Облыстық неміс қоғамдарында

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН - ҚАЗАҚСТАНДА ТҰРАТЫН БАРЛЫҚ ҰЛТТАР МЕН ҰЛЫСТАРДЫҢ ҰЛЫ МЕКЕНІ

Какенова Эльмира Тарбақбайқызы

Ы. Алтынсарин атындағы АрқМПИ, Argpi@rambler. ru

Бүгінгі таңда елімізде 130-ға жуық ұлттар мен ұлыстардың өкілдері тату-тәтті бейбіт өмір сүріп жатыр. Қазақ жеріне әр түрлі себептермен қоныс аударған көптеген ұлт пен ұлыстардың бірлігін қазақ халқы үлкен парасаттылықпен бірлікке үндей отырып сақтап келеді. Соның арқасында қазақ және басқа этностарды қазақстандық патриотизмге тәрбиелеу ісі әрі қарай өз жалғасын табуда. Адамдар арасындағы достық қарым-қатынас, әлеуметтік топтар мен халықтардың жалпы ұлттық келісімде өмір сүруі қазақ елінің бейбіт жолмен дамуының маңызды факторы болып табылады.

Қазақ халқының тарихи жерінде халықтардың бейбіт өмір сүруі, өркениетті мәдениет және бір мемлекет ішінде әр түрлі ұлт өкілдері тату-тәтті тұрмыс кешуі жөнінен өте бай тәжірибе жинақталған. Бұл мұра біздің бірлігіміздің тамырын анықтайтын және келешегіміздің жарқындығын көрсетеді.

Бүгінгі таңда қазақстандық қоғамның өзі тәріздес еліміздегі ұлтаралық қатынастар да соңғы жылдары айтарлықтай өзгеріске ұшырады. Экономикалық және саяси реформалар барысында жаңа әлеуметтік топтар қалыптасты.

Қоғамның демократиялануы Қазақстан халықтарының тілі мен мәдениетін өркендетуге жағдай туғызды. Бұл барлық қазақстандық этностардың азаматтық қоғам негізінде дамуына, этносаралық қатынастардың үйлесуіне жол ашады.

Қазақ елі өз тәуелсіздігін алып, дербес мемлекетке айналып жан жадыратар елеулі оқиғалар орын алуда. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев ұлтаралық қарым-қатынас мәселесін шешуді парасаттылықпен қолға алды Сондай елеулі оқиғалардың бірі 1995 жылы 1 наурызда республикамыздың қоғамдық саяси картасында ұлтаралық саясат саласында жаңа инситут - Қазақстан халықтары ассамблеясы дүниеге келді. Содан бері аталған қоғамдық институт еліміздегі 130-ға жуық ұлттар мен ұлыс өкілдерінің өзекті деген мәселелерін шешуге күш салып келеді.

Қазақстан халықтары ассамблеясының еліміздегі ұлтаралық қарым-қатынсты нығайту жөніндегі маңызы уақыт өткен сайын артып, өзіндік рөлі айқындала түсуде. Қоғамдағы діл бірліктердің барлық қырлары бойынша, әсіресе, ұлтаралық саясатты айқындайтын мемлекеттік шаралар әзірленуде. Ассамблеяның пікірін ескеру және оны шешуде ұлттар мүддесін назарға алу үйлесімді қалыптасты. Осындай бағыт-бағдарды ұстанған Ассамблеяның негізгі дінгегі беки түсуде.

Қазақстандағы барлық халықтардың тілдерін, қоғамдық-саяси, әлеуметтік-мәдени жағдайын дамытуға, ұлттық білім беру жүйесін жетілдіруге, ұлттық бұқаралық ақпарат құралдарын жақсартуға және ұлттық мәдениетті қорғаудың құқықтық тұтқаларын нығайтуға заңдық негіз жасалған. Қазір республикамыздың барлық мектептері 9 тілде - қазақ, орыс, өзбек, ұйғыр, тәжік, украин, татар, неміс және ағылшын тілдерінде білім береді. 15 тіл ана тіл ретінде оқытылады, 22 ұлттық-мәдени бірлестіктердің 170 жексенбілік республиканың барлық өнірінде жұмыс істейді.

Көптеген ұлттар мен ұлыстардың қазақстанда өмір сүруі біздің қоғамымыздың зор байлығы, олар зор қамқорлықты қажет етеді. Мысалы, Қазақстанның көп ұлтты халықтары тәрізді неміс этносы да жалпы ұлттық келісімді қолдайды. Қазақстанда 1989 жылдан бастап неміс халқының түрлі қоғамдық ұйымдар - «Қайта жаңғырту» қоғамдары мен мәдени орталықтарын құру арқылы өзін-өзі ұйымдастыру процесі белсенді дамып келе жатыр. 1992 жылы Қазақстан немістерінің бірінші съезінде барлық аймақтық қоғамдарды біріктіретін, Қазақстандағы немістердің қоғамдық ұйымы «Қайта жаңғыртуды» құру туралы шешім қабылданды. Ассоциацяның жоғарғы басшы органы - төраға және Кеңес. Ассоциацияның орындаушы органы - Конгресс. Ал, оның шешімдерін, Қазақстан немістері Кеңесінің отырыстарын, Ассоциациясының шартты тапсырмаларын жүзеге асыратын Неміс үйінде орналасқан Қазақстан немістері Кеңесінің Бюросы болып табылады. 1994 жылдың 25 тамызында германияның ішкі істер федералді министрлігі Қазақстан немістері кеңесінің Бюросының жұмыс істеуіне салтанатты түрде Алматыдағы Немістер үйіне жүктелген. Екі елдің басқарушы өкіметінің қызығушылығының арқасында Немістер Ассоциациясы халақаралық қатынастың субъектісіне айналып, өзінің этникалық тобының қайта жаңғыруына зор әсер етті. 1996 жылы Қазақстан Республикасының этникалық немістерін қолдау мақсатында қазақ-неміс қызметтестігі туралы келісімге қол қойылды. Қазақстанда неміс этникалық тобының сақталуы мен бекінуінің негізі болып 1996 жылы 31 мамырда қабылданған Келісімшарт табылады. Қазақстан өкіметінің 1997 жылғы 19 наурыздағы № 368 қаулысы бойынша герман жағына қазақ-неміс қызметтестігі туралы келісімнің толық күшіне енгенін ресми түрде мәлімденді. 1995 жылы Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың қазақстан-неміс қоғамдық бірлестіктерінің жетекшілерімен және Р. Херцогпен өткен кездесуі Қазақстан Республикасында тұратын неміс этникалық тобының саяси, экономикалық және әлеуметтік бірліктерінің мәнін дәлелдеп берді. Сонымен неміс үйі Қазақстан немістерінің орталығы ғана емес, өз елінің прогрессивті дамуына қызығушылықпен қарайтын Қазақстан зиялыларының кездесу орнына айналған. Қазіргі кезде Ассоциация Қазақстанда тұратын 228123 неміс ұлты өкілдерінің басын біріктіруде. Ассоциацияны басқару демократиялық принциптермен жүзеге асырылады. Әр 3 жыл сайын жалпы халықтық конгресс, ал конгрестер аралығында ассоциация кеңесінің жиыны өтіп тұрады.

Ассоциация жұмысының негізгі мақсаты - Қазақстан немістерінің қол жеткізген дәрежелерін бекіту, халықаралық бірлестік, Қазақстан қоғамына интеграция процесіндегі негізгі бағыттар мен мүмкіндіктерді анықтау.

Немістер Ассоциациясы нақты жұмыс істейтін құрылымдар негізінде неміс этникалық тобын дамыту мақсатында жұмыс істеуде: Мысалы, неміс тілін оқыту, неміс мәдениетін дамыту, мұқтаждарға әлеуметтік көмек көрсету, жастармен жұмыс жасау, кәсіпшілікті қолдау, неміс баспасын шығару.

Қазақстанда неміс тілі тереңдетіліп оқытылатын 6 мектеп, 84 неміс тілі және мәдениет демалыс мектебі бар. Облыстық, қалалық, аудандық қоғамдар, мәдени орталықтар неміс ұлттық мәдениетінің қалыптасуы мен «Deutsche Allgemeine Zeitung» республикалық газеті, «Kasachstan im Blickpunkt» телебағдарламасы, неміс театры және неміс радиобағдарламасы мәдениет ақпараттарын таратуда.

Неміс мәдениетінің фестивальдері, мәдениет күндері, семинарлар, облыстық, аумақтық, республикалық, халықаралық деңгейдегі ғылыми конференциялар дәстүрге айналды. Облыстық неміс қоғамдарында 230 шығармашылық топтар Қазақстан Республикасында өтетін барлық шараларға атсалысуда. Конференция нәтижелері бойынша Қазақстан немістерінің тарихы, мәдениеті туралы ғылыми материалдар жарық көруде. Қазақстандағы неміс суретшілерінң көрмесі үнемі ұйымдастырылып тұрады.

1996 жылы неміс жастары одағы құрылды. Жастар жұмысына - халақаралық жастар алмасу, лингвистикалық лагерлер, конференциялар мен семинарлар, компьютер және интернет клубтары арқылы оқыту мен олардың дәрежелерін көтеру орталықтары кіреді.

Немістер Кеңесі өзінің жұмысын Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинеті «Қазақстан Республикасында тұратын немістердің этникалық жаңғыруның кешенді бағдарламасын бекітті. Бұл бағдарлама жалғасын тауып, 1997 жылдың 23 сәуірінде Қазақстан Республикасы Өкіметінің «Қазақстан Республикасында тұратын немістердің этникалық жаңғыруына байланысты қосымша іс-шаралар» туралы Қаулысы шықты.

Ассоциацияның негізгі мақсаты - қазақстандық немістердің мұнан бұрын жеткен жетістіктерін бекітіп, Қазақстан қоғамындағы негізгі бағыттары мен мүмкіндіктерін анықтау болып табылады.

Қазақстанды мекендеп отырған этностардың тарихи-мәдени мұралары, халықтардың қайталанбас салт-дәстүрлері біздің ортақ игілігіміз. Сондықтан оны көзіміздің қарашығындай қорғап дамыту, өзара байыту, сөйтіп барша Қазхақстандықтардың жалпы ұлттық игілігіне айналдыру басты парыз. Қазақстан басшылары қазір эмиграцияны қысқартуға бағытталған бірқатар шараларды қабылдап жатыр. Соңғы жылдары Германияға кеткен қазақстандық немістердің көбі өздерінің өскен елдеріне қайта оралмақ ниетінде. Еліміздің үкіметі олардың қайтадан оралып, өздерінің тарихи отандарында жүрген бұрынғы қазақстандық немістермен де байланыс жасауға қызығушылық танытуда. Қазақстандық және Германдық отандастар арасында байланысты нығайту, олардың жан-жақты ынтымақтастығын арттыра беру - көп ұлтты қазақстандағы неміс этникасын сақтап және дамытудың бірден-бір шарты.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.