Ұйымдарда бухгалтерлік есепті жүргізу

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны:

КІРІСПЕ . . . 3

І Ұйымдарда бухгалтерлік есепті жүргізу . . . 5

1. 1 Бухгалтерлiк есептi ұйымдастыру . . . 5

1. 2 Шаруашылық субъектiлердiң есептеу саясаты . . . 7

1. 3 «Қазақстан Темір жолы» Ұлттық компаниясы» АҚ «Шаруашылық басқарма» филиалыныың бухгалтерлік есепті жүргізудегі саясаты . . . 10

2. «Қазақстан Темір жолы» Ұлттық компаниясы» АҚ «Шаруашылық басқарма» филиалы бухгалтериясының есебінің ұйымдастырылуы . . . 18

2. 1 Ақша қаражаттарының қозғалысы . . . 18

2. 2 Еңбек және еңбек ақының алғашқы есебі . . . 19

2. 3 Ағымдағы активтердің алғашқы есебі . . . 20

2. 4 Ұзақ мерзімді активтердің алғашқы есебі . . . 22

3. Бухгалтерлік есепті ұйымдастыруды автоматтан-дыру . . . 25

3. 1 SAP (халықаралық американдық бағдарлама) . . . 25

3. 2 Фаворит . . . 26

3. 3 СЕӨЖ (СОНО) . . . 26

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 27

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 28

КІРІСПЕ

Бүгiнде бухгалтерлiк есебi басқару жүйесiнде ең басты бiр орын алады. Ол кәсiпорынның қаржылық жағдайын сипаттап және басқа шарушылық шешiмдi қабылдау үшiн негiзгi бола отырып, тұтынуды, таратуды, айналысты және басқа да өндiрiс процесiн шынайы көрсетiп бередi. Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есебi бухгалтерлiк есеп Стандарттарында және субьектiлердiң қаржылық-шаруашылық қызметiндегi бухгалтерлiк есеп шоттарының Бас есеп жоспарында бекiтiлген жалпы қағидалар мен ережелерiнiң негiзiнде құрылады және ол бүкiл алынған ақпараттарды пайдаланушылардың талабына, қызметтiң құрылымына, ұйымының нысанына, айрықша ерекшелiгiне есептiң сәйкес келуiн қамтамасыз етедi.

Курстық жұмыстың міндеті:

бухгалтерлік есепті жүргізу нысанын анықтау;
ұзақ мерзімді активтердің, ағымдағы активтердің, еңбек және еңбекақының алғашқы есебімен танысу;
меншікті капиталды құру тәртібі жөнінде түсініктің болуы;
кірістер мен шығыстардың алғашқы есебі;
ұйымның қаржылық есептілігі туралы мәліметтерді қарастыру.

Курстық жұмыс негізгі 3 бөлімнен тұрады. Бірінщі бөлімде жалпы ұйымдарда бухгалтерлік есепті жүргізу саясаты анықталды, екінші бөлімде «Қазақстан Темір жол» Ұлттық компаниясы» Акционерлік қоғамының «Шаруашылық басқармасы» филиалы туралы сипаттадым, бухгалтерлік есептің жүргізілу тәртібін қарастырдым. Үшінші бөлімді екінші бөлімнен жекелеп алған себебім қаржылық есеп кәсіпорынның жағдайын көрсететін бірден-бір әдіс. Сол себепті ол тақырыпты толығымен ашу үшін жекелеп зерттеуге кірістім.

Шаруашылық жүргiзудiң қазiргi жағдайында шаруашылық жүргiзушi субьектiнiң күрделi экономикалық тетiгiн нақты, жақсы жолға қоймайынша, сондай-ақ толық сенiмдi ақпаратсыз басқару жүйесiн iс жүзiнде жүзеге асыру мүмкiн емес.

Экономиканың барлық саласындағы кәсiпорындардың иелерi мен еңбек ұжымдары шикiзат пен материалдарды ұқыпты жұмсауға, өндiрiс қалдықтарын азайту, ысырапты жоюға, бәсекеге жарамды өнiмдерiн өндiруге, оның сапасын көтеруге, өзiндiк құнын төмендетуге, қоршаған ортаны сақтауға мүдделi. Бұл орайда, шаруаға қырсыздыққа, кәсiпорынның материалдық құндылықтарын, ақша қаражаттарын және басқа да ресурстарын заңсыз және тиiмсiз жұмсауға және тонауға қарсы күресте бухгалтерлiк есептiң маңызы мен мәнiн айрықша бағаламауға болмайды.

