МЕРДІГЕРЛІК ШАРТЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Сауда - экономикалық колледжі

Азаматтық құқық пәні бойынша
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Мердігерлік

Тапсырылған күні: Жетекші: Набиева
Ф.Н.
___________________ Орындаған: 32 қ
тобының
Корғалған күні: оқушысы:
Бердікеев Қ.С.
___________________
Бағасы:
__________________

Астана 2011

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3-4
І. МЕРДІГЕРЛІК ШАРТЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
1.1 Мердігерлік шартының түсінігі және мазмұны
... ... ... ... ... ... ... ...5-7
1.2 Тараптардың құқықтары мен міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... 8-10

ІІ. МЕРДІГЕРЛІК ШАРТЫНЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН ТҮРЛЕРІ МЕН НЕГІЗГІ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
2.1 Тұрмыстық мердігерлік шартының мәні мен маңыздылығы ... .11-13
2.2 Құрылыс мердігерлік шартының ерекшеліктері ... ... ... ... ... .14-15
2.3 Жобалау және іздестіру мердігерлік жұмыстарына мердігерліктің
ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..16-18
2.4 Ғылыми зерттеу, тәжірибе – конструкторлық және технологиялық
жұмыстарға мердігерлік шарт ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19-21

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ...22-23
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24

КІРІСПЕ

Мердігерлік шарты қазіргі кезде ең көп таралған және манызды
шарттарының бірі болып табылады. Жалпы, мердігерлік шарты кез келеген
қоғамда ең көп қолданылатын шарттардың бірі болып келеді. Қазақстан
экономикасы қарқынды дамып келе жатқандықтан елімізде құрылыс, жобалау,
тұрмыстық, ғылыми зерттеу, технологиялық жұмыстары көп жүргізілуде. Осы
жұмыстарды атқару барысында мердігерлік шартына байланысты көптеген
құқықтық мәселелер туындайды. Мердігерлік қызметі саласының ерекшелігі оған
мемлекет қандайда нысанда болмасын объектісі ретінде қатысып отырады.
Сондықтан да бұл қатынастарды нақты құқықтық реттеу қажеттілгі туындап
отыр.
Кеңестік құқықтық жүйе кезінде біздің елімізде барлық шарттық
қатынастар жоспарлы-әкімшілік қағидаларға негізделген болатын. Кеңестік
жүйе құлап, нарықтық экономикаға көшкенімізден кейін бәрі бүтіндей өзгерді,
қазіргі кезде типтік және жоспарлы реттеу күшінен қалды және қатынас
субъектілерінің еркіндігі едәуір кең. Мердігерлік қатынастарының кең
таралуына байланысты оларды реттеудің де күрделі механизмдерін іздестіру
қажет.
Қазіргі нарықтық экономика және жойқын бәсеке жағдайында тапсырысшы
немесе мердігерлік шарты бойынша мойнына алған міндеттемелерін орындай
алмау жағдайлары аз кездеспейді.
Сондықтан екі тарап та мердігерлік шартын жасауға мұқият көңіл бөлуге
тиіс. Өйткені, барлық сұрақтарды дер кезінде реттеп алмаса, кейде кейін
пайда болған дауларды шешуі іс жүзінде мүмкін болмай қалады, ал бұл екі
жақты да шығындарға әкеп соқтыруы мүмкін. Осы мәселелерді қарап дұрыс шешу
мәселелері қазіргі заңнамада толықтай қарастырылған.
Мердігерлік шарты тақырыбын тандап алуымның мақсаты, осы тақырып
азаматтық құқықтағы ең күрделі, актуальды тақырыптардың бірі болғандықтан
және қазіргі қоғамда кең таралғандықтан менде осы тақырыпты зерттеуге деген
қызығушылық пайда болды.
Курстық жұмыстағы зерттеудің объектісі, мердігерлік шартының
субъектілерінің құқықтары мен міндеттері, тараптардың құқықтық жағдайы
мердігерлік шартының жалпы жағдайы және шарттың элементтері, осы шарттық
қатынастардың құқықтық реттелуінің даму тарихы, қазіргі уақыттағы бұл
қызмет саласын реттейтін Қазақстандық заңнаманың жалпы жағдайы болып
табылады.
Нақты жұмыстың мақсаты мердігерлік шартының теориялық аспектілерін
сондай-ақ, осы азаматтық-құқықтық шарттың іс жүзінде қолдануын, сот
тәжірибесінің анализдерін қарастыру әр түрлі нормативтік құжаттарды
салыстыру, мердігерлік шартын жасау және қолдану аясында барынша танып алу.

