ҚЫЛМЫС ҚҰРАМДАРЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 70 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ . . . 3

1. ҚЫЛМЫС ҚҰРАМЫ . . . 5

1. 1. Қылмыс құрамы деген ұғым және оның маңызы . . . 5

1. 2. Қылмыс құрамының элементтерi мен нышандары . . . 13

Қылмыс құрамының түрлерi . . . 15

2. ҚЫЛМЫС ОБЪЕКТІСІ, ОБЪЕКТИВТІК ЖАҒЫ . . . 18

2. 1. Қылмыс объектiсi ұғымы және оның маңызы . . . 18

2. 2. Қылмыс объектiлерiнің түрлерi . . . 20

2. 3. Қылмыс заты . . . 26

2. 4. Қылмыстың объективтiк жағы ұғымы . . . 26

2. 5. Себептiк байланыс және оның қылмыстық заңдағы маңызы . . . 29

2. 6. Қылмыс құрамының объективтiк жағының факультативтiк нышандары . . . 32

3. ҚЫЛМЫСТЫҢ СУБЪЕКТИВТІК ЖАҒЫ, СУБЪЕКТІСІ . . . 47

3. 1. Қылмыстың субъективтiк жағы, ұғымы және оның маңызы . . . 47

3. 2. Кiнә ұғымы және кiнәнiң нышандары . . . 50

3. 3. Қателiк және оның түрлерi . . . 51

3. 4. Қылмыс субъектiсi ұғымы . . . 53

3. 5. Есi дұрыстық - қылмыстық жауаптылықтың

шарты . . . 54

3. 6. Мас күйде жасаған қылмыс үшiн жауаптылық . . . 57

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 59

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 61

Қосымшалары . . . 64

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі: 1990 жылғы 17-шi желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Президентiнiң Жарлығы, дәлiрек айтқанда “Қазақстан Республикасының тәуелсiздiгi туралы Декларациясы”, келешек бағыт-бағдарын, оның тұғырының бiрiншi рет ұлт мүддесiн, ерекшелiгiн ескере отырып барлық саланы қайта жаңғыртуға шынайы түрде мүмкiндiк бердi.

Мұнымен бiз өткен өмiрдi, Советтiк дәуiрдің бiз үшiн ешқандай маңызы жоқ, елдiк дамуы болмаған жалған кезең деп бiржақты айта алмаймыз. Бiз негiзiнде егемендiгiмiздi алғаннан кейiн ғана түпкiлiктi қаланды десек те, қоғамымыздағы қай саланың болмасын бастауын дәл күннен емес, кеңес дәуiрiмен қоса санау қазақ халқының алғашқы тамырларынан бастауымыз керек.

Сол сияқты бүгінгi күн талабы да сол, кез-келген ғылым атаулыны бiз сол көне дәуiрден бастаймыз. Ғылым халықпен, адамзатпен тығыз байланысты. Сондықтан да ғылымның қай саласы болмасын, оның бастамасын қайта жаңғыртқанда, сол халық, ұлт тарихына тура көзбен қарап, басты тұжырымдамаларды басшылыққа алып жасауымыз керек.

Мұндай жаңғыртуды заң ғылымы да талап етiп отыр.

Ал ендi бiздің заңдарымыздың сараланып қалыптасуына елiмiздің Президентi Н. Назарбаевтың әсерi өте зор. Iшкi заңдарымызды қалыптастырумен бiрге, көш iлгерi кетiп қалған көптеген халықаралық шарттарға да қосылып, елiмiздің беделiн өсiруде.

Сол сияқты заң нормалары да қоғам дамуымен, жаңарумен iзбе-iз дамып жаңарып отыруы керек.

Ең негiзгiлерiнің бiрi 1997 жылы қабылданған және 1998 жылдың 1 қаңтарынан күшiне енген Қазақстан Республикасының қылмыстық Заңы. Бұл алдыңғы қылмыстық заңдарға толық өзгерiстер әкелдi. Сонымен бiрге жаңа баптар пайда болды, атап айтқанда “қылмыстың құрамы ұғымына” көптеген өзгерiстер енгiзiлдi.