Есепке алынған ақпараттардың көмегiмен шаруашылық жүргiзушi субьектiлердiң және олардың құрылымдық бөлiмшелерiнiң қызметiн жедел басқару үшiн, экономикалық болжамдар мен ағымдық жоспарлар жасау үшiн, ел экономикасының дамузаңдылықтардың зерделеу және зерттеу экономикалық тетiктiң бiрi ретiнде пайдаланады.

Бухгалтерлiк есеп екi бөлiмнен тұрады: “қаржылық есептi” және “өндiрiстiк есептi". Қаржылық бухгалтериясы деп аталатын бухгалтерлiк есептi ұйымдастырудың қағидалары, онда бухгалтерлiк есептiң әрекет етiп тұрған стандартына сәйкес, түпкi нәтижесiнде, пайдаланушыларға қаржылық есеп берудiң сенiмдi ақпаратын “берумен” танылады.

Бұл үшiн қаржылық бухгалтерия кәсiпорыннын белгiленген тәртiбi бойынша өндiрiс шығындарын есепке алатын шоттардан тыс, яғни активтер мен мiндеттемелердiң есебiн жүргiзедi. өндiрiс бухгалтериясы деп аталатын, бухгалтерлiк есептi ұйымдастырудың қағидалары көрсетiлген, бiрақ ол кәсiпорынның жалпы бухгалтериясының бiр бөлiгi болып табылады, онда әртүрлi басқарушылық шешiмдi қабылдау үшiн ақпараттар әзiрленедi, өнiмнiң өзiндiк құны мен өндiрiс шығындары туралы есеп беру мәселелерi қарастырылады, көрсетiлген қызметтiң, атқарылған жұмыстың, өндiрiлген өнiмнiң өзiндiк құны калькуляцияланады, өндiрiске кеткен шығындар есебi танылады.

І Ұйымдарда бухгалтерлік есепті жүргізу

1. 1 Бухгалтерлiк есептi ұйымдастыру

Қазақстанның бухгалтерлiк есеп стандарттарында және ол бойынша жасалған әдiстемелiк ұсыныстарында басқарушылық пен қаржылық есебiн жүргiзудiң қоғамдық тұрғысынан танылған тәсiлдерi мен әдiстерi ережелерi мен қағидалары белгiленген, онда әрбiр кәсiпорындардың техникалық бағасына, олардың шешетiн мiндеттемелерiнiң күрделiлiгiне, басқарушы қызметкерлердiң бiлiктiлiгiне қарап нақтыланған.

Кәсiпорынның бастапқы бақылауын жүзеге асыру үшiн таңдап алынған тәсiлдер жиынтығы, құндық өлшемдерi, ағымдағы топтастыруы және бухгалтерлiк есептегi шаруашылық қызметiне жасалған қорытынды шалу фактiлерi кәсiпорынның есептiк саясатында көрiнiс табуы тиiс. Басқаша айтқанда, есептiк саясат-бұл бухгалтерлiк есептiң әдiсiн жүзеге асыратын тетiгi.

Есептiк саясаты келесiдей жорамалдардан алынғаны жөн:

Кәсiпорын өз мүлкiмен өзiмен-өзi болушылығы;
толассыз қызметi;
есеп саясатын пайдаланудың жүйелiгi;
шаруашылық қызметiндегi фактiлердiң мерзiмдiлiк анықтылығы.

Пайдаланатын есеп саясатының басты мiндетiмен негiзгi арналымы-кәсiпорынның қызметiн барынша пара-пар көрсету, iс мүддесi үшiн осы қызметтiң тиiмдiлiгiн реттеу мақсатында толық, объективтi және шынайы ақпаратпен қаптастыру.

Ол есеп процесiнiң барлық тараптарын қамтуы керек; әдiстемелiк, техникалық, ұйымдық жақтарын.

Әдiстемелiк аспектiсi деп кәсiпорында өнiмнiң өзiндiк құнын есептеу,

амортизацияны шығару, мiндеттеме мен мүлiктi бағалау үшiн пайдаланатын әдiстерiн айтады; техникалық деп осы әдiстердiң синтетикалық шоттарында көрсету сызбасы, есеп регистрлерiнде осы әдiстiң қалай жүзеге асқандығын айтады; ұйымдық деп осы әдiстердiң бухгалтерлiк қызмет тұрғысынан жүзеге асқандығын, кәсiпорынды басқару құрылымындағы алатын орнын айтады.

Кәсiпорын бухгалтерлiк есептiң келесiдей ережелерiн өз бетiнше шешуiне болады:

-келiп түскен негiзгi құралдар обьектiсiн бағалау-бухгалтерлiк есептiң

№6-шы «Негiзгi құралдардың есебiнiң» стандарттарындағы әдiстемелiк ұсынысына сәйкес, пайдалануға берiлген және кәсiпорынның сатып алуға төлеген нақты шығындар негiзiнде, негiзгi құралдар обьектiсiнiң бастапқы құны анықталады.

Құнын есептеп шығарудың бiрқалыпты әдiсi; құнын есептеп шығару үшiн орындалған жұмыстардың пропорционалды түрде есептелiнетiн әдiсi:

- құнын есептен шығарудың сандық сомасы бойынша есептелiнетiн әдiсi. Екi және одан да көп әдiстi пайдаланған кезде, амортизацияны есептейтiн тәсiлiн және негiзгi құралдың қандай түрi бойынша пайдаланатындығын көрсету керек. Негiзгi құралдың бiр түрi бойынша амортизацияны есептеудiң бiр ғана әдiстi пайдаланады.

-негiзгi құралдарды жөндеу-жөндеу жұмысын жүргiзудiң кезеңдiгi мен жөндеу жұмысының мерзiмi; негiзгi құралды жөндеуге арналған резерв қорларын жасауы; жөндеудi жүргiзудiң тәсiлi туралы мәселенi кәсiпорынның өзi шешедi;

-Материалдық емес активтердiң амортизациясы-әрбiр материалдық емес активтердiң әрбiр түрiнiң пайдалануына қарап пайдалы мерзiмi және амортизацияны есептеу әдiсiн әрбiр кәсiпорын өз бетiнше алады.

-болашақ кезеңнiң шығыстары-кезеңдерi нақты анықталмаған жағдайда, кезең барысында ол өнiмнiң өзiндiк құнына жатқызылуы мүмкiн, немесе басқа да көздерiнiң есебiнен есептеп шығарылуы мүмкiн, бiрақ аталған жағдайлардың барлығы да, яғни олардың кезеңiн және есептеп шығару тәртiбiн кәсiпорынның өзi анықтайды;

-алдағы шығыстар мен төлем резервтерi-кәсiпорын қандай резервтердi және қандай көлемде құруды және олардың пайдалану тәртiбiн анықтап өзi шешедi,

-күмәндi қарыздар бойынша резервтерi-кәсiпорын түгендеу мәлiметтерiнiң негiзiнде дебиторлық қарыздардың қандай күмәндi болып табылмайтындығы, резервтердi құрудың әдiсiн және резервтеуге жататын шығындарын өзi таңдай алады;

Аталған барлық жағдайды табысты тек есептеу әдiсi бойынша танылатындығы қарастырылған. Есеп саясатының техникалық бөлiгiн әзiрлеген кезде келесiдей мәселелер қарастырылуы тиiс:

-Негiзгi құралдарды жөндеу есебi. Негiзгi құралды жөндеу бухалтерлiк есепте, оның құнын өсiрмейтiн сызбасының бiрiн қолдануы мүмкiн: жөндеу жұмысының атқарылуына қарап ол өнiмнiң нақты өзiндiк құнына жатқызылуы мүмкiн немесе алдын ала құрылған жөндеу қорына жатқызылуы мүмкiн Аталған схемалардың бiрiн таңдау, кәсiпорының қай салаға жататындығымен де байланысты болып келедi;

-Материалдық есебi. өндiрiске жатқызылатын, материалдық ресурстарының нақты өзiндiк құнын анықтау тәсiлi туралы шешiм қабылдау қажет: орташа өлшенген құны бойынша әдiсiн, ФИФО әдiсiн, ЛИФО әдiсiн немесе арнайы теңестiрiлген әдiсiн таңдайды.

-Басқарушы есеп. Есептiң бұл сыртқы пайдаланулардың кең түрде пайдалануына арналмаған, сонымен қоса, оның есеп беру талабына сай келетiн регистрлерi де жоқ, сондықтан оны iшкi бақылау мен жоспарлау мақсатында пайдаланады.

-Өндiрiске кеткен шығындар мен өнiмнiң өзiндiк құнын калькуляциялау есебiнiң әдiсi.

Кәсiпорын калькуляциялау мен есеп объектiсiн, жанама мен тiкелей көрсету тәртiбiн анықтайды.

-Өстеме шығыстарын есептеу және тарату. Кәсiпорын №7 “Тауарлы-материалдық запастардың” бухгалтерлiк есеп стандартында келтiрiлген әдiстемелiк ұсынысында үстеме шығыстарын құрайтын шығындар тiзiмiне өндiрiс қызметiнiң ерекшелiктерiн ескере отырып, қосымшалар мен өзгерiстердi енгiзуге құқылы.

-Мүлiктер мен мiндеттемелердi түгендеу. Мiндеттi түгендеумен қоса, құндылықтардың нақты барын тексеру үшiн бiршама қосымша түгендеулер де жүргiзiлуi мүмкiн.

-Нақты пайдаланатын шоттар жоспары. Кәсiпорын шоттардың Бас жоспарын басщылыққа ала отырып, өздерiне пайдаланатын шоттарын iрiктей алады, яғни оның құрамына кәсiпорынның қаржылық-шаруашылық қызметiн және қаржылық жағдайын мүлiктiк құрамын көрсететiн синтетикалық шоттарын енгiзедi. Қажет болған жағдайда, арнайы операцияларды көрсету үшiн, шоттардың Бас жоспарына кәсiпорын қосымша шоттарды пайдалануына болады.

-Өндiрiс iшiндегi есеп беру. Iшкi есеп берудi жүргiзудiң барлық мәселесiн кәсiпорынның өзi шешедi, оның кезектiлiгiн, есеп беру нысаны мен құрамын және есептi беру мерзiмiн, сондай-ақ потенциалды тұлғаларын анықтайды. Есеп саясатының ұйымдастырушылық бөлiгi келесiдей мәселелердi қарастырады:

-Бухгалтерлiк қызметтiң құрылымы мен ұйымдастырушылық нысаны. Кәсiпорын құрылымдық бөлiмше ретiнде, өзiнде бухгалтерияны ұстау керек пе, жоқ, әлде келiсiм-шарттық негiзде тиiстi мамандарды жалдау керек пе; Бiрақ барлық жағдайды кәсiпорынның басшысы бухгалтерлiк есептiң дұрыс ұйымдастырылуына қажеттi жағдайларды жасауы керек.

-Есептi орталықтандыру деңгейi. Кәсiпорынның нақты қызметiнiң жағдайына байланысты есеп орталықтандырылған нысанда ұйымдастырылуы мүмкiн, ол кезде кәсiпорынның барлық бөлiшелерi бiртұтас есептiк жұмысқа бiрiктiрiледi; ал орталықтандырылмаған жағдайда, кәсiпорынның жекелеген құрылымдық бөлiмшелерi дербес бухгалтерия құрып, балансқа дейiнгi есеп жұмысының барлық циклын толығымен аяқтап, кәсiпорынға тек балансты жасауға тиiстi мәлiметтердi бередi;

1. 2 Шаруашылық субъектiлердiң есептеу саясаты

Есеп саясатын құрудың негiзгi қағидалары мен талаптары №1-БЕС жан-жақты берiлген.

Есеп саясатын әзiрлеген кезде кәсiпорын өз мүлiктерi мен мiндеттемелерiн басқа кәсiпорынның мүлiктерi мен мiндеттемелерiн бөлiп көрсетуi тиiс, кәсiпорын өзiнiң көз жетерлiк болашақ кезеңiнде өз қызметiн жалғастыруды көздейтiн болса, яғни өз қызметiн тоқтату жөнiнде ниетiнiң жоқтығын бiлдiрсе, онда толассыздық, үздiксiздiк қағидасын сақтағаны болып табылады, кәсiпорын өзi таңдап алған бухгалтерлiк есептi жүгрiзудiң тәсiлiн жүйелi пайдаланып, тек тиiмдi түзетулердi ғана жасап отырса, онда ол жүйелiк қағидасын сақтағаны, ал егер де кәсiпорында орын алған барлық шаруашылық фактiлерiн сол кезеңiне жатқызатын болса, онда мерзiмдiлiгi анықталған қағидасын ұстағаны болып табылады.

Аталған қағидалар мен талаптар кез келген кәсiпорынның есептiк саясатын әзiрлеу барысында оның негiзiн қалайды. Егер де олар толығымен сақталмаса, онда бухгалтерлiк есептi жүргiзудiң дұрыс еместiгi ретiнде танылуы және кәсiпорынның мәлiметтерi бґрмалануы мүмкiн.

Өндіріс процесіне еңбек құралдарымен қатар өндірістік қосалқы қорлары еңбек процесіне бір-ақ рет қатысады және олардың құны өндірілетін өңімнің материалдық негізін құрай отырып, өнімнің өзіндік құның құрайды.

Келесiдей активтер түрiнде болады: өндiрiсте пайдалануға немесе жұмыстармен қызметтердi орындауға арналған шикiзаттар, материалдар, сатып алынған жартылай шикiзаттар және құрастырушы бұйымдар (детальдар), отын, ыдыс және ыдыстық материалдар, қосалқы бөлшектер және ыдыстық материалдар; аяқталмаған өндiрiс; субъект қызметi барысында сатуға шығарылған дайын өнiм, тауарлар.

Материалдық құндылықтарды есепке алудың алдында мынадай негiзгi мiндеттер тұрады: босалқыларды кiрiске дер кезiнде және толық есепке алу, сақтау орындарындағы жағдайын қадағалау; босалқылардың қозғалысы бойынша барлыө операцияларды толық және дер кезiнде құжаттау; көлiк-дайындау шығындары (КДШ) мен дайындалған құндылықтардың өзiндiк құнын уақытында және толық анықтау; КДШ-ны өндiрiстiң шығындарына жазудың бiркелкi және дұрыс болуын бақылау; iшкi ресурстарды жұмылдыру мақсатында субъектiге қажет емес материалдық босалқыларды сату, сақталатын орындардағы құндылықтардың қалдықтары мен қозғалысы туралы дәл мәлiметтердi алу. Өндiрiс барысындағы функционалдық (қызметтiк) ролi мен мақсаты бойынша барлық материалдық босалқылар негiзгi және көмекшi болып бөлiнедi.

Негiзгiлер дайындалатын өнiмнiң заттай материалдық негiзiн (нан пiсiрген ұн) құрайтын материалдар болса, көмекшi материалдар өндiрiлетiн өнiмнiң өзiндiк құнына кiргенiмен негiзгi материалдар сияқты оның заттай негiзiн құрай алмайды. Өнiмге қажеттi қасиеттердi беру үшiн (сырлар, лак) көмекшi материалдар негiзгi материалдарға қосымша пайдаланылады.

Бiрақ материалдарды негiзгi және көмекшi етiп бөлу шартты сипатқа ие, өйткенi олар өнiмдi шығаруға жұмсалған материалдардың санына, технологиялық сипатына және басқа да көптеген факторларына тәуелдi болып келедi.

Материалдық босалқы қорлардың барлық түрiн есепке алу үшiн 20-“материалдар” бөлiмiнiң негiзгi, активтi мүлiктiк шоттары пайдаланылады.

Бұл бөлiмше құрамына төмендегi синтетикалық шоттар кiредi:

1310-Шикiзат және материалдар

1311-Сатып алынған шала фабрикаттар және құрастырушы бұйымдар, конструкциялар мен бөлшектер, детальдар.

1312-отын

1313-ыдыс және ыдыстық матриалдар

1314-қосалқы бөлшектер

1315-басқа материалдар

1316-қайта өңдеуге берiлген материалдар

1317-құрылыс материалдары

1310- “Шикi зат және басқа материалдар” шотында шығарылатын өнiмнiң негiзiн салатын немесе өнiмдi жасап шығаруда оның компонентi болып табылатын қажет шикi заттар мен материалдарын есепке алады. Бұл жерде сондай-ақ өнiмдi шығаруға қатысатын немесе шаруашылық, технологиялық және өндiрiс процесiне септiгiн тигiзетiн көмекшi материалдар да есепке алынады.

1311-“Сатып алынған жартылай фабрикаттар және құрастырушы бұйымдар, конструктрлар және бөлшектер” шотына сатып алынған жартылай фабрикаттар және өндiрiлген өнiмдi құрастыру үшiн алынған дайын құрастырушы бұйымдар, және жинауға немесе өндеуге кеткен шығындар еесепке алынады.

1312-"Отын" мұнай өнiмдерi, қатты және басқа да отын түрлерi есепке алынады.

1313-“ыдыс және ыдыс материалдары” ыдыстың барлық түрi (цистернаны бөшкелердi, флягтарды қоспағана) және ыдысты жөндеуге арналған материалдар есепке алынады.

1314-“Запас бөлшектер” жөндеуге және машинаның тозған бөлшектерiн айырбастауға (бөлшектер, агрегаттар, аккумулятор, дөңгелектер т. б. ) арналған запас бөлшектер есепке алынады.

1315-“Басқа да материалдар” өндiрiс қалдықтары, жөнделмейтiн ақау бөлшектер, негiзгi құралдарды жою барысында алынған материалдар және т. б. есепке алынады.

1316-“Өңдеуге берiлген материалдар” шотында сыртқа өңдеуге берiлген материалдардың және өңдеуден алынған бұйымның өзiндiк құнға енгiзiлген есепке алынады.

1317-“Құрлыс материалдары” құрылыс бөлшенктерiн, монтаждау жұмысын және құрылыс процесiндетiкелей пайдалынатын құрлыс материалдар есепке алады.

Әрбiр шоттың жүргiзушiсi субъектер қажеттiлiгiнше әрбiр шоттар бойынша субшоттар және материалдық есебi бойынша аналитикалық шоттар аша алады.

Материалдардың есебiн ұйымдастырудың басты алғы шарты: оларды дұрыс бағалау болып табылады.

Тауарлы-материалдық запастарды бағалау негiзiнде неғұрлым арзан өзiндiк құнымен, не таза құнымен бағаланады. Қолда бар тауарлы-матераилдық қорлардың бүлiнуi немесе оларлың жекелей, әлде толықтай ескiруi немесе олардың бағасының төмендеуi бiр сөзбен айтқанда, өзiндiк құнының деңгейiне келтiру мүмкiндiгi болмаған жағдайда, өзiндiк құнының орнына сату бағасы пайдалануы мүмкуiн.

Шикiзат, материалдар сатып алынған жартылай шикiзаттар, отын, қосалқы бөлшектер және басқа қосалқы материалдар кәсiпорын балансында өздерiнiң нақты өзiндiк құны мен көрсетiледi. Осы баға бойынша құндылықтар синтетикалық есепте де көрсетiледi. Талдамалы есепте тұрақты есеп бағасы мен (келiсiмдi немесе жоспарланған есеп бағасы) көрсетiледi.

Егер субъект материалдық құндылықтарды келiсiмдi бағасымен есепке алса, онда олардың нақты өзiндiк құны КДШ қосылуы мүмкiн. КДШ құрамына темiр жол тарифi, су фракты, автомобиль, ұшақтар және басқа да түрлерi арқылы тасымалдау түрiнде жарналардың барлық түрi кiредi. Жабдықтаушылардың темiржол және басқа көлiк мекемелерiнiң қоймаларынан материалдарды жеткiзу; қорларды алу және дайындауға байланысты iс-сапарлардың шығындары, қоймалардағы тұрақты қойма жұмысшылардың жабдықтаушы делдал мекемелерге төленген комиссиялық сыйлықтар және босалқылар алу тiкелей байланысты басқа шығындар жатады.

Сауда шегерiмдерi артық төлемдер және басқа да түзетулер алынған шығындарды анықтаған кезде шегерiледi. Тауарлы-материалдық запастардың таза сату құнын шығару үшiн олардың жай шаруашылық қызметiнiң барысында сатылатын бағасынан сату мен комплектацияға кеткен шығынын алып тастағанға тең. Өзiндiк құн мынадай себептер бойынша қалпына келтiрмеуi мүмкiн, онда тауарлы-материалдық запастардың таза сату құны пайдаланылады:

-осы тауарлы-материалдық запастар бiршама бүлiнген;

-олар тұстай немесе iшiнара ескiрген;

-оларлың сату құны төмендеген;

1. 3 «Қазақстан Темір жолы» Ұлттық компаниясы» АҚ «Шаруашылық басқарма» филиалыныың бухгалтерлік есепті жүргізудегі саясаты

Қазақстан жеріндегі тұңғыш теміржол магистралі 1894 жылдың 25 қазанында Покров слободасы (бүгінде РФ Саратов облысындағы Энгельс қ. ) - Орал тар табанды темір жол телімінің құрылысы аяқталғаннан кейін ашылды. Осы жолдың 130 шақырымы қазіргі Қазақстан жері арқылы өткен. Арада 4 жыл өткеннен кейін Урбах-Астрахан тар табанды темір жол іске қосылды. Мұның да 77 шақырымы қазақ даласын басып өтті.

Солтүстік Қазақстанның дамуы үшін 1891-1896 жылдары салынған Транссібір магистралінің, дәлірек айтқанда, оның «қазақстандық» 190 шақырымының маңызы зор еді. Бұл жол қазақ пен орыс халықтарының экономикалық және мәдени жақындасуына үлкен үлесін қосты.

1901-1906 жылдары Қазақстан жерінің 1660 шақырымдық аумағын алған, Орта Азия мен Ресейдің орталығын қосатын, Орынбор-Ташкент темір жолы салынды. 1914-1917 жылдарыболашақ Түрксібтің бір бөлігіЖетісу жолының Арыс-Пішпек телімі салынды.

1915 жылы Челябинскі-Троицкі-Қостанай (Қазақстан арқылы 166 км. ) магистралі салынды.

1915-1917 жылдары соғылған Алтай темір жолының (Новосибирск-Семей) 122 шақырымы Қазақстан жері арқылы өтті. Бұдан басқа 1918 жылға дейін 117 шақырымдық Екібастұз-Ермак тар табанды темір жолы жұмыс істеп тұрды. 1918 жылға қарай Қазақстан аумағындағы шойын жолдың жалпы ұзындығы 2, 6 мың шақырымға жетті.

Кеңес заманының алғашқы темір жолы 1920-1922 жылдары салынған Петропавл-Көкшетау телімі болды. Қазақстанның түкпірдегі аймақтарын дамыту және астықты шығару қажеттілігіне байланысты1926-1931 жылдары Бурабай-Курорты және Ақмола стансалары арқылы Қарағандыға дейін жалпы ұзындығы 700 шақырымнан асатын жол салынды. 1924 жылы Құлынды-Павлодар теміржол желісі құрылды. Ембідегі мұнай кәсіпшілігінің дамуына1926 жылдан басталған Гурьев-Доссор тар табанды жолы ықпал етті.

1927-1930 жылдар аралығында салынған ұзындығы 1444 км Түркістан-Сібір (Түрксіб) магистралінің аяқталуы заманалық оқиға болды. Ол Қазақстанды Сібірмен байланыстырып, республиканың экономикалық дамуына және шөлді жерлердің игерілуіне әсер етті.

Орталық Қазақстан өңірінің өндірісі үшін 30-шы жылдары салынғанАқмола-Қарағанды, Қарағанды-Балқаш (490 км), ал оңтүстік үшін Шымкент-Ленгір жол телімдері зор маңызға ие болған. Алтай тау кен өндірісінің дамуында 1930 жылы салынған Локоть-Защита (235 км), сосын Лениногорскіден Зыряновскіге дейін созылған жол шешуші рөл атқарды.

1936-1939 жылдары Қазақстанды Орталық Ресеймен байланыстырған, Саратовқа шығатын жол телімі - Орал-Елексалынды.

1936-1944 жылдары соғылған, Ембінің мұнай кәсіпшілігін Оралмен байланыстырған, Ресейдің бірқатар аймақтарының арасындағы қатынасты жақсартқан Гурьев (Атырау) -Қандағаш-Орскі магистралі өзінің стратегиялық маңыздылығын Ұлы Отан соғысы кезінде дәлелдеді.

1939-1943 жылдары салынған Ақмола-Қарталы желісі Қарағандының көмірін Оңтүстік Оралға жеткізуді қамтамасыз еткен маңызды нысан болып табылады. Сол жылдары Көксу-Текелі-Талдықорған және Атасу-Қаражал телімдері іске қосылды. Қазақстандық шойын жолдың ұзындығы 10 мың шақырымға жеткізілді. Ұлы Отан соғысы кезінде теміржолдың бойында жол шаруашылығын және жылжымалы құрамды жөндеу жөніндегі өндірістік база құрылды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.