І, МЕРДІГЕРЛІК ШАРТЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

1.1 Мердігерлік шартының түсінігі және мазмұны

Мердiгерлiк шарты бойынша бiр тарап (мердiгер) екiншi тараптың
(тапсырысшының) тапсырмасы бойынша белгiлi бiр жұмысты атқаруға және
белгiленген мерзiмде оның нәтижесiн тапсырысшыға өткiзуге мiндеттенедi, ал
тапсырысшы жұмыс нәтижесiн қабылдап алуға және оған ақы төлеуге (жұмыстың
бағасын төлеуге) мiндеттенедi. Егер заң актiлерiнде немесе шартта өзгеше
көзделмесе, жұмыс мердiгердiң тәуекелiмен орындалады.
     Егер шартта өзгеше көзделмесе, мердiгер тапсырысшының тапсырмасын
орындау әдiстерiн дербес айқындайды. Мердiгерлiк шартының жекелеген
түрлерiне (тұрмыстық мердiгерлiк, құрылыс мердiгерлiгi, жобалау немесе
iздестiру жұмыстарына мердiгерлiк, ғылыми-зерттеу, тәжiрибелiк-
конструкторлық және технологиялық жұмыстарға мердiгерлiк). Егер шартта
өзгеше көзделмесе, жұмыс мердiгердiң қарамағында: соның материалдарымен,
күштерiмен және қаражатымен орындалады.
     Мердiгер өзi берген материалдар мен жабдықтардың сапасы лайықсыз
болғаны үшiн, сондай-ақ үшiншi тұлғалардың құқықтары қосылған материалдар
мен құралдарды бергенi үшiн жауапты болады. [1]
Мердiгер шартты орындауға басқа тұлғаларды (қосалқы мердiгерлердi)
тартуға құқылы. Мұндай жағдайда мердiгер - тапсырысшының алдында бас
мердiгер, ал қосалқы мердiгердiң алдында тапсырысшы болады. Бас мердiгер
қосалқы мердiгердiң алдында тапсырысшының мiндеттеменi орындамағаны немесе
тиiстi дәрежеде орындамағаны үшiн жауапты, ал тапсырысшының алдында қосалқы
мердiгердiң мiндеттеменi орындамағаны немесе тиiстi дәрежеде орындамағаны
үшiн жауапты болады.
Тапсырысшы мен қосалқы мердiгер бiр-бiрiне өздерiнiң бас мердiгермен
арадағы шарттарды бұзуына байланысты талаптар қоюға құқығы жоқ.
      Бас мердiгердiң келiсiмiмен тапсырысшы жекелеген жұмыстарды орындауға
үшiншi тұлғалармен шарт жасасуға құқылы. Мұндай жағдайда үшiншi тұлға
жұмысты орындамағаны немесе тиiстi дәрежеде орындамағаны үшiн тiкелей
тапсырысшының алдында жауапты болады. Егер шарт бiр мезгiлде екi немесе
одан да көп мердiгермен жасалса және мiндеттеме нысанасы бөлiнбейтiн болса,
мердiгерлер тапсырысшыға қатысты ортақтасқан борышқорлар және тиiсiнше
ортақтасқан кредит берушiлер болып танылады. Мiндеттеме нысанасы бөлiнетiн
жағдайда, сондай-ақ заң актiлерiнде немесе тараптардың келiсiмiнде
көзделген басқа да жағдайларда мердiгерлердiң әрқайсысы құқықтарға ие
болып, тапсырысшыға қатысты өз үлесiнiң шегiнде мiндеттемелердi мойнына
алады. ердiгерлiк шартта жұмысты орындаудың бастапқы және түпкi мерзiмi
көрсетiледi. Тараптардың арасындағы келiсiм бойынша шартта жұмыстың
жекелеген кезеңдерiнiң аяқталу мерзiмдерi (аралық мерзiмдерi) де көзделуi
мүмкiн.
Мердiгер жұмысты орындаудың бастапқы және түпкi, сонымен қатар аралық
мерзiмдерiнiң бұзылғаны үшiн жауапты болады. Жұмыс орындаудың мердiгерлiк
шартта көрсетiлген бастапқы, түпкi және аралық мерзiмдерi шартта көзделген
жағдайлар мен тәртiп бойынша өзгертілуі мүмкін.
Мердiгер тұрлаулы бағаны (тұрлаулы сметаны) көбейтудi, ал тапсырысшы
оны азайтуды, оның iшiнде шартты жасау кезiнде орындалуға тиiс жұмыстардың
толық көлемiн немесе бұл үшiн қажеттi шығындарды қарастыру мүмкiндiгi
болмаған жағдайда да талап етуге құқығы жоқ.
      Шарт жасасқаннан кейiн мердiгер беруге тиiстi материалдар мен
жабдықтардың, сондай-ақ оған үшiншi тұлғалар көрсететiн қызметтердің құны
едәуiр өскен кезде мердiгердiң белгiленген бағаны (сметаны) көбейтудi, ал
тапсырысшы бұл талапты орындаудан бас тартқан жағдайда шартты бұзуды талап
етуге құқығы бар. Мердiгердiң нақты шығыны бағаны белгiлеу (сметаны жасау)
кезiнде есептелгеннен кем болып шыққан жағдайда, егер тапсырысшы мердiгер
алған үнем орындалған жұмыстың сапасына терiс әсер еткенiн дәлелдей алмаса,
мердiгер шартта (сметада) көзделген баға бойынша жұмысқа ақы алу құқығын
сақтайды Егер мердiгерлiк шартта орындалған жұмысқа немесе оның жекелеген
кезеңдерiне алдын ала ақы төлеу көзделмесе, тапсырысшы мердiгерге жұмыс
тиiстi түрде және келiсiлген мерзiмде, не тапсырысшының келiсiмiмен -
мерзiмiнен бұрын орындалған жағдайда жұмыстың нәтижесiн түпкiлiктi
тапсырғаннан кейiн келiсiлген бағаны төлеуге мiндеттi.