Бұның бәрi қылмыстың құрамын дұрыс саралап, оларды нақты әрекеттерi бойынша айқын бөлуге мүмкiндiгiн бередi.

Заң әдебиетiнде қылмыстың әрбiр құрамында оның мiндеттi түрде төрт элементi болады деп қарастырылған, олар: объект, объективтiк жағы, субъект және субъективтiк жағы. Қылмыс құрамының бұл элементтерi өзара тығыз байланысты. Егер жасалған әрекетте бұлардың бiреуi ғана болмаса, ол жалпы қылмыстың құрамы жоқ деген сөз, яғни мұнда қылмыстық жауаптылықтың негiздемесi де жоқ.

Қылмыс объектiсi дегенiмiз қылмыстық заңмен қорғалатын және қылмыстан зиян келетiн әлеуметтiк құндылық. Отандық қылмыстық-заң ғылымы мұндай игiлiктердің қатарына қылмыстық заңмен қорғалатын қоғамдық қатынастарды жатқызады.

Адамның мiнез-құлқының сыртқы көрнiсiн сипаттайтын нышандардың жиынтығы қылмыстың объективтiк жағын құрайды. Мұндай нышандарға адамның қоғамға қауiптi әрекетi (белсендi мiнез құлық) немесе әрекетсiздiгi (пәс мiнез-құлқы) жатады, мысалы, ұрлық-бiреудің мүлкін жасырын ұрлау немесе қызметтегi әрекетсiздiк.

Қылмыстардың көптеген құрамдарының объективтiк жағы қылмыстық әрекеттен немесе әрекетсiздiктен басқа қылмыстық зардапты, онымен адам әрекетi арасындағы себептiк байланысты да қамтиды.

Мысалы, меншiктерге немесе мүліктi” басқа да иесiне ұрлық әрекетiнi” нәтижесiнде мүліктiк залал келсе ғана ұрлық құрамы, ал айыпкердің әрекетi нәтижесiнде жәбiрленушi қаза тапса ғана кiсi өлтiру құрамы болады.

Бұл аталған белгiлерден басқа объективтiк жаққа қылмыстың жасалу жағдайы, уақыты, орны, тәсiлi, және оны жасау қаруы мен құралы да жатады.

Қылмыс субъектiсi дегенiмiз қылмыс жасаған және қылмыстық заңда көзделген нышандар бойында бар нақты адам. Ол нышандарға оның есiнiң дұрыстығы, белгiлi бiр жасқа жеткендiгi, ал кейбiр жағдайларда, арнайы нышандар да (қызмет жағдайы, кәсiбi, т. б. ) жатады.

Қылмыстың субъективтiк жағына адам мiнез-құлқының iшкi, психикалық кейпiн сипаттайтын белгiлер: кiнә, қылмыс жасаудағы себеп пен мақсат жатады.

Тақырыптың зерттелу деңгейі: Қылмыстардың көптеген құрамдары, объективтік және субъективтік жақтары, объектісі мен субъектісі, қылмыстан туындайтын зардаптарды, онымен адам әрекеті арасындағы себептік байланыстары қарастырылады.

Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері: Қылмыстың құрамын, түрлерін, нақты белгілерін талдай отырып, бөліп көрсету. Осы мақсатты алға қоя отырып, мынадай міндеттерді алға қойдым:

Қылмыс құрамының элементтері мен нышандарын,
Қылмыс құрымының түрлерін,
Қылмыстың объективтік және субъективтік жақтарын, объектісі мен субъектісін, себептік байланысын және оның қылмыстық заңдағы маңызын айқындау.

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы: Диплом жұмысы қылмыс құрамын талдаған өзіндік бағыт-бағдары бар жұмыс болып табылады.

Зерттеу жұмысының әдістері: Диплом жұмысын жазу барысында негізінен талдау, баптау, салыстыру, жүйелеу, жинақтау тұжырымдау әдістері қолданылды.

Зерттеу жұмысының теориялық және әдіснамалық өзегі: Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасының қылмыстық Заңы, Қылмыстық Кодексіне (Жалпы және Ерекше бөлімдері) негізделеді.

Жұмыстың ғылыми-тәжірибелік мәні:

Зерттеу жұмысының құрылымы: Жұмыс кіріспеден, негізгі екі тараудан, қорытынды бөлімнен, пайдаланылған әдебиеттер мен қосымшалар берілген.

1. ҚЫЛМЫС ҚҰРАМЫ

ҚЫЛМЫС ҚҰРАМЫ ДЕГЕН ҰҒЫМ ЖӘНЕ ОНЫҢ МАҢЫЗЫ

Қылмыс ұғымына 3 тарау берiлген жалпы анықтама ол заңдық абстракция, және де нақтылай жоқ нәрсе. Бұл ұғымда барлық қылмыстарға тән нышандар болады. Бiрақ жалпы қылмыс жасауға болмайды. Тек нақты қылмыс қана (кiсi өлтiру, ұрлау, тонау, т. б. ) жасалынады, сол үшiн жазаланады. Бұл қылмыстардың әрқайсысына тән нышандар Қылмыстық Кодекстiң Жалпы бөлiмiндегi тиiстi баптарда айтылған.

Қандай да бiр жасалған әрекетте қылмыс құрамының бар-жоғы туралы мәселенi шешу үшiн сол әрекеттi жасаған адамды қылмыстық жауапқа тартуға негiз болатын мән-жайлардың белгiлi бiр жиынтығын анықтау қажет. ҚК-тiң 3 бабына сәйкес осы Кодексте көзделген қылмыс құрамының барлық белгiлерi бар әрекет қылмыстық жауаптылықтың бiрден-бiр негiзi болып табылады.

Жасалған әрекеттi қылмыс деп тану үшiн оны қылмыстық заң нормаларында бекiтiлген тиiстi қылмыстық құрамдарымен салыстыру қажет.

Нақты қоғамға қауiптi әрекеттi қылмыс ретiнде сипаттайтын, қылмыстық заңда белгiлеген объективтiк және субъективтiк нышандардың жиынтығын қылмыстық заңда қылмыс құрамы деп атау қабылданған.

Қылмыс пен қылмыс құрамы өзара ұқсас, бiрақ бiрдей ұғым емес. Қылмыс нақты адамның iс жүзiнде жасаған нақты әрекетi немесе әрекетсiздiгi, ол көптеген өзiне тән нышандармен сипатталады. Ал қылмыс құрамы қандай да бiр қылмыстық әрекеттiң өзiне тән белгiлерiн ғана анықтайтын нормативтiк санат.

Қылмыс құрамының маңызына осы түрғыдан түсiнiк бере аламыз. Егер қылмысты жасау қылмыстық жауаптылыққа тартуға iс жүзiнде негiздеме бола алса, қылмыс құрамы оның заң жүзiндегi негiздемесi. Бл екi негiздеме өзара байланысты, екеуi бiр бүтiндi құрайды; қылмыс құрамы заң бойынша анықталмаса қоғамға қауiптi әрекет қылмыс болып саналмайды, қандай да бiр қылмыс құрамының нышандарының болуы, егер жасалған әрекетте осы нышандар болмаса, қылмыстық жауапқа тартуға негiз бола алмайды. Сондықтан да, жалпы ҚК-тің 3 бабына сәйкес, заң шығарушы да теория да, практика да қылмыстық Заңда қарастырылған қылмыс құрамының барлық нышандары бар қоғамға қауiптi әрекеттi ғана бiрден бiр қылмыстық жауаптылық деп қарастырады. Бұл дегенiмiз, қандай да бiр басқа мән-жайлар (сол субъектiнің жеке басын сипаттайтын деректер, жасалған әрекеттің саяси маңызы т. б. ) қылмыстық жауаптылыққа негiздеме бола алмайды.

Мұндай негiздеме болмаса қылмыстық жауаптылық жайында сөз де болуға тиiс емес, егер адам, өзiнің жасаған әрекетiнде қылмыс құрамы болмаса да қудалауға түссе, қылмыс құрамының жоқ екендiгi қай кезде анықталса, сол уақыттан бастап қудалау мүлде тоқтатылуға тиiс.

Қылмыс құрамының барлық нышандары бар әрекеттi жасау қылмыстық жауаптылық үшiн бiрден-бiр және жеткiлiктi негiздеме деп заң әдебиеттерiнде дұрыс көрсетiлген, бұл дегенiмiз қылмыстық қудалауды жүзеге асыратын органға адамды жауапқа тарту үшiн оның жасаған әрекетiнде қылмыс құрамының бар-екендiгiн анықтағаны жеткiлiктi.

Қылмыстық жауаптылыққа тарту мәселесiн шешу үшiн басқадай мән-жайларды анықтаудың қажетi жо

Бұл, әрине, қылмыстық қудалауды жүзеге асыратын органның басқа ешқандай мән-жайды анықтауы тиiс емес деген түсiнiк бермейдi. Мысалы, қылмыс жасаған адамның сол қылмысқа дейiнгi мiнез-құлқын, жүрiс-тұрысын сипаттайтын деректер. Бұлардың iс үшiн өте маңызы зор, оларды үкiм шығарғанда сот ескередi, бiрақ олар қылмыстық жауаптылыққа негiз бола алмайды.

Сонымен, қылмыс құрамы болмаса қылмыстық жауаптылық жүзеге аспайды. Осындай маңызды, өзектi рөлiмен қатар қылмыс құрамы басқа да қызметтiк деп аталатын өте қажеттi мiндеттердi атқарады. Қылмысты саралау процесi тек қылмыс құрамы негiзiнде ғана жүзеге асырылады, себебi ол қажеттi қылмыстық-заң үлгiсi (эталоны) болып саналады, онымен салыстыру арқылы жасалған қылмыстың тиiстi қылмыстық заң нормасын таңдауға болады. [1]

Саралау (квалификация) терминi екi латын сөзiнен түрады сапа және iстеу. Қылмыстық заңға байланысты алсақ, бұл дегенiмiз қоғамға қауiптi әрекеттi аралас деликттерден айыруға мүмкiндiк тудыратын сапалы баға беру деген мағына. Басқаша айтқанда, қылмысты саралау дегенiмiз адам жасаған қылмыстың нақты нышандарынның қылмыстық заң нормаларында көзделген нақты қылмыс құрамының нышандарына дәл келетiндiгiн анықтап, заң жүзiнде тиянақтау.

Қылмыс құрамының нышандары тек Ерекше бөлiмнің диспозицияларында ғана емес, ҚК-тің Жалпы бөлiмiнің тиiстi баптарында да баяндалған. ҚК-тің Ерекше бөлiмiнің баптарында әртүрлi қылмыс құрамы нышандарының басым көпшiлiгi баяндалған. Барлық қылмыстар үшiн немесе қылмыстардың жекелеген топтары үшiн ортақ нышандар, әдетте, ҚК-тің Жалпы бөлiмiнің баптарында аталады (кiнә түрi, қылмыстық жауатылықтың қай жастан басталатындығы, қылмыстық әрекеттің аяқталмай қалуы, т. б. ) .

Мысалы, кiсi өлтiргенi үшiн жауаптылық көзделген 96 баптың диспозициясында адамның кiсi өлтiргенi үшiн қанша жастан қылмыстық жауаптылыққа тартыладығы көрсетiлген. Бұл ақпарат ҚК-тің Жалпы бөлiмiнің бабына берiлген.

ҚК-тің Ерекше бөлiмiнің баптарында, әдетте қылмысты орындаушының тiкелей өзi жасаған немесе аяқталмай қалған қылмыс құрамдарының нышандары келтiрiлген.

Егер қылмысқа қатысушының (дем берушiнi, азғырушының) алдын ала қылмыстық әрекетi немесе әрекетi орын алса, онда бұл әрекетте, жалпы алғанда, ҚК-тің Ерекше бөлiмiнің тиiстi баптарында көрсетiлген қылмыстың қандай да бiр құрамының белгiлерi түгелдей болмайды. Бiрақ бұл жағдайда да қылмыс құрамы болады, ал ол тек Ерекше бөлiмдегi бапта ғана емес, сонымен қатар Жалпы бөлiмнің тиiстi баптарында бар нышандар арқылы құрастырылады.

Қылмысты саралағанда сол әрекетке сәйкес келетiн қылмыс құрамы бар Жалпы бөлiмнің бабы немесе оның бөлiгi дәл көрсетiлуге тиiс, ал егр-ер аяқталмаған қылмыстық әрекет, қылмысқа қатысушылық болса (олар жайында алда толық айтылады), онда ҚК-тi” Жалпы бөлiмiнің тиiстi баптарына сiлтеме беруге тиiс.

Қылмысты саралаудың нәтижелерi iс жүргiзу құжаттарында (қылмыстық iс қозғау туралы, айыпталушы ретiнде жауапқа тарту туралы қаулыларда үкiмде т. б. ) көрсетiледi.

Қылмысты саралаудың маңызы сонда, ол қылмыс жасап айыпты болған адамды қылмыстық жауаптылыққа тарту түрiндегi қылмыстық заңның атқаратын мiндетiн реттейтiн тетiктi "iске қосатын" заңдық ôактiнің (қылмыстық құрамының барлықнышандары бар қоғамға қауiптi әрекет жасау) бар екендiгiн ресми түрде растайды. [2]

Қылмысты дұрыс саралаудың қаншалықты маңызды екендiгi осыдан да түсiнiктi болар, ол жасалған қоғамға қауiптi әрекеттiң нышандарын әлеуметтiк-заң түрғысынан дәл талдау арқылы қамтамасыз етiледi.

Әрекеттi дұрыс саралау үшiн, қылмыстық заңды дұрыс қолдану үшiн iстiң нақты мән-жайын, сондай-ақ қылмысты қылмыс емес әрекеттен, бiр қылмысты екiншi қылмыстан айыруға мүмкiндiк беретiн құрамнышандарын жақсы бiлу қажет. Қорыта келгенде, қоғамдағы заңдылықтың жайы заң қолданатын органдардың қылмысты қаншалықты дұрыс саралай алтындығына едәуiр байланысты. Қылмыстық заңда қылмыстың жалпы түсінігі берілген, сонымен бірге Ерекше бөлімде нақты қылмыстар жеке-жеке көрсетілген. Қылмыстық заң қылмыс құрамы деген түсінікті ашпайды. Бұл түсінікті қылмыстық құқық теориясы ғана береді. Қылмыстың құрамы деп-қылмыстық заң бойынша қоғамға қауіпті іс-әрекеттерді белгілі бір қылмыстың қатарына жатқызуға мүмкіндік беретін қылмыстың объективтік және субъективтік жақтарынан құралған элементтердің және олардың белгілерінің жиынтығын айтамыз. Қылмыс құрамының әр қайсысы оның субъективтік және объективтік белгілерімен сипатталады. Барлық жүйелер секілді қылмыс құрамы да белгілі бір элементтерден тұрады. Осы белгілердің қосымша жүйелерінің ең болмағанда біреуінің жоқ болуы жүйенің болмауына, яғни қылмыс құрамының тұтастай жоқ болуына әкеп соғады. Бұл жерде қылмыс құрамының элементтері деп, қылмыс құрамының жүйелерін құрайтын бастапқы компоненттерді айтамыз. Қылмыс құрамының белгілеріне мынадай 4-түрлі элементтер жатады: объект, объективтік жағы, субъект, субъективтік жағы. Мысалы, Қылмыстық кодекстің 187-бабында:Бөтен адамның мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру туралы көрсетілген:

1. Бөтен адамның мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру, едәуір зиян келтірсе-

елуден жүз айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде немесе сотталған адамның екі айға дейінгі кезеңдегі жалақысының немесе өзге де табысының мөлшерінде айып-пұл салуға, не жүз сағаттан жүз сексен сағатқа дейін мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға, не бір жылға дейін мерзімге түзеу жұмыстарына, не үш айға дейін мерзімге қамауға, не екі жылға дейін мерзімге бас бостандығынан айыруға немесе бас бостанығын шектеуге жазаланады.

2. Нақ сол әрекеттер:

а) өрт қою, жару арқылы немесе өзге де қауіпті әдістермен жасалса;

б) абайсызда денсаулыққа ауыр немесе орташа ауырлықтағы зиян келтіруге әкеп соқса;

в) жәбірленушініңөзінің қызметтік немесе қоғамдық борышын орындауымен байланысты не өзінің жақын туыстары жөнінде нақ сондай себептермен жасалса;

г) әлеуметтік, ұлттық, нәсілдік немесе діни араздық себептер бойынша жасалса, -

екі жылға дейінгі мерзімге түзеу жұмыстарына, не екі айдан алты айға дейінгі

мерзімге қамауға, не төрт жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге, не төрт жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

Осы көрсетілген төрт белгінің біреуі жоқ болса, онда бұл қылмыс құрамы болмайды. Егер адам бөтен адамның мүлкін абайсызда бүлдірсе немесе жойса, онда кінәлінің әрекетінде басқа бір қылмыс құрамы болады. Әрбір қылмыс құрамының белгілері Ерекшке бөлімдегі баптардың диспозициясында ғана емес, қылмыстық заңның Жалпы бөлімінде оның тиісті баптарында да айтылады. Ерекшк бөлімнің баптарының диспозициясында әр түрлі қылмыстың көптеген белгілері аталып көрсетілген. Мұның өзінде диспозициялардың қылмыстың ерекшелігін анықтайтын және оны басқа қылмыстардан ажырататын соған тән белгілерінің тізбегін береді. Барлық қылмыстарға жалпылама ортақ немесе нақты қылмыс топтарына тән белгілер Жалпы бөлімнің баптарында анықталады. Мысалы, бөтеннің мүлкін ұрлауды анықтайтын Қылмыстық кодекстің 175-бабының диспозициясында осы қылмыстың не субъектісі, не кінәнің нысаны аталмаған.

175-бап. Ұрлық

1. Ұрлық, яғни бөтен мүлікті жасырын ұрлау -

Екі жүзден жеті жүз айлық есептік көрсеткішке дейін мөлшерде немесе сотталған адамның екі айдан жеті айға дейін кезеңдегі жалақысының немесе өзге де табысының мөлшерінде айыппұл салуға не жүз сексеннен екі жүз қырық сағатқа дейін мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға, не екі жылға дейін мерзімге түзеу жұмыстарына, не үш жылға дейін бас бостандығын шектеуге, не алты айға дейін мерзімге қамауға, не үш жылға дейін мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

2. Мынадай:

а) адамдар тобының алдын ала сөз байласу бойынша;

б) бірнеше рет;

в) тұрғын, қызметтік немесе өндірістік үй-жайға, қоймаға заңсыз кірумен жасалған ұрлық-

мүлкі тәркіленіп немесе онсыз бес жылға дейін мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

3. Мынадай:

а) ұйымдасқан топ ;

б) ірі мөлшерде;

в) ұрлық не қорқытып алушылық үшін бұрын екі немесе одан да көп рет сотталған адам жасаған ұрлық-

мүлкі тәркіленіп үш жылдан он жылға дейін мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

Бұл жалпылама белгілер Қылмыстық кодекстің 15-бабында былай деп көрсетілген:

1. Қылмыс жасаған кезде он алты жасқа толған адам қылмыстық жауапқа тартылады.

2. Қылмыс жасаған кезде он төрт жасқа толған адамдар кісі өлтіргені (96-бап), денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіргені(103-бап), ауырлататын мән-жайлар кезінде денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зардап келтіргені (104-бап), зорлағаны(120-бап), жыныстық сипаттағы күштеу әрекеттері (121-бап), адамды ұрлағаны (125-бап), ұрлық жасағаны (175-бап), кісі тонағаны (178-бап), ұрып - соққаны(179-бап), қорқытып алғаны (181-бап), ауырлататын мән -жайлар кезінде автомобильді немесе өзгеде көлік құралдарын ұрлау мақсатын көздемей заңсыз иеленгені (185-бап), ауырлататын мән-жайлар кезінде мүлікті қасақана жойғаны немесе бүлдіргені (187-бап), терроризм(233-бап), адамды кепілге алуы(234-бап), террористік акті туралы біле тұра көрінеу өтірік хабарлағаны(242-бап), қару-жарақты, оқ-дәріні, жарылғыш құрылғыларды ұрлағаны не қорқытып алғаны (255-бап), ауырлататын мән-жайлардағы бұзақылығы (257-бап), тағылық (258-бап), есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды ұрлағаны не қорқытып алғаны

(260-бап), ауырлататын мән-

жайлар кезінде қайтыс болған адамдардың мүддесін және олардың жерленген

жерлерін қорлағаны (275-бап), көлік құралдарын немесе немесе қатынас жолдарын қасақана жарамсыз еткені(299-бап) үшін қылмыстық жауапқа тартылуға тиіс. Қылмыстық кодекстің 175-бабында ұрлықтың оған тән белгісі -басқа біреудің мүлкін жасырын түрде ұрлау ғана көрсетілген. Осы белгі арқылы ұрлық тонаудан ерекшкленеді. Тонау Қылмыстық кодекстің 178-бабында былай деп көрсетілген:

1. Тонау, яғни бөтен мүлітті ашық ұрлау-

Үш жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге, не алты айға дейінгі мерзімге қамауға, не төрт жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. Әрбір қылмыс істелген уақытында көптеген белгілермен сипатталады. Осы белгілердің барлығы да қылмыс құрамына жатпайды . Қылмыс құрамына мұқияттылықпен таңдап алынған түрлік белгілер ғана қосылады. Түрлік белгілер дегеніміз барлық қылмыстарға ортақ, олардың қоғамға қауыптілігін және құқыққа қайшылығын білдіретін жиынтығының көрінісі болады. Түрлік белгіге жатпайтын тек қана жекелеген қылмысқа тән белгілер қылмыс құрамына қосылмайды. Сондықтан олар қылмыс құрамынан тысқары болады да, осыған байланысты оның қылмысы саралау үшін маңызы болмайды. Мысалы біреудің мүлкін ұрлағанда (ақша, зат, құжат тағы басқалар) немесе ол ұрлықтың қашан болғаны қылмысты саралауға әсер етпейді. Түрлік белгі сол немесе басқа қылмыстың міндетті белгілері болып табылады. Осы түрлік белгілердің біреуі жоқ болса, онда қылмыс құрамы да болмайды. Мысалы басқа біреудің мүлкін ұрлаудың түрлік белгісі -оны жасырын ұрлау. Егер басқа біреудің мүлкін алу жасырын түрде емес, ашық түрде жүзеге асырылса, онда ұрлық емес, басқа қылмыс құрамы - тонау болады. Қылмыс құрамы бір ғана қылмыстық құқылық нормада - бір бапта көрсетілуі мүмкін. Мысалы, Қылмыстық кодекстің 314-бабында былай делінген:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.