Қаржылық қызметтерді анық нысанда ұсынуға төлем
Қазақстан Республикасы
Статистика агенттігі төрағасының
міндетін атқарушының
2011 жылғы 22 желтоқсан
№ 373 бұйрығына
қосымша
Екінші деңгейлі банктердің қаржылық қызметтерін
есепке алу әдістемесі
Астана 2011
Кіріспе
Екінші деңгейлі банктердің қаржылық қызметтерін есепке алу әдістемесі
(бұдан әрі - Әдістеме) 2008 жылғы Ұлттық шоттар жүйесі әдістемесіне сәйкес
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің 2011-2015 жылдарға арналған
Стратегиялық жоспарының статистикалық әдіснамаға халықаралық стандарттарды
енгізу бөлігін жүзеге асыру шеңберінде әзірленген.
Екінші деңгейлі банктердің қаржылық қызметтерін есепке алу әдістемесі
(бұдан әрі - Әдістеме) 2008 жылғы Ұлттық шоттар жүйесі әдістемесіне сәйкес
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің 2011-2015 жылдарға арналған
Стратегиялық жоспарының статистикалық әдіснамаға халықаралық стандарттарды
енгізу бөлігін жүзеге асыру шеңберінде әзірленген.
Методологиялық негізінде келесі материалдар қолданылды:
Еуростатпен, ХВҚ, ЭЫДҰ, БҰҰ, ХБ дайындалған 1993 жылғы Ұлттық шоттар
жүйесі;
Еуростатпен, ХВҚ, ЭЫДҰ, БҰҰ, ХБ дайындалған 2008 жылғы Ұлттық шоттар
жүйесі;
ТМД Статкомитетімен дайындаған ҰШЖ қаржы секторы мекемелерінің
көрсеткіштерін есептеу және ақпарат көздерін құрастыру әдіснамасы.
Мазмұны
1. Негізгі ережелер мен ұғымдар
4
2. Екінші деңгейлі банктердің көмекші қаржылық қызметінің қызмет
көрсетулерін 2008 жылғы ҰШЖ бойынша басшылықты есепке ала отырып есептеуге
әдіснамалық тәсіл
4
3. Екінші деңгейлі банктердің қаржылық қызметтерінің қызмет көрсетулерін
есептеу әдістемесі
9
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
11
Приложения
12
1. Негізгі ережелер мен ұғымдар
1. Осы әдiстемеде келесi ұғымдар қолданылады:
1) ұлттық шоттар жүйесі (ҰШЖ) – елдің экономикалық қызметінің
нәтижелерін сипаттайтын шоттар мен кестелердің белгілі бір жиынтығы түрінде
құрылған статистикалық көрсеткіштер жүйесін білдіреді;
2) жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) – елдің экономикалық қызметінің соңғы
нәтижесін сипаттайтын ұлттық шоттар жүйесінің маңызды көрсеткіштерінің
бірі;
ЖІӨ үш әдіспен есептеледі: өндіріс әдісімен, табыстар әдісімен,
түпкілікті пайдалану әдісімен.
ЖІӨ өндіріс әдісімен негізгі құраушылары жалпы шағарылым, аралық
тұтыну, жалпы қосылған құн болып табылады.
3) жалпы шығарылым (ЖШ) – экономикада есепті кезеңде өндірілген
тауарлар мен қызметтердің қосынды сомасын білдіреді;
4) аралық тұтыну (АТ) – есепті кезеңде өндіріс процесінде
тасымалданатын немесе толық тұтынылатын тауарлар мен қызметтердің құны.
Негізгі капиталды тұтыну аралық тұтынудың құрамына кірмейді;
5) жалпы қосылған құн - (ЖҚҚ) – тауарлар мен қызметтер шығарылымы мен
аралық тұтыну арасындағы айырмашылық ретінде салалар деңгейінде есептеледі.
Бұл көрсеткіш өндіріс процесінде тұтынылған негізгі капиталдың құнын
қосады;
Қаржылық корпорациялар секторы – негізгі функциялары қаржылық
делдалдық немесе қаржылық делдалдықпен тығыз байланысты көмекші қаржылық
қызмет болып табылатын барлық корпорацияларды немесе квазикорпорациялар-
резиденттерді қамтиды.