1.2 Тараптардың құқықтары мен міндеттері

Мердiгерлiк шартты орындауға байланысты мердiгердiң иелiгiне өткен
заттарды немесе өзге де мүлiктi өңдеу үшiн тапсырысшы берген
материалдардың, жабдықтардың сақталмағаны үшiн мердiгер жауапты болады.
Тапсырысшы мердiгердiң қызметiне араласпай, кез келген уақытта
жұмыстың барысы мен сапасын тексеруге құқылы. Егер мердiгер шартты
орындауға уақытылы кiрiспесе немесе жұмысты соншалықты баяу орындап, оны
мерзiмiнде аяқтау көрiнеу мүмкiн болмаса, тапсырысшы шарттан бас тартуға
және шеккен залалдарын өтеудi талап етуге құқылы. Егер жұмыстың орындалу
барысында оның тиiстi дәрежеде орындалмайтыны анық болса, тапсырысшы
мердiгерге кемшiлiктердi жою үшiн қисынды мерзiм белгiлеуге және мердiгер
белгiленген мерзiмде ол талапты орындамаған жағдайда шарттан бас тартуға не
жұмысты түзетудi мердiгердiң есебiнен үшiншi тұлғаға тапсыруға, сондай-ақ
залалдарын өтеудi талап етуге құқылы.
Егер шартта өзгеше көзделмесе, тапсырысшы жұмысты өзiне өткiзгенге дейiн
кез келген уақытта мердiгерге тапсырысшының шарттан бас тартқаны туралы
хабарлама алғанға дейін орындаған жұмысы үшiн ақы төлеп, мердiгерлiк
шарттан бас тарта алады. Тапсырысшы мердiгерге орындалған жұмыс үшiн
төленген бағаның бөлiгi мен барлық жұмыс үшiн белгiленген бағаның
арасындағы айырма шегiнде шарттың тоқтатылуынан келтiрiлген залалды өтеуге
де мiндеттi. [2]
Мердiгер:
      1) тапсырысшы берген материалдардың, жабдықтардың, техникалық
құжаттаманың немесе өңдеуге берiлген заттың жарамсыздығы немесе
сапасыздығы;
      2) оның жұмысты атқару әдiсi туралы нұсқауларын орындаудан тапсырысшы
үшiн болуы ықтимал қолайсыз салдарлар;
      3) орындалатын жұмыс нәтижелерiнiң жарамдылығына немесе берiктiгiне
қауiп туғызатын не оны мерзiмiнде аяқтауға мүмкiндiк бермейтiн мердiгерге
қатысты емес өзге де мән-жайлар анықталған жағдайда тапсырысшыға дереу
ескертiп, одан нұсқау алғанға дейiн жұмысты тоқтата тұруға мiндеттi.
Тапсырысшы мердігерлiк шартта көзделген көлем мен тәртiп бойынша
мердiгерге жұмыстың орындалуына жәрдем көрсетуге мiндеттi.
      Тапсырысшы бұл мiндеттi орындамаған жағдайда мердiгер бос тұрыс
не жұмыстың орындалу мерзiмiн ауыстыру не жұмыстың бағасын көтеру туғызған
қосымша шығындарды қоса алғанда, келтiрiлген зиянды өтеудi талап етуге
құқылы.
Егер мердiгерлiк нысанасы оны тапсырғанға дейiн кездейсоқ жойылса
немесе жұмысты аяқтаудың мүмкiн болмауы тараптардың кiнәсiнен болмаса,
мердiгердiң жұмыс үшiн сыйақы талап етуге құқығы жоқ.
Мердiгер орындаған жұмыс шарт ережелерiне, ал олар болмаған немесе
толық болмаған жағдайда - әдетте тиiстi тектес жұмысқа қойылатын талаптарға
сай болуы тиiс. Егер заң актiлерiнде немесе оларда белгiленген тәртiпте
мердiгерлiк шарты бойынша орындалатын жұмысқа мiндеттi талаптар көзделсе,
кәсiпкер ретiнде iс-әрекет етушi мердiгер жұмысты осы мiндеттi талаптарды
сақтай отырып орындауға мiндеттi.
      Егер мердiгерлiк шартта өзгеше көзделмесе, кепiлдiк мерзімі
орындалған жұмыс нәтижесiн тапсырысшы қабылдаған немесе қабылдауға тиiс
болған кезден басталады Егер жұмысты мердiгер шарттан жұмысты нашарлататын
ауытқулармен немесе оны шартта көзделген не шартта тиiстi ережелер болмаған
кезде - әдеттегi пайдалану үшiн оларды жарамсыз ететiн өзге де
кемшiлiктермен орындаса, заң актiлерiнде немесе шартта өзгеше
белгiленбегендiктен, тапсырысшы өз таңдауы бойынша мердiгерден:
      1) қисынды мерзiмде жұмыстың кемшiлiктерiн өтемсiз жоюды;
     2) жұмыс үшiн белгiленген бағаны мөлшерлес азайтуды;
      3) тапсырысшының кемшiлiктердi жою құқығы шартта көзделсе, өзiнiң
оларды жоюға шыққан шығыстарын өтеудi талап етуге құқылы.
      Мердiгер өзi жауап беретiн жұмыстың кемшiлiктерiн жоюдың орнына,
тапсырысшыға орындаудың мерзiмiн өткiзiп алу арқылы келтiрген зиянды өтей
отырып, жұмысты тегiн қайта орындауға құқылы. Бұл жағдайда тапсырысшы, егер
жұмыс сипаты бойынша ондай қайтарып беру мүмкiн болса, оған бұрын
тапсырылған жұмыс нәтижесiн мердiгерге қайтарып беруге мiндеттi. Егер
жұмыста шарттың талаптарынан ауытқу немесе жұмыстың өзге де кемшiлiктерi
елеулi және жоюға келмейтiн болса не анықталған кемшiлiктер тапсырысшы
белгiлеген қисынды мерзiмде жойылмаса, тапсырысшы шарттан бас тартуға және
келтiрiлген залалдарды өтеудi талап етуге құқылы. Шартта белгiлi бiр
кемшiлiктерi үшiн мердiгердi жауаптылықтан босату көзделуi мүмкiн. Жұмысты
орындау үшiн материалдар берген мердiгер олардың сапасы үшiн сатушының
сапасы лайықсыз тауарлар үшiн жауаптылығы туралы ережелер бойынша жауап
бередi Мердiгерлiк шарт бойынша орындалған жұмыс сапасының лайықсыз
болуынан туындаған талаптар үшiн талап арыз қою мерзiмiнiң өтуi тапсырысшы
мерзiм шегiнде мәлiмдеген кемшiлiктер анықталған күннен басталады.
Мердiгер тапсырысшыға жұмыстың нәтижесiмен бiрге, егер бұл шартта
көзделсе немесе ақпараттың сипаты, онысыз жұмыстың нәтижелерiн шартта
көрсетiлген мақсаттар үшiн пайдалану мүмкiн болмаса, шарттың нысанасын
пайдалануға немесе өзгеше iске асыруға қатысты ақпаратты беруге мiндеттi.
Егер бiр тарап шарт бойынша өзiнiң мiндеттемесiн атқарудың арқасында басқа
тараптан жаңа шешімдер мен техникалық білiмдер туралы ақпарат, оның iшiнде
құқықтық қорғауды пайдаланбайтын ақпарат, сондай-ақ коммерциялық құпия
ретiнде қаралуы мүмкiн мәлiметтер алса, оны екiншi тараптың келiсiмiнсiз
үшiншi тұлғаларға хабарлауға құқығы жоқ.

ІІ. МЕРДІГЕРЛІК ШАРТЫНЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН ТҮРЛЕРІ МЕН НЕГІЗГІ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

2.1 Тұрмыстық мердігерлік шартының мәні мен маңыздылығы

Тұрмыстық мердiгерлiк шарты бойынша кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге
асырушы мердiгер тапсырысшы азаматтың тапсырмасы бойынша тапсырысшының
тұрмыстық немесе басқа да жеке қажеттерiн қанағаттандыруға арналған белгiлi
бiр жұмысты орындауға мiндеттенедi, ал тапсырысшы жұмыстың нәтижесiн
қабылдап алуға және оған ақы төлеуге мiндеттенедi.
      Тапсырысшыда аталған құжаттардың болмауы оны шарттың жасалу фактiсiн
немесе оның ережелерiн растауда куәгерлiк айғақтарға сiлтеме жасау
құқығынан айырмайды.      Тапсырысшыға жұмыстардың нәтижелерiн өткiзген
кезде мердiгер оған дайындалған немесе қайта жасалған затты не орындалған
жұмыстың өзге нәтижесiн тиiмдi және қауiпсiз пайдалану үшiн сақталуы қажет
талаптар туралы, сондай-ақ тиісті талаптардан сақтамауын тапсырыс берушiнiң
өзiне және басқа адамдарға келтiрiлуi мүмкiн зардаптары туралы хабарлауға
мiндеттi. Мердiгер тұрмыстық мердiгерлiк шарт жасалғанға дейiн
тапсырысшыға ұсынылатын жұмыстар, олардың түрлерi мен ерекшелiктерi туралы,
жұмыстың бағасы мен оған ақы төлеудiң нысаны туралы қажеттi және сенiмдi
ақпарат беруге, сондай-ақ тапсырысшыға оның өтiнiшi бойынша шартқа және
тиiстi жұмысқа сәйкес басқа да мәлiметтердi хабарлап отыруға мiндеттi. Егер
жұмыстың сипаты бойынша мұның маңызы болса, тапсырысшыға мердiгер оны
орындайтын нақты тұлғаны көрсетуге тиiс. Тапсырысшы мердiгерден алынған
ақпараттың толық немесе сенiмдi болмауының салдарынан тапсырысшы көздеген
қасиеттерi жоқ жұмыстарды орындауға шарт жасалған жағдайларда тапсырысшы
тұрмыстық мердiгерлiк шартты бұзуды және зиянды өтеудi талап етуге құқылы.
Егер тұрмыстық мердiгерлiк шарты бойынша жұмыс мердiгердiң
материалынан орындалатын болса, шартты жасау кезiнде тапсырысшы материал
үшiн толық немесе тапсырысшы мердiгер орындаған жұмыстың нәтижесiн алған
кезде түпкiлiктi есеп айырыса отырып, шартта көрсетiлген бөлiгi үшiн ақы
төлейдi. Шартқа сәйкес материалды мердiгер кредитке, оның iшiнде
тапсырысшының материалға ақыны бөлiп-бөлiп төлеуi талабымен беруi мүмкiн.
Мердiгер берген материал бағасының шарт жасалғаннан кейiн өзгеруi қайта
есептеуге әкеп соқпайды.
Егер тұрмыстық мердiгерлiк шарты бойынша жұмыс тапсырысшының
материалынан орындалатын болса, түбiртекте немесе шарт жасасу кезiнде
мердiгер тапсырысшыға беретiн өзге де құжатта материалдың дәл атауы, саны,
сипаты мен тараптардың келiсiмi бойынша белгiленетiн бағасы көрсетiлуге
тиiс. Түбiртектегi немесе сол сияқты өзге де құжаттағы материалды бағалауға
тапсырысшы жазбаша дәлелдемелер ұсыну арқылы кейiн сотта дау айтуы
мүмкiн. [3]
Тұрмыстық мердiгерлiк шартында жұмыстың бағасы тараптардың келiсiмiмен
белгiленедi және ол мердiгер жарияланған прейскурантта көрсетiлгеннен
жоғары болмауы керек. Тапсырысшы жұмысқа ақыны мердiгер оның нәтижесiн
түпкiлiктi тапсырғаннан кейiн төлейдi.
Тұрмыстық мердiгерлiк шарт бойынша орындалған жұмыстың кемшіліктерін
тегін жою туралы талап, егер заң актілерінде белгіленген тәртiпте өзге
мерзiм (қызмет мерзiмi) көзделмесе, ол кемшiлiктер тапсырысшының өзiнiң
және басқа да адамдардың өмiрiне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.