан әрі дамытудың басты құралы - бағалы қағаздар екені талассыз ақиқат. Бағалы қағаздар ақша түріндегі капиталға да, заттай капиталға да меншік құқын бекітіп, тек бағалы қағаздар арқылы ғана мемлекеттік меншік акционерлік қоғамдардың, яғни жекеменшік иелері - халықтың меншігіне айналдыру мүмкін. Бағалы қағаздар нарығында өзіне тән жүйесі қалыптасып, оларда экономикалық өрістеудің қаржы көздері шоғырланып және инвестициялық қорларды бөлу қатынастары жүзеге асады.
Қазақстан Республикасының мемлекеті қаржы құралдары нарығын құру және оны одан әрі өрістеу мақсатында қажетті шараларды жасауда. Қазақстандағы меншікті мемлекет иелігінен алу және жекеменшіктендірудің Ұлттық бағдарламасы бағалы қағаздар нарығының негізгі элементтерін құру процесін жеделдетті. Мемлекеттік кәсіпорындарды акционерлік қоғамдар түрінде қайта құру олардың инвестиция тартудың ең тиімді механизмдерінің бірі - акция шығаруды пайдалану мүмкіндігін ашты. Бағалы қағаздар нарығының механизмі экономиканың барлық субъектілеріне инвестиция көздерін алуға мүмкіндік жасайды. Акция шығару осы ресурстарды шектеусіз алуға мүмкіндік туғызса, ал облигация шығару ақша ресурстарын, оларды банктерден алудан гөрі, тиімді жағдайда алуға мүмкіндік береді. Мемлекет бюджет кемшілігін толтыру мақсатында да ақша белгілерін эмиссияламай, мемлекеттік бағалы қағаздар шығарумен айналысады.
Курстық жұмыстын мақсаты Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының жағдайын білу.
Алға қойған мақсатқа жету үшін төмендегілерді қарастырамыз:
- Бағалы қағаздардың мәні мен түрлерін аңықтау, Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының қалыптасуы мен дамуы.
- Қазіргі кездегі бағалы қағаздар нарығы және қор нарығындағы банктің іс-әрекеті.
- Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының болашағы мен проблемаларын зерттеу.
Қаржы құралдары - нарықта сатуға және сатып алуға болатын қаржы активтері мен пассивтері, жасалган капитал осы активтер мен пассивтер арқылы бөлінеді және қайта бөлінеді. Қаржы құралдары белгілі бір келісімшарттық өзара қатынастарды көрсететін немесе белгілі бір құқықтарды білдіретін заңи құжат болып табылады. Айналысқа түсетін, ұсынылатын құрал басқа тұлғаға сатуға немесе беруге арналған (чек, вексель, т. б. ) . Валюталық (бір ақша өлшемін екінші ақша өлшеміне айырбастау), пайыздық (тұрақты, өзгермелі немесе қайта қаралатын мөлшерлеме бойьшша табыс әкелетін активтер), бағалық (акциялар, асыл металдар, шикізат, тауарлар) құралдар түрлеріне бөлінеді. Қаржы құралдары спотгық (кассалық), мерзімді және опциондық (ұйымдастырылған, ұйымдастырылмаган) нарықтарда айналысқа түседі. Қаржы нарығының дамуьша байланысты қаржы құралдары жиыны жаңа құралдармен толығуы мүмкін. [1]
Қаржы құралдарының жіктелуі. ҰШЖ-де қабылданған қаржы құралдарының жіктелуінің негізінде екі критерий жатыр:
- Құқықтық сипаттамалар, яғни несие беруші мен несие алушының өзара қатынастары сипатталады;
- Өтімділігі, яғни айналысы, беру мүмкіндігі, айырбасталуы.
Қаржы шотында өтімділік дәрежесі бойынша орналасқан келесі қаржы құралдарының негізгі санаттары ерекшеленеді:
F 1. Монетарлық алтын және қарыз алуға арнайы құқығы;
F 2. Қолма-қол ақша және депозиттар;
F 3. Акциялардан басқа бағалы қағаздар, ;
F 4. Қарыз беру және қарыз алу;
F 5. Акциялар және капиталға қатысудың басқа түрі;
F 6. Сақтандыру техникалық қорлары;
F 7. Басқа дебиторлық және кредиторлық берешек.
Жоғары өтімділікке басқа қаржы активтеріне, тауарларына, қызметтеріне талап бойынша және қаржылық айыппұл санкцияларынсыз айырбастала алатын қаржы активтері ие болады. Оларға монетарлық алтын, қолма-қол ақшалар мен депозиттер жатады. Депозиттер аударылатын және басқа депозиттерге бөлінеді, соңғысының өтімділігі аз деп саналады. Қаржы құралдарының өтімділігі аз тобына вексель мен облигация сияқты бағалы қағаздар жатады. Бағалы қағаздар, несиелер мен қарыздардің жіктелуінің бір мүмкін критериі төлем уақытының келуі болып табылады. Елдердің арасындағы қаржы құралдарының түрлеріндегі және қаржы нарықтарын ұйымдастырудың тәсілдеріндегі айырмашылықтың салдарынан қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді активтерді жіктегенде әртүрлі елдерде критерий ретінде әртүрлі мерзімдер қолданылуы мүмкін. ТМД елдері үшін қазіргі кезде келесі критерийлер ұсынылады: қысқа мерзімді бағалы қағаздар, несиелер мен қарыздар үшін - төлем мерзімі бір жылға дейін; ұзақ мерзім үшін - бір жылдан жоғары. Ең аз өтімділікке жоғарыда келтірілген тізімнің соңында орналасқан қаржы құралдары ие болады: сақтандыру техникалық қорлары мен басқа дебиторлық және кредиторлық берешек.
Қаржы шотында операцияның көріну ережесі. Қаржы операцияларын анықтау. Қаржы операцияларына қаржы активтеріне жеке меншік құқығының өзгеруімен байланысты барлық операциялар, оның ішінде қаржы талаптарының пайда болуы және жойылуы жатады. Қандай операциялар қаржы операцияларына жататынын анықтау үшін олардың арасына шек қою керек:
- Қаржы операцияларымен және қаржы активінің көлеміндегі басқа өзгерістердің;
- Қаржы активтері мен қаржы емес активтердің;
- Нақты бар қаржы активтерімен және шартты қаржы активтері операцияларының.
Операциялар болып табылмайтын қаржы активтеріндегі өзгерістер
. Қаржы құралдары құнындағы өзгерістердің барлығы операция нәтижесінде болмайды. Мұндай өзгерістер қаржы шотында емес, актив көлеміне басқа өзгеріс шоттарын енгізетін және қайта бағалау шотын қосатын активтегі басқа өзгерістердің шотында көрсетіледі.
Актив көлеміндегі басқа өзгеріс шоты көрсетеді:
- монетарлық алтынның пайда болуы немесе жоғалуы, ҚААҚ бөлу және жою.
- несие берушінің үмітсіз қарыздарын есептен шығаруы (мысалы, қарыз алушының банкротқа ұшырауы нәтижесінде) біржақты әрекет болып табылады.
Сол уақытта несие берушінің борышқормен шарт бойынша үмітсіз қарыздарды есептен шығаруы (қарыздың кешірілуі) операция болып табылады; ол капиталмен операция шотында несие берушіден борышқорға капиталдық трансферт ретінде көрсетіледі, ал қаржы шотында - несие берушінің активінің және «Несиелер мен қарыздар» қаржы құралы бойынша борышқордың міндеттемелерінің азаюы ретінде көрсетіледі.
Қайта бағалау шотында қаржы құралдары құнының өзгерісі олардың нарықтық құнының немесе валюталық курсының өзгерісінің нәтижесінде көрсетіледі (холдингтік немесе инвентарлық пайда /шығын) .
Шартты қаржы активтері.
Институттау бірліктері арасындағы қаржылық шарттық келісімдердің көп түрлері шартсыз талаптардың пайда болуына алып келмейді. Көбінесе олардың экономикалық құны болмайды және басқа бірліктерге берілмейді. Бұл келісімдер шартты активтер деп аталады және олар ҰШЖ-де ескерілмейді. Шартты активтердің ең басты сипаты қаржы операциясын жүзеге асыру үшін белгілі шарттардың орындалуының тиістілігі болып табылады.
Шартты қаржы активтеріне мысалы, үшінші жақ ұсынатын қарызды төлеу кепілі; несие жолы; аккредитив; банктің жәрдем беруі арқылы бағалы қағаздарды шығару бағдарламасы; жедел мәміле бойынша проценттік мөлшер туралы келісім; биржада айналмайтын фьючерстер жатады.
Шартты қаржы активін құрумен байланысты кез-келген төлемдер қызметке төлем ретінде қарастырылады және қаржы шотында көрсетілмейді.
Ерекше жағдайлар.
ҰШЖ-де қаржы емес активтерге жеке меншік құқығы қаржы активтеріне жеке меншік құқығы ретінде қарастырылатын жағдайлар болады. Оларға келесі жағдайлар жатады:
- Егер жер немесе құрылыс резидент емеске тиесілі болса, оның осы автивтерге иелік ететін шартты бірлік-резидентке қаржы талаптары болады;
- Елде жұмыс жасайтын корпоративтік емес кәсіпорын резидент емеске тиесілі болса, онда ол осы елдегі иелік ететін қаржы активтерінің құны осы кәсіпорынның барлық активтерінің ( қаржы және қаржы емес) құнына, міндеттемелерді шегергенде теңестірілетіні есептеледі.
Осылайша, қаржы шотында осындай активтермен операцияны көрсету үшін жылжымайтын мүлік және резидент емеске тиесілі кәсіпорынның активтері мен міндеттемелері туралы ақпарат қажет.
Тауарларды қаржылық лизинг жағдайында алу кезінде ҰШЖ-де тауарларға жеке меншік құқығы жалға берушіден жалға алушыға беріледі, дегенмен ол заң бойынша қарызды толық өтегенге дейін жалға берушінің меншігінде болады деп есептеледі. Қаржы шотында несиелер мен қарыздар санаттары бойынша жалға берушінің активінің өзгерісінде және жалға алушының міндеттемелерінің өзгерісінде берілген тауарлардың нарықтық құны көрсетіледі. Жалдау ақысы негізгі қарызды өтеуге және пайыздарды төлеуге бөлінуі керек. Негізгі қарызды өтеудегі төлемдер жалға берушінің активінің және жалға алушының міндеттемелерінің азаюын көрсетеді. Пайыздарды төлеу меншіктен келген пайда ретінде қарастырылады және қаржы шотында көрсетілмейді.
Белгіленген мерзімдегі баға қойылған құны бойынша (РЕПО операциясы) кейін сатып алынатын бағалы қағаздарды сату туралы келісім ҰШЖ-де бағалы қағаздарға емес, несиелерге жатады. Ол мынаған байланысты, осындай келісімнің мәні бағалы қағаздарды қамтамасыз ете отырып, қысқа мерзімді несие беру болып табылады және олардың иесі ережеге сәйкес өзгермейді. Егер осындай келісімдер банктердің міндеттемелері болып табылатын болса және кең мағынада ақша көрсеткішіне енгізілсе, онда олар басқа депозиттер ретінде есептеледі.
Кейін сатып алатын бағалы қағаздарды сату туралы келісім нысандарының бірі валюталық және алтын своптар болып табылады, яғни әртүрлі елдердің орталық банктерінің арасында немесе Ұлттық банк және елдің басқа банктерінің арасында шетел валютасымен және алтынмен айырбастау. Орталық банктер арасындағы своптар қаржы шотында депозиттермен айырбастау ретінде көрсетіледі, онда әр ел қаржы активін алады (шет мемлекеттің орталық банкіндегі депозит) және міндеттемені қабылдайды (шет мемлекеттің орталық банкіндегі депозит) . Ұлттық банк олардан шетел валютасын алғанда және оның орнына осы банктерге депозитке өздерінің қаражаттарын салғанда, Ұлттық банкпен және осы елдің басқа банктерінің арасындағы своптар қаржы шотында Ұлттық банктің несиесі ретінде көрсетіледі.
Туынды қаржы құралдары.
Туынды қаржы құралдарына қандай да болмасын нақты қаржы құралына немесе көрсеткішіне (мысалы, шетел валютасына, мемлекеттік облигацияларға, акцияларға баға көрсеткішіне, пайыздық ставкасына) немесе қандай да болмасын биржалық тауарға (алтынға, кофеге, қантқа және т. б. ) байланысатын құралдар жатады. Сондықтан оларды туынды қаржы құралдары деп атайды. Олар көбінесе хеджирлеу құралдары ретінде сипатталады, яғни бағаның құлау мүмкіндігінен сақтандыру. Қаржы шотында тек қана нарық құнына ие болатын және сауда-саттық заты болып табылатын туынды қаржы құралдарымен операциялар есептеледі. Осы құралдармен операциялар қаржы құралдарының тиісті санаттарының құрамында көрсетілуі тиіс, бірақ бұл ретте, негізгі және туынды қаржы құралдарын бөліп көрсеткен жөн. Төменде туынды қаржы құралдарының анағұрлым көп таралған топтары қарастырылады.
Своп - алдын ала келісілген талаптар бойынша ескертілген мерзім ағынында бірдей берешек сомасы бойынша төлем ағындарымен айырбастау туралы келісім. Своптардың ең көп таралған түрлері пайыздық және валюталық своптар болып табылады. Пайыздық своптар әртүрлі сипаттағы пайыздық төлемдермен айырбастау болып табылады (мысалы, белгіленген ставканың өзгермеліге, бір өзгермелі ставкадан басқасына өзгеруі және т. б. ) . Валюталық своптар әртүрлі валюталарда көрсетілетін ескертілген сомамен айырбастау болып табылады, негізгі қарызды міндеттемемен өтеу және белгіленген мерзім ағынында алдын ала келісілген талаптарға сәйкес ол бойынша пайыздарды төлеу.
Опцион - опционды сатып алушыға қаржы құралдарының (акциялар, пайыздық ставкалар, шетел валютасы) белгіленген мөлшерін немесе шарттың әрекет етуінің аяқталуының кез-келген мерзімінде алдын ала белгіленген бағадағы тауарларды сатып алу және сату құқығын беретін келісімшарт. Опционның екі негізгі түрі бар - биржада айналатын және биржадан тыс. Опционды сатып алушы оның сатушысына қаржы құралдарын немесе тауарларды сатып алушының талаптары бойынша соңғы сату немесе сатып алу міндеттемесінің орнына сыйақы (опцион бағасын) төлейді. Қаржы шотында опцион бағасы сатып алушының қаржы активін иеленуі және сатушының міндеттемені қабылдауы ретінде көрсетіледі. Опциондық келісімшарт жүзеге асырылғанда осы операциялар ҰШЖ-де олардың сипаттамаларына байланысты көрсетіледі. Қаржы шотында олар акциядан басқа депозиттер немесе бағалы қағаздар санаттарында ескерілуі мүмкін.
Варранттар - варрант сатушысынан олардың иелеріне белгіленген мерзім кезеңінде арнайы ескертілген талаптарда белгіленген акциялар немесе облигациялар мөлшерін сатып алуға құқық беретін биржада айналатын қаржы құралдары. Сонымен қатар валюталық варранттар бар. Варранттар негізгі қаржы құралынан бөлек сатылуы мүмкін. Варрант сатушысы осы міндеттемені сатып алуға жұмсалған шығынның мөлшерінде міндеттемені қабылдайды, ал сатып алушы оған балама активті алады. Қаржы шотында олар опциондар сияқты көрсетіледі.
Фьючерстер - ескертілген мерзімдегі келісілген бағада қаржы құралдарын немесе тауарларды сату және сатып алу келісімшарттары. Қаржы шотында тек қана биржада айналатын фьючерстер көрсетіледі (опциондар сияқты), өйткені олардың нарықтық құны бар.
Фьючерстердің әртүрлілігі форвардтық келісімдер болып табылады, олардың қатысушылары келісілген соманы алдын ала төлеп, міндеттемелерді орындаудан бас тартуы мүмкін. Форвардтық келісімдер қаржы құралдары болып табылмайды, өйткені олар нарықта айналмайды және осылайша қаржы шотында көрсетілмейді.
Қаржы операцияларын бағалау.
Қаржы операциялары тиісті қаржы құралдарын алу немесе шығып қалу кезінде болған бағада бағаланады. Шетел валютасындағы қаржы құралдары осы қаржы құралдарын алуы немесе шығуы кезінде қолданылған ұлттық валютаның бағамына есептелуі тиіс.
Қаржы операциясының құнына қызметке төлемдер (жиындар, комиссиондар және т. б. ), сатып алушы немесе сатушы төлейтін салықтар, жеке меншіктен түскен пайдалар (пайыздар, дивиденттер) қосылмайды. Осылайша қаржы шотында операцияның екі қатысушына бірдей шамада жазбалар жасалады.
Қаржы операциясы жаңа міндеттемелердің туындауына әкелсе, онда операцияны несие берушіге де және борышқорға да міндеттемеден алынған сомада жазу керек.
Бағалы қағаз номиналдық бағасымен жеңілдікпен сатылатын болса (дисконтпен), қаржы шотында эмитентке нақты түскен қаражаттың сомасы тіркеледі. Егер міндеттеме бағалы қағаздың номиналдық құнымен есептелетін болса, онда сату бағасы және номиналдық баға арасындағы айырмашылық (дисконт) жеке меншіктен түскен пайда ретінде қарастырылады.
Бағалы қағаздар алдымен бағалы қағаздарды сатып алып, одан соң инвесторларға өте жоғары бағаларда сататын қаржы делдалдары арқылы эмитенттермен таратылатын болса, активтер мен міндеттемелер инвесторлар төлеген бағалар бойынша жазылады, ал қаржы делдалдары мен инвесторлар төлеген бағалар арасындағы айырмашылық қаржы делдалы эмитентінен туындаған қызмет үшін төлем ретінде қарастырылады.
Шоттардағы қаржы активтері мен міндеттемелерінің қалдықтары туралы бухгалтерлік есеп деректері есеп кезеңіндегі қаржы активтері мен міндеттемелерінің өзгерісін анықтау үшін тікелей қолданылмауы керек, ол холдингтік (инвентарлық) пайдадан/шығыннан тұруы мүмкін, яғни активтер мен міндеттемелер құны өзгеруінің салдарынан баға мен валюталық бағам өзгереді.
Холдингтік (инвентарлық) пайданы/шығынды жою үшін қаржы активтері/міндеттемелері құнының өзгеруінің бағасы орташа бағасында немесе есеп мерзімінің орташа валюталық бағамында қолданылады.
Есеп активтер мен міндеттемелердің бірыңғай топтарына келесі формула бойынша шығарылады:
Мұнда
S - есепті кезеңдегі орташа бағада есепті кезеңге қаржы активтері (міндеттемелері) құнының өзгеруі;
So - бухгалтерлік есеп деректері бойынша есепті кезеңнің басына қаржы активтерінің (міндеттемелерінің) құны;
Sn - бухгалтерлік есеп деректері бойынша есепті кезеңнің соңына қаржы активтерінің (міндеттемелерінің) құны;
Ipo - есепті кезеңде базистік кезең бағасында болған қаржы активтері (міндеттемелері) қалдықтарында болған кезеңде бағаның орташа индексі;
Iрn - базистік кезең бағасында болған есепті кезең соңындағы қаржы активтерінің (міндеттемелері) қалдықтарында болған кезеңге орташа баға индексі;
Iр - есепті кезеңде базистік кезең бағасына орташа баға индексі.
Барлық индекстер бірдей базистік кезеңге есептелуі тиіс екеніне назар аудару керек. Баға көрсеткішінің немесе валюталық бағамның өзгеру көрсеткішін есептеу есепті кезеңнің орташа бағасындағы материалдық айналым қаражаттары қорының өзгеруін бағалаған сияқты жүргізіледі.
Қаржы операцияларын тіркеу уақыты.
Негізінде қаржы операциялары екі қатысушыға бірдей уақытта жазылуы тиіс. Егер қаржы операциясы қаржы емес операцияның баламасы болып табылса, онда жазбалар қаржы емес операция жүзеге асырылған кезде жазылуы тиіс, яғни қаржы талаптарының жазылу уақыты ҰШЖ-дегі басқа шоттарда қаржы талаптарының пайда болуына алып келген операциялардың жазылу уақытына сәйкес келуі керек.
Егер де операция тек қаржы активтеріне қатысты болса, онда оны жеке меншік құқығы қаржы активіне көшкен кезде ескеру керек, мысалы, бағалы қағаздарды сатқан кезде. Қаржы міндеттемелері пайда болған немесе өтелген жағдайда екі қатысушы несие берушіден борышқорға төлем болғанда немесе борышқордың несие берушіге қаражатты қайтаруы кезінде операцияны ескеруі керек.
Тәжірибеде қаржы операциясына қатысушылар оны әртүрлі уақытта аяқталған ретінде қарастырады, өйткені төлемді жүзеге асыру уақыты және оны алу уақытының арасында уақыт айырмашылығы бар.
Несие берушіге чек немесе басқа төлем құралы берілген кезде борышқор қарыздың қайтаруын жаза алады. Осылайша, егер несие беруші міндеттемелерді өтеуді борышқордан кейін тіркесе, онда бұл жағдайда борышқормен төленген, бірақ та несие берушімен алынбаған қаражаттар есептердегі қаражаттар (төлем флоты) ретінде қарастырылады және «Басқа дебиторлық және кредиторлық берешек» санатының құрамында ескеріледі. ТМД елдерінде есептердегі қаражаттар айтарлықтай көлемді құрайтынын ескере отырып, осы санаттың ішінде оның жеке позиция ретінде бөлінуін алдын ала ескеру жөн болады.
Өзара сынақ және ақпараттың шоғырлануы.
Қаржылық есеп операциясында қаржылық құралдар түрлері таза негізінде көрсетіледі, яғни:
- Активтерді сатып алу (сатып алу минус шегеру) ;
- Міндеттердің таза туындауы (туындау минус өтеу) .
Қаржылық есепті құру үшін активтердің санаты шеңберінде өзара операциялар сынағымен таза негізде ақпарат алуға болады. Алайда, қаржылық шоттың аналитикалық құндылығын жоғарылату үшін осындай ақпаратты активтердің нақты түрлерінің шеңберінде жалпы негізде немесе таза негізде өзара сынақпен алу қажет.
Қаржылық есеп деректерінің шоғырлануы жалпылама экономика, институттау секторлары немесе кіші секторлар деңгейінде жүзеге асады. Әртүрлі шоғырлану деңгейлері талдаудың әртүрлі түрлерінің талаптарын қанағаттандырады. Қаржылық есеп деректері жалпылама экономика деңгейінде елдің қаржылық ұстанымын өзге әлемге қатынасына байланысты айқындайды. Қаржылық ағынды талдау үшін институттау секторларының арасында секторлар бойынша қаржылық есепті әзірлеу қажет. Осы ағындар туралы және қаржылық делдалдың рөлі туралы анағұрлым нақты ақпаратты экономика кіші секторлары бойынша құрылған қаржылық есеп бере алады.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz