Экономикалық жүйенің түрлері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Экономикалық жүйенің түрлері.
Қоғамды әртүрлі көптеген мүдделер өмір сүреді. Өндіруші қызметтің
қозғаушы факторы – экономикалық мүдделерін ғана тек теориялық экономика
қарастырады. Экономикалық мүдделер – бұл адамдардың шаруашылық қызметін
қозғаушы күштер, олардың қабілетінің байқалуы.
Мүдделер экономикалық процестің қуатты күші болып табылады. Олар
қоғамның экономикалық механизімін, қоғамдық өндірісті. Қозғалысқа
келтіретін серіппен тәрізді. Мүдделерді адамдардың саналықпен экономикалық
қажеттіліктерді қарастыру ретінде ұғынып, олардың өндірістік қызметінің
себебебі ретінде болады және сол қажеттіліктерді қанағаттандыруға
бағытталады.
Мүдделер өзінен -өзіт өмір сүре алмайды. Экономикалық мүдделердің
пайда болу үшін – адамдар, адамдар тобы қажет, яғни қанағаттандырылу үшін
өзінің қажеттіліктерімен экономикалық субъектілер керек. Осы
қажеттіліктерді өткеру үшін, адамдар бірлескен өндірістік қызмет етеді және
белгілі экономикалық қатынастарға ат салысады. Экономикалық қатынастарсыз,
сондай –ақ субъектсіз – экономикалық мүдделердің пайда болуы, олардың
өткерілуі мүмкін емес. Экономикалық қатынастар мүдделердің әлеуметтік –
экономикалық базасы ретінде жүзеге асады. Экономикалыққатынастар, - деп
жазды Ф.Энгельс, - ең алдыменен мүдделер ретінде байқалады.
Рыноктық қатынастар субъектілердің көп болуы әртүрлі экономикалық
мүдделер түрінің көп болуын тудырады. Олардың ғылыми жіктелінуі осы
мүдделерді нақты жеткізушілерінің негізінде анықтайды.
Мүдделер қоғамдық, ұжымдық және жеке мүдделер болып бөлінеді.
Мемлекеттің ұлттық шеңберінің аумағында мүдделерді – ұлттық, аймақтық
ведомстволық, топтық, отбасылық деп бөлуге болады. Әрбір мүдделер тобының
артында оларды жеткізушілер бар және олар ағымдағы және –уақыт болып
табылады.
Экономикалық мүдделер объектісіне байланысты экономикалық қызметін
нарық процесінде мүліктік, қаржылық, еңбектік, моральдық, әдептілік
мүдделер қалыптасады.
Экономикалық мүдделер құрамын өзгертілу сипаты бойынша жалған мүдделер
ұғымына бөлшектенеді яғни, жеке мүдде – эгоистік мемлекеттік – бюракратты
мүдделерге ауыстырылады. Бір мүдденің қайнағы бір түдде түріне өзгеруіне
экономикалық мүдденің басқа түріне кесір келтірілу арқылы немесе оның
есебінен жүзеге асуы мүмкін.
Әрбір қоғамда (рыноктық немесе рыноктық емес) барлық мүдделер
адамдарда шоғырландырылады және олар тұлғалар арқылы, солар арқылы
өткеріледі, жүзеге асады. К.Маркстің паймдауынша, олар экономикалық саяси,
ұлттық, идеологиялық, әдептілік баррлық қоғамдық қатынастардың жиынтығы
болып табылады. Адам жұмыс күшінің иесі ретінде барлық қоғамдық
қатынастардың жиынтығын және жеке сапасын бойына сіңіреді. Олар болса,
адамның қажеттілігіне, мүддесіне, еңбектегі іс - әрекетіне еңбектегі
қатынасына және өндірістегі нәтижесінің жауапкершілігі кәдімгідей әсер
етеді.
Адам өндірістің түпкі мақсаты болып табылады. Қоғамдық өнім бөлу мен
айырбас арқылы өтіп, өзінің кездеспеген тұтынуымен аяқтайды. Тұтынусыз кез
– келген өндірістің мен – мағынасы. Адам қажеттілігін қанағаттандыру -
өндірістің жалпылама міндеті болмақ. Міне, осы мағынада адам - әрбір
өндірістің түпкі мақсаты.
Адамның еңбекке және өмір игіліктерін өндіру ұмтылысы адам
организмінің биологиялық қажеттілігі мен құштарлық қажеттілігінен
туындайды. Адамның өмір сүру үшін ең ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.