6) екінші деңгейлі банктер (ЕДБ) – бұл заңмен жол берілетін барлық
банктік операцияларды жүзеге асыруға құқығы бар кредиттік ұйымдар;
7) қаржылық делдалдықтың жанама өлшенетін қызметтері (ҚДЖӨҚ) –
қаржылық мекемелер қаржылық делдалдық қызметі үшін тікелей төлемді
өндірмейтін жағдайдағы қаржылық делдалдық қызметтердің жанама көрсеткіші
болып табылады.
2. Екінші деңгейлі банктердің көмекші қаржылық қызметінің қызмет
көрсетулерін 2008 жылғы ҰШЖ бойынша басшылықты есепке ала отырып есептеуге
әдіснамалық тәсіл
2. Екінші деңгейлі банктер негізгі функциялары қаржылық делдалдық
қызметтерін көрсету немесе қаржылық делдалдық саласында көмекші қызмет
болып табылатын қаржылық коммерциялық ұйымдарға жатады.
3. Қаржылық мекемелер қаржылық делдалдық үшін тікелей төлемдерді
өндірмейді. Бұл қызметтер үшін төлем анық емес түрде не қаржыны қарызға
алушылармен төленетін пайыздарға қосылады, не олар сондай-ақ анық емес
түрде қаржылық мекемелерге олар үшін неғұрлым төмен пайыздық жарналарды
қолдану арқылы несие беретін институционалдық бірліктерден өндіріледі.
Осыған байланысты ҰШЖ-де қаржылық делдалдық қызметтерінің шығарылымының
құны жанама әдіспен есептеп шығарылады.
Қаржылық қызметтердің басқа түрлері комиссиялық төлемдер түріндегі
тікелей төлем төлеу өндірілетін көмекші қаржылық қызметтерді білдіреді.
Көмекші қызмет ұйым ішінде оның негізгі немесе қосалқы қызметінің қалыпты
жүзеге асырылуы үшін жағдай жасау мақсатында жүзеге асырылатын қызмет.
Осылайша, екінші деңгейлі банктер шығарылымы қаржылық делдалдық
қызметтерінің шығарылымы[1] мен көмекші қызметтер шығарылымының қосындысына
тең.
4. Көмекші қаржылық қызметтер клиенттерге барлық қаржылық мекемелерді
көрсетеді. Бұл біреулер үшін негізгі қызмет болып табылады (көмекші
қаржылық ұйымдар), ал басқалар үшін қаржылық делдалдық қызметін ұсынуға
қосымша қосалқы қызмет болып табылады.
Қазақстанда екінші деңгейлі банктер әмбебап болып табылатындықтан,
олардың негізгі қызметтерімен қатар (делдалдық қызметпен) қаржылық
делдалдықпен тығыз байланысты көптеген қызметтерді қамтитын әртүрлі көмекші
операцияларды жүзеге асырады. Банктер Банктер және банктік қызмет туралы
Заңға сәйкес қаржы нарығында операциялардың кең қатарын жасайтын әмбебап
кредиттік мекемелер ретінде әрекет етеді: түрлері мен мерзімдері бойынша
әртүрлі кредиттерді ұсыну, құнды қағаздарды, шетелдік валютаны алып-сату
және сақтау, салымдарға қаражаттар тарту, есептеулерді жүзеге асыру,
кепілдемелер беру, кепілгерлік және үшінші тұлғалар үшін басқа да
міндеттемелер, делдалдық және сенімділік операциялары. Клиенттерге осы
тектес қызметтерді көрсеткені үшін қаржылық мекемелер комиссия түрінде
немесе басқа нысанда төлемдер алады.
5. Көмекші қаржылық қызметтерді көрсеткеннен алынған табыстар бойынша
деректер табыстар мен шығындар туралы есепте тауарлар мен қызметтерді
сатудан түскен табыстар немесе олар бөліп алынуы тиіс басқа жедел табыстар
құрамында ұсынылуы мүмкін. ТМД Статкомитетінің ұсынымдарына сәйкес
банктердің табыстар мен шығындар туралы есептерінде келесі көмекші қаржылық
қызметтерден түсетін табыстар көрініс табуы мүмкін: құнды қағаздарды қайта
сатудан (өтеуден) табыстар; шетелдік валютаны қайта сатудан табыстар;
құнды қағаздармен операциялар бойынша алынған комиссия; шетелдік валютамен
және басқа валюталық құндылықтармен операциялар бойынша алынған комиссия;
кассалық операциялар, инкассация операциялары, есеп айырысу операциялары,
берілген кепілдемелер мен басқа да операциялар бойынша алынған комиссия;
банктік құжаттарды жеткізуден түскен табыстар (инкассолаудан басқа);
құжаттарды өңдеу, есептеу техникасына қызмет көрсетуден, ақпараттық
қызметтерден табыстар; көмекші қаржылық қызмет көрсетулерден түсетін
табыстар.
6. 2008 жылғы ҰШЖ-де 1993 жылғы ҰШЖ қарағанда өсіп келе жатқан
қаржылық қызметтердің қамтылуын қамтамасыз ету үшін, қаржылық делдалдық
қызметтерінен, атап айтқанда қаржылық тәуекелдерді басқару және
өтімділігінің қайта құрылуы бойынша қызметтерінен басқа қаржылық қызметтер
неғұрлым нақтырақ анықталған. Қаржылық қызметтер мониторинг қызметтерін,
өтімділікті қамтамасыз ету, өзіне тәуекелдерді жүктеу бойынша қызметтерді,
құнды қағаздарды орналастыру және олармен саудаласу бойынша қызметтерді
қамтиды.
Қаржылық қызметтерге анық түрде төлемге шетелдік валютамен және құнды
қағаздармен мәмілелер бойынша маржалар қосылды. Маржа сатушы мен сатып
алушы курсы арасындағы айырмашылық болып есептеледі. Маржа банк үшін ол
мәмілелерді жүзеге асыру бойынша шығындарын жауып отыратын табыс көзі болып
табылады және валюталық тәуекелді сақтандыру үшін қызмет етеді. Баға
белгіленімінің екі түрі бар: тікелей және жанама. Көптеген елдер шетелдің
валюта бірлігінің құны ұлттық ақшалай бірлікте көрінетін тікелейді
пайдаланады. Жанама болғанда – бірлік үшін курсы шетелдік валютаның
белгілі бір мөлшерінде көрініс табатын ұлттық ақшалай бірлік қабылданған.
7. Шетелдік валютамен байланысты (соның ішінде фьючерстер мен
опциондар) құнды қағаздармен және мәмілелердің барлық түрлерімен
операцияларды сату және сатып алуға қатысты қызметтермен байланысты
шығарылым құнды сатып алу мен сату арасындағы айырмашылыққа сомаға
бағаланады.
Қаржылық қызметтерді анық нысанда ұсынуға төлем[2]
1993 ҰШЖ 2008 ҰШЖ
6.123. Қаржылық делдалдары қосалқы 6.161. Көптеген қызметтер анық
қызмет ретінде көмекші қаржы нысанда өтеді және қаржылық
қызметтерінің (немесе іскери мекемелердің әртүрлі санаттарымен
қызметтердің) әр түрлілерін ұсынуғаұсынылуы мүмкін. Депозиттер
неғұрлым ығысады. Мұндай қабылдайтын банк тәрізді мекемелер
қызметтерге мысалы валюта үй шаруашылықтарынан ипотеканы
айырбастау бойынша операциялар рәсімдегені үшін, инвестициялық
немесе инвестициялар, жылжымайтын портфелдерін басқарғаны үшін,
мүлік сатып алу және салық салу салықтық консультациялар бергені
мәселелері бойынша консультациялар үшін, жылжымайтын мүлікті басқару
жатады. Басқа қызметтерге ұқсас және т.б. өндіріп ала алады.
мұндай қызметтер шығарылымының құныМамандандырылған қаржылық мекемелер
олар үшін өндіріліп алынатын қаржылық емес корпорациялардан
төлемдер немесе комиссиялық акцияларды орналастыруды
жиналымдар негізінде бағаланады. ұйымдастырғаны үшін немесе компания
Өндірісті және бұл қызметтерді тобын қайта құрылымдауды
тұтынуды өлшеу ерекше теориялық әкмшілендіргені үшін өндіре алады.
және практикалық ... жалғасы
Статистика агенттігі төрағасының
міндетін атқарушының
2011 жылғы 22 желтоқсан
№ 373 бұйрығына
қосымша
Екінші деңгейлі банктердің қаржылық қызметтерін
есепке алу әдістемесі
Астана 2011
Кіріспе
Екінші деңгейлі банктердің қаржылық қызметтерін есепке алу әдістемесі
(бұдан әрі - Әдістеме) 2008 жылғы Ұлттық шоттар жүйесі әдістемесіне сәйкес
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің 2011-2015 жылдарға арналған
Стратегиялық жоспарының статистикалық әдіснамаға халықаралық стандарттарды
енгізу бөлігін жүзеге асыру шеңберінде әзірленген.
Екінші деңгейлі банктердің қаржылық қызметтерін есепке алу әдістемесі
(бұдан әрі - Әдістеме) 2008 жылғы Ұлттық шоттар жүйесі әдістемесіне сәйкес
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің 2011-2015 жылдарға арналған
Стратегиялық жоспарының статистикалық әдіснамаға халықаралық стандарттарды
енгізу бөлігін жүзеге асыру шеңберінде әзірленген.
Методологиялық негізінде келесі материалдар қолданылды:
Еуростатпен, ХВҚ, ЭЫДҰ, БҰҰ, ХБ дайындалған 1993 жылғы Ұлттық шоттар
жүйесі;
Еуростатпен, ХВҚ, ЭЫДҰ, БҰҰ, ХБ дайындалған 2008 жылғы Ұлттық шоттар
жүйесі;
ТМД Статкомитетімен дайындаған ҰШЖ қаржы секторы мекемелерінің
көрсеткіштерін есептеу және ақпарат көздерін құрастыру әдіснамасы.
Мазмұны
1. Негізгі ережелер мен ұғымдар
4
2. Екінші деңгейлі банктердің көмекші қаржылық қызметінің қызмет
көрсетулерін 2008 жылғы ҰШЖ бойынша басшылықты есепке ала отырып есептеуге
әдіснамалық тәсіл
4
3. Екінші деңгейлі банктердің қаржылық қызметтерінің қызмет көрсетулерін
есептеу әдістемесі
9
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
11
Приложения
12
1. Негізгі ережелер мен ұғымдар
1. Осы әдiстемеде келесi ұғымдар қолданылады:
1) ұлттық шоттар жүйесі (ҰШЖ) – елдің экономикалық қызметінің
нәтижелерін сипаттайтын шоттар мен кестелердің белгілі бір жиынтығы түрінде
құрылған статистикалық көрсеткіштер жүйесін білдіреді;
2) жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) – елдің экономикалық қызметінің соңғы
нәтижесін сипаттайтын ұлттық шоттар жүйесінің маңызды көрсеткіштерінің
бірі;
ЖІӨ үш әдіспен есептеледі: өндіріс әдісімен, табыстар әдісімен,
түпкілікті пайдалану әдісімен.
ЖІӨ өндіріс әдісімен негізгі құраушылары жалпы шағарылым, аралық
тұтыну, жалпы қосылған құн болып табылады.
3) жалпы шығарылым (ЖШ) – экономикада есепті кезеңде өндірілген
тауарлар мен қызметтердің қосынды сомасын білдіреді;
4) аралық тұтыну (АТ) – есепті кезеңде өндіріс процесінде
тасымалданатын немесе толық тұтынылатын тауарлар мен қызметтердің құны.
Негізгі капиталды тұтыну аралық тұтынудың құрамына кірмейді;
5) жалпы қосылған құн - (ЖҚҚ) – тауарлар мен қызметтер шығарылымы мен
аралық тұтыну арасындағы айырмашылық ретінде салалар деңгейінде есептеледі.
Бұл көрсеткіш өндіріс процесінде тұтынылған негізгі капиталдың құнын
қосады;
Қаржылық корпорациялар секторы – негізгі функциялары қаржылық
делдалдық немесе қаржылық делдалдықпен тығыз байланысты көмекші қаржылық
қызмет болып табылатын барлық корпорацияларды немесе квазикорпорациялар-
резиденттерді қамтиды.
6) екінші деңгейлі банктер (ЕДБ) – бұл заңмен жол берілетін барлық
банктік операцияларды жүзеге асыруға құқығы бар кредиттік ұйымдар;
7) қаржылық делдалдықтың жанама өлшенетін қызметтері (ҚДЖӨҚ) –
қаржылық мекемелер қаржылық делдалдық қызметі үшін тікелей төлемді
өндірмейтін жағдайдағы қаржылық делдалдық қызметтердің жанама көрсеткіші
болып табылады.
2. Екінші деңгейлі банктердің көмекші қаржылық қызметінің қызмет
көрсетулерін 2008 жылғы ҰШЖ бойынша басшылықты есепке ала отырып есептеуге
әдіснамалық тәсіл
2. Екінші деңгейлі банктер негізгі функциялары қаржылық делдалдық
қызметтерін көрсету немесе қаржылық делдалдық саласында көмекші қызмет
болып табылатын қаржылық коммерциялық ұйымдарға жатады.
3. Қаржылық мекемелер қаржылық делдалдық үшін тікелей төлемдерді
өндірмейді. Бұл қызметтер үшін төлем анық емес түрде не қаржыны қарызға
алушылармен төленетін пайыздарға қосылады, не олар сондай-ақ анық емес
түрде қаржылық мекемелерге олар үшін неғұрлым төмен пайыздық жарналарды
қолдану арқылы несие беретін институционалдық бірліктерден өндіріледі.
Осыған байланысты ҰШЖ-де қаржылық делдалдық қызметтерінің шығарылымының
құны жанама әдіспен есептеп шығарылады.
Қаржылық қызметтердің басқа түрлері комиссиялық төлемдер түріндегі
тікелей төлем төлеу өндірілетін көмекші қаржылық қызметтерді білдіреді.
Көмекші қызмет ұйым ішінде оның негізгі немесе қосалқы қызметінің қалыпты
жүзеге асырылуы үшін жағдай жасау мақсатында жүзеге асырылатын қызмет.
Осылайша, екінші деңгейлі банктер шығарылымы қаржылық делдалдық
қызметтерінің шығарылымы[1] мен көмекші қызметтер шығарылымының қосындысына
тең.
4. Көмекші қаржылық қызметтер клиенттерге барлық қаржылық мекемелерді
көрсетеді. Бұл біреулер үшін негізгі қызмет болып табылады (көмекші
қаржылық ұйымдар), ал басқалар үшін қаржылық делдалдық қызметін ұсынуға
қосымша қосалқы қызмет болып табылады.
Қазақстанда екінші деңгейлі банктер әмбебап болып табылатындықтан,
олардың негізгі қызметтерімен қатар (делдалдық қызметпен) қаржылық
делдалдықпен тығыз байланысты көптеген қызметтерді қамтитын әртүрлі көмекші
операцияларды жүзеге асырады. Банктер Банктер және банктік қызмет туралы
Заңға сәйкес қаржы нарығында операциялардың кең қатарын жасайтын әмбебап
кредиттік мекемелер ретінде әрекет етеді: түрлері мен мерзімдері бойынша
әртүрлі кредиттерді ұсыну, құнды қағаздарды, шетелдік валютаны алып-сату
және сақтау, салымдарға қаражаттар тарту, есептеулерді жүзеге асыру,
кепілдемелер беру, кепілгерлік және үшінші тұлғалар үшін басқа да
міндеттемелер, делдалдық және сенімділік операциялары. Клиенттерге осы
тектес қызметтерді көрсеткені үшін қаржылық мекемелер комиссия түрінде
немесе басқа нысанда төлемдер алады.
5. Көмекші қаржылық қызметтерді көрсеткеннен алынған табыстар бойынша
деректер табыстар мен шығындар туралы есепте тауарлар мен қызметтерді
сатудан түскен табыстар немесе олар бөліп алынуы тиіс басқа жедел табыстар
құрамында ұсынылуы мүмкін. ТМД Статкомитетінің ұсынымдарына сәйкес
банктердің табыстар мен шығындар туралы есептерінде келесі көмекші қаржылық
қызметтерден түсетін табыстар көрініс табуы мүмкін: құнды қағаздарды қайта
сатудан (өтеуден) табыстар; шетелдік валютаны қайта сатудан табыстар;
құнды қағаздармен операциялар бойынша алынған комиссия; шетелдік валютамен
және басқа валюталық құндылықтармен операциялар бойынша алынған комиссия;
кассалық операциялар, инкассация операциялары, есеп айырысу операциялары,
берілген кепілдемелер мен басқа да операциялар бойынша алынған комиссия;
банктік құжаттарды жеткізуден түскен табыстар (инкассолаудан басқа);
құжаттарды өңдеу, есептеу техникасына қызмет көрсетуден, ақпараттық
қызметтерден табыстар; көмекші қаржылық қызмет көрсетулерден түсетін
табыстар.
6. 2008 жылғы ҰШЖ-де 1993 жылғы ҰШЖ қарағанда өсіп келе жатқан
қаржылық қызметтердің қамтылуын қамтамасыз ету үшін, қаржылық делдалдық
қызметтерінен, атап айтқанда қаржылық тәуекелдерді басқару және
өтімділігінің қайта құрылуы бойынша қызметтерінен басқа қаржылық қызметтер
неғұрлым нақтырақ анықталған. Қаржылық қызметтер мониторинг қызметтерін,
өтімділікті қамтамасыз ету, өзіне тәуекелдерді жүктеу бойынша қызметтерді,
құнды қағаздарды орналастыру және олармен саудаласу бойынша қызметтерді
қамтиды.
Қаржылық қызметтерге анық түрде төлемге шетелдік валютамен және құнды
қағаздармен мәмілелер бойынша маржалар қосылды. Маржа сатушы мен сатып
алушы курсы арасындағы айырмашылық болып есептеледі. Маржа банк үшін ол
мәмілелерді жүзеге асыру бойынша шығындарын жауып отыратын табыс көзі болып
табылады және валюталық тәуекелді сақтандыру үшін қызмет етеді. Баға
белгіленімінің екі түрі бар: тікелей және жанама. Көптеген елдер шетелдің
валюта бірлігінің құны ұлттық ақшалай бірлікте көрінетін тікелейді
пайдаланады. Жанама болғанда – бірлік үшін курсы шетелдік валютаның
белгілі бір мөлшерінде көрініс табатын ұлттық ақшалай бірлік қабылданған.
7. Шетелдік валютамен байланысты (соның ішінде фьючерстер мен
опциондар) құнды қағаздармен және мәмілелердің барлық түрлерімен
операцияларды сату және сатып алуға қатысты қызметтермен байланысты
шығарылым құнды сатып алу мен сату арасындағы айырмашылыққа сомаға
бағаланады.
Қаржылық қызметтерді анық нысанда ұсынуға төлем[2]
1993 ҰШЖ 2008 ҰШЖ
6.123. Қаржылық делдалдары қосалқы 6.161. Көптеген қызметтер анық
қызмет ретінде көмекші қаржы нысанда өтеді және қаржылық
қызметтерінің (немесе іскери мекемелердің әртүрлі санаттарымен
қызметтердің) әр түрлілерін ұсынуғаұсынылуы мүмкін. Депозиттер
неғұрлым ығысады. Мұндай қабылдайтын банк тәрізді мекемелер
қызметтерге мысалы валюта үй шаруашылықтарынан ипотеканы
айырбастау бойынша операциялар рәсімдегені үшін, инвестициялық
немесе инвестициялар, жылжымайтын портфелдерін басқарғаны үшін,
мүлік сатып алу және салық салу салықтық консультациялар бергені
мәселелері бойынша консультациялар үшін, жылжымайтын мүлікті басқару
жатады. Басқа қызметтерге ұқсас және т.б. өндіріп ала алады.
мұндай қызметтер шығарылымының құныМамандандырылған қаржылық мекемелер
олар үшін өндіріліп алынатын қаржылық емес корпорациялардан
төлемдер немесе комиссиялық акцияларды орналастыруды
жиналымдар негізінде бағаланады. ұйымдастырғаны үшін немесе компания
Өндірісті және бұл қызметтерді тобын қайта құрылымдауды
тұтынуды өлшеу ерекше теориялық әкмшілендіргені үшін өндіре алады.
және практикалық